Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen chữ cái

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen chữ cái" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tìm ra những biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái. Được tốt hơn, đồng thời phát triển tính mạnh dạn, tự tin, hứng thú khi tham gia vào hoạt động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen chữ cái

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ Tên đề tài: "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái " 1. Lý do chọn đề tài: 1.1. Cơ sở lý luận: Trong thời đại tri thức ngày nay chủ yếu là cạnh tranh giữa các nền giáo dục và đào tạo. Để đưa Đất nước ta hội nhập thành công và cạnh tranh thắng lợi, sánh vai được với các cường quốc trên thế giới. Để nước Việt Nam trường tồn và có vị trí xứng đáng trên trường quốc tế, thì giáo dục và đào tạo nhất thiết phải đào tạo ra những con người có tư duy sáng tạo. Qua đó ta phải có nền tảng vững chắc về giáo dục từ khi còn nhỏ, cùng với đó chúng ta không thể xem nhẹ độ tuổi mầm non. Trên cơ sở cung cấp những tri thức khoa học ban đầu về tự nhiên xã hội, phát triển các năng lực nhận thức, các thao tác tư duy và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người toàn diện. Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì một điều cần thiết là cần phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức. Trong quá trình cho trẻ làm quen với 29 chữ cái. Đối với trẻ mẫu giáo, trẻ dễ nhớ nhưng cũng nhanh quên, vốn ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế, khả năng nhận biết các từ trong câu chưa hoàn chỉnh, đầu năm học trẻ còn nhút nhát, chưa thực sự hứng thú với giờ học. Kĩ năng trả lời câu hỏi của cô chưa rõ ràng. Vì vậy mà Tôi đã lựa chọn và áp dụng biện pháp "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái " với mong muốn góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. 1.2. Cơ sở thực tiễn Theo thực tế, dịch bệnh đã được khắc phục và trẻ được đi học lại trực tiếp tại trường, đó cũng là điều kiện vô cùng tốt cho trẻ được khám phá và học tập tốt nhất.
2 Chúng ta đều biết rằng trẻ 5 tuổi khi đặt chân vào trường tiểu học là thời điểm vô cùng khó khăn và áp lực đối với trẻ. khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trò chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở trẻ mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo 5 tuổi được sử dụng các yếu tố vui chơi và các nhiệm vụ học tập sáng tạo thông qua các hoạt động học tập. Vì các con đang quen với việc học thông qua các hoạt động vui chơi tích hợp. Tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ cái không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó biết vận dụng những linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức của bộ môn chữ cái. Làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi, do đó làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trước hết làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe, khả năng phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt. Năm học 2022-2023 Tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 5 tuổi A3. Tôi thấy đa số trẻ cũng đã tích cực trong việc trẻ làm quen với chữ cái, cùng được phụ huynh nhiệt tình hỗ trợ trẻ học ôn bài ở nhà. Song không vì thế mà đa số trẻ đều cảm thấy hào hứng với hoạt động này. Do đó trong quá trình giảng dạy cũng như việc truyền thụ những kiến thức kỹ năng cho trẻ làm quen với chữ cái tôi thấy: Khả năng ghi nhớ và yêu thích học tốt chữ cái của trường tôi nói chung và lớp 5 tuổi Tôi phụ trách nói riêng, vẫn còn nhiều hạn chế, kết quả trên tiết học chỉ đạt 40-50%. Do vậy là giáo viên dạy trẻ 5 tuổi tôi đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc trẻ làm quen với chữ cái. Từ đó tôi đã đi sâu nghiên cứu và tìm ra "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái " và cùng phụ huynh giúp các con cảm thấy thoải mái, dễ nhớ các chữ cái hơn. 2. Mục đích nghiên cứu đề tài Tôi chọn đề tài này với mục đích nhằm tìm ra những biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái. Được tốt hơn, đồng thời phát triển tính mạnh dạn, tự tin, hứng thú khi tham gia vào hoạt động. 3. Đối tượng nghiên cứu: “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen chữ cái”.
3 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm: Tại lớp 5 tuổi A4 khu mẫu giáo thôn 6 nơi tôi đang công tác. - Tổng số trẻ là 21 trẻ trong đó: Trẻ nam là: 11 trẻ. Trẻ nữ là: 10 trẻ. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu - Phương pháp quan sát - Phương pháp thực hành - Phương pháp đánh giá kếtquar 6. Phạm vi nghiên cứu: - Đề tài được thực hiện tại lớp 5 tuổi A4 trường mầm non - Thời gian thực hiện từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023. PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Những nội dung lý luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định. Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học. Là một giáo viên mầm non tôi luôn tìm tòi đưa ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức trẻ tiếp thu được đạt kết quả cao, trẻ hứng thú, sôi nổi tích hợp được nhiều nội dung vào giảng dạy để giờ học phong phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù hợp với điều kiện trường mình đang công tác. Đối với trẻ mầm non hoạt động làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, phát triển ngôn ngữ, khả năng phát âm - đọc chuẩn chữ, tiếng mẹ đẻ, để phát triển các giác quan và hoàn thiện các nhân cách cho trẻ. Từ những cơ sở lý luận trên tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài: "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái " nhằm đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ mầm non hiện nay. 2. Khảo sát thực trạng. *Đặc điểm chung của nhà trường:
4 Với đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, chịu khó tìm tòi học hỏi trau dồi kinh nghiệm và ngôi trường mầm non Thuần Mỹ là trường mầm non công lập duy nhất trên địa bàn xã Thuần Mỹ. Trường gồm có 4 điểm trường với tổng số hơn ba trăm học sinh thuộc các độ tuổi từ 2- 5 tuổi. Điểm trường chính nằm tại khu thôn 3 xã Thuần Mỹ, Huyện Ba Vì thành phố Hà Nội. Bằng sự nỗ lực cố gắng của cán bộ quản lý, các giáo viên, nhân viên trong trường, nhà trường đã dành được rất hiều bằng khen trong các năm học vừa qua. Cùng với sự lãnh đạo tài tình của các đồng chí cán bộ quản lý trong năm học vừa qua nhà trường cũng đã đạt được một số thành tựu to lớn trong công tác chăm sóc sóc giáo dục trẻ nói riêng và các phong trào thi đua, đoàn thể nói chung của nhà trường. Đội ngũ cán bộ quản lý của trường luôn quan tâm hướng dẫn các cô sử dụng phần mềm công nghệ thông tin để soạn giảng cho trẻ dễ hiểu dễ hình dung, cảm thấy thích thú khi học ở nhà. Một trong những khó khăn của nhà trường hiện nay đó chính là vấn đề cơ sở vật chất của nhà trường, trường chưa có khu trung tâm chính, một số điểm trường diện tích lớp học còn nhỏ hẹp, cơ sở vật chất vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên nhà trường cùng đội ngũ giáo viên luôn cố gắng, đoàn kết cùng góp phần đưa nhà trường đi lên và phát triển từng ngày. Vào đầu tháng 9 năm 2022 tôi được phân công giảng dạy lớp 5 tuổi với số lượng trẻ là 21 trẻ, tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau: 2.1. Thuận lợi: Được chỉ đạo sát xao về chuyên môn của phòng giáo dục Huyện và sự quan tâm tạo điều kiện mọi mặt của Ban Giám Hiệu nhà trường và giáo viên được bồi dưỡng hè về nhiệm vụ năm học mới. Bản thân tôi được Ban Giám Hiệu giao nhiệm vụ là giáo viên giảng dạy lớp 5 tuổi. Từ khi thực hiện nhiệm vụ giáo dục mầm non mới tôi tổ chức các hoạt động học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm và trẻ được dần làm quen với phương pháp dạy học tiên tiến đó là steam trẻ được hoạt động học tích cực, được tìm tòi khám phá được rèn các kỹ năng tự phục vụ bản thân ... Được nhà trường cung cấp đủ tài liệu thực hiện chương trình Có ý thức học tập chuyên môn, học hỏi trao đổi, trau dồi kiến thức kinh nghiệm cùng đồng nghiệp. Tổ chuyên môn luôn sẵn sàng hỗ trợ về công nghệ thông tin qua các bài video, powerpoint khi soạn giảng. 2.2. Khó khăn: Ngoài những thuận lợi nêu trên thì tôi cũng gặp 1 số khó khăn như sau:
5 - Phòng học còn trật hẹp, đồ dùng, đồ chơi còn thiếu, sáng tạo chưa nhiều, chưa phong phú, tính thẩm mỹ chưa cao. Phòng chức năng chưa có: Chưa có phòng trưng bày sản phẩm cho trẻ thăm quan. Tranh ảnh cho trẻ quan sát còn ít, chưa phong phú. Đồ dùng tự tạo còn hạn chế, độ bền chưa cao. Mặc dù đã được giảng dạy trong 8 năm nhưng khi hướng dẫn trẻ thực hiện đôi khi vẫn còn nhiều hạn chế nên chất lượng chưa đạt kết quả cao. Sự hiểu biết về công ghệ thông tin còn nhiều hạn chế. Quá trình tổ chức còn nặng nề về kết quả. Chưa có nhiều thời gian nghiên cứu các cách soạn giảng điện tử hay. Phương tiện tiếp cận cho trẻ làm quen với chữ cái chưa đa dạng như: Tranh ảnh, mô hình trò chơi củng cố, tivi…Sự tiếp thu của trẻ trong lớp không đồng đều, vẫn còn một số trẻ nói ngọng, nói lắp như: Khánh, Nguyên. Phụ huynh chủ yếu làm nông nghiệp và đi làm ăn xa, con để ông bà chăm sóc đồng thời phụ huynh chưa dành nhiều thời gian quan tâm ôn lại bài cho con khi trẻ về nhà. Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã tiến hành khảo sát đánh giá đúng khả năng của trẻ để có phương hướng phấn đấu đạt được kết quả cao trong giảng dạy, kết quả khảo sát đầu năm học như sau: 2.3. Khảo Sát thực tế ở lớp. - Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái. - Với tổng số trẻ là 21 trẻ trong đó: Trẻ nam là: 11 trẻ. Trẻ nữ là: 10 trẻ. Kết quả khảo sát đầu năm Kết quả STT Tổng Tỉ chưa Tỉ lệ Tiêu chí khảo sát số đạt lệ đạt % % 1 Trẻ nhận biết và phát âm đúng 21 5 24 16 76 2 Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế 21 7 33 14 67 3 Trẻ tô, viết đúng chữ cái 21 8 38 13 62 4 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động 21 9 43 12 57 làm quen chữ viết Biết cách cầm sách, mở sách ra xem và 5 21 8 38 13 62 quy trình đọc
6 Dựa vào những kết quả khảo sát trên tôi đã lựa chọn một số biện pháp như sau để nâng cao chất lượng hoạt động làm chữ cái cho trẻ. 3. Những biện pháp chủ yếu của đề tài. 3.1. Biện pháp 1: Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ cái" 3.2. Biện pháp 2: Tạo môi trường "Làm quen chữ cái" 3.3. Biện pháp 3: Tổ chức trên tiết học: 3.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi 3.5. Biện pháp 5: Lồng ghép tích hợp các môn học khác 3.6. Biện pháp 6: Cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi. 7. Biện pháp: Phối hợp với phụ huynh: 4. Những biện pháp thực hiện từng phần. 4.1: Biện pháp 1: Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ cái" Giáo dục bắt đầu từ đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó trước tiên tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.. Nếu như cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sáng tạo, dập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế. Và tôi đã tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là: Trước hết là chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng, tư duy gắn liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh, một câu chuyện hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ .... Chính vì thế, khi dạy một tiết "Làm quen chữ cái" tôi cho rằng: Đồ dùng trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm đặc biệt phải bảo đảm an toàn. Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ được lần lượt làm quen các chữ qua vật chất, tranh ảnh mà trong đó có chứa một chữ cái mà chúng ta định cho trẻ làm quen. Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ g, y (chủ đề phương tiện giao thông). Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi cho cả lớp đọc thơ "Cô dạy con". "Mẹ, Mẹ ơi cô dạy Bài phương tiện giao thông Máy bay bay đường không
7 Ôtô chạy đường bộ Tàu thuyền ca nô đó Là đường thuỷ mẹ ơi .... Qua đó, trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về phương tiện giao thông và đặc biệt là được đọc và làm quen từng chữ cái, tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà ga, hỏi bức tranh này vẽ về cái gì? (Nhà ga). Trong nhà ga có những dòng người qua lại đón khách, trả khách .... Qua bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng thêm tính tò mò hấp dẫn. Sau đó cô giới thiệu dưới bức tranh có từ "Nhà ga" bạn nào hãy lên chỉ những chữ cái đã được học và cô cho trẻ làm quen với chữ "g". Hình ảnh 1: Gây hứng thú cho trẻ qua hình ảnh có chữ cái. Tiếp đến chữ "y" cô hỏi trẻ: Ngoài tàu hoả ra thì còn có phương tiện giao thông gì nữa? Trả lời: "Máy bay .... ". Cô và trẻ cùng đàm thoại về máy bay dùng để làm gì? Bay ở đâu? Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát, đàm thoại và hỏi: Ai có thể lên rút cho cô 2 chữ cái giống nhau trong từ "Máy bay" và trẻ lên rút chữ "y". Cho trẻ viết chữ, dán các chữ cái lên các phương tiện giao thông, trẻ hứng thú hơn với chính đồ dùng mình làm ra. Kết quả từ việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập, tôi thấy trẻ hứng thú hơn vào tiết học, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ hơn. 4.2. Biện pháp 2: Tạo môi trường "Làm quen chữ cái" Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lại đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Vì thế, việc tạo môi trường "Làm quen chữ cái" trong lớp học rất cần thiết để làm nổi bật bộ môn và chuyên đề. Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay rãnh rỗi tôi và trẻ thường cắt dán chữ cái, các loại quả hay con vật để trang trí gọi theo chủ đề. Ví dụ: Phía trên khoảng tường rộng tôi dán chữ "Bé cùng làm quen chữ cái" và tôi lựa chọn cắt dán để phù hợp với chủ đề. Ví dụ: như chủ đề thực vật thì tôi cắt bìa thành cây to sau đó cho trẻ vẽ cắt dán hoặc sưu tầm hoạ báo, tranh ảnh về các loại lá, hột, hạt .... Sau đó cho trẻ cắt các chữ cái l, m, n, (trong chủ đề thế giới thực vật) cho trẻ dán chữ dưới các loại hột, hạt hay tranh ảnh theo sự hướng dẫn của cô giáo như lá thì dán chữ L, mận thì dán chữ m, hạt na thì dán chữ n.... Ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ lô tô. Kết quả các biện pháp này theo đánh giá đạt 90%. Hình ảnh 2: Góc bé với chữ cái
8 4.3. Biện pháp 3: Tổ chức trên tiết học: Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ "Làm quen chữ cái" là các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, tuyệt đối tránh hình thức, dập khuôn, luôn sáng tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy "Làm quen chữ cái" tôi phải chuẩn bị đồ dùng, soạn bài và nghiên cứu kỹ bài soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc động - tĩnh phù hợp với chủ đề. Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ b, d, đ chủ đề "Mùa xuân" tôi giới thiệu: Hôm nay chúng mình tổ chức hội hoa xuân, các loài hoa về dự hội rất là đông đủ. Nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì? (Trẻ đi và hát bài "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm.... lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ d). Hình ảnh 3: Tiết học làm quen chữ cái 4.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho trẻ dựa trên hình thức nói theo cô, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. Do đó có nhiều lỗi phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy cô giáo cần xây dựng các trò chơi luyện phát âm đúng các âm phù hợp. Ví dụ: Các trò chơi "Bắt chước tiếng kêu của các con vật" để rèn luyện phát âm cho trẻ như: Gà con kêu "chiếp chiếp", ếch kêu " ộp ộp", vịt con kêu "vít vít"... Để trẻ phát âm theo cô một cách tự nhiên và cô không cần phải giải quyến cho trẽ cách khép môi, bật hơi. Trò chơi cũng không thể thiếu trong tiết học này tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với bài hát "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm".... Lần lượt tôi đưa từng trang cho trẻ xem tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ b. Hoa phù dung để trẻ được làm quen với chữ d và hoa đào được làm quen với chữ đ. Tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ điểm có những trò chơi như tìm chữ cái trong câu đố. Đi chợ tết. Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái vừa học. * Cách hướng dẫn trò chơi: Trò chơi tìm tên các loại hoa có chữa chữ cái b, d, đ "Mùa xuân đến cho chúng mình được đi chơi ở những đâu?" (Được đi xem pháo hoa, đi công viên) trong công viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cô cho các con đọc bài "Rềnh rềnh ràng ràng" đến các loại hoa nào các con đoán hoa đó và giơ tranh lô tô đọc to chữ cái chúng mình vừa học.
9 Ví dụ: Rềnh rềnh ràng ràng Tìm các loài hoa Hoa gì ngoài Bắc Cánh nhỏ màu hồng Cùng vui đón tết. Trẻ giơ lô tô hoa đào và nói hoa đào có chữ đ. Cứ như thế cô đọc cho trẻ đoán chữ b, d sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau. Hoặc với trò chơi "Tìm đồ dùng học tập" trên các đồ dùng học tập có chứa các chữ cái con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn chữ cái khi có hiệu lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó. Ví dụ: Trẻ có chữ ơ thì phải lấy thước kẻ, cô cho trẻ vừa đi vừa hát bài "Vịt con học chữ" sau đó cô kiểm tra số trẻ lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của từng đồ dùng đó. Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần phải liên hệ thực tế hỏi trẻ chữ cái đó có giống cái gì hay con gì hay đồ vật gì? Để phát huy tính tích cực và tư duy của trẻ. Ví dụ: Chữ o giống quả trứng, quả cam, chữ y giống cái nạng, chữ d giống cái giáo, chữ h giống cái ghế. Ví dụ: Trò chơi : “ Gạch chân chữ cái vừa học ” Trẻ được bật qua các vòng tròn, tích hợp lồng ghép hoạt động phát triển thể chất để trẻ lên gạch chân chữ cái vừa được học có trong bài thơ. Hình ảnh 4: Trò chơi chữ cái Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của bài học, tạo được sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu trí nhớ về cấu tạo chữ được làm quen. Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới, cách chơi mới ứng dụng với các hình thức khác nhau, thường xuyên thay đổi trò chơi để tạo sự mới lạ hứng thú với trẻ. 4.5. Biện pháp 5: Lồng ghép tích hợp các môn học khác Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử nhanh của cô giáo trong một tiết dạy máng lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào chi tiết học làm quen chữ cái và phù hợp với chủ điểm. * Tích hợp văn học Khi vào một tiết học làm quen chữ cái tôi thường tích hợp bộ môn văn học vì nó phù hợp với bộ môn chữ cái. Đây là một mà bộ môn bà Bộ giáo dục chọn làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu chuyện hay
10 một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có chứa chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen. Ví dụ: Câu chuyện "Sự tích Hồ Gươm" cô kể cho trẻ nghe câu chuyện sau đó đưa tranh "Rùa vàng" ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô sẽ dạy các con chữ cái V và R. * Tích hợp môn âm nhạc Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ môn âm nhạc vào cũng không thể thiếu bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ môn làm quen với chữ cái tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp với từng chủ điểm. Ví dụ: Nhóm chữ o, ô, ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài "chữ o tròn". Chữ o là chữ o tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng chữ ô là chữ ô cô dạy chúng em biết được bài khác. Qua những bài hát đó tăng thêm sự chú ý ở trẻ. * Tích hợp môn môi trường xung quanh: Môi trường xung quanh tạo cho trẻ cảm giác gần gũi và nhất là tiết chữ cái, muốn cho trẻ làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mô hình vật thật có chứa các chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen mà những cái đó đều xuất phát từ môi trường xung quanh. Ví dụ: Khi dạy một tiết chữ cái h, k. Tôi cho trẻ tìm hiểu chữ h qua từ "Hoa hồng" trẻ được quan sát bông hoa, trẻ nói rõ cấu tạo, đặc điểm hương thơm, màu sắc của loại hoa.... * Tích hợp bộ môn tạo hình: Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì môn tạo hình rất phù hợp với trạng thái tĩnh. Tôi cho trẻ màu khoảng trống có chứa các chữ cái gì đó theo yêu cầu của cô hoặc trẻ được cắt ra dán, xé dán các chữ cái. * Tích hợp bộ môn làm quen với Toán Trẻ được đếm và ghi nhớ kết quả số lượng các nét để tạo thành 1 chữ cái Ví dụ: Cô yêu cầu trẻ tìm 2 nét để tạo thành chữ Y: Hình ảnh 5: Tích hợp toán trong giờ học chữ cái 4.6. Biện pháp 6: Cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi. Các hoạt động ngoài giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm quen với chữ cái. Việc làm quen với chữ cái ở đây nhằm thoả mãn nhu cầu giải trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt về kiến thức của các tiết học trên lớp, giúp trẻ hiểu sâu và nhớ lâu các chữ cái đã làm quen, biết cách phát âm đúng, không nói ngọng, không nói tiếng địa phương. Từ đó giúp trẻ trau dồi kiến thức chữ cái của mình.
11 * Thông qua giờ đón - trả trẻ: Trong thời gian đón trẻ: Tôi hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, hoặc tôi cùng trẻ giải các câu đố có chứa chữ cái. * Thông qua lúc dạo chơi, tham quan: Khi cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên tôi có thể cung cấp kiến thức về chữ cái qua việc tìm hiểu một số loại cây và rau có trong vườn trường, đọc tên các loại cây, rau đó. Tìm các chữ cái đã học trong tên các cây, rau đó. Ví dụ: Cây hoa Ban, cây Tùng, cây Phượng ... Hình 6: Cô cho trẻ hoạt động khám phá ngoài trời 4.7. Biện pháp: Phối hợp với phụ huynh: Thông qua giờ đón, trả trẻ cô luôn tuyên truyền các hình thức cho trẻ làm quen với chữ cái. gia đình có thể gợi ý hỏi trẻ kể lại chuyện ở trường, chuyện cổ tích, truyện tranh, chuyện sinh hoạt hàng ngày. Kêu gọi phụ huynh tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho trẻ làm quen với chữ cái như: đóng góp báo chí để lấy tài liệu, mua truyện tranh ...Luôn trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ để có biện pháp tác động phù hợp, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận chung: Sau khi áp dụng biện pháp thì chất lượng cho trẻ làm quen văn học lớp tôi đã được nâng cao rõ rệt. Trẻ đã hứng thú làm quen với chữ cái. Kĩ năng tô viết đúng chữ cái, Nhận biết và phát âm đúng chữ cái, biết cầm mở sách vở ra xem đúng chiều, hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động làm quen chữ viết. Môi trường cho trẻ làm quen chữ cái đã thay đổi nhiều và luôn thu hút trẻ tích cực tham gia hoạt động. Phụ huynh thường xuyên dành thời gian gửi bài cho cô, trao đổi với cô mỗi khi đón trả trẻ, góp phần nâng cao chất lượng cho trẻ với hoạt động làm quen chữ cái. 2. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng. Bản thân tôi đã rút ra được nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn các hình thức tổ chức các hoạt động cho trẻ, gây hứng thú cho trẻ và sự quan tâm chú ý của các bậc phụ huynh qua việc xây dựng môi trường giáo dục. Được nhà trường quan tâm tổ chức ra các cuộc họp rút kinh nghiệm qua các buổi dạy thao giảng và tiếp thu chuyên đề. Được phụ huynh chú ý, quan tâm con, củng cố lại kiến thức cho con sau mỗi ngày trẻ đến lớp. Được phụ huynh tin tưởng, yên tâm
12 gửi con và tự nguyện thường xuyên ủng hộ đồ dùng, đồ chơi, các phế liệu để cô và trẻ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo một cách sáng tạo và vô cùng phong phú. Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động làm quen chữ cái của trẻ ngày càng được nâng lên rõ rệt. Qua quá trình áp dụng một số biện pháp để nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với chữ cái ở trường mầm non kết quả đạt được như sau. Bảng so sánh đối chứng đầu năm và cuối năm: Số trẻ 21 trẻ Kết quả đầu năm Kết quả cuối năm Tỉ Tỉ Tỉ Tỉ Tổng lệ chưa lệ lệ chưa Tiêu chí đánh giá đạt đạt lệ số đạt đạt % % % % Trẻ nhận biết và phát âm đúng 21 5 24 16 76 19 90,5 2 9,5 Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng 21 7 33 14 67 19 90,5 2 9,5 tư thế Trẻ tô, viết đúng chữ cái 21 8 38 13 62 20 95 1 5 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia 21 9 43 12 57 19 90,5 2 9,5 hoạt động làm quen chữ viết Biết cách cầm sách, mở sách ra 21 8 38 13 62 19 90,5 2 9,5 xem và quy trình đọc 3.Bài học kinh nghiệm. Để đạt được kết quả tốt trong việc nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ ở lớp tôi, từ thực tiễn bản thân tôi rút ra kinh nghiệm sau: Trước hết giáo viên phải có trình độ, năng lực, luôn đầu tư học hỏi kinh nghiệm, không ngừng phát huy tính sáng tạo, tính linh hoạt trong giờ dạy. Thường xuyên rèn luyện các thói quen nề nếp nói chung và nề nếp học tập nói riêng cho trẻ. Giáo viên biết sử dụng đồ dùng đồ chơi sáng tạo, tích hợp các môn học khác một cách hợp lý. Giới thiệu vào bài một cách tự nhiên, sinh động, thu hút được sự chú ý của trẻ; các bước chuyển tiếp nhẹ nhàng, liên kết.. Giáo viên phải luôn nghiên cứu tài liệu, chuyên đề, tập san có liên quan đến chữ viết và tham khảo học hỏi bạn bè, đồng nghiệp. Tham gia đầy đủ các lớp học chuyên đề nâng cao nghiệp vụ chuyên môn thông qua thông tin đại chúng. 4. Đề xuất, khuyến nghị: Để thực hiện tốt hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 trong giai đoạn hiện nay tôi có một số kiến nghị sau: * Đối với nhà trường
13 Nhà trường tiếp tục thường xuyên tạo điều kiện cho giáo viên đi tham quan học tập ở một số trường bạn để trao đổi và học hỏi kinh nghiệm. Các tiết dạy ở trường giáo viên được dự giờ dạy mẫu để nâng cao chất lượng thẩm mỹ qua hoạt động làm quen chữ cái. Ban Giám hiệu luôn tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề làm quen với chữ viết để giáo viên được trao đổi những vướng mắc trong chuyên môn. * Đối với phòng giáo dục Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, các chuyên đề về hoạt động làm quen chữ cái tiếp cận những vấn đề đổi mới. Cần có thêm tranh ảnh minh hoạ phục vụ cho chương trình. * Đối với giáo viên Thường xuyên bổ sung và thay đổi đồ dùng dạy học một cách sáng tạo. Biết vận dụng biện pháp lồng ghép tích cực các môn học một cách khoa học, nhẹ nhàng, thoải mái để khai thác tối đa hoạt động nhận thức cho trẻ. Bản thân mỗi giáo viên không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ và trình độ nhận thức. Biết kết hợp hoạt động trong tiết học và ngoài tiết học một cách phù hợp và khoa học nhằm phát huy tối đa tính tích cực hoạt động của trẻ, cung cấp kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Trên đây là "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm quen chữ cái " của tôi công tác trong năm học 2022 - 2023. Kính mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học cơ sở và ngành giáo dục để bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm được phát huy hơn nữa. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết không sao chép nội dung của ai. PHẦN IV: DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.
14 1. Giáo dục học mầm non (tập 1.2) Đào Thanh Âm – NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội 1997 2. Tuyển tập trò chơi, bài hát, thơ ca, câu đố, truyện theo chủ đề trẻ 3-4 tuổi. Lê Thu Hương (chủ biên) – NXB Giáo Dục Việt Nam – 2011 3. Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non. Nguyễn Thị Ánh Tuyết – NXB Giáo Dục – 1994 . 4. Thông tư 51/2020/TT-BGDĐT của Bộ giáo dục và đào tạo: sửa đổi , bổ sung một số nội dung của chương trình giáo dục mầm non ban hành kèm theo thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo 5. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo bé (3-4 tuổi) – TS. Lê Thu Hương- Trần Thị Ngọc Trâm- PGS.TS.Lê Thị Ánh Tuyết ( Đồng chủ biên) 6. Tài liệu trên các trang web, youtobe. PHẦN IV. HÌNH ẢNH MINH CHỨNG KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
15 Hình ảnh 1: Gây hứng thú cho trẻ qua hình ảnh có chữ cái. Hình 2: Góc bé với chữ cái
16 Hình ảnh 3: Tiết học làm quen chữ cái Hình 5: Tích hợp toán trong giờ học chữ cái
17 Hình ảnh 4: Trò chơi chữ cái Hình ảnh 6: Cô cho trẻ hoạt động khám phá ngoài trời
18 Ý KIẾN NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CƠ SỞ ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Ngày ….tháng ….năm 2023 Chủ tịch hội đồng
19 ĐÁNH GIÁ VÀ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ngày....tháng....năm 2023 Chủ tịch hội đồng