Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ mẫu bé 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp giúp trẻ mẫu bé 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non" được hoàn thành với các biện pháp như: Xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tạo hình; Xây dựng đề tài tạo hình sáng tạo từ nguyên vật liệu thiên nhiên; Xây dựng môi trường gợi mở tạo hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ mẫu bé 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non

1 ĐẶT VẤN ĐỀ Theo các nhà tâm lý học và các nhà nghiên cứu khoa học thì hoạt động tạo hình của trẻ em là một hoạt động tổng hợp khá phức tạp. Qua hoạt động đó trẻ bộc lộ các đặc điểm của một nhân cách đang được hình thành. Sự phát triển hoạt động tạo hình chính là một khía cạnh của sự phát triển tâm lý trẻ em. Trong chương trình giáo dục mầm non, tạo hình luôn là hoạt động hấp dẫn đối với trẻ, nó giúp trẻ phản ánh thế giới xung quanh cuộc sống của con người một cách đa dạng phong phú và hấp dẫn. Khi tham gia vào hoạt động tạo hình trẻ sử dụng đôi bàn tay khéo léo, óc quan sát tư duy, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản (vẽ, nặn, xé, dán, tô màu…) góp phần phát triển trí tuệ. Trẻ tìm tòi khám phá để tạo ra bức tranh đẹp giúp cho trẻ hiểu biết thêm những kiến thức cơ bản của hoạt động tạo hình và sử dụng hiệu quả trong tác phẩm nghệ thuật của mình. Đặc biệt trong giờ tạo hình trẻ thích tự tay mình làm được một sản phẩm nào đó dù còn rất đơn giản nhưng đã mang lại cho trẻ những cảm xúc thực sự khi tạo ra được một sản phẩm. Hơn nữa tư duy của trẻ gắn liền với cảm xúc, ý muốn nên trẻ nhớ những gì mà trẻ thấy thích thú và say mê thực hiện ý tưởng của mình. Ngoài ra còn hình thành ở trẻ những kỹ năng như: Tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút, vẽ tô màu, kỹ năng xé, dán, kỹ năng nặn…Những kỹ năng rất cần thiết cho trẻ bước vào những lớp học tiếp theo. Thực tế ở các trường mầm non hiện nay, việc tổ chức các hoạt động tạo hình theo nội dung chương trình đã được chú trọng song bên cạnh đó vẫn còn nhiều hạn chế, những tồn tại cần được khắc phục. Nhiều giáo viên còn lúng túng khi tổ chức hoạt động tạo hình trong chương trình Giáo dục Mầm Non mới, chưa có nhiều sáng tạo trong các đề tài và đưa các nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có vào các hoạt động tạo hình của trẻ. Khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình nhiều giáo viên còn thiếu sự linh hoạt khiến trẻ chưa hứng thú học và chưa quan tâm đến kỹ năng khi dạy trẻ. Năm học 2020 - 2021, được sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo bé 3-4 tuổi. Qua việc tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động tạo hình, tôi thấy khả năng của trẻ trong lớp tôi còn hạn chế, các cháu tham gia hoạt động tạo hình còn nhút nhát, chưa hứng thú. Điều đó làm tôi trăn trở và vấn đề đặt ra với tôi lúc này là cần phải tìm hiểu rõ nguyên nhân, khả năng cảm thụ và cảm nhận cái đẹp ở trẻ. Bên cạnh đó hình thành ở trẻ lòng mong muốn và khả năng thể hiện cái đẹp của các sự vật, hiện tượng trong cuộc sống xung quanh trẻ. Xuất phát từ những lí do trên tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu bé 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động tạo hình trong trường mầm non” GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. Tạo hình là một hoạt động hấp dẫn đối với trẻ mầm non, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho trẻ những xúc cảm, tình cảm tích cực. Hơn thế nữa, đây còn là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết lao động tích cực, sáng tạo. Khi tham gia các hoạt động tạo hình trẻ đã tái tạo được hình tượng nghệ thuật của đồ vật mà trẻ tri giác được. Đó chính là những biểu tượng được hình thành trong quá trình tiếp xúc trực tiếp với đồ vật hiện tượng trong khi dạo chơi, tham quan và vui chơi với đồ chơi trẻ em. Khi quan sát trẻ so sánh hình dáng, kích thước, màu sắc, không gian của đồ vật. Như vậy, hoạt động tạo hình đã góp phần tích cực trong việc hình thành ở trẻ những thao tác tư duy như “Phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát, phát triển tư duy trực quan hình tượng và phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo” đồng thời ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển theo, thông qua hoạt động tạo hình giáo dục đạo đức cho trẻ biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, phân biệt được cái thiện, cái ác. Trong quá trình tạo sản phẩm trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ làm việc có mục đích được hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết tương trợ giúp đỡ bạn bè. Khi tạo ra sản phẩm tạo hình trẻ tham gia một cách tích cực kết hợp giữa tính tích cực của trí tuệ và thể lực. Đó là sự vận dụng kỹ năng, kỹ xảo, sử dụng dụng cụ và các phương tiện tạo hình, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo thông qua các hoạt động đó phát triển các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng về đến linh hoạt. Trẻ 3-4 tuổi đã hiểu được chức năng thẩm mĩ của các đường nét, hình khối. Trẻ có khả năng phân biệt và điều chỉnh các nét vẽ, tạo ra nhiều hình khác nhau, qua đó mở rộng phạm vi đối tượng miêu tả. Đồng thời trẻ bắt đầu nhận biết, phân biệt màu sắc thật của đối tượng miêu tả như một dấu hiệu đặc thù và thể hiện chúng trong tranh vẽ, ví dụ trẻ hiểu ông mặt trời nên tô màu đỏ hoăc màu vàng. Mặt nước tô màu xanh…Tri giác không gian và tư duy không gian phát triển giúp trẻ có thể liên hệ không gian ba chiều của khung cảnh hiện thực với không gian hai chiều trên tờ giấy vẽ à biết cách sắp xếp xen kẽ giữa các đối tượng miêu tả chính trên nền các thành phần thứ yếu Ví dụ: vẽ đường phố thể hiện xen kẽ các kiểu nhà, ô tô, cây cối. Chính vì những lí do trên, tôi nghiên cứu tìm ra biện pháp tổ chức hoạt động tạo hình thật hấp dẫn để thu hút học sinh của mình tham gia hoạt động một cách tích cực. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN.
3 1. Đặc điểm tình hình: Trường nhiều năm đạt danh hiêụ lao động tiên tiến cấp thành phố. Trường có 4 lớp mẫu giáo bé 3-4 tuổi. Lớp có 32 học sinh trong đó có 17 trẻ gái và 15 trẻ trai, có 2 giáo viên phụ trách đạt trình độ chuẩn sư phạm mầm non, bản thân tôi được tham dự đầy đủ các buổi tập huấn chuyên môn nghiệp vụ do trường và phòng giáo dục tổ chức. 2. Thuận lợi: Phòng học rộng rãi, thoáng mát, sạch đẹp với diện tích 62m2, hệ thống điều hoà hai chiều, bình nóng lạnh và đầy đủ đồ dùng phục vụ cho hoạt động của trẻ. Nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng phục vụ cho các hoạt động học cũng như chơi của trẻ theo thông tư 02, đồ dùng đồ chơi phong phú, đẹp, nhiều chủng loại có tác dụng phát triển thẩm mỹ cho trẻ. Bản thân tôi tốt nghiệp lớp Đại học sư phạm mầm non, có nhiều năm kinh nghiệm, trình độ chuyên môn vững vàng, nhiệt tình trong công việc Đồng nghiệp được phân công cùng lớp là giáo viên có nhiều năm đứng lớp 3-4 tuổi, có bề dày kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ trong lớp cùng lứa tuổi, nhanh thích nghi với môi trường và nề nếp. Phụ huynh quan tâm đến tình hình sức khỏe và chương trình chăm sóc giáo dục của con em mình, đưa con đi học đều và đúng giờ, tin tưởng, nhiệt tình giúp đỡ, có tinh thần phối kết hợp với giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. 3. Khó khăn: Các đề tài tạo hình bị chồng chéo lên nhau, chưa sáng tạo đưa các nguyên vật liệu thiên nhiên vào các hoạt động tạo hình của trẻ, chưa có sự đan xen gữa các thể loại theo các giai đoạn phát triển của trẻ. Đa số trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập, còn làm theo sự chỉ bảo của cô. Kỹ năng vẽ - nặn – xé, dán của trẻ vẫn còn yếu. Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, sự tập trung chú ý của trẻ chưa cao. Nhận thức của phụ huynh học sinh chưa đồng đều, một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tạo hình của trẻ, chưa tạo điều kiện cho trẻ được phát huy khả năng sáng tạo cá nhân. III. CÁC BIỆN PHÁP. 1. Khảo sát trẻ đầu năm học. Năm học 2020-2021, được sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường tôi được phân công phụ trách 31 trẻ lớp mẫu giáo bé 3-4 tuổi. Sau 2 tuần đầu trẻ đã có nề nếp và đi vào hoạt động giáo dục theo đúng giai đoạn phát phát triển, nhưng kỹ năng tạo hình của trẻ còn nhiều hạn chế. Vì vậy để đánh giá chính xác
4 khả năng của từng cá nhân trẻ tôi tiến hành khảo sát phân loại khả năng tạo hình của trẻ thể hiện qua số liệu sau: (Phụ lục 1) Qua khảo sát tôi thấy, khả năng tạo hình của trẻ chưa cao, không đồng đều, nhiều trẻ còn yếu và trung bình. Để nâng cao chất lượng, hình thành kỹ năng cho trẻ trong giờ hoạt động chung tôi quan tâm đến trẻ vẽ trung bình, trẻ yếu nhiều hơn bằng cách gợi ý từng bước cụ thể, động viên kịp thời để tạo hứng thú cho trẻ. Tôi lên kế hoạch rèn luyện thêm cho trẻ trong các hoạt động ngoài trời, hoạt động vui chơi, hoạt động chiều hay thời gian đón trả trẻ. Ngoài ra trong giờ học tôi sắp xếp xen kẽ những trẻ yếu ngồi cạnh trẻ khá để trẻ có cơ họi học tập bạn của mình. Đối với những trẻ khá tôi gợi ý, khuyến khích để trẻ phát huy trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. 2. Xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tạo hình và đề tài tạo hình sáng tạo từ nguyên vật liệu thiên nhiên. 2.1. Xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tạo hình. * Cách làm cũ: Tôi thực hiện theo kế hoạch chuyên môn do tổ chuyên môn xây dựng từ kế hoạch năm học. * Cách làm mới: Dựa trên vào kế hoạch năm học và các giai đoạn phát triển của trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi, tôi đã lập kế hoạch các hoạt động tạo hình cho trẻ cho trẻ trong một năm học từ tháng 9/2022 đến tháng 5/2023. Sau khi xây dựng kế hoạch, trong buổi sinh hoạt chuyên môn định kỳ, tôi cùng các đồng nghiệp trong khối lớp mẫu giáo bé bàn bạc, chỉnh sửa và đi đến thống nhất. Bản kế hoạch tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ lớp mẫu giáo bé đã được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao và tạo những điều kiện tốt nhất để cô và trẻ cùng thực hiện. KẾ HOẠCH RÈN LUYỆN KỸ NĂNG TẠO HÌNH CHO TRẺ MẪU GIÁO BÉ 3-4 TUỔI Tháng/ Nội dung rèn kỹ năng Hoạt động sự kiện 8 Rèn nề nếp học tập Rèn trẻ tư thế ngồi, cách cầm bút, đặt giấy, chọn màu. 9 Rèn kỹ năng cầm bút, tô Tô đồ chơi trung thu bé thích, tô màu màu. tranh trường mầm non, tô màu những chiếc vòng màu. 10 Tiếp tục tô màu và rèn trẻ Tô màu ngôi nhà của bé, vẽ đồ dùng vẽ các nét cơ bản như: nét trong gia đình bé thẳng, nét cong, nét xiên Dán hoa
5 -Rèn kỹ năng chấm hồ và Làm bưu thiếp tặng cô. dán hình. Dạy trẻ in (hoa), rắc nhũ. 11 Tiếp tục vẽ các nét cơ bản Vẽ con gà con như: nét thẳng, nét cong, Tô màu trang phục chú lính cứu hoả nét xiên, tô màu. Xé và dán trang trí áo dài, xé và dán Dạy trẻ cách xé dán, trang trang trí bưu thiếp ngày 20/ 11 trí, rèn cách sắp xếp. 12 Hướng dẫn trẻ phối hợp các Vẽ bộ phận còn thiếu của con vật nét để vẽ. sống trong rừng, vẽ con cá. Rèn kỹ năng chấm hồ, dán Trang trí cây thông noel, xé và dán hình. trang phục chú hề. Dạy trẻ kỹ năng xếp, dán Làm con vật sáng tạo 1 Trẻ thực hiện vẽ theo mẫu Vẽ hoa mùa xuân, vẽ quả ngày tết kết hợp tô màu Rèn luyện các kỹ năng xé, Xé và dán hoa, xé và dán hoa đào hoa dán mai Hướng dẫn trẻ làm bưu Làm bưu thiếp thiếp sáng tạo 2 Tiếp tục rèn luyện kỹ năng Vẽ quả mà bé thích, vẽ những bông vẽ, xé, dán. hoa, xé dán những chiếc lá nhỏ. Hướng dẫn trẻ làm rau củ Làm rau củ quả sáng tạo quả sáng tạo Rèn kỹ năng sử dụng đất Nặn các loại quả 3 Trẻ thực hiện xé, dán theo Xé và dán hình ô tô khách, xé và dán mẫu. Tiếp tục rèn kỹ năng thuyền trên biển, dán chiếc xe đẩy, vẽ vẽ, tô màu. máy bay. Dạy trẻ làm đồ dùng đồ Làm phương tiện giao thông từ các chơi. nguyên vật liệu. 4 Trẻ thực hiện vẽ theo đề tài Vẽ quần áo mùa hè, vẽ về biển kết hợp tô màu và tô nền bức tranh. Rèn kỹ xé dán hình Xé dán bầu trời ban ngày. 5 Trẻ thực hiện vẽ theo đề tài. Vẽ cảnh đẹp quê hương mà cháu thích, vẽ cảnh biển. Rèn kỹ năng dán, sắp xếp Dán dây xúc xích trang trí ảnh Bác. xen kẽ. Làm tranh phong cảnh quê hương.
6 Việc xây dựng kế hoạch rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ ngay từ đầu năm học đã giúp giáo viên thuận lợi hơn khi tổ chức các chức các hoạt động tạo hình cho trẻ. Các đề tài sẽ không bị chồng chéo lên nhau, có sự đan xen gữa các thể loại theo các giai đoạn phát triển của trẻ. Các đề tài được lồng ghép vào các chủ đề một cách linh hoạt, nhẹ nhàng, phù hợp giúp trẻ hứng thú trong khi hoạt động, thực hiện tích cực, dễ dàng và hiệu quả hơn. 2.2. Xây dựng đề tài tạo hình sáng tạo từ nguyên vật liệu thiên nhiên. * Cách làm cũ: Thường tôi sẽ sử dụng các nguyên vật liệu là các trang thiết bị, đồ dùng văn phòng phẩm được nhà trường phát từ đầu năm học để cho trẻ làm tạo hình. * Cách làm mới: Thiên nhiên là nguồn cảm hứng sáng tạo của người nghệ sĩ. Thiên nhiên có vai trò hết sức quan trọng, là nguồn sống của muôn loài trên thế giới. Một trong những điều kì diệu mà thiên nhiên mang đến cho con người đó là cỏ, cây, hoa, lá và các loại rau, củ quả, hột hạt,… với muôn vàn hình dáng, kích thước và màu sắc khác nhau. Màu sắc của vật liệu thiên nhiên mang những nét đẹp tự nhiên, dù không lộng lẫy, rực rỡ nhưng các sản phẩm được tạo ra từ các vật liệu đó đều mang lại cho con người cảm giác êm dịu, gần gũi, thân quen và gắn bó với thiên nhiên. Đối với trẻ mầm non, thiên nhiên là một trong những đối tượng và là phương tiện quan trọng góp phần phát triển toàn bộ nhân cách của trẻ. Các vật liệu tạo hình lấy từ thiên nhiên luôn hấp dẫn trẻ, tạo cho trẻ niềm say mê, hứng thú bởi màu sắc và hình dáng sinh động, phong phú. Bên cạnh đó, vật liệu thiên nhiên còn là nguồn tư liệu phong phú để hình thành ở trẻ vốn biểu tượng về thế giới tự nhiên. Chính vì vậy, việc cho trẻ tiếp xúc, làm quen và sử dụng nguyên vật liêu thiên nhiên trong các hoạt động đặc biệt hoạt động tạo hình là vô cùng cần thiết, có tác động tích cực trong quá trình phát triển con người một cách toàn diện ở mỗi cá nhân trẻ. Bản thân tôi – một cô giáo mầm non, tôi đã luôn tận dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên có sẵn để đưa vào các hoạt động tạo hình cho trẻ. Các loại nguyên vật liệu thiên nhiên phong phú, luôn sẵn có trong cuộc sống chúng ta. Tôi có thể sử dụng loại nguyên vật liệu này để tạo ra rất nhiều con vật ngộ nghĩnh, những bức tranh sinh động. Để sử dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên này vào hoạt động tạo hình cho trẻ việc đầu tiên phải lựa chọn và rửa sạch; đảm bảo an toàn, vệ sinh và tính thẩm mĩ. Lựa chọn nguyên vật liệu. Tính chất cơ bản nhất cho ta xác định giữa vật thật với hình ảnh của nó đó là hình. Bởi vậy, trong hoạt động tạo hình nhiệm vụ đầu tiên cần quan tâm đó là lựa chọn những vật có hình hấp dẫn, đơn giản và gần gũi nhưng có tính tạo hình cao. Chọn lá dạng hình tròn ( lá sen, lá súng, lá táo, lá rau má,..); dạng ô van (lá
7 mít, lá đa, lá phượng…); dạng dài (lá tre, lá trúc, lá tóc tiên,…) và các loại lá có hình dạng đặc biệt, phong phú khác (lá nho, lá buởi, lá mướp, lá bàng…). Các loại hạt: hạt đỗ, hạt lạc, hạt kê, hạt thóc, hạt vừng. Các loại củ: củ khoai, củ sắn, củ từ, bắp ngô. Quả: Quả chôm chôm, quả dưa chuột, quả ớt, quả mướp đắng. Các vật liệu thiên nhiên khác như: cát, sỏi, đá, vỏ ốc, ngao, sò, hến, long gà, long ngỗng có hình thù khác nhau. Tiếp theo là lựa chọn màu sắc của vật liệu có sẵn trong tự nhiên. Có thể chọn màu xanh ở lá, tâm sen, đỗ xanh, cỏ ngọt…Màu đỏ ở hạt chi chi, kì tử, hồng hoa, kê đỏ. Màu vàng ở lá vàng, hoa hòe, đỗ đãi, vừng vàng, kê vàng, ngô vàng, rơm vàng…Màu nâu ở lá khô, râu ngô, hạt giống cây…Màu trắng ở gạo, ý dĩ, đỗ trắng, vằng trắng. Màu đen ở đỗ đen, vừng đen, hạt cải, hạt dền. Bên cạnh đó, việc lựa chọn bề mặt tạo hình cũng không kém phần quan trọng. Nếu là hột, hạt thì cần chọn có một bề mặt gai sần để khi khi xếp dính hạt sẽ chắc, không bị bong ra khỏi bề mặt tranh. Nếu tạo hình nền bằng lá cây hay các vật liệu thiên nhiên khác nên kết hợp với các phương pháp tạo hình trên nền giấy, bìa bằng những cách sau: nhỏ màu lên nền (2 - 3 màu), gập đôi tờ giấy lại sẽ tạo vết loang màu một cách ngẫu nhiên; nhỏ màu lên nền rồi thổi để tạo hình; đổ hồ lên nền rồi rắc cát hoặc xếp vỏ trứng để khô rồi quét hoặc phun màu; có thể dùng cỏ cam, chanh, lá cây chấm màu rồi in ra giấy. Cách sắp xếp và dán keo: Để nguyên hình của vật liệu như hạt đỗ, hạt ngô, lá, sỏi xếp tạo hình hoặc cắt tạo hình bằng lá, hoa hay đập nhỏ hột hạt rồi xếp theo hình vẽ. Bên cạnh chuẩn bị cho trẻ những tiền đề làm phong phú vốn hiểu biết, thì khả năng lôi cuốn trẻ đi vào hoạt động cũng rất quan trọng. Để lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động người giáo viên cần phải tìm tòi những sáng kiến mới, những đề tài tạo hình sáng tạo. Mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả năng tạo hình khác nhau, vì thế để rèn các kỹ năng tạo hình cho trẻ và tạo hứng thú cho trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình thì chúng ta phải nhìn vào khả năng của trẻ từng độ tuổi trẻ làm được gì. Với trẻ 3-4 tuổi kỹ năng tạo hình đang dần được hoàn thiện. Do đó các đề tài tạo hình dành cho lứa tuổi này yêu cầu phù hợp với nhận thức và tâm lý của trẻ. Tuy nhiên những đề tài tạo hình dành cho trẻ 3-4 tuổi thường đơn điệu, đôi khi dập khuôn khiến trẻ dễ nhàm chán và không có hứng thú dẫn đến kỹ năng cũng như khả năng tạo hình của trẻ luôn bị hạn chế. Mọi người thường nghĩ rằng trẻ chỉ biết vẽ, tô màu hay xé dán theo hướng dẫn của cô giáo. Có ít ai nghĩ rằng những hoạt động như làm bức tranh phong cảnh, làm hoa, cắm hoa mà trẻ có thể làm được. Tại chúng ta không thử cho trẻ được làm, không để khả năng sáng tạo tiểm ẩn của trẻ được bộc lộ. Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học, khi xây dựng kế hoạch chương trình cho trẻ
8 lớp mình, ngoài các đề tài sẵn có trong vở “Bé tập hoạt động tạo hình” và một số đề tài được gợi ý trong chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi, tôi đã xây dựng thêm một một số đề tài tạo hình sáng tạo từ nguyên vật liệu thiên nhiên phù hợp với khả năng tạo hình của trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi gắn với từng chủ đề/sự kiện trong năm học. Đề tài 1: Làm khuôn mặt ngộ nghĩnh MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU 1. Kiến thức: Trẻ nhận biết đặc điểm khuôn mặt. Trẻ biết sử dụng các loại hạt (gấc, hạt nhãn, hạt lạc…) , vỏ ngao (sò, ốc, hến…) để tạo thành khuôn mặt. 2. Kỹ năng Trẻ bóc xốp và dán. Trẻ sắp xếp cân đối hài hòa. Trẻ tưởng tượng sáng tạo hoàn thành sản phẩm của mình. 3. Thái độ Trẻ giữ gìn vệ sinh trong khi thực hiện. CHUẨN BỊ Tranh mẫu: 2 khuôn mặt làm từ nguyên vật liệu khác nhau Hộp đựng nguyên vật liệu: các loại hạt gấc, hạt đậu, hạt lạc; các loại vỏ ốc, vỏ ngaỏ, vỏ sò, vỏ hến. Xốp dính, mẹt. Nhạc bài hát: Khuôn mặt cười Bàn ô sin: 4 cái Trẻ làm khuôn mặt ngộ nghĩnh (Phụ lục 3) Đề tài 2: Làm tóc cho búp bê MỤC ĐÍCH-YÊU CẦU 1. Kiến thức Trẻ biết đặc điểm bạn trai, bạn gái. Trẻ biết bạn gái tóc dài, bạn trai tóc ngắn. Trẻ biết làm tóc từ các nguyên vật liệu khác nhau: râu ngô, cây đót khô, rơm khô, lá chuối khô. 2. Kỹ năng Trẻ sử dụng kéo để tạo kiểu tóc dài, ngắn khác nhau. Trẻ sử dụng xốp dính, hồ dán để dán tóc. Trẻ đặt tên cho sản phẩm của mình, của bạn. 3. Thái độ Trẻ giữ gìn vệ sinh cá nhân. Trẻ yêu cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp và biết giữ gìn sản phẩm của mình.
9 Trẻ giữ gìn vệ sinh lớp khi làm bài. CHUẨN BỊ Môi trường lớp học, đội hình: Môi trường lớp học: Sạch sẽ, thoáng mát. Đội hình: Thay đổi theo nội dung bài dạy. Đồ dùng của cô: Giáo án điện tử. 3 kiểu tóc mẫu: Tóc dài , tóc ngắn, tóc buộc 2 bên Đồ dùng của trẻ: Kéo, hồ dán, xốp dính, dây len, râu ngô, rơm khô, đót khô, lá chuối khô. Trẻ làm tóc cho búp bê (Phụ lục 3) Đề tài 3 : Trang trí áo dài. MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU 1. Kiến thức Trẻ biết ý nghĩa trang phục áo dài thường được mặc trong các ngày hội, lễ Trẻ biết trang trí áo dài từ các nguyên vật liệu khác nhau: giấy màu, cát, nhũ, dây hoa khô, lá khô, dầu gấc. 2. Kỹ năng Trẻ chấm màu cát thành họa tiết chấm tròn và sử dụng bông tăm chấm dầu gấc để trang trí họa tiết quả sơ ri trên áo dài. Trẻ có kỹ năng phối hợp màu sắc, sắp xếp bố cục hài hòa, cân đối. Trẻ đặt tên cho sản phẩm của mình, của bạn. 3. Thái độ Trẻ yêu quý và giữ gìn nét đẹp truyền thống của Việt Nam. Trẻ yêu cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp và biết giữ gìn sản phẩm của mình. Trẻ biết giữ gìn vệ sinh lớp khi làm bài. CHUẨN BỊ 1. Môi trường lớp học, đội hình: Môi trường lớp học: Sạch sẽ, thoáng mát. Đội hình: Thay đổi theo nội dung bài dạy. 2. Đồ dùng của cô: Giáo án điện tử. Tranh mẫu trên poweroint: (Phụ lục 3) + Bức tranh 1: Áo dài trang trí chấm tròn từ cát, nhũ. + Bức tranh 2: Áo dài trang trí bằng cây dây leo và hoa hồng. + Bức tranh 3: Áo dài trang trí quả sơri bằng dầu gấc - Nhạc bài hát: Mẹ và cô. Nhạc các bài hát trong chủ đề: nghề nghiệp - Gía treo tranh, que chỉ, máy tính, ti vi
10 3. Đồ dùng của trẻ: Chõng tre: 4 cái Hộp đựng nguyên liệu: nhũ, cát, giấy màu, băng dính xốp, cây day leo, hoa hồng, dầu gấc, bông tăm, hồ nước, khăn lau tay. Trẻ trang trí áo dài bằng dây leo và hoa (Phụ lục 3) Đề tài 4: Làm tranh đàn cá sáng tạo MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU 1. Kiến thức. Trẻ biết làm tranh con cá từ các nguyên vật liệu khác nhau: đĩa giấy, vỏ ngao, giấy màu, lá cây. Trẻ biết đặc điểm của con cá: gồm có đầu cá, mình cá, đuôi và vây cá. 2. Kỹ năng Trẻ sử dụng kỹ năng vẽ, gập, ghép hình, tô màu… để tạo thành hình con cá theo trí tưởng tượng của trẻ. Trẻ phối hợp màu sắc, sắp xếp bố cục hài hòa, cân đối. Trẻ tư duy, tưởng tượng, sáng tạo hoàn thành sản phẩm. 3. Thái độ Trẻ yêu quý và bảo vệ các loài cá. Trẻ yêu cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp và biết giữ gìn sản phẩm của mình. Trẻ biết giữ gìn vệ sinh lớp khi làm bài. CHUẨN BỊ 1. Môi trường lớp học, đội hình: Môi trường lớp học: Sạch sẽ, thoáng mát. Đội hình: Thay đổi theo nội dung bài dạy. 2. Đồ dùng của cô: Giáo án điện tử. Tranh mẫu (Phụ lục 3) Nhạc bài hát: Cá vàng bơi, nhạc không lời. Giá treo tranh, que chỉ. Mô hình đại dương xanh. Khung rối cảnh biển, thú bông hình con cá. 3. Đồ dùng của trẻ: Chõng tre: 8 cái Hộp đựng nguyên liệu: Giấy bìa màu, giấy màu, màu nước, vỏ ngao, đá cuội, lá cây thông, lá ổi, lá dương xỉ, bút sáp, bút dạ màu, xốp màu, băng dính xốp, hồ dán, ống hút, khăn lau tay. Trẻ làm tranh đàn cá sáng tạo(Phụ lục 3) Đề tài 5: Làm bưu thiếp tặng cô
11 MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU 1. Kiến thức: Trẻ biết ngày 20/11 là ngày Nhà giáo Việt Nam và ý nghĩa ngày 20/11 là ngày hiến chương các nhà giáo Việt nam, là ngày hội của thầy, cô giáo. Trẻ biết sử dụng các nguyên vật liệu phù hợp để trang trí hoa sáng tạo trên bưu thiếp: màu nước, rắc nhũ, cát, in bằng màu nước. 2. Kỹ năng: Trẻ sử dụng các kĩ năng đã học: nặn đất, phết đất, rắc nhũ và in hoa bằng màu nước để tạo thành bức tranh có màu sắc hài hòa. Trẻ gọi tên cho sản phẩm của mình và của bạn. 3. Thái độ: Trẻ đoàn kết, chia sẻ đồ dùng, nguyên vật liệu cho bạn trong hoạt động Trẻ yêu thích sản phẩm của mình và của bạn tạo ra. Trẻ giữ gìn vệ sinh khi trang trí hoa. Trẻ tự tin say mê hứng thú với hoạt động. CHUẨN BỊ 1. Địa điểm, đội hình: Địa điểm: Trong lớp học . Đội hình: Phần ổn định, quan sát đàm thoại: Trẻ ngồi hình vòng cung Quá trình trẻ thực hiện: 4-5 trẻ/ nhóm Nhận xét sản phẩm: Trẻ ngồi hình vòng cung. 2. Đồ dùng Đồ dùng của cô Giáo án điện tử Đồ dùng ảo thuật: quyển sách thần kỳ. bưu thiếp các loại hoa từ các chất liệu khác nhau.(Phụ lục 3) Nhạc bài hát “Tâm tình cô giáo” Đồ dùng của trẻ: Chõng tre: 4 cái. Khay nguyên vật liệu: Dầu gấc, vỏ sò, giấy bìa, khăn lau tay, nhũ, cát, cuống rau cải. Đề tài 6 : Vẽ hoa mùa xuân MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU 1. Kiến thức: Trẻ biết vẽ các loại hoa mùa xuân trên các đồ vật khác nhau: giấy canson, quạt giấy, mẹt, lọ nhựa, nón.
12 Trẻ biết sử dụng các loại chất liệu phù hợp: màu nước, sáp màu, cát để vẽ và tô màu bức tranh trên các đồ vật đã lựa chọn 2. Kỹ năng: Trẻ sử dụng các kĩ năng đã học: vẽ, tô màu, chấm màu, vẽ trên cát để tạo thành bức tranh có màu sắc hài hòa về các loại hoa mùa xuân. Trẻ đặt tên cho sản phẩm của mình và của bạn. 3. Thái độ: Trẻ nhận ra vẻ đẹp của các loài hoa, yêu quý, chăm sóc và bảo vệ các loài hoa. Trẻ yêu thích sản phẩm của mình và của bạn tạo ra. Trẻ giữ gìn vệ sinh khi vẽ hoa. Trẻ tự tin say mê hứng thú với hoạt động. CHUẨN BỊ 1. Địa điểm, đội hình: Địa điểm: Trong lớp học. Đội hình: Phần ổn định, quan sát đàm thoại: Trẻ ngồi hình vòng cung Quá trình trẻ thực hiện: 4-5 trẻ/ nhóm Nhận xét sản phẩm: Trẻ ngồi hình vòng cung. 2. Đồ dùng của cô : Giáo án điện tử Các loại đồ vật: mẹt, quạt, nón, lọ nhựa, giấy Consan Các loại chất liệu màu: bút sáp, bút dạ, màu nước, sơn dầu, cát. Đồ dùng ảo thuật: Chậu hoa, quạt, nón, chiếc hộp thần kỳ. 1 khung tranh cát, cát sạch. Đèn laser, Máy quay kết nối bảng tương tác. Các bức tranh vẽ các loài hoa từ các chất liệu khác nhau.(Phụ lục 3) Nhạc bài hát “Hoa đẹp” Nhạc các bài hát về “Thế giới thực vật” 3. Đồ dùng của trẻ: Chõng tre: 4 cái Khung tranh cát: 1 tranh. Bút sáp, bút dạ, màu nước, màu acrylic, lọ nhựa, mẹt, nón, quạt giấy, khung tranh giấy Consan, cát sạch . 3- 5 giá vẽ (Phụ lục 3) Đề tài 7: Xếp, dán hoa, dán tranh tặng mẹ. MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU 1. Kiến thức:
13 Trẻ biết ngày 8/3 là ngày của bà, của mẹ. Trẻ biết chất liệu hoa, lá. Trẻ biết sử dụng các nguyên vật liệu phù hợp xếp dán tranh hoa sáng tạo. 2. Kỹ năng: Trẻ sử dụng các kĩ năng xếp, dán để tạo thành bức tranh có màu sắc hài hòa. Trẻ gọi tên cho sản phẩm của mình và của bạn. 3. Thái độ: Trẻ đoàn kết, nhường nhịn, chia sẻ đồ dùng, nguyên vật liệu cho bạn trong khi hoạt động Trẻ yêu thích sản phẩm của mình và của bạn tạo ra. Trẻ giữ gìn vệ sinh khi trang trí hoa. Trẻ tự tin say mê hứng thú với hoạt động. CHUẨN BỊ: 1. Địa điểm, đội hình: Địa điểm: Trong lớp học . Đội hình: Phần ổn định, quan sát đàm thoại: Trẻ ngồi hình vòng cung Quá trình trẻ thực hiện: 4-5 trẻ/ nhóm Nhận xét sản phẩm: Trẻ ngồi hình vòng cung. 2. Đồ dùng của cô : Giáo án điện tử Các loại đồ vật: bìa màu, cánh hoa, lá hoa, hạt hướng dương. 3 tranh xếp dán hoa khác nhau. Trẻ làm tranh xếp, dán hoa bằng lá, cánh hoa hồng và hạt hướng dương (Phụ lục 3) Đề tài 8: Xếp, ghép đá sỏi tạo hình các con vật. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU 1. Kiến thức: Trẻ biết tên gọi, đặc điểm một số con vật (con vịt, gà). Trẻ biết sử dụng các loại chất liệu phù hợp: đá, sỏi để xếp tạo thành con vật. 2. Kỹ năng: Trẻ sử dụng các kĩ năng đã học: xếp trên mặt phẳng, xếp ghép tạo khối Trẻ đặt tên cho sản phẩm của mình và của bạn. 3. Thái độ: Trẻ yêu thích sản phẩm của mình và của bạn tạo ra. Trẻ giữ gìn vệ sinh . Trẻ tự tin say mê hứng thú với hoạt động.
14 CHUẨN BỊ 1. Địa điểm, đội hình: Địa điểm: Trong lớp học. Đội hình: Phần ổn định, quan sát đàm thoại: Trẻ ngồi hình vòng cung Quá trình trẻ thực hiện: 4-5 trẻ/ nhóm Nhận xét sản phẩm: Trẻ ngồi hình vòng cung. 2. Đồ dùng của Giáo án điện tử Các loại chất liệu màu: bút dạ, các loại đá, sỏi, mẹt, bìa, bảng gỗ. Đề tài 9: Làm tranh quê hương MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU 1. Kiến thức: Trẻ biết tên gọi, đặc điểm một số cảnh đẹp của quê hương, đất nước. Trẻ biết sử dụng các loại chất liệu phù hợp: hạt gạo, hạt đỗ, hạt thóc, hạt vừng, hồ nước để xếp và dán tạo thành bức tranh. 2. Kỹ năng: Trẻ sử dụng các kĩ năng đã học: vẽ, xếp, dán, rắc hạt để tạo thành bức tranh có màu sắc hài hòa. Trẻ gọi tên cho sản phẩm của mình. 3. Thái độ: Trẻ yêu thích sản phẩm của mình và của bạn tạo ra. Trẻ giữ gìn vệ sinh . Trẻ tự tin say mê hứng thú với hoạt động. CHUẨN BỊ 1. Địa điểm, đội hình: Địa điểm: Trong lớp học B1. Đội hình: + Phần ổn định, quan sát đàm thoại: Trẻ ngồi hình vòng cung + Quá trình trẻ thực hiện: 4-5 trẻ/ nhóm + Nhận xét sản phẩm: Trẻ ngồi hình vòng cung. 2. Đồ dùng của cô : Giáo án điện tử Nguyên liệu: gạo, đậu xanh, các loại hạt, hồ nước, cát.bút sáp, Đề tài 9: Làm đồ chơi từ lá cây MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU 1. Kiến thức:
15 Trẻ biết tên các loại đồ chơi làm từ lá cây: Đồng hồ, chong chóng, con trâu, kèn, con mèo. Trẻ biết cách làm đồ chơi từ lá cây. 2. Kỹ năng: Trẻ gấp lá, cuốn lá, đan lá, ghim lá để làm các loại đồ chơi từ lá cây. Trẻ khéo léo, tưởng tượng sáng tạo hoàn thành sản phẩm của mình. Trẻ đặt tên cho sản phẩm của mình và của bạn. 3. Thái độ: Trẻ biết yêu thiên nhiên, biết chăm sóc và bảo vệ cây xanh, không ngắt lá bẻ cành. Trẻ có ý thức giữ gìn vệ sinh khi thực hiện. CHUẨN BỊ 1. Địa điểm, đội hình: Địa điểm: Trong lớp học . Đội hình: Trẻ ngồi vòng cung: một hàng ngồi dưới sàn, một hàng ngồi trên ghế (khi đàm thoại và nhận xét sản phẩm) Trẻ ngồi theo bàn: 3 trẻ 1 bàn 2. Đồ dùng: Đồ dùng của cô: Con Trâu, Đồng hồ, Con mèo, chong chóng, kèn. Đĩa nhạc bài: Lý cây xanh. Bàn để trưng bày sản phẩm, que chỉ, bàn. Đồ dùng của trẻ: Các loại lá: Lá đa, lá chuối, lá dừa, lá đề. Đĩa đựng kéo, lá cây các loại, đề can, rổ, khăn lau tay. Trẻ làm đồ chơi từ lá cây(Phụ lục 3) Sau khi thực hiện các đề tài trên trẻ lớp tôi rất hứng thú và say mê tham gia hoạt động. Kết quả thu được trên trẻ đó là trẻ hứng thú, tích cự tham gia vào hoạt động, khả năng sáng tạo được phát triển và kỹ năng tạo hình của trẻ cũng được nâng cao. Các sản phẩm của trẻ tạo ra rất mộc mạc, đơn sơ nhưng vô cùng ngộ nghĩnh, đáng yêu . Các sản phẩm được trưng bày tại các góc, làm đồ chơi cho trẻ chơi hay làm những món quà để các bé mang về tặng những người thân trong gia đình của mình. 3. Xây dựng môi trường gợi mở tạo hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động. * Cách làm cũ: Tôi chỉ trang trí lớp học sao cho phù hợp với các góc chơi để trẻ biết rõ được góc chơi. * Cách làm mới:
16 Môi trường như “người giáo viên thứ hai” có thể khuấy động sự tò mò, ham thích của trẻ. Môi trường do giáo viên xây dựng sẽ đặt vào vị thế chủ thể tích cực của quá trình lĩnh hội kinh nghiệm xã hội, góp phần hình thành quan điểm, chính kiến riêng, tính tự lực và sáng tạo của trẻ. Hơn thế nữa, muốn trẻ thực hiện tốt các hoạt động giáo dục thì việc đầu tiên phải gây hứng thú cho trẻ khi tới lớp học, trẻ có yêu thích đến lớp thì trẻ mới có hứng thú tham gia các hoạt động khác. Vì thế, lớp học đẹp, môi trường học tập phong phú, gợi mở vừa để thoả mãn nhu cầu vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ hội cho trẻ được chơi và hoạt động theo sở thích tích cực, độc lập, sáng tạo vận dụng những kỹ năng đã học vào các hoạt động khác, các tình huống trong quá trình hoạt động. Tôi nhận thấy, việc xây dựng môi trường học tập phù hợp và hấp dẫn trẻ là vô cùng cần thiết. Sau khi nhận sự phân công của Ban giám hiệu, ngay từ đầu năm học, tôi đã trang trí lớp theo các sự kiện đang học và đảm bảo: không gian thực tế của lớp, an toàn, thẩm mỹ, nhu cầu của trẻ. Tôi sắp xếp các góc chơi hợp lý và tận dụng tối đa diện tích phòng học để bố trí không gian tổ chức các hoạt động học tập và vui chơi của trẻ. Với mỗi sự kiện tôi luôn có sự thay đổi phù hợp, hướng dẫn trẻ tạo các sản phẩm trong hoạt động góc để cùng cô trang trí lớp học. Đối với các góc chơi của trẻ, tôi đã thiết kế và bố trí linh hoạt đảm bảo các yêu cầu quy định như: Đặt tên cho các góc chơi gần gũi dễ hiểu với trẻ (góc âm nhạc: Ca sĩ nhí; góc gia đình: Bé chơi với búp bê; góc văn học: Cùng bé kể chuyện, góc xây dựng, góc nghệ thuật), góc chơi động xa góc chơi tĩnh, với góc âm nhạc tôi bố trí sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác, tôi luôn chú ý tận dụng diện tích phòng học Trang trí tạo môi trường lớp học nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về nghệ thuật tạo hình. Tạo môi trường đẹp trong lớp là để khi trẻ đến lớp ấn tượng đầu tiên tác động vào trẻ là toàn bộ sự bài trí, cách sắp xếp trang trí lớp học của bé.Chính môi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng khó phai trong trẻ. Đây là tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy tôi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề sự kiện, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ ở độ tuổi 3-4 tuổi mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ. Môi trường trong lớp học để gây ấn tượng cho trẻ tôi thường sưu tầm, thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gần gũi với trẻ, lưu sản phẩm tạo hình của trẻ ở góc tạo hình. Các góc hoạt động như góc gia đình tôi đặt tên là “ góc gia đình” trong đó có hình ảnh mẹ và bé mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế biến. Hay
17 góc hoạt động với đồ vật tôi chụp hình ảnh các bé đang xâu vòng, xếp gỗ. Còn sản phẩm do chính tay trẻ làm tôi làm thành quyển sách để trẻ gài tranh trẻ tự làm vừa để trang trí cho góc đó vừa để trẻ được thường xuyên ngắm nhìn các sản phẩm do chính mình làm ra. Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động sau khi chuyển sang sự kiện mới. Tôi đã cùng trẻ trò chuyện về chủ đề mới và đặt tên cho chủ đề sự kiện mới cùng trẻ tạo ra các sản phẩm mới theo mong muốn của trẻ. Nội dung của các góc tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lòng ham muốn thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình. VD: Ở góc tạo hình : Tôi giới thiệu đây là ngôi nhà nghệ thuật. Các con hãy cùng chọn một cái tên thật hay để đặt cho nó nhé. Nào ai có ý kiến cô gợi ý các tên như sau: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm hoạ sĩ, hoạ sĩ tí hon…Cho trẻ thảo luận và lựa chọn nếu trẻ nào nghĩ được tên khác hay hơn cô có thể chọn làm tên góc hoạt động. Các nguyên vật liệu Giấy màu, tranh ảnh cũ, báo tạp chí sáp màu, màu nước, đất nặn, vải vụn, len sợi, rơm rạ, lá cây, cỏ hạt dưa, vỏ trứng…tôi luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử dụng khi vào hoạt động. Bên cạnh đó tôi chuẩn bị một bức tranh hay 1 sản phẩm tạo hình mà tôi đã cung cấp hoặc sắp cung cấp trên hoạt động chung để làm mảng cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các giờ đón và trả trẻ, giờ hoạt động góc, kết hợp với lời gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó giúp trẻ được củng cố và làm quen kiến thức đó giúp trẻ tăng thêm vốn kiến thức, kỹ năng hơn trong giờ hoạt động chung. VD: Với đề tài:“ Làm vườn cây ăn quả” ở góc tạo hình tôi làm cây xanh, cây ăn quả và nặn một số loại hoa, quả bày ở giá hoặc tranh một số cây bằng các thể loại như vẽ, xé dán, tô màu…để cung cấp kiến thức cho trẻ. VD : Đây là con gì? Cô nặn như thế nào? Đây là bức tranh gì? Tranh làm bằng gì? Khi thực hiện các đề tài “ Nặn con vật, vẽ con gà…” trẻ đã có vốn kiến thức hiểu biết qua các sản phẩm thì trẻ sẽ tự tin hơn và thực hiện tốt hơn. Hoặc đề tài “ Các loài hoa” tôi chuẩn bị một số tranh vẽ, xé, chấm màu về các loại hoa làm tranh cung cấp kiến thức cùng với các nguyên vật liệu phù hợp với tranh tôi cung cấp cho trẻ… Khi trẻ vào góc chơi tôi gây hứng thú tạo tình huống cho trẻ bằng cách: Đố trẻ cô có bức tranh gì? Các bông hoa được làm như thế nào? Sau đó cho trẻ kể về bức tranh đó cuối cùng cô khái quát về một số đặc điểm chung cơ bản của một số loại hoa đó và chất liệu cô đã sử dụng để làm.
18 Góc học tập: Trong góc học tập luôn có nội dung cung cấp cho trẻ cung cấp về toán và khám phá thông qua các môn học đó tôi thiết kế lựa chọn các trò chơi, nội dung để củng cố cung cấp cho trẻ từ đó có thể lồng ghép rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ. VD: Với nội dung toán:“ Tô màu theo yêu cầu của cô” thì tôi kết hợp rèn luyện cho trẻ kỹ năng cầm bút và kỹ năng tô màu. Góc văn học: Là một góc yên tĩnh nhất, khi vào góc sách trẻ được xem các loại sách, tô vẽ, làm tranh chuyện, kể chuyện sáng tạo cùng cô kể về các đồ dùng có liên quan tới chủ đề đang thực hiện tôi cho trẻ xem những bức tranh sinh động, kể cho trẻ nghe những câu chuyện gợi lên ở trẻ những ước mơ về cái đẹp, cái nhân hậu luôn chiến thắng cái xấu, cái thấp hèn. Sau khi kể cho trẻ nghe câu chuyện tôi tổ chức cho trẻ tô màu nhân vật trong truyên, sử dụng các hình ảnh tôi chuẩn bị yêu cầu trẻ dán các nhân vật trong truyện. Trẻ làm sách truyện (Phụ lục 3) Bên cạnh việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình trong lớp thì môi trường ngoài lớp học cũng rất quan trọng đối với trẻ. Tôi thường xuyên lưu tranh của trẻ trong góc nghệ thuật và góc sản phẩm của bé để trẻ ngày ngày được ngắm và cũng để phụ huynh cùng được quan sát. Tôi tận dụng không gian bên ngoài như hiên của phòng học làm nơi trưng bày sản phẩm của trẻ, bố trí mỗi trẻ có một ô để gài sản phẩm được nhận xét đánh giá của trẻ được trẻ tự tay cầm ra ô của mình cài vào. Ở đây trẻ được quan sát toàn bộ sản phẩm của mình và của bạn. Trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, nếu bài của bé xấu thì bé cố gắng lần sau làm cho đẹp hơn để có bài trang trí trong các góc. Từ kết quả đó sẽ kích thích lòng ham muốn say mê, thích thú tạo ra cái đẹp của trẻ. Trẻ treo bài bảng tuyên truyền. (Phụ lục 3) Sắp xếp giá trưng bày sản phẩm(Phụ lục 3) Như vậy, tạo môi trường hấp dẫn cho trẻ là một việc làm rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ. Giúp trẻ luôn có hứng thú, say mê tham ra vào các hoạt động. Thông qua đó không chỉ nâng cao chất lượng tiết học qua các chủ để mà còn nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ cho trẻ em. 4. Lồng ghép tạo hình vào trong các hoạt động mọi lúc, mọi nơi. Theo quan điểm sư phạm của tích hợp: Tích hợp không chỉ là đặt cạnh nhau, liên kết với nhau, mà là xâm nhập, đan xen các đối tượng hay một bộ phận của đối tượng vào nhau, tạo thành một chỉnh thể trong đó không có các giá trị của từng bộ phận được bảo tồn và phát triển, mà đặc biệt là ý nghĩa thực tiễn của toàn bộ cái chỉnh thể đó được nhân lên. Tuổi mầm non là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó phải sử dụng hiều biện pháp, thủ thuật trong giờ học để
19 gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Tạo hình có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào tạo hình. Trong hoạt động học trong hoạt động làm quen văn học là một trong những bộ môn phổ biến và có tác dụng giáo dục mạnh mẽ nhất. Đối với trẻ nhà trẻ khi trẻ nghe những câu chuyện kèm theo những bức tranh minh họa sinh động. Hay nghe kể những câu chuyện cổ tích, sẽ đưa trẻ vào thế giới bí ẩn đầy huyền thoại và giàu trí tưởng tượng, gợi lên ở trẻ những ước mơ về cái đẹp, cái nhân hậu luôn chiến thắng cái xấu, cái thấp hèn. Sau khi kể cho trẻ nghe câu chuyện tôi tổ chức cho trẻ di màu nhân vật trong câu chuyện. Trẻ nghe cô kể chuyện, xem hình ảnh minh họa(Phụ lục 3) Hoạt động khám phá đề tài “Ô tô- xe máy”: sau khi tổ chức tiết học trẻ biết đặc điểm ô tô tôi cho trẻ sử dụng vỏ hộp sữa, nút chai cùng với xốp dính, xốp màu để tự làm ô tô vừa để ôn luyện kiến thức đã học vừa để rèn luyện kỹ năng tạo hình của trẻ. Hoạt động ngoài trời ở ngoài trời, nơi có không gian rộng trẻ tha hồ chạy, nhảy, vui chơi, tìm tòi khám phá thế giới xung quanh từ đó mở rộng tầm hiểu biết của trẻ. Hiểu được điều đó, tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ đi dạo chơi quanh sân trường đi vừa hát những bài hát trong chủ đề. Hơn thế nữa, hoạt động ngoài trời giúp trẻ gần gũi với thiên nhiên, tham gia khám phá các sự vật hiện tượng tự nhiên. Trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời sau khi quan sát tôi cho trẻ sử dụng phấn vẽ trên sân gạch, sử dụng lá cây để làm đồ chơi cgoiw ngay tại sân trường. Ví dụ: Khi cho trẻ dạo chơi ngoài trời tôi cho trẻ quan sát bông hoa đang nở rực rỡ, những búp chồi non xanh mơn mởn, những giọt sướng long lanh đọng trên lá. Tôi gợi hỏi trẻ nêu đặc điểm, cấu tạo và nói cảm nhận của trẻ về vẻ đẹp muôn màu của thế giới xung quanh. Trẻ quan sát hoa(Phụ lục 3) Hoạt động góc ngoài hoạt động ở góc tạo hình ở góc gia đình tôi gợi ý, hướng dẫn trẻ làm váy cho em búp bê, cắm hoa trong góc gia đình để tổ chúc bữa tiệc nhân dịp sinh nhật. Hoạt động ngày hội, ngày lễ có thể nói các hoạt động ngoại khóa đặc biệt là việc tổ chức hiệu quả các ngày hội ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được hứng thú, tích cực tham gia. Hoạt động này đem lại cho trẻ những niềm vui, những ấn tượng đẹp, đồng thời là phương tiện giáo dục mạnh mẽ về mọi mặt cho trẻ. Ngày lễ, hội là cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động trải nghiệm đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng tạo hình. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội,
20 ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ đã lĩnh hội được. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày 20/10, ngày Tết Trung Thu, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, sinh nhật tháng của trẻ.... với mỗi ngày hội tôi lựa chọn hình thức, địa điểm tổ chức riêng như: trong lớp, dưới sân trường nhằm lôi cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động nặn bánh trôi ngày tết hàn thực, làm bánh trưng trong ngày tết nguyên đán, làm bánh trung thu ngày tết thiếu nhi… Hàng ngày, tôi luôn chú ý rèn những kỹ năng tạo hình cho trẻ. Được tham gia các hoạt động trải nghiệm trẻ rất say mê, phấn khởi thể hiện khả năng khéo léo của mình. Từ đó tạo cho trẻ hứng thú khi được tham gia vào các hoạt động tạo hình mà tôi thực hiện.(Phụ lục 3) 5. Phối kết hợp với phụ huynh. Để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ và để có sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận thấy rằng tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải quyết khó khăn của phụ huynh. Trong buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi trao đổi với phụ huynh về kế hoạch chăm sóc cũng như giáo dục trẻ, trao đổi về tình hình học tập của từng trẻ để phụ huynh nắm được khả năng cũng như tình hình học tập hiện tại của con em mình và từ đó cùng giáo viên trong lớp chúng tôi rèn luyện trẻ tốt hơn. Trước khi tiến hành các đề tài tạo hình tôi tuyên truyền với phụ huynh sưu tầm nguyên vật liệu, trao đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ huynh có thể trò chuyện với trẻ ở tại gia đình về các đề tài đó, từ đó giúp trẻ hiểu trước, hiểu sâu hơn, có cảm xúc về đề tài từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cô đưa đề tài đó ra. Ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu thêm về hoạt động tạo hình tôi xin ý kiến Ban giám hiệu kết hợp giáo viên ở lớp tổ chức 1số hoạt động tạo hình mẫu sau đó mời phụ huynh đến dự để từ đó giúp phụ huynh có nhận thức sâu sắc hơn về hoạt động tạo hình của trẻ ở trên lớp. Đồng thời tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình trong trường mầm non nói chung và đổi mới trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi nói riêng. Hướng dẫn các bậc phụ huynh mua đồ dùng phục vụ cho hoạt động tạo hình như: bút màu, giấy màu, hồ dán, đất nặn, màu nước, giấy thủ công... Hoặc tuyên truyền với các bậc phụ huynh về việc cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với thiên nhiên, sưu tầm các nguyên vật liệu thiên nhiên để trẻ được tạo ra những sản phẩm theo ý thích, trí tưởng tượng và óc sáng tạo của trẻ. Trao đổi với phụ huynh(Phụ lục 3) IV. KẾT QUẢ. Khi mới vào học và tiến hành tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ, tôi thấy các cháu không hứng thú tham gia hoạt động. Nhưng qua một thời gian