intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé 3- 4 thông qua các hoạt động trong trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:23

3
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé 3- 4 thông qua các hoạt động trong trường mầm non" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tích cực hoạt động mang lại hiệu quả cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé 3- 4 thông qua các hoạt động trong trường mầm non

  1. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................... 1 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.....................................................................2 1. Cơ sở lý luận:....................................................................... 2 2. Thực trạng vấn đề:...............................................................2 2.1. Thuận lợi: ...................................................................... 2 2.2. Khó khăn: ...................................................................... 3 3. Các biện pháp đã tiến hành................................................. 4 4.2. Về phía trẻ: ................................................................. 15 Nhìn vào bảng khảo sát trên cho thấy sau khi áp dụng sáng kiến kết quả đạt được trên trẻ tăng lên rõ rệt:...................15 4.3. Về phía giáo viên:........................................................ 15 4.4. Về phía phụ huynh:.........................................................16 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................17 2. Bài học kinh nghiệm:......................................................... 18 3. Kiến nghị:........................................................................... 18 3.1. Với phòng giáo dục:........................................................ 19 - Tổ chức các buổi học tập, phát huy kết quả sáng kiến kinh nghiệm đạt giải cấp thành phố về lĩnh vực phát triển ngôn ngữ để giáo viên học tập, trao đổi......................................... 19 3.2. Với trường mầm non:...................................................... 19 3.3. Với giáo viên:.................................................................. 19 ...................................................................................... 22 ----------------------------------------------------------------------------------------- ----
  2. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bác Hồ của chúng ta đã từng nói : “ Vì lợi ích mười năm trồng cây, Vì lợi ích trăm năm trồng người” Sở dĩ Bác nói như vậy là để khẳng định với chúng ta rằng việc giáo dục trẻ để trẻ trở thành những công dân tốt cho xã hội cho đất nước là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Như chúng ta đã biết phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những mục tiêu quan trọng của giáo dục mầm non. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ giao tiếp, học tập và vui chơi. Ngôn ngữ giữ vai trò quyết định sự phát triển của tâm lý trẻ em. Bên cạnh đó ngôn ngữ còn là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện bao gồm sự phát triển về đạo đức, tư duy nhận thức và các chuẩn mực hành vi văn hoá. Ông bà ta xưa có câu: “ Trẻ lên 3 cả nhà học nói”. Thật đúng như thế dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ 3 tuổi có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với trẻ, bởi ngôn ngữ không chỉ là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh mà còn là phương tiện để trẻ biểu hiện nhận thức của mình. Nhờ có ngôn ngữ, trẻ đã nhận thức được về môi trường xung quanh, đồng thời trẻ cũng sử dụng ngôn ngữ để kể lại, miêu tả lại sự vật hiện tượng. Không chỉ vậy ngôn ngữ còn là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh. Thông qua ngôn ngữ, trẻ nhận thức được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh, trẻ sẽ có nhiều ấn tượng đẹp và tâm hồn trẻ càng thêm phong phú. Đối với trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi đặc điểm ngôn ngữ của trẻ rất rõ ràng. Trẻ học từ mới rất nhanh, vốn từ của trẻ phong phú, gồm nhiều loại từ. Tuy nhiên ta thấy trẻ nhỏ thường phát âm không chính xác chẳng hạn như : lá – ná , cường – cườn , nhớ - nớ, … Việc trẻ phát âm không đúng của trẻ chủ yếu là do cơ quan phát âm của trẻ chưa linh hoạt, chưa nhạy cảm và chưa chính xác, trẻ chưa biết cách điều chỉnh hơi thở ngôn ngữ và giọng nói cho phù hợp với nội dung nói. Vì vậy, để trẻ phát âm đúng cần phải được luyện tập thường xuyên, mọi lúc mọi nơi và thời gian lâu dài . Là một giáo viên mầm non đang trực tiếp đứng lớp mẫu giáo bé 3-4 tuổi tôi đã hiểu rõ tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé thông qua các hoạt động hàng ngày nhằm khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật, phát triển tai nghe ở trẻ, khả năng chú ý, tư duy tập trung, óc sáng tạo ở trẻ và hiệu quả cao nhất đó là phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Sau một thời gian học hỏi, bạn bè đồng nghiệp, học hỏi những người đi trước, qua sưu tầm sách báo, tư liệu tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé 3- 4 thông qua các hoạt động trong trường mầm non” để đưa vào áp dụng thực hiện trong năm học này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tích cực hoạt động mang lại hiệu quả cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo. 1/19
  3. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận: Khoa học đã nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi chúng ta thấy trẻ 3 tuổi phát triển rất nhanh về thể lực và tâm lý, ngôn ngữ ngày càng đóng vai trò quan trọng với trẻ. Trẻ có thể sử dụng lời nói để trao đổi với mọi người xung quanh. Sự phát triển ngôn ngữ gắn liền với sự phát triển của tư duy đã giúp trẻ có khả năng nhận thức thế giới bên ngoài, do đó ở trẻ luôn xuất hiện câu hỏi “ tại sao” với chúng ta. Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm tùy thuộc vào điều kiện sống, quan hệ giao tiếp với những người xung quanh. Đây là giai đoạn trẻ đang học nói hay bắt chước người lớn và chính thời điểm này cô giáo sẽ dạy trẻ, uốn nắn trẻ cách nói rõ câu, cách phát âm rõ ràng…Muốn làm được điều đó người giáo viên phải có ý thức trau dồi ngôn ngữ, tự học, tự rèn luyện cho mình cách nói rõ ràng, ngắn gọn, chính xác, nói chuyện với trẻ đúng đắn, thân ái, lịch sự. Đối với trẻ mẫu giáo bé, ngôn ngữ đóng vai trò hết sức quan trọng và cần thiết. Nếu trẻ có một vốn từ phong phú và không nói ngọng sẽ giúp cho việc giao tiếp của trẻ với bạn cùng lứa tuổi và mọi người xung quanh thuận lợi. Nếu cô giáo chú ý, coi trọng việc làm giàu vốn từ, dạy trẻ phát âm đúng, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc sẽ tạo điều kiện cho trẻ phát triển ngôn ngữ trong tất cả mọi hoạt động ở trường mầm non. Qua đó phát triển khả năng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh và có ý nghĩa không nhỏ đối với các lĩnh vực phát triển của trẻ. 2. Thực trạng vấn đề: Năm học 2020 – 2021 này, tôi được nhà trường phân công dạy ở lớp mẫu giáo bé C2. Lớp tôi có 30 cháu, 14 cháu nam, 16 cháu nữ. Đa số các phụ huynh đều mải đi làm kiếm tiền không chú ý đến việc rèn ngôn ngữ cho trẻ và một số trẻ lại nhút nhát quá không tham gia vào các hoạt động của trường, của lớp nên việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ gặp rất nhiều khó khăn.. Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau: 2.1. Thuận lợi: * Nhà trường: Cơ sở vật chất của trường tương đối khang trang và đầy đủ các điều kiện để đáp ứng yêu cầu chăm sóc, nuôi dạy trẻ. - Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đi học nâng cao trình độ chuyên môn, được tham gia tập huấn, bồi dưỡng các chuyên đề cấp huyện, cấp trường,…để giáo viên được học tập, củng cố kiến thức nghiệp 2/19
  4. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. vụ chuyên môn và luôn sát sao đôn đốc giáo viên xây dựng kế hoạch chương trình cả năm ngay từ đầu năm học. - Lớp học được đầu tư cơ sở vật chất, được mua sắm các đồ dùng đồ chơi hiện đại theo đúng thông tư 01… phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng đảm bảo cho trẻ tham gia vào các hoạt động. - Đội ngũ giáo viên vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ, năng động, sáng tạo, nhiệt tình, luôn đoàn kết, thống nhất cao và có nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ . - Phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát có đầy đủ đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho việc vệ sinh, chăm sóc giáo dục trẻ. - Ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức triển khai kiến tập nhiều chuyên đề trên cả 4 độ tuổi. - Bản thân tôi có tinh thần trách nhiệm, tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày cho trẻ. - Giáo viên trong lớp đoàn kết biết cùng nhau đưa ra các biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ sao cho phù hợp với khả năng và độ tuổi của trẻ. * Trẻ: Các cháu trong lớp cùng lứa tuổi. Đa số trẻ trong lớp đều nhanh nhẹn, hoạt bát, thông minh và có sức khỏe tốt. Đa số trẻ trong lớp đều được học qua các khối nhà trẻ nên cũng khá mạnh dạn và tự tin tham gia vào các hoạt động ở lớp. 100% trẻ học bán trú tại trường. *Phụ huynh: Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ. 2.2. Khó khăn: * Đối với giáo viên: Công việc chăm sóc - giáo dục trẻ ở lớp chiếm nhiều thời gian nên việc nghiên cứu vận dụng những kế hoạch định hướng chung để phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong lớp còn chưa linh hoạt. * Đối với trẻ: Một số trẻ ở nhà được bố mẹ nuông chiều, không để con phải làm bất cứ việc gì từ việc nhỏ nhất. - Đặc biệt có nhiều trẻ ở nhà bố mẹ cho xem ti vi, điện thoại nhiều nên đến lớp trẻ thụ động, không tích cực tham gia vào các hoạt động cùng cô và các bạn trong lớp. - Tuy cùng một độ tuổi nhưng có nhiều trẻ sinh cuối năm nên khả năng hoà nhập không đồng đều, còn nhút nhát và một số bé đi học chưa đều, do sức 3/19
  5. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. khoẻ hoặc hạn chế về thể chất như cháu: Minh Nhật, Thảo Nhi, Ngọc Diệp... Một số bé lại quá hiếu động như cháu: Minh Khôi ... bên cạnh đấy lớp tôi còn có 2 trẻ chậm cả về giao tiếp lẫn nhận thức là cháu Phúc An, Mạnh Hùng Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ ở lứa tuổi mầm non. Xuất phát từ những thuận lợi, khó khăn đó tôi đã áp dụng thực hiện một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi tại lớp mình. Cụ thể như sau: 3. Các biện pháp đã tiến hành. 3.1. Biện pháp 1: Khảo sát ngôn ngữ của trẻ để lập kế hoạch phù hợp. Lứa tuổi mẫu giáo bé là lứa tuổi cần sự quan tâm và chăm sóc rất nhiều, ngoài việc quan tâm, chăm sóc trẻ tôi luôn dành thời gian để quan sát, tìm hiểu và đánh giá trẻ về mặt phát triển ngôn ngữ. Vì vậy mà ngay từ đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát tình hình thực tế ở lớp mình và thấy: Ở trẻ 3-4 tuổi là lứa tuổi khủng hoảng về tâm lý, trẻ thích tìm hiểu về thế giới xung quanh theo cách riêng của trẻ, trẻ thích làm theo ý mình và rất hay bắt chước người lớn. Trẻ rất dễ hứng thú nhưng cũng rất dễ chán nản, trẻ thích và bị hấp dẫn bới những gì cụ thể, có hình ảnh, màu sắc. Cách phát âm của trẻ lớp tôi còn sai những âm thanh khó, còn nói ngọng, nói lắp và chưa tự tin khi nói. Trẻ chỉ bày tỏ nhu cầu của mình bằng những hành động, điệu bộ( lấy tay chỉ, khóc…). Những lúc như vậy cô không chiều theo trẻ mà yêu cầu trẻ nói nhu cầu của mình hoặc cô có thể nói và cho trẻ lập lại. Không chỉ vậy mà vốn từ trẻ rất ít, đa số trẻ sử dụng danh từ nhiều, trẻ chưa biết nhiều các từ khái niệm như: Hôm qua, hôm nay, ngày mai. Các từ chỉ tính chất không gian như: cao thấp, dài ngắn, rộng hẹp…. Đa số trẻ sử dụng câu đơn tuy nhiên còn thiếu bộ phận trong câu. Từ việc tìm hiểu rõ về đặc điểm sinh lí và đặc điểm phát triển ngôn ngữ ở lứa tuổi mẫu giáo bé . Hiểu trẻ là điều kiện tiên quyết để giáo dục trẻ có hiệu quả. Do đó, để nắm được tình hình, khả năng của trẻ, từ đó lên kế hoạch phát triển ngôn ngữ cho trẻ, tôi đã tiến hành xây dựng các tiêu chí đánh giá phù hợp với trẻ 3 – 4 tuổi trong 1 năm như sau: Tháng 9 -10-11: luyện tai nghe cho trẻ nhằm phát triển thính giác âm vị cho trẻ ( cho trẻ nghe bài hát, câu chuyện, ca dao, đồng dao..) tôi tạo điều kiện cho trẻ tập trung chú ý luyện khả năng thính giác thông qua các bài tập trò chơi : Tai ai tinh, ai đoán giỏi… Tháng 12 - 01- 02: tôi tập trung vào tăng vốn từ cho trẻ, tập cho trẻ phát âm rõ ràng, cho trẻ tập luyện phát âm với bài tập : Bà bảo bé, bé búp bê,... giải thích nghĩa từ khó. Kết hợp các bài đồng dao, câu đố, ca dao tục ngữ gắn vào các chủ đề, gắn vào các hoạt động của trẻ. 4/19
  6. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. Phát triển vốn từ cho trẻ thông qua trò chơi: kể chuyện, đố con gì kêu, Tháng 03 - 04 - 05: tôi đào sâu vấn đề luyện trí nhớ cho trẻ thông qua các bài thơ, đồng dao. Kết hợp cho trẻ vừa học vừa chơi, tạo cơ hội cho trẻ được nói để phát triển ngôn ngữ cho trẻ * Dưới đây là bảng khảo sát về phát ngôn ngữ của trẻ đầu năm khi chưa áp dụng các biện pháp Tổng Số trẻ Số trẻ STT Nội dung Tỉ lệ % số trẻ đạt chưa đạt Tỉ lệ % Phát âm rõ ràng 1 30 14 46,6 16 53,4 mạch lạc Phát âm câu phức 2 30 8 26,6 22 73,4 Hứng thú tham gia 3 30 8 26,6 22 73,4 đọc và thuộc Thể hiện bài đồng 4 30 7 23,3 23 76,7 dao ,thơ ,bài hát. Trẻ nói ngọng, nói 5 30 6 20 24 80 lắp Trẻ nói câu chưa rõ 6 30 10 33,3 20 67,7 nội dung Trẻ mạnh dạn tự tin 7 30 9 30 21 70 khi nói Qua việc khảo sát tình hình thực tế của trẻ về mặt phát triển ngôn ngữ, tôi rất trăn trở phải làm cách nào để ngôn ngữ của trẻ được phát triển hoàn thiện? để trẻ tự tin thoải mái hơn, mạnh dạn hơn khi nói? Tôi đã tìm tòi để có những biện pháp sau cho trẻ khắc phục được các nhược điểm về ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé. 3.2. Biện pháp 2: Bản thân tự học, tự bồi dưỡng về chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm để nâng cao nhận thức sâu sắc về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ: Đầu năm học, tôi cũng như các bạn đồng nghiệp đã được Ban Giám Hiệu nhà trường phổ biến về nhiệm vụ năm học. Chúng tôi còn tự học để nâng cao trình độ chuyên môn. Ngoài ra chúng tôi được tiếp xúc và được tìm hiểu rõ hơn về nhiệm vụ qua các tài liệu, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng từ đó tôi hiểu được ngôn ngữ là gì? Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thì cần làm gì?... Một số tài liệu tôi dùng để tham khảo trong quá trình viết sáng kiến như là cuốn Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non, cuốn các hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non . Minh họa hình 1 5/19
  7. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. Để có thể đạt được hiệu quả cao trong việc dạy trẻ thì trách nhiệm của người giáo viên hết sức lớn. Giáo viên cần xác định rõ những việc mình cần làm, cần dạy trẻ những gì? Và dạy như thế nào? Việc này đòi hỏi người giáo viên cần đưa ra một hệ thống các phương pháp, những hình thức cũng như lồng ghép nhiều trong việc giáo dục trẻ. Theo tôi, trước hết giáo viên cần tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực của trẻ, giáo viên cần phải biết khai thác phát huy năng khiếu, tiềm năng sáng tạo ở mỗi trẻ. Tóm lại: Vì mỗi đứa trẻ là một nhân vật đặc biệt, phải giáo dục trẻ như thế nào để trẻ cảm thấy thoải mái trong mọi tình huống của cuộc sống. Trẻ được tiếp xúc với cô giáo trong suốt cả một ngày vì thế giáo viên rất thuận lợi trong việc tìm hiểu đặc điểm tính cách của mỗi trẻ từ đó có thể đưa ra những biện pháp giáo dục với trẻ trong lớp của mình.dựa theo thời khóa biểu đã được phân công,giáo viên cần thường xuyên tổ chức các họat động giáo dục chăm sóc giáo dục trẻ một cách thích hợp tuân theo một số quan điểm: giúp trẻ phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội và thẩm mỹ. Phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú, chủ động khám phá tim tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kỹ năng vào việc giải quyết các tinh huống khác nhau. Khi đã tạo được niềm hứng thú cho trẻ thì lúc này, giáo viên cần giúp trẻ có được những mối liên kết mật thiết với những bạn khác trong lớp, trẻ cần phải học về cách hành xử, biết lắng nghe trình bày và diễn đạt được ý của mình khi vào trong các nhóm trẻ khác nhau, giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới. Điều này liên quan tới việc đứa trẻ có cảm thấy thoải mái, tự tin hay không đối với mọi người xung quanh, cũng như việc mọi người xung quanh chấp nhận đứa trẻ đó như thế nào? Cô chuẩn bị cho trẻ sự tự tin, thoải mái trong mọi trường hợp nhất là trong việc ăn uống để chúng ta không phải xấu hổ vì những hành vi không đẹp của trẻ. Trong suốt quá trình thực hiện người giáo viên đừng quên việc thường xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm tình hình của trẻ, trao đổi với phụ huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ tại nhà, bàn bạc cách giải quyết những khó khăn gặp phải. Tạo một mối quan hệ qua lại giữa gia đình và nhà trường đồng thời giúp người giáo viên có được niềm tin từ các bậc phụ huynh. 3.3. Biện pháp 3: Giáo viên tạo một môi trường lớp học thân thiện, cởi mở để kích thích phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó, ngay từ đầu năm 6/19
  8. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. học tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp về kế hoạch, biện pháp trang trí sắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và tích cực đối với trẻ. Và kết quả thật đáng mừng, với sự cố gắng của cả cô và trẻ lớp Mẫu giáo bé C2 đã được xếp loại xuất sắc trong phong trào trang trí lớp năm học 2020- 2021. Đây chính là một thuận lợi cho những hoạt động của trẻ hằng ngày ở trên lớp như hoạt động học, hoạt động góc... Môi trường lớp có nhiều góc mở cho trẻ hoạt động, trẻ được hoạt động một cách tích cực, được giao lưu, chia sẻ cùng với các bạn thể hiện tinh thần đoàn kết, tính đồng đội với các bạn và với cô. Trong lớp của tôi đã bố trí rất nhiều góc chơi, tôi quan sát thấy trẻ trong lớp chơi rất hứng thú. Bởi vì mỗi góc chơi là cô giáo đã bố trí và cùng trẻ làm rất nhiều đồ dùng, mỗi góc chơi mang một tính chất và phong cách khác nhau. Với cách trang trí và tổ chức như vậy trẻ sẽ có nhiều sự lựa chọn cũng như các cách chơi khác nhau với mỗi góc chơi, điều này mang lại cho trẻ nhiều cảm xúc, nhiều trải nghiệm cho trẻ từ đó trẻ của tôi luôn linh động, sáng tạo với mỗi góc chơi của mình. Ví dụ ở góc sách truyện: Tôi đã sưu tầm kết hợp cùng phụ huynh tạo ra một góc đọc, xem sách truyện về ngôn ngữ cũng như nhiều câu chuyện sách truyện cùng trao đổi và thảo luận cùng nhau rất vui. Minh họa hình 2 3.4. Biện pháp 4: Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua các hoạt động. a- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua giờ đón, trả trẻ : Giờ đón ,trả trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường , tới lớp cô phải thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ.Vì trò chuyện với trẻ là hình thức đơn giản nhất để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là ngôn ngữ mạch lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ cô mới có thể cung cấp, mở rộng vốn từ cho trẻ. VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ: + Gia đình con mấy người,có những ai? Trong gia đình ai yêu con nhất? + Mẹ yêu con như thế nào? Buổi sáng ai đưa con đến lớp? + Bố con đưa đi bằng phương tiện gì? + Khí đến lớp con thích chơi với bạn nào nhất? Con đang chơi gì thế? Như vậy khi trò chuyện với cô trẻ tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ của trẻ nhờ đó mà được mở rộng và phát triển hơn. Ngoài ra trong giờ đón trẻ , trả trẻ tôi luôn nhắc trẻ biết chào ông, bà, bố, mẹ như vậy kích thích trẻ trả lời câu trọn vẹn bên cạnh đó giáo dục trẻ có thói quen lễ phép, biết vâng lời.Minh họa hình 3 7/19
  9. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. b- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động góc: Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể phát triển ngôn ngữ một cách toàn diện được mà phải thông qua các hoạt động khác trong đó có hoạt động góc. Đây có thể coi là một hình thức quan trọng nhất , bởi giờ chơi có tác dụng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hoá vốn từ cho trẻ.Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất trong thời gian trẻ hoạt động, là thời gian trẻ được chơi thoải mái nhất. Trong quá trình trẻ chơi sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện học và sử dụng các từ có nội dung khác nhau. VD1: Trò chơi trong góc “ Góc bán hàng” trẻ được chơi với các đồ chơi góc bán hàng, trẻ được đóng vai người bán hàng và khi trẻ chơi sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày. + Bác ơi bán cho tôi ? ( bác cần mua gì?) + Bao nhiêu tiền hả bác? ( 10 nghìn ạ…) + Bán cho tôi một kg cà chua ? (bác chờ tôi nhé) Qua giờ chơi cô không những dạy trẻ phát triển ngôn ngữ mà còn dạy trẻ nghe, hiểu giao tiếp cùng nhau và trao cho nhau những tình cảm yêu thương , gắn bó của con người. Minh họa hình 4 VD2: Trong góc “ Bé cùng học toán” tôi đã cho trẻ ghép hình bằng nhiều miếng ghép khác nhau. + Con đang làm gì vậy? ( Con đang ghép hình tròn ạ) + Thế còn bạn ghép hình gì?( Con ghép hình vuông ạ) - Như vậy bằng những đồ chơi tự tạo thông qua hoạt động chơi không những rèn cho trẻ sự khéo léo mà còn góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ. c- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động ngoài trời: Hàng ngày đi dạo chơi quanh sân trường tôi thường xuyên đặt câu hỏi để trẻ được gọi tên các đồ chơi quanh sân trường như : Đu quay, cầu trượt, bập bênh….Ngoài ra tôi còn giới thiệu cho trẻ biết cây xanh, cây hoa ở vườn trường và hỏi trẻ: + Cây rau gì đây?(Cây rau bắp cải ạ? Rau bắp cải có đặc điểm gì? + Lá rau như thế nào? ( Lá to, tròn) Vườn rau của trường do ai trồng? + Các con nhìn thấy trong vườn rau trồng những loại rau gì? + Muốn rau xanh tốt thì chúng mình cần làm g? Qua những câu hỏi cô đặt ra sẽ giúp trẻ tích luỹ được những vốn từ mới ngoài ra còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ chính xác, mạch lạc, rõ ràng hơn. Ở lứa tuổi này trẻ nhiều khi hay hỏi và trả lời trống không hoặc nói những câu không có nghĩa. Vì vậy bản thân tôi luôn chú ý lắng nghe và nhắc nhở trẻ, nói mẫu cho trẻ nghe và yêu cầu trẻ nhắc lại. 8/19
  10. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. d- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động học * Giờ khám phá khoa học: Đây là môn học quan trọng nhất đối với sự phát triển ngôn ngữ và cung cấp vốn từ vựng cho trẻ. Trẻ ở lứa tuổi 3-4 tuổi đang bắt đầu học nói, bộ máy phát âm chưa hoàn chỉnh, vì vậy trẻ thường nói không đủ từ, nói ngọng, nói lắp. Cho nên trong tiết dạy cô phải chuẩn bị đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ. Bên cạnh đó cô phải chuẩn bị một hệ thống câu hỏi rõ ràng ngắn gọn trong khi trẻ trả lời cô hướng dẫn trẻ nói đúng từ, đủ câu không nói cộc lốc. VD1: Trong bài nhận khám phá “ Các loại quả” cô muốn cung cấp từ cho trẻ cô phải chuẩn bị các loại quả thật để cho trẻ quan sát. Trẻ sẽ sử dụng các giác quan như: sờ, nhìn…..nhằm phát huy tính tích cực của tư duy, rèn khả năng ghi nhớ có chủ đích. - Để giúp trẻ hứng thú tập trung vào đối tượng quan sát cô cần đưa ra hệ thống câu hỏi: + Đây là quả gì? ( Qủa xoài ạ ) + Các con nhìn xem quả xoài có đặc điểm gì? + Quả xoài có chứa nhiều vitamin gì? - Trong khi trẻ trả lời cô phải chú ý đến câu trả lời của trẻ. Trẻ phải nói được cả câu theo yêu cầu câu hỏi của cô. Nếu trẻ nói cộc lốc, thiếu từ cô phải sửa ngay cho trẻ. VD2 : Hoạt động khám phá “ Ô tô” - Khi vào bài tôi đặt câu đố: “ Xe gì bốn bánh Chạy ở trên đường Còi kêu bim bim Chở hàng chở khách” ( Ô tô) - Trẻ trả lời đó là ô tô tôi đưa chiếc ô tô cho trẻ xem và hỏi: + Xe gì đây? ( Ô tô ạ + Ô tô có màu gì? ( Màu đỏ ạ ) + Ô tô đi ở đâu? ( Ô tô đi ở trên đường ạ) + Ô tô dùng để làm gì? ( Dùng để đi ạ) + Còi ô tô kêu như thế nào? (bíp bíp..) + Đây là cái gì? ( Cô hỏi từng bộ phận của ô tô và yêu cầu trẻ trả lời) Cứ như vậy tôi đặt hệ thống câu hỏi từ tổng thể đến chi tiết để trẻ trả lời nhằm kích thích trẻ phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ, qua đó lồng liên hệ thực tế giáo dục trẻ về an toàn giao thông khi đi trên đường. * Giờ LQ văn học Trên tiết học khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ và còn hình thành phát triển ở trẻ ngôn ngữ nói mạch lạc mà 9/19
  11. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. muốn làm được như vậy trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ cũng được học thêm được các từ mới qua giờ học thơ, truyện. Để giờ thơ, truyện đạt kết quả cao cũng như hình thành ngôn ngữ cho trẻ thì đồ dùng phục vụ cho tiết học phải đảm bảo : - Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho trẻ. - Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải có chữ to giúp cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi. - Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của cô phải trong sáng, giọng đọc phải diễn cảm, thể hiện đúng ngữ điệu của các nhân vật. VD1: Khi cô đọc bài thơ “ Ếch con học bài”. Cô có thể vừa đọc vừa kết hợp cho trẻ quan sát mô hình để kích thích khả năng, hứng thú của trẻ. Để từ đó trẻ sẽ hỏi và trao đổi với cô nhiều hơn khả năng ngôn ngữ của trẻ sẽ phát triển hơn. Sau đó cô chuẩn bị một hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ được nội dung bài thơ và từ vừa học + Ếch con đi học khi thời tiết như thế nào?( Trời mưa ạ) + Đến lớp ếch con được làm gì? ( Được nghe cô giáo giảng bài ) + Ếch con học bài vào lúc nào?( Ếch học bài vào ban đêm ạ) + Qua câu truyện con thấy bạn ếch là người như thế nào?( Chăm chỉ ạ) - Cô đọc 2-3 lần cho trẻ nghe để giúp trẻ hiểu thêm về bài thơ và giáo dục trẻ phải chăm chỉ học bài VD2: Trong câu truyện “ Thỏ ngoan” ngoài việc giúp trẻ thể hiện ngữ điệu, sắc thái tình cảm của các nhân vật trong truyện tôi còn sửa sai những từ trẻ hay nói ngọng để giúp trẻ phát âm chuẩn và động viên những trẻ nhút nhát mạnh dạn hơn khi trả lời. + Trẻ hay nói ô tô - Ô chô. + Trẻ nói Thỏ ngoan - Thỏ ngan + Bác Gấu - Bác ấu + Con Cáo - Con áo - Mỗi khi trẻ nói sai tôi dừng lại sửa sai luôn cho trẻ bằng cách: tôi nói mẫu cho trẻ nghe 1-2 lần sau đó yêu cầu trẻ nói theo. - Thể hiện sắc thái , ngữ điệu nhân vật sẽ cuốn hút rất nhiều trẻ tham gia đặc biệt những trẻ nhút nhát qua đó cũng mạnh dạn hơn. Đối với những trẻ đó tôi động viên, khích lệ trẻ kịp thời. - Tôi cho trẻ thể hiện ngữ điệu của các nhân vật trong truyện “ Thỏ ngoan” + Giọng Bác Gấu bị mưa rét thì ồm ồm và run, nét mặt buồn. + Giọng con Cáo thì gắt gỏng, nét mặt kênh kiệu. + Giọng Thỏ thì ân cần , niềm nở. 10/19
  12. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. - Như vậy thơ truyện không những kích thích nhận thức có hình ảnh của trẻ mà còn phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách toàn diện. Trẻ nhớ nội dung câu truyện và biết sử dụng ngôn ngữ nói để tiếp thu kiến thức. Minh họa hình 5 * Giờ HĐ âm nhạc: - Để thu hút trẻ vào giờ học và giúp trẻ phát triển ngôn ngữ được tốt hơn thôi thúc tôi phải nghiên cứu, sáng tạo những phương pháp dạy học tốt nhất có hiệu quả với trẻ. - Đối với tiết học âm nhạc trẻ được tiếp xúc nhiều đồ vật: ( Trống, lắc, phách tre, mõ, xắc xô … và nhiều chất liệu khác) trẻ được học những giai điệu vui tươi kết hợp với các loại vận động theo bài hát một cách nhịp nhàng. Để làm được như vậy đó là nhờ sự hiểu biết, nhận thức vốn từ, kỹ năng nhất là sự giao tiếp bằng ngôn ngữ của trẻ được tích luỹ và lĩnh hội, phát triển tính nghệ thuật, giúp trẻ yêu âm nhạc. - Qua những giờ học hát, vận động theo nhạc, trẻ đã biết sử dụng ngôn ngữ có mục đích, biết dùng ngôn ngữ và động tác cơ bản để miêu tả những hình ảnh đẹp của bài hát. VD: Hát và vận động bài “ Đố bạn” + Câu đầu tiên: Trèo cây nhanh thoăn thoắt đố bạn biết con gì? (Trẻ đưa tay ra phía trước giả vờ trèo cây) + Câu thứ hai : Đầu đội 2 cái lá đó là chú voi con.( Trẻ đưa 2 tay lên đầu) + Câu thứ ba: Hai tai to phành phạch đó là chú voi con ( Trẻ giơ 2 tay giả vờ làm tai voi) + Câu cuối: Trông xem kìa, trông xem kìa ai đi như thế kia. Phục phịch, phục phịch đó là bác gấu đen ( Trẻ dậm mạnh chân xuống sàn) 3.5. Biện pháp 5: Một số trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ. - Đối với trẻ , được phát triển ngôn ngữ thông qua trò chơi là một biện pháp tốt nhất. Trò chơi đã trở thành phương tiện để cung cấp, tích luỹ được nhiều vốn từ và trên cơ sở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ đó trẻ biết sử dụng” số vốn từ ”đó một cách thành thạo. Qua trò chơi trẻ sẽ được giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữ cũng lưu loát hơn, vốn từ của trẻ cũng được tăng lên. Và tôi nhận thấy rằng khi trẻ chơi trò chơi xong sẽ gây sự hứng thú lôi cuốn trẻ vào bài học. Như vậy trẻ sẽ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng và thoải mái - Bản thân tôi đã tìm tòi, tham khảo, đọc những tài liệu sách và tôi thấy rằng trò chơi này thực sự có hiệu quả làm tăng thêm vốn từ cho trẻ, từ đó ngôn ngữ của trẻ ngày càng phong phú. 11/19
  13. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. Trò chơi 1: “ Cái gì? Dùng để làm gì? Mục đích của trò chơi này là tôi muốn trẻ nhận biết được một số đồ dùng quen thuộc và biết tác dụng của những đồ chơi từ đó ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển : Chuẩn bị: + Đồ dùng để ăn uống ( Bát , thìa, cốc , ca…) + Đồ dùng để mặc (Quần, áo, khăn, mũ…) + Mỗi trẻ một tranh lô tô đồ dùng khác nhau. Tiến hành: Tôi cho trẻ ngồi chiếu xung quanh cô. Cô nhắc tên đồ dùng nào thì trẻ phải nói nhanh đồ dùng đó dùng để làm gì? - Cô nói: + Cái bát dùng để làm gì? ( Cái bát đựng cơm) + Cái cốc dùng để làm gì? (Dùng để uống nước) + Cái mũ để làm gì? ( Cái mũ để đội) + Cái áo để làm gì? ( Cái áo để mặc) - Sau khi hỏi trẻ xong tôi vận dụng trò chơi này để rèn sự nhanh nhẹn và tư duy của trẻ. Tôi phát cho mỗi trẻ một lô tô đồ dùng khác nhau. Tôi yêu cầu trẻ gọi tên đồ dùng và xác định nơi cất đồ dùng đó trong lớp. Sau đó tôi hô: 1,2,3 yêu cầu trẻ chạy nhanh về đúng nơi đồ dùng. Trò chơi 2: “ Trò chuyện về các PTGT quen thuộc ”. Qua trò chơi này trẻ sẽ kể được một số phương tiện giao thông quen thuộc như : ô tô, xe đạp , xe máy, tàu hoả…. Chuẩn bị: + Mô hình các PTGT: ô tô , xe máy, xe đạp…. + Tranh, ảnh các loại PTGT. + Đàn, đài có thu âm thanh tiếng kêu của các PTGT cho trẻ đoán Tiến hành: Trong trò chơi này tuỳ thuộc vào thời gian rảnh rỗi tôi có thể cho trẻ chơi. Có thể là giờ đón trẻ, trả trẻ, giờ chơi buổi chiều…tôi có thể đàm thoại với trẻ về các loại PTGT mà trẻ biết như : + Hôm nay, ai đưa con đến trường? + Con đi bằng phương tiện gì? + Mẹ con đưa đến trường bằng PT gì? + Khi đi đường con nhìn thấy gì ? + Cô nào đón con vào lớp? + Bạn nào đã được đi ô tô rồi ? + Hôm qua chủ nhật bố mẹ có cho con + Ô tô kêu như thế nào ? đi đâu không? + Khi ngồi trên ô tô phải như thế nào + Con đi với ai? để đảm bảo an toàn giao thông? Sau khi đặt những câu hỏi như vậy tôi khuyến khích trẻ kể tên những loại PTGT khác mà trẻ biết. Tiếp tục cho trẻ quan sát mô hình PTGT và cho trẻ nghe âm thanh của PTGT yêu cầu trẻ đoán đó là PTGT nào. 12/19
  14. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. Một số trò chơi dân gian phát triển ngôn ngữ cho trẻ. RỒNG RẮN BỊT MẮT BẮT DÊ Rồng rắn đi chơi Một bầy trẻ nhỏ Vừa hát vừa cười Bịt mắt bắt dê Đến thăm thầy thuốc Dê vấp bờ hè Đếm chân mà bước Ngã kềnh bốn vó Thong thả mà đi Mọi người cười rộ Tay chống chân quỳ Cố đuổi vòng quanh Hỏi cho thật lớn : Dê chạy thật nhanh Thầy thuốc có nhà không ? Túm ngay một chú . 3.6. Biện pháp 6: Phối hợp với các bậc phụ huynh phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Muốn đạt được hiệu quả cao nhất trong việc dạy trẻ ngôn ngữ thì không chi đơn thuần giáo viên lập kế hoạch thực hiện trên lớp mà còn cần phối hợp với các bậc phụ huynh để giúp cho việc giáo dục đạt hiệu quả tối ưu nhất. nhiều phụ huynh khi gửi con tới trường thì nghĩ răng việc giáo dục là hoàn toàn của các cô giáo nhưng điều đó không đúng . Rõ ràng cha mẹ là những người thầy đầu tiên của con cái vì thế trách nhiệm giáo dục con cái cũng là ở bố mẹ trẻ. Vì vậy giáo viên cần có biện pháp tuyên truyền đúng đắn, phù hợp để có thể giúp phụ huynh hiểu điều đó và cùng phối hợp với giáo viên. Hiểu được điều đó , ngay từ đầu năm tôi đã có biện pháp giúp phụ huynh hiểu cần chung tay với các cô để cùng giáo dục các con của mình theo con đường đúng đắn. Muốn vậy, phụ huynh cũng cần phải hiểu tầm quan trọng của ngôn ngữ? Làm gì để phát triển ngôn ngữ cho con em mình?... Tôi đã xây dựng góc tuyên truyền và đưa vào đó các nội dung không chỉ thông báo tình hình sức khỏe, dinh dưỡng mà còn đưa vào các thông tin cha mẹ cần biết, các chỉ số ở độ tuổi này trẻ cần phát huy tư duy, tình cảm, nhân cách, quan hệ xã hội… để phụ huynh nắm bắt được. Sau khi đưa ra các nội dung như vậy, phụ huynh hiểu rõ được thì việc phối hợp cùng cô giáo sẽ dễ dàng hơn. Tôi đặc biệt chú ý hai thời điểm là đón trả trẻ vì đây là khoảng thời gian cô giáo và phụ huynh có thể trao đổi những thông tin về trẻ dễ nhất, điều này làm cho việc giáo viên nắm bắt tâm sinh lý, đặc điểm tính cách cá nhân của trẻ rõ nhất. ở nhà, người lớn hãy là một tấm gương để trẻ noi theo, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an tòan cho trẻ. Cha mẹ hãy luôn khuyến khích trẻ nói lên quan điểm của trẻ, nói chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và về những lựa chọn của mình, cần giúp trẻ hiểu rằng nên có thông số để theo đó mà lựa chọn, cố gắng không chỉ trích các quyết định của trẻ. Việc này sẽ hình thành kỹ năng tự kiểm soát bản thân, rèn luyện tính tự tin cho trẻ khi tham gia các hoạt động và các buổi thảo luận tại trừơng sau này. 13/19
  15. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. Một việc nữa là cha mẹ giúp trẻ phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để trẻ thực hiện ý thích đó. Ví dụ :Trên lớp có những hoạt động trẻ tham gia và đã tạo thành sản phẩm thì chiều ngày hôm đó khi phụ huynh tới đón con tôi sẽ cho trẻ giới thiệu về sản phẩm mà mình đã tạo ra cho bố mẹ mình biết. Điều này không những động viên khích lệ trẻ mà còn tạo thêm niềm tin ở phụ huynh với các giáo viên của con mình. Đó chính là những điều mà cha mẹ cũng như cô giáo hãy cùng chung tay để thực hiện dạy trẻ mọi lúc mọi nơi. Bản thân tôi cũng cảm thấy rất vui vì mình đã nhận lại được rất hiều sự ủng hộ và đóng góp từ các bậc phụ huynh. Đơn giản chỉ là những việc các bố các mẹ mang những bộ màu nước, mang những tờ bìa cát tông, hay tượng các con giống, các vỏ chai, lọ…để cô và các con cùng tự tay làm ra những con vật, những phương tiện giao thông, những bông hoa. .. phục vụ hoạt động góc, hoạt động học tập của các con. Các bậc phụ huynh cũng rất nhiệt tình và quan tâm tới các cô, mối khi thấy các cô bận rộn việc gì là các mẹ đều hỏi thăm, động viên tinh thần và giúp đỡ rất chu đáo. Những việc làm này tuy nhỏ nhưng nó góp phần thắt chặt sợi dây tình cảm giữa phụ huynh và nhà trường. Để phụ huynh thêm tin tưởng và yên tâm gửi con đến lớp. Tôi còn mời các bậc phụ huynh của lớp đến tham dự các hoạt động của trẻ ở lớp. Để phụ huynh thấy được ở lớp trẻ có thể làm được những công việc gì và thấy được sự vất vả của các cô khi tổ chức các hoạt động cho trẻ. Qua đó các bậc phụ huynh hiểu hơn về công tác chăm sóc giáo dục trẻ và phối hợp với các cô giáo để việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt nhất. Kết quả: Một số phụ huynh trước đây có sự giáo dục chưa đúng đắn, chưa khoa học nay đã nhận thức được vấn đề, họ đã rất nhiệt tình phối hợp và rất yên tâm khi đưa con đến lớp. Phụ huynh hưởng ứng, thường xuyên trao đổi và cùng phối kết hợp với giáo viên để cùng giáo dục cho trẻ và rất tin tưởng cô giáo bởi họ tự nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của con mình. Với những kết quả khả quan như vậy tôi thấy mình cần phải phát huy hơn nữa, nghiên cứu tài liệu và tích cực hơn nữa trong việc tiếp tục giáo dục và phát triển ngôn ngữ cho trẻ để làm tốt nhiệm vụ của mình. Qua đó giúp trẻ trở thành một công dân tốt, có ích cho xã hội. 4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm Sau một thời gian áp dụng và thực hiện các biện pháp trên vào quá trình giáo dục và rèn luyện ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé 3- 4 tuổi ở lớp. Tôi đã thu được kết quả cụ thể sau: 14/19
  16. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. 4.1. Bảng thống kê kết quả khảo sát trẻ sau khi thực hiện các biện pháp Trước khi áp dụng Sau khi áp dụng Số Số Tổng Số Số TT Tên tiêu chí Tỉ lệ trẻ Tỉ lệ Tỉ lệ trẻ Tỉ lệ số trẻ trẻ trẻ % chưa % % chưa % đạt đạt đạt đạt Phát âm rõ ràng 1 30 14 47 16 53 29 97 2 3 mạch lạc Phát âm câu 2 30 8 27 22 73 28 93 2 7 phức Hứng thú tham 3 gia đọc và 30 8 27 22 73 28 93 2 7 thuộc Thể hiện bài 4 đồng dao ,thơ 30 7 23 23 77 28 93 2 7 bài hát. Trẻ nói ngọng, 5 30 6 20 24 80 28 93 2 7 nói lắp Trẻ nói câu 6 chưa rõ nội 30 10 33 20 67 29 97 1 3 dung Trẻ mạnh dạn 7 30 9 30 21 70 29 97 1 3 tự tin khi nói 4.2. Về phía trẻ: Nhìn vào bảng khảo sát trên cho thấy sau khi áp dụng sáng kiến kết quả đạt được trên trẻ tăng lên rõ rệt: - Trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc tăng: 50% - Trẻ phát âm câu phức tăng : 66% - Trẻ hứng thú tham gia đọc và thuộc tăng: 66% - Trẻ thể hiện bài đồng dao ,thơ bài hát tăng: 70% - Trẻ nói ngọng, nói lắp tăng: 73% - Trẻ nói câu chưa rõ nội dung tăng: 64% - Trẻ mạnh dạn tự tin khi nói tăng: 67% 4.3. Về phía giáo viên: - Giáo viên hiểu hơn về tâm lý của trẻ theo từng độ tuổi, từ đó sử dụng các biện pháp thích hợp nhất để rèn luyện ngôn ngữ cho từng cá nhân trẻ. 15/19
  17. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. - Khi dạy trẻ ngôn ngữ, giáo viên có điều kiện trò chuyện với trẻ, trả lời những câu hỏi vụn vặt của trẻ, không quát mắng trẻ, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các trẻ trong lớp. - Trong giảng dạy, giáo viên chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn, mạnh dạn, tự tin điều khiển các cuộc họp phụ huynh học sinh,, biết tự chuẩn bị, phối hợp chặt chẽ, trao đổi thường xuyên với cha mẹ trẻ. - Có nhiều kinh nghiệm hơn trong công tác giảng dạy cũng như trong công tác nuôi dưỡng. Giáo viên biết mình cần làm gì để tốt nhất cho trẻ. Vì vậy các đợt thanh tra, kiểm tra đột xuất của trường cũng như của phòng giáo dục lớp tôi luôn được xếp loại tốt. 4.4. Về phía phụ huynh: - Phụ huynh cảm thấy tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, không chê bai chỉ trích cô giáo ngược lại luôn thông cảm, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp nguyên vật liệu giúp giáo viên trang trí lớp, làm đồ chơi,luôn hưởng ứng các phong trào của lớp tổ chức. Phụ huynh thấy yên tâm khi gửi con mình cho nhà trường, cho cô giáo. - Phụ huynh luôn coi trọng trẻ, có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc dạy trẻ ngôn ngữ, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức. Phụ huynh hiểu được vấn đề nên giáo dục cho trẻ những ngôn ngữ tốt nhất ngay khi trẻ còn bé. Số lượng phụ huynh tham gia dự họp đông hơn so với những năm trước. 16/19
  18. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận : Việc dạy trẻ phát triển ngôn ngữ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ, trẻ thích nghi nhanh hay chậm hình thành những ngôn ngữ sơ đẳng trong học tập và trong sinh hoạt hàng ngày phụ thuộc rất nhiều vào mức độ đúng đắn trong việc dạy trẻ của chúng ta. Thực tế, phát triển ngôn ngữ của trẻ 3- 4 tuổi chỉ đơn giản là các hoạt động cho trẻ trải nghiệm trong chính hoạt động hằng ngày tại trường mầm non .Để giúp trẻ hình thành phát triển ngôn ngữ chúng ta cần tìm hiểu thật kỹ đặc điểm tâm lý của trẻ theo từng độ tuổi để từ đó giúp trẻ có ngôn ngữ thật tốt. Để dạy trẻ phát triển ngôn ngữ, chính người lớn chúng ta hãy chứng tỏ mình là người sống có ngôn ngữ và hình thành ngôn ngữ cho trẻ thông qua mọi hoạt động bắt đầu từ việc nhỏ nhất, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của trẻ và tạo dần cho trẻ các thói quen tốt. Đó chính là những lợi ích về lâu dài để các bậc phụ huynh ngày nay quan tâm nhiều hơn đến việc rèn luyện phát triển ngôn ngữ cho con ngay từ tuổi mầm non. Giáo dục, rèn luyện phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi nói riêng cũng như trẻ lứa tuổi mầm non nói chung chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ là nền tảng cho quá trình học tập suốt đời của trẻ. Người lớn hãy luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động, tự tin vào bản thân đồng thời khuyến khích trẻ khi tham gia vào các hoạt động luôn chủ động tìm tòi, khám phá để tìm ra cách giải quyết. Đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. Bên cạnh những lời nói khích lệ, nêu gương, khuyến khích những hành vi, lời nói tốt của trẻ. Các bậc làm cha mẹ, cô giáo, những người lớn cần nhẹ nhàng, khéo léo khi rèn luyện các công việc tự phục cho trẻ, không nên hạ thấp khả năng của trẻ, không doạ nạt hay bắt trẻ phải làm những việc quá sức của trẻ. Người lớn không nên nuông chiều, bao bọc trẻ thái quá, mà nên cho trẻ tự làm những công việc vừa sức của mình. Người lớn cần sử dụng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợi mở phối hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp nhằm khuyến khích trẻ thực hiện và hiểu ý nghĩa của những công việc hành động mà trẻ làm. Song công việc thật không đơn giản. Trình độ nhận thức tiếp thu của mỗi cháu khác nhau, điều kiện hoàn cảnh sống từng gia đình mỗi cháu không đồng đều vì vậy qua quá trình thực hiện tôi nhận thấy muốn thực hiện tốt việc này, không chỉ bản thân mỗi giáo viên nỗ lực mà còn cần có sự hỗ trợ, giúp đỡ từ phía các cấp lãnh đạo, nhà trường và đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh mới có thể đem lại kết quả cao trong việc hình thành phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 17/19
  19. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. 2. Bài học kinh nghiệm: Sau một năm học áp dụng các biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé, bản thân tôi đã đã rút ra một số kinh ngiệm như sau: - Người lớn luôn là tấm gương sáng mẫu mực cho trẻ noi theo, luôn yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. - Cô giáo cần trau dồi kiến thức về phát triển ngôn ngữ cần thiết để dạy trẻ. Giáo viên cần nắm bắt được đặc diểm tâm sinh lí, năng lực của trẻ, cần linh hoạt sáng tạo trong quá trình tổ chức các hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ. - Cô giáo dành thời gian, chú ý nhiều hơn đến những cháu cá biệt để có biện pháp giáo dục phù hợp, phải động viên khen thưởng, sửa lại kịp thời cho trẻ nhằm kích thích những việc làm tốt, và hạn chế những hành vi xấu của trẻ. Cô giáo phải hết lòng yêu thương các cháu, với tinh thần là người mẹ thứ hai của các cháu, cô giáo phải nhạy bén trước những diễn biến của các cháu, hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của các cháu, hiểu được hoàn cảnh sống của từng gia đình. - Cô giáo phải luôn tìm tòi học hỏi, luôn có biện pháp sáng tạo mới trong giảng dạy và chăm sóc giáo dục trẻ. Không ngừng học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp để phát huy những mặt tốt, rút kinh nghiệm những việc chưa làm được. - Bên cạnh đó, cần phải có sự phối – kết hợp giữa giáo viên cùng lớp và sự giúp đỡ nhiệt tình của Ban giám hiệu thì việc dạy trẻ sẽ đạt kết quả cao hơn. Cần phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ nhất là rèn luyện phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Để đạt được điều đó, đòi hỏi phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động tới toàn thể các bậc phụ huynh để họ nhận thức đúng đắn về việc dạy trẻ phát triển ngôn ngữ quan trọng như thế nào? Từ đó giúp họ thấy rõ vai trò và trách nhiệm của gia đình trong việc chăm sóc – giáo dục trẻ. Muốn giáo dục chăm sóc trẻ đạt kết quả tốt thì phải có sự thống nhất phương pháp giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội. - Gia đình phải thật sự là mái ấm tình thương của trẻ, bố mẹ phải là tấm gương sáng để trẻ noi theo, phải quan tâm, yêu thương trẻ, có trách nhiệm giáo dục trẻ ngay từ khi mới chào đời. 3. Kiến nghị: Để giáo dục và rèn luyện giúp trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi có khả năng phát triển ngôn ngữ, tôi rất mong : 18/19
  20. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non. 3.1. Với phòng giáo dục: - Tổ chức các buổi học tập, phát huy kết quả sáng kiến kinh nghiệm đạt giải cấp thành phố về lĩnh vực phát triển ngôn ngữ để giáo viên học tập, trao đổi. - Mở các lớp bồi dưỡng cho giáo viên kiến thức dạy trẻ kỹ năng giao tiếp phát triển ngôn ngữ, một cách bài bản, chuyên sâu. 3.2. Với trường mầm non: - Thường xuyên tổ chức kiến tập cấp trường các hoạt động chuyên đề phát triển ngôn ngữ cho trẻ để mọi giáo viên có điều kiện học tập nâng cao kiến thức, kĩ năng dạy trẻ . - Trang bị thêm cho giáo viên các loại tài liệu bồi dưỡng kiến thức giáo dục và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 3.3. Với giáo viên: - Tích cực tham khảo các tài liệu sách báo, học hỏi kinh nghiệm của bạn bè đồng nghiệp để bổ sung kiến thức, nâng cao hiệu quả lồng ghép tích hợp phát triển ngôn ngữ trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày. - Luôn tìm tòi, sáng tạo, vận dụng linh hoạt các cơ hội trong các hoạt động học tập và sinh hoạt hàng ngày trên lớp để rèn trẻ các kỹ năng sơ đẳng cần thiết phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ. Với kết quả đạt được của bản thân tôi cũng như của lớp C2 được thể hiện ở sáng kiến cho thấy nếu biết phối hợp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nói chung, cho trẻ 3-4 tuổi nói riêng sẽ đạt được kết quả cao. Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong quá trình áp dụng vào việc giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo bé và cũng có một số kinh nghiệm rút ra từ thực tế của lớp học để áp dụng vào việc dạy trẻ. Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra những giải pháp tối ưu nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm non mới. Tôi xin chân thành cảm ơn! 19/19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2