Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:42

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến nhằm tìm ra các phương pháp mới để tổ chức trò chơi nhằm giúp trẻ 4 - 5 tuổi phát triển tốt về tư duy là một điểm mới và rất cần thiết cho bản thân cũng như đồng nghiệp trong việc áp dụng vào quá trình giảng dạy.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non

1. PHẦN MỠ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: “ Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” Đúng vậy, trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước, vì thế ngay từ bậc học mầm non là giai đoạn khởi đầu đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển toàn diện cho trẻ. Chơi là một hoạt động cần thiết cho mọi người, ở mọi lứa tuổi, nhưng với trẻ thơ thì chơi chính là cuộc sống thực của chúng. Đứa trẻ cần chơi như cần cơm ăn, nước uống, không chơi đứa trẻ chỉ tồn tại chứ không phải là sống. Đặc biệt ở lứa tuổi mẫu giáo, chơi lại là hoạt động chủ đạo đối với sự phát triển của trẻ. Vì thế, việc tổ chức trò chơi cho trẻ là rất quan trọng và có ý nghĩa giáo dục to lớn, tổ chức trò chơi chính là tổ chức cuộc sống cho trẻ. Trò chơi giúp phát triển tư duy ở trẻ, giúp trẻ mở rộng, cũng cố, chính xác hóa những hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh. Nội dung chính của các trò chơi của trẻ là cuộc sống xung quanh được trẻ phản ánh một cách độc đáo và sáng tạo. Những biểu tượng về cuộc sống mà trẻ lĩnh hội được trước lúc chơi, trong trò chơi vẫn giữ lại phần cơ bản của nó, nhưng đồng thời trong quá trình chơi những biểu tượng đó được làm chính xác thêm, được cũng cố và mở rộng thêm nhờ sự phát triển của các dự định chơi, nhờ cụ thể hóa các động tác, các thao tác chơi dưới sự hướng dẫn của người lớn và sự giúp đỡ của các bạn cùng chơi. Qua vui chơi phát triển nhu cầu nhận thức, phát triển tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. Trò chơi góp phần phát triển các quá trình tâm lý nhận thức như cảm giác, tri giác, tư duy, tưởng tượng, ngôn ngữ. Khi chơi, trẻ sử dụng kinh nghiệm của mình tái tạo cuộc sống xung quanh với sự tham gia của các quá trình tâm lý trên, đồng thời các quá trình đó lại được phát triển chính trong quá trình chơi đó. Việc vui chơi đóng vai trò rất quan trọng trong những năm tháng đầu 1
đời của trẻ nhỏ, bởi khi trẻ chơi đùa cũng là lúc trẻ tiếp thu thông tin – một hình thức tự học sơ khai. Bên cạnh những trò chơi vận động, các trò chơi tĩnh cũng có vai trò quan trọng trong việc kích thích não bộ phát triển, phát triển tư duy cho trẻ. Những trò chơi tư duy phát triển thông minh là những hình thức trò chơi có tính tư duy khoa học, logic rất cao giúp trẻ có điều kiện thể hiện năng lực của bản thân ngay từ khi còn bé. Thông qua các trò chơi tư duy, chúng ta có thể giúp trẻ rèn luyện trí não một cách tốt nhất, giúp trẻ biết hệ thống, luôn tự tin và biết cách xử lý các tình huống một cách nhạy bén hơn. Đó có thể là những trò chơi như xếp hình tháp và lâu đài, trò chơi ghép hình, trò chơi tìm đồ vật cất giấu, phân biệt đồ vật khác nhau, nhận biết màu sắc, nhận biết âm thanh và đuổi bắt thú bông,… Cũng như phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, văn hoá nghệ thuật cùng với sự đổi mới của ngành học mầm non, giáo viên không áp đặt trẻ theo khuôn mẫu có sẵn mà phải chú ý đến năng lực, nhu cầu khả năng hứng thú của trẻ. Như vậy, nhằm thoả mãn nhu cầu khám phá tìm tòi, ham hiểu biết của trẻ và hình thành cho trẻ một số kỹ năng, kinh nghiệm sống cho phù hợp với xã hội hiện nay thì mỗi chúng ta cần phải linh hoạt dùng biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức, thiết kế trò chơi nhằm kích thích tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ để giải quyết các vấn đề trong khi chơi. Thông qua các trò chơi đó nhằm giúp trẻ phát triển tư duy và hình thành vốn biểu tượng, đó cũng là vốn kinh nghiệm làm nền tảng giúp trẻ lĩnh hội tốt những kiến thức sau này. Nhận thấy vai trò quan trọng của việc tổ chức các trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ trong trường mầm non, để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong ngành học mầm non nói chung và trong trường mầm non của tôi nói riêng nên tôi đã chọn đề tài: ‘Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ 4 5 tuổi tại trường mầm non.’ Thông qua 2
đề tài này sẽ giúp giáo viên chúng ta thấy được bức tranh về chất lượng tổ chức các trò chơi phát triển tư duy cho trẻ 4 5 tuổi tại tr ường m ầm non . Đồng thời thấy được những khó khăn và thuận lợi trong quá trình tổ chức các trò chơi cho trẻ 4 5 tuổi. Ngoài ra, trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ tôi luôn biết tìm tòi, học hỏi và thiết kế những trò chơi mới nhằm mang lại nhiều bài học hữu ích giúp trẻ học hứng thú và rút ra được nhiều kinh nghiệm sống cho bản thân. 1.2. Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp Điểm mới của đề tài: Ở trường, chưa có giáo viên nào nghiên cứu về đề tài tôi chọn. Khi chọn và nghiên cứu đề tài, người viáo viên phải quan tâm đến việc tổ chức các trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ, trẻ thực sự hứng thú với các hoạt động, trẻ đạt được các mục tiêu của độ tuổi...Trẻ có những kỹ năng chơi các trò chơi và sự phát triển tư duy cần thiết. Vì vậy, việc tìm ra các phương pháp mới để tổ chức trò chơi nhằm giúp trẻ 4 5 tuổi phát triển tốt về tư duy là một điểm mới và rất cần thiết cho bản thân cũng như đồng nghiệp trong việc áp dụng vào quá trình giảng dạy. * Phạm vi áp dụng của đề tài: Đề tài được sử dụng trong trường mầm non nơi tôi đang giảng dạy 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng của vấn đề mà đề tài, sáng kiến, giải pháp cần nghiên cứu. Năm học 2019 – 2020 là năm học tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4 5 tuổi. Ngày từ đầu năm học tôi đã đăng kí và chọn đề tài : ‘Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ 4 5 tuổi tại trường mầm non.’ Qua thời gian thực hiện hướng dẫn cho trẻ chơi một số trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ, bản thân tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn sau: 3
* Thuận lợi: Được sự chỉ đạo sâu sát của phòng giáo dục Đào tạo Lệ Thủy, các ban ngành trong xã, các thôn về vật chất cũng như tinh thần tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Ban giám hiệu nhà trường tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động. Bản thân tôi luôn học hỏi, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến trẻ, có phẩm chất nghề nghiệp. Trẻ ở lớp hầu hết nhanh nhẹn, hoạt bát và hứng thú trong các hoạt động chơi. Không những thế, trong các trò chơi phát triển tư duy trẻ rất hứng thú và hưởng ứng rất tích cực. *. Khó khăn Diện tích phòng học chật hẹp khó khăn khi tổ tổ các trò chơi động có tất cả trẻ trong lớp tham gia. Khả năng tiếp thu của trẻ không đồng đều nên dẫn tới khả năng trẻ tiếp thu và thực hiện các trò chơi cũng ở các mức khác nhau. Đa số trẻ là con nông dân nên phụ huynh nhận thức chưa cao trong việc cho trẻ chơi các trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ. * Khảo sát thực trạng: Để đưa ra các giải pháp có hiệu quả, ngay đầu năm học tôi tiến hành khảo sát khả năng chơi các trò chơi phát triển tư duy của trẻ, kết quả như sau: Bảng 1: Mức độ tiếp thu các trò chơi phát triển tư duy của trẻ ở lớp nhỡ 2 ( 27 trẻ) Nội dung Mức độ 4
Tốt Khá Trung bình Yếu SL % SL % SL % SL % Trẻ nhớ tên trò chơi. 8/27 29,6% 10/27 37% 9/27 33,3% Trẻ nắm được cách chơi, luật chơi của trò chơi đưa ra Trẻ thể hiện sự tự 15/27 55,6% 10/27 37% 2/27 7,41% lập trong khi chơi và biết lấy cất đồ chơi đúng nơi quy định. Trẻ biết phối hợp với 6/27 22,2% 10/27 37% 11/27 40,7% các bạn trong khi chơi Trẻ biết kiểm tra kết 6/27 22,2% 10/27 37% 11/27 40,7% quả chơi. Trẻ có sáng kiến 5/ 27 18,5% 17/27 63% 5/27 18,5% trong khi chơi Trẻ hứng thú, tích 20/27 74,1% 7/27 25,9% cực, chủ động trong khi chơi. Bảng 1 cho thấy số trẻ đạt mức trung bình về việc biết phối hợp với các bạn trong khi chơi và biết kiểm tra kết quả sau khi chơi thể hiện trong các trò chơi chiếm tỷ lệ khá cao 40,7%. Đặc biệt mục tiêu trẻ có sáng kiến trong khi chơi còn có 17/27 trẻ đạt tỷ lệ trung bình chiếm 63%. 5/ 27 trẻ yếu chiếm tỷ lệ 18,5%. Kết quả dự giờ và quan sát thực tế 30 buổi sử dụng biện pháp tổ chức các trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ, cũng như trao đổi trực tiếp với 20 giáo viên trong trường mầm non nơi tôi đang dạy, được thể hiện ở bảng 2. Bảng 2: Mức độ giáo viên 5
TT Các biện pháp Số lượng Tỷ lệ 1 Xây dựng môi trường chơi đa dạng, hấp 10/20 50% dẫn, mang tính phát triển. 2 Lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ 20/20 100% 3 Tăng cường tổ chức cho trẻ được chơi với 15/20 75% các loại trò chơi dưới nhiều hình thức khác nhau 4 Tạo ra những tình huống chơi mang tính có 10/20 50% vấn đề, gây sự tập trung, hứng thú cho trẻ. 5 Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả 20/20 100% chơi 6 Điều chỉnh kế hoạch chơi cho trẻ. 2/20 10% Bảng 2 cho thấy có 100% giáo viên lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ, thường xuyên kiểm tra đánh giá kết quả chơi. 75% giáo viên quan tâm đến việc tăng cường tổ chức cho trẻ được chơi với các loại trò chơi dưới nhiều hình thức khác nhau. Hai biện pháp: Xây dựng môi trường chơi đa dạng, hấp dẫn, mang tính phát triển và tạo ra những tình huống chơi mang tính có vấn đề, gây sự tập trung, hứng thú cho trẻ được 50% giáo viên sử dụng. Nội dung điều chỉnh kế hoạch chơi cho trẻ được ít giáo viên quan tâm nhất, chỉ có 2 giáo viên chiếm tỷ lệ 10 % đã dẫn đến hiện tượng trò chơi không thu hút trẻ, thậm chí trở nên “cưỡng ép” do quá nặng về tính chất giải đáp đúng sai ở kết quả chơi. Nhìn chung, chính những hạn chế của giáo viên khi nhận thức về bản chất và việc “cứng hóa”các biện pháp tổ chức trò chơi đã làm ảnh hưởng đến sự phát triển tư duy của trẻ. Qua kết quả trên, bản thân tôi nhận thấy khả năng để phát triển tư duy thông qua chơi các trò chơi trên trẻ của lớp tôi còn thấp và những yếu điểm khi tổ chức trò chơi của giáo viên ở trường tôi. Vì thế tôi đã suy nghĩ tìm ra một số 6
giải pháp hữu hiệu nhất để nâng cao chất lượng giáo dục phát triển tư duy cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua các trò chơi có hiệu quả. Mong rằng những việc làm của tôi sẽ mang lại kết quả nhất định cho trẻ. 2.2. Các giải pháp: Năng lực của mỗi giáo viên là khác nhau, cách dạy, cách truyền đạt kiến thức tới trẻ, cách tiếp cận trẻ cũng khác nhau. Có giáo viên có năng khiếu môn này nhưng lại không có năng khiếu ở các môn khác. Vì thế, viêc t ̣ ổ chức các trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ ở lơp cung khac nhau, quan tr ́ ̃ ́ ọng nhất là giáo viên phải có một thái độ tích cực, công nhận và trân trọng các biểu hiện của trẻ, biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời. Giáo viên phải nắm được các yêu cầu chung cũng như các phương pháp hướng dẫn để vận dụng một cách linh hoạt và sáng tạo vào quá trình tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động. Sau đây là một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ 4 5 tuổi tại trường mầm non Giải pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ 4 5 tuổi cụ thể, rõ ràng. Lập kế hoạch hướng dẫn trò chơi là văn bản do giáo viên phụ trách lớp xây dựng, trong đó xác định những biện pháp tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy của trẻ trong từng trò chơi cụ thể với khoảng thời gian nhất định. Trong các kế hoạch chơi, căn cứ tình hình chơi của trẻ ở thời điểm lên kế hoạch, tôi đề ra các nhiệm vụ và biện pháp tổ chức trò chơi mới hoặc tiếp tục phát triển trò chơi mà trẻ đang chơi. Việc thiết kế kế hoạch tổ chức trò chơi cần dựa vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là dựa vào mức độ phát triển tư duy của trẻ. Điều này không chỉ đảm bảo một kế hoạch phù hợp với đặc điểm tư duy của trẻ mà còn đảm bảo tính khả thi của kế hoạch khi đưa vào thực tiễn. Hơn nữa, sử dụng kết quả quan sát vào việc lập kế hoạch giáo dục sẽ khắc phục 7
được bệnh “hình thức” trong giáo dục mầm non. Không những thế, tôi còn dựa vào tình hình thực tế ở địa phương, của trường, của lớp tôi xây dựng kế hoạch trò chơi cho phù hợp với đặc điểm của lớp mình. Một giáo viên có kinh nghiệm sẽ nhanh chóng nhận ra đặc điểm của tre, cua l ̉ ̉ ớp minh day và s ̀ ̣ ẽ đưa ra nôị dung, phương pháp lựa chọn phù hợp hơn. Theo hướng đổi mới, việc thực hiện chương trình đổi mới, viêc t ̣ ổ chức các trò chơi cho tre 4 5 tuôi s ̉ ̉ ẽ được tôi xây dựng nôi dung ch ̣ ơi ở lơp va đ ́ ̀ ược tiến hành thông qua các giờ hoạt động. Lam ̀ được điêu đo đoi hoi giao viên chúng ta phai nhay ben, v ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̉ ̣ ́ ận dụng no môt cach linh ́ ̣ ́ hoạt, sáng tạo. Giải pháp 2: Xây dựng môi trường, lựa chọn các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho trò chơi phù hợp với độ tuổi cho trẻ. Xây dựng môi trường chơi đa dạng, hấp dẫn và mang tính phát triển chính là việc chuẩn bị môi trường chơi cho trò chơi nhằm đáp ứng khả năng chơi của trẻ trong hiện tại, tương lai và phát triển hoạt động chơi cho trẻ. Tôi thường xuyên bổ sung, thay đổi đồ chơi, vật liệu chơi, phù hợp với yêu cầu của trò chơi. Vì vậy, trẻ mới có cơ hội tiếp xúc, làm quen với thế giới đồ chơi, được chơi với đồ chơi và những đồ chơi tôi tự thiết kế cho lớp. Chính điều đó tạo cho trẻ hứng thú tiếp nhận nhiệm vụ chơi, giúp trẻ chủ động tích cực tham gia vào trò chơi, cố gắng ghi nhớ nội dung chơi và tái hiện trong khi chơi như vậy tư duy của trẻ cũng được phát triển. Tôi thường xây dựng môi trường chơi hướng tới phát triển nội dung trò chơi và tạo cho trẻ thực hành với đồ chơi, được chơi với đồ chơi, khuyến khích trẻ tích cực, chủ động và biết sử dụng một số cách thức đơn giản bên ngoài để ghi nhớ trong quá trình chơi. Xây dựng môi trường cho trẻ mầm non gắn với việc lựa chọn trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ luyện tập. Các phương tiện luyện tập phải đảm bảo độ bền vững, an toàn cho trẻ, kích thước trọng lượng phải phù hợp với cơ thể trẻ. 8
Các trang thiết bị đồ dùng, dụng cụ bổ trợ sẽ giúp cho các trò chơi có tác dụng tốt hơn đối với trẻ, làm tăng hiệu quả các nội dung chơi. Mở rộng tầm hiểu biết và nhận thức của trẻ; tên gọi, cách sử dụng những trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi. Góp phần giáo dục thậm mỹ thông qua kích thước, hình dáng hài hòa, màu sắc tươi sáng của thiết bị, đồ dùng, đồ chơi. Góp phần giáo dục ý thức đối với lao động, tính cẩn thận, kỹ năng giữ gìn vệ sinh thông qua việc giúp cô chuẩn bị và thu dọn đồ dùng, dụng cụ, sắp xếp chúng gọn gàng, ngăn nắp. Ở lớp, tôi luôn chú ý lựa chọn các đồ dùng, đồ chơi chú ý về yêu cầu giáo dục: các thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ, phải có ảnh hưởng tốt đến trẻ và phải đáp ứng những mục đích nhất định về phát triển tư duy của trẻ.Tôi luôn chú ý đến vấn đề vệ sinh, an toàn: các dụng cụ phải sạch sẽ. Ngoài ra tôi thường chú ý đến thậm mỹ: việc bố trí sân chơi, màu sắc sáng sủa, êm dịu của các đồ chơi không làm chói mắt trẻ, phù hợp với từng loại đồ dùng, trò chơi. Giải pháp 3: Lựa chọn nội dung trò chơi phát triển tư duy phù hợp cho trẻ 4 – 5 tuổi Quá trình phát triển tư duy cho trẻ mầm non phải đảm bảo thực hiện nhiệm vụ giáo dục nhận thức có kế hoạch theo một chương trình thống nhất, đảm bảo mục đích, yêu cầu chung và không ngừng trang bị cho trẻ hệ thống các trò chơi phù hợp với lứa tuổi theo trình tự nhất định. Khi lựa chọn nội dung trò chơi phát triển tư duy cho trẻ ở lớp tôi thường tuân theo các nguyên tắc sau: Đưa ra nội dung bám sát với chương trình giáo dục mầm non hiện hành dành cho trẻ 4 – 5 tuổi: Chương trình đã xác định mục tiêu giáo dục phát triển thể chất, trong đó nhấn mạnh tới việc phát triển vận động yêu cầu phù hợp với từng độ tuổi. 9
Giải pháp 4: Tăng cường tổ chức cho trẻ được chơi với các loại trò chơi để phát triển tư duy dưới nhiều hình thức chơi khác nhau. Việc tăng cường và tổ chức cho trẻ được chơi với nhiều loại trò chơi, tạo điều kiện cho trẻ chơi dưới các hình thức chơi khác nhau như: Cá nhân, theo nhóm, tập thể lớp...nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục và củng cố kiến thức, hình thành kĩ năng thực hành chơi, tính độc lập, phát triển năng lực nhận thức và ghi nhớ có chủ định. Cho trẻ tự chơi và thường xuyên cho trẻ chơi tập với nhiều dạng trò chơi khác nhau nhằm hình thành và phát triển kĩ năng chơi của trẻ. Nhờ có kĩ năng chơi trẻ mới có thể tự nhớ cách chơi, luật chơi, nội dung chơi; trẻ có thể lĩnh hội được nhiệm vụ nhận thức và tạo điều kiện cho trẻ biết tư duy khi chơi. Khi tự tổ chức chơi những trò chơi mà trẻ thích, phù hợp với đặc điểm tư duy của trẻ, trẻ không cảm thấy “bị chơi”, trẻ được tự do tham gia, tự do lựa chọn chơi theo hứng thú, theo nhu cầu của bản thân, được bộc lộ khả năng cá nhân, được trao đổi, nhận xét, tự lựa chọn các giải pháp trong quá trình chơi. Giải pháp 5: Sưu tầm, tự thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển tư duy cho trẻ 4 – 5 tuổi Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Minh, giảng viên học Viện Hành chính Quốc gia TP HCM cho biết: Sau 3 tuổi, tư duy trực quan hành động của trẻ tiếp tục phát triển. Khi lên 4 tuổi, bé bắt đầu trải qua một bước ngoặt cơ bản về tư duy. Đó là việc chuyển từ tư duy hành động định hướng bên ngoài thành những hành động định hướng bên trong não, chuyển từ kiểu tư duy bằng tay (trực quan hành động) của thời kỳ ấu nhi sang tư duy trực quan hình tượng (hình ảnh). Khi lên 4 tuổi, trẻ biết tư duy trực quan hình tượng nên những trò chơi lắp ghép theo nhiệm vụ nhất định sẽ giúp các em phát triển khả năng tư duy, tưởng tượng. 10
Đặc điểm của kiểu tư duy trực quan hình tượng là việc giải quyết nhiệm vụ đặt ra không chỉ được thực hiện bằng phép thử bên ngoài với các vật thật nữa. Thay vào đó, các em biết thực hiện cả phép thử ngầm trong óc dựa vào hình ảnh, biểu tượng về đồ vật hay về hành động với đồ vật mà trẻ đã làm hay nhìn thấy người khác làm. Từ đó, trẻ có thể suy nghĩ về những sự vật mà trẻ không trực tiếp tri giác, không trực tiếp tác động. Sau đây là một số trò chơi tôi tự thiết kế và tìm tòi: 1. Trò chơi: “Ong tìm chữ” 1.1. Mục đích: Phát triển khả năng nhận biết nhanh chữ số, tìm chữ số tương ứng với nhóm số lượng. Ví dụ: số 1 là 1 chấm tròn, số 4 là 4 chấm tròn…rèn khả năng tư duy trực quan hình ảnh, tư duy lôgic, khả năng ghi nhớ có chủ định. Phát triển khả năng phân tích, tổng hợp và óc sáng tạo ở trẻ. Thỏa mãn nhu cầu vui chơi giao tiếp của trẻ. Trẻ được học thông qua hình thức vui chơi. 1.2. Chuẩn bị: Một bìa lịch cũ loại dày có chiều dài khoảng 60cm, chiều rộng 45cm. 11
Giấy decal màu trắng, núc áo, giấy Ao, 1 hộp sữa tròn. Keo hai mặt, hồ dán, thẻ chữ số rời. Bút lông, thước kẻ, kéo. 1.3. Cách làm: * Bảng gài : Hình 1 Dùng bìa lịch cũ lấy giấy decal màu trắng dán lên. Sau đó xếp đôi các tờ Ao lại cắt thành các hình tròn dính vào nhau, gắn lên bảng sao cho các khoảng cách bằng nhau cho đẹp mắt, cắt các con số gắn lên tờ giấy phía trong để làm thông tin, sau mỗi vòng tròn là một chữ số bất kỳ. Sau khi đã hoàn thiện ta dán vào đúng vị trí như hình vẽ. Hình 2 Bảng gài hoàn chỉnh * Bàn xoay: Dùng hộp bánh hoặc tấm bìa dán xốp xung quanh cho đẹp, sau đó cắt một bông hoa làm tâm, cắt xốp màu hồng màu vàng trang trí thêm cho đẹp, 12
Hình 3 Dán tấm xốp màu hồng lên hộp bánh hoặc tấm bìa, tiếp theo là tấm màu cam và cuối cùng là bông hoa màu đỏ sao cho cân đối giữa hộp bánh. Hình 4. Hình 5 Sau đó chia bàn xoay làm 8 phần rồi gắn số, và hạt núc tương ứng với số đã gắn. Lấy hộp sữa làm trụ đục thủng hộp sữa để bỏ cây vào làm trục quay, dùng lấy keo nhựa dán cho chặt rồi gắn hộp bánh vào hộp sữa lại với nhau. Dùng thanh tre vót mỏng gắn mũi tên. Hình 6. Hình 7. Sau đó chuẩn bị một số thẻ trong khi chơi theo từng chủ đề : 13
Ở trò chơi này, không chỉ sử dụng cho môn làm quen với toán mà còn có thể sử dụng cho nhiều môn học khác nhau. Ví dụ: môn làm quen với môi trường xung quanh. Chúng ta có thể chuẩn bị các tranh dán phía sau thay chữ số như: Máy bay, xe máy, tàu hỏa....Môn âm nhạc, chúng ta chuẩn bị các hình vẽ nhạc cụ như: sông loan, xắc xô, trống.... 1.4. Cách chơi : Luật chơi: Nói đúng nội dung trong ô số đã chọn. Cách chơi : Cho trẻ lên xoay, mũi kim chỉ vào ô số nào thì mở ô số tương ứng bên cạnh tấm bìa. Sau đó đọc to nội dung tìm được ở ô số đó. Ví dụ: Môn làm quen với môi trường xung quanh: Trẻ xoay được số 3 thì sẽ tìm ra hình ảnh xe máy ( vì trong ô số 3 có chứa xe máy) hỏi trẻ: Trong ô số 3 chứa hình ảnh gì? là phương tiện giao thông đường nào? cho trẻ gắn vào nhóm phương tiện giao thông đường đó. Tùy vào môn học, trình độ nhận thức của trẻ ở lớp để chúng ta lựa chọn câu hỏi, nội dung phía sau tấm bìa hoặc thay đổi tên trò chơi ‘ ong tìm chữ ‘cho hợp lý như: Ai nhanh trí, Ô cửa bí mật... Cứ như thế chúng ta vừa tích hợp toán , LQCC, MTXQ với các chủ đề và đề tài khác nhau nhằm giúp trẻ hứng thú hơn khi học. 1.5. Công dụng: Thông qua trò chơi này thường được dạy trong góc học tập hay củng cố kiến thức mà trẻ đã được học. 1.6. Kết quả: Thông qua trò chơi giúp trẻ tổng hợp được kiến thức và phát triển tư duy logic cho trẻ. Ngoài ra giúp trẻ hứng thú và thoả mãn nhu cầu thích khám phá, ham học hỏi cho trẻ, và giúp trẻ tiếp thu bài tốt hơn. 14
2. Trò chơi: “Rùa đẻ trứng” 2.1 Mục đích: Giúp trẻ phát triển nhận thức, phát triển tư duy trực quan hình ảnh, gọi tên ( các con vật, đồ dùng đồ chơi, phương tiện giao thông, các loại hoa quả…) theo chủ đề và chọn tranh, thẻ chữ cái xếp đúng theo yêu cầu. Củng cố nhận biết chữ số từ 1> 5. Rèn kỹ năng đếm, so sánh phân biệt, phát triển ngôn ngữ khi chơi trò chơi. 2.2. Chuẩn bị: Nguyên vật liệu: Gỗ, ván, xốp trắng, xốp bitis, bình nước lọc dạng hình tròn, thanh sắt dài khoảng 100cm, giấy báo, giấy A4 vụn, vải bóng màu vàng, decal, sơn, keo 502, hồ dán, đinh, thẻ chữ số, thẻ chữ cái rời, lô tô số lượng chủ đề động vật dưới nước. Dụng cụ: Cưa, kéo, búa, khoan, thước, bút chì. 2.3. Cách làm: * Chân đế: Được làm bằng 7 mảnh ván gỗ (2 tấm ván bằng nhau có chiều rộng khoảng 9cm, chiều dài 43cm; 2 tấm ván bằng nhau có chiều rộng 9cm, chiều dài 33cm; một tấm ván có chiều dài 43cm, chiều rộng 33cm; 2 tấm ván bằng nhau có chiều rộng 9cm, chiều dài 37cm có khoan 1 lỗ tròn trên một đầu của 2 tấm ván này) 15
Hình 1 Ghép các tấm ván lại với nhau thành một hộp chữ nhật rộng 33cm, dài 43cm và cao 9cm. Hình 2 Hình 3 Hình 4 * Trục quay: Dùng một cây sắc dài 100cm uốn một đầu làm tay quay xiên qua trục và thân rùa Hình 5 16
* Con rùa: Được làm bằng thùng nước lọc nhỏ có dạng hình tròn làm thân rùa, xốp trắng gọt làm đầu rùa. Đầu rùa: Dùng dao rọc giấy gọt xốp trắng tạo thành hình đầu rùa, dùng giấy báo và giấy A4 vụn bồi cho đâu rùa, sau đó dùng vải bóng màu vàng bọc đầu rùa và gắn Hình 6 mắt cho đầu rùa. Gắn đầu rùa lên thân rùa. Thân rùa: Cắt 1 lỗ tròn rộng 5cm phía trên thân để bỏ trứng rùa, cắt 1 lỗ tròn rộng 5cm ở mé chân của bình nước làm nơi rùa đẻ trứng. Khoan 2 lỗ song song nhau ở giữa thân bình nước làm trục để quay, sau đó dùng thanh sắt gắn thân rùa lên trục quay Cắt decal trang trí mai rùa Hình 7 Hình 8 17
* Trang trí để hoàn thành sản phẩm chơi * Những quả trứng mang con số 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 18
2.4. Cách chơi: * Môn làm quen với toán Cách 1: Phát cho mỗi trẻ một rổ đựng bộ tranh lô tô về động vật sống dưới nước có số lượng từ 1 đến 10 và các thẻ chữ số từ 1 đến 10 (trẻ chơi theo nhóm hoăc cả lớp) Cho những quả trứng mang chữ số vào trong thân con rùa. Cô quay trục sao cho rùa đẻ trứng. Khi quả trứng rơi xuống, cô cho trẻ xem quả trứng mang chữ số gì, sau đó trẻ đọc chữ số, xếp thẻ chữ số và chọn tranh có số lượng tương ứng với quả trứng mà rùa đẻ được. Ví dụ: Quả trứng có chữ số 5 thì trẻ chọn tranh có số lượng 5 và chữ số 5 Cách 2: Cô quay trục cho rùa đẻ trứng, quả trứng mang chữ số nào thì từng cặp trẻ tìm chữ số và nhóm đồ dùng có số lượng tương ứng với quả trứng đó. Ví dụ: Quả trứng có chữ số 4, trẻ có chữ số 2 sẽ đi tìm trẻ khác có cùng số 2 với mình cho đủ số lượng là 4. * Môn giáo dục âm nhạc: Cô dán các bức tranh có chủ điểm động vật dưới nước (hoặc chủ điểm khác), dưới bức tranh có kí hiệu các chữ số. Cô quay trục sao cho rùa đẻ trứng, quả trứng mang chữ số nào, ứng với số của là con gì thì trẻ hát về nội dung đó 19
Ví dụ: Quả trứng mang chữ số 2 ứng với tranh con cá thì trẻ hát bài “cá vàng bơi”... 2.5.Công dụng: Chơi ở hoạt động chung, hoạt động góc, hoạt động chiều, chơi với nhiều đề tài khác nhau 2.6. Kết quả: Qua trò chơi giúp trẻ phát triển khái quát hoá Nhận biết mối quan hệ giữa chữ số và nhóm số lượng. Phát triển tư duy. 3. Trò chơi: “Chiếc nón kỳ diệu” 3.1. Mục đích: Giúp trẻ phát triển nhận thức, phát triển tư duy trực quan hình ảnh, gọi tên (đồ dùng đồ chơi, đồ dùng gia đình, các con vật, củ quả…) theo chủ đề và gắn chữ cái tương ứng. Củng cố nhận biết chữ số từ 1> 5, biết thêm bớt trong phạm vi 5. Rèn kỹ năng đếm, tách nhóm, so sánh phân biệt và phát triển ngôn ngữ khi chơi trò chơi. Giáo dục trẻ biết phối kết hợp cùng bạn trong khi chơi 3.2. Chuẩn bị: Mâm, nón, đề can, keo, sơn, vỏ sò. Trục quay : Chốt vít, bạc đạn (ổ bi), thẻ chữ số, thẻ chữ cái rời, lô tô. 3.3. Cách làm: 20