Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi hứng thú, tham gia tích cực trong các hoạt động âm nhạc

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu các hoạt động âm nhạc của trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi, tìm ra được một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy nhằm giúp trẻ hứng thú và tích cực hơn trong các hoạt động âm nhạc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi hứng thú, tham gia tích cực trong các hoạt động âm nhạc

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN GIA LÂM TRƯỜNG MẦM NON TRUNG MẦU SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI HỨNG THÚ THAM GIA TÍCH CỰC TRONG HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non Tên tác giả: Nguyễn Thị Kim Nga Đơn vị công tác: Trường mầm non Trung Mầu Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC: 2019-2020
MỤC LỤC Nội dung Trang I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 2 3. Thời gian, phạm vi nghiên cứu 2 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 2 5. Phương pháp nghiên cứu 3 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 1. Cơ sở lý luận 4 2. Cơ sở thực tiễn 4 3. Biện pháp thực hiện 5 4. Hiệu quả sáng kiến 12 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 13 1. Kết luận 13 2. Những nhận định chung của sáng kiến 14 3. Những bài học kinh nghiệm 14 4. Khuyến nghị 14- 15 IV. PHỤ LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lý do chọn đề tài: Âm nhạc được xem là một thứ ngôn ngữ quốc tế, tất cả mọi người đều có thể thưởng thức và hiểu được âm nhạc, cho dù bạn là ai, bạn ở đâu và bạn làm nghề gì. Bạn muốn con bạn phát triển trí thông minh? Âm nhạc có thể làm được điều đó! Chuyên gia âm nhạc Meredith Levande giải thích “ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra được mối quan hệ mât thiết giữa kết quả học tập với việc yêu thích âm nhạc.Âm nhạc giúp kích thích những phần liên quan đến phần đọc hiểu, toán học và phát triển tình cảm trong bộ não con người”. Nhiều nghiên cứu gần đây còn phát hiện ra rằng chơi nhạc từ khi còn nhỏ sẽ giúp cải thiện trí nhớ và học lực của trẻ bằng cách kích thích sự phát triển các vùng khác nhau trong bộ não. Tiến sỹDanielJ.Levitin, tác giả của cuốn sách "This Is Your Brain On Music – Tư duy âm nhạc cho trẻ”,cuốn sách bán chạy nhất của Thời báo New York, được dịch ra 11 ngôn ngữ phát hiện ra rằng, trong não bộ của con người có một miền đặc biệt được dành riêng cho âm nhạc và rất nhiều khu chức năng xung quanh khu vực này chịu ảnh hưởng của âm nhạc. Đối với trẻ mầm non, âm nhạc có vai trò vô cùng quan trọng, âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp trao đổi tình cảm, ngoài ra âm nhạc còn là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc.Ở mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí rất quan trọng. Cùng với một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao nhận thức và đời sống xã hội của con người. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn, giáo dục lại được tổ chức theo những cách thức khác nhau. Do đặc điểm lứa tuổi, việc giáo dục cho trẻ mầm non được triển khai theo phương châm “Chơi bằng học, học mà chơi” thông qua các lĩnh vực giáo dục đặc biệt là lĩnh vực giáo dục thẩm mỹ. Giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp phần không nhỏ vào việc giáo dục toàn diện cho trẻ. Âm nhạc còn là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm. Âm nhạc là món ăn tinh thần, là ngôn ngữ chung của nhân loại và là thế giới kì diệu đầy cảm xúc với những âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động. Nó phản ứng hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm cùng các yếu tố: Giai điệu, âm sắc, cường độ, hòa âm... Âm nhạc ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. 1/15
Trước hết, âm nhạc được coi là phương tiện hữu hiệu để phát triển tai nghe cho trẻ. Tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, yêu nghề. Trong quá trình dạy và học cần cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động. Thực tế cho thấy, trẻ em ở tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc. Trẻ thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, của ban giám hiệu nhà trường trong năm qua bản thân tôi luôn đi sâu tìm tòi những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc. Đặc biệt đối với đặc điểm của trẻ mầm non rất thích hát và vận động theo nhạc song trẻ phải được trực tiếp nghe và xem cô làm để trẻ bắt chước theo cô. Xuất phát từ những đặc điểm trên đã thực sự thôi thúc tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi hứng thú, tham gia tích cực trong các hoạt động âm nhạc.” làm đề tài nghiên cứu, áp dụng, lồng ghép vào các hoạt động của lớp. 2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu các hoạt động âm nhạc của trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi, tìm ra được một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy nhằm giúp trẻ hứng thú và tích cực hơn trong các hoạt động âm nhạc. 3. Thời gian địa điểm. * Thời gian: Nghiên cứu cơ sở lý luận, tìm hiểu thực tế các hoạt động âm nhạc của trẻ và đưa ra được một số biện pháp tiên tiến trong thời gian từ tháng 09/2019 đến tháng 12/2019 lập đề cương. Hoàn thành đề tài vào ngày 10/ 02/2020. * Địa điểm: Tôi nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi hứng thú, tham gia tích cực hơn trong các hoạt động âm nhạc tại trường Mầm non. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu. Đưa ra được những phương pháp dạy mới kết hợp với việc sử dụng phương tiện dạy học “Lấy trẻ làm trung tâm”, “Tôn trọng cảm xúc của trẻ” làm đồ dùng đồ chơi tự tạo, sáng tạo, thẩm mỹ để tiết học đạt kết quả cao hơn. Dạy trẻ những kỹ năng cơ bản, đơn giản các hoạt động âm nhạc như: Ca hát, nghe, vận động, múa, trò chơi âm nhạc. Qua đó, nêu ra một số biện pháp tổ chức hoạt động môn âm nhạc đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời tạo cho trẻ hứng thú khi vào giờ học. 5. Phương pháp nghiên cứu. 2/15
Trước hết bản thân phải nhận định được tình hình chung của đối tượng nghiên cứu, sau đó đọc, phân tích, tổng hợp tài liệu tham khảo. Để xây dựng đề cương sáng kiến, áp dụng sáng kiến và hoàn thành sáng kiến. Đề tài này được thực hiện với một phương pháp sau đây: 5.1. Nghiên cứu lý luận: -Các loại sách nói về hoạt động âm nhạc. -Chương trình hoạt động Giáo dục âm nhạc lớp Mẫu giáo bé 5- 6 tuổi. 5.2. Quan sát khoa học: Khảo sát trẻ. -Quan sát các hoạt động âm nhạc của trẻ, quan sát trẻ thực hiện bài tập cô ra để xác định mức độ nhận thức và kỹ năng của trẻ. -Phân tích, tổng hợp kết quả trong quá trình tổ chức. 5.3. Thực nghiệm khoa học: -Phân tích, tổng hợp kết quả trong quá trình tổ chức. -Phương pháp thực hành, trải nghiệm, dùng lời kể, trực quan, minh họa, nêu gương, dùng tình cảm khích lệ, động viên. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận. Âm nhạc trong trường mầm non có ảnh hưởng tốt đến văn hóa trong hành vi của trẻ. Trong khi cùng hát, cùng múa, cùng chơi trò chơi âm nhạc với những xúc cảm giữa trẻ xuất hiện sự cảm thông quan tâm đến nhau, trẻ biết kiềm chế, biết điều khiển vận động để cùng các bạn thể hiện bài hát, bài múa. Âm nhạc giáo dục ở trẻ ý chí, tính tổ chức, sự kiên trì. Niềm vui phấn khởi khi biểu diễn các bài hát, điệu múa thú vị trước các trò chơi, âm nhạc còn động viên những trẻ nhút nhát, thiếu tự tin thêm mạnh dạn hòa nhập với các bạn trong mọi hoạt động. Âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe nhạc. Luyện tập thường xuyên để phân biệt các chi tiết âm nhạc là cơ sở ban đầu tạo cho trẻ có khả năng tiếp cận với tác phẩm âm nhạc phân biệt được câu nhạc, đoạn nhạc, thể loại âm nhạc của tác phẩm... Từ đó, tai nghe nhạc của trẻ được dần dần phát triển. Để thực hiện đổi mới hình thức chăm sóc, giáo dục trẻ cần đảm bảo sự linh hoạt, sáng tạo, phù hợp đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Chính vì vậy, giáo dục mầm non trong những năm gần đây đã có những đổi mới không ngừng về hình thức tổ chức giáo dục trẻ. Sự phát triển khả năng âm nhạc được tiến bộ về chất nếu có sự lựa chọn nội dung chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp với trẻ như nhà 3/15
văn M.Goóc- Ki đã nhận xét: “Âm nhạc tác động một cách kì diệu đến tận đáy lòng, nó khám phá ra cái phẩm chất cao nhất của con người. Chính vì vậy, người lớn cần quan tâm đặc biệt đến việc giáo dục âm nhạc cho trẻ càng sớm càng tốt”. Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và khả năng phát triển cảm thụ âm nhạc, tưởng tượng sáng tạo tác phẩm âm nhạc. Trẻ thực sự yêu thích âm nhạc, sẵn sàng tâm thế đón nhận mọi hình thức thể loại âm nhạc khác nhau. Từng câu nhạc có giai điệu liền bậc lên xuống liên tiếp theo ngữ điệu nói tự nhiên của trẻ sẽ như những lời thủ thỉ nhắc nhở trẻ một hành vi lễ giáo phù hợp. Nhà sư phạm Xu-khôm-lin-ski đã tổng kết: "Tuổi thơ ấu không thể thiếu âm nhạc, cũng như không thể thiếu trò chơi và truyện cổ tích. Thiếu những cái đó, trẻ em chỉ còn là những bông hoa khô héo..." 2. Cơ sở thực tiễn. 2.1. Thực trạng của vấn đề: Nơi tôi công tác là một ngôi trường nằm ở cuối ngoại ô Hà Nội có tên là trường mầm non Trung Mầu, hiện trường có 2 khu với tổng số cháu là 320 học sinh. 9 lớp trong đó có 2 lớp lớn. Năm học 2019 -2020, tôi được phân công chủ nhiệm lớp Mẫu giáo lớn A2. Lớp có 40 học sinh: Nam 21. Nữ 19. Sau một năm thực hiện công tác chăm sóc và giảng dạy, tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau. 2.2. Thuận lợi: Ban giám hiệu nhà trườngluôn quan tâm, đầu tư cơ sởvật chất: các phương tiện hiện đại: đài, đàn, máy tính…Giáo viên nắm vững phương pháp. Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ cho các phong trào văn nghệ cũng như các hoạt động chung ở lớp.Trẻ ngoan, yêu thích âm nhạc. 2.3.Khó khăn: Một số trẻ còn thiếu tự tin và còn hạn chế về tác phong biễu diễn khi tham gia sinh hoạt văn nghệ. Khả năng âm nhạc của trẻ thì không đồng đều. Trẻ hát chưa đúng giai điệu, tiết tấu. Chưa biết cách lấy hơi, hát còn ngọng, và chưa có điều kiện tiếp xúc với các môn nghệ thuật Trẻ chỉ biết lắng nghe chứ chưa thể hiện được cảm xúc, tình cảm, thái độ khi nghe. 3. Các biện pháp đã tiến hành giúp trẻ 5 - 6 tuổi hứng thú, tham gia tích cực trong hoạt động âm nhạc. 3.1.Biện pháp 1: Khảo sát khả năng hoạt động âm nhạc của trẻ. 4/15
Để nắm được khả năng âm nhạc của trẻ tôi dùng biện pháp khảo sát trẻ để phát huy, tính tích cực cho trẻ. Tôi đã cùng với giáo viên trong lớp thống nhất và nắm chắc mục tiêu lĩnh vực thẩm mỹ trong chương trình giáo dục mầm non để chủ động trong việc lựa chọn nội dung, hoạt động âm nhạc cho phù hợp với độ tuổi với khả năng, nhu cầu hứng thú của trẻnhư: Chăm chú lắng nghe, biểu cảm nét mặt, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ vui tươi, thích thú và hứng thú tham gia vào hoạt động. Ví dụ: Trẻ có thể hát đồng đều, hát cả bài, nhớ tên bài hát, hát thuộc lời bài hát, hát đúng nhạc, biết bắt đầu và kết thúc, khi có nhạc dồn kết thúc bài trẻ dừng lại cúi chào khán giả.Trẻ phân biệt được độ to nhỏ của âm thanh.Khi hát cùng với đàn trẻ hát đúng cao độ thể hiện được tính chất bài hát, hát đúng giai điệu. Thể hiện được các kỹ năng vận động âm nhạc đơn giản như nhún nhảy, giậm chân, vỗ tay. Sau đó tôi tiến hành khảo sát trẻ bằng cách: Cô gõ âm thanh to nhỏ để cho trẻ tự phân biệt. Cô đàn cho trẻ nghe để trẻ nhận ra tên bài hát sau đó cho trẻ hát lại bài hát đó để trẻ có thể thể hiện kỹ năng âm nhạc của mình.Ngoài ra tôi hát cho trẻ nghe bài hát, hoặc bật cho trẻ nghe qua đĩa nhạc để trẻ nghe. =>Giáo viên tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc với các tác phẩm âm nhạc, nhạc sỹ nổi tiếng qua nghe nhạc, qua xem video, hoặc cho trẻ trải nghiệm với các tiết tấu, với các vận động âm nhạc hoặc trẻ được trải nghiệm với các dụng cụ âm nhạc. Khảo sát trẻ có nhiều cách khác nhau, không chỉ đơn thuần là hát đúng lời, trẻ còn được tiếp cận thực hành các cách khác nhau: Như hát đệm, hát bè, xướng âm, đọc ráp, hát các bài hát tiếng anh ( Hello what yủu name, hello song, super simple song, hiede and seek..Ngoài ra còn cho trẻ làm quen với các nốt nhạc: Đồ, Mi, Son, La… các nốt đen, nốt móc đơn…. Bảng khảo sát trẻ đầu năm. Nội dung Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú trong giờ học 12/40 30% Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát 12/40 30% Khả năng vận động theo nhạc 10/40 25% Hứng thú tham gia biểu diễn văn 7/40 15% nghệ 3.2. Biện pháp 2: Làm đồ dùng đồ chơi tự tạo giúp trẻ học tốt môn âm nhạc Đối với lớp của mình, tôi luôn sưu tầm các loại đồ dùng đồ chơi đa dạng về chủng loại, phong phú về màu sắc, kích cỡ và cố gắng làm một số đồ dùng, đồ chơi tự tạo đẹp, hấp dẫn trang trí xung quanh lớp để trẻ có điều kiện thể hiện khả 5/15
năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo của trẻ. Và đặc biệt, tôi còn làm thêm một số đồ dùng phục vụ cho tiết học với những hình ảnh gần gũi, màu sắc hài hòa để thu hút sự chú ý của trẻ. Đồ chơi tự tạo là đồ chơi do chính giáo viên làm ra, có muôn hình muôn vẻ bởi chúng được tạo ra từ những vật sẵn có, dễ kiếm, dễ làm. Nguồn gốc của đồ chơi tự tạo là vô tận. Làm đồ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có thể dùng luôn những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng trực tiếp những vật liệu tự nhiên làm đồ chơi và bằng những vật liệu thu lượm được. Tận dụng bìa cứng, trang trí giấy đề can để tạo thành nhiều cái đàn có hình dáng khác nhau.Tận dụng các vỏ lon bia, nước ngọt để làm trống, xúc xắc. Ngoài ra còn một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: vòng tay, nơ, xược, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở giúp trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. => Ngoài các đồ dùng âm nhạc như đàn, đài , trống… Tôi đã làm cả dối tay, dối chân để diễn cho trẻ xem trong giờ hoạt động âm nhạc. ( Trẻ rất hứng thú) Đây là hình thức mới mà tôi đã nồng ghép vào trong tiết dạy âm nhạc vừa qua. ( Hình ảnh: Minh chứng đồ dùng tự tạo cho hoạt động âm nhạc) 3.3. Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc qua hoạt động giờ học. Tổ chức hoạt động âm nhạc không nhất thiết phải lựa chọn một nội dung chính và hai nội dung kết hợp mà tuỳ thuộc vào mục tiêu của hoạt động và độ khó dễ của tác phẩm và nhu cầu, khả năng của trẻ giáo viên quyết định nội dung và thời lượng cho hoạt động âm nhạc. Ví dụ 1: Làm quen với nhạc cụ đàn T’Rưng Vận động minh hoạ: Đi cắt lúa. *Ổn định tổ chức: -Cô cho trẻ nghe nhạc và xem cảnh đẹp của vùng núi Tây Nguyên. + Các con chia sẻ cảm nhận của mình khi nghe nhạc và xem cảnh đoạn vi deo? ( Con Thấy vui, thoải mái, thư giãn) + Con nghe thấy gì? Nhìn thấy những gì? *Phương thức và hình thức tổ chức: - Làm quen về đàn T’rưng + Các con ơi đây là cây đàn gì? ( Đàn ạ) + Các con có nhận xét gì về cây đàn? +Con Nhìn thấy cây đàn này ở đâu? 6/15
- Các con cùng lăng nghe cô gõ tiếng đàn như thế nào nhé. - Cô gõ tiếng đàn cho trẻ nghe. + Con nghe thấy thế nào? ( Âm thanh rất hay ạ) + Có cảm nhận khác? ( Con thấy giống tiếng đàn ocgan ạ) - Cô biểu diễn toàn bộ âm thanh đàn từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên ( Vuốt đàn) + Các con nghe âm thanh thế nào? ( Con thấy rất vui, thấy thánh thót giống như tiếng nước chảy) - Các con có muốn thử gõ âm thanh của tiếng đàn T’rưng. Nào cô mời con. + Cô mời con? ( cho 3-4 trẻ lên trải nghiệm) - Các con được trải nghiệm với đàn cảm thấy thế? ( con thấy thú vị) - Cô mời các con cùng lắng nghe cô đàn giai điệu bài hát: Làng Tôi – Nhạc và lời Văn Cao) - Cô hỏi trẻ: +Cô vừa thể hiện bài hát bằng nhạc cụ gì ? + Các con nghe có cảm nhận thế nao? - Cô và các con cùng thưởng thức các nghệ sỹ thể hiện nhạc cụ đàn T’Rưng nhé. ( Hòa tấu đàn T’Rưng có tiếng sáo, tiếng nước suối ”) *Nội dung kết hợp múa : Múa bài Đi cắt lúa - Sau đây xin mời các cô và các bạn đến với những điệu múa của vung Tây nguyên. - Lần 1: Hai cô thể hiện.- Lần 2: Xin mời các bạn nữ. - Lần 3: Giao lưu giữa các bạn nam nữ.- Lần 4: đôi ( Nam nữ) - Lần 5: Cả lớp. * Kết thúc: - Nhận xét về tiết học động viên khen ngợi trẻ. -Cô hỏi cảm nhận của trẻ khi tham gia hoạt động âm nhạc? -Con mong muốn điều gì? => Đối với trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi khả năng cảm thụ âm nhạc rất tốt: như phân biệt và so sánh những dấu hiệu âm nhạc về cao độ, trường độ. Trẻ có thể dễ dàng phân biệt đuợc âm thanh cao thấp, nhịp nhanh hay chậm, tính chất củ bài hát là vui, sôi nổi hay êm ái, được thể hiện qua cử chỉ điệu bộ và sự hứng thú tham gia tích cực từ đầu tiết học cho đến cuối tiết học. ( Hình ảnh minh chứng Tìm hiểu nhạc cụ dân tộc đàn T’Rưng) Ví dụ 2: Dạy vận động minh hoạ: Bé tập đánh răng. Nghe hát: Anh tý sún - Với nội dung lựa chọn phù hợp với lứa tuổi: Vui tươi trong sáng. 7/15
+ Lời ca gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thuộc: Đó là bài hát miêu tả những hành động, những công việc, những việc làm trong sinh hoạt đời sống hàng ngày của trẻ. + Qua đó tôi vận dụng vào các động tác rất gần gũi, rất đời thường để dạy trẻ vận động minh hoạ. Trẻ dễ nhớ, dễ thuộc và hứng thú vận động.( Những động tác mô phỏng trên, dưới với bản thân trẻ. Động tác đánh răng hàng ngày, động tác lắc hông…) - Để giờ học đạt kết quả cao tôi luôn tạo hứng thú cho trẻ vui và thích khám phá, tích cực, sáng tạo, kết hợp linh hoạt các phương pháp trong giờ học. Bước 1: Gây hứng thú cho trẻ: - Giới thiệu chương trình: “Nụ cười của bé” với sự tham gia của 3 đôi chơi. - Cô cho trẻ chơi trò chơi khởi động các nốt nhạc.( Cô đánh đàn ocgan các nốt nhạc. Trẻ nghe và làm động tác vị trí các nốt nhạc theo cô) ( Hình ảnh tạo hứng thú cho trẻ qua luyện âm, trò chơi Đồ, Rê, Mi…) Bước 2: phương pháp hình thức tổ chức: Nghe nhạc: tôi đã cho trẻ nghe lại sướng âm của đoạn nhạc để trẻ đoán được giai điệu bài hát. VĐMH:Giáo viên đã “lấy trẻ làm trung tâm”. Hỏi ý kiến trẻ lựa chọn hình thức vận động gì? Gọi nhiều trẻ đứng lên vận động theo khả năng của trẻ, cho tất cả trẻ được vận động theo ý trẻ. Giáo viên là người gợi mở giải thích các vận động trẻ đã làm. Hình thức thể hiện luôn được đan xen thay đổi gây hứng thú cho trẻ từ đầu tiết học đến cuối tiết học. Để kích thích sự hứng thú và lôi cuốn trẻ vào hoạt động học dụng cụ âm nhạc là thứ mà tôi khai thác một cách triệt để: nên tôi cùng trẻ tạo ra nhiều đồ dùng âm nhạc phong phú với nhiều nguyên vật liệu khác nhau ( gáo dừa, tre, chai lọ, nắp chai, xúc xắc…). Trẻ nên biểu diễn vận động kết hợp lấy dụng cụ trẻ yêu thích. Nghe hát: Cô có thể thể hiện bài hát nghe cho trẻ nghe. Hoặc lựa chọn ca sỹ qua băng nhạc cho trẻ nghe. Để trẻ cảm nhận được trọn vẹn tác phẩm hay. Ngoài hình thức đó ra tô còn biên kịch bài hát đó thành một đoạn kịch diễn qua dối cho trẻ xem và thưởng thức. Bước 3: Kết thúc: Tôi trân trọng cảm xúc của trẻ. Hỏi cảm nhận của trẻ khi được tham gia hoạt động âm nhạc? 8/15
Hỏi mong muốn của trẻ trong giờ học sau? =>Sau khi được kiến tập chuyên đề phát triển thẩm mỹ của năm học 2019- 2020 đổi mới hình thức vận động “ Lấy trẻ làm trung tâm, tôn trọng cảm xúc của trẻ”. Tôi đã về áp dụng dạy tại lớp tôi: Cho trẻ nghe đoạn nhạc. Hỏi ý kiến trẻ về lựa chọn hình thức vận động, cho trẻ tự thể hiện theo cảm nhận của mình, cô là người góp ý bổ xung động tác để tạo thành bài vận động hoàn chỉnh cho trẻ. - Khi trẻ vận động minh hoạ thành thạo cô cho trẻ thể hiện nâng cao như: Thay đổi đội hình, mong muốn của trẻ được lên sân khấu biểu diễn. - Với giáo viên giọng hát không tốt có thể linh hoạt lựa chọn cô ca hai hát thay hoặc chọn băng đĩa cho trẻ nghe. -Củng cố ấn tượng tác phẩm nghe hát: Tôi đã chuyển thể nội dung của bài hát sang thành kịch bản diễn dối chân cho trẻ xem. +Trẻ đón xem vở kịch rất hứng thú và mong muốn được xem. Thông qua đó cô giáo lồng ghép giáo dục thông qua vở kịch. Trẻ rất nhớ lâu, khó quên khi xem kịch dối. + Trẻ được trải nghiệm tác phẩm nâng cao qua nền nhạc ráp: Anh tý Sún. Khi được trải nghiệm bài hát dưới nền nhạc ráp trẻ rất vui.mong muốn được thể hiện vận động này tiếp. (Hình ảnh minh chứng: Lấy trẻ làm trung tâm, Tôn trọng cảm xúc của trẻ) ( Hình ảnh minh hoạ diễn dối chân cho trẻ xem) 3.4. Biện pháp 4: Giáo dục ân nhạc qua các trò chơi “Học bằng chơi, chơi mà học” Trò chơi: « Đồ mi sol la » Mục đích:Phát triển tai nghe cho trẻ, rèn phản xạ nhanh phân biệt nốt nhạc Chuẩn bị: Các vòng tròn trên sàn có đánh dấu kí hiệu các nốt nhạc: Đồ mi sol la, các bông hoa có kí hiệu nốt nhạc đồ mi sol la Cách chơi: Trên sàn có đặt các vòng tròn kí hiệu nốt nhạc, cô xướng âm một đoạn nhạc của bài hát bất kì: Nghe cô xướng âm đến nốt nhạc nào thì trẻ có nốt nhạc đó sẽ nhảy ngay vào vòng tròn có kí hiệu nốt nhạc tương ứng. Bạn nào chọn nhanh, đúng vòng tròn sẽ được khen còn bạn nào về chậm hoặc chọn không đúng sẽ bị thua và phải làm lại hoặc làm theo yêu cầu của cô và các bạn khác 9/15
Trò chơi: Nghe nốt đô, thỏ đổi lồng Trò chơi này được tôi thực hiện trong chủ đề động vật Mục đích:Rèn tai nghe nhạc cho trẻ, rèn phản xạ nhanh Chuẩn bị:đàn Cách chơi: Cho các trẻ làm lồng, cứ 2 trẻ nắm tay nhau tạo thành lồng, và các trẻ khác làm thỏ, số thỏ nhiều hơn số lồng, cô xướng âm: Một đoạn nhạc, khi cô dừng lại ở nốt đô thì các chú thỏ đổi lồng, chú thỏ nào chậm không tìm được lồng phải nhảy lò cò và mất lượt chơi. =>Tổ chức trò chơi âm nhạc: không những giúp trẻ cảm nhận về âm thanh âm nhạc tốt hơn mà nó còn giúp trẻ phát triển trên nhiều lĩnh vực khác nữa. Lúc tham gia chơi, trẻ được hòa vào với không khí chung của nhóm, lớp, được vận động, sáng tạo… Tổ chức mỗi trò chơi, giáo viên nên chọn một nội dung nhỏ làm chủ đạo, từ đó phối hợp với 1 - 2 nội dung là cùng, tránh ôm đồm dễ dẫn đến việc chơi xong trẻ không đọng lại gì cho dù tham gia hoạt động đủ thứ. Ví dụ: Tôi cho trẻ chơi trò chơi “Tai ai tinh” chủ để thực vật: trên màn hình có hình ảnh 2 loại quả, trẻ thích quả nào sẽ chọn quả đó, đằng sau mỗi loại quả là âm thanh của 1 nhạc cụ âm nhạc, trẻ phải đoán tên nhạc cụ đó, đoán đúng trẻ lên lấy nhạc cụ và gõ theo yêu cầu của cô. ( Hình ảnh minh chứng cô và trẻ chơi trò chơi và các hình thức đan xen) 3.5.Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở cấp học mầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy học giúp trẻ được thay đổi không khí mới, hấp dẫn, trong giờ học, tạo cho trẻ niềm hứng thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hiệu quả giáo dục cao. Đặc biêt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm bớt sức lao động của giáo viên và giảm bớt chi phí. Ví dụ:Khi dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài: “ Cháu yêu cô chú công nhân” của tác giả, cô cần tạo dựng lên một số hình ảnh về công việc của các cô chú công nhân. Khi tiến hành tiết học tôi cho trẻ quan sát hình ảnh trên máy vi tính, để tạo hứng thú và khơi gợi hình ảnh về công việc của các cô chú công nhân, đồng thời hình thành ở trẻ tình cảm, tình yêu đối với các cô chú công nhânQua hình thức giới thiệu của cô kết hợp với được nghe giai điệu âm nhạc sẽ là yếu tố ban đầu của tư duy logic cho quá trình cảm nhận nghệ thuật. Để dạy trẻ tôi không chỉ sưu tầm trên mạng tôi còn tìm các trò chơi trong phần mềm cài đặt, mua băng đĩa có nội dung liên quan đến kiến thức cần truyền đạt, quay phim làm đĩa để dạy trẻ cho phù hợp với bài học. ( Hình ảnh sưu tầm trên mạng làm powpoint để dạy trẻ) 10/15
3.6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh trong hoạt động âm nhạc và các hoạt động khác. *Đối với giáo viên: Muốn giờ học hát đạt kết quả cao nhất người giáo viên tạo được hứng thú cho trẻ, khiến trẻ thấy vui và thích.Để thành công, giáo viên cần thực hiện một nguyên tắc là tạo không khí tích cực trong giờ học, kết hợp linh hoạt các phương pháp trong quá trình dạy trẻ hoạt động âm nhạc.Trước khi dạy trẻ hát, giáo viên nên sưu tầm các bài hát mới, nghiên cứu, tìm hiểu giai điệu, nhịp điệu, sắc thái tình cảm, nội dung lời ca, hình tượng âm nhạc.Chuẩn bị các động tác minh hoạ phù hợp, phong cách thể hiện bài hát, chuẩn bị hệ thống câu hỏi hợp lý để đàm thoại với trẻ về bài hát. Mỗi bài hát, giáo viên chuẩn bị hình thức giới thiệu hoặc một hình thức học mới mang tính sáng tạo phù hợp với yêu cầu của giờ học mà vẫn không lặp lại. Giáo viên cần chuẩn bị phương pháp và nghệ thuật nên lớp cho tốt: Chuẩn bị giáo án và các phương tiện đồ dùng dạy học như nhạc cụ, máy tính, nhạc cụ gõ đệm để trẻ vừa gõ vừa hát. Hệ thống câu hỏi đàm thoại củng cố phải hợp lý và dễ hiểu để trẻ trả lời được thì trẻ mới thích thú và say mê khám phá những điều mới lạ. *Về phía gia đình: Gia đình cần dành nhiều thời gian quan tâm đến việc học hành của con cái nhiều hơn, theo dõi từng bài học, bài tập cụ thể của con em đang học.Vì vậy tôi đã phô tô, in, chụp ảnh các bài hát đưa nên zalo nhóm lớp để các bậc phụ huynh biết ở nhà hướng dẫn dạy con ôn bài ở nhà.Hoặc với các vận động minh hoạ mới, khó tôi đã thể hiện và quay lại những động tác. Tôi đã gửi qua zalo nhóm lớp để phụ huynh xem lại và cho con ôn lại ở nhà.=> Kết quả các bậc phụ huynh rất vui và nhiệt tình ủng hộ cô và yên tâm khi gửi con vào trường lớp học. Trong năm học vừa qua tôi đã nhận được sự quan tâm, động viên, giúp đỡ rất nhiều từ phía các phụ huynh cũng như Ban giám hiệu nhà trường và chị em đồng nghiệp. Để đạt được kết quả tương đối caongoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân thì sự nhiệt tình giúp đỡ của các bậc phụ huynh cũng đóng góp vai trò vô cùng to lớn. Nhờ sự có mặt và tham gia trực tiếp vào giờ học cùng trẻ của các bậc phụ huynh tôi đã nhận thấy trẻ đã hào hứng hơn rất nhiều, tự tin hơn, mạnh dạn hơn khi tham gia các hoạt động âm nhạc của lớp cũng như của trường. 4.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. 4.1. Đối với trẻ: - 100% trẻ hứng thú với bộ môn âm nhạc. - Trẻ hát rõ lời, hát đúng cao độ, trường độ của tác phẩm. - Trẻ trong lớp hào hứng tích cực, sôi nổi trong tiết học âm nhạc hơn. 11/15
- Trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia biểu diễn hay tham gia vào các hoạt động khác ở trường. - Trẻ thích đi học múa hát, luôn có tâm trạng vui vẻ và hứng thú khi chuẩn bị vào tiết học âm nhạc vào mỗi thứ tư hàng tuần. - Trẻ giao lưu và kết hợp với nhau nhuần nhuyễn hơn mỗi khi cô yêu cầu nhóm lên biểu diễn bài hát đã học. Bảng so sánh đối chiếu số liệu trước và sau khi thực hiện các giải pháp Nội dung Khảo sát đầu năm Khảo sát cuối năm Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú trong giờ 12/40 30% 40/40 100% học Trẻ hát rõ lời, đúng 12/40 30% 38/40 95% giai điệu bài hát Khả năng vận động 10/40 25% 37/40 92,5% theo nhạc Hứng thú tham gia 7/40 15% 38/40 95% biểu diễn văn nghệ 4.2. Đối với giáo viên của lớp: - Trau dồi thêm kinh nghiệm, học hỏi từ đồng nhiệp qua đợt kiến tập chuyên đề âm nhạc do Phòng GD tổ chức. Nâng cao được nghệ thuật lên lớp. - Sưu tầm được nhiều ca khúc hay đưa vào dạy trẻ. - Tạo được hứng thú cho trẻ khi hoạt động ca hát. - Có nhiều tiết dạy âm nhạc được xếp loại tốt. 4.3. Đối với phụ huynh học sinh: - Phụ huynh có hiểu biết kiến thức về âm nhạc. - Đã kết hợp với giáo viên cùng thực hiện tốt việc nêu kĩ năng ca hát cho trẻ. - Thường xuyên quan tâm đến các ngày lễ, ngày hội ở trường mầm non. 12/15
PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận và ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm. Âm nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế thế giới nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một đối tượng thẩm mỹ, có còn là đối tượng của giáo dục. Bằng việc áp dụng các phương pháp cụ thể nói trên, sau một năm tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã trở nên năng động, sáng tạo hoạt bát trong mọi hoạt động, các con sẵn sàng hòa mình vào các hoạt động, trẻ không còn nhút nhát thiếu tự tin trong các lần biểu diễn văn nghệ, các hội thi. Vì vậy muốn tiến hành tốt việc giáo dục âm nhạc cho trẻ, người giáo viên cần phải: hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của bài hát, hát thuộc bài hát, kết hợp điệu bộ minh hoạ cho bài hát. Cô phải biết sử dụng đàn trong giờ học và có nhạc cụ cho trẻ thì mới thu hút trẻ vào giờ học. Trong những biện pháp ấy tôi nhận thấy biện pháp: Giáo dục âm nhạc trong giờ hoạt động chung và giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi đạt hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, những biện pháp khác cũng góp phần quan trọng giúp trẻ học tốt giáo dục âm nhạc.Nhìn kết quả trên trẻ, tôi vô cùng phấn khởi với những gì mình gieo và gặt hát được. Tôi nhận thấy câu nói của nhà giáo dục Xô Viết ưu tú Macarencô khuyên nhủ các nhà giáo dục rằng: "Không có trẻ con nào là không dạy được, chỉ có phương pháp giáo dục của ta tồi thôi" giường như là một chân lý cho cuộc cách mạng về giáo dục của mỗi chúng ta. Phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5-6tuổi khi tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc là một việc quan trọng và có ý nghĩa to lớn trong việc giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Khi tham gia vào nghiên cứu vấn đề này tôi thấy rằng, muốn đạt được thành công thì:Với giáo viên phải làm tốt công tác phối hợi với phụ huynh; phải luôn đưa ra kế hoạch, nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể; phải thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện của cô và trẻ. Phải luôn tự mình học hỏi, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, và đặc biệt thể hiện tốt năng khiếu của mình nếu có. Với trẻ thì cho trẻ được tự do, không gò ép, bắt buộc mà hãy để cho trẻ tự thể hiện, tự lựa chọn những điều trẻ thích, trẻ hứng thú tham gia. Cô giáo, người lớn chỉ là người giúp đỡ, hướng dẫn, hỗ trợ trẻ khi trẻ gặp khó khăn, khi trẻ cần. Và một điều góp phần vào thành công của các cô là các bậc phụ huynh.Họ sẽ là chỗ dựa, là một thành viên tích cực giúp ta làm tốt hơn công việc của mình. 2.Những nhận định chung của tôi khi viết sáng kiến: 2.1. Đối với giáo viên: 13/15
- Giáo viên tổ chức được các hoạt động khích lệ cảm nhận, bộc lộ cảm xúc của trẻ với tác phẩm âm nhạc. -Giáo viên tổ chức hoạt động âm nhạc không nhất thiết phải lựa chọn một nội dung chính và hai nội dung kết hợp mà tuỳ thuộc vào mục tiêu của hoạt động và độ khó dễ của tác phẩm và nhu cầu khả năng của trẻ. - Giáo viên quyết định về nội dung và thời lượng tổ chức một hoạt động âm nhạc. - Phải thường xuyên liên tục bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục âm nhạc cho trẻ tại trường mầm non. - Giáo viên cần gần gũi để phát hiện sự sáng tạo của trẻ, khen ngợi, động viên sửa sai kịp thời và tạo môi trường học tốt cho trẻ. - Tích cực làm và sử dụng đồ dùng âm nhạc một cách hiệu quả và triệt để. - Sử dụng các loại nhạc cụ và trang phục gây hứng thú cho trẻ. - Sưu tầm nhiều ca khúc hay, trò chơi mới lạ phù hợp với nội dung giáo dục để tổ chức có hiệu quả trong các giờ hoạt động âm nhạc. -Tôn trọng cảm xúc của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát huy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ. 2.2. Đối với học sinh: - Chú ý sửa sai cho trẻ về kĩ năng ca hát và giúp trẻ thể hiện phong cách nghệ thuật. - Tạo cho trẻ có thói quen đánh giá tác phẩm âm nhạc khi được thưởng thức âm nhạc. - Cho trẻ làm quen với tác phẩm ngoài chương trình: Như các bài hát tiếng anh, các bản nhạc mới, các nốt nhạc, cao độ, trường độ… 2.3. Đối với phụ huynh: - Thực hiện tốt công tác tuyên truyền tới 100% phụ huynh của lớp. - Sưu tầm từ phụ huynh các tác phẩm âm nhạc để làm màu thêm thư viện âm nhạc của lớp. 3.Những bài học kinh nghiệm Nâng cao chất lượng Giáo dục âm nhạc cho trẻ nói chung và nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mẫu giáo lớn5- 6 tuổi nói riêng, tôi tự rút cho mình một bài học như sau: - Cô giáo phải nắm chắc nội dung chương trình, phương pháp bộ môn. - Không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. - Nghiên cứu, học tập, rèn luyện để có kến thức âm nhạc. - Cô giáo luôn học tập, sáng tạo, rèn luyện để thể hiện thật hấp dẫn và phù hợp với trẻ. 14/15
- Cô giáo phải biết đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm khả năng vận động, cơ quan phát âm…để có phương pháp dạy thích hợp. - Tạo môi trường giáo dục âm nhạc phong phú. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả.Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. - Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ đỡ nhàm chán và làm tăng sự tích cực hoạt động của trẻ. - Cô giáo phải biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút, hấp dẫn trẻ. - Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. - Luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động. - Phối kết hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục. 4. Khuyến nghị: 4.1.Với phòng giáo dục và đào tạo: - Mở hội thi giáo viên dạy giỏi môn âm nhạc để giáo viên có nhiều cơ hội học tập và rút kinh nghiệm cho bản thân. - Phòng giáo dục tổ chức cho giáo viên học các lớp học về các bài hát mới phù hợp với các chủ đề học của trẻ, có đĩa nhạc và lời với những bài hát mới. -Phòng đầu tư giáo viên chuyên về âm nhạc dạy trẻ. Đâu tư đàn cho trẻ được sử dụng. 4.2. Với nhà trường: - Tổ chức học tập nâng cao kiến thức âm nhạc cho giáo viên. - Tạo điều kiện cho chị em giáo viên được dự giờ đồng nghiệp để cùng trao đổi kinh nghiệm giảng dạy. Trên đây là một số kiến nghị của tôi nhằm mục đích nâng cao công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.Kính mong nhà trường, phòng giáo dục và đào tạo Huyện tạo điều kiện giúp đỡ. Tôi xin chân thành cảm ơn ! 15/15
PHỤ LỤC HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO SÁNG KIẾN Nội dung Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú trong giờ học 12/40 30% Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát 12/40 30% Khả năng vận động theo nhạc 10/40 25% Hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ 7/40 15% ( Hình ảnh minh chứng cho biện pháp 1: Bảng khảo sát) 16/15
( Hình ảnh:minh chứng biện pháp 2: Đồ dùng tự tạo cho hoạt động âm nhạc) ( Hình ảnh minh chứng biện pháp3: Tìm hiểu đàn T’Rưng) 17/15
( Hình ảnh tạo hứng thú cho trẻ qua xướng âm, trò chơi vị trí nốt Đồ, Rê, Mi…) ( Hình ảnh minh chứng biện pháp 3: Lấy trẻ làm trung tâm, tôn trọng cảm xúc của trẻ của trẻ) 18/15