intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non

Chia sẻ: Đỗ Lan Anh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

5
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm " Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non" được biên soạn với mục tiêu nhằm tìm hiểu và thực hiện tốt trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Giúp trẻ phát triển toàn diện đức – trí – thể - mĩ, tạo tiền đề cho sự phát triển nhân cách con người.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non

  1. Mã SKKN Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT TT Các chữ viết tắt Ý nghĩa các chữ viết tắt 1 TK, TĐ, GCY Tự kỷ, tăng động, giảm chú ý 2 BGH Ban giám hiệu 3 GV Giáo viên 1/20
  2. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non A. PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ I. TÊN ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non” 1.1 Lý do chọn đề tài: Đất nước chúng ta đang trên đà hội nhập và phát triển. Nó không những làm cho cuộc sống của con người văn minh, hiện đại hơn mà mọi mặt của cuộc sống cũng vì thế mà thay đổi theo. Song thực tế lại đòi hỏi con người muốn tồn tại được trong xã hội hiện đại đó thì phải là người giàu tri thức và thật sự năng động. Con người muốn có tư duy, tri thức lại phụ thuộc vào việc học tập, trau dồi kiến thức. Và ngành giáo dục có ảnh hưởng không nhỏ đến điều đó. Giáo dục mầm non đóng vai trò và vị trí vô cùng quan trọng, nó quyết định tới sự phát triển toàn diện nhân cách nói chung và kết quả học tập của học sinh cấp học mầm non nói riêng. Cuộc sống hiện đại, phát triển cũng góp phần giúp trẻ có sự thông minh, hoạt bát hơn rất nhiều so với trẻ mầm non của những năm về trước. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại, phát triển cũng lại có mặt trái của nó: cha mẹ bận rộn với công việc, thuê người giúp việc trông con để làm kinh tế, mong kiếm được thật nhiều tiền lo cho con cái có cuộc sống đầy đủ… mà quên mất đi sự gần gũi yêu thương, chuyện trò tâm sự cùng con cái. Từ đó, tình cảm dần dần xa rời, thậm chí ít quan tâm đến con gây nên những căn bệnh như tự kỷ, trầm cảm và cả chứng tăng động, giảm chú ý. Điều đáng nói ở đây là những căn bệnh đó ngày càng gia tăng về số lượng, thậm chí đáng báo động, nhất là ở trẻ lứa tuổi mầm non hiện nay. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non có lòng say mê, nhiệt huyết với nghề, lại là người trực tiếp phụ trách lớp học có trẻ bị chứng tự kỷ, tăng động, giảm chú ý. Với mong muốn trẻ TK, TĐ, GCY học tại lớp cũng được quan tâm và chăm sóc giáo dục như các cháu bình thường để phát triển nhân cách toàn diện, tôi đã luôn băn khoăn, trăn trở, để tìm ra các biện pháp thực hiện hiệu quả, giúp trẻ của tôi thoát khỏi chứng bệnh đó, trở thành một đứa trẻ vô tư, hồn nhiên như bao đứa trẻ khác. Đó cũng chính là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non”. 1.2. Mục đích nghiên cứu: - Nhằm tìm hiểu và thực hiện tốt trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Giúp trẻ phát triển toàn diện đức – trí – thể - mĩ, tạo tiền đề cho sự phát triển nhân cách con người . 2/20
  3. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non - Nhằm đáp ứng nguyện vọng của các bậc phụ huynh cũng như lòng mong mỏi của toàn xã hội về một thế giới trẻ thơ hồn nhiên, vô tư, là tương lai của đất nước. - Giải quyết những băn khoăn, suy nghĩ trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng và trẻ mầm non, góp phần nhỏ vào nền giáo dục của trường, của huyện bằng cách nuôi dạy “những đứa con” ngoan ngoãn, khỏe mạnh và xã hội cũng giảm bớt đi số lượng trẻ mang bệnh tự kỷ, tăng động, giảm chú ý – những căn bệnh của thời hiện đại. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Năm học 2016 – 2017 là năm thứ 2 tôi được sự phân công, chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường chủ nhiệm lớp 4-5 tuổi hiện nay. Được sự ủng hộ của các đồng nghiệp và các bậc phụ huynh trong lớp, tôi đã tập trung nghiên cứu đề tài này với 01 học sinh trong lớp 4-5 tuổi. Đó là cháu Nguyễn Nhật Hải Minh. 1.4. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 09 năm 2016 đến tháng 5 năm học 2016 - 2017. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 2.1. Cơ sở lý luận: Đặc thù của trường mầm non bao giờ chăm sóc giáo dục cũng đi đôi với chăm sóc nuôi dưỡng. Thời gian trẻ ở trường với cô chiếm đến 1/2 thời gian một ngày. Vì vậy việc quan tâm, theo dõi, chăm sóc trẻ là rất quan trọng. Qua đó cô có thể nắm bắt, phát hiện ra tính cách và những đặc điểm nổi bật cũng như cá biệt của từng trẻ. Trẻ con luôn luôn hiếu động. Tuy nhiên, điều quan trọng là hiếu động ở mức nào thì được coi là bình thường, mức nào là bị rối loạn tâm lý, hay mức nào thì trẻ mắc chứng tăng động, giảm chú ý. Các bậc phụ huynh thường thiếu kiến thức về chứng bệnh tăng động, giảm chú ý ở trẻ em, có những trẻ quá hiếu động, không bao giờ chịu ngồi yên hay tập trung làm gì, nhưng bố mẹ lại nghĩ đó là điều rất bình thường nên không đưa đi kiểm tra. Chỉ đến khi cô giáo trao đổi, thông báo về tình hình của con em mình ở lớp, thấy những biểu hiện khác lạ, khuyên gia đình cho đi khám thì cha mẹ mới cho đi. 2.2. Cơ sở thực tiễn Năm học 2016 – 2017, BGH nhà trường giao cho tôi chủ nhiệm lớp 4-5 tuổi. Tổng số trẻ là 32 cháu. Trong đó: nữ có 12 cháu, nam có 20 cháu. a. Thuận lợi: 3/20
  4. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non Được sự phân công của BHG nhà trường, phân công tôi phụ trách giảng dạy các cháu lớp 4-5 tuổi. Cơ sở vật chất khá đầy đủ, phòng học rộng và thoáng mát, công trình vệ sinh được khép kín, có phòng kho, tủ đựng đồ của trẻ riêng và các giá góc, có đầy đủ về nguồn nước cho trẻ sinh hoạt hàng ngày, đồ dùng dụng cụ phục vụ cho công tác chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục đầy đủ. Đặc biệt là sự ủng hộ, tín nhiệm của các bậc phụ huynh luôn thông cảm, động viên và giúp đỡ tôi rất nhiều trong công tác tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh để công tác chăm sóc và giáo dục trẻ tốt hơn. b. Khó khăn: - Lớp học khá đông, mỗi cháu mỗi tính nết khác nhau, thể lực cũng khác nhau, mặc dù là lớp 4-5 tuổi nhưng có cháu cách nhau đến gần 1 tuổi. Đặc biệt có 01 cháu ở tình trạng tự kỷ, tăng động, giảm chú ý nên tôi luôn phải để mắt đến cháu. - Mặc dù được các cấp lãnh đạo và Ban giám hiệu nhà trường quan tâm, chỉ đạo sát sao nhưng với tôi đây là một vấn đề rất mới mẻ, hết sức khó khăn. Với gần chục năm trong nghề, đây là lần đầu tiên lớp tôi có một trẻ mắc bệnh tự kỷ, giảm chú ý. Bên cạnh khó khăn đó của bản thân thì trong thời gian đầu, phụ huynh có trẻ mắc bệnh tự kỷ còn không chấp nhận sự thật về căn bệnh của con mình, không phối hợp với cô giáo để tìm ra những phương pháp giáo dục tốt nhất cho trẻ. – Bản thân tôi tuổi nghề còn ít và không được theo học chuyên ngành Giáo dục đặc biệt nên chưa có được nhiều kinh nghiệm về giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY được học hòa nhập trong môi trường giáo dục bình thường. – Phụ huynh cháu Nguyễn Nhật Hải Minh còn hạn chế về những kiến thức, kỹ năng cuộc sống – giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY nên sự phối hợp cùng giáo viên để giáo dục cho trẻ ở nhà còn gặp nhiều khó khăn. – Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy, chăm sóc giáo dục trẻ được đầu tư đầy đủ, nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ theo yêu cầu và điều kiện cho việc chăm sóc, giáo dục chuyên biệt trẻ TK, TĐ, GCY. Bên cạnh đó các tài liệu về giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY học hòa nhập với môi trường giáo dục của trường tôi không có, cho nên giáo viên chúng tôi có ít tài liệu để tham khảo và học tập. Tôi chỉ có thể tìm hiểu về hội chứng TK, TĐ, GCY qua các tạp chí và trên mạng Internet. Mặc dù thuận lợi thì ít, khó khăn thì nhiều, song tôi thiết nghĩ chất lượng chăm sóc trẻ của lớp tôi phụ thuộc rất nhiều vào giáo viên chúng tôi. Ví như: tôi phải lên kế hoạch giảng dạy, dựa trên việc tìm hiểu tâm sinh lý, tính cách, sở thích của trẻ, phải có biện pháp như thế nào để chăm sóc giáo dục trẻ. Đó cũng chính là nhiệm vụ mà tôi thấy nặng nề nhất, quan trọng nhất. Chính vì vậy tôi tiến hành thực hiện các bước như sau: 4/20
  5. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non B. PHẦN THỨ HAI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐỐI VỚI TRẺ TỰ KỶ, TĂNG ĐỘNG Giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY là cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về cuộc sống xung quanh áp dụng các biện pháp giúp trẻ hòa nhập trong lớp học, đồng thời áp dụng các phương pháp can thiệp hành vi không phù hợp. Từ đó, trẻ TK, TĐ, GCY biết sống tích cực, có kỹ năng giao tiếp xã hội, phát triển ngôn ngữ, điều chỉnh hành vi phù hợp. Mỗi một trẻ TK, TĐ, GCY khác nhau sẽ được tiến hành các phương pháp giáo dục khác nhau. 1. Biện pháp thứ nhất: Xây dựng kế hoạch Căn cứ vào nhiệm vụ năm học 2016 – 2017; căn cứ vào tình hình thực tế của lớp mình, ngay từ đầu tháng 8 tôi đã tự xây dựng kế họach của cá nhân, trong đó việc trước tiên là tìm hiểu về trẻ của lớp mình. Trong số 32 học sinh của tôi có 31 cháu có đặc điểm phát triển thể lực và tư duy bình thường. Tuy nhiên có 01 cháu thì tôi thấy không bình thường: cháu thường chơi tự do, chơi một mình và dường như không thể ngồi yên, ngồi lâu được quá 5 phút (trừ lúc cháu ngủ). Tôi đã trao đổi với phụ huynh của cháu và được biết cháu bị chứng bệnh tự kỷ tăng động, giảm chú ý. Và tôi bắt đầu tìm hiểu những dấu hiệu của trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý. Qua tìm hiểu tôi được biết hội chứng này được y học gọi tắt là hội chứng ADHD. Cụ thể: * Một số biểu hiện, hành vi của trẻ mắc hội chứng ADHD: + Giao tiếp kém, hạn chế về phát triển ngôn ngữ. + Thường không thể tập trung chú ý nhiều vào một hoạt động nào đó. + Thường để thất lạc hoặc xé sách, những vật dụng cần để làm việc hoặc vui chơi (đồ chơi, dụng cụ học tập, bút chì, sách vở và các dụng cụ). + Tay chân ngọ nguậy, ngồi không yên; thường chạy nhảy hoặc leo trèo quá mức trong những tình huống không thích hợp, lúc nào cũng nhảy như con ếch. + Thường rời bỏ chỗ ngồi, chạy nhảy tự do khắp lớp. + Thích chơi một mình, có phong cách lạ: Múa tay, chạy lung tung... + Giảm tập trung, không phản ứng với phương pháp giáo dục truyền thống. + Khó khăn khi tham gia với các trẻ khác + Lúc khóc, lúc cười mà không có lý do… Những trẻ này thường quá say mê một vật gì đó, lúc nào cũng giữ và ôm khư khư trong tay, thậm chí lúc đi ngủ nó cũng cầm. Chúng rất thích sắp xếp 5/20
  6. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non đồ vật theo thứ tự, ngăn nắp một cách kỳ lạ và có biểu hiện hung hăng khi thứ tự đó bị xáo trộn. (ảnh 1) (Ảnh 1: Cháu Hải Minh – khi đi ngủ cũng như khi chơi, nằm riêng một mình, tay còn cầm đồ chơi) Trẻ TK, TĐ, GCY rất hạn chế trong vấn đề giao tiếp xã hội. Khi giao tiếp thì trẻ tự kỷ không giao tiếp bằng mắt, không có những giao tiếp "không lời" bằng những cử chỉ cơ thể. Tình cảm rất hạn chế ngay cả với bố mẹ và người thân trong gia đình. Không ý thức được chia sẻ cảm xúc buồn vui, không quan tâm đến những hoạt động xung quanh trẻ. Trong lớp học, trẻ TK, TĐ, GCY thường lầm lì, ít nói, cô giáo hỏi không trả lời, ít biểu hiện cảm xúc, thường là không có phản ứng gì. Nếu trẻ phát triển lời nói, thường lời nói cũng sẽ có bất thường. Ví dụ: Cô hỏi: “Hải Minh hôm nay ăn gì?”, nó cũng trả lời thì cũng trả lời lặp lại bằng câu mà cô giáo hỏi. Trẻ không hiểu lời người khác và cũng không biểu đạt được ý nghĩ của mình nên hay nói những câu, từ vô nghĩa hoặc không ăn nhập với hoàn cảnh. Ví dụ: Đang trong giờ ăn cơm, thay vì mời cô giáo ăn cơm thì cháu lại chào rất to “Chào cô!, Chào cô ạ!” 6/20
  7. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non Trẻ TK, TĐ, GCY có những sở thích, thói quen kỳ lạ nên trẻ thường ứng xử không đúng với những chuẩn mực xã hội thông thường. Khi người lớn thấy vậy và ngăn chặn hành vi bất thường đó sẽ làm trẻ rất khó chịu và có những hành vi nổi cáu gay gắt. Đồng thời do trẻ TK, TĐ, GCY gặp khó khăn về ngôn ngữ, không biểu đạt được những ý nghĩ của mình ra ngoài nên người lớn không hiểu trẻ và những nhu cầu của trẻ. Vì vậy, sự khó chịu của trẻ xuất hiện khá thường xuyên so với trẻ bình thường. Trẻ TK, TĐ, GCY có kỹ năng cao về nhìn nhận không gian, giỏi học vẹt, hình thức bề ngoài có vẻ linh hoạt, thông minh khác hẳn với các trẻ chậm phát triển trí tuệ. Tình trạng này có thể phát hiện sớm nếu cha mẹ, GV thường xuyên chú ý đến trẻ. Trẻ không thích hoạt động theo nhóm, và không thiết lập được quan hệ với bạn cùng tuổi. (Ảnh 2: Cháu Hải Minh – từ lúc 3 tuổi có thể đọc và viết hết các chữ cái và số) - Trẻ TK, TĐ, GCY không chịu ngồi yên, luôn vận động tay chân, vặn vẹo, uốn éo khi ngồi, chạy nhảy, trèo leo không đúng lúc, đúng chỗ. (Ảnh 3) 7/20
  8. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non (Ảnh 3: Cháu Hải Minh – luôn chạy nhảy, đi lại tự do trong lớp) - Trẻ TK, TĐ không thích chơi cùng các bạn, thường hay chơi một mình một góc. (Ảnh 4: Cháu Hải Minh – chỉ thích chơi một mình) 8/20
  9. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non - Trẻ TK, TĐ, GCY thường gặp khó khăn trong học tập, trong khi chơi trò chơi…vì nó đòi hỏi phải có sự tập trung. (Ảnh 4: Một hoạt động chơi tại lớp) Đây là hình ảnh trong trò chơi “Bán lợn”. Các bạn khác cùng chơi rất chăm chú và hứng thú, nhưng cháu Minh thì không thể tập trung chơi như các bạn được, không thể chơi đến khi kết thúc trò chơi. - Trong các giờ học, trẻ TK, TĐ, GCY không những không tập trung vào bài học, thậm chí trẻ còn phá phách, xé sách vở, bẻ gãy bút. (Ảnh 5: Cháu Minh xé sách vở trong giờ HĐ tạo hình ) 9/20
  10. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non - Trẻ TK, TĐ, GCY dễ cáu gắt, khóc lóc, thậm chí hay đánh bạn, chơi các trò chơi bạo lực. Cháu Hải Minh lớp tôi cũng vậy, đôi khi có những cử chỉ, thái độ rất lạ. Mặc dù không ai mắng mỏ, trêu chọc nhưng cháu tự khóc, tự cười rất tự nhiên. - Trẻ TK, TĐ, GCY thường có các biểu hiện rối loạn như hoạt động quá mức, khó kiểm soát hành vi, kém tập trung chú ý trong mọi lĩnh vực, đưa đến những khó khăn về ngôn ngữ, giao tiếp và các sinh hoạt khác. Kết quả là GV rất khó để yêu cầu trẻ lắng nghe cô giảng bài hay hoàn thành tốt một việc nào đó. Trẻ thường gặp các rắc rối khi lắng nghe ai đó nói, hướng dẫn; khó khăn khi phải hoàn thành nhiệm vụ hay một sinh hoạt cá nhân (trẻ không tự cởi, mặc quần áo; không cầm thìa tự xúc cơm; đi vệ sinh phải có người hướng dẫn…). 2. Biện pháp thứ hai: Tìm hiểu sở thích Khi trẻ không thích ngồi tập trung học bài thì giáo viên phải tìm hiểu sở thích của trẻ để vận dụng một cách khéo léo giúp trẻ có hiệu quả học tập tốt nhất. Tìm hiểu trẻ thích cái gì (thích ăn gì, uống gì) thích đồ chơi gì, đồ dùng học tập cũng đặc biệt hơn. Thời gian đầu đến lớp, tôi âm thầm theo dõi từng cử chỉ, thói quen của cháu. Cháu chỉ thích chơi một mình, chơi những đồ chơi cháu thích. Có hôm cháu còn mang cả đồ chơi ở nhà đến lớp và cả ngày chỉ chơi đồ chơi đó, cô giáo đưa cho đồ chơi khác cũng không thích chơi. Trong quá trình tìm hiểu, tôi thấy cháu rất thích chơi các trò chơi có chữ cái. Cháu đến lớp và cứ chỉ trỏ đọc các chữ cái mà cô giáo trang trí xung quanh lớp, thậm chí cháu còn thích chữ cái nào là giật phắt, xé bằng được chữ đó ra để chơi như một món đồ chơi. Điều đó đôi khi khiến tôi cảm thấy vô cùng tức giận. Nhưng cũng từ đó mà tôi lại càng cảm thấy tò mò, muốn tìm hiểu về cháu. Cháu không chỉ thích học, chơi chữ cái mà còn nói được cả tiếng anh rất giỏi mặc dù không ai dạy, cháu chỉ xem trên ti vi. Ví dụ: Khi tôi hỏi: - Viên gạch đó màu gì? + Cháu trả lời “Red” (đỏ) - Trước mặt cháu là số mấy? + “one”, “four”, “five”, “eight”, “night” (số 1, 4, 5, 8, 9) 10/20
  11. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non (Ảnh 6: Cháu Minh chỉ chơi theo ý thích của mình) - Trẻ TK, TĐ, GCY lại có trí tưởng tượng của cũng rất phong phú: Ví dụ: cháu dùng 2 ngón tay cái xếp gần nhau và đọc là “mười một”; Hay như: cháu dùng 4 ngón tay để tạo thành số 8 (Ảnh 7: Sự sáng tạo của cháu với con số “11”) 11/20
  12. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non Tất cả những điều đó tôi đã biết được thông qua những giờ học dạy về màu sắc và những lúc gần gũi trò chuyện với cháu. Mặc dù cháu có thể nói bằng tiếng anh như vậy nhưng để nói được một câu hoàn chỉnh bằng tiếng việt thì cháu lại không nói được. 3. Biện pháp thứ 3: Gần gũi, khuyên bảo: Giáo viên dành thời gian phân tích, nói cho trẻ hiểu bằng hành động nhẹ nhàng, khích lệ trẻ bằng những phần thưởng nho nhỏ như cái kẹo, phiếu bé ngoan, những tràng pháo tay mỗi khi trẻ trở nên ngoan hơn, hoặc hòa đồng cùng các bạn hơn. Đồng thời giáo dục các trẻ khác có tinh thần thân ái, gần gũi với bạn, thường xuyên rủ bạn ra chơi cùng, khi không may bị bạn làm đau cũng không giận, không buồn. Trong những lúc có thời gian trao đổi, tôi thường đưa ra những tình huống để cùng với phụ huynh đưa ra cách giải quyết tích cực nhất và có lợi nhất cho tất cả mà không phân biệt, kì thị với trẻ bị tự kỷ như vậy. Tôi lấy ví dụ: Nếu muốn dạy trẻ (hay chỉ đơn giản là nhắc nhở trẻ) về một vấn đề nào đấy thì cô phải nhẹ nhàng đến gần trẻ đó hướng dẫn, giảng giải và mặt đối mặt, khi mắt trẻ phải tập trung vào cô thì việc giáo dục trẻ của cô mới có hiệu quả. 4. Biện pháp thứ tư: Quan tâm chăm sóc - Do đặc điểm cá biệt của cháu Hải Minh như vậy nên tôi luôn có thái độ quan tâm hơn các trẻ khác trong lớp. Tôi dành thời gian nhiều hơn cho cháu. Kể cả vào các giờ nghỉ cá nhân, tôi vẫn thường chăm sóc, hỏi han, dạy dỗ, tạo điều kiện cho cháu hòa nhập với các bạn, bổ sung thêm những kiến thức mà trẻ chưa nắm được do tiếp thu chậm. Giống như việc rèn thói quen đi ngủ cho cháu cũng vậy. Suốt 2 tháng đầu năm đi học, cháu không chịu ngủ trưa theo nề nếp giờ giấc như các bạn khác. Có những hôm cháu không ngủ trưa, chạy nhảy quanh lớp, thậm chí chạy suốt cả hành lang, đôi khi lại khóc rất to như bị ai đánh vậy. - Tôi thường xuyên gọi cháu đó đọc thơ, trả lời câu hỏi của cô, hoặc dạy trẻ chơi trò chơi, nếu trẻ không làm được hoặc làm sai thì khuyến khích trẻ khác giúp đỡ bạn, tạo cho cháu có cảm giác hòa đồng với các bạn trong lớp, đồng thời nhằm phát triển thêm khả năng nói của cháu. - Tôi cũng thường xuyên trao đổi với phụ huynh hàng ngày về các biểu hiện của cháu và kết hợp với phụ huynh để cùng tìm ra phương pháp giáo dục tốt nhất. 12/20
  13. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non - Trẻ TK, TĐ, GCY cần được GV quan tâm bằng cách cho ngồi vào vị trí gần với cô nhất để cô có thể gần gũi với trẻ và để tiện cho việc giáo dục trẻ. Khi giao việc cho trẻ, GV nên chia công việc theo từng bước nhỏ để trẻ dễ thực hiện. Khi trẻ phá phách hoặc ngang bướng và không biết nghe lời, để giúp trẻ kiềm chế cảm xúc, GV nên đưa trẻ ra chỗ khác trong vài phút (tối đa không quá 5 phút). Sau đó chọn một cái ghế hoặc một góc yên tĩnh nào đó và nhẹ nhàng bảo trẻ ngồi xuống (lưu ý đây không phải hình phạt). Khi thời gian “nghỉ một chút” đã qua, GV trao đổi với trẻ xem có còn quậy phá khi quay lại chơi với các bạn không. Chắc chắn trẻ sẽ có sự thay đổi. Khi trẻ quá nghịch ngợm, la mắng hay giận dữ với trẻ sẽ phản tác dụng. Tốt nhất là nói chuyện với trẻ bằng giọng nói bình thường, nhẹ nhàng, kết hợp cử chỉ xoa đầu, vỗ vai. Như thế trẻ sẽ tập trung hơn vào lời nói của cô, nghe lời cô. Đặc biệt, những khoảng thời gian tập trung trên lớp, cháu có những biểu hiện cư xử tốt cô nên động viên, khuyến khích trẻ phát huy. Ví dụ: Mọi hôm trẻ không thể ngồi ghế lâu quá 5 phút, nhưng hôm nay trẻ có thể ngồi hết cả giờ đọc thơ. Lúc này cô hãy khuyến khích, động viên trẻ bằng một tràng pháo tay của các bạn trong lớp, chắc chắn rằng trẻ sẽ rất thích thú. 5. Biện pháp thứ năm: Kết hợp với cha mẹ học sinh Đây là biện pháp nhằm xây dựng và phát triển mối quan hệ giữa trẻ với gia đình (đặc biệt là với mẹ), quan hệ giữa trẻ với GV, với bạn bè và môi trường xung quanh để thiết lập mối quan hệ tương tác xã hội. Đó là một việc làm cần thiết và quan trọng nhất. Tôi tận dụng các buổi đón, trả trẻ để trao đổi với phụ huynh về tình hình của cháu Hải Minh trong ngày. Tôi xây dựng góc tuyên truyền, thông báo những nội dung học của cháu Hải Minh hàng tuần, hàng tháng yêu cầu phụ huynh cần phối hợp, rèn luyện thêm tại nhà. Trong kế hoạch giáo dục cá nhân, tôi bổ sung kiến thức, củng cố các kỹ năng không có thời gian giúp cháu tại lớp hoặc chưa đạt mục tiêu, chuẩn bị kiến thức và kỹ năng mới cần cho trẻ sẽ được học tại lớp, luyện cách phát âm do trẻ chưa nói được… Các nội dung này được trao đổi với cha mẹ trẻ và được phối hợp để rèn luyện trẻ trong gia đình. Phối hợp chặt chẽ cùng với gia đình trẻ, thường xuyên trao đổi thông tin giữa cha mẹ và giáo viên đầy đủ vào sổ nhật ký “Theo dõi trẻ tự kỷ” của lớp. Tôi mạnh dạn trao đổi với cha mẹ cháu rằng trường học, bác sĩ tâm lí chỉ là nơi cung cấp cho bố mẹ những kiến thức, hỗ trợ và giám sát chương trình chăm sóc, giáo dục và trị liệu tại chính gia đình cháu. Bởi vì sự giao tiếp và 13/20
  14. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non hội nhập của các em phải được điều chỉnh ngay chính từ gia đình, đặc biệt những người thân trong gia đình là những người có ảnh hưởng rất lớn giúp trẻ dần dần hòa nhập với cộng đồng. Trao đổi với phụ huynh cháu Minh về rèn luyện các kĩ năng tự phục vụ bản thân, kỹ năng vệ sinh cho trẻ tại nhà. Bố mẹ và các thành viên trong gia đình trẻ nên cùng thực hiện với trẻ các kỹ năng: rửa mặt, rửa tay, tự mặc quần áo, tự cởi quần áo, tự rót nước, tự đi tất, tự xúc cơm ăn, tự đánh răng…nhằm xây dựng cho cháu tính tự lập, tự phục vụ bản thân. GV thông báo những tiến bộ của con khi ở trường, lúc về nhà, những điều chưa khắc phục được và bàn bạc, tìm ra phương pháp có lợi nhất cho sự phát triển của con. Ở nhà, cha mẹ cần giao tiếp với con nhiều hơn. Hãy nhìn thẳng vào mắt trẻ và trò chuyện, gọi tên con thường xuyên, thể hiện những cử chỉ, tình cảm thương yêu là cách chăm sóc cũng như điều trị tốt nhất. Nếu trẻ có yêu cầu gì mà chỉ ra hiệu, không nói thì nhất quyết không đáp ứng yêu cầu. Chẳng hạn, nếu trẻ chỉ tay ra đường đòi đi chơi, cần dạy con nói “đi” thì mới được đi. Nếu cháu nói được thì cần có lời ngợi khen kịp thời. Hãy kiên nhẫn, trò chuyện với con nhiều hơn cũng là một trong những cách để giúp trẻ TK, TĐ, GCY hòa nhập với cộng đồng. KẾT QUẢ THỰC HIỆN Tuy khoảng thời gian một năm học chưa phải là nhiều song bằng sự kiên trì theo dõi, cố gắng tìm hiểu, lựa chọn nhiều biện pháp, hình thức khác nhau để áp dụng vào từng hoạt động, từng lĩnh vực phát triển của trẻ TK, TĐ, GCY. Trong quá trình thực hiện các biện pháp giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY như trên, cộng thêm sự nỗ lực của cháu Hải Minh đã cho tôi những kết quả tuy không nhiều nhưng rất đáng khích lệ. Ví như: Cháu Minh rất thích đến lớp với cô, với bạn bè, dù tiếp thu chậm nhưng cháu không sợ học. Mỗi sáng đến lớp cháu cười rất tươi, biết chào cô rõ ràng khi đến, khi về. Cháu đã hòa đồng với các bạn, mạnh dạn tham gia các trò chơi tập thể, ít cáu giận hơn thời gian khi mới vào năm học (trước đó cháu chỉ chơi một mình một góc). Kết quả học tập của cháu cũng có nhiều chuyển biến đáng mừng. Cụ thể như sau: 14/20
  15. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non Thái độ, Đầu năm học Cuối năm học hành vi - Khi đến lớp E dè, sợ sệt Vui thích, yêu quý cô, hòa đồng với bạn. - Khi ngồi học - Không ngồi yên trên ghế, - Đã ngồi học ngay ngắn chỉ chạy nhảy tự do được hết cả giờ học. - Chưa biết cách cầm bút, - Đã biết cầm bút tô màu, giở sách, xé sách không vẽ bậy, không xé sách - Khi chơi Một mình một góc, chơi tự - Chơi chung với các bạn, đã có do, vứt đồ chơi lung tung sự hòa đồng khi chơi theo nhóm. - Biết sắp xếp đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp. - Nếp lễ giáo Chưa biết chào cô, chào bạn - Đã có thể chào cô, chào bạn khi đến lớp, khi ra về - Ngôn ngữ - Ít nói, lầm lì - Có thể giao tiếp với cô, với - Không nói được câu trọn vẹn. bạn bằng những câu đơn giản - Kỹ năng tự - Chưa tự đi vệ sinh cá nhân - Tự đi vệ sinh một mình phục vụ (cô phải giúp đỡ) - Không tự xúc cơm ăn. - Đã tự xúc cơm ăn - Không tự cầm sữa uống. - Đã biết cầm sữa uống. * Một số hình ảnh thể hiện kết quả đạt được sau quá trình áp dụng các biện pháp giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY: (Ảnh 8: Cháu Minh chơi hòa đồng, vui vẻ cùng các bạn) 15/20
  16. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non (Ảnh 9: Cháu Minh hào hứng trong một giờ âm nhạc ) Trên đây là một số những biểu hiện, thái độ của cháu Minh mà tôi đã theo dõi kết hợp có sự uốn nắn, giáo dục trong năm học vừa qua. Tôi nhận thấy: với các cháu khác, những thái độ, biểu hiện đó để thực hiện được thì rất đơn giản, nhưng với cháu Minh – một trẻ bị TK, TĐ thì việc đạt được kết quả như vậy đã là một sự cố gắng rất lớn của bản thân cháu và cũng là niềm mong đợi của tôi, niềm hạnh phúc của gia đình cháu. 16/20
  17. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non C. PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Qua một năm tích cực nghiên cứu, áp dụng các biện pháp hữu hiệu, trẻ mắc bệnh TK, TĐ, GCY đã phát triển, tiến bộ rõ rệt, các cháu khác trong lớp đã có những kỹ năng giúp đỡ bạn mình hòa nhập và học tập tốt hơn. Có được những kết quả trên là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo của BGH nhà trường; sự quan tâm dạy dỗ, lòng yêu nghề của giáo viên chúng tôi; thái độ thân ái, chan hòa của tất cả trẻ cùng lớp, đặc biệt là sự cố gắng của bản thân cháu Hải Minh. Bên cạnh đó là sự phối hợp, ủng hộ của cha mẹ cháu Minh đã giúp tôi rất nhiều trong việc cùng giáo dục và chăm sóc cháu. Đối với bản thân tôi, tôi có thêm kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, kinh nghiệm giáo dục và chăm sóc đối với trẻ có đặc điểm cá biệt. 2. Bài học kinh nghiệm: Muốn có kết quả giáo dục và chăm sóc nuôi dưỡng trẻ đạt chất lượng cao hơn, người giáo viên mầm non cần phải năng động, nhiệt tình, linh hoạt; bám sát nhiệm vụ năm học, xây dựng kế hoạch cá nhân, kế hoạch lớp một cách khoa học. - Luôn đặt tình thương, trách nhiệm với công việc lên hàng đầu; thương yêu học sinh như con của mình. Luôn quan tâm sát sao đến từng trẻ của lớp mình, để từ đó đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp với từng trẻ. – Bản thân và các cô giáo ở lớp đã có thêm kinh nghiệm và kỹ năng giáo dục trẻ tự kỷ học hòa nhập. - Thường xuyên trau dồi kiến thức chuyên môn, tu dưỡng đạo đức để không phụ lòng tin yêu của phụ huynh đối với mình. - Tuyên truyền, trao đổi và phối kết hợp với phụ huynh học sinh là biện pháp không thể thiếu trong công tác giáo dục và chăm sóc trẻ. – Có tinh thần tự bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ trong việc tổ chức hoạt động giáo dục trẻ tự kỷ học hòa nhập tốt trong môi trường giáo dục bình thường – Tham mưu tốt với BGH để tăng cường cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi cho lớp, tài liệu về phương pháp day trẻ tự kỷ. 3. Những đề xuất, kiến nghị . Thực tế hiện nay cho thấy, có nhiều trường có nhiều trường hợp trẻ bị TK, TĐ, GCY như vậy. TK, TĐ, GCY là một hội chứng không nguy hiểm đến thể chất nhưng có ảnh hưởng lớn đến nhân cách và tương lai của các em 17/20
  18. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non sau này. Có thể nói nếu như không được điều trị, hầu hết trẻ không bao giờ có thể giao tiếp hoặc sống cuộc sống bình thường. Nhiều trường, nhiều GV không muốn nhận học sinh TK, TĐ, GCY - đó là sự thiệt thòi lớn đối với trẻ. Vì chương trình đào tạo ở các trường sư phạm mầm non chưa chú ý nhiều đến việc đào tạo kiến thức cho GV về những biểu hiện cũng như phương pháp giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY. Cho nên, bản thân là một giáo viên mầm non tôi thiết nghĩ cần cung cấp kiến thức cho GV, đặc biệt là giáo viên mầm non vì trẻ bị TK, TĐ thường gặp ở các cháu lứa tuổi mầm non. Kính mong quý Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện quan tâm, tạo điều kiện cho GV chúng tôi được đi học hỏi các trung tâm, trường học chuyên giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY để GV chúng tôi có thêm kiến thức, kỹ năng về việc chăm sóc, giáo dục trẻ TK, TĐ, GCY. Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động trong trường mầm non” của tôi. Từ khi vào ngành đến nay tôi mới gặp trường hợp học sinh có đặc điểm cá biệt như vậy. Vì thế trong khi thực hiện cũng phần nào còn thiếu sót. Tôi rất mong được tiếp thu ý kiến đóng góp của các cấp lãnh đạo và của đồng nghiệp. Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Tôi xin chân thành cảm ơn! 18/20
  19. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non TÀI LIỆU THAM KHẢO 19/20
  20. Một số biện pháp giáo dục trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý trong trường mầm non MỤC LỤC A. PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................2 I. TÊN ĐỀ TÀI: .............................................................................................. 2 1.1 Lý do chọn đề tài:........................................................................................................2 1.2. Mục đích nghiên cứu:.................................................................................................2 1.3. Đối tượng nghiên cứu:...............................................................................................3 1.4. Thời gian nghiên cứu:................................................................................................3 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:............................................................................3 2.1. Cơ sở lý luận:.............................................................................................................3 2.2. Cơ sở thực tiễn..........................................................................................................3 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐỐI VỚI TRẺ TỰ KỶ, TĂNG ĐỘNG..................................5 KẾT QUẢ THỰC HIỆN...............................................................................14 C. PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................................17 1. Kết luận:.....................................................................................................17 2. Bài học kinh nghiệm:................................................................................ 17 3. Những đề xuất, kiến nghị .........................................................................17 20/20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2