Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng qua hoạt động nhận biết

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng qua hoạt động nhận biết" nhằm tìm ra một số biện pháp giúp trẻ hứng thú với các hoạt động thuộc lĩnh vực phát triển ngôn ngữ dành cho trẻ 24 36 tháng trường mầm non nơi tôi công tác làm phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ, thông qua hoạt động nhận biết tập nói để trẻ phát triển ngôn ngữ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng qua hoạt động nhận biết

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: 1.1. Lý do về mặt lý luận: Như chúng ta đã biết giáo dục mầm non là nền móng cho sự phát triển nhân cách toàn diện của trẻ ở lứa tuổi mầm non thì việc hình thành và phát triển ngôn ngữ cho trẻ vô cùng quan trọng, bởi lẽ ngôn ngữ là công cụ của tư duy, nó đóng vai trò rất lớn trong việc phát triển trí tuệ và các quá trình tâm lý khác. Cha ông ta thường nói: “Trẻ lên ba cả nhà học nói”. Dạy tiếng mẹ đẻ cho lứa tuổi mầm non đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ 24-36 tháng có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Điều này giúp trẻ có thể sử dụng ngôn ngữ như một phương tiện để tư duy, để nhận thức thế giới xung quanh, giao tiếp tốt góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc trong giao tiếp sẽ dễ dàng tiếp cận với các môn khoa học khác ở lứa tuổi mẫu giáo: Hoạt động tìm hiểu khám phá, hoạt động làm quen với toán, hoạt động âm nhạc, hoạt động tạo hình…. Ngôn ngữ là phương tiện giúp trẻ tìm hiểu khám phá, nhận thức về môi trường xung quanh, thông qua cử chỉ, lời nói của người lớn trẻ sẽ được làm quen với các sự vật, hiện tượng có trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ mà trẻ sẽ nhận biết ngày càng nhiều màu sắc, hình ảnh… của các sự vật, hiện tượng trong cuộc sống hàng ngày. Đối với trẻ 24-36 tháng các chức năng và giác quan trong cơ thể còn chưa hoàn toàn phát triển, đặc biệt là khả năng phát âm của trẻ còn kém, hay phát âm sai hay nói ngọng nói lắp, trẻ bắt đầu thích khám phá và tìm hiểu về thế giới xung quanh. Ở lứa tuổi này trẻ tiếp thu rất nhanh nhưng lại quên nhanh, trẻ hay học theo người lớn, bắt chước bạn mà không biết đúng hay sai. Vì vậy tôi thiết nghĩ hoạt động nhận biết tập nói sẽ giúp đỡ đắc lực cho sự phát triển toàn diện của trẻ. 1.2. Lý do về mặt thực tiễn: Ở lớp 24-36 tháng việc dạy trẻ trong hoạt động nhận biết tập nói đòi hỏi giáo viên phải nhiệt tình, biết vận dụng phương pháp dạy học sáng tạo, đổi mới hình thức hợp lý để trẻ tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất. Để đạt kết quả cao trong hoạt động nhận biết tập nói, giáo viên phải biết cách tổ chức môi trường cho trẻ hoạt động thích hợp. ______________________________1/15______________________________
Đối với trẻ 24-36 tháng cần giúp trẻ phát triển các loại vốn từ, biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻ về những sự vật, hiện tượng, hình ảnh…mà trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hàng ngày, nói cho trẻ biết đặc điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành ngôn ngữ cho trẻ. Vì vậy dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ cần có những biện pháp giúp trẻ hoạt động nhận biết tập nói có hiệu quả. Thấy được tầm quan trọng cũng như yêu cầu của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, là một người làm công tác giáo dục tôi đã chọn đề tài: làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm cho năm học 2022-2023. 2. Mục đích nghiên cứu: Tìm ra một số biện pháp giúp trẻ hứng thú với các hoạt động thuộc lĩnh vực phát triển ngôn ngữ dành cho trẻ 24 36 tháng trường mầm non nơi tôi công tác làm phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ, thông qua hoạt động nhận biết tập nói để trẻ phát triển ngôn ngữ. 3. Đối tượng nghiên cứu: - Gồm 15 trẻ học sinh lớp 24-36 tháng – trường mầm non nơi tôi công tác. 4. Đối tượng khảo sát: - Gồm 15 trẻ học sinh lớp 24-36 tháng – trường mầm non nơi tôi công tác. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp dùng tình cảm. - Phương pháp dùng lời. - Phương pháp trực quan minh hoạ. - Phương pháp thực hành. - Phương pháp nhận xét nêu gương. 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: - Phạm vi: Trẻ thuộc nhóm trẻ 24- 36 tháng D1. Trường Mầm Non nơi tôi công tác. - Thời gian: Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 5 năm 2023 và những năm tiếp theo. 7. Số liệu điều tra trước khi thực hiện: STT Nội dung khảo sát Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ đạt chưa đạt 1 Khả năng ghi nhớ và chú ý 4/15 26% 11/15 74% 2 Khả năng nhận thức 5/15 33% 10/15 67% 3 Khả năng phát âm 3/15 13% 12/15 87% ______________________________2/15______________________________
PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Một số nội dung lý luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu: Sự nghiệp giáo dục bao giờ cũng được coi trọng hàng đầu, nhất là đối với giáo dục mầm non. Ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội đặc biệt vì nó ra đời và tồn tại cùng với sự hình thành và phát triển của xã hội loài người, ngôn ngữ dùng để phục vụ, mọi thành viên trong xã hội từ việc học tập, lao động đến việc vui chơi giải trí. Quá trình phát triển ngôn ngữ là quá trình cung cấp từ ngữ cho trẻ, góp phần làm phong phú ngôn ngữ đẩy mạnh quá trình phát triển trí tuệ và tình cảm đạo đức cho trẻ. Để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ hứng thú với hoạt động nhận biết tập nói, mỗi giáo viên ngoài việc nắm vững chương trình phải biết cách tổ chức các hoạt động linh hoạt, sáng tạo và tổ chức môi trường cho trẻ hoạt động tích cực. Đặc biệt trẻ 24-36 tháng còn nhỏ, tâm sinh lý thường hay thay đổi. Trẻ hiếu động, thích tìm tòi khám phá mọi sự vật, hiện tượng xung quanh. Chính vì vậy, mỗi giáo viên khi tổ chức hoạt động cần chú trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, nó là phương tiện hàng đầu để trẻ tiếp thu kiến thức được dễ dàng và hiệu quả hơn. 2. Khảo sát thực trạng: Trong việc tổ chức hoạt động nhận biết tập nói cho trẻ 24-36 tháng theo chương trình giáo dục mầm non mới, tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 2.1. Thuận lợi: - Nhà trường có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi phục vụ hoạt động nhận biết tập nói. - Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường và phòng giáo dục về chuyên môn xây dựng phương pháp dạy học theo chương trình giáo dục Mầm non mới. Tạo điều kiện giúp đỡ tôi thực hiện chương trình. - 100% các cháu được ăn ngủ tại trường. Số lượng 15 trẻ. - Sức khoẻ trẻ phát triển tương đối tốt 85% trở lên kênh A, tỷ lệ chuyên cần đạt 90% trở lên. 2.2. Khó khăn: - Trường nằm trên địa bàn nông thôn của Huyện nhưng trong đó có: + 90% số trẻ trong độ tuổi mới đến lớp. + 60% số trẻ là con nông thôn, buôn bán. - Do nhận thức trình độ không đồng đều, đời sống của phụ huynh còn thấp. Khả năng nhận thức của phụ huynh còn hạn chế nên sự quan tâm chăm sóc ______________________________3/15______________________________
trẻ chưa đầy đủ, chưa hiểu được mục đích – yêu cầu nội dung giáo dục đối với trẻ 24-36 tháng là vô cùng quan trọng. - Trí nhớ của trẻ hạn chế, trẻ chưa hứng thú với hoạt động nhận biết. Một số trẻ dụt dè, nhút nhát, phát âm còn kém, nói ngọng, nói lắp rất nhiều. - Trẻ chưa phát huy được tính tích cực của mình trong giờ học, kết quả giờ học trở nên trầm không hào hứng. - Từ những khó khăn trên, tôi đi sâu vào tìm hiểu và đã tìm ra nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên như sau: + Do trẻ mới đến lớp còn lạ cô, lạ bạn hay khóc nên chưa muốn tham gia vào các hoạt động tập thể. + Đồ dùng trực quan cho trẻ còn ít, chưa mang tính thẩm mỹ nên chưa kích thích được sự tập trung chú ý của trẻ vào hoạt động. + Cô còn hạn chế việc lấy trẻ làm trung tâm trong các hạt động + Chưa nắm được đặc điểm tâm sinh lý trẻ. 3.Tên đề tài: “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng thông qua hoạt động nhận biết” 4.Tên các biện pháp thực hiện trong đề tài: 4.1. Biện pháp 1: Nghiên cứu thực hiện chương trình xây dựng kế hoạch và nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành của bản thân về nhận biết tập nói. 4.2. Biện pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động 4.3.Biện pháp 3: Nâng cao năng lực bản thân và tạo môi trường lớp học cho trẻ hoạt động. 4.4. Biện pháp 4: Đưa đồ dùng trực quan vào tất cả các hoạt động có chủ đích. 4.5. Biện pháp 5: Lồng ghép hoạt động nhận biết trong trò chơi và các hoạt động khác. 4.6. Biện pháp 6: Tìm hiểu đặc điểm cá nhân để có biện pháp phù hợp. 5. Cách thức thực hiện các biện pháp 5.1. Nghiên cứu thực hiện chương trình xây dựng kế hoạch và nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành của bản thân về nhận biết tập nói. Để đáp ứng được yêu cầu về giáo dục, thực hiện nhiệm vụ năm học, hiểu được tầm quan trọng đối với sự phát triển ngôn ngữ và cung cấp vốn từ vựng cho trẻ. Trẻ lứa tuổi 24-36 tháng đang bắt đầu học nói, bộ máy phát âm chưa hoàn chỉnh, vì vậy trẻ thường nói một từ, nói ngọng, nói lắp… nên cô giáo cần phải sử dụng lời nói, cử chỉ, điệu bộ, nét mặt…để tạo cho trẻ một tâm lý thoải mái, ______________________________4/15______________________________
muốn thể hiện mình với mọi người và muốn khám phá thế giới xung quanh từ đó phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ. Cô luôn lấy trẻ làm trung tâm. Để giờ dạy thêm sinh động và lôi cuốn được sự chú ý của trẻ vào hoạt động, tôi luôn suy nghĩ, tìm cách xây dựng chủ đề các tiết dạy khác nhau nhưng gần gũi với trẻ, phù hợp với nội dung và yêu cầu của bài dạy. Ví dụ: Chủ đề bài dạy: + Thăm nhà của bé + Sinh nhật búp bê + Bé thích con gì….. Mỗi chủ đề phải xuyên suốt tiết học làm cho trẻ có cảm giác như đang được tham gia vào trò chơi lý thú, càng lúc càng mới lạ và càng hứng thú. Ngoài việc nghiên cứu tài liệu tôi còn học hỏi thêm đồng nghiệp, dự giờ các tiết dạy mẫu, dạy chuyên đề do nhà trường, phòng tổ chức để nắm bắt được phương pháp dạy học mới, tích hợp các nội dung giáo dục theo chủ đề. Để giờ dạy nhận biết tập nói có hiệu quả, đảm bảo phù hợp nội dung kết hợp với sự sáng tạo trong giảng dạy, cô trò chuyện, sử dụng tranh ảnh, đồ dùng trực quan để giới thiệu bài. Dẫn dắt trẻ bằng các thủ thuật nhằm mục đích tạo cho trẻ sự tập trung và chú ý vào bài dạy. Ví dụ: Nhận biết “Ông bà, bố mẹ” Lấy chủ đề bài dạy “Thăm nhà của bé” + Cho trẻ quan sát hình ảnh các thành viên trong gia đình Hỏi trẻ: - Gia đình con có những ai? - Trong gia đình ai yêu con nhất? - Buổi sáng ai đưa con đến lớp? - Bố đưa con đến lớp bằng phương tiện gì? - Mẹ yêu con như thế nào? Hàng ngày mẹ thường dậy sớm t cơm cho cả gia đình ăn, cho chúng mình ăn, tắm cho chúng mình này… Nhằm dạy trẻ nhận biết tên gọi của những người thân trong gia đình và biết cách bày tỏ tình cảm của mình đối với những người thân, biết công việc của từng người. Hoạt động nhận biết tập nói được gọi là thành công nếu giáo viên biết kết hợp giữa nhận biết và tập nói. Nhận biết về động vật, thực vật, các đồ dùng sinh ______________________________5/15______________________________
hoạt như: cá, gà, vịt, rau, ca, cốc….Trẻ không những nhận biết mà còn gọi tên, lặp lại nhiều lần cho đúng, làm sao cho trẻ được nói nhiều, được tự do phát biểu. Ví dụ: Trong giờ dạy “ Nhận biết con gà” Chủ đề những con vật đáng yêu Lấy chủ đề bài dạy: “Bé thích con gì” Trẻ nhận biết được con gà trống, gà mái, tiếng kêu… Tôi thiết kế bài giảng điện tử phù hợp để trẻ hứng thú với tiết học từ đó tập trung chú ý hơn. Tuỳ vào nội dung bài dạy mà giáo viên đặt câu hỏi, trò chuyện hay đọc thơ, hát lựa chọn hình thức linh hoạt, phù hợp với sự nhận thức của trẻ. 5.2. Ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động dạy. Tôi thường tìm hiểu các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó dùng máy chiếu, đầu đĩa VCD, ti vi cho trẻ xem hình ảnh clip, sử dụng linh hoạt các bài giảng điện tử kết hợp nhiều hiệu ứng để trẻ dễ nhận biết. Tôi đã coppy các hình ảnh liên qua đến nội dung bài dạy để mở cho trẻ xem. Ví dụ: Nhận biết “Ô tô” Tôi cho trẻ quan sát ô tô trên màn hình tivi. Hỏi trẻ ô tô là phương tiện giao thông đường gì? Ô tô đi ở đâu? Ô tô dùng để làm gì?...Trẻ được nói nhiều. Và qua giờ dạy “ô tô” tôi đã lồng ghép một số luật lệ giao thông đơn giản như đèn đỏ phải dừng lại, đèn xanh mới được đi, ngồi trên xe không được thò đầu, thò tay vứt giác ra ngoài. Ví dụ: Ở chủ đề các con vật đáng yêu: Nhận biết tập nói :Con gà trống, con gà mái. Khi dạy tôi làm các hiệu ứng cho trẻ xem, khi hỏi trẻ đến phần nào tôi làm hiệu ứng mũi tên chỉ đến phần đó. Ngoài ra cho trẻ xem clip hình ảnh, tiếng kêu của gà trống, gà mái. Trẻ nhận biết được con gà trống, con gà mái, tiếng kêu…trẻ được gọi tên dưới nhiều hình thức, làm sao cho trẻ được nói nhiều, được tự do phát biểu. Ví dụ: Nhận biết tập nói : Hoa đào, hoa mai. Vào bài tôi đưa đoạn clip cảnh mọi người tấp lập đi chợ tết, đến hội hoa xuân, mọi người mừng bao lì xì cho trẻ con… ______________________________6/15______________________________
5.3. Nâng cao năng lực bản thân và tạo môi trường lớp học cho trẻ hoạt động Để tạo được môi trường lớp học, tôi phải trang trí lớp hài hoà, treo tranh ảnh, đồ dùng, đồ chơi, tạo góc mở chủ đề nhằm khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động. Để giờ dạy thêm sinh động và có chất lượng, lôi cuốn sự chú ý của trẻ 24- 36 tháng thì nghệ thuật giảng dạy của cô giáo là yếu tố quyết định. Cô phải nhẹ nhàng, gần gũi trẻ, giao lưu được tình cảm giữa cô và trẻ, tạo cho trẻ có cảm giác thoải mái, tích cực chủ động tham gia hoạt động cùng cô. Trẻ ở lứa tuổi 24-36 tháng tuổi còn nhỏ nên chưa có khả năng lựa chọn nội dung diễn đạt vì vậy giáo viên cần phải hướng dẫn giúp trẻ. Xác định nội dung cần nói của trẻ có nội dung thông báo ngắn gọn, rõ ràng. Xác định sự việc chính trong nhiều sự việc, xác định đặc điểm nổi bật, cơ bản của con vật, của cây, của đồ vật, của bức tranh… Ví dụ: Về đồ vật: Tên gọi, hình dáng, công dụng, cách sử dụng. Về con vật: Tên gọi, hình dáng, tiếng kêu, lợi ích . Về cây: Tên gọi, hình dáng, màu sắc, công dụng. Sắp xếp nội dung đã lựa chọn cho lời nói của trẻ được đầy đủ, hợp lí và logich. Ví dụ: Cho trẻ nhận biết gọi tên: Từ tổng quát đến chi tiết.Từ đầu đến chân, từ ngoài vào trong, từ trên xuống dưới, từ trái qua phải….. Một tiết dạy trẻ cảm thấy hứng thú và thoải mái thì kết quả học tập sẽ được tăng lên. Như vậy làm thế nào để tạo được hứng thú cho trẻ trong suốt giờ học đó là cả một quá trình nghệ thuật. Khi chuyển bước bằng những bài thơ, bài hát, gần gũi, sôi động…có lồng ghép nội dung giáo dục vào nội dung của tiết học. Giáo viên phải biết kết hợp lồng ghép nội dung giáo dục vệ sinh, giáo dục dinh dưỡng, giáo dục lễ giáo, giáo dục về môi trường… cho trẻ. Tuỳ từng tiết dạy mà giáo viên lồng ghép cho hợp lý. Ví dụ: Như trong giờ dạy: Nhận biết tập nói: Rau su hào, cải bắp. Tôi đã lồng ghép giáo dục dinh dưỡng: ăn nhiều rau có nhiều vitamin giúp da dẻ hồng hào, cơ thể khoẻ mạnh…. Hay trong giờ học: Cơ thể bé. Tôi đã lồng ghép giáo dục vệ sinh và giáo dục lễ giáo cho trẻ. Cô hỏi: Đôi tay của các con làm những công việc gì? Trẻ: Con biết lấy nước, lấy tăm cho ông bà, bố mẹ. ______________________________7/15______________________________
Con biết cất đồ chơi… Cô hỏi: Để giữ vệ sinh trước khi ăn các con phải làm gì? Trẻ: Phải rửa tay, lau thật sạch.... Cô hỏi trẻ: Muốn cơ thể khoẻ mạnh các con phải làm gì? Cô cho trẻ cùng đứng lên vận động cùng cô: Nào chúng ta cùng tập thể dục. Ví dụ: Trong bài nhận biết tập nói quả cam, quả xoài, quả đu đủ. Cô chuẩn bị đầy đủ các loại quả thật, để trẻ sử dụng các giác quan: sờ, nhìn, nếm, ngửi...nhằm phát huy được tính tích cực của tư duy, rèn khả năng ghi nhớ có chủ đích... - Để giúp trẻ hứng thú tập trung vào đối tương quan sát, cô cần đưa ra một hệ thống câu hỏi: - Đây là quả gì? (Đây là quả xoài ạ) - Quả xoài có màu gì? (màu xanh) - Đây là cái gì của quả xoài? (vỏ ) - Bên trong quả xoài có gì? ( hạt xoài) Chính vì nhờ có sự giao tiếp như vậy giữa cô và trẻ đã giúp trẻ phát huy được tính tích cực của tư duy, rèn khả năng ghi nhớ, phát triển năng lực quan sát, phát triển các giác quan, kích thích lòng ham hiểu biết tìm tòi khám phá thêm nhiều điều mới sẽ gây cho trẻ niềm say mê, khi học không nhàm chán. Minh chứng biện pháp 3: Cho trẻ quan sát và nhận biết về quả xoài. 5.4. Đưa đồ dùng trực quan vào tất cả các hoạt động chủ đích. Xuất phát từ đặc điểm sinh lý của lứa tuổi 24-36 tháng là tư duy trực quan hình tượng nghĩa là phải có hình ảnh, sự vật hiện tượng cụ thể thì trẻ tư duy mới dễ dàng. Phương pháp thực hành và phương pháp trực quan minh hoạ rất cần đồ dùng đồ chơi, nếu không có, không sử dụng được phương pháp này. Nên cần chú ý đồ dùng trực quan sử dụng vào tiết dạy để trẻ được quan sát, so sánh…từ đó phát hiện ra những điều mới lạ của sự vật hiện tượng. Một giờ học không có đồ dùng, đồ chơi thì giờ học đó mang tính lý thuyết suông, trẻ học xong sẽ quên ngay. Chính vì vậy ngoài những đồ dùng sẵn có tại trường, tôi đã tận dụng một số phế liệu và những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương nơi tôi công tác để làm đồ dùng phục vụ cho giờ dạy. Ví dụ: - Làm ô tô tôi lấy hộp thuốc hình chữ nhật cắt và dán giấy màu làm ô tô khách, ô tô tải. - Làm máy bay tôi lấy vỏ nước mắm hết và miếng xốp vụn để làm. ______________________________8/15______________________________
- Làm thuyền lấy vỏ bánh đậu xanh, cắt giấy màu dán buồm… - Dạy tàu hoả: tôi dùng các hộp sữa hút, vỏ non nước ngọt đã hết để làm tàu hoả. - Làm gà con tôi dùng len màu cuộn lại thành những chú gà con… - Từ những tờ bìa, tờ lịch cũ tôi in ấn, cắt dán thành những chiếc mũ hoa, mũ con vật và các phương tiện giao thông để trẻ đội đầu. - Làm mũ lấy quả bóng cao su nhỏ, cắt xốp màu làm vành… Đồ dùng đồ chơi tự tạo phải đẹp mang tính sáng tạo, có tính thẩm mỹ. Với những đồ dùng đồ chơi sáng tạo phù hợp với nội dung bài dạy gây được hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động. Để làm được đồ dùng đồ chơi đẹp, tôi phải học hỏi đồng nghiệp khéo tay để làm đồ dùng sáng tạo, ngộ nghĩnh lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động hào hứng. Minh chứng biện pháp 4: Hình ảnh phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi. 5.5. Lồng ghép hoạt động nhận biết trong trò chơi và các hoạt động khác. Xuất phát từ đặc điểm tâm lý trẻ là dễ nhớ, mau quên vì vậy việc củng cố kiến thức cho trẻ một cách hệ thống và thường xuyên là rất cần thiết và thiết thực. Hàng ngày tôi củng cố kiến thức cho trẻ thông qua các hoạt động khác nhau như: vui chơi, học tập, ăn ngủ, hoạt động ngoài trời, đón trẻ và trả trẻ… bằng các hình thức đố vui, hát, đọc thơ, kể chuyện, chơi ghép tranh… Ví dụ: Giờ chơi, trẻ chơi bế em. ( Búp bê của bạn ăn chưa? Bạn đã cho búp bê ăn gì? Bạn đã cho búp bê uống nước chưa?...) Điều đó cho thấy giờ chơi không chỉ dạy trẻ kỹ năng chơi mà còn dạy trẻ nghe hiểu, giao tiếp cùng nhau. Trong quá trình chơi trẻ được sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp và phát triển lời nói cho trẻ. Qua giờ đón trả trẻ, cô tích cực trò chuyện cùng trẻ và yêu cầu trẻ trả lời các câu hỏi của cô. Ví dụ: ( Bố con tên gì? Sáng nay con được ăn gì? Con đến lớp bằng phương tiện gì? Đến lớp con chào ai?)..... Ngoài ra trong giờ đón, trả trẻ tôi luôn nhắc trẻ biết chào ông bà, bố mẹ như vậy kích thích trẻ trả lời câu trọn vẹn bên cạnh đó giáo dục trẻ có thói quen lễ phép, biết vâng lời. Hay cô tổ chức cho trẻ chơi nhiều trò chơi khác nhau: Trò chơi bắt chước tiếng kêu của các con vật: ______________________________9/15______________________________
( Cô nói trẻ kêu, Con mèo meo meo, Con vịt cạp cạp. Con chó gâu gâu…) Qua các hoạt động của các tiết dạy khác như giờ kể chuyện: “Đôi bạn nhỏ” Tôi trò chuyện về các con vật nuôi trong gia đình, cho trẻ gọi tên, nhận biết con gà, con vịt con. Ngoài ra qua các bài thơ, bài hát, ca dao…trẻ nhận biết về môi trường xung quanh. Trong bài: “Gà gáy” Qua bài thơ trẻ biết con gà trống thường gáy vào buổi sáng , trẻ gọi tên và biết được tiếng kêu của các con vật. Tôi làm tiếng kêu hay bật băng có tiếng kêu con vật cho trẻ đoán xem đó là con gì? Cho trẻ kể các con vật nuôi trong gia đình….. Đó chính là những hình thức giúp trẻ nhắc lại các kiến thức đã học trong các giờ học, giúp trẻ tham gia một cách tự nhiên không gò bó và được tiếp thu sâu sắc hơn. Qua đó giáo viên cũng kiểm tra được kiến thức của trẻ thường xuyên, như vậy đánh giá trẻ sẽ chính xác hơn. Bằng sự tích hợp hoạt động “Nhận biết tập nói” vào các nội dung khác trong ngày tôi thấy sự tập chung của cả lớp một cách có hiệu quả. Ví dụ: + Vào giờ ăn cô cho trẻ mời cô giáo, mời các bạn ăn. Tôi giới thiệu các món ăn cho trẻ, rồi hỏi lại trẻ để trẻ nhắc lại. + Còn giờ ngủ tôi cho trẻ đọc bài thơ “Giờ đi ngủ”…. Để nâng cao nhận thức cho các bậc phụ huynh phần lớn phụ huynh cho rằng trẻ 24-36 tháng chủ yếu là trông và giữ trẻ còn biết gì đâu mà học với dạy. Một số ít lại đòi hỏi quá cao ở con mình như bắt trẻ học đếm số, học viết gây áp lực cho trẻ ở lứa tuổi này. Vì vậy việc tuyên truyền đề nghị phụ huynh cùng tham gia giáo dục trẻ là rất quan trọng về hoạt động nhận biết tập nói. Vận động phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động. Nó tạo môi trường giáo dục cho trẻ một cách thường xuyên cả ở nhà và cả ở trường, có như vậy trẻ mới có khả năng phát triển toàn diện về mọi mặt: đức, trí, thể, mỹ. Minh chứng biện pháp 5: Cho trẻ quan sát vườn rau và nhận biết các loại rau. 5.6. Tìm hiểu đặc điểm cá nhân để có biện pháp phù hợp. Do mỗi trẻ có một hoàn cảnh sống khác nhau, hoàn cảnh đó tác động trực tiếp lên tâm lý trẻ. Đồng thời sự phát triển về tâm sinh lý trẻ cũng có sự khác nhau: Có trẻ nhanh nhẹn, trẻ thì chậm chạp yếu ớt, trẻ sôi nổi hiếu động… ______________________________10/15______________________________
Một số khác lại có khuyết tật bẩm sinh như bộ não phát triển chậm, ngôn ngữ chưa phát triển. Vì vậy nếu cô dùng chung một phương pháp giống nhau áp dụng cho cả lớp thì kết quả đem lại sẽ không cao. Nên quá trình giảng dạy cô cần chú ý đến từng câu, đặc biệt là những trẻ có đặc điểm cá biệt để có những phương pháp thích hợp nhằm tác động đến tất cả mọi trẻ. Lứa tuổi 24-36 tháng bộ máy phát âm của trẻ chưa hoàn thiện, nên giáo viên cần phải hết sức chú ý luyện phát âm cho trẻ trong tất cả các giờ học và phát huy tối đa ở hoạt động “Nhận biết tập nói”. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1.Kết quả so sánh có đối chứng Sau một năm thực hiện đề tài trẻ 24-36 tháng tại trường nơi tôi công tác mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng được sự giúp đỡ của ban lãnh đạo nhà trường, của đồng nghiệp, các bậc phụ huynh cùng với sự cố gắng nỗ lực của bản thân nên bước đầu đạt được kết quả. Chất lượng giờ dạy được tăng lên rõ rệt. Khả năng tập trung chú ý, khả năng nhận thức trong đó số học sinh tốt, khá tăng lên. Kết quả đạt được như sau: STT Nội dung Đầu năm Cuối năm Đối chứng khảo sát SL đạt Tỷ lệ SL đạt Tỷ lệ 1 Khả năng ghi 4/15 26% 13/15 86% Tăng 60% nhớ và chú ý 2 Khả năng 5/15 33% 14/15 93% Tăng 60% nhận thức 3 Khả năng 3/15 13% 13/15 86% Tăng 73% phát âm 2. Kết luận: Ngành học mầm non luôn coi trọng sự nghiệp chăm sóc- giáo dục trẻ là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng đặt nền tảng cho sự nghiệp giáo dục chung. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và phát triển tốt góp phần quan trọng vào việc hình thành phát triển nhân cách cho trẻ. ______________________________11/15______________________________
Vì thế chúng ta phải biết kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình để chăm sóc nuôi dạy các cháu theo kiến thức khoa học. Có thể nói rằng những điều mà trẻ bắt đầu được tiếp nhận ở độ tuổi này có ảnh hưởng lâu dài tới việc hình thành toàn bộ nhân cách của trẻ sau này. Là giáo viên mầm non phải cần nhận thức sâu sắc tầm quan trọng và vai trò trách nhiệm với cái tên “Người mẹ thứ hai” của trẻ. Thật sự yêu mến trẻ, nhiệt tình và say mê với công việc, có tấm lòng thương yêu trẻ. Dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để tổ chức hoạt động đảm bảo yêu cầu về giáo dục, rèn luyện kỹ năng, tạo hứng thú cho trẻ mở rộng sự hiểu biết của trẻ qua hoạt động nhận biết tập nói, góp phần phát triển toàn diện về mọi mặt: đức, trí, thể, mỹ cho trẻ. Để thực hiện thành công đề tài “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng qua hoạt động nhận biết ”, bản thân tôi phải thường xuyên học tập, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, nghiên cứu các tài liệu, dự giờ đồng nghiệp để nắm vững phương pháp bộ môn, nâng cao nghệ thuật giảng dạy, đổi mới, sáng tạo và nắm được đặc điểm tâm lý của trẻ. Muốn giờ học đạt kết quả tốt, trẻ tham gia hoạt động hào hứng, sôi nổi phải biết lựa chọn chủ đề, nội dung thích hợp, phù hợp với trẻ và vận dụng các hình thức tổ chức dạy học hài hoà, hợp lý. Để gây được sự chú ý của trẻ trong giờ học, giao lưu được tình cảm với trẻ, dẫn dắt trẻ tham gia hoạt động tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, vui tươi, gợi cảm hứng và phát huy trí tưởng tượng sáng tạo cho trẻ. Tăng cường làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo, biết cách sử dụng đồ dùng giảng dạy khoa học hợp lý để thu hút được sự chú ý của trẻ và tạo môi trường để trẻ hoạt động một cách tích cực. Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để cùng chăm sóc, giáo dục trẻ. Thực hiện tốt công tác giáo dục hoá giáo dục, tạo nên sức mạnh tổng hợp để cùng chăm lo sự nghiệp giáo dục với cấp học mầm non ngày càng phát triển. 3. Khuyến nghị. Để góp phần nâng cao chất lượng cho hoạt động nhận biết tập nói cho trẻ 24-36 tháng. Tôi có ý kiến đề xuất như sau: Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi rất mong được sự quan tâm giúp đỡ của các cấp lãnh đạo tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, có như vậy mới đảm bảo được chất lượng giáo dục cho các hoạt động của trẻ mầm non nói chung và trẻ 24-36 tháng nói riêng. Để tôi thực hiện tốt đề tài và đáp ứng với chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay. ______________________________12/15______________________________
Trên đây là toàn bộ những sáng kiến kinh nghiệm và những kiến nghị của riêng cá nhân tôi sau một năm nghiên cứu thực hiện đề tài. Tôi kính mong hội đồng sư phạm nhà trường, các cấp lãnh đạo, các ban nghành và chuyên viên phòng giáo dục xem xét đóng góp ý kiến cho đề tài của tôi được hoàn thiện hơn./. Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm trên là do bản thân tự viết ra, không sao chép nội dung của người khác. Tôi xin chân thành cảm ơn! PHẦN THỨ TƯ: TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ nhà trẻ 3- 36 tháng. 2. Cẩm nang nhà trẻ- mẫu giáo. 3. Tham khảo trên internet 4. Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non theo hướng đổi mới. Minh chứng biện pháp 3: Cho trẻ quan sát và nhận biết về quả xoài ______________________________13/15______________________________
Minh chứng biện pháp 4: Hình ảnh phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi. Minh chứng biện pháp 5: Cho trẻ quan sát vườn rau và nhận biết các loại rau. ______________________________14/15______________________________