Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi tại trường Mầm non Xuân Phúc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi tại trường Mầm non Xuân Phúc" nhằm tìm ra một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi cho trẻ trong trường Mầm non Xuân Phúc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi tại trường Mầm non Xuân Phúc

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NHƯ THANH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN RÈN KỸ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ 3-4 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON XUÂN PHÚC Người thực hiện: Trần Thị Bích Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Xuân Phúc SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn NHƯ THANH NĂM 2022
MỤC LỤC 1.1. Lý do chọn đề tài...........................................................................................1 2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường giao tiếp, lớp học thân thiện..............5 2.3.4. Biện Pháp 4: Thông qua hoạt động mọi lúc mọi nơi..................................8 DANH MỤC......................................................... 1
1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Như Bác Hồ đã nói: Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, ngủ học hành là ngoan Đúng vậy: Niềm hạnh phúc, tự hào của đất nước, của xã hội và của gia đình đó là thế hệ trẻ. Bởi thế hệ trẻ là nền tảng tương lai của đất nước, để đạt được niềm hy vọng ấy, xã hội, gia đình cần phải quan tâm, giáo dục và chăm sóc trẻ ngay từ buổi ban đầu. Bởi lẽ trẻ mầm non được hình thành và phát triển là cả một thế giới thu nhỏ của người lớn, nếu chúng ta không chăm sóc và giáo dục trẻ được tốt thì ngay mỗi người lớn chúng ta đã vẽ nên trong lòng mỗi trẻ thơ những hình ảnh và đức tính không đẹp đến với trẻ. Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ là một phần quan trọng trong nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, đó là khâu đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ đặc biệt là lứa tuổi mầm non. Thực tế, trong giai đoạn phát triển hiện nay của thời đại thì đây là thời kỳ vàng của sự bùng nổ công nghệ thông tin, máy tính, ti vi, điện thoại sử dụng ở mọi lúc, mọi nơi. Nhiều trẻ em bây giờ ngoài thời gian học tập ở trường lại chôn vùi vào điện tử, điện thoại... dần dần trẻ sẽ cảm thấy ngại tiếp xúc, giao tiếp với mọi người sẽ dần hạn chế. Nếu chúng ta không uốn nắn kịp thời thì sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách toàn diện sau này của trẻ. Mục tiêu giáo dục của mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi. Khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học tập ở các cấp học tiếp theo. Muốn đạt được những mục tiêu giáo viên cần chú trọng đến vấn đề giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Tự tin trong giao tiếp rất cần thiết cho trẻ ngay từ bậc học mầm non. Ngay từ khi bé chào đời giao tiếp đã là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ tồn tại và phát triển. Trẻ giao tiếp qua ánh mắt, qua các cử động của tay chân và đặc biệt là qua tiếng khóc… Nó là điều kiện cơ bản để phát triển trí tuệ và phát triển cả về mặt ngôn ngữ và nhận thức xã hội của trẻ. Trẻ muốn giao tiếp tốt phải có ngôn ngữ phong phú, đa dạng, hiểu biết nhiều… Và tự tin trong giao tiếp giúp trẻ mạnh dạn trao đổi với mọi người, có thể tự đề xuất. Hoặc nói lên những mong muốn của bản thân hoặc ý kiến của mình với người khác. Điều quan trọng nhất, nó giúp trẻ có thể mở lòng mình để tâm sự. Sẻ chia cùng mọi người, và điều này cũng giúp cô có thể hiểu về trẻ nhiều hơn.
2 Thế nhưng trong thực tế một số ít phụ huynh chưa nhận thức đúng đắn về việc chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non là phát triển toàn diện cho trẻ, nên chưa cùng cô phối kết hợp để chăm sóc và giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Bên cạnh đó đa số các bậc phụ huynh là người dân tộc thiểu số, những người nông dân quanh năm với ruộng đồng họ chỉ nghĩ một cách đơn giản rằng con em mình chỉ cần đến trường mầm non được các cô chăm sóc, cho ăn, ngủ thế là đủ, một số phụ huynh lại quá nuông chiều con đòi gì được nấy. Họ đâu coi trọng đến vấn đề giao tiếp của trẻ như thế nào, từ đó làm ảnh hưởng đến nhân cách của một con trẻ. Ngoài ra khi tiếp xúc với trẻ trong lớp mình phụ trách, tôi thấy có một số cháu rất nhút nhát, không mạnh dạn giao tiếp với bạn bè và cô giáo. Đặc biệt là người lạ làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ trong lớp nói riêng và chất lượng giáo dục của nhà trường nói chung. Là một giáo viên công tác lâu năm tôi rất nhiệt tình, năng động, trong công tác chuyên môn luôn cố gắng học hỏi các đồng nghiệp để nâng cao chuyên môn cho bản thân và được nhà trường đánh giá cao. Khi tiếp xúc với trẻ qua một số hoạt động tổ chức cho trẻ tại lớp, tôi thấy kỹ năng giao tiếp của trẻ còn nhiều hạn chế. Tôi băn khoăn làm thế nào để hình thành, phát triển kỹ năng giao tiếp trong mọi hoạt động cho trẻ đó là vấn đề mà tôi luôn suy nghĩ và muốn tìm biện pháp khắc phục. Chính vì vậy qua thời gian nghiên cứu tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi tại trường Mầm non Xuân Phúc” làm đề tài nghiên cứu và áp dụng vào thực tiễn công tác của bản thân. 1.2. Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu tìm ra một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi cho trẻ trong trường Mầm non Xuân Phúc. 1.3. Đối tượng nghiên cứu - Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi cho trẻ trong trường Mầm non Xuân Phúc 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận. - Phương pháp đàm thoại - Phương pháp quan sát - Phương pháp khảo sát - Phương pháp giảng giải - Phương pháp thực hành, trải nghiệm 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận Sống trong xã hội, con người không chỉ có quan hệ với thế giới sự vật hiện tượng bằng hoạt động có đối tượng mà còn có quan hệ với con người, với xã hội. Quan hệ đó gọi là giao tiếp. Vâng! Giao tiếp là gì? Giao tiếp là mối quan hệ giữa con người với con người, thể hiện sự tiếp xúc tâm lý giữa người và người, thông qua đó con người
3 trao đổi với nhau về thông tin, về cảm xúc, tri giác lẫn nhau, ảnh hưởng tác động qua lại với nhau. Từ đó có thể thấy giao tiếp không chỉ giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển con người mà nó đóng vai trò quyết định đến sự hình thành và phát triển nhân cách bởi vì thông qua giao tiếp giúp trẻ nhận thức các mối quan hệ một cách đầy đủ, chính xác và có hệ thống, giao tiếp củng cố những tri thức về các mối quan hệ xã hội mà trẻ đã lĩnh hội được, giao tiếp làm nảy sinh những tình cảm tốt đẹp ở trẻ đồng thời làm cho tình cảm của trẻ trở nên sâu sắc và ổn định hơn. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với công tác giáo dục trẻ tuổi mầm non. Bên cạnh đó, thông qua giao tiếp còn làm cho hành động, hành vi ứng xử của trẻ trở nên khéo léo, nhanh nhẹn và có ý nghĩa hơn chẳng hạn khi trẻ tham gia vào trò chơi trẻ biết cách ứng xử với người lớn và với bạn cùng tuổi tốt hơn. Quá trình trẻ tham gia giao tiếp đồng nghĩa với việc làm cho ngôn ngữ của trẻ ngày càng phát triển, câu nói của trẻ trở nên mạch lạc và đúng ngữ pháp. Vì ngôn ngữ là phương tiện phát triển tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ và là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh. Cùng với xu thế phát triển của thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước con người ngày càng năng động hơn. Vì vậy giao tiếp rất quan trọng với người lớn và vô cùng cần thiết đối với trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 3-4 tuổi. Trẻ ở lứa tuổi này rất thích hỏi, thích giao tiếp, thích tìm hiểu sự vật, sự việc. Nếu chúng ta không định hướng cho trẻ kỹ năng giao tiếp tốt sẽ hình thành ở trẻ một số tính như: ngại giao tiếp, tính tự kỷ, lầm lì ít nói, thích chơi một mình…Còn nếu định hướng tốt, người lớn thường xuyên giao tiếp với trẻ: Hỏi trẻ những sự việc xung quanh, trả lời đúng các câu hỏi trẻ đưa ra… trao đổi cùng trẻ những thắc mắc, giải quyết nhu cầu giao tiếp cho trẻ giúp trẻ nhanh nhẹn hoạt bát, thích giao tiếp, biết cách giao tiếp, chủ động trong giao tiếp: Biết đặt câu hỏi, biết nghe và trả lời câu hỏi của người lớn. Vì vậy cần thiết phải giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ đặc biệt là trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi, nhằm đáp ứng nhu cầu giao tiếp của trẻ, định hướng cho trẻ những thói quen, hành vi tốt, rèn cho trẻ những kỹ năng cơ bản trong giao tiếp. Hay nói cách khác rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ là tạo điều kiện thuận lợi giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách trẻ. 2.2. Thực trạng vấn đề 2.2.1 Thuận lợi - Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới. - Giáo viên trong trường đoàn kết biết cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp sao cho phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. - Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ. - Là một giáo viên luôn tâm huyết với nghề,yêu quí trẻ như con, tôi luôn phấn đấu học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp, qua tài liệu,để nâng cao trình độ cho bản thân.
4 2.2.2 Khó khăn - Do địa bàn xã xa khu dân cư nên việc nắm bắt thông tin mới đang còn gặp khó khăn. - Giáo viên còn nhiều hạn chế về phương pháp tổ chức giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ. - Một số trẻ do sự nuông chiều của gia đình nên việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ chưa được coi trọng. - Đa số trẻ trong lớp là con em nông thôn,việc phát âm vốn từ của trẻ đang còn mang tính chất vùng miền nên ảnh hưởng tới quá trình giao tiếp của trẻ. - Bên cạnh đó có trẻ còn phát âm ngọng chưa rõ ràng nên cách giao tiếp của trẻ còn nhiều hạn chế. - Một số phụ huynh chưa quan tâm đến trẻ, thậm chí một số gia đình còn thiếu kĩ năng giao tiếp làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo dục cho trẻ ở nhà trường - Nắm bắt được nhu cầu giao tiếp của trẻ và tầm quan trọng của giao tiếp đối với trẻ, từ đặc điểm tình hình của lớp tôi đã tiến hành khảo sát, đánh giá kỹ năng giao tiếp của 22 trẻ trong lớp tôi thu được kết quả ban đầu như sau. 2.2.3 Kết quả thực trạng Qua khảo sát thực trạng đầu năm học 2021-2022, với tổng số 22 trẻ được khảo sát tôi thu được kết quả như sau: Kết quả trước khi áp dụng SKKN. Kết quả khảo sát Số trẻ Đạt Chưa đạt TT Nội dung đánh giá được khảo sát Số trẻ Tỷ lệ Số tỷ lệ % trẻ % 1 Kỹ năng nghe, hiểu 22 trẻ 10 45.5 12 54.5 Kỹ năng ứng xử, thể hiện 2 22 trẻ 9 40.9 13 59.1 cảm xúc phù hợp Kỹ năng tự tin mạnh dạn 3 22 trẻ 10 45.5 12 54.5 trong giao tiếp 4 Kỹ năng trao đổi 22 trẻ 9 40.9 13 59.1 5 Kỹ năng hợp tác 22 trẻ 10 45.5 12 54.5 Kỹ năng xử lý tình huống 6 22 trẻ 10 45.5 12 54.5 giao tiếp Căn cứ vào kết quả khảo sát trên tôi nhận thấy: Kỹ năng nghe, hiểu, còn hạn chế, trẻ chưa chủ động tự tin trong giao tiếp, kỹ năng trao đổi truyền đạt thông tin, kỹ năng hợp tác còn đạt tỷ lệ thấp, nhiều trẻ chưa có kỹ năng ứng xử và thể hiện cảm xúc phù hợp.
5 Từ thực trạng trên, tôi đã tích cực nghiên cứu đúc rút kinh nghiệm tìm ra một số biện pháp nhằm rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3-4 tuổi ở trường Mầm non Xuân Phúc. 2.3. Các biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường giao tiếp, lớp học thân thiện Để trẻ có được “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” và để việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ đạt hiệu quả, thì việc tạo môi trường giao tiếp cho trẻ ở nhà trường là hết sức cần thiết. Trường mầm non, trước hết, phải tạo ra một môi trường an toàn, thân thiện, đảm bảo các điều kiện vui chơi lành mạnh để các em có thể tham gia tích cực - chủ động vào quá trình phát triển, thay vì thụ động trông chờ người lớn, phát huy tối ưu những tiềm năng sẵn có và qua đó, hình thành các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống. Yếu tố an toàn và thân thiện ở đây phải được thể hiện không chỉ ở môi trường thiên nhiên (như đầy đủ lượng ánh sáng, không khí trong lành, nguồn nước sạch), môi trường vật chất (bao gồm điều kiện phòng ốc, sân chơi, nơi ngủ nghỉ) mà còn ngay ở môi trường tâm lý - xã hội nữa. Đến lượt mình, sự an toàn và thân thiện của môi trường tâm lý - xã hội phản ảnh qua các mối quan hệ tích cực giữa cô giáo với trẻ, giữa trẻ với nhau, giữa cô giáo với cô giáo đều liên quan đến vấn đề rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Để tạo môi trường tâm lý - xã hội cho trẻ, vai trò quyết định thuộc về giáo viên, trẻ đều cảm thấy được cô yêu thương và được đối xử công bằng. Công bằng là nền tảng cho việc tạo ra mối quan hệ tốt. Tạo tâm lý tin cậy, mong muốn chia sẻ, gần gũi giữa giáo viên và trẻ. Luôn cư xử với thái độ ân cần niềm nở, biết cách lắng nghe trẻ, luôn gọi tên trẻ khi giao tiếp. Tạo mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với nhau thông qua tổ chức các hoạt động tập thể. Tôn trọng sự phát triển tự nhiên, đặc điểm tâm lý lứa tuổi, đặc điểm cá nhân (năng lực, đặc điểm cá nhân trong hành vi giao tiếp, ngôn ngữ). Chấp nhận trẻ học bằng cách Thử - Sai. Cho phép trẻ được làm sai trước khi làm đúng. Không cần thiết chỉnh sửa quá nhiều và luôn động viên trẻ lạc quan, tin vào bản thân. Khuyến khích trẻ bộc lộ cảm xúc, ý nghĩ và tự tin diễn đạt bằng lời nói Ví dụ: Mỗi khi trẻ gặp thất bại động viên trẻ bằng câu nói: “không sao đâu”, “Con hãy làm lại nào”, “từ từ thôi”, “con sắp làm được rồi”..... Tôi luôn hướng dẫn trẻ trở nên thoải mái, tự tin trước đám đông và luôn khen ngợi những tiến bộ của trẻ. Ví dụ: Qua buổi sinh hoạt văn nghệ tập thể, tôi động viên trẻ: + Con hãy biểu diễn một bài hát mà con yêu thích nhất + Con hát rất hay, các bạn muốn con thể hiện lại một lần nữa để bài hát hay hơn. Có thể nói rằng: Việc tạo môi trường, cơ hội cho trẻ hoạt động là một vấn đề hết sức cần thiết không chỉ với việc giáo dục kỹ năng giao tiếp mà với tất cả các hoạt động khác. Và cần thiết hơn cả đối với trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi, bởi đây là lứa tuổi được coi là bước nhảy trong các hoạt động cũng như trong tâm lý - xã hội của trẻ.
6 Đồng thời, tôi cũng bố trí môi trường trong lớp kích thích trẻ. Sắp xếp đồ chơi mầm non gọn gàng, trẻ dễ lấy chơi với bạn. Hình ảnh sắp xếp đồ chơi ở góc Bởi vì trẻ rất nhút nhát nên lúc đầu tôi thường phải đưa ra những luật chơi chẳng hạn 2 bạn sẽ chơi cùng nhau, điều này giúp trẻ dần dần giao tiếp và trò chuyện cùng nhau khi chơi, khoảng cách giữa các bé sẽ ngắn dần. Bên cạnh đó, tôi cũng sẽ đến từng nhóm chơi trò chuyện, gợi hỏi trẻ những trò chơi mà chúng đang có ý tưởng chơi, trẻ sẽ gần gũi, không sợ sệt nữa. 2.3.2. Biện pháp 2: Luôn luôn bên trẻ vui vẻ và trò chuyện cùng trẻ Một số trẻ lần đầu tiên được đến trường nên nhiều cháu còn nhút nhát, không tự tin tham gia các hoạt động ở trong lớp. Để thu hút sự chú ý của các cháu, trước tiên chúng tôi tìm hiểu mong muốn, sở thích của các bé và cùng bé đề ra những quy định chung của lớp như “Mạnh dạn tham gia chơi với bạn, đoàn kết với các bạn, nhường đồ chơi cho bạn” các hoạt động trong ngày. Đến cuối buổi học tôi tập cho trẻ tự nhận xét bé ngoan cho mình , cho bạn đã thực hiện tốt nội quy chưa. Bé nào tiến bộ sẽ được gắn một ngôi sao trên trán, được cô ghi tên ở bảng vàng bé ngoan của lớp, còn những bé chưa thực hiện được tốt nội quy thì cô động viên khuyến khích trẻ để trẻ tự tiên hơn, hứng thú tham gia các hoạt động. Thông qua các giờ đón, trả trẻ, những lúc rảnh rỗi, tôi sẽ tìm cách trò chuyện, hỏi han các con, tôi sẽ tự kể về những kỷ niệm vui buồn của bản thân mình để trẻ gần gũi với tôi. Từ đó tôi dần dần gợi hỏi trẻ, kích thích trẻ kể về bản thân mình trước lớp, trước các bạn và các cô. Trẻ sẽ dần dần tự tin hơn trong giao tiếp.
7 Không phải lúc nào cô cũng có thể tươi cười, nhưng sự không vui và buồn chán có thể ảnh hưởng tới trẻ. Thực tế, có một lần đầu năm học, tôi bị ốm nên người rất mệt mỏi, buồn thì tôi nhận thấy hôm đó trẻ cũng buồn và không dám trò chuyện cùng tôi. Bởi trẻ luôn coi cô là tấm gương phản chiếu chính những cảm xúc của chúng. Nếu cô giáo đang lo lắng, buồn sầu chắc chắn sẽ không thể thể hiện được những điều tốt đẹp. Nụ cười có thể đưa tôi và trẻ đến gần nhau hơn. Mỗi khi trẻ làm sai một cái gì đó, nếu tôi nở một nụ cười và trò chuyện giúp bé hiểu lỗi sai và khắc phục sẽ hiệu quả hơn cô trừng mắt và la mắng trẻ, trẻ sẽ không biết trẻ sai chỗ nào, mà còn làm trẻ sợ, không dám kể với cô tại sao như vậy. Vì vậy khi ở bên trẻ cô giáo luôn cố gắng tạo tâm lí vui vẻ để trẻ cảm thấy an toàn và vui. Khi đó chắc chắn trẻ sẽ tham gia hoạt động tích cực và nói ra nhu cầu của bản thân trẻ cùng cô. Đồng thời luôn tận dụng những kỷ niệm của trẻ để tạo ra cho trẻ ngày càng gần nhau hơn, quan tâm, hỏi han, chia sẻ vui buồn với bạn nhiều hơn. Chẳng hạn thông qua tổ chức ngày sinh nhật cho trẻ tại lớp, tôi thấy trẻ rất vui, các con trong lớp ngày càng có kỹ năng chung vui, chúc mừng sinh nhật của bạn, chia sẻ niềm vui với bạn qua những tấm hình. Sau khi tôi chụp xong sẽ mang lên trình chiếu lên smart tivi cho cả lớp cùng xem lại kỷ niệm vừa trải qua hành động khác nào đó. Để cô và cả lớp đoán xem đó là hành động, thái độ gì. 2.3.3. Biện pháp 3: Rèn kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động có chủ đích Giao tiếp bằng ngôn ngữ nghệ thuật thông qua tác phẩm văn học là một trong những hình thức giao tiếp độc đáo. Hoạt động giao tiếp văn học cũng nhằm trao đổi thông tin của con người trong xã hội được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện ngôn ngữ và nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức, về tình cảm, về hành động…. Mỗi hoạt động giao tiếp văn học đều gồm hai quá trình là tạo lập và lĩnh hội. Giao tiếp qua hoạt động văn học cũng có đầy đủ các nhân tố tham gia là nhân vật, ngữ cảnh, nội dung, mục đích, phương tiện và cách thức giao tiếp. Bên cạnh chức năng thông tin thì hoạt động văn học cũng đảm bảo chức năng văn học là nhận thức, giáo dục và thẩm mĩ. Như vậy hoạt động văn học chính là hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ song các nhân tố của hoạt động văn học có những nét đặc trưng riêng so với hoạt động giao tiếp thông thường trong đó phải kể đến nhân tố nhân vật giao tiếp. Ở trường Mầm non với các hoạt động văn học như: Kể truyện, đọc thơ, đồng dao, ca dao. Trẻ được nghe cô kể chuyện là điều vô cùng thích thú, những câu truyện hay có ý nghĩa truyền tải những thông điệp, giúp trẻ có được những kỹ năng sống quý báu, thông qua trẻ được nghe cùng với sự giảng giải của cô giúp trẻ hiểu nội dung tác phẩm một cách chọn vẹn, giúp trẻ tiếp nhận thêm vốn kinh nghiệm sống cho bản thân. Ví dụ: Câu chuyện “Thỏ ngoan”, “Cô bé quàng khăn đỏ” sau khi kể chuyện cho trẻ nghe tôi trò chuyện với trẻ bằng hệ thống câu hỏi . Chẳng hạn: - Cô vừa kể cho các con nghe câu chuyện gì?
8 - Trong truyện có những nhân vật nào? - Con thích nhân vật nào trong truyện? Tại sao con thích? - Trong truyện con thích nhất nhân vật nào? (Hay câu nói nào gây ấn tượng với con?) - Điều đó có ý nghĩa như thế nào? ...... Qua hệ thống câu hỏi đàm thoại không chỉ giúp trẻ hiểu nội dung truyện, nhớ được câu chuyện còn giúp trẻ có thêm vốn từ và sự tự tin, mạnh dạn giao tiếp cho trẻ. Trẻ đang hoạt động thông qua giờ LQVVH 2.3.4. Biện Pháp 4: Thông qua hoạt động mọi lúc mọi nơi Để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ tôi không chỉ hướng dẫn cho trẻ trong một hoạt động nhất định mà tôi luôn tận dụng mọi cơ hội và điều kiện trong tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ ở trường bởi môi trường sống và các hoạt động của trẻ tác động và ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển giao tiếp cho trẻ. Chính vì vậy mà bản thân tôi là giáo viên trực tiếp đứng lớp gần gũi với trẻ tôi đã nghiên cứu và lồng ghép các hoạt động phát triển giao tiếp vào trong các hoạt động trong ngày của trẻ và tận dụng ở mọi lúc, mọi nơi. * Thông qua hoạt động đón, trả trẻ Thông qua giờ đón, trả trẻ, tôi trò chuyện tạo cơ hội cho trẻ giao tiếp, khuyến khích trẻ tham gia một cách tích cực. Từ đó giúp trẻ có những hiểu biết thực tiễn nhất định về các chủ đề, trẻ cảm thấy tự tin, thoải mái và có những cảm xúc lành mạnh khi tham gia quá trình giao tiếp.
9 Rèn cho trẻ kỹ năng trình bày một vấn đề theo hai hình thức: Trẻ hỏi -Trẻ trả lời; Trẻ hỏi - Cô trả lời. Trẻ biết nói rõ ràng đúng câu, đúng ngữ pháp. Tôi chuẩn bị nội dung giao tiếp với trẻ, không gian giao tiếp hấp dẫn, gây hứng thú. Tạo không khí thoải mái, tâm thế vui vẻ hào hứng cho trẻ trước khi tham gia giao tiếp. Sau đó tôi cùng trò chuyện với trẻ về những gì đang diễn ra trong cuộc sống và giải đáp những thắc mắc của trẻ về những gì trẻ chưa biết bằng hệ thống câu hỏi mở, Cuối cùng cho trẻ tự rút ra bài học giáo dục của mình tự tích lũy kiến thức. Ví dụ: Chủ đề “Tết và mùa xuân” tôi trò chuyện với trẻ: + Vào những ngày tết đến gia đình con thường làm gì? + Chúng ta cần phải chuẩn bị những gì cho ngày tết? + Ngày tết các con được đi những đâu? + Con thường giúp bố mẹ những công việc gì để chuẩn bị đón tết? Như vậy, việc tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp giúp trẻ có những hiểu biết nhất định nhằm rèn luyện kỹ năng trình bày, trao đổi được hiệu quả hơn. * Thông qua hoạt động vui chơi Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi trẻ mẫu giáo được trẻ đón nhận một cách hứng thú và tích cực nhất, bởi nó đáp ứng được nhu cầu của trẻ, trong thế giới đồ vật, trẻ tha hồ vui chơi và sáng tạo. Việc tổ chức tốt hoạt động vui chơi không chỉ giúp hình thành khả năng mà còn đặt nền tảng khá vững chắc để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Ví dụ: Ở chủ đề “Thực vật, Tết và mùa xuân” Góc phân vai: Gợi ý cho trẻ đóng vai người bán, người mua. Thông qua đó giúp trẻ biết giao tiếp trao đổi với bạn trong khi chơi. Ở góc xây dựng: Cô quan sát và thăm dò ý tưởng của trẻ, qua đó khuyến khích trẻ muốn có công trình đẹp thì phải trao đổi ý kiến lẫn nhau, có sự liên kết giữa các bạn trong nhóm. Từ đó rèn cho trẻ kỹ năng chia sẻ hợp tác và ứng xử trong giao tiếp.
10 Trẻ đang hoạt động ở các góc Góc âm nhạc: Tôi chuẩn bị đầy đủ các dạo cụ, không gian để trẻ tham gia hoạt động âm nhạc: phông, sân khấu, đàn, cát sét... Cô giới thiệu và cho trẻ nghe giai điệu, nhịp điệu, âm thanh từ cát sét, đàn, các bạn biểu diễn. Sau khi trẻ lắng nghe cô đặt ra các câu hỏi: + Bạn hát bài gì? + Bài hát đó nói gì? + Bài hát đó có giai điệu như thế nào? Qua góc hoạt động kỹ năng nghe, hiểu được rèn luyện. Tại các góc chơi mở như: Góc “Kể chuyện cùng bé” tôi trang trí bằng những hoạ tiết và màu sắc sinh động và những cuốn truyện có những hình ảnh ngộ nghĩnh biết nói, biết nhảy múa trước mắt trẻ làm cho trẻ cũng như muốn nói cùng với những câu chuyện mà trẻ được khám phá. Như vậy, bằng hoạt động thông qua các trò chơi, tạo điều kiện cho trẻ tự rèn luyện nhân cách. Trẻ lớn lên và học hành khám phá thông qua trò chơi, các hành động chơi đòi hỏi trẻ phải suy nghĩ, trao đổi, hợp tác và chia sẻ. * Thông qua hoạt động ngoài trời hoạt động ngoài trời bao gồm các hoạt động có chủ đích (nhằm rèn luyện một số kiến thức, kỹ năng cho trẻ một cách khoa học, theo đúng mục tiêu của chương trình); các hoạt động giúp trẻ nhận biết và làm quen với môi trường và cuộc sống xung quanh… Có thể nói, khi trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời, khi trẻ đùa nghịch, cười nói, chạy nhảy… thực chất là trẻ khám phá, học hỏi và có điều kiện phát triển tốt nhất những cảm xúc tích cực của mình. Bên cạnh đó, các hoạt động này giúp trẻ phát triển về mặt thể chất, vận động, giúp bé tiêu hao năng lượng, do đó sẽ ăn ngủ ngon hơn. Việc chạy nhảy, vui đùa, hít thở không khí trong lành sẽ giúp cho đầu óc thoải mái, sảng khoái hơn, bé sẽ tiếp thu các bài học trong lớp một cách dễ dàng hơn. Mặt khác, hoạt động ngoài trời là tăng cường kĩ năng giao tiếp của trẻ. Trẻ sẽ tiếp xúc, làm quen, nói chuyện với các bạn trong lớp, từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp. Ngoài ra, trẻ sẽ dễ dàng thích nghi, hòa nhập khi đến các môi trường khác. Có thể nói, hoạt động ngoài trời là cơ hội để trẻ trải nghiệm, tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên. Trẻ được tri giác mọi vật xung quanh làm nảy sinh quá trình giao tiếp cho trẻ. Ví dụ: Trò chơi “Bịt mắt bắt dê” nhằm rèn luyện thính giác, óc phán đoán của trẻ. Cô cho trẻ chơi trò chơi “Tay trắng tay đen” để loại ra hai người. Hai
11 người đó sẽ chơi oẳn tù tì, người thua sẽ bịt mắt đi tìm dê, người thắng làm dê. Những người còn lại đứng thành vòng tròn. Người làm dê phải luôn miệng kêu “be, be” và né tránh người bị bịt mắt đang tìm cách bắt dê. Người làm dê không được chạy ra ngoài vòng tròn, nếu phạm luật sẽ bị bịt mắt. Khi nào người bịt mắt bắt được dê thì thay đổi người khác Hình ảnh: Trẻ đang chơi bịt mắt bắt dê Hoặc đang dạo chơi, tận dụng tình huống “Cơn gió làm lá rơi xuống sân. Vậy các con phải làm thế nào để sân trường sạch đẹp? Trẻ nói: Nhặt lá bỏ vào thùng rác. Hình thành kỹ năng ứng xử văn minh cho trẻ. Trong hoạt động ngoài trời thông qua trò chơi vận động, trò chơi dân gian nếu như là trò chơi mới thì cô nêu cách chơi và luật chơi sâu đó cho trẻ nhắc lại, nếu như là trò chơi cũ đã quen thuộc thì cho trẻ tự nêu cách chơi, luật chơi, tự phân vai chơi với nhau, thảo luận với nhau trong quá trình chơi. Cô là người luôn động viên và khuyến khích trẻ để trẻ hứng thú tham gia từ dó giúp trẻ phát triển hơn về kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Ngoài ra trong hoạt động ngoài trời trẻ sẽ được thoải mái và tự do vui chơi theo ý thích của mình, trẻ có thể thảo luận và rủ bạn cùng chơi theo nhóm chơi của mình của mình qua đó cũng giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp giữa các bạn trong lớp với nhau, trong quá trình chơi cô có thể chơi cùng với trẻ và giao tiếp cùng với trẻ, hỏi trẻ xem các con đang chơi trò chơi gì? Và đồ dùng đồ chơi này có ý nghĩa chơi như thế nào? Từ đó kích thích tư và giao tiếp của trẻ. * Thông qua hoạt động chiều: Cô có thê tổ chức cho trẻ ôn bài cũ hoặc làm quen với bài mới hay tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian hoặc tạo tình huống xảy ra cho trẻ có cơ hội phát triển kỹ năng giao tiếp giữa cô với trẻ và giữa các bạn trong lớp với nhau Ví dụ: Cho trẻ ôn câu truyện “Thỏ trắng biết lỗi” nội dung câu truyện nói về buổi sinh nhật của bạn thỏ trăng, mẹ và đã tặng quà cho thỏ trắng nhưng thỏ trắng không giữ gìn...bằng hình thức cho trẻ tham gia các trò chơi đóng kịch, kể chuyện sáng tạo, qua đó trẻ được nhập vai và đối thoại giữa các nhân vật với nhau hình thành cho trẻ hành vi ứng sử lễ phép với mẹ và với các bạn, biết xin lỗi mẹ về hành vi không đúng của mình giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp lễ phép với mẹ
12 cũng như với các bạn hoặc cho trẻ đọc các bài thơ, ca dao, đồng dao từ đó giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp với mọi người xung quanh. Khi cô tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian như trò chơi chơi “Lộn cầu vồng, rồng rắn lên mây, kéo cưa lừa xẻ...” giúp trẻ thoải mái và hứng thú hơn khi được chơi và giao tiếp với cô và các bạn trong lớp. 2.3.5. Biện pháp 5: Phối hợp với các bậc phụ huynh để rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ Trong quá trình chăm sóc, giáo dục cùng với mục tiêu xã hội hóa giáo dục thì các bậc phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Việc dạy cho trẻ các kỹ năng giao tiếp không phải là chuyện một sớm một chiều mà là cả một quá trình. Nếu chỉ dạy kỹ năng giao tiếp ở trường thôi chưa đủ. Môi trường gia đình rất thích hợp để giáo dục dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ, chính vì thế khi ở cùng với những người thân trong gia đình trẻ sẽ được tiếp thu các kỹ năng một cách tự nhiên, nhẹ nhàng mà lại hiệu quả cao. Mặt khác nuôi dạy con luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh nhất là trong thời buổi hiện nay. Ai cũng muốn con mình đạt thành tích cao trong học tập cũng như trưởng thành hơn về mặt nhân cách. Tuy nhiên việc làm thế nào để có thể giúp trẻ phát huy được khả năng tiềm ẩn? Làm thế nào để trẻ có được những kỹ năng giao tiếp tốt nhất thì nhiều phụ huynh còn lúng túng trong vấn đề này. Tôi đã tích cực tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để họ hiểu tầm quan trọng của kỹ năng giao tiếp, những điều cần dạy trẻ và phương pháp để giáo dục kỹ giao tiếp cho trẻ. Qua đó phụ huynh đã nâng cao hiểu biết và dạy cho con mình những kỹ năng tốt nhất. Để làm được điều đó tôi làm như sau: Trong buổi họp đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng giao tiếp đối với trẻ mẫu giáo đặc biệt là trẻ mẫu giáo bé. Các phụ huynh nuôi con theo khoa học và cách giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp đối với trẻ lúc ở nhà. Khi phụ huynh dành thời gian chăm sóc con cái như vệ sinh thân thể thì bên cạnh đó phụ huynh phải luôn mẫu mực trong lời nói khi giao tiếp với trẻ ở nhà để trẻ noi theo, đồng thời chú ý sửa sai trẻ kịp thời những thiếu sót của trẻ trong khi trẻ giao tiếp với bố mẹ, với bạn bè và những người xung quanh. Ngoài ra còn cần phải có sự trao đổi của giáo viên với phụ huynh và giữa phụ huynh với giáo viên vào những lúc đón trả trẻ để gia đình và nhà trường cùng nắm được tình hình sức khoẻ, học tập và khả năng tiếp thu của trẻ từ đó có sự thống nhất trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
13 Cô trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ trong ngày Ví dụ Về cháu Bảo Trâm trong những ngày đầu đến lớp không nói năng chuyện trò… Qua theo dõi và quá trình trao đổi thông tin hàng ngày của tôi với gia đình, tôi đã thống nhất cùng với bố mẹ đưa ra biện pháp: Khi đến lớp thì tôi nhắc cháu chào cô, chào mẹ, chào các bạn, hỏi trẻ khi ở nhà con đã làm gì? Khuyến khích cháu trò chuyện với bạn bè và với các cô giáo ở các hoạt động, Dần dần trẻ đã có sự tiến bộ: Trẻ đến lớp biết tự giác vòng tay chào cô nói chuyện với bạn, biết lắng nghe và trả lời các câu hỏi của cô ở mọi hoạt động, biết đoàn kết chia sẻ với bạn bè trong lớp, khi về nhà cháu biết chào hỏi ông bà, bố mẹ. Không chỉ với cháu Bảo Trâm mà với tất cả các cháu khác tôi nắm từng yếu điểm của trẻ và tâm sự nhẹ nhàng về từng trẻ với bố mẹ trẻ để giúp phụ huynh quan tâm hơn đến trẻ và tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên. Không những thế hàng tháng sau mỗi chủ đề tôi thường đưa ra những thông tin về nhận thức cũng như yêu cầu cần đạt của trẻ về kỹ năng giao tiếp này lên bảng tuyên truyền với phụ huynh để các bậc phụ huynh nắm bắt kịp thời. Ví dụ Ở chủ đề gia đình: Yêu cầu cần đạt trẻ phải biết kể tên các thành viên gia đình, Biết lễ phép khi nói, Biết lắng nghe khi bố mẹ nói… Sang chủ điểm nghề nghiệp: Trẻ biết kể về công việc của bố mẹ, biết kể tên được một nghề nghiệp phổ biến ở địa phương, biết nói lên ước mơ tương lai của mình…
14 Để dạy trẻ có kỹ năng giao tiếp thì trước hết bố mẹ phải có kỹ năng giao tiếp và trong từng lời ăn tiếng nói của bố mẹ và người xung quanh phải có văn hoá. Và hướng dẫn cho bố mẹ khi giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ phải chú ý từ những việc làm nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày ở trong gia đình. Ví dụ: Khi mẹ đi chợ về cho trẻ quà thì mẹ cần chú ý đến quá trình giao tiếp của trẻ rèn cho trẻ cách hỏi và trả lời câu hỏi có ngữ pháp, rõ ràng mạch lạc: - Đây là quả gì? (Đây là quả cam) - Con muốn ăn cam thì phải nói gì? (Con xin mẹ) - Mẹ cho con thì con phải làm gì? (Con cảm ơn mẹ!) Hay trong bữa ăn: - Trước khi ăn con phải nói gì? (Cháu mời ông bà, Con mời bố mẹ, em mời anh chị mời cơm) - Muốn được ăn cơm con phải làm gì? (Mẹ cho con xin bát cơm,và xin bằng hai tay) - Khi ăn phải chú ý điều gì?.... Sở dĩ tôi phải trao đổi với phụ huynh thường xuyên vì phụ huynh lớp tôi phần đông làm nghề nông nên họ ít quan tâm đến con cái mình và chưa có kiến thức về dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ, họ nhận thức về chương trình học trong trường Mầm non còn hạn chế. Bên cạnh đó để giúp cho kỹ năng giao tiếp của trẻ ở độ tuổi mẫu giáo bé được hình thành tốt và tạo tiền đề cho trẻ ở mẫu giáo nhỡ và đến lớp lớn phát triển kỹ năng giao tiếp đạt kết quả một cách đầy đủ, có tính liên tục, thường xuyên thì sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường là vô cùng cần thiết. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Sau khi áp dụng các biện pháp trên, tôi đã đạt được kết quả như sau: Kết quả Số trẻ T Đạt Chưa đạt Nội dung đánh giá được T Tỷ lệ Số tỷ lệ khảo sát Số trẻ % trẻ % 1 Kỹ năng nghe, hiểu 22 trẻ 21 95.4 1 4.5 2 Kỹ năng ứng xử, thể hiện 22 trẻ 20 90.9 2 9.1
15 cảm xúc phù hợp Kỹ năng tự tin mạnh dạn 3 22 trẻ 21 95.4 1 4.5 trong giao tiếp Kỹ năng trao đổi 4 22 trẻ 20 90.9 2 9.1 5 Kỹ năng hợp tác 22 trẻ 20 90.9 2 9.1 Kỹ năng xử lý tình huống 6 22 trẻ 20 90.9 2 9.1 trong giao tiếp Từ bảng khảo sát kết quả trên, đối chiếu với kết quả khảo sát đầu năm học tôi nhận thấy. Kỹ năng giao tiếp của trẻ đã được tiến bộ rõ rệt qua bảng khảo sát lần 2. Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp, trẻ chú ý lắng nghe mọi người xung quanh nói và hiểu rõ nội dung mà người khác nói để từ đó diễn đạt và giao tiếp tiếp một cách phù hợp. Trẻ xưng hô lễ phép, lịch sự, trẻ được thực hành trải nghiệm cùng với các phương pháp hình thức tổ chức đa dạng, linh hoạt đã giúp trẻ tiếp nhận kỹ năng giao tiếp một cách hiệu quả. Trẻ chủ động linh hoạt trao đổi với nhau trong quá trình học tập và vui chơi, trẻ hợp tác với nhau trong quá trình chơi và chủ động xử lý các tình huống xảy ra một cách kịp thời, mạnh dạn, tự tin. Không chỉ phát triển kỹ năng giao tiếp mà còn phát triển ngôn ngữ tình cảm xã hội cũng như tư duy của trẻ. - Đối với bản thân: Qua việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ, tôi tích lũy thêm được nhiều kinh nghiệm sống, có nhiều phương pháp sáng tạo trong việc tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động nhằm nâng cao năng lực chuyên môn của mình. - Đối với đồng nghiệp: Giúp cho đồng nghiệp có thêm các biện pháp trong việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ. - Đối với phụ huynh: Các bậc phụ huynh cũng tự trang bị cho mình một số thói quen giao tiếp, hăng hái tham gia nhiệt tình, phối hợp tốt với giáo viên trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận Con người là một sinh vật xã hội - ngay từ khi sinh ra, con người đã có nhu cầu liên lạc, giao tiếp và ứng xử với môi trường và những người xung quanh để phát triển và tồn tại. Vì thế kỹ năng giao tiếp được xem là một trong những kiến thức nền tảng của con người. Đối với trẻ mầm non, rèn kỹ năng giao tiếp được xem là nội dung quan trọng trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. Giúp trẻ có kỹ năng hình thành các mối quan hệ xã hội, kỹ năng ứng xử giao tiếp trong cuộc sống. Trẻ em được giáo dục kỹ giao tiếp tốt thì khả năng thích nghi và thành công trong cuộc sống sẽ dễ dàng hơn. Điều đó giúp cho trẻ tự tin, chủ động xử lý linh hoạt các tình huống trong cuộc sống. Cũng cần nói thêm rằng trẻ nhỏ chỉ có thể tích luỹ kỹ năng giao tiếp thông qua những trải nghiệm thực tế. Trong mỗi đứa trẻ đều có
16 những tài năng tiềm ẩn. Sự chuẩn bị kỹ càng từ lúc đầu đời chính là chìa khoá thành công cho tương lai mỗi cháu. Chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ là nền tảng cho quá trình học tập suốt đời của trẻ. Người lớn hãy luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động, tự tin vào bản thân. Qua thực hiện các hình thức và biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ, tôi rút ra một số kinh nghiệm sau: - Giáo viên mầm non phải vững chắc về chuyên môn nghiệp vụ của mình không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ bằng nhiều hình thức và biện pháp khác nhau để phụ huynh luôn tin tưởng và tôn trọng khi gửi con mình ở trường lớp mầm non. - Giáo viên phải là người mẹ thứ hai của trẻ, hiểu biết về khoa học giáo dục mầm non và thực hiện yêu nghề, mến trẻ. Cần xác định rằng “Giáo dục mầm non là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý”. Ngoài ra giáo viên phải là người ham học hỏi, nghiên cứu và sáng tạo để là cầu nối giữa gia đình trẻ với kho tàng kiến thức khoa học về chăm sóc giáo dục trẻ . - Giáo viên phải nắm được tâm sinh lý, sở thích, khả năng của từng trẻ để có biện pháp chăm sóc và giáo dục một cách tốt nhất. - Trong quá trình phối hợp với các bậc cha mẹ giáo viên cần căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng gia đình để có hình thức phối hợp và mang lại hiệu quả cao nhất, tránh gò ép cha mẹ làm ảnh hưởng đến việc đưa con em đến lớp học. - Khi lập kế hoạch thường xuên trao đổi với phụ huynh kịp thời về biểu hiện của trẻ, để công tác chuẩn bị cho từng hoạt động được kỹ lưỡng và cụ thể, có biện pháp cơ sở giáo dục phù hợp với từng trẻ. 3.2. Kiến nghị * Đối với Phòng GD&ĐT - Theo tình hình thực tế của trường trong năm học này, với sự mong muốn của bản thân cũng như tập thể giáo viên trường Mầm non Xuân Phúc, rất mong các cấp lãnh đạo cần quan tâm hơn nữa về cơ sở vật chất, mở các lớp chuyên đề, để đảm bảo cho công tác chăm sóc và giáo dục trẻ một cách tốt nhất. * Đối với nhà trường - Nhà trường tổ chức nhiều hơn nữa chuyên đề: Giáo dục kỹ năng giao tiếp để giáo viên học tập. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân về một số Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 3 -4 tuổi cho trẻ trong trường Mầm non. Trong quá trình trình bày những kinh nghiệm của bản thân không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót, rất mong sự đóng góp chia sẻ của hội đồng khoa học các cấp và đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của bản thân được hoàn thiện hơn Tôi xin chân thành cảm ơn!
17 Xuân Phúc, ngày 10 tháng 04 năm XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ 2022 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Lê Thị Thư Trần Thị Bích
18 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mầm non + Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên MN-1A Dự án tăng cường khả năng sẵn sàng cho trẻ đi học. 2. Giáo dục học mầm non - Nguyễn Thị Hòa - NXB Đại Học Sư Phạm Hà Nội 3. Hồ Chí Minh về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em - Nhà xuất bản chính trị quốc gia - UBBV và chăm sóc trẻ em Việt Nam. Hà Nội 1997 Những điều cần biết về sự phát triển của trẻ thơ - Nguyễn Ánh tuyết - NXB Giáo dục 1996 4. Tâm lý trẻ và giáo dục trong gia đình - Trần Thị Cẩm TS tâm lý ĐH Sorbone-pai 5. Những tình huống trong giáo dục mầm non - PGS, PTS Nguyễn Ánh Tuyết - NXB Giáo dục 1997 6. Tạp chí giáo dục mầm non số 1 năm 2012 7. Chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 3-4 tuổi năm 2016