Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của sáng kiến "Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời" nhằm hình thành nhân cách và giúp trẻ phát triển đầy đủ, toàn diện về nhận thức tình cảm, ý chí, cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Hoạt động ngoài trời cũng đóng góp một phần quan trọng đối với cuộc sống của trẻ giúp trẻ hoà nhập với thế giới xung quanh đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các quá trình tâm lý và tính mục đích, tính kỷ luật, tính đồng đội. Đó chính là cơ sở ban đầu của quá trình hình thành nhân cách và là tiền đề cho trẻ phát triển tốt hơn trong những giai đoạn tiếp theo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời

A- PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mầm non, trong đó vui chơi ngoài trời là một hoạt động mang lại nhiều điều bổ ích cho trẻ. Qua đó trẻ không chỉ được quan sát thế giới xung quanh, khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên, phát triển nhận thức, vốn hiểu biết mà còn giúp trẻ phát triển cảm xúc của bản thân. Từ đó giúp trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách cho trẻ. Qua hoạt động ngoài trời trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành, được quan sát cảnh vật, thế giới xung quanh và đặc biệt trẻ được tự do thoải mái hoạt động. Vì thế giáo viên cần tạo điều kiện, tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động vui chơi ngoài trời để đáp ứng được nhu cầu vui chơi của trẻ. Tuy nhiên, trẻ ở lứa tuổi này khả năng tập trung chú ý chưa cao, trẻ dễ dàng tham gia vào bất cứ hoạt động nào nhưng cũng nhanh chán và sớm bỏ cuộc. Vậy làm thế nào để có một giờ vui chơi ngoài trời thực sự có hiệu quả, hấp dẫn, lôi cuốn và phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ thì đó là một băn khoăn không riêng gì bản thân tôi mà đó cũng là sự trăn trở của những giáo viên nuôi dạy trẻ như tôi. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời”. a) Cơ sở lí luận: Hoạt động ngoài trời là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ mẫu giáo với cuộc sống xung quanh, nhờ hoạt động này trẻ được bước vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách và giúp trẻ phát triển đầy đủ, toàn diện về nhận thức tình cảm, ý chí, cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Hoạt động ngoài trời cũng đóng góp một phần quan trọng đối với cuộc sống của trẻ giúp trẻ hoà nhập với thế giới xung quanh đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các quá trình tâm lý và tính mục đích, tính kỷ luật, tính đồng đội. Đó chính là cơ sở ban đầu của quá trình hình thành nhân cách và là tiền đề cho trẻ phát triển tốt hơn trong những giai đoạn tiếp theo. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: vì sao, thế nào...và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ. Hoạt động ngoài trời cũng là một trong những hoạt
2 động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá của trẻ, tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Hoạt động ngoài trời sẽ tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với không khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ về môi trường thiên nhiên – xã hội, thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động theo ý thích của trẻ. b) Cơ sở thực tiễn: Trong chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ thì giáo viên thường tổ chức rất nhiều các hoạt động giáo dục. Trong đó, hoạt động ngoài trời có nhiều ưu thế để phát triển toàn diện cho trẻ mà các hoạt động khác không có được. Đây còn là một trong những hoạt động mà được trẻ mong đợi và hứng thú tham gia nhất. Hiểu được tầm quan trọng và những lợi ích giáo dục do hoạt động ngoài trời mang lại. Trong những năm học qua, ở trường mầm non nơi tôi công tác hoạt động ngoài trời đã được tổ chức thường xuyên theo đúng thời gian biểu trong ngày. Nhà trường cũng đã có sự đầu tư, cải tạo môi trường sân chơi ngoài trời cho trẻ hoạt động như tăng cường trồng cây xanh, cây cảnh, bóng mát và trồng rau xanh, các khu vực chơi được bố trí hợp lí để tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. Phần lớn giáo viên đã nắm được phương pháp tổ chức hoạt động ngoài trời, biết tận dụng khai thác các đối tượng cho trẻ hoạt động. Tuy nhiên, trên thực tế thì hoạt động ngoài trời chưa thực sự đem lại hiệu quả tốt nhất. Bởi vì, giáo viên chưa có sự đầu tư để xây dựng một kế hoạch cụ thể, khoa học, phù hợp cho trẻ tại nhóm lớp mình. Các nội dung cho trẻ hoạt động còn đơn giản, lặp lại chưa có sự mới lạ, hấp dẫn nên chưa thu hút được sự chú ý, hứng thú, tích cực của trẻ dẫn đến chất lượng các buổi vui chơi ngoài trời đạt hiệu quả chưa cao. Trên cơ sở nhận thức được tầm quan trọng của việc giúp trẻ 3- 4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời, tôi nhận thấy mình cần phải tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời với nhiều nội dung phong phú, sử dụng linh hoạt các hình thức tổ chức. Tích cực, sáng tạo trong việc tạo ra môi trường, nguyên vật liệu mở và cách định hướng, gợi mở cho trẻ hoạt động. Tạo điều kiện để trẻ trải nghiệm, khám phá theo khả năng, nhu cầu và hứng thú của trẻ. Có như thế mới tạo được cho trẻ tính tích cực, chủ động, hứng thú khi tham gia hoạt động đồng thời nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời.
3 2. Giới hạn đề tài: Đề tài này được lựa chọn nghiên cứu trong phạm vi lớp mẫu giáo bé 3- 4 tuổi trong trường mầm non Thạnh Phú 2. Điểm mới của đề tài: Vận dụng được những kiến thức đã học tổ chức giúp trẻ 3 - 4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời dưới mọi hình thức. B- PHẦN NỘI DUNG 1. Thực trạng của vấn đề: Năm học 2022-2023 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường tôi được phân công nhiệm vụ dạy lớp mẫu giáo 3- 4 tuổi, tại điểm Trung tâm của trường, trường lớp khang trang sạch sẽ tổng số học sinh 26 cháu/2GV. a) Thuận lợi: - Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện thuận lợi cho tôi có đủ phương tiện để chăm sóc và giáo dục trẻ cũng như học hỏi kinh nghiệm, trao đổi với đồng nghiệp và tham gia các buổi tập huấn về chuyên môn…. - Giáo viên nhiệt tình, ham học hỏi, nắm chắc phương pháp, có kiến thức kỹ năng giáo dục trẻ. Có trình độ chuyên môn trên chuẩn. Nhanh nhạy nắm bắt những thay đổi của xã hội, ứng dụng vào thực tiễn công tác chăm sóc giáo dục trẻ. - Lớp được trang bị đầy đủ các thiết bị, đồ dùng thuận tiện, phù hợp với độ tuổi của trẻ. Sân chơi sạch sẽ, thoáng mát. Có trang bị đồ dùng đồ chơi ngoài trời. b) Khó khăn: - Đa số trẻ chưa qua lớp nhà trẻ nên còn bỡ ngỡ, rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia vào các hoạt động tập thể. - Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế. Trẻ dễ dàng cuốn hút vào các hoạt động nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu trẻ không còn hứng thú. - Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động ngoài trời đã có song chưa phong phú về chủng loại. - Đa số phụ huynh đều là thành phần lao động nên thời gian ba, mẹ chơi và trò chuyện với con về thế giới xung quanh dường như không có hoặc là rất ít. Từ những khó khăn trên tôi đưa ra một số giải pháp thực hiện như sau: 2. Những giải pháp thực hiện: Bản thân tôi là người trực tiếp hướng dẫn trẻ tham gia các hoạt động, từ đó tôi dựa vào mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và kết quả mong đợi của lứa tuổi nói riêng, tôi tìm và đưa ra một số biện pháp sau.
4 Biện pháp 1. Xây dựng kế hoạch cụ thể, nội dung phù hợp với điều kiện thực tế và độ tuổi của trẻ. Để tổ chức tốt hoạt động vui chơi ngoài trời đạt hiệu quả cao đòi hỏi giáo viên phải lập kế hoạch tổ chức một cách hợp lý và đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động. Khi xây dựng kế hoạch phải đảm bảo nguyên tắc từ dễ đến khó, từ những yêu cầu đơn giản đến phức tạp. Ngoài ra, cần lựa chọn bài dạy sao cho phù hợp với tình hình thực tế của lớp, phù hợp với nhu cầu và khả năng hứng thú của trẻ tạo mọi cơ hội cho tất cả các trẻ đều được vui chơi hoạt động. - Căn cứ vào chương trình giáo dục mầm non, vào thời gian biểu hàng ngày và điều kiện thực tế ở trường như: diện tích sân chơi, số lượng trẻ, thời lượng của giờ chơi và đặc biệt là khả năng nhận thức của trẻ trong lớp để lập kế hoạch tổ chức hoạt động chơi ngoài trời một cách hợp lý. - Xây dựng kế hoạch vui chơi cho từng chủ đề sao cho phù hợp với độ tuổi và đặc điểm, tình hình của trẻ trong lớp. - Thay đổi một cách linh hoạt sao cho phù hợp với chủ đề đang thực hiện. - Lựa chọn những nội dung phù hợp, sắp xếp theo từng chủ đề, từng mốc thời gian. - Xác định thời gian, không gian, đồ dùng thiết bị và nguyên vật liệu gần gũi và sát với nội dung chơi. - Tìm tòi những nội dung hoạt động chơi ngoài trời, những trò chơi vận động, trò chơi dân gian gắn với chủ đề, thiết kế những trò chơi sáng tạo, mới lạ phù hợp với độ tuổi của trẻ nhằm tạo cho trẻ hứng thú trong những giờ hoạt động ngoài trời và hiệu quả cao nhất. Ví dụ: Với chủ đề “Thực vật” + Tôi cho trẻ quan sát các loại cây hoa, cây cảnh, cây xanh……. + Cho trẻ chơi: gieo hạt, gió thổi lá bay, bỏ lá….. + Chơi tự do: Chơi với lá cây, chăm sóc cây…… Biện pháp 2. Tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. Để có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra thì trước tiên mỗi giáo viên phải trang bị cho mình một hệ thống kiến thức phong phú và trải nghiệm các kỹ năng giáo dục trẻ trong thực tế, giáo viên phải có trình độ chuyên môn, nắm được phương pháp giảng dạy và tâm lý lứa tuổi thật vững. Và qua thực tế cho thấy, cho dù phòng giáo dục, nhà trường hay tập thể có sử dụng nhiều biện pháp tích cực, thay đổi nội dung giáo dục cho phù hợp, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất nhưng bản thân mỗi người giáo viên không tự cố gắng, tự
5 nghiên cứu, học hỏi thì hiệu quả thu được cũng không nhiều.Vậy thì vấn đề tự học tự bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn của mỗi giáo viên trong thực tiễn là phương thức chủ yếu và quan trọng nhất, nhằm bổ sung, bù đắp thêm những thiếu hụt về kiến thức, năng lực, kinh nghiệm trong công tác đáp ứng với sự phát triển của ngành giáo dục trong giai đoạn mới. Bản thân tôi nhận thức được tầm quan trọng của việc giúp trẻ phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời, tôi đã luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để rèn cho trẻ lớp mình phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời một cách có hiệu quả? Để trả lời câu hỏi này tôi dựa vào tình hình thực tế, dựa vào đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và đặc điểm của trẻ ở lớp mình phụ trách. Tôi đi sâu vào nghiên cứu, tìm tòi, tham khảo thêm sách, báo những tài liệu liên quan đến chương trình giáo dục mầm non về tự nghiên cứu và tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức cho bản thân. Ngoài tự nghiên cứu tài liệu, tôi còn học hỏi thêm kinh nghiệm ở bạn bè, đồng nghiệp về cách tổ chức các hoạt động, về tâm sinh lý lứa tuổi và học hỏi xem làm thế nào để giúp trẻ tham gia hoạt động một cách nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn để trẻ phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời ở trường mầm non qua việc tham gia đầy đủ các buổi chuyên đề, dự giờ….. nhằm nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân, vận dụng các biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt, sáng tạo đạt hiệu quả cao. Tôi còn tìm hiểu các thông tin, các trò chơi cho trẻ trên các công nghệ thông tin đại chúng như mạng Internet và các chương trình về trẻ mầm non. Tôi học hỏi các phương pháp, các hình thức giảng dạy mới vận dụng các hoạt động phù hợp vào thực tế tại lớp mình. Biện pháp 3. Tổ chức cho trẻ quan sát trải nghiệm Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, kích thích sự tìm tòi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng quan sát của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát và khi tổ chức cho trẻ quan sát, cô giáo cần lắng nghe các ý tưởng, phát hiện mới lạ của trẻ và liên hệ chúng với các mục tiêu, nội dung chương trình và mong muốn của giáo viên theo cách sáng tạo và tôn trọng trẻ. Nội dung quan sát thích hợp nhất là dựa trên sự hứng thú của trẻ. Để làm được điều này đòi hỏi sự nhạy cảm và quan tâm thực sự của giáo viên với trẻ chứ không phải vì mục tiêu được lập sẵn. Để cho trẻ tích cực tìm hiểu, quan sát, tôi đã hướng trẻ đến đối tượng chuẩn bị được quan sát, kích thích sự tò mò của trẻ. Khi cho trẻ quan sát một đối tượng cụ thể nào đó, tôi có thể tạo hứng thú cho trẻ bằng cách đọc câu đố, hát, đọc thơ….
6 Hình ảnh: Trẻ quan sát cây hoa giấy Ví dụ: Trước khi cho trẻ quan sát cây hoa giấy, tôi đọc câu đố: Tên gọi là giấy Nhưng lại là hoa Đỏ, tím, trắng, ngà Rung rinh trong nắng (Là hoa gì?) Lúc này, trẻ sẽ định hướng được đối tượng mà cô vừa tạo hứng thú, kích thích sự tò mò của trẻ là đặc điểm của cây hoa giấy. Với cách này tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực. Trong quá trình quan sát, tôi thường xuyên bao quát hướng đến việc lấy trẻ làm trung tâm tạo cơ hội cho mọi trẻ đều được tham gia tích cực. Đảm bảo các nguyên tắc vui vẻ, tự nguyện, hứng thú, tích cực hoạt động, khám phá. Tôi cho trẻ được dùng các giác quan của mình được cầm, sờ, nắn, ngửi... nhận xét đánh giá đối tượng quan sát như: quan sát một số loại hoa, quan sát một số cây xanh, cây cảnh hay quan sát vườn rau … Sau khi cho trẻ quan sát, tôi cho trẻ tự nói lên những điều mà trẻ quan sát được, sau đó sử dụng các câu hỏi để kích thích tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. Hệ thống câu hỏi đặt ra đàm thoại với trẻ phải ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu tạo hướng mở có tác dụng rèn luyện, phát triển tư duy của trẻ. Hình ảnh: Trẻ quan sát cây hoa dừa cạn Ví dụ : Khi cho trẻ quan sát cây hoa dừa cạn, cô hỏi trẻ :
7 + Đố các con đây là cây hoa gì? + Cây hoa dừa cạn này có đặc điểm gì?..... + Ngoài hoa dừa cạn màu hồng, các con còn biết hoa dừa cạn có màu gì nữa? + Để có vườn hoa thật đẹp thì chúng mình sẽ làm gì?. Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì có thể làm phản tác dụng giáo dục trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tầm tích cực... Đối tượng, yêu cầu quan sát phải phù hợp chủ đề và sự nhận thức của trẻ để kích thích tư duy của trẻ. Biện pháp 4. Sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương Nhằm tạo sự tích cực, hứng thú của trẻ và đem lại hiệu quả cao trong việc phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo và cảm xúc cho trẻ thì việc sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có trong tự nhiên, trong sinh hoạt giúp cho trẻ phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và có ý thức biết làm ra một số sản phẩm để phục vụ cho việc học tập và hoạt động vui chơi của trẻ. Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ quan sát vật chìm, nổi. Tôi cho trẻ cùng chuẩn bị các nguyên liệu như: sỏi, đá, sốp, đồ chơi bằng nhựa.... để trẻ quan sát. Hình ảnh: Trẻ làm thí nghiệm vật chìm nổi Ngoài ra khi cho trẻ chơi với cát nước có thể sử dụng các vỏ chai nhựa, các loại vỏ sò cho trẻ chơi “đong nước, đồng hồ cát, in hình trên cát.....” Ví dụ: Khi trẻ ra sân chơi thấy có nhiều lá vàng rơi trên sân thì cho trẻ thi nhau nhặt lá vàng và cùng trò chuyện về những chiếc lá đó. + Đố các con đây là lá của cây gì? Vì sao con biết? + Tại sao lá rụng? + Trồng cây để làm gì? + Muốn cây luôn xanh tốt các con phải làm sao?.... - Để tạo hứng thú cho trẻ khám phá thiên nhiên, giáo viên cần gợi ý cho trẻ chơi với nhiều nguyên vật liệu thiên nhiên như: cọng lục bình, cọng lá khoai mì, các loại hạt... và thay đổi nhiều hình thức chơi cho phong phú.
8 Hình ảnh: Trẻ chơi với lá cây Ví dụ: gợi ý cho trẻ chơi: Tạo bức tranh bằng lá cây, có thể làm giây chuyền, vòng đeo tay, đồng hồ bằng lá khoai mì, xếp hình các con vật bằng lá cây... Biện pháp 5. Tổ chức đa dạng các trò chơi tạo hứng thú cho trẻ - Đối với trẻ mầm non, được tham gia các trò chơi giúp trẻ vô cùng hứng thú và tích cực tham gia vào các hoạt động. Chính vì vậy việc tổ chức đa dạng các trò chơi cho trẻ là việc vô cùng cần thiết. Tôi thường xuyên tìm tòi những trò chơi mới lạ, hấp dẫn, phù hợp với chủ đề, phù hợp với trẻ để thu hút, lôi cuốn trẻ vào hoạt động chơi. Với những trò chơi trẻ đã từng được chơi hay trò chơi đã biết tôi có thể đổi tên trò chơi, luật chơi, cách chơi tạo nên sự mới lạ nhằm kích thích trẻ chơi. - Tổ chức cho trẻ một số trò chơi sinh hoạt tập thể, sinh hoạt cộng đồng đơn giản và thu hút trẻ như: Trò chơi “đoàn kết”, “trời nắng, trời mưa”, “đổi chổ cho bạn”... hoặc có thể cho trẻ hát theo một số lời bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản như “bạn ở đâu?”, “Qủa bóng tròn”, “Ra đây mà xem”... - Ngoài những trò chơi vận động theo chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ, tôi cũng đã linh hoạt trong việc thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút trẻ và hấp dẫn trẻ vào các trò chơi.
9 Ví dụ: Trò chơi “đổi chỗ” có thể thay đổi tên là “Tìm bạn”... Trò chơi “Kéo co” có thể đổi tên là “Đội nào khỏe”.... Cho trẻ cùng cô làm những đồ chơi để chơi ngoài trời như: Dùng những chai nước ngọt làm trụ và ống nhựa mềm cuộn lại thành vòng cho trẻ chơi ném vòng, những lốp xe bị hỏng có thể tận dụng để cho trẻ chơi trò chơi nhảy bật hoặc bò chui, đi thẳng.... Phấn vẽ hoặc những dụng cụ cho trẻ học giờ thể dục cũng có thể tận dụng vào hoạt động ngoài trời. Đây là một hình thức ôn luyện kĩ năng vận động cho trẻ. - Sưu tầm một số trò chơi vận động và trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài trời phù hợp với từng chủ đề: “Bong bóng bay”, “Chèo thuyền”, “Đàn chuột con”... Ví dụ: Chủ đề Quê hương, giáo viên sưu tầm những trò chơi dân gian để dạy trẻ chơi như: “Mèo đuổi chuột”, “kéo co”, “Bịt mắt bắt dê”... - Các trò chơi phát triển giác quan như: “Lắng nghe tiếng động”, “Tiếng kêu ở đâu?”, “Nghe tiếng gió thổi”, “Lá rụng”, “Chim hót”, “Ngửi mùi hoa”, “Mùi cỏ”, “Cảm nhận ánh nắng mặt trời”, “Ai tinh mắt?”, “Đoán cây qua lá”, “Tai ai tinh?”, “Đoán xem tiếng động gì?”...có tác dụng tốt trong việc phát huy tích cực, chủ động của trẻ. Khi tổ chức các trò chơi bản thân tôi luôn tạo cho trẻ không khí sôi nổi, thoải mái, lôi cuốn trẻ tham gia vào trò chơi tích cực. Có thể tận dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có để tổ chức thành trò chơi đơn giản, nhưng cũng nhằm mục đích cũng cố tri thức và phát triển tư duy cho trẻ. Biện pháp 6. Tổ chức cho trẻ chơi theo ý thích - Tổ chức cho trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng. Chơi với lá cây như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ: xếp hình bông hoa, căn nhà, con bướm... Ví dụ: Trong chủ đề Thực vật giáo viên hướng dẫn cho trẻ chơi với lá cây. Khi chơi trẻ có thể phân biệt được các loại lá tròn, dài, bầu dục, to, nhỏ khác nhau.
10 Trẻ có thể cắt, xé dán, xếp những chiếc lá thành hình những con vật hay đồ vật mà trẻ biết theo ý tưởng, sự tưởng tượng hay sáng tạo của trẻ. - Cho trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn xung quanh khu vực trường cùng cô nhằm phát triển tính tò mò, sáng tạo ở trẻ như quan sát sự thay đổi hằng ngày của cây xanh trong trường và phân loại theo nhóm có hoa và nhóm không có hoa, nhóm ăn quả... Qua những trò chơi này giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung quanh, biết cách chăm sóc cây và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với bạn, với cô, với mọi người. - Chơi với các đồ chơi có sẵn trên sân trường. Thông qua các hoạt dộng leo trèo trên các thiết bị, đồ chơi ngoài trời như: cầu trượt, đu quay, bập bênh, các vận động chạy, nhảy lò cò, tung, ném bóng....rèn cho trẻ sự khéo léo, nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo dục trẻ không leo trèo qua những nơi nguy hiểm, chơi vừa sức mình... nhằm giúp trẻ phát triển vận động, tăng cường sức khỏe. Biện pháp 7. Phối hợp với phụ huynh Ở trường Mầm non, công tác phối hợp với gia đình trẻ để nâng cao chất lượng giáo dục là không thể thiếu. Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nói chung cũng như giờ chơi ngoài trời nói riêng, giáo viên cần làm tốt công tác tuyên truyền cũng như tạo mối quan hệ mật thiết với gia đình trẻ. Thông qua giờ đón và trả trẻ, qua bảng tuyên truyền hay những buổi họp phụ huynh tôi đã phổ biến cho cha mẹ trẻ những kiến thức khoa
11 học về nuôi dạy trẻ, tầm quan trọng của giờ hoạt động ngoài trời tới sự phát triển nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy, phụ huynh cần tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào các hoạt động của gia đình, cung cấp cho trẻ những tri thức về thế giới xung quanh. Ví dụ: Cho trẻ cùng tham gia vào các hoạt động tại gia đình, trẻ có thể quan sát thế giới xung quanh như cho trẻ cùng trồng cây, chăm sóc cây xanh, hay cho trẻ chăm sóc các con vật…Không chỉ thế các bậc phụ huynh có thể cho trẻ đi chơi siêu thị, du lịch...Qua đó nâng cao được khả năng nhận thức của trẻ và giúp trẻ tích cực hứng thú tham gia vào hoạt động chơi ngoài trời. Ngoài ra tôi còn vận động phụ huynh đóng góp cây xanh để trẻ chăm sóc và bảo vệ hằng ngày, hỗ trợ các nguyên vật liệu có sẵn tại gia đình, địa phương để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ để trẻ được trải nghiệm nhiều hơn khi tham gia hoạt động chơi ngoài trời. 3. Tính hiệu quả: Sau một thời gian thực hiện sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời” tôi đã đạt được một số hiệu quả như sau: - Đối với giáo viên: Bản thân được đúc kết thêm nhiều kinh nghiệm quý giá trong việc tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ.
12 + Được phụ huynh và đồng nghiệp tín nhiệm trong công tác nâng cao chất lượng phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời cho trẻ. - Đối với phụ huynh: Phụ huynh tin cậy và nhiệt tình với các hoạt động của lớp, tích cực, sẵn sàng phối hợp cùng cô giáo trong việc nâng cao chất lượng cho hoạt động như: nhiều gia đình đã quan tâm cho trẻ đi: công viên, tham quan du lịch…ủng hộ các nguyên vật liệu, phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. - Đối với trẻ: Trẻ của lớp tôi có những thay đổi rõ rệt, giờ đây đa số các bé đều đã nhanh nhẹn, chủ động trong mọi hoạt động. Trẻ nắm bắt được một số kiến thức khoa học, kiến thức xã hội khi tham gia tích cực vào những hoạt động khám phá thiên nhiên, hoạt động ngoài trời. Và trên hết, đa số trẻ lớp tôi tích cực, chủ động tham gia vào hoạt động, có ý thức tự giác, hứng thú và biết giữ gìn đồ chơi của lớp, của trường đồng thời trau dồi được các kỹ năng quan sát, phán đoán, khả năng chú ý, khả năng phối hợp tập thể. Bên cạnh đó vốn từ của trẻ phong phú hơn, trẻ biết diễn đạt câu rõ ràng hơn, do đó trẻ nhận thức thế giới xung quanh cũng như tiếp nhận tri thức dễ dàng hơn. *Bảng so sánh kết quả trước và sau khi áp dụng một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động qua hoạt động ngoài trời. Nội Dung Trước khi thực hiện Sau khi áp dụng đề đề tài tài - Kỹ năng quan sát 38,46 % (10/26 trẻ) 88,46 % (23/26 trẻ) - Tính tích cực, chủ động 42,31 % ( 11/26 trẻ) 92,31 % (24/26 trẻ) - Khả năng chú ý của trẻ khi 46,15 % (12/26 trẻ) 92,31 % ( 24/26trẻ) tham gia hoạt động - Khả năng phối hợp tập thể 42,31 % (11/26 trẻ) 96,15 % ( 25/26trẻ) C- PHẦN KẾT LUẬN: 1. Phạm vi áp dụng: Đề tài này được lựa chọn nghiên cứu trong phạm vi lớp mẫu giáo bé 3- 4 tuổi trong trường mầm non Thạnh Phú 2. 2. Điều kiện áp dụng: Hoạt động ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ mầm non. Vì vậy, bản thân mỗi giáo viên cần phải hiểu rõ ích lợi do hoạt động ngoài trời mang lại. Khắc phục mọi khó khăn trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, tạo mọi điều kiện để tổ chức hoạt động ngoài trời một cách thường xuyên và hiệu quả. - Về trình độ chuyên môn: Giáo viên phải đạt chuẩn theo quy định. Đồng thời giáo viên mầm non phải thực sự yêu nghề, hết lòng vì trẻ em, hiểu được tâm lí
13 lứa tuổi của trẻ. Cần có sự kiên trì chịu khó, thường xuyên nghiên cứu tài liệu và học hỏi đồng nghiệp. Luôn có sự đầu tư, sáng tạo và linh hoạt trong việc tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng như các hoạt động khác trong trường mầm non. Sáng tạo trong việc lựa chọn nội dung, môi trường hoạt động để thu hút sự chú ý, hứng thú của trẻ. Trong quá trình tổ chức các hoạt động cần tăng cường phát huy tính tích cực, chủ động của cá nhân trẻ, khéo léo xử lí các tình huống sư phạm xảy ra. Ngoài ra giáo viên còn phải có biện pháp phối kết hợp hiệu quả với phụ huynh trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ. Để nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời tại lớp, đòi hỏi người giáo viên cần phải: + Có sự nhiệt tình, năng động sáng tạo, luôn đổi mới phương pháp giảng dạy của mình. + Không ngừng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn, tham gia đầy đủ các lớp tập huấn của phòng giáo dục. - Về cơ sở vật chất: Sân chơi ngoài trời đảm bảo diện tích cho trẻ hoạt động. Đồ dùng, đồ chơi đa dạng, phong phú về chủng loại. đảm bảo đầy đủ để phục vụ cho cô và trẻ hoạt động trong các chủ đề. - Đề tài này có thể được triển khai, nhân rộng cho giáo viên tại các lớp mẫu giáo bé 3- 4 tuổi ở các trường mầm non trong huyện. Qua bản sáng kiến này, tôi rất mong đựơc sự góp ý bổ sung của các cấp lãnh đạo cùng các bạn đồng nghiệp để bản sáng kiến của tôi thật sự có hiệu quả. . Thạnh phú, ngày 24 tháng 3 năm 2023 XÁC NHẬN Người viết HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. .......................................................................... ................................................................................. Nguyễn Thị Ngọc Phước .................................................................................
14 TÀI LIỆU THAM KHẢO - Hướng dẫn thực hiện chế độ sinh hoạt cho trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non. - Chương trình giáo dục mầm non. - Tâm lí giáo dục trẻ mầm non. - Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ 3-4 tuổi. - Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên. - Hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục và tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục cho trẻ mẫu giáo. - Cổng thông tin điện tử: mammon.com.vn.