Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi trường Mầm non Sơn Ca

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm tìm ra những phương pháp, những biện pháp mới nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin giáo dục và chăm sóc trẻ trong trường Mầm non; giúp trẻ có kỹ năng sử dụng máy tính một cách sơ đẳng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi trường Mầm non Sơn Ca

MỤC LỤC MỤC LỤC ........................................................................................................... 1 ........................................................................................................................... 1 I. Đặt vấn đề....................................................................................................................... 1 II. Mục đích nghiên cứu...................................................................................................... 2 I. Cơ sở lý luận của vấn đề.................................................................................................. 3 II. Thực trạng vấn đề:.......................................................................................................... 4 V. Hiệu quả của SKKN.................................................................................................... 21 Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ........................................................ 22 I. Kết luận.......................................................................................................................... 22 II. Kiến nghị:....................................................................................................................... 23 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 26
ĐỀ TÀI: “ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KHAI THÁC VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO HOẠT ĐỘNG CHĂM SÓC GIÁO DỤC TRẺ 56 TUỔI TRƯỜNG MẦM NON SƠN CA” Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề Là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục Quốc dân, giáo dục Mầm non được coi là một mắt xích quan trọng đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước. Như chủ tịch Hồ Chí Minh từng ví: “Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt…”. Đó chính là câu nói ý nghĩa trong công tác giáo dục trẻ nhỏ. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách và chuẩn bị cho trẻ vào lớp một, hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống phù hợp cần thiết với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn đặt nền móng cho việc học tập ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời. Các lĩnh vực phát triển của trẻ có mối quan hệ và liên quan chặt chẽ với nhau. Sự phát triển của trẻ ở lĩnh vực này có ảnh hưởng đến lĩnh vực phát triển khác và ngược lại. Chính vì vậy, những kiến thức mà nhà sư phạm mang đến cho trẻ là vô cùng quan trọng trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ sau này. Hơn thế nữa trong nền kinh tế hội nhập nền kinh tế tri thức giáo dục giữ vai trò vô cùng to lớn và có vị trí quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Khi con người bước vào kỉ nguyên của công nghệ thông tin thì cuộc cách mạng về ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng dạy học đã phát triển mạnh mẽ. Từ chỉ thị 58CT/TW, ngày 17 tháng 10 năm 2000 về việc đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã chỉ rõ trọng tâm của ngành giáo dục là đào tạo nguồn nhân lực về công nghệ thông tin và đẩy mạnh công nghệ thông tin trong công tác giáo dục và đào tạo, cũng như trong công tác quản lý và tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ đến sự phát triển xã hội nói chung và giáo dục nói riêng. Ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ là nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập của trẻ tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác cao chứ không đơn thuần như kiểu dạy học truyền thống. Qua đó, 1
giáo viên không chỉ mang đến cho trẻ những kiến thức phong phú, hình ảnh sống động, hoặc có cả những video, clip minh họa giúp trẻ phát huy tính tích cực, say xưa và hứng thú trong học tập tránh lối học theo kiểu truyền thống một cách thụ động mà còn làm cho bài giảng của giáo viên luôn uyển chuyển, linh hoạt, thúc đẩy sự tương tác giữa người dạy và người học. Trẻ ở độ tuổi mầm non với đặc điểm tư duy trực quan là chủ yếu, khả năng tập trung chủ yếu của trẻ còn ngắn và chưa bền vững nhưng trẻ lại rất dễ hứng thú với các hình ảnh trực quan minh họa gây ấn tượng, tác động đến mọi giác quan như: hình ảnh, âm thanh, hình ảnh sinh động… Vì thế, việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ kích thích sự tập trung, chú ý, ghi nhớ có chủ định… của trẻ vào bài giảng tạo cho trẻ cơ hội được giao lưu được chủ động hoạt động và sáng tạo, từ đó những kiến thức tiếp cận sẽ được khắc sâu hơn trong trí nhớ của trẻ. Với mục đích nhằm nâng cao chất l ượ ng giáo dục trong trườ ng mầm non. Tôi đã tiến hành khai thác các phần mềm giáo dục vào chươ ng trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non. Sau một thời gian tri ển khai ph ần mềm Kidsmart và ứng dụng các phần mềm tin học khác để khai thác thiết kế các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ. Tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm và những hiểu biết ít ỏi của mình về: “Một số biện pháp khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ 5 6 tu ổi tr ườ ng M ầm non S ơn Ca”. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 56 tuổi trường Mầm non Sơn Ca, xã DraySap, huyện Krông Ana, tỉnh ĐăkLăk. Phạm vi nghiên cứu: Xây dựng một số biện pháp tác động nhằm hình thành và hoàn thiện việc áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tại trường Mầm non Sơn ca, huyện Krông Ana, tỉnh ĐakLak. Nghiên cứu thực trạng khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm non Sơn Ca từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 9 năm 2018. II. Mục đích nghiên cứu “Một số biện pháp khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ 5 6 tuổi trường Mầm non Sơn Ca” sẽ tạo tiền đề cho trẻ lĩnh hội những kiến thức, những kinh nghiệm và vốn hiểu biết của mình về thế giới xung quanh mình. Nhằm tìm ra những phương pháp, những biện pháp mới nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin giáo dục và chăm sóc trẻ trong trường Mầm non. 2
Giúp trẻ có kỹ năng sử dụng máy tính một cách sơ đẳng. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận của vấn đề Trong thời kì mở cửa đất nước ta đang tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa với sự thay đổi cơ cấu xã hội, để tiếp thu một nền văn minh phát triển cao đòi hỏi con người phải tìm hiểu trong phạm vi mở rộng. Mở rộng về khả năng tìm hiểu, khám phá về thế giới xung quanh, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội về mọi mặt. Tìm hiểu thế giới xung quanh là nhiệm vụ cơ bản của trẻ lứa tuổi mầm non. Khái niệm học tập, vui chơi, và tiếp thu tri thức mới chưa được định hình thành những khoảng rõ ràng như trẻ ở độ tuổi phổ thông. Việc cung cấp thông tin cho các bé để hài hòa giữa chơi và học và tiếp nhận tri thức là nhiệm vụ của giáo viên mầm non. Như vậy với mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, đổi mới phương pháp giảng dạy thì một trong các biện pháp khả thi là biết kết hợp các phương pháp dạy học truyền thống và không truyền thống trong đó có sử dụng công nghệ thông tin như một yếu tố không thể tách rời. Với sự ra đời của Internet đã thực sự mở ra một kỷ nguyên mới, ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi lĩnh vực của đời sống, xã hội và kinh tế…Trong khung cảnh đó đào tạo và giáo dục được coi là “Mảnh đất màu mỡ” để cho các ứng dụng của công nghệ thông tin phát triển, điều đó sẽ tạo ra những thay đổi sâu sắc trong đào tạo và giáo dục. Công nghệ thông tin đã ảnh hưởng sâu sắc tới giáo dục và đào tạo, đặc biệt là trong đổi mới phương pháp dạy học, đang tạo ra những thay đổi của một cuộc cách mạng giáo dục, vì nhờ vậy mà giáo dục đã có thể thực hiện được các tiêu chí mới: Học mọi nơi. Học mọi lúc, học suốt đời. Dạy cho mọi người và mọi trình độ tiếp thu khác nhau. Ngày nay, để nâng cao chất lượng bậc học mầm non, phục vụ cho mục tiêu của ngành học nhất là trong việc đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ, tiến tới đổi mới nội dung phương pháp trong bậc học mầm non thì việc ứng dụng công nghệ thông tin nhằm giúp giáo viên mầm non tự tin hơn trong việc sử dụng thiết bị hiện đại trong giảng dạy, tạo cơ hội giúp giáo viên phát huy những ý tưởng sáng tạo trong công tác chăm sóc, giáo dục các cháu. Cụm từ “ Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học” ngày càng được áp dụng rộng rãi trong xã hội, thường xuyên cập nhật kiến thức về chuyên môn trong tin học để nâng cao tay nghề sẽ làm cho giáo viên bị cuốn hút, thích thú nảy sinh thêm nhiều ý tưởng sáng tạo. 3
Chủ trương của Đảng về ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo: Chỉ thị 19/2001/CTBGDĐT của bộ trưởng bộ giáo dục và đào tạo đã nêu rõ: “Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp, phương thức dạy học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập”. Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác giáo dục và đào tạo đã trở nên quen thuộc trong hầu hết các trường học và cơ sở giáo dục trên toàn quốc. Trường mầm non là trường học đầu tiên của mỗi con người. Nó chính là phôi thai chính là cái nôi đầu tiên giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách, là nơi đặt nền móng đầu tiên cho sự nghiệp trồng người. Chính vì vậy, mà ta nhận thấy việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy trong ngành mầm non hoàn toàn có ích và mang lại không ít những hiệu quả thiết thực trong việc phát triển tư duy, kỹ năng sống và nhiều mặt khác ở trẻ mầm non. Một giáo án tích hợp công nghệ thông tin có thể cho trẻ cái nhìn trực quan, sinh động hơn về bài học. + Ví dụ: Trẻ có thể xem các đoạn video, clip mô tả về những sự việc hiện tượng về chủ đề mà trẻ đang học. Bên cạnh đó soạn một giáo án điện tử cũng đòi hỏi những quy tắc nhất định nhằm tạo nên hiệu quả khi soạn giáo án điện tử. Không nên lạm dụng kỷ xảo và trình chiếu Power Point liên tục, dùng quá nhiều hiệu ứng có thể làm cho trẻ bối rối, khó tiếp thu. Cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy ở trường mầm non được diễn ra rất linh hoạt theo hai hình thức chính: Hình thức trong giờ hoạt động chung và các hoạt động khác. Việc lựa chọn hình thức cho trẻ tiếp cận và làm quen dựa trên đặc điểm tình hình của trẻ do đó buộc giáo viên phải chọn hình thức cho phù hợp với trẻ. Từ những lý luận trên tôi đưa ra một số biện pháp ứng dụng ứng dụng công nghệ thông tin chăm sóc và giáo dục trẻ 56 tuổi trường Mầm non Sơn Ca II. Thực trạng vấn đề: Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và sự phấn đấu rèn luyện của mỗi cá nhân trong tập thể sư phạm nhà trường, được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong những năm gần đây đã từng bước đi lên đáp ứng được mục tiêu giáo dục của nhà trường. 4
Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ giáo dục, Sở giáo dục – Đào tạo Đăklak, Phòng giáo dục đào tạo Krông Ana, trường Mầm non Sơn Ca đã thực hiện 100% chương trình giáo dục mầm non mới và đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy. Việc khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm non không những thuận lợi gặt hái được những thành công đáng kể mà bên cạnh đó cũng gặp không ít những khó khăn nhất định. 1. Thuận lợi: Trường Mầm non Sơn ca là trường được thành lập từ năm 2009. Trường mới được xây rộng rãi, khang trang. Có đội ngũ cán bộ giáo viên trẻ nên việc nắm bắt thực hiên ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học khá dễ dàng. Nhà trường đã được trang bị khá đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị. máy móc phục vụ cho đổi mới phương pháp, các phòng học khang trang. Thường xuyên tập huấn một số phần mềm thông dụng cho giáo viên Tổ chức các tiết dạy, dự giờ, thao giảng sử dụng công nghệ thông tin được hầu hết các giáo viên nhiệt tình tham gia. Có một số giáo viên đã sử dụng thành thạo các phần mềm vi tính, thuận lợi cho việc h ọc hỏi trao đổi kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Nhà trường luôn chú trọng bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ, khuyến khích giáo viên tự học, tự nghiên cứu để ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy sao cho phù hợp và có hiệu quả khi sử dụng. Việc khai thác, ứng dụng phần mềm vui học kidmarts được giáo viên tổ chức và hướng dẫn cho trẻ thực hành tương đối có hiệu quả. 2. Khó khăn: Kinh phí đầu tư các thiết bị công nghệ thông tin nhằm phục vụ cho công tác giảng dạy ứng dụng công nghệ thông tin trong các trường mầm non là rất lớn. Vì thế không phải trường Mầm non nào cũng đủ kinh phí để đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin cho giáo viên Mầm non. Trường Mầm non Sơn Ca với đặc thù nhiều phân hiệu trong đó có 2 buôn khó khăn 100% là đồng bào dân tộc thiểu số, cơ sở vật chất trang thiết bị công nghệ thông tin phục vụ cho việc giảng dạy còn rất hạn chế. 5
Đa số phụ huynh làm nông và buôn bán nhỏ nên ít có thời gian và điều kiện cho trẻ tiệp cận với công nghệ thông tin. Do tính chất của công việc, chuyên môn hằng ngày nên hầu hết thời gian học tập thêm chỉ rơi vào những lúc nghỉ trưa hay vào buổi chiều sau giờ làm việc nên kết quả học tập thêm cũng chưa đạt hiệu quả cao. Nói đến bộ môn công nghệ thông tin thì luôn đi kèm với trình độ ngoại ngữ cụ thể là kiến thức môn anh văn, đòi hỏi người sử dụng phải hiểu ý nghĩa của các lệnh đó cũng là khó khăn khi tiếp cận với công nghệ thông tin do vốn kiến thức ngoại ngữ còn hạn chế. Việc kết nối và sử dụng khai thác tiện ích của công nghệ mạng máy tính và mạng Internet chưa được thực hiện một cách triệt để và có chiều sâu. Giáo viên chưa có nhận thức đúng về tầm quan trọng của việc khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ ở trường mầm non Đặc điểm tâm sinh lý, lứa tuổi của trẻ khác nhau nên sự tiếp thu của trẻ cũng khác nhau Kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài 9/2015. Tổng số trẻ tham gia khảo sát 35 cháu: Nội dung Trẻ đạt Tỷ lệ Trẻ thường xuyên tỏ ra hứng thú, tích cực, sôi nổi 24/35 70% trong các hoạt động học. Trẻ đạt các chỉ số về phát 73% triển nhận thức. 25/35 70% Trẻ đạt các chỉ số về phát 24/35 triển ngôn ngữ. 26/35 6
Trẻ đạt các chỉ số về phát 76% triển thẩm mĩ. III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Thông qua những giờ học có áp dụng công nghệ thông tin và sử dụng các bài giảng điện tử, những hình ảnh đẹp, hành vi đẹp, những kỹ năng sống được chuyển tới các bé một cách nhẹ nhàng và sống động; góp phần hình thành ở các bé nhận thức về cái đẹp, biết yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và những kỹ năng sống cần thiết đối với lứa tuổi mầm non. Biện pháp 1: Công tác bồi dưỡng giáo viên của nhà trường. + Yếu tố hàng đầu quyết định sự thành công trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quản lý và giảng dạy là con người. Do đó, nhà trường đặc biệt quan tâm đến việc bồi dưỡng nâng cao trình độ tin học, đặc biệt các kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ giáo viên. + Nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên: Đẩy mạnh tuyên truyền cho giáo viên thấy rõ hiệu quả và yêu cầu mang tính tất yếu của ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. +Bố trí sắp xếp để cán bộ giáo viên được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, bồi dưỡng công nghệ thông tin do ngành tổ chức để nâng cao trình độ tin học cho đội ngũ giáo viên + Bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin: Tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng sử dụng máy tính và các phần mềm tin học với giảng viên là giáo viên công nghệ thông tin và những giáo viên có kỹ năng tốt về tin học của trường, theo hình thức trao đổi giúp đỡ lẩn nhau, tập trung chủ yếu vào những kĩ năng mà giáo viên cần sử dụng trong quá trình soạn giảng hằng ngày như lấy thông tin, các bước soạn một bài trình chiếu, các phần mềm thông dụng, cách chuyển đổi các loại phông chữ…tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề để trao đổi về kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Định hướng cho giáo viên luôn có ý thức sưu tầm tài liệu liên quan đến công nghệ thông tin. Động viên giáo viên tích cực tự học, sẵn sàng chia sẻ những kinh nghiệm cho nhau. Luôn ứng hưởng các cuộc thi ứng dụng công nghệ thông tin do ngành tổ chức. (Như cuộc thi thiết kế bài giảng điện tử e – learning do ngành tổ chức). Biện pháp 2: Tạo không gian hoạt động. 7
+Nhà trường cố gắng tạo mọi điều kiện để trang bị cho đội ngũ giáo viên những phương tiện cơ bản để ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ. Luôn khuyến khích vận động đội ngũ cán bộ giáo viên tham gia các lớp tin học để nâng cao hơn nữa trình độ ứng dụng công nghệ thông tin của bản thân. + Nhà trường luôn cố gắng bố trí sắp xếp khoa học để khai thác hiệu quả và sử dụng tối đa số trang thiết bị hiện có trong trường. + Bố trí các phòng làm việc của Ban Giám Hiệu, các dãy lớp học đều có kết nối Internet để cán bộ, giáo viên được truy cập Internet thường xuyên. +Trong mỗi lớp học, nhà trường đã trang bị cho mỗi lớp một tivi và cpu có kết nối wifi để vào mạng nên rất thuận lợi cho mỗi giáo viên trong mỗi lớp. +Nhà trường luôn khuyến khích cán bộ giáo viên trong nhà trường kết nối Internet theo chương trình khuyến mại giành riêng cho giáo dục. + Đẩy mạnh tuyên truyền cho giáo viên thấy rõ hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy thông qua việc triển khai các văn bản chỉ đạo của Bộ, ngành về ứng dụng công nghệ thông tin. + Bên cạnh đó, nhà trường nên tạo một trang web riêng để khuyến khích giáo viên truy cập, đăng tin, gửi bài hoặc là thành viên và xem đây như là một câu lạc bộ để trao đổi kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy để giáo viên có thể chia sẽ, học hỏi lẫn nhau. Hình ảnh: Tivi, máy tính có kết nối mạng của từng lớp học 8
Biện pháp 3: Ứng dụng công nghệ thông tin trong vi ệc sưu t ầm tranh ảnh d ạy cho tr ẻ. + Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong gi ảng d ạy, b ản thân tôi thấy rất có hiệu quả. Tôi tích cực truy cập internet, s ưu t ầm t ất c ả nh ững hình ảnh về thế giới xung quanh bé và soạn giáo án điện tử để dạy trẻ. Khi xem nh ững hình ảnh chiếu trên màn hình, trẻ rất hứng thú bởi những hình ảnh tôi sưu tầm cho tr ẻ xem đều rất gần gũi, sinh độ ng. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin còn có rất nhiều điểm ưu việt như khi dạy về các con vật nuôi trong gia đình, ngoài việc xem tranh, tôi còn có thể đưa tiếng kêu các con vật vào để dạy cho tr ẻ. + Ngoài việc chèn các hình ảnh, tôi đã học cách chèn nhạc và chèn đoạn video clip vào slide cho tr ẻ xem ho ặc chèn các âm thanh trong cu ộc sống như: tiếng m ưa r ơi, ti ếng gió, tiếng sóng biển… cho tr ẻ nghe và đoán. +Khi cho tr ẻ tham gia khám phá các chủ đề, tôi đều tích cực ứng dụng công nghệ thông tin cố gắng đưa những hình ảnh thật vào để dạy trẻ bằng cách sử dụng điện thoại hoặc máy chụp ảnh chụp lại những hình ảnh vui chơi, sinh ho ạt c ủa tr ẻ trong l ớp, nh ững đồ dùng, đồ chơ i quen thuộc cho tr ẻ xem. Điều này khiến trẻ rất hứng thú vì trẻ đượ c xem các hình ảnh thật c ủa mình và các bạn trong l ớp. 9
Hình ảnh: Lưu giữ hình ảnh giờ vui chơi Hình ảnh: Lưu giữ hình ảnh âm nhạc của tr ẻ Biện pháp 4: Sử dụng các phần mềm. +Sử dụng phần mềm powerpoint: Hiện nay, dạy học với giáo án điện tử đang trở thành một phong trào sôi nổi ở các trường học các cấp nói chung và mẫu giáo nói riêng, đây là loại giáo án được biên soạn trực tiếp trên máy tính bằng các phần mềm chuyên dụng, giúp giáo viên đơn giản hóa việc lập giáo án. Với phần mềm này cho phép chúng ta tạo dựng những slide thể hiện những chủ điểm, thông điệp đi kèm với những hiệu ứng giúp cho bài dạy của mình trở nên hấp dẫn và lôi cuốn hơn. Ví dụ: Giờ học cho trẻ tìm hiểu về quá trình phát triển của cây. +Với lối học truyền thống đây là một giờ hoạt động làm quen với môi trường xung quanh, như thường lệ giáo viên chỉ cho học thông qua các tranh ảnh để trẻ quan sát chứa không thể chuẩn bị những loại con vật thật để cho trẻ được cầm nắm hay quan sát trực tiếp. Chính vì vậy, mà tiết học sẽ trở nên nhàm chán đơn điệu sẽ không lôi cuốn thu hút trẻ được nên hiệu quả của giờ học sẽ có phần hạn chế. Nhưng Tôi đã sử dụng phần mềm powerpoint cho trẻ quan sát một đoạn phim ngắn về quá trình phát triển của gà đang 10
chuyển động, với những hình ảnh “thật” thì trẻ sẽ rất thích thú, tập trung chú ý, giờ học sẽ đạt kết quả như mong muốn. + Mục đích của giờ học: Trẻ hiểu được quá trình phát triển của cây đậu từ hạt nảy mầm, cây non, cây trưởng thành. Chuẩn bị: + Xây dựng bài giảng điện tử, các phương tiện đồ dùng cho trẻ khám phá. + Đầu tiên ta vào google lựa chọn hình ảnh, gõ vào quá trình phát triển của cây, lựa chọn hình ảnh và copy về. Tiếp tục tìm một đoạn phim ngắn về quá trình phát triển của cây sau đó đưa về thư mục để lưu. Sau khi đã đủ các tư liệu thì ta sẽ vào phần mềm powerpoint chọn new slide để tạo một slide mới, insert( chèn) hình ảnh (âm thanh) tùy chỉnh để tạo ra các hiệu ứng cho từng slide, từng hình ảnh, đối tượng . Ví dụ: Cô cho trẻ xem đoạn phim về vòng đời phát triển của cây. Hỏi trẻ: + Từ hạt giống phải trải qua quá trình như thế nào mới thành cây ? + Cây cần gì để lớn lên và phát triển + Qua quá trình chăm sóc của con người cây con phát triển như thế nào? + Sự phát triển của cây như một vòng tuần hoàn. 11
Hình ảnh: Qúa trình phát triển của cây Sử dụng giáo án điện tử hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình: + Hoạt động tạo hình không chỉ nâng cao khả năng nhận thức của trẻ, phát triển khả năng ghi nhớ, khả năng định hướng trong không gian mà còn góp phần làm giàu trí tượng tượng, sáng tạo của trẻ. Hoạt động tạo hình còn là phương tiện để phát triển tư duy, trí nhớ, tưởng tượng, khả năng sáng tạo… góp phần giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ. Qua đó phát triển khả năng cảm nhận cái đẹp trong thiên nhiên, trong cuộc sống, trong nghệ thuật, khơi gợi ở trẻ những cảm xúc thẩm mĩ cũng như giúp trẻ có những kiến thức, kĩ năng tạo ra cái đẹp, là tiền đề để hình thành các phẩm chất, kĩ năng ban đầu của một con người. + Việc tạo hứng thú cho trẻ bước vào bài là một vấn đề quan trọng, dẫn đến sự thành công và sáng tạo của trẻ trong suốt thời gian ho ạt động. Hoạt động này chiếm rất ít thời gian nhưng nó có vị trí không kém phần quan trọng, vừa lôi cuốn đượ c trẻ, vừa khéo léo giúp trẻ hình thành những vấn đề mà trẻ cần giải quyết. Ví dụ: Khi cho trẻ vẽ con gà, để sản phẩm của trẻ sáng tạo đòi hỏi giáo viên phải cung cấp đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, không chỉ là tranh ảnh mà trẻ phải được trực tiếp quan sát con gà thật. Cô có thể cho trẻ quan sát qua phim ảnh, cho trẻ được trực tiếp xem video về con gà. Từ đó 12
làm giàu hình ảnh, biểu tượng trong sản phẩm của trẻ, vì vậy hiệu quả của tiết học sẽ tốt hơn. Ứng dụng phần mềm powerpoint thiết kế các trò chơi âm nhạc: Âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với con người. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì âm nhạc là một loại hình nghệ thuật hết sức gần gũi và nó phát triển năng lực cảm xúc, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú của trẻ. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ tình cảm. Với trẻ âm nhạc là thể giới kì diệu đầy cảm xúc. Âm nhạc giúp trẻ trải nghiệm những xúc cảm, phát triển khả năng thể hiện âm nhạc, góp phần hình thành tính độc lập, sáng tạo và nhu cầu hát múa trong đời sống hằng ngày của trẻ. Hoạt động âm nhạc ở các trường mầm non luôn giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Vì vậy, âm nhạc là người bạn thân thiết của trẻ thơ. Từ lúc trẻ tới trường đến khi được đón về, âm nhạc cần xuất hiện thường xuyên để vừa tạo không khí vui vẻ, thoải mái vừa tạo hứng thú học tập cho trẻ như nhà văn M.Gooc ki đã nhận xét: Âm nhạc tác động một cách kì diệu đến tận đáy lòng, nó khám phá ra cái phẩm chất cao nhất của con người, chính vì vậy, người lớn cần quan tâm đặc biệt đến việc giáo dục âm nhạc cho trẻ càng sớm càng tốt. Công nghệ thông tin giúp âm nhạc đến gần với trẻ không những trẻ thuộc bài hát mà qua các hình ảnh có liên quan trẻ còn phát triển nhận thức, những hình ảnh trẻ khó có thể xem trực tiếp. + Ví dụ: Ở chủ đề nghề nghiệp: Dạy bài hát: “Cháu yêu cô chú công nhân”, có thể kết hợp cho trẻ xem hình ảnh “Chú công nhân đang xây nhà, cô công nhân đang may quần áo” tương ứng với mỗi câu hát, đến câu nói về ai thì trẻ xem hình ảnh tương ứng với nghề nghiệp đó, trẻ có thể vừa hát vừa hưởng ứng theo bài hát bằng cách vỗ tay theo tiết tấu bài hát. Tiết học sẽ trở nên vui nhộn và hấp dẫn hơn. + Với những bài nghe hát thuộc làn điệu dân ca cô có thể cho trẻ xem hình ảnh, clip về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan hộ ở hội lim, khi trẻ được xem trực tiếp những đoạn video clip có biểu diễn bằng trang phục áo tứ thân trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc hơn với các làn điệu dân ca. + Các trò chơi âm nhạc có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố kĩ năng ca hát, cảm nhạc nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc, mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp nhận những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng 13
nghe nhạc. Chính vì vậy tôi đã tìm tòi để ứng dụng các phần mềm tin học vào âm nhạc để thiết kế các trò chơi âm nhạc làm tăng thêm sự hấp dẫn cho bộ môn âm nhạc. Và tôi đã sử dụng phần mềm powerponit để thiết kế các trò chơi âm nhạc. Ví dụ: Trò chơi âm nhạc “Ô cửa bí mật”. Hình ảnh: Trò chơi “Ô cửa bí mật” + Mục đích của trò chơi là nhìn hình đoán tên bài hát. + Đầu tiên ta sẽ chọn các slide tương ứng. + Chúng ta sẽ phải download những hình ảnh phù hợp với chủ đề với yêu cầu của trò chơi, tiếp theo tôi tạo các slide liên kết. + Với slide ô sổ bí ẩn như trên để tạo được các bạn vào mục Shapes chọn một biểu tượng vẽ một ô cửa mà mình thích. Sau đó đến phần đổ màu các bạn nhấp vào chuột phải chọn Fromat ch ọn nh ững hi ệu ứng màu mà mình thích đổ màu và bấm Close. Để tạo hiệu ứng số các bạn kích chuột phải vào đối tượ ng và chọn Add text và chúng ta chỉ việc đặt số (nút home).sau đó, tạo màu cho số, tạo kích cỡ số tùy theo mình thích. nhiệm vụ của trò chơi này là khi trẻ kích vào một ổ số thì sẽ xuất hiện một hình ảnh. Sau khi trẻ đoán xong tên bài hát thì giai điệu của một bài hát sẽ cất lên. Vậy làm sao để đặt hiệu ứng liên kết cho một đối tượ ng? + Chúng ta sẽ chọn đối tượng kích chuột phải vào Hyperlink → Pig in this Document → chọn slide cần dẫn đến. Chẳng hạn, ô số 1 cần dẫn đến slide 5, ô số 2 cần dẫn đến slide 4 … cho đến hết ô số với những hình ảnh của từng slide và với chiều ngược lại ở các slide tiếp theo các bạn phải đặt hiệu ứng Hyperlink để khi trẻ chọn xong bài hát sẽ quay lại phần ô số trẻ chọn lại, chúng ta sẽ vẽ một biểu tượng mũi tên và vẫn sẽ đặt Hyperlink về slide của ô số bí ẩn → ok và mỗi slide khi trẻ nhìn hình xong sẽ có một cái loa 14
nó chính là phần nhạc của hình ảnh đó. Vậy làm thế nào để tạo được cái loa âm nhạc như vậy thì các bạn trước tiên phải có bài hát → lên mạng tìm kiếm → ( tìm bài hát bạn cần) → download bài hát về. Sau đó chúng ta sẽ bấm vào nút Insert → Audio chúng ta sẽ chèn bài hát vừa dowload vào biểu tượng cái loa và kéo cái loa về phía trên bài phù hợp, và thế là xong bây giờ chúng ta chỉ cần áp dụng vào chơi nữa thôi. Tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với Toán: Đặc biệt là trong bộ môn dạy trẻ làm quen với toán, thì các hiệu ứng hình ảnh đã thu hút được trẻ tích cực hoạt động và tiếp thu kiến thức đạt hiệu quả cao. Qua các hình ảnh giúp trẻ phát triển tư duy hình tượng và bước đầu hình thành ở trẻ tư duy logic và tư duy trừu tượng được tốt hơn. Khi tổ chức hoạt động học cho trẻ làm quen với toán, bên cạnh sử dụng các đồ dùng trực quan gần gũi để hoạt động, giáo viên có thể ứng dụng CNTT vào tiết dạy. Ví dụ: Hoạt động dạy trẻ đếm các nhóm đối tượng trong phạm vi 6, nhận biết số 6. Cô cho trẻ cùng đếm số em bé và ngôi nhà. Hình ảnh: Đếm các nhóm đối tượng trọng phạm vi 6 Tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với thơ, truyện: Trước đây để dạy 1 hoạt động kể truyện, thơ cho trẻ, cần sử dụng tranh ảnh minh hoạ cho câu truyện, bài thơ đó, nhưng không phải giáo viên nào cũng có năng khiếu vẽ, tô màu, vì vậy để chuẩn bị được một tiết dạy kể truyện, thơ là rất vất vả. Mặc dù vẽ đẹp, hình ảnh đẹp nhưng cho trẻ quan sát tranh thì sự thu hút và hấp dẫn cháu chưa được cao. Nhưng giờ đây nhờ có công nghệ thông tin, chỉ cần lên mạng doawload những hình ảnh sống động, 15
âm thanh thực hiện ra trước mắt trẻ, làm trẻ hứng thú hơn, hiệu quả giảng dạy sẽ đạt cao hơn. + Mục đích: Trẻ được làm quen, tìm hiểu và khám phá các bài thơ, câu chuyện thông qua máy tính. Kết hợp với những âm thanh hình ảnh sống động kích thích trẻ tham gia vào hoạt động học một cách tốt nhất. + Chuẩn bị: Xây dựng 1 tiết thơ. + Tiến hành: Ví dụ hoạt động làm quen với văn học. Thơ: “Cái bát xinh xinh”. + Giáo viên lựa chọn nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức sau đó kết hợp với phần mềm tin học đã được cài đặt sẵn trong máy cùng với khai thác tài liệu trên mạng Internet để lựa chọn hình ảnh về bài thơ cái bát xinh xinh, lựa chọn phông nền thích hợp, kiểu chữ cho phù hợp với chủ đề và nội dung bài dạy “Bác bầu bác bí”. + Đầu tiên phải lựa chọn hình ảnh, ta vào google gõ hình ảnh cần tìm để làm sao những hình ảnh đó liên kết lại thành nội dung bài thơ: “ Bác bầu bác bí”. Sau khi, đã tìm được những hình ảnh thích hợp ta chỉ cần lưu về. Chỉ vậy ta đã có những hình ảnh vô cùng đẹp mắt để trình chiếu bài thơ rồi. + Công việc tiếp theo chúng ta sẽ vào phần mềm powerponit để tạo các slide. Mỗi slide thì sẽ tương ứng với một hình ảnh. Ta chỉ việc copy các hình ảnh mà ta đã lưu vào từng slide theo thứ tự. Sau đó thiết kế các slide cho bài thơ bằng cách đặt các hình ảnh đã được lưu về vào các slide theo tiết tự bài thơ, đặt các hiệu ứng xuất hiện hay mất đi tùy vào từng hình ảnh của bài thơ. Hình ảnh: Tiết học thơ qua powerponit Tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với chữ viết: Trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non, việc hình thành và phát triển ngôn ngữ cho trẻ là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Làm 16
quen với chữ viết giúp trẻ hình thành và phát triển một số năng lực, thái độ cần thiết cho việc học tiếng việt ở phổ thông sau này. Ở trường mầm non trẻ được làm quen với 29 chữ cái của tiếng việt. Từ đó trẻ nhận biết mặt chữ, phát âm đúng chữ cái, nghe phát âm tìm được chữ cái, nhìn vào chữ cái đọc được âm tương ứng. Ví dụ: + Cho trẻ tập tô chữ cái qua hình ảnh trên máy tính + Khi tổ chức cho trẻ tập tô chữ cái, tôi đã dùng máy ảnh chụp lại các trang vở mà trẻ chuẩn bị tô, sau đó đưa lên màn hình để trẻ nhìn rõ hơn. Khi tô mẫu cho trẻ xem, tôi đã làm hiệu ứng với cây bút chì thông minh, điều khiển chuột của máy tính để cây bút tự tô chữ cái trên màn hình theo đúng quy định trình tự tô chữ. Như vậy, trẻ vừa dễ hiểu lại vừa thích thú do được tiếp cận một hoạt động quen thuộc nhưng bằng hình thức mới lạ và sống động hơn. Ví dụ: Tiết dạy làm quen chữ cái: h, k Đầu tiên giáo viên lựa chọn nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức theo ý tưởng của mình. Tôi cho trẻ xem bức tranh về chú bộ đội trên màn hình. Hoa loa kèn. sau đó cho trẻ tìm chữ cái đã học trong từ: “Hoa Loa kèn”. Tiếp theo sẽ dạy vào chữ cái mới là chữ “h” Bật màn hình cho trẻ xem chữ cái h. Cô phát âm mẫu chữ cái “h”. Trẻ phát âm theo lớp, tổ, cá nhân. Cô nêu cấu tạo chữ “h” Cho trẻ nhắc lại cấu tạo chữ. Khi miêu tả cấu tạo chữ xong, tôi click chuột tạo hiệu ứng để các nét của chữ cái “h” lần lượt hiện ra cho trẻ dễ hiểu. Củng cố lại cấu tạo chữ cái “h” và phân tích nét chữ. Tôi đã cho lần lượt từng nét chữ xuất hiện theo quy trình viết chữ . Giới thiệu thêm chữ cái “h” in hoa và chữ cái “h” viết thường. Tôi cho lần lượt từng chữ xuất hiện trên màng hình để trẻ quan sát và phát âm. 17
Mở rộng hH Hình ảnh: Các kiểu chữ in thường, in hoa, viết thường Trẻ nêu nhận xét về điểm giống nhau và khác nhau của ba chữ cái “h” theo kiểu chữ in thường, viết thường, và in hoa (giống nhau ở cách phát âm, khác nhau ở nét chữ). Giới thiệu cách ghép chữ cái “h” bằng các nét móc lên và nét sổ thẳng bên phải trên màn hình. Tôi tạo hiệu ứng để các nét tách rời nhau. Sau đó tôi giới thiệu cách ghép hai nét lại để thành chữ “h”. (chữ cái “k” thực hiện tương tự chữ cái “ h”). So sánh chữ cái “h”, “k”. Câu hỏi: chữ cái “h”, “k” giống nhau ở điểm nào? Khi củng cố lại, tôi đã tạo hiệu ứng để hai nét móc lên của hai chữ xuất hiện cùng lúc, sau đó hai nét sổ thẳng bên trái lại xuất hiện và gắn vào hai nét móc lên tạo thành chữ cái “h”. Tôi làm hiệu ứng cho các nét chữ xuất hiện từ các hướng khác nhau. Hỏi trẻ: chữ cái “h”, “k” khác nhau ở điểm nào? Khi trẻ trả lời xong, tôi củng cố lại trên màn hình bằng cách làm hiệu ứng cho một móc nhỏ bên phải của chữ cái “k” xoay một vòng tròn để trẻ dễ hiểu. như vậy trẻ rất dễ nhận biết và cũng rất thích thú Phần luyện tập: Trẻ được cô giáo hướng dẫn theo nhóm sử dụng máy tính qua trò chơi, ghép nét chữ, tạo ra chữ cái và tìm chữ còn thiếu trong từ dưới tranh. 18
Biện pháp 5: Phát triển kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin cho Bé vui học Kidsmart . + Các phần mềm trò chơi Kismart đã góp phần tạo ra các trò chơi sáng tạo, sinh động và hấp dẫn, phù hợp với trẻ. Qua đó, không chỉ giúp trẻ có cơ hội tiếp cận với công nghệ thông tin mà còn là hình thức vui ch ơi bổ ích giúp trẻ phát triển các kĩ năng cơ bản. Vi ệc t ổ ch ức cho tr ẻ vui h ọc Kismart là hoạt động giáo dục giúp trẻ có cơ hội đượ c làm quen kiến thức mới và củng cố ki ến th ức đã học một cách có hiệu quả. Ví dụ : Tôi đã ứng dụng “Ngôi nhà toán học của Mille” trong vi ệc hình thành các biểu tượ ng ban đầu về toán và tôi đã thấy đượ c mộ t số ưu điểm của trò chơi như sau: + Trò chơi nào cũng có hai chế độ là khảo sát và yêu cầu, do đó trẻ có thể thử nghi ệm, tích lũy kiến thức sau đó tham gia ch ơi. + Trẻ có thể lựa chọn trò chơi có mức độ dễ hay khó theo khả năng và kinh nghi ệm c ủa mình. + Âm thanh và trò chơi được thiết kế cho các trò chơi Kismart rất hấp dẫn, thu hút trẻ cùng những câu nói, tên nhân vật ngộ nghĩnh kích thích trẻ hào hứng tham gia trò chơi. Không chỉ ứng dụng hiệu quả trong việc cho trẻ hình thành các biểu tượng ban đầu về toán, trò chơi Kismart còn cung cấp và ôn luyện cho trẻ kiến thức, kĩ năng về môi trường xung quanh, tạo hình, văn học. Trò chơi : Bạn biết gì về tôi? (sáng tạo từ “ Ngôi nhà sách của Bailey” trong ch ương trình vui học Kismart k ết h ợp v ới giáo án điện tử) Mục đích : Tăng thêm vốn từ cho tr ẻ, c ụ th ể là cho trẻ sử dụng từ để mô tả đặc điểm, hình dáng, kích thướ c con voi và nói lên cảm xúc của mình. Khi chơi với các từ, chữ cái, trẻ đượ c khám phá, tìm hiểu các biểu hiện của từ ngữ, tên gọi, đặ điểm của con vật bằng ngôn ngữ viết và thông qua bài thơ, tr ẻ hi ểu đượ c mối liên hệ giữa ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Giúp trẻ nhận bi ết các chữ cái đã học trong từ, trong câu. Cách chơi: Khi hình ảnh con v ật xu ất hi ện, tr ẻ s ẽ đọ c tên con vật, tìm và nhận biết các chữ cái đã học, làm quen các chữ cái chưa học, trẻ tập đặ t 19