Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong trường Mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong trường Mầm non" nhằm nghiên cứu các biện pháp hữu hiệu nhất nhằm truyền thụ đến trẻ sao cho trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng thoải mái hơn tránh sự gò bó, áp đặt trẻ mà vẫn đạt hiệu quả cao.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong trường Mầm non

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN GIA LÂM TRƯỜNG MẦM NON TRUNG MẦU SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI HỌC TỐT MÔN LÀM QUEN CHỮ CÁI TRONG TRƯỜNG MẦM NON Lĩnh Vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non Tác giả: Tạ Thị Tĩnh Đơn vị công tác: Trường MN Trung Mầu Chức vụ: Giáo viên Năm học: 2022 – 2023
MỤC LỤC Mục Nội dung Trang I ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1 Lí do chọn đề tài 1-3 2 Phạm vi áp dụng của đề tài 3 II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 1 Cơ sở thực tiễn 4 2 Cơ sở lý luận 4-5 3 Thực trạng vấn đề nghiên cứu 5 3.1 Thuận lợi 6 3.2 Khó khăn 6 3.3 Khảo sát 7 4 Các biện pháp thực hiện 7 4.1.Biện pháp 1 Tìm hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ 7-9 4.2.Biện pháp 2 Tạo môi trường tích cực cho trẻ tham gia hoạt 9 động 4.3.Biện pháp 3 Ứng dụng CNTT vào dạy trẻ làm quen chữ cái 9 - 10 4.4.Biện pháp 4 Dạy trẻ làm quen chữ cái thông qua các trò chơi 10 - 12 4.5.Biện pháp 5 Dạy trẻ làm quen chữ cái qua các hoạt động khác 12-13 4.6.Biện pháp 6 Làm tốt công tác phối kết hợp giữa gia đình và nhà 13 trường 5 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 14 5.1 Đối với giáo viên 14 5.2 Đối với học sinh 14 5.3 Đối với phụ huynh 15 III KẾT LUẬN 16 1 Kết luận 16 2 Bài học kinh nghiệm 16-17 3 Khuyến nghị 17
I- ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Bác Hồ vị lãnh tụ thiên tài - vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam cho rằng: “Đứa trẻ hiền hay dữ không phải hoàn toàn do bản chất vốn có của trẻ mà phần lớn chính là do sự giáo dục của người lớn” mà lên. “ Hiền dữ đâu phải là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên”. Thấm nhuần lời dạy của Bác, công tác giáo dục đào tạo thế hệ mầm non, những người chủ tương lai của đất nước đã, đang và sẽ là chủ trương lớn của toàn Đảng, toàn dân. Để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục mà Bác đã mong đợi, cấp học mầm non đã có những bước chuyển lớn nhằm góp phần đặt nền móng đào tạo con người phát triển toàn diện - có đủ sức khoẻ, đủ trí tuệ, đủ tài năng, là những chủ nhân tương lai của đất nước. Để thực hiện tốt được mục tiêu đó đòi hỏi người giáo viên mầm non phải có tấm lòng yêu nghề, mến trẻ một cách thực sự, bằng tất cả những kiến thức, kĩ năng mình đã được đào tạo chuyên ngành và cùng với lương tâm nghề nghiệp, để đầu tư trí tuệ, công sức lên mỗi cuốn giáo trình, mỗi trang giáo án để truyền đạt kiến thức cho các con học sinh thân yêu. Việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi “Làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ, thái độ, phát triển trí tuệ, kĩ năng làm quen với chữ cái và đặc biệt là phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5- 6 tuổi, chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng việt” vững chắc để trẻ vững bước và tự tin vào lớp 1. Mặt khác, trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi khi bước vào trường tiểu học là một bước ngoặt lớn và khó khăn đối với trẻ. Bởi vì ở mẫu giáo, trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại đóng vai trò chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi bước đầu được làm quen với bảng chữ cái thông qua việc “học mà chơi, chơi mà học”. Đó là bước đệm đầu tiên và cũng là nền tảng để tạo điều kiện tốt nhất trong việc học tiếng việt của trẻ sau này. Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công giảng dạy trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy, tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen và thuộc 29 chữ cái không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó, biết vận dụng linh hoạt, khoa học, logic và linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để giúp trẻ dễ dàng lĩnh 1/17
hội một cách đầy đủ nhất, khoa học nhất, nhớ lâu nhất kiến thức của bộ môn làm quen chữ cái. Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chất thì phần quan trọng không thể thiếu chính là ngôn ngữ. Bởi vì, ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui chơi những hoạt động chủ yếu của trường mầm non. Ngôn ngữ được sử dụng trong tất cả các loại hình giáo dục, ở mọi nơi, mọi lúc. Như vậy, ngôn ngữ cần cho tất cả các hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ của trẻ phát triển . Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trước hết, làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe, khả năng phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt. Thông qua việc làm quen với chữ cái, cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua việc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định. Đồng thời, làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học. Trong Modul MN 3 có viết :“Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết mà còn giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm. Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước vào thế giới lung linh, huyền ảo, rực rỡ màu sắc của xã hội loài người. Vì vậy trẻ nói năng mạch lạc được chuẩn bị sẵn sàng để vào lớp 1, là yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non”. Chính vì vậy, hoạt động làm quen chữ cái được coi là phương tiện giáo dục, hình thành nhân cách cho trẻ. Thông qua đọc thơ, kế chuyện, tranh ảnh có gắn các chữ cái, các trò chơi động tĩnh với làm quen chữ cái...để từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp. Có thể nói hoạt động làm quen chữ cái là nền tảng đưa trẻ đến hoạt động giao tiếp trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Với hoạt động làm quen chữ cái không phải là vấn đề mới, nó là công việc thường xuyên của mỗi giáo viên đứng lớp. Ta thấy đây là hoạt động khó, rất phức tạp, đa dạng. Trong quá trình hình thành, rèn luyện, củng cố các kỹ năng cho trẻ không thể tránh khỏi những khó khăn, sai lầm.Vì thế người giáo viên đóng vai trò quan trọng - là cầu nối trẻ với những kiến thức mới của bài học, giúp trẻ học tốt, nắm vững kiến thức và biết cách thực hiện yêu cầu của bài học, của hoạt động. Qua đó tạo được một không khí hoạt động mà ở 2/17
đó mọi trẻ đều hăng hái, hứng thú tham gia. Bắt nguồn từ những tầm quan trọng trên, bản thân là một giáo viên mầm non tôi luôn tìm tòi, đưa ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức trẻ tiếp thu được đạt kết quả cao, trẻ hứng thú, sôi nổi, tích hợp được nhiều nội dung vào giảng dạy để giờ học phong phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù hợp với điều kiện trường mình đang công tác. Đối với trẻ mầm non, hoạt động làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, phát triển ngôn ngữ, khả năng phát âm chuẩn chữ cái, nói rõ ràng, mạch lạc tiếng mẹ đẻ, để phát triển các giác quan và hoàn thiện nhân cách cho trẻ. Chính vì tất cả lý do này nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong trường Mầm non”.Thấy được tầm quan trọng của hoạt động làm quen với chữ cái, bản thân tôi đã cố gắng thực hiện tốt chuyên đề học hỏi kinh nghiệm ở các đồng nghiệp, nghiên cứu các biện pháp hữu hiệu nhất nhằm truyền thụ đến trẻ sao cho trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng thoải mái hơn tránh sự gò bó, áp đặt trẻ mà vẫn đạt hiệu quả cao. 2. Phạp vi ứng dụng của đề tài Phạm vi mà đề tài đề cập đến: Độ tuổi 5-6 tuổi ở trường mầm non nơi mà tôi đang công tác.Thời gian thực hiện: Năm học 2022 - 2023 và sẽ thực hiện cho các năm học kế tiếp. Đề tài đưa ra các biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen chữ cái. Đề tài đề cập đến những mặt đã làm được, đề xuất những biện pháp phù hợp cho quá trình tổ chức cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với chữ cái có hiệu quả. 3/17
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở thực tiễn Như chúng ta đã biết việc dạy trẻ 5- 6 tuổi làm quen chữ cái có ý nghĩa vô cùng quan trọng và là một trong những điều kiện để chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1.Thông qua hoạt động làm quen chữ cái, trẻ được phát âm đúng 29 chữ cái tiếng Việt, đồng thời giúp trẻ phát triển khả năng ghi nhớ có chủ định, tri giác từ trọn ven trong các bài thơ, câu đố, câu chuyện, đồng dao .biết miêu tả, diễn đạt sự việc hoặc ý muốn của mình bằng câu đầy đủ. Ngay từ đầu năm học khi nhận trẻ vào lớp tôi nhận thấy các con còn nhút nhát, trả lời chưa rõ ràng đặc biệt nhiều cháu nói ngọng, nói giọng địa phương. Thấy được tầm quan trọng của hoạt động làm quen chữ cái với trẻ đặc biệt trẻ 5- 6 tuổi - giai đoạn trẻ hình thành thói quen nhận thức, vốn từ phong phú để chuẩn bị tâm thế bước vào lớp 1. Chính vì thế mà tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái trong trường Mầm non” để thực hiện trong năm học này. 2. Cơ sở lý luận Trẻ mẫu giáo 5 tuổi khi bước vào trường tiểu học là một bước ngoặt lớn và khó khăn đối với trẻ. Bởi vì ở mẫu giáo trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trò chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở trẻ mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo 5 tuổi được sử dụng các yếu tố vui chơi và các nhiệm vụ học tập sáng tạo thông qua các hoạt động học tập. Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công công tác giảng dạy trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ cỏi không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó biết vận dụng những linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức của bộ môn chữ cái. Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chấtvà phần quan trong không thể thiếu chính là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui chơi những hoạt động chủ yếu của trường mầm non. Ngôn ngữ được trong tất cả các loại hình giáo dục, ở mọi nơi, mọi lúc, như vậy, ngôn ngữ cần cho tất cả các hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ trẻ phát triển . Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.Trước hết làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe , khả năng phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt . 4/17
Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học Bắt nguồn từ những tầm quan trọng trên, nên là một giáo viên mầm non tôi luôn tìm tòi đưa ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức trẻ tiếp thu được đạt kết quả cao, trẻ hứng thú, sôi nổi tích hợp được nhiều nội dung vào giảng dạy để giờ học phong phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù hợp với điều kiện trường mình đang công tác. Đối với trẻ mầm non hoạt động làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, phát triển ngôn ngữ, khả năng phát âm-đọc chuẩn chữ, tiếng mẹ đẻ, để phát triển các giác quan và hoàn thiện các nhân cách cho trẻ. 3. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Trường Mầm non tôi đang công tác đóng trên địa bàn huyện Gia Lâm trường có điểm lẻ, nhân dân địa phương chủ yếu làm nông nghiệp, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nên nhiều trẻ lên mẫu giáo lớn phụ huynh mới cho con ra lớp học. Vì vậy kiến thức và kỹ năng về các môn học nói chung, kiến thức và kỹ năng môn làm quen chữ cái nói riêng còn rất nhiều hạn chế. Trong thực tế ở trường Mầm Non việc thực hiện Chương trình GDMN mới thì hầu như các giáo viên đang còn bị vướng mắc giữa cái mới và cái cũ, chưa thiết kế cho mình được tiết dạy thực sự đổi mới và khoa học. Do đó mà giáo viên đang còn lúng túng trong cách lựa chọn các hình thức cho tiết học, bên cạnh đó là cách sử dụng đồ dùng trực quan thì giáo viên chưa phát huy được công dụng của đồ dùng sẵn có trong thực tế, hơn nữa việc ứng dụng được công nghệ thông tin, giáo án điện tử vào bài dạy còn ít, vì vậy mà tiết học còn nhiều hạn chế, có thể nói nội dung của tiết học còn nghèo nàn, dụng cụ học tập chưa sinh động, giờ học trở nên khô khan, cứng nhắc, do đó kiến thức, kĩ năng mà trẻ thu được trên tiết học còn chưa đáp ứng được với yêu cầu kiến thức cô đặt ra cho trẻ. Mặt khác, trẻ lớp tôi tuy cùng một độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ cũng chưa được đồng đều. Ngay từ đầu năm học tôi được nhà trường phân công dạy lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi, với tổng số là 34 học sinh Thực hiện nhiệm vụ năm học 2022 - 2023, lớp tôi có một số thuận lợi và khó khăn sau: 5/17
3.1. Thuận lợi: -Được cấp trên quan tâm, Trường được xây mới khang trang, rộng rãi, sạch đẹp. -Ban Giám Hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên về chuyên môn, cơ sở vật chất, đồ dùng trang thiết bị dạy học, động viên, khích lệ giáo viên sáng tạo trong chuyên môn, tích cực trong ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. -BGH nhà trường chú trọng tới các tiết chuyên đề của trường, lớp học bồi dưỡng chuyên môn do Phòng giáo dục tổ chức để nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên nhà trường. - Là một giáo viên trẻ, có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiều năm là giáo viên giỏi cấp Huyện, bản thân tôi yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động, sáng tạo tâm huyết trong công việc, Atích cực tham gia vào các hoạt động chuyên môn. -Không gian lớp học rộng rãi, thoáng mát thuận lợi cho các hoạt động của trẻ. -Trẻ trong lớp đi học đều, đúng giờ. Tuy nhiên, lớp tôi cũng còn gặp phải một số khó khăn như sau: 3.2. Khó khăn: - Tài liệu, sách báo, tạp chí, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục chưa nhiều. - Chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ diễn ra thường xuyên, liên tục, để bám sát vào các hoạt động trên thì giáo viên có ít thời gian làm đồ dùng, đồ chơi. -Năm học trước các con nghỉ dịch trong thời gian dài, nhiều gia đình không có thời gian kèm dạy con nên kiến thức, kỹ năng về chữ cái còn nhiều hạn chế. -Một số cháu mẫu giáo lớn mới cho ra lớp nên kiến thức và kỹ năng về chữ cái cũng còn nhiều hạn chế. Hơn nữa, việc nhận thức của trẻ còn chênh lệch nhau nên việc truyền thụ kiến thức cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn. -Số trẻ nam đông gấp đôi số trẻ nữ, trẻ trong lớp quá hiếu động nên đa số trẻ chưa tập trung trong giờ học. - Là địa bàn nông thôn nên đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn bên cạnh đó một số phụ huynh làm thêm ở công ty, thường xuyên tăng ca, làm đêm… nên không có nhiều thời gian kèm cặp, dạy dỗ con cũng như tìm hiểu nắm bắt nhu cầu nhận thức và phát triển của con em mình, ít quan tâm chăm lo cho con cái, chưa tổ chức cho trẻ đi tham quan hay tham gia 1 số hoạt động vui chơi khác để mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ. Bên cạnh đó, một số phụ huynh chưa nhận thức hết tầm quan trọng và còn xem nhẹ việc học chữ cái của con em mình nên chưa thực sự quan tâm đến việc học hành của các con. 6/17
3. 3 Khảo sát Để biết được chính xác khả năng học tập của từng trẻ về môn chữ cái ngay từ đầu năm tôi đã làm khảo sát cho 34 học sinh lớp tôi trước khi thực hiện đề tài này và thu được kết quả như sau: Số trẻ Đạt Chưa đạt TT Nội dung khảo sát Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng % lượng % 1 Trẻ nhận biết, nhớ đúng mặt 34 15 45 19 55 chữ cái đã học 2 Trẻ phát âm chữ cái rõ ràng, 34 11 33 23 67 chính xác 3 Tư thế ngồi tô, cách cầm bút. 34 18 54 16 46 4 Tô trùng khít lên chấm mờ, hoàn thành vở tập tô sạch sẽ. 34 16 46 18 54 4. Biện pháp thực hiện 4.1. Biện pháp 1: Tìm hiểu tâm sinh lý, nhận thức của trẻ để có phương pháp giáo dục cá nhân hợp lý. Đối với trẻ em sự phát triển nhận thức mang tính không đồng đều. Trong cùng một lứa tuổi nhưng trẻ nam có sự phát triển khác với trẻ nữ, cùng một giới tính nhưng trẻ này có sự phát triển khác trẻ kia. Chính vì vậy, mà cô giáo cần tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý và nhận thức của từng trẻ, hiểu rõ cá tính của từng trẻ để xây dựng kế hoạch giáo dục cho phù hợp. Đối với trẻ Tốt, Khá: Trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen chữ cái, cô thường cho trẻ tự nêu lên đặc điểm cấu tạo của chữ cái hoặc so sánh những điểm giống nhau và khác nhau giữa 2 chữ cái, sau đó cô mới khái quát lại rồi cho trẻ yếu, trung bình nhắc lại. Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen chữ cái u, ư: Những trẻ tốt, khá có thể nhận biết mặt chữ nhanh hơn, phát âm chính xác hơn. Có thể nói được đặc điểm cấu tạo của chữ cái u, ư. Còn đối với trẻ yếu - trung bình: Cô có thể cho trẻ chi giác từng chữ cái và hỏi trẻ những câu hỏi mở, câu hỏi đơn giản để trẻ dễ trả lời. Hoặc có thể sử dụng hình ảnh quen thuộc để trẻ dễ nhớ, dễ khắc sâu chữ cái đó. Ảnh minh họa 1: Tiết học làm quen chữ cái u – ư (Phụ lục) 7/17
Ví dụ: Khi cho làm quen chữ cái l - m - n: Giáo viên có thể đưa ra các hình ảnh tượng trưng để tạo điều kiện cho trẻ nhớ mặt chữ như chữ cái "m" gắn với hình ảnh tượng trưng để tạo điều kiện cho trẻ nhớ mặt chữ như chữ cái "m" gắn với hình ảnh "mẹ", chữ cái "l" gắn với hình ảnh "chiếc lá"; chữ "n" gắn với hình ảnh "quả na".... - Mỗi trẻ có tâm sinh lí khác nhau. Vì vậy khi tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái, việc chú ý đến đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, khả năng nhận biết. phân biệt các chữ cái, kỹ năng phát âm, ghi nhớ… sẽ giúp giáo viên tìm, lựa chọn, áp dụng các phương pháp, biện pháp tác đọng phù hợp giúp trẻ tiếp thu một cách hiệu quả nhất các kiến thức, kỹ năng được học. Bên cạnh đó còn củng có, rèn luyện kỹ năng cần thiết cho trẻ: Cách tô, sao chép chữ cái, tư thế ngồi tô, cách cầm bút … -Ở lớp có khoảng 20% trẻ còn chưa tự tin vào bản thân, ít giơ tay phát biểu, cô có khyến khích thì cũng không giơ tay phát biểu. Do đó các cô thương sợ mất thời gian, thường thích gọi trẻ mạnh dạn trả lời lưu loát chứ ít quan tâm đến trẻ nhút nhát, cộng với việc trẻ có tâm lí sợ khi mình nói sai. Vì lẽ đó mà cháu lại càng ít có cơ hội trả lời.Vì vậy để giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và chủ động hơn tôi đã sử dụng các biện pháp sau: + Thường xuyên gần gũi trẻ, tâm sự và quan tâm đến trẻ nhút nhát. Đặc biệt tôi hay khen các cháu trước lớp khi cháu làm được việc tốt hay có sự tiến bộ trong học tập dù là rất nhỏ, động viên, khuyến khích cháu để cháu đó mạnh dạn tham gia vào các hoạt động và học tập, mạnh dạn phát âm các chữ cái ki cô hỏi. Tôi còn thường xuyên nêu gương bạn tốt cho cháu noi theo. Thời gian này, tôi động viên các cháu trả lời những câu hỏi dễ, khi trẻ mạnh dạn hơn sẽ trả lời những câu hỏi ở mức độ khó hơn. Bên cạnh đó, tôi còn kết hợp với gia đình động viên cháu tham gia nhiều hoạt động tập thể khác. Tranh thủ các cơ hội cho các cháu được nói, phát hiện chữ cái đã học ở mọi lúc mọi nơi…để trẻ mạnh dạn hơn. + Tôi xếp những trẻ yếu ngồi cạnh những trẻ khá giỏi để các con thi đua, học hỏi, giúp đỡ lẫn nhau. Ảnh minh họa 2: Trẻ học tốt, khá kèm trẻ học yếu (Phụ lục) -Đối với trẻ hiếu động: Trẻ hiếu động rất hay nghịch ngợm và đùa nghịch trong các giờ học không tập trung khi cô giáo giảng bài. Điều đó dẫn đến trẻ không nhớ được chữ cái đã học, cấu tạo chữ, cách tô chữ… tôi thường hay cho trẻ tham gia vào các hoạt động tnhx nhưng có giới hạn thời gian, giờ học chú ý đến trẻ hơn, hay gọi trẻ phát biểu, dùng nhiều hình thức hấp dẫn để thu hút trẻ. 8/17
- Đối với những trẻ tiếp thu chậm, khả năng ghi nhớ không bền vững, phát âm chưa rõ ràng, tôi theo dõi và lên kế hoạch bồi dưỡng cụ thể cho trẻ. Tôi chủ động kết hợp với gia đình dạy trẻ, cho trẻ ôn luyện mọi lúc, mọi nơi, cho trẻ tham gia vào các trò chơi phát triển ngôn ngữ để khắc sâu chữ cái cho trẻ. 4.2. Biện pháp 2: Tạo môi trường tích cực cho trẻ tham gia hoạt động Môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Đặc biệt, đối với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ, đẹp mắt, hấp dẫn sẽ gây được sự chú ý của trẻ. Để trẻ được làm quen với chữ cái ở mọi góc trong và ngoài lớp, tôi luôn cố gắng tạo môi trường thật đẹp để cuốn hút trẻ . Ở lớp tôi trang trí các góc chơi bằng chính các sản phẩm của cô và trẻ. Riêng góc học tập - sách tôi luôn dành các mảng tường mở với bài tập sáng tạo để cho trẻ được tự do làm các bài tập theo khả năng, sở thích của mình, tự tin phát âm, tô vẽ các chữ trẻ đã học, được ghi tên mình... Và việc trang trí được tôi thực hiện theo chủ đề . Ví dụ: Góc học tập phía trên khoảng tường rộng tôi dán chữ “Bé học chữ cái” và tôi lựa chọn cắt dán để phù hợp với chủ đề. Với chủ điểm "Thế giới thực vật” tôi cắt xốp màu thành một cây to sau đó cho trẻ vẽ cắt dán hoặc sưu tầm hoạ báo, tranh ảnh về các loại lá, hột hạt ... sau đó cho trẻ cắt các chữ cái và cho tô màu, in chữ xếp theo chữ mẫu. Ví dụ : Ở chủ điểm “ Thế giới động vật”: Tôi cho trẻ viết chữ, xếp chữ, gài chữ theo mẫu dưới các hình ảnh và chữ mẫu của cô về các con vật . Cho trẻ tìm chữ cái còn thiếu trong các từ, sau đó nối các từ dưới hình ảnh có sẵn, hoặc nối chữ cái theo yêu cầu có trong từ dưới hình ảnh có sẵn với các chữ cái in đậm. Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với chủ đề. Không những ở góc “Bé học chữ cái” mà xung quanh lớp tôi đều viết tiếng và từ tương ứng, như hộp đựng hoa lá, rổ đựng hình. Hoặc dán xung quanh lớp các cụm từ như: Tâm trạng của bé, bảng bé ngoan, tên của trẻ,... tất cả những cái đó đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. Hoặc có những bức vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như thế trẻ được sử dụng ngay trên hoạt động làm quen chữ cái trẻ học đến nhóm chữ cái gì tôi cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tôi đặt giá để đựng đồ dùng phục vụ môn chữ cái đồ dùng của cô và trẻ như bút chì, bút màu, vở tập tô ... ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ đội có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ, lô tô. Ảnh minh họa 3: Đồ dùng, đồ chơi góc chữ cái (Phụ lục) 4.3.Biện pháp 3: Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen chữ cái Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen với chữ cái nhằm mục 9/17
đích là trẻ được làm quen, nhận biết và phát âm các chữ cái, được tham gia vào các trò chơi trên máy tính như sử dụng chuột, bấm chuột, di chuột để chọn chữ. Kết hợp với những âm thanh sống động kích thích trẻ tham gia vào hoạt động tốt nhất. Vì vậy khi tiếp cận với máy tính trẻ rất thích. Ảnh minh họa 4: Trẻ sử dụng máy tính để học và chơi (Phụ lục) Vì thế ngoài tiết dạy theo kiểu truyền thống tôi còn sử dụng máy tính để soạn giáo án điện tử đề dạy trẻ. Tuỳ vào từng bài dạy tôi có thể sử dụng phần mềm giáo án. Vì thế ngoài tiết dạy theo kiểu truyền thống tôi còn sử dụng máy tính để soạn giáo án điện tử đề dạy trẻ. Tuỳ vào từng bài dạy tôi có thể sử dụng phần mềm giáo án điện tử đã có sẵn. Nhưng có bài tôi không thể dùng được phần mềm có sẵn tôi soạn giáo án điện tử bằng các cách như sau: + Dùng máy chụp hình hoặc Scan hình ảnh từ ngoài vào dùng phần mềm Photoshop để cắt xén, chỉnh sửa. + Tạo hiệu ứng cho các nhân vật cử động. +Đi quay phim lấy những hình ảnh sống động đưa vào chương trình Powerpoint để trình chiếu. Ví dụ: Khi dạy trẻ làm quen chữ cái u, ư trong chủ điểm ngành nghề: + Tôi lựa chọn nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức sau đó kết hợp với phần mềm tin học đã được cài đặt sẵn trong máy cùng với khai thác tài liệu trên mạng Internet để lựa chọn hình ảnh, phông nền, kiểu chữ cho phù hợp với chủ đề và nội dung bài dạy. + Xây dựng bài giảng điện tử bằng cách tạo ra các sile trình chiếu và kết hợp với hình ảnh, hiệu ứng âm thanh phù hợp với từng sile chiếu hình. + Cho trẻ xem hình ảnh, chơi trò chơi tìm hình ảnh qua ô chữ để trẻ được ôn chữ cái đã học. Sau khi mở hết ô chữ thì hình ảnh xuất hiện + Trẻ nhận xét tranh sau đó đọc từ dưới tranh cùng cô. Trẻ được tri giác chữ cái mới bằng hiệu ứng cho chữ xuất hiện . + Phần luyện tập: Trẻ được cô giáo hướng dẫn theo nhóm sử dụng máy tính qua trò chơi, ghép nét chữ, tạo ra chữ cái và tìm chữ còn thiếu trong từ dưới tranh. Ảnh minh họa 5: Cô dạy trẻ làm quen chữ cái trên Powerpoint (Phụ lục) 4.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ học chữ cái thông qua các trò chơi chữ cái. Muốn trẻ hiểu bài nhanh, nhớ lâu, thì trẻ phải được trực tiếp tham gia vào các hoạt động. Tôi đã sưu tầm được một số trò chơi khi cho trẻ làm quen với chữ cái để trẻ tăng hứng thú, củng cố kỹ năng. Các trò chơi tôi đã áp dụng để dạy trẻ: 10/17
* Trò chơi : Gạch chân chữ cái đã học + Chuẩn bị : Các hình ảnh, bài thơ, từ dưới tranh. + Cách chơi : Trong thời gian một bài hát đội nào gạch chân đúng chữ cái cô yêu cầu và gạch chân được nhiều chữ cái thì đội đó giành chiến thắng. *Trò chơi: “Ai thông minh hơn”- Trẻ xếp chữ cái theo yêu cầu của cô. Cách chơi: Trẻ ngồi trên sàn, cô phát hột hạt cho trẻ, Cô xếp mẫu 1 chữ cái cho trẻ xem và hướng dẫn trẻ xếp theo thứ tự các nét chữ, xếp từ trên xuống dưới, xếp từ trái sang phải. Ảnh minh họa 6: Trẻ xếp chữ cái bằng hột hạt (Phụ lục) * Trò chơi : “Vòng quay kỳ diệu” + Cô gắn thẻ chữ vào vòng quay, cho trẻ lên quay khi kim chỉ vào chữ nào trẻ phát âm và nói cấu tạo chữ cái đó. *Trò chơi “ Xúc xắc kì diệu” Cách chơi: Cô cho trẻ ngồi thành hai hàng ngang. Cô gieo xúc xắc ở giữa để cho tất cả trẻ cùng quan sát được. Cô có một quân xúc xắc, trên các mặt của quân xúc xắc có các chữ cái mà trẻ đã được học. Cô sẽ tung quân xúc xắc lên và khi quân xúc xắc rơi xuống sàn. Các con nhìn xem phía trên cả quân xúc sắc có chữ cái nào thì trẻ đọc to chữ cái đó lên. Luật chơi: Khi quân xúc xắc dừng lại trẻ mới được gọi tên chữ cái. Cô cho trẻ chơi nhiều lần (Cho trẻ lên tự lắc xúc xắc và phát âm chữ cái) *Trò chơi: “Hoa tìm lá, lá tìm hoa” Chuẩn bị: -Các lá thật, (hoặc làm bằng bìa) mỗi cái lá đều có gắn 1 chữ cái. -Các bông hoa thật (hoặc làm bằng bìa) có gắn chữ cái giống các chữ cái gắn ở lá Cách chơi: Cô chia số trẻ chơi ra làm 2 nhóm. Một nhóm cô phát cho mỗi cháu 1 cái lá có gắn chữ cái. Một nhóm cô phát cho mỗi cháu một bông hoa có gắn chữ cái Chơi lần 1(Cô cho Hoa tìm lá”: Cô cho trẻ vừa đi vừa hát. Khi nghe hiệu lệnh của cô: "Hoa tìm lá" thì những trẻ cầm lá đứng lại còn những trẻ cầm hoa chạy đến đứng cạnh trẻ có chiếc lá có gắn chữ cái giống với chữ cái của mình. Chơi lần 2 (Cô cho Lá tìm Hoa) Ảnh minh họa 7: Trẻ chơi TC “Hoa tìm lá, lá tìm hoa” (Phụ lục) *Trò chơi “ Cướp cờ” Chuẩn bị: 5 - 6 lá cờ, các lá cờ có gắn chữ cái (Các chữ cái không trùng nhau) 1 ống cắm cờ Cách chơi: 11/17
Chia làm hai đội (Số trẻ hai đội bằng nhau).Cô vẽ 1 vòng tròn có đường kính 30cm đặt ống cắm cờ vào giữa vòng tròn và cắm các lá cờ có gắn chữ cái. Từ ống cắm cờ cách hai đầu sân khoảng 3 -4m kẻ vạch chuẩn. Cô mời từng đôi, trẻ của hai đội lần lượt lên chơi. Khi nghe hiệu lệnh của cô: Chuẩn bị: Cướp cờ chữ cái nào thì trẻ hai đội chạy nhanh lên lấy cờ chữ cái đó và chạy nhanh về đội của mình là thắng cuộc (Lưu ý: Khi lấy cờ trẻ hai đội không được chạm vào nhau) Cô gọi tiếp hai trẻ khác lên chơi. Hết giờ đội nào lấy được nhiều cờ và đúng chữ cái yêu cầu là chiến thắng. Ảnh minh họa 8: Trẻ chơi TC cướp cờ (Phụ lục) *Trò chơi” Tìm chữ còn thiếu” Chuẩn bị: 5 - 6 tranh vẽ có hình ảnh và từ chỉ tên gọi của đồ vật hay con vật… trong hình vẽ chứa các chữ cái trẻ đã học Cách chơi: Cô treo bức tranh lên bảng. Cô mời lần lượt 1-2 trẻ lên, trẻ tìm những chữ cái đã được học và phát âm chữ cái đó lên. Việc tổ chức trò chơi làm quen với chữ cái phải theo một “chương trình” xuyên suốt, cô giáo là người dẫn chương trình kết hợp khéo léo các trò chơi, có khoảng thời gian cho trẻ thư giãn bằng các trò chơi tĩnh động xen kẽ, để trẻ cảm thấy thoải mái và tích cực, hứng thú tham gia. Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của bài học, tạo được sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu trí nhớ về cấu tạo chữ cái được làm quen. Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới, cách chơi mới ứng dụng với các hình thức khác nhau, thường xuyên thay đổi trò chơi để tạo sự mới lạ hứng thú với trẻ. Từ đó giúp trẻ nhớ nhanh, nhớ lâu, hiểu sâu các chữ cái cô đã dạy. 4.5.Biện pháp 5: Dạy trẻ học chữ cái qua các hoạt động khác Như chúng ta đã biết, ở lứa tuổi mẫu giáo “Trẻ học mà chơi, chơi mà học”, ghi nhớ của trẻ không chủ định, trẻ nhanh nhớ nhưng chóng quên. Do đó muốn nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với chữ cái chúng ta không dừng lại trên tiết học mà phải thường xuyên, tranh thủ cho trẻ làm quen ở mọi lúc mọi nơi, thông qua các hoạt động trong ngày để cho trẻ làm quen với chữ cái một cách hợp lý. Cụ thể như: + Giờ đón trẻ : Khi trẻ đến lớp có thể cho trẻ tìm ảnh của mình gắn đúng vào tên của mình có trong bảng “Tâm trạng của bé” hoặc cho trẻ gắn ký hiệu vào bảng thời tiết (Ví dụ : Mưa thì phải gắn chữ "m"; nắng thì phải gắn chữ "n"....). Có thể cho trẻ luyện phát âm qua đọc thơ, đọc đồng dao như luyện phát 12/17
âm chữ "g" cho trẻ đọc bài đồng dao “Gánh gánh gồng gồng”, luyện phát âm chữ "r" thì cho trẻ đọc đồng dao "Rềnh rềnh ràng ràng" + Giờ hoạt động góc: Các góc chơi đều có môi trường chữ, cô cho trẻ tự tìm hiểu như làm các bài tập gắn, viết và gài chữ theo mẫu. Như góc học tập trẻ gắn những chữ cái đã học và cùng phát âm. Ảnh minh họa 9: Trẻ chơi góc chữ cái (Phụ lục) + Giờ hoạt động ngoài trời : Cô cho trẻ xếp các hột, hạt, hòn sỏi thành các chữ đã học, hay dùng phấn viết lên sân những chữ đã học rồi cùng phát âm. + Giờ ăn : Khi đến giờ ăn tôi giới thiệu các món ăn và giải thích các món ăn như món cá gồm có hai chữ cái ghép lại đó là chữ c, chữa a và dấu sắc. Cho trẻ nhận bát, thìa kí hiệu bằng các chữ cái. + Giờ ngủ: Trước khi ngủ cô có thể ngâm thơ, kể chuyện cho trẻ nghe để trẻ có thể phát triển lời nói. + Giờ hoạt động chiều: Cô cho trẻ tô chữ in mờ, in và đồ chữ, tô chữ rỗng và tìm cắt chữ trong hoạ báo dán thành sách làm bộ sưu tập, dùng các nét rời ghép thành chữ cái. Ảnh minh họa 10: Trẻ đồ chữ cái (Phụ lục) Ảnh minh họa 11: Trẻ ghép các nét thành chữ cái (Phụ lục) 4.6. Biện pháp 6: Làm tốt công tác phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường Trong công tác tuyên truyền với phụ huynh tôi đã thực hiện các biện pháp sau : + Hằng ngày vào lúc đón trẻ, trả trẻ tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ để phụ huynh biết từ đó có kế hoạch bồi dưỡng thêm con em mình. Ảnh minh họa 12: GV trực tiếp trao đổi với phụ huynh (Phụ lục) + Lập nhóm zalo riêng của lớp để trao đổi tình hình học tập hàng ngày của các con cũng như phương pháp dạy phát âm, nhận mặt chữ, tư thế ngồi, cách cầm bút, cách tô chữ cái tới 100% các bậc phụ huynh để phụ huynh nắm được và phối kết hợp với giáo viên kèm cập dạy dỗ thêm các con ở nhà. + Giới thiệu các loại sách vở để phụ huynh tham khảo. +Trao đổi với phụ huynh về những nhược điểm về cách phát âm, nhận mặt chữ, cách cầm bút, cách tô chữ cái để phụ huynh nắm được. Từ đó về nhà hướng dẫn thêm cho trẻ. +Hàng tuần tôi pho tô bài tập trọng tâm trong tuần giao cho trẻ về nhà làm đồng thời nhắn tin cho phụ huynh bớt chút thời gian buổi tối để học cùng con. +Cô thường xuyên động viên, khen ngợi kịp thời các con có tiến bộ, các con chăm ngoan hơn, các con có cố gắng hơn nêu gương cuối tuần để khích lệ tinh thần cố gắng của bản thân các con và các bạn chưa thực sự cố gắng, chưa tiến bộ trong lớp. 13/17
5.Hiệu quả của sáng kiến: Sau thời gian thực hiện chương trình tôi đã sử dụng các biện pháp trên nhằm tổ chức tốt hoạt động làm quen với chữ cái, đã thu được kết quả đáng khả quan từ trẻ như sau: Số trẻ Đạt Chưa đạt TT Nội dung khảo sát Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng % lượng % 1 Trẻ nhận biết, nhớ đúng mặt 34 33 97 1 3 chữ cái đã học 2 Trẻ phát âm chữ cái rõ ràng, 34 32 94 2 6 chính xác 3 Tư thế ngồi tô, cách cầm bút. 34 32 94 2 6 4 Tô trùng khít lên chấm mờ, hoàn thành vở tập tô sạch sẽ. 34 31 88 3 9 5.1. Đối với giáo viên Trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ theo phương pháp mới, tôi đã tìm được giải pháp và kinh nghiệm thành công trong việc giáo dục trẻ học tốt môn chữ cái. Điều quan trọng nhất là bước đầu đưa kiến thức phương pháp giáo dục mới đến gần trẻ một cách tự nhiên. Bản thân tôi cũng rút ra được kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ. Qua đó tôi tích cực hơn trong việc nghiên cứu tài liệu để mang lại nhiều hoạt động trải nghiệm, dự án phù hợp với nội dung chương trình, với nhu cầu của trẻ. 5.2. Đối với trẻ Qua một thời gian áp dụng dạy theo phương pháp mới tôi thấy: Trẻ yêu thích hoạt động, nhanh nhạy, trí tưởng tượng phong phú hơn. Phát triển tư duy, ghi nhớ có chủ định Trẻ có kĩ năng hoạt động nhóm tốt hơn, kỹ năng phát âm chữ cái tốt hơn, chuẩn hơn, ít ngọng. Trẻ thích được đi học hơn, yêu cô, yêu bạn hơn. Trẻ đoàn kết, tự tin hơn. Với kết quả các con đạt được như vậy, Phụ huynh của lớp đã rất vui mừng, phấn khởi, nhiều phụ huynh đã nhắn tin cảm ơn các cô trên lớp đã quan tâm, sát sao, rèn luyện các con rất tốt đồng thời các cô cũng rất khéo léo đưa ra những lời 14/17
động viên, khích lệ khen ngợi các con kịp thời để các con có tinh thần cố gắng và đã đạt được kết quả ngoài sự mong đợi của các bậc phụ huynh. 5.3. Đối với phụ huynh Phụ huynh rất vui khi con được tiếp cận với phương pháp giáo dục mới hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển chung của bậc học mầm non. Phụ huynh tin tưởng tuyệt đối vào giáo viên và yên tâm công tác. Trong mọi hoạt động phong trào của nhà trường, phụ huynh hưởng ứng nhiệt tình hơn. 15/17
III. KẾT LUẬN 1. Kết luận Như C.Mác đã nói "Con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội". Giao tiếp là đặc trưng quan trọng của con người và ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. Đối với trẻ, vai trò và tầm quan trọng của ngôn ngữ lại càng được đặt lên hàng đầu bởi nhờ có ngôn ngữ mà trẻ tồn tại, mới trở thành một con người. Bên cạnh đó ngôn ngữ là một phương tiện, là công cụ để phát triển tư duy, nhận thức cho trẻ và ngôn ngữ cũng chính là sự hiện hữu của tư duy. Đối với trẻ mầm non, việc cho trẻ làm quen chữ cái chính là chuẩn bị cho trẻ một hành trang ngôn ngữ để trẻ phát triển toàn diện bao gồm cả sự phát triển về đạo đức, hành vi văn hóa chuẩn mực, sự tiếp thu những giá trị thẩm mĩ. Chính vì thế, là giáo viên tôi muốn được nâng cao nhận thức của bản thân, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao năng lực sư phạm, có kiến thức khoa học, có phẩm chất đạo đức tốt, tận tuỵ với công việc, tha thiết yêu nghề, mến trẻ, có trách nhiệm cao trong việc để góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện đáp ứng nguyện vọng của phụ huynh và yêu cầu giáo dục trong thời kỳ đổi mới đất nước. 2. Bài học kinh nghiệm Qua quá trình thực hiện đề tài, bản thân tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau đây: - Giáo viên cần nắm chắc đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, phân nhóm trẻ theo trình độ để có sự tác động, thúc đẩy kịp thời, dành thời gian thích đáng để bồi dưỡng cho trẻ yếu, biết phân công trẻ tốt kèm cặp giúp đỡ trẻ yếu. - Giáo viên phải thực sự tâm huyết với nghề, luôn luôn học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu tài liệu để nắm chắc mục đích yêu cầu, các yếu tố đổi mới trong việc tổ chức các hoạt động làm quen chữ cái. - Nắm vững nội dung hoạt động dạy trẻ làm quen chữ cái theo nguyên tắc mọi trẻ được hoạt động tích cực. - Giáo viên sử dụng ngôn ngữ có tính sư phạm, phát âm chuẩn, chính xác, rõ ràng, sử dụng từ ngữ chuẩn. - Giáo viên tích cực tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên học hỏi kinh nghiệm của chị em, bạn bè đồng nghiệp nhằm nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân. - Biết thiết kế và tổ chức hoạt động làm quen chữ cái theo chủ điểm một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với khả năng của trẻ và điều kiện của địa phương. - Chuẩn bị chu đáo bài soạn trước khi lên lớp. 16/17
- Có tâm thế tốt trước khi lên lớp để tạo cho giờ hoạt động vui vẻ, thoải mái, xử lí tình huống sáng tạo, kịp thời. - Làm đồ dùng đồ chơi phong phú, hấp dẫn, đẹp mắt và sử dụng linh hoạt, hợp lý, tạo sự bất ngờ hứng thú cho trẻ. Một số đối tượng cho trẻ làm quen cần nhiều đồ dùng đồ chơi có hình dạng, kích thước, màu sắc khác nhau để tăng thêm sự hứng thú cho trẻ. - Lựa chọn, ứng dụng các trò chơi hay, phù hợp, hấp dẫn vào hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái để tạo hứng thú và phát huy tính thông minh cho trẻ. - Tạo môi trường chữ viết phong phú, đa dạng để kích thích trẻ tham gia hoạt động làm quen chữ cái say mê. - Bám sát vào nội dung, yêu cầu, dạy trẻ đúng trọng tâm, tích hợp các hoạt động khác vào hoạt động làm quen chữ cái một cách hợp lí nhằm đem lại hiệu quả cao, ngôn ngữ diễn đạt của cô ngắn gọn, cụ thể, lời giới thiệu bài, các bước chuyển tiếp linh hoạt gây được sự chú ý của trẻ và đặc biệt là giáo viên phải nắm vững yêu cầu phương pháp bộ môn. - Phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tuyên truyền kiến thức nuôi dạy con theo khoa học cho các phụ huynh, hướng dẫn cho phụ huynh biết cách hướng dẫn trẻ trả lời trọn vẹn câu, nói năng, diễn đạt lưu loát, mạch lạc khi hướng dẫn trẻ ở nhà. Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm tôi đã áp dụng có kết quả trong tổ chức hoạt động làm quen với chữ cái tại lớp Mẫu giáo lớn năm học 2022-2023. Tuy nhiên bản sáng kiến kinh nghiệm không thể tránh khỏi thiếu sót, kính mong sự góp ý, bổ sung của lãnh đạo cấp trên và của các chị em, bạn bè đồng nghiệp. 3. Khuyến nghị -Bản thân tôi là một giáo viên mầm non mong rằng Phòng giáo dục và đào tạo, Ban Giám hiệu nhà trường quan tâm hơn nữa tới bậc học mầm non trong những năm tới, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học để giảm tải cho giáo viên trong việc làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. Bên cạnh đó Phòng giáo dục thường xuyên tổ chức những chuyên đề hay để cho giáo viên các trường được tham gia và học hỏi kinh nghiệm để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn! 17/17