Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non" nhằm giúp cho giáo viên năng động, tự tin sáng tạo vận dụng kiến thức kinh nghiệm vào giảng dạy; Tìm ra những biện pháp thực hiện phát huy tính sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình,giúp trẻ phát triển các kĩ năng nặn, xé dán, vẽ, tô màu của trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non

1/15 MỤC LỤC 3. Mục đích nghiên cứu:........................................................................................4 4. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................4 1.Cơ sở lý luận liên quan trực tiếp đến đề tài. ....................................................5 5. Biện pháp từng phần..........................................................................................8 5.2. Biện pháp 2:Sử dụng đa dạng các nguyên vật liệu sẵn có từ thiên nhiên hoặc đã qua sử dụng.......................................................................................................9 2. Bài học kinh nghiệm:.....................................................................................14 Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
2/15 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Tên đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non” 2. Lý do chọn đề tài. a. Cơ sở lý luận: Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, một nội dung quan trọng không thể thiếu được trong chương trình chăm sóc giáo dục mầm non. Cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình nhằm giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Khi tạo ra sản phẩm tạo hình trẻ tham gia một cách tích cực kết hợp giữa tính tích cực của trí tuệ và thể lực. Đó là sự vận dụng kỹ năng, kỹ xảo, sử dụng dụng cụ và các phương tiện tạo hình, trí nhớ, trớ tưởng tượng sáng tạo thông qua các hoạt động đó phát triển các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng về đến linh hoạt. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển trí tuệ nhận thức được thực hiện thật khách quan bằng hình tượng nghệ thuật, phát triển khả năng tri giác về hình dạng, cấu trúc, kích thước, màu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có mục đích rõ ràng. Khi tham gia các hoạt động tạo hình trẻ đã tái tạo được hình tượng nghệ thuật của đồ vật mà chúng tri giác được. Đó chính là những biểu tượng được hình thành trong quá trình trực tiếp đồ vật hiện tượng trong khi dao chơi, tham quan và vui chơi các đồ chơi trẻ em. Khi quan sát trẻ so sánh hình dáng, kích thước, màu sắc, không gian của đồ vật như vậy hoạt động tạo hình đã góp phần tích cực trong việc hình thành ở trẻ những thao tác tư duy như “Phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát, phát triển tư duy trực quan hình tượng và phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo” đồng thời trong quá trình hoạt động tạo hình ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển theo, thông qua hoạt động hoạt động tạo hình giáo dục đạo đức cho trẻ biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, phận biệt được cái thiện cái ác. Trong quá trình tạo sản phẩm trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ làm việc có mục đích được hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết tương trợ giúp đỡ cởi mở thân ái với bạn bè. Hoạt động tạo hình còn góp phần giáo dục thẩm mĩ cho trẻ mầm non. Thông qua hoạt động tạo hình để phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ thẩm mĩ và bồi dưỡng xúc cảm thẩm mĩ những vẻ đẹp đa dạng của hình dáng sự phong phú của màu sắc đồ vật thiện nhiên và sự lặp đi lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự cân đối đa dạng về cấu trúc, hình dáng về tính truyền cẩm của đường nét. Đã thu hút Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
3/15 những hứng thú và gây cho trẻ những cảm xúc tình cảm thẩm mĩ được nảy sinh và trở nên sâu sắc. Hoạt động tạo hình có ý nghĩa to lớn trong giáo dục lao động cho trẻ mầm non. Hoạt động tạo hình là hoạt động tạo ra sản phẩm, quá trình tại hình là một quá trình lao đông nghệ thuật mang tính sáng tạo, còn góp phần hình thành ở trẻ ý thức làm việc có mục đích có kỹ năng. Để tạo ra sản phẩm trẻ phải nắm vững các thao tác, kỹ năng tạo hình và kỹ năng sử dụng dụng cụ, vật liệu cùng với tính tích cực độc lập, sáng tạo. Từ những cơ sở lý luận trên tôi thấy việc cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình là công việc hết sức quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ để trở thành những con người phát triển toàn diện, hài hòa nhân cách. Hiểu rõ được tầm quan trọng của môn tạo hình cho nên tôi đã chọn đề tài giáo dục tạo hình để nghiên cứu và dạy dỗ trẻ. b. Cơ sở thực tiễn. Như chúng ta đã biết,ở lứa tuổi mầm non là giai đoạn đầu của quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người,do vậy mà Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn có những đổi mới thiết thực,cụ thể nhất về các lĩnh vực phát triển :Trí tuệ- Đạo đức- Thẩm mĩ- Thể lực vào chương trình giáo dục mầm non để giúp trẻ phát triển giúp trẻ hoàn thiện về ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực hành, giao tiếp, ứng xử. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non trực tiếp chăm sóc và giáo dục trẻ tôi luôn cố gắng tìm hiểu và thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non,bên cạnh đó tôi nhận thấy rằng :Quá trình phát triển thẩm Mỹ là nền tảng cho sự phát triển nhân cách con người,giúp trẻ biết yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp,đặc biệt nó phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ. Trong quá trình thực hiện tạo hình các hoạt động:Vẽ,nặn,xé,cắt dán,ghép tranh…giúp trẻ sáng tạo về cảnh vật,hiện tượng xung quanh mà có thể trẻ chưa được nhìn thấy để tạo được những sản phẩm riêng của mình.Thông qua hoạt động tạo hình không chỉ phát huy tính sáng tạo,khả năng tưởng tượng của trẻ mà còn giúp cho vận động tinh của các cơ bàn tay,ngón tay trở nên linh hoạt hơn,khéo léo hơn,giúp trẻ gọn gàng,tỉ mỉ,cẩn thận ,kiên trì tạo thói quen tốt trong nề nếp học tập cho trẻ. Kết quả của các sản phẩm tạo hình phản ảnh khả năng tiếp thu kiến thức,kinh nghiệm và nhận thức được trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Chính vì vậy hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
4/15 thành viên trong xã hội. Hiểu được tầm quan trọng đó, tôi luôn tìm tòi những biện pháp, phương pháp tốt nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực sáng tạo trong lĩnh vực này. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non”. 3. Mục đích nghiên cứu: Giúp cho giáo viên năng động, tự tin sáng tạo vận dụng kiến thức kinh nghiệm vào giảng dạy. Tìm ra những biện pháp thực hiện phát huy tính sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình,giúp trẻ phát triển các kĩ năng nặn,xé dán,vẽ ,tô màu của trẻ. Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh học sinh nhận thức được vai trò của hoạt động tạo hình tới sự phát triển toàn diện của trẻ. Nâng cao các nội dung, hình thức lồng ghép vào việc tổ chức các hoạt động cho trẻ. 4. Đối tượng nghiên cứu - Trên cơ sở nghiên cứu sự hứng thú và khả năng thể hiện các kĩ năng:Xé dán,vẽ,nặn,cắt,dán,bố cục tranh,cách tô màu của trẻ trong hoạt động tạo hình qua đó tôi đề xuất một số biện pháp: “ Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non”. 5.Đối tượng khảo sát,thực nghiệm. - Căn cứ vào các hoạt động của cô và trẻ tại lớp B3 Trong trường mầm non mà đưa ra các biện pháp đảm bảo cho trẻ được hoạt động phù hợp với nội dung chương trình,phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ thông hoạt động tạo hình. 6.Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp dùng lời nói - Phương pháp quan sát - Phương pháp thực hành - Phương pháp kiểm tra, đánh giá. - Phương pháp động viên , khuyến khích. 7.Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu. - Tại lớp mẫu giáo 4-5 tuổi B3 - Đề tài được thực hiện tại trường Mầm non nơi tôi công tác.thời gian từ tháng 9 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021. Củng cố và thực hiện duy trì cho các năm tiếp theo Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
5/15 II. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Cơ sở lý luận liên quan trực tiếp đến đề tài. Con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong mình những năng khiếu thẩm mỹ,cũng không ai cũng có những tài năng bên mình,mà đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt độngthì từ đó những tài năng và khả năng đó mới bộc lộ và phát triển.Nhất là đối với trẻ nhỏ,viêc học của trẻ không chỉ đơn thuần là đưa đứa trẻ vào khuôn phép chặt chẽ,mà học của trẻ thông qua chơi: “Trẻ chơi mà học,học mà chơi” Vì thế chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục,nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em sau này. Nâng cao chất lượng nói chung,hoạt động tạo hình nói riêng là viêc làm cần thiết để phát huy năng khiếu của trẻ một cách tự nhiên. Trong chương trình giáo dục mầm non,hoạt động tạo hình luôn hấp dẫn đối với trẻ mầm non,giúp trẻ phản ánh thế giới xung quanh cuộc sống con người một cách đa dạng, phong phú và hấp dẫn đối với trẻ mẫu giáo.Hoạt động tạo hình giúp trẻ khả năng quan sát,trí tưởng tượng sáng tạo,khả năng phối hợp giữa mắt và tay,hoàn thiện một số kĩ năng: Vẽ, nặn, xé dán. Thông qua hoạt động tạo hình mà trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của trẻ. Chính vì thế tôi luôn muốn được nâng cao nhận thức của bản thân,đồng thời góp phần nhỏ bé của mình về việc nâng cao chất lượng trẻ phát triển toàn diện. 2. Khảo sát thực trạng : Đặc điểm tình hình của trường lớp. a. Thuận lợi: *Về cơ sở vật chất: - Nhà trường đạt trường chuẩn quốc gia. Cơ sở vật chất được trang bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi, khuôn viên trường có cây xanh, vườn hoa, khu cát, sỏi,...đồ dùng đồ chơi, đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ tự tạo cho trẻ hoạt động . - Nhà trường đã đạt giải nhất trong hội thi: “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm”đạt giải nhất cấp Huyện năm 2019-2020.Trẻ có nhiều không gian thỏa sức sáng tạo trong các hoạt động,đặc biệt là hoạt động tạo hình - Lớp học có đầy đủ đồ dùng theo thông tư 02. *Về giáo viên: - Luôn nhận được sự quan tâm của Ban giám hiệu tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng thường xuyên, kiến tập dự giờ các tiết dạy do phòng giáo dục tổ chức và các tiết dạy tốt trong nhà trường để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
6/15 - Giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm, nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Có năng lực chuyên môn tốt sáng tạo trong các hoạt động, nhiều năm đạt giáo viên giỏi. - Đội ngũ giáo viên trong lớp được nhà trường phân công đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. Luôn có tinh thần đoàn kết giúp nhau cùng tiến bộ. *Về học sinh: - Tổng số trẻ là 28 cháu,100% các cháu đều ăn ở bán trú . - Trẻ chủ động, tích cực, hứng thú tham gia các hoạt động học và hoạt động trải nghiệm ngoại khóa. - Các cháu khỏe mạnh, hồn nhiên, thích hoạt động có ý thức nghe lời cô giáo. * Về phụ huynh: - Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ nhiệt tình về cơ sở vật chất và tinh thần trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ cũng như các phong trào do nhà trường tổ chức. - Phụ huynh luôn lắng nghe khi giáo viên tuyền truyền, trao đổi với về tầm quan trọng về các lĩnh vực phát triển: Trí tuệ - Đạo đức - Thẩm mĩ - Thể lực - lao động trong đó có lĩnh vực thẩm mĩ đặc biệt là bộ môn tạo hình b. Khó khăn: - Bên cạnh những thuận lợi trên lớp tôi còn gặp một số khó khăn như sau: *Về cơ sở vật chất: - Nhà trường đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học đầy đủ nhưng chưa được phong phú về chủng loại, chất liệu, mẫu mã. * Về phía giáo viên: - Lớp có tổng 28 hoc sinh trong đó có 1 học sinh là khuyết tật nên 2 cô thường xuyên phải để ý chăm sóc học sinh đó nên việc giành thời gian cho các bạn khác bị hạn chế hơn. *Về học sinh: - Khả năng khéo léo, tư duy sáng tạo trong hoạt động tạo hình của trẻ hạn chế, chưa đồng đều, chưa tự tin tạo ra sản phẩm đẹp. - Khi khảo sát trên trẻ kĩ năng tạo hình như: Vẽ, tô màu, nặn, xé dán, cách cầm kéo cắt dán, ghép tranh, cách tạo ra bố cục bức tranh.... của trẻ còn rất nhiều hạn chế. - Đa số trẻ chưa biết cách nhận xét, đánh giá sản phẩm, Chưa nói lên được cảm nhận khi nhận xét sản phẩm của mình và bạn. - Do dịch bệnh covid 19 nên tháng 2 và tháng 5 các con chỉ được học bài qua vi deo cô gửi vào zalo nhóm lớp do vậy việc thực hiện đề tài cũng gặp khó khăn. Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
7/15 e. Về phụ huynh: - Chưa chú trọng về tầm quan trọng của các lĩnh vực phát triển nhất là lĩnh vực phát triển thẩm mĩ - Do điều kiện kinh tế và sự hiểu biết khác nhau nên một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tạo hình của trẻ, chưa tạo điều kiện cho trẻ phát huy khả năng sáng tạo của mình. 3. Khảo sát thực tế: Ngay từ đầu năm học tôi đã khảo sát thực tế trẻ lớp 4 tuổi B3 và kết quả như sau: Bảng 1: Số liệu đầu năm:(Kết quả đánh giá lần I) Nội dung khảo sát Tổng số trẻ 28 Tỷ lệ % Trẻ hứng thú, tích cực tham 10/28 35,7% gia vào hoạt động tạo hình Các thao tác kỹ năng tạo hình của trẻ (Vẽ, tô màu, Cắt, dán 8/28 28,5% xé, lắp ghép…) tạo ra sản phẩm. Khả năng khéo léo và tư duy 6/28 21,4% sáng tạo Trẻ biết đặt tên sản phẩm tạo 5/28 17,8% hình. Từ những thuận lợi, khó khăn và qua khảo sát thực tế như trên Tôi đã nhận định và rút ra :“ Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non”. 4. Những biện pháp thực hiện: Từ thực tế đó chính là điều tôi suy nghĩ trăn trở, làm thế nào để đưa trẻ vào hoạt động tạo hình một cách tự nguyện và hứng thú, nắm vững các kiến thức và kỹ năng thực hành do vậy tôi lựa chọn các biện pháp sau: - Biện pháp 1: Xây dựng môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm và trường lớp mầm non hạnh phúc. - Biện pháp 2 : Sử dụng đa dạng các nguyên vật liệu sẵn có từ thiên nhiên hoặc đã qua sử dụng. - Biện pháp 3 : Phương pháp giúp trẻ sáng tạo trong hoạt động tạo hình thông qua giờ học lấy trẻ làm trung tâm và qua các hoạt động khác - Biện pháp 4: Phối kết hợp với phụ huynh Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
8/15 5. Biện pháp từng phần 5.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm và trường lớp mầm non hạnh phúc. Đầu năm tôi đã đề xuất với Ban Giám Hiệu nhà trường đầu tư về cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho hoạt động tạo hình để trang trí môi trường lớp, theo các sự kiện nổi bật trong năm học. Trong quá trình cùng trẻ trang trí môi trường lớp học, tôi cung cấp biểu tượng về đối tượng tạo hình, chỉ cho trẻ thấy được những nét đặc trưng nổi bật, những cái đẹp của đối tượng. Đồng thời giúp trẻ phân tích, so sánh tổng hợp tìm ra những đặc điểm riêng, chung của những đồ vật cùng nhóm, cùng loại. Từ đó giúp trẻ có ý tưởng để sáng tạo. Bên cạnh đó tôi cũng đã tiến hành tạo môi trường nghệ thuật trong lớp học sạch sẽ và đẹp mắt, trong phòng có nhiều đồ chơi đẹp có màu sắc hài hòa được bố trí gọn gàng, phù hợp và đẹp mắt. Ngoài ra, chỉ cho trẻ thấy được vẻ đẹp của các phòng được trang trí rất đẹp bởi các những vật dụng trang trí. Đây cũng là một trong những biện pháp quan trọng bởi vì xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là trực quan sinh động thì thu hút và hấp dẫn trẻ, thúc đẩy trẻ hoạt động tích cực tốt hơn. Ví dụ: Sau khi trẻ thực hiện xong sản phẩm của mình như là? Vẽ, cắt, dán, nặn lắp ghép.... các con vật, hay giỏi hoa từ các nguyên vật liệu khác nhau. Giáo viên hỏi ý tưởng của trẻ: Con sẽ trưng bày sản phẩm ở vị trí nào? Vì sao con để ở đó? Trẻ rất hứng thú vì được chủ động đưa ra ý kiến của mình và rất tích cực khi tham gia hoạt động tạo hình, luôn cố gắng tạo ra sản phẩm đẹp để được trang trí, được sắp xếp và được nhìn ngắm sản phẩm của mình mỗi ngày. Ví dụ : “Chấm màu bông hoa” có bông cao, bông thấp, bông cánh tròn, bông cánh nhọn, bông màu cam, bông màu hồng… Nếu trẻ đã được ngắm bông hoa trong thực tế thì khi tạo hình trẻ sẽ biết sử dụng phối hợp các kỹ năng chấm màu và sử dụng nhiều nguyên vật liệu tự nhiên như củ, quả, đồ dùng phế thải như chai nhựa, nắp chai, lõi giấy vệ sinh.... để bông hoa sinh động và đẹp hơn. Tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: sắp xếp đồ chơi đẹp, xắp xếp các nguyên vật liệu, đồ dùng một cách hợp lý sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy được dễ dàng để thực hiện hoạt động tạo hình và sáng tạo vào bất cứ lúc nào trẻ thích và có thể trưng bày các sản phẩm của mình…Từ đây tạo cho trẻ cảm giác thích thú và mong muốn được sáng tạo Trong những buổi sinh hoạt, hoạt động ngoài giờ học, tôi đã cho các cháu cùng quan sát những bức tranh, các đồ chơi dân gian, các đồ chơi đặc trưng cho văn hoá địa phương phù hợp với nhận thức của trẻ. Cho trẻ làm quen với các phương Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
9/15 thức diễn đạt trong các tác phẩm nghệ thuật khác nhau nhiều tác phẩm tạo hình có giá trị như tranh vẽ, tác phẩm điêu khắc, chạm khắc... hay xem băng đĩa có các cảnh quan đẹp rõ nét, những sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp thông qua đó, tôi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển khả năng cảm thụ thẩm mỹ, phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi cô cho trẻ vẻ, nặn, cắt dán giấy. Được quan sát nhiều, trí tưởng tượng của trẻ tăng, trẻ có điều kiện tích luỹ, làm phong phú vốn hiểu biết của trẻ về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo của trẻ. (Phụ lục 1 : Hình ảnh 1) 5.2. Biện pháp 2:Sử dụng đa dạng các nguyên vật liệu sẵn có từ thiên nhiên hoặc đã qua sử dụng. Trên thị trường có rất nhiều đồ chơi, đồ dùng cho trẻ mầm non, đa dạng về hình dáng màu sắc phong phú về chủng loại. Nhưng không phải các đồ dùng đồ chơi mua sẵn nào cũng đẹp, lúc nào cũng tốt nhưng không phong phú về chất liệu mà lại tốn kém về kinh phí. Hơn nữa không phải trường mầm non nào cũng có đủ điều kiện để mua tất cả các đồ dùng đồ chơi có sẵn để phục vụ nhu cầu chơi của trẻ, mà trẻ lại thích cái mới cái lạ, mà trẻ lại thích khám phá. Khi thực hiện hoạt động tạo hình ngay từ đầu năm học bên cạnh những đồ dùng cần thiết cho hoạt động tạo hình như: Đất nặn,bảng con ,giấy màu,sáp màu,bút màu,bút sáp,bông tăm mà nhà trường đã mua sắm đầy đủ tôi kết hợp cùng các bậc phụ huynh đã sưu tầm rất nhiều các nguyên vật liệu là những loại đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm như :Lá cây, phế liệu hư, vỏ hộp, thùng catong, quần áo cũ, bông, vải vụn,… Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo hình để lựa chọn để khuyến khích khả năng sáng tạo của trẻ. Hoạt động tạo hình phải thể hiện qua màu sắc như: tô, cắt, dán, vẽ, nặn. Để đảm bảo an toàn cho trẻ tôi lựa chọn các nguyên vật liệu : Không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại đối với trẻ.Cụ Thể:Các bậc phụ huynh của lớp tôi đã nhiệt tình cung cấp nguyên vật liệu cho giáo viên: Bìa cát tông,vỏ hộp sữa,nắp chai. Ví dụ: Tôi cho trẻ xé, cắt để dán trang trí những trang phục từ nguyên liệu tự nhiên và tham gia buổi biễu diễn thời trang từ nguyên vật liệu tự nhiên. Từ đó trẻ rất ham thích và tưởng tượng, sáng tạo ra sản phẩm mới lạ. Ví dụ: Đề tài “thế giới thực vật”: Dùng các loại vỏ chai, lõi giấy, rau, củ, quả từ tự nhiên để chấm màu tạo thành bông hoa. Màu sắc để chầm tôi cũng dùng các màu tự tự nhiên như màu vàng từ củ nghệ, màu đỏ từ củ dền đỏ, màu tím từ quả mùng tơi .... trẻ thỏa sức sáng tạo bức tranh chấm màu bông hoa Ví dụ: Đề tài “thế giới động vật”: Dùng vỏ hến, làm con mèo, đĩa giấy làm con cá, lá dừa, lá dứa làm con châu chấu, con trâu, lá chuối cuốn thành con mèo, Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
10/15 bìa cát tông và hoa tạo thành con cá, trẻ sẽ cảm nhận được sự đáng yêu của những con vật làm từ tự nhiên. (Phụ lục 2: Hình ảnh 2+3) Từ những nguyên vật liệu đó tôi và trẻ đã làm ra được rất nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho học tập và trang trí lớp như: Con lợn,con bướm,các loại hoa,cây cảnh,ô tô,xe máy,mũ. Muốn trẻ tham gia tích cực, năng động sáng tạo, tư duy phát triển vào hoạt động tạo hình, thì tôi phải làm tốt công tác chuẩn bị, từ môi trường lớp học, từ tranh ảnh, vật mẫu đến các nguyên vật liệu phù hợp, đa dạng, phong phú và đủ với số lượng trẻ cho tất cả mọi trẻ đều được tham gia hoạt động. Có như vậy chất lượng tạo hình sẽ đạt kết quả cao. (Phụ lục 2: Hình ảnh 4+5) 5.3. Biện pháp 3: Phương pháp giúp trẻ sáng tạo trong hoạt động tạo hình thông qua giờ học lấy trẻ làm trung tâm và qua các hoạt động khác. * Hoạt động tạo hình trong giờ học Trong giờ học không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và càng ít sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và sáng tạo tìm kiếm cách thể hiện. Bên cạnh đó tôi tạo cho trẻ những hứng thú thế mạnh, khả năng nhu cầu của từng trẻ. Tăng cường các câu hỏi mở “Con chọn nguyên vật liệu gì? Con thấy thích sản phẩm nào nhất? Vì sao? Để làm nên sản phẩm này thì con phải làm như thế nào?”: “Hãy cho cô biết vì sao”, “Nếu như vậy thì sao”, “Vì sao con lại biết”, “Con có suy nghĩ gì”, “ Hay có cách nào khác để làm được không?”… Với những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ thấy là trẻ được đánh giá tốt (khá) qua việc làm của trẻ. Ví dụ: “Cô rất thích tô màu bông hoa này”, “Bức tranh này trông đẹp quá!” để hình thành ở trẻ những tiền đề đánh giá, nhận xét sản phẩm áp dụng những kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dò, tìm cách giải quyết vấn đề, coi trọng quan điểm của trẻ, làm cho trẻ phát triển khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về nhiệm vụ. Tạo tình huống để trẻ hứng thú sáng tạo. Hãy để trẻ tự tin mạnh dạn miêu tả, sáng tạo, đánh giá sản phẩm. (Phụ Lục 3: Hình ảnh 6 +7) * Hoạt động tạo hình ngoài giờ học Hoạt động sáng: Trẻ được chơi lắp ghép các khối gỗ, xếp khối tạo thành các sản phẩm. Đối với hoạt động ngoài trời: Tôi cho trẻ vẽ phấn tự do trên sân trường, xếp lá, sếp đá, sỏi, hạt gấc, đồ lá, .... tạo các hình dạng. Thăm quan vườn rau, Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
11/15 vườn hoa từ đó trẻ hình thành tư duy về màu sắc, hình dạng, trẻ được khuyến khích hoạt động tạo hình, nhóm thì vẽ, nhóm thì xé dán, nhóm thì dùng màu...Thì mỗi trẻ tự lựa chọn hình thức khác nhau để thực hiện nhiệm vụ đó là tính cá nhân của trẻ. Hoạt động góc: Tổ chức cho trẻ sáng tạo, tự tạo ra các sản phẩm của mình ở góc tạo hình như: tô màu, vẽ, xé dán, cắt dán, làm tập san, tô tượng, vẽ gỗ, làm tranh từ đá, hột hạt.... Hoạt động chiều: Tôi cho trẻ ngồi theo nhóm làm các sản phẩm như: bút lông từ lông gà, tranh từ đá, lá cây, hột hạt, vỏ trứng... làm hoa từ giấy báo, tạo hình từ cố giấy, cốc nhựa.... Tôi chú trọng nhiều đến hoạt động tự chọn: Dưới hình thức hoạt động này, trẻ được chủ động tích cực, tự lựa chọn và thể hiện nội dung miêu tả đề tài cụ thể mà mình thích theo dự định tạo hình của cá nhân. Với trẻ nhỏ đôi lúc sự định hình chưa được rõ ràng và dễ mất đi nhanh chóng. Hiểu được những hạn chế đó trên trẻ, tôi luôn có những phương pháp để định hướng các đề tài tự chọn trong phạm vi những kinh nghiệm, những xúc cảm, tình cảm mà trẻ đã được trải nghiệm. Từ đó phát huy những khả năng sáng tạo ở trẻ một cách tự nhiên.. (Phụ Lục 3: Hình ảnh 8) * Tổ chức hội thi tạo hình và tuyên dương khen thưởng. Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch của lớp một tháng tôi cho trẻ tham gia hội thi một lần nhằm thu hút trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình. Hình thức thi nhóm và thi cá nhân được đan xen nhau khi trẻ trang trí xong tôi cho trẻ đi quan sát nhận xét xem các sản phẩm đã phù hợp chưa, tôi luôn động viên khích lệ trẻ bằng hình thức tặng quà, tuyên dương trước lớp. Từ đó tôi thấy trẻ tích cực tham gia hơn. Năm nào cũng vậy trường tôi có tổ chức hội thi: “họa sĩ tí hon” trẻ lớp tôi đều được đánh giá rất cao về khả năng sáng tạo và sự khéo léo của trẻ. (Phụ lục 3:Hình ảnh:9+10) Tuyên dương, khen thưởng là một trong những động lực rất lớn giúp trẻ tích cực hoạt động. Sau mỗi lần thi tôi cho trẻ mang những sản phẩm của mình đến các góc, trưng bày trang trí sao cho phù hợp nhất.Tôi thấy trẻ rất thích thú và hào hứng tạo ra sản phẩm đẹp. Sau mỗi lần thi tôi một phần quà nhỏ để động viên trẻ, tôi thấy trẻ đua nhau sáng tạo hơn, tạo ra nhiều sản phẩm hơn từ đó phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ và nêu cao tinh thần đoàn kết ở trẻ. (Phụ lục 3:Hình ảnh:11+12) Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
12/15 5.4.Biện pháp 4:Phối kết hợp với phụ huynh Trong cuộc sống hàng ngày, thời gian để trẻ tiếp xúc với bố mẹ và người thân của mình chiếm thời gian lớn, để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ. Thì việc phối kết hợp với phụ huynh học sinh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ là việc làm rất cần thiết. Muốn cho trẻ phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và tình cảm xã hội thì không phải trách nhiệm riêng của nhà trường hay gia đình mà phải phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Nhận thức được trách nhiệm và vai trò đó tôi luôn chủ động trao đổi với phụ huynh về đặc điểm tâm sinh lý và nhu cầu của trẻ cũng như tất cả mọi khó khăn trong các hoạt động của trẻ. Đồng thời tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình trong trường mầm non nói chung và đối với trẻ 4-5 tuổi nói riêng. Tôi trao đổi với phụ huynh về một số biện pháp giúp trẻ phát triển thẩm mĩ. Trong thời gian ở nhà không nên để con chơi một mình và ngồi xem màn hình tivi, vi tính quá lâu ảnh hưởng đến thị lực, ngôn ngữ,...Mà hãy cùng con nặn, vẽ, cắt, tô màu,..để tạo ra những sản phẩm tạo hình đẹp giúp cho con nhìn nhận và đánh giá cái đẹp, giúp cho trẻ rèn luyện đôi bàn tay khéo léo, vững chắc, linh hoạt. Bên cạnh đó trước khi tiến hành về tạo hình tôi thường xuyên trao đổi, thông báo với phụ huynh về nội dung sắp thực hiện để phụ huynh có thể trò chuyện với trẻ ở tại gia đình về nội dung đó, từ đó giúp trẻ hiểu rõ, hiểu sâu hơn, có cảm xúc về hoạt động. Như vậy với biện pháp trên giúp phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của môn học, từ đó tôi động viên khuyến khích phụ huynh mua thêm một số đồ dùng như: bút màu, giấy màu, giấy vẽ, đất nặn...Sưu tầm một số hình ảnh sinh động qua sách báo để dạy trẻ vẽ tô màu trang trí trên các tranh ảnh tạo cho trẻ có kỹ năng hơn. Đồng thời cũng luôn nhắc nhở phụ huynh nên động viên con kịp thời khi trẻ có cố gắng ở nhà. ( Phụ lục 4: Hình ảnh 13) 6. Kết quả thực hiện: Một năm thực hiện mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng được sự quan tâm, tạo điều kiện của nhà trường, sự giúp đỡ của bạn bè đồng nghiệp, sự cộng tác nhiệt tình của phụ huynh và những nỗ lực của bản thân, tôi đã thu được kết quả như sau: 6.1. Đối với giáo viên: Đã nâng cao được kiến thức, kinh nghiệm giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo hình, ở trên lớp cũng như khi ban giám hiệu dự giờ tôi đều Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
13/15 đạt giờ tốt, Lớp tôi tổ chức tốt chuyên đề phát triển thẩm mĩ của trường và được đánh giá rất cao. 6.2. Đối với trẻ: Cụ thể có bảng so sánh như sau: Bảng 2: Số liệu cuối năm: (Kết quả đánh giá lần II) Trước khi áp dụng các Sau khi áp dụng các Nội dung khảo sát biện pháp biện pháp Tổng số trẻ 28 Tỷ lệ % Tổng số trẻ 28 Tỷ lệ % Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào 10/28 35,7% 26/28 92,8% hoạt động tạo hình Các thao tác kỹ năng tạo hình của trẻ (Vẽ, tô màu, Cắt, dán xé, 8/28 28,5% 27/28 96,4% lắp ghép…) tạo ra sản phẩm. Khả năng khéo léo 6/28 21,4% 25/28 89,2% và tư duy sáng tạo Trẻ biết đặt tên sản 5/28 17,8% 25/28 89,2% phẩm tạo hình. Nhìn vào bảng tổng hợp ta thấy ngay được kết quả cuối năm so với đầu năm như sau: + Nội dung trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình đạt: 92,8%. Tăng 57,1 % so với đầu năm. + Nội dung các thao tác kỹ năng tạo hình của trẻ (Vẽ, tô màu, Cắt, dán xé, lắp ghép…) tạo ra sản phẩm, đạt: 96,4 % Tăng 67,9 % so với đầu năm. + Nội dung khả năng khéo léo và tư duy sáng tạo đạt 89,2 %. Tăng 67,8% so với đầu năm. + Nội dung trẻ biết đặt tên cho sản phẩm tạo hình đạt 89,2% tang 71,4% so với đầu năm. Điều đó chứng tỏ rằng những giải pháp mà tôi đưa ra và thực hiện trong đề tài này đã mang lại hiệu quả tích cực. Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
14/15 III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ: 1. Kết luận: Trong chương trình giáo dục mầm non,hoạt động tạo hình góp một phần không nhỏ vào khả năng sáo tạo và sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Nội dung, phương pháp,biện pháp,hình thức phải phù hợp với đặc điểm sinh lý của trẻ,ta cần sử dụng hợp lý các phương pháp,biện pháp trong việc tổ chức các hoạt động sẽ làm tăng hứng thú học tập ,sáng tạo của trẻ đặc biệt là phương pháp trò chơi,phương pháp học nhóm,làm cho việc học của trẻ trở lên thoải mái nhẹ nhàng hơn. Giáo viên cần chú trọng quan tâm đến hứng thú của trẻ, trẻ có hứng thú học tập thì mới tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng. Chính vì vậy tạo hứng thú cho trẻ là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết, điều này không phải là việc làm đơn giản mà các nhà giáo dục cần có sự đầu tư suy nghĩ tìm tòi,cần phải dành thời gian và sự sáng tạo cần cho trẻ những gì tốt đẹp nhất trong điều kiện có thể. Một điều quan trọng nữa là cần tạo điều kiện để trẻ thể hiện trình độ học tập, sáng tạo, sáng kiến của mình trong việc tìm ra những biện pháp nhằm giải quyết nhiệm vụ . 2. Bài học kinh nghiệm: Qua việc tạo môi trường cho trẻ sáng tạo trong hoạt động tạo hình với một số biện pháp và kết quả đạt được, bản thân tôi rút ra được bài học kinh nghiệm sau: - Cần cho trẻ hoạt động trong môi trường nghệ thuật phong phú. - Giáo viên phải có khả năng tìm tòi, sáng tạo ra những cái mới để tạo ra những sản phẩm đẹp mắt mang tính thẩm mĩ cao và phù hợp với nhận thức của trẻ, qua đó thu hút sự chú ý của trẻ và tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo. - Cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm công mỹ nghệ, các bức tượng, phù điêu. Tìm kiếm các loại tranh phong cảnh, tranh đồ hoạ và tranh dân gian cho trẻ quan sát, từ đó làm giàu vốn biểu tượng của trẻ hơn. - Giáo viên phải biết sử dụng đồ dùng trực quan linh hoạt, đúng lúc tránh lạm dụng, ôm đồm. - Biết tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng chuyên đề vào các hoạt động mọi lúc mọi nơi. - Giáo viên phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh. - Luôn tìm tòi học hỏi qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua chị em đồng nghiệp. - Luôn tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên đề thông qua dự giờ đồng nghiệp và việc tiếp thu chuyên đề do nhà trường tổ chức. Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
15/15 - Tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tổng hợp mang tính nghệ thuật: ngày hội, lễ, hoạt động sân khấu. Ngoài ra, tổ chức các cuộc dạo chơi trong thiên nhiên, tạo điều kiện phát triển ở trẻ óc thẩm mỹ, sáng tạo. - Sử dụng các đồ dùng hằng ngày có các yếu tố trang trí, có chất lượng thẩm mĩ cao: màu sắc tươi sáng, hình dáng sinh động, bắt mắt và gây hứng thú cho trẻ. Trẻ em để lĩnh hội một tri thức đầy đủ và toàn diện thì đòi hỏi ở trẻ có một trạng thái tâm lý thoải mái và an toàn. Vì vậy, là một cô giáo Mầm non chúng ta cần phải biết yêu thương, đùm bọc, che chở và tôn trọng trẻ, từ đó trẻ thấy mình thực sự được an toàn và nó tích cực tham gia vào hoạt động và lĩnh hội tri thức một cách trọn vẹn. Nhờ đó mà trẻ rèn luyện kỹ năng tạo hình và phát huy được tính sáng tạo, chủ động tích cực theo cách riêng của mình. Lúc này chúng ta mới thực sự đưa hoạt động tạo hình của trẻ đạt đến mức độ hoạt động Nghệ Thuật. Đó là: “ Nghệ thuật của trẻ thơ” hoạt động lấy trẻ làm trung tâm. Trong tất cả các lĩnh vực hoạt động ở trường Mầm non lĩnh vực nào cũng quan trọng, đó là yếu tố giúp trẻ phát triển nhân cách một cách hài hoà và toàn diện giúp trẻ bước vào đời. Vì vậy chúng ta phải hết sức quan tâm để nâng cao chất lượng giáo dục ở bậc học, tạo một môi trường lành mạnh, một tâm thế tốt cho trẻ có những hứng thú khi đến trường và thực sự mang tính chất là một trường học thân thiện. 3. Khuyến nghị * Đối với BGH. - Tạo điều kiện cho chị em được dự giờ đồng nghiệp để cùng trao đổi kinh nghiệm giảng dạy. * Đối với Phòng giáo dục: Tạo điều kiện để giáo viên đi học tập chuyên đề ngay từ đầu năm học. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi Không sao chép nội dung của người khác Ba Trại, ngày 15 tháng 5 năm 2021 Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
16/15 MINH CHỨNG HÌNH ẢNH CHO CÁC BIỆN PHÁP Phụ lục 1: Ảnh minh chứng cho biện pháp 1. Hình ảnh 1 : Trang trí môi trường lơp học lấy trẻ làm trung tâm. Phụ lục 2:Ảnh minh chứng cho biện pháp 2. Hình ảnh 2+3: Hình ảnh đồ dùng tự tạo của trẻ Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
17/15 Hình ảnh 4: Hình ảnh cô hướng dẫn trẻ làm đồ dùng tự tạo. Hình ảnh 5: Hình ảnh đồ dùng tự tạo của cô và trẻ Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
18/15 Phụ lục 3: Hình ảnh minh chứng cho biện pháp 3. (Hình ảnh 6+7: Trẻ ngồi theo nhóm trong giờ tạo hình) Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
19/15 (Hình ảnh 8: Trẻ ngồi hoạt động tạo hình ở không gian sáng tạo) Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non
20/15 Hình ảnh 9+10: Trẻ tham gia hội thi khéo tay ở Trường lớp Một số biện pháp nâng cao sáng tạo trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5tuổi ở trường mầm non