Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tăng cường các hoạt động trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non Hải Khê

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp tăng cường các hoạt động trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non Hải Khê" được hoàn thành với các biện pháp như: Học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ; Xây dựng kế hoạch nội dung, bổ sung các hoạt động trải nghiệm cho trẻ; Tăng cường đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập trải nghiệm cho trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tăng cường các hoạt động trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non Hải Khê

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HẢI LĂNG TRƯỜNG MẦM NON HẢI KHÊ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ 4-5 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON HẢI KHÊ Lĩnh vực /Môn : Giáo dục Mầm Non Tên tác giả : Nguyễn Thị Ty Chức vụ : Giáo viên Đơn vị công tác : Trường Mầm Non Hải Khê Năm học : 2023 - 2024
MỤC LỤC Trang I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ....................................................................................... 1 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ, NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN:................................. 1 1. Tính mới, sáng tạo của sáng kiến: .................................................................... 1 1.1. Các giải pháp cụ thể ...................................................................................... 2 1.1.1. Học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ Error! Bookmark not defined. 1.1.2. Xây dựng nội dung, bổ sung các hoạt động trải nghiệm cho trẻ 3 1.1.3. Tăng cường đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập trải nghiệm 3-4 1.1.4. Đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp giáo dục hoạt động trải nghiệm cho trẻ 4-7 1.1.5. Phối hợp với phụ huynh để nâng cao chất lượng các hoạt động trải nghiệm cho trẻ tại trường học và tại nhà 7 1.2. Điểm mới cơ bản của giải pháp ..................................................................... 7 1.3. Tính thực tiển của sáng kiến .......................................................................... 8 2. Hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến 8 2.1. Hiệu quả sáng kiến đưa lại 8 2.2. Phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến 9 III. KẾT LUẬN 10-11 TÀI LIỆU THAM KHẢO 12
PHÒNG GD & ĐT HẢI LĂNG CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG MẦM NON HẢI KHÊ Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Hải Khê, ngày 04 tháng 03 năm 2024 BÁO CÁO SÁNG KIẾN - Họ và tên tác giả: NGUYỄN THỊ TY - Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Cao Đẳng Sư Phạm Mầm Non - Chức vụ: Giáo viên - Đơn vị công tác: Trường Mầm Non Hải Khê - Tên sáng kiến: Một số biện pháp tăng cường các hoạt động trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non Hải Khê.. - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục Mầm Non - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: năm học 2023 - 2024. I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI - Trong quá trình “Học bằng chơi, chơi mà học”, trẻ tích lũy được nhiều kiến thức về tự nhiên, xã hội, các kỹ năng cần thiết giúp trẻ chủ động, hứng thú, tích cực tham gia chơi và thỏa mãn nhu cầu chơi. Chủ đề chơi của trẻ phụ thuộc đặc điểm môi trường tự nhiên, xã hội xung quanh, các sự kiện diễn ra trong cuộc sống của trẻ theo từng thời điểm cụ thể. Sự phong phú về nội dung các sự vật, hiện tượng, hoạt động của con người diễn ra trong môi trường sống sẽ trở thành các chủ đề chơi hấp dẫn trẻ và giáo viên có thể thiết kế môi trường chơi cho trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ, giáo viên kết hợp giữa việc khơi gợi ý tưởng chơi cho trẻ với việc để trẻ chủ động đề xuất chủ đề chơi khi trẻ có nhu cầu, hứng thú với vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn. -Theo đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 4-5 tuổi, trẻ đã có sự nhận thức rõ rệt, ý thức hơn về “cái tôi”, bộc lộ cảm xúc rõ ràng hơn, thích bắt chước người lớn. Trẻ muốn được công nhận từ những người xung quanh, từ đó trẻ muốn được làm những thứ mà trẻ thấy hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm để thỏa mãn được sự “muốn thể hiện mình” của trẻ. - Tuy nhiên, thực tế lại gặp một số vướng mắc do việc thiết kế hệ thống các hoạt động trải nghiệm còn nghèo nàn, chưa thống nhất được quy trình và chưa sử dụng được xuyên suốt nên giáo viên còn gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm dẫn đến sự nhàm chán, không hấp dẫn, không thu hút được sự quan tâm của trẻ, dẫn đến hiệu quả hoạt động trải nghiệm không đạt kết quả cao. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ, NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN: 1. Tính mới, sáng tạo của sáng kiến: - Khi áp dụng đề tài này, Tôi xây dựng các góc học tập, khu vui chơi mang tính mở để trẻ trải nhiệm và khám phá Thực hiện sáng kiến này, Tôi đã sử dụng một số giải pháp Phương pháp nghiên cứu lý luận,Phương pháp quan sát, Phương pháp thực nghiệm, Phương pháp điều tra, Phương pháp thu thập số liệu, Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm.
2 - Luôn tạo cơ hội cho trẻ được chơi, được làm, được thử, được thực hành, trải nghiệm, khám phá và đặc biệt trẻ được nói lên mong muốn của trẻ và trẻ được diển đạt ý muốn của mình. - Ngoài kế hoạch mà tôi đã xây dựng nội dung, lớp cũng phối hợp với nhà trường cho trẻ trải nghiệm với môi trường biển, thăm nghĩa trang, thăm quan trường tiểu học. - Việc tổ chức hoạt động học theo hướng trải nghiệm được tiến hành theo bốn bước của quy trình trải nghiệm. Hoạt động học thường diễn ra trong thời gian ngắn nên có thể tiến hành các bước liên tục, nối tiếp nhau và việc thực hành vận dụng kinh nghiệm vào các hoạt động và sinh hoạt hằng ngày không có giới hạn về thời gian. Sau khi đổi mới hình thức, phương pháp giáo dục các hoạt động trải nghiệm cho trẻ, tôi nhận thấy trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc, tất cả các hoạt động hay tình huống tôi sử dụng, trẻ không còn thực hành thụ động qua phần hướng dẫn của cô, trả lời các câu hỏi vu vơ, không có cơ sở hoặc chỉ là một chút hiểu biết ít ỏi của mình. 1.1. Các giải pháp cụ thể 1.1.1. Giải pháp 1: Học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ. - Nhận thấy được các hạn chế của giáo viên với phương pháp giảng dạy còn lúng túng, chưa áp dụng được nguyên lý dạy học: Trẻ là trung tâm – tích hợp – toàn diện – trải nghiệm. Do đó, để nâng cao các hoạt động giáo dục thì giáo viên phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân. Đối với các hoạt động trải nghiệm không phải là một nội dung giáo dục mới lạ, tuy nhiên giáo viên phải luôn luôn tìm cách đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức để hoạt động trải nghiệm mang lại hiệu quả cao. Muốn tổ chức tốt các hoạt động trải nghiệm cho trẻ, tôi thiết nghĩ mình phải có nhận thức sâu sắc về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tôi dành nhiều tâm huyết để nghiên cứu, học hỏi bằng nhiều hình thức khác nhau về các phương pháp tiên tiến mới, và tôi nhận thấy phương pháp tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ là rất cần thiết. Trẻ được trải nghiệm một cách tối đa trong trường học, giúp trẻ có cơ hội thích nghi sớm với thực tiễn, có các kỹ năng sống cần thiết để trẻ có thể tự tin xử lý mọi việc nhanh nhạy hơn. - Thông qua các buổi hội nghị, sinh hoạt chuyên môn của tổ,các tiết chuyên đề cấp trường tổ chức: Chuyên đề giáo dục thẩm mĩ, chuyên đề giáo dục thể chất, chuyên đề giáo dục kỹ năng sống.Đặc điểm tâm sinh lý trẻ 4-5 tuổi, tài liệu mô phỏng phương pháp giáo dục hoạt động trải nghiệm ,hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ 4- 5 tuổi của NXB Giáo Dục, từ các trang tạp chí giáo dục, qua mạng internet. Tôi học hỏi, đúc rút thêm được nhiều kinh nghiệm từ đồng nghiệp về cách thức tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong trường mầm non. - Sau khi nghiêm túc tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ của bản thân, tôi nhận thấy kỹ năng tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ được nâng cao rõ rệt, các hoạt động giáo dục được tôi mạnh dạn lồng ghép các hình thức trải nghiệm khác nhau, mang đến nhiều sự đổi mới, sáng tạo và kích thích được sự ham hỏi hỏi của trẻ.
3 1.1.2 Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch nội dung, bổ sung các hoạt động trải nghiệm cho trẻ. - Với mục tiêu đổi mới hoạt động chăm sóc, giáo dục, nâng cao chất lượng thực hiện chương trình GDMN. Ngay từ đầu năm học, tôi đã chủ động xây dựng kế hoạch, lồng ghép các hoạt động trải nghiệm phù hợp với từng chủ đề, nhằm giúp trẻ tiếp nhận nội dung rõ ràng, cụ thể nhất. Thông qua đó, trẻ rèn được các kỹ năng cơ bản, thực tiễn phù hợp với trẻ 4-5 tuổi hình thành các kỹ năng trải nghiệm cho trẻ theo đúng nguyên tắc, mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục trẻ. - Trong các năm học trước, các hoạt động giáo dục thực hiện chưa mang tính trải nghiệm cao do một số hạn chế như đồ dùng đồ chơi thật chưa phong phú, giáo viên vẫn sử dụng phương pháp giáo dục truyền thống, chưa mạnh dạn đưa yếu tố trải nghiệm thực tế vào giảng dạy. - Trong năm học này, tôi nghiên cứu đưa ra một số hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm phù hợp với khả năng của trẻ và điều kiện của lớp: Tháng 9: + Trải Nghiệm Làm bánh trung thu + Xử lý tình huống khi lạc đường Tháng 10: + Kỹ năng bảo vệ bản thân + Kỹ năng làm việc theo nhóm Tháng 11: + Hướng dẫn trẻ thực hiện một số công việc như: quét nhà, lau bàn ghế + Biết chăm sóc người bị ốm Tháng 12: + Hướng dẫn Trẻ vắt nước cam + Trải nghiệm làm chú bộ đội hành quân Tháng 1: + Trải nghiệm bánh chưng + Hướng dẫn trẻ chiên trứng Tháng 2: + Hướng dẫn trẻ chăm sóc cây xanh Tháng 3: + Trải nghiệm làm chú cảnh sát giao thông Tháng 4: + Cho trẻ tham quan bia tượng niệm Trần Thị Tâm Tất cả những hoạt động trong chương trình giáo dục trẻ và các hoạt động trải nghiệm bổ sung, trẻ được củng cố kiến thức, kỹ năng không chỉ trên lý thuyết hay từ lời nói của cô giáo, mà trên mỗi hoạt động trải nghiệm trẻ thấy thật sự hứng thú khi được trực tiếp tham gia. Từ đó, những kiến thức tiếp thu được, khiến trẻ thấy yêu thích việc học, giúp trẻ “ngấm” một cách tự nhiên. 1.1.3 Giải pháp 3: Tăng cường đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập trải nghiệm cho trẻ. Nếu như trước đây, có những hoạt động do giáo viên còn e ngại khả năng của trẻ nên chưa tự tin cho trẻ trực tiếp tham gia trải nghiệm thực tế (như độ an toàn khi sử dụng dao, kéo… hay sự thiếu thốn của đồ dùng giảng dạy). Đến với năm học này, tôi xây dựng kế hoạch phù hợp với khả năng của trẻ, tăng tính trải nghiệm nhưng phải đặt yếu tố an toàn cho trẻ lên hàng đầu, tránh tai nạn thương tích cho trẻ. Ngay từ đầu năm học, tôi xây dựng các video/hình ảnh hướng dẫn trẻ cách sử dụng một số đồ dùng quen thuộc như dao - thớt, kéo, máy sấy tóc, ghim bấm, kính lúp, bát thủy tinh - sứ, cốc thủy tinh, kẹp, đồ dùng có kích thước nhỏ, máy đo nhiệt độ/nhiệt kế, xử lý rác sau khi trải nghiệm… Với mỗi hoạt
4 động và đồ dùng giáo cụ cụ thể, tôi luôn đưa ra cách sử dụng an toàn với đồ dùng đó, kết hợp thao tác mẫu được lặp đi lặp lại nhiều lần. Từ đó trẻ có kỹ năng sử dụng đồ dùng thật một cách an toàn. Giáo viên luôn phải giám sát trong quá trình trẻ thao tác với các đồ dùng đó. Đồ dùng giảng dạy là một yếu tố quyết định thành công của một hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non. Trẻ học qua chơi và học qua thao tác với giáo cụ học tập. Với các hoạt động trải nghiệm, giáo cụ cho trẻ học tập còn đòi hỏi phải mang tính chất thật và gẫn gũi trong cuộc sống. Đồ dùng trong các hoạt động trải nghiệm thực hành cuộc sống được tôi lựa chọn dựa trên các dồ dùng trẻ đã từng nhìn thấy hay đã từng sử dụng trong cuộc sống. Điều này giúp trẻ hứng thú và thực hiện tốt trong cuộc sống hằng ngày Ví dụ: hoạt động tại góc thực hành cuộc sống: - Đề tài: hoạt động “chiên trứng lá mơ bằng nồi chiên không dầu” - Mục tiêu của hoạt động: Trẻ được thao tác với đồ dùng thật như bát, đũa, dao, thớt, nồi chiên không dầu và bắt chước công việc của người lớn. - Nội dung của hoạt động trải nghiệm: Trẻ được thực hành nấu ăn với trứng gà, lá mơ, dao thớt, nồi chiên không dầu,.. - Trẻ vận dụng kiến thức: Trẻ thao tác với đồ dùng giáo viên chuẩn bị và bắt chước các hành động giống người lớn như: đập trứng, khuấy đều, thái lá mơ, cho gia vị và để vào nồi chiên không dầu… Tương tự với hoạt động sấy tóc cho bạn: trẻ được thao tác với máy sấy, giúp bạn làm khô tóc. Hoạt động sử dụng máy xay sinh tố ép nước hoa quả, tăng cường sức khỏe. Hoạt động sử dụng bàn là hơi nước cầm tay, bắt chước những công việc của những ngành nghề,.. Với các hoạt động với các đồ dùng quen thuộc như vậy, tôi phối hợp với phụ huynh hỗ trợ chuẩn bị, điều này giúp tôi có đầy đủ đồ dùng và trẻ được thao tác trên chính đồ dùng trong gia đình mình, tạo sự hứng thú hơn cho trẻ. Tất cả đồ dùng, giáo cụ phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, tôi luôn luôn bao quát, theo để đảm bảo an toàn cho trẻ Sau qua trình bổ sung, tăng cường các đồ dùng, giáo cụ trải nghiệm cho trẻ, tôi nhận thấy trẻ tiếp thu kiến thức nhanh hơn, trẻ hứng thú tham gia các hoạt động một cách tích cực, tăng cường các kỹ năng và vốn sống cho trẻ 1.1.4. Giải pháp 4: Đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp giáo dục hoạt động trải nghiệm cho trẻ. Tùy vào các hoạt động cụ thể tôi lựa chọn hình thức cho trẻ trải nghiệm phù hợp, đồng thời khai thác và sử dụng các loại giáo cụ phù hợp nhằm tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ một cách hiệu quả nhất. Ví dụ 1: Hoạt động học - Chủ đề nghề nghiệp: Trẻ tìm hiểu về chú bộ đội - Mục tiêu của hoạt động: Ở hoạt động này, trẻ được lĩnh hội kiến thức về chú bộ đội, các kỹ năng thao trường, hành động của chú bội đội và biết thể hiện tình cảm của mình với các chú bộ đội. - Nội dung của hoạt động trải nghiệm: + Ổn định, gây hứng thú: Cho trẻ xem video về chú bộ đội + Nội dung chính: Trẻ tìm hiểu về chú bộ dội và vận dụng kiến thức của mình
5 để đóng vai thành chú bội đội, được mặc quân phục, thực hiện một số kỹ năng thao trường: đi hành quân, tập bò bắn súng, chào cờ, tăng gia sản xuất. + Trẻ chia sẻ và rút ra kinh nghiệm: Giáo viên đặt các câu hỏi đàm thoại, tạo cơ hội để mọi trẻ có thể chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ về hoạt động mà mình vừa được tham gia trải nghiệm và giáo viên chia sẻ thêm tư liệu thu thập được (ảnh, video) để tạo thêm cảm xúc, khắc sâu trí nhớ và làm đậm thêm phần kiến thức mà trẻ vừa được lĩnh hội - Trẻ vận dụng kiến thức đã học vào các hoạt động khác: âm nhạc, tạo hình, ngoài trời, ghép tranh, loto. Chỉ là thay đổi phương pháp tiếp cận với tiết học, nhưng hoạt động trải nghiệm được đóng vai chú bộ đội lại tạo ra được cảm xúc mới lạ, được diễn tập bắn súng, được chào cờ dưới lá cờ Tổ Quốc, tăng gia sản xuất, trẻ rất hào hứng từ đó, kết quả của tiết học đạt kết quả cao. Ví dụ 2: Hoạt động ngoài trời, - Chủ đề: Nước và các hiện tượng từ nhiên – Khám phá sự kỳ diệu của nước. - Mục tiêu của hoạt động: Cung cấp cho trẻ các kiến thức về nước, cho trẻ tìm hiểu về nguyên nhân nào dẫn đến ô nhiễm nguồn nước và cách bảo vệ nguồn nước luôn sạch. - Nội dung của hoạt động trải nghiệm: + Ổn định, gây hứng thú: Trẻ xem video về các nguồn nước có từ đâu, có những loại nguồn nước nào? + Nội dung chính: Trẻ được thực hiện thí nghiệm về sự biến đổi về màu, chất, vị của nước và tham gia góp ý về nguyên nhân nào dẫn đến ô nhiễm nguồn nước + Trẻ chia sẻ và rút ra kinh nghiệm: Giáo viên tạo hệ thống câu hỏi theo nhóm, cá nhân để mọi trẻ có thể đưa ra được ý kiến của mình. Giáo viên cung cấp thêm một số tài liệu về nước để củng cố kiến thức cho trẻ “ngấm” lâu hơn. - Trẻ vận dụng kiến thức đã học để chế tạo máy lọc nước mini từ những nguyên liệu dễ kiếm tại địa phương: chai nhựa, cát sạch, bông y tế, sỏi to, sỏi nhỏ,.. Trẻ tham gia trải nghiệm làm máy lọc nước, đều rất thích thú khi có thể tự mình thấy được sự biến đổi của nước và kiến thức bảo vệ nguồn nước được khắc sâu trong đầu trẻ. Ví dụ 3: Hoạt động góc - Chủ đề: Nước và các hiện tượng từ nhiên – Trải nghiệm làm bánh trôi nước. - Mục tiêu của hoạt động: Trẻ tìm hiểu về ngày Tết Hàn Thực- Tết bánh trôi, bánh chay - Nội dung của hoạt động trải nghiệm: + Ổn định, gây hứng thú: Cho trẻ xem video hoặc trò chuyện về ngày Tết Hàn Thực + Nội dung chính: Trẻ tìm hiểu về ý nghĩa của bánh trôi và được thực hiện trải nghiệm “làm bánh trôi”. + Trẻ chia sẻ và rút ra kinh nghiệm: Trẻ chia sẻ cảm xúc và ý nghĩa khi được tự tay làm bánh trôi, trẻ được ăn đĩa bánh do chính tay mình làm ra. -Trẻ vận dụng kiến thức đã học: Trẻ sử dụng các nguyên liệu bột nước ngũ sắc, đường viên, vừng, nồi, đĩa. Được thực hiện đủ các thao tác để tạo ra được món bánh trôi đẹp
6 Ví dụ 4: Hoạt động chiều: - Chủ đề: Kỹ năng sống – Không nhận quà và đi theo người lạ - Mục tiêu của hoạt động: Giúp trẻ có những kỹ năng cơ bản để bảo vệ bản thân khỏi những mối nguy hiểm trong xã hội. - Nội dung của hoạt động trải nghiệm: + Ổn định, gây hứng thú: Trẻ tham gia chơi trò chơi với cô và các bạn + Nội dung chính: Giáo viên tạo tình huống 1 người lạ mặt, mặc trang phục kín mít tới bắt chuyện, cho trẻ quà bánh và bắt trẻ đi theo người lạ đó + Trẻ chia sẻ và rút ra kinh nghiệm: Trẻ có những kỹ năng cơ bản như: khi gặp nguy hiểm biết hô to để gây sự chú ý, biết cách từ chối không nhận quà của người lạ, biết nhớ những số điện thoại khẩn cấp (113, số điện thoại của bố mẹ),.. -Trẻ vận dụng kiến thức đã học: Sau khi thực hành trải nghiệm kỹ năng sống, trẻ có các kiến thức cần thiết để ứng dụng vào cuộc sống, giúp trẻ tự tin hơn khi xử lý tình huống nguy hiểm. Ví dụ 5: Hoạt động tham quan, dã ngoại - Chủ đề: Tham quan đình làng và trải nghiệm Lễ Hội truyền thống địa phương - Mục tiêu của hoạt động: Giúp trẻ hiểu rõ hơn về phong tục tập quán của địa phương và trải nghiệm lễ hội truyền thống - Nội dung của hoạt động trải nghiệm: + Ổn định, gây hứng thú: Cô cùng trẻ xếp hàng nối đuôi nhau đi tham quan, trải nghiệm + Nội dung chính: Trẻ được đi tới các điểm được cấp bằng Di tích tại Đình làng, được thắp hương lễ Tổ, đài tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ và tham quan các gian hàng tại lễ hội. + Trẻ chia sẻ và rút ra kinh nghiệm: Trẻ vui vẻ, hứng thú tham gia hoạt động trải nghiệm, giáo viên đưa ra hệ thống các câu hỏi trong quá trình trẻ tham quan để trẻ có thể chia sẻ cảm nghĩ của mình. - Trẻ vận dụng kiến thức đã học: Trẻ được khắc sâu kiến thức về lòng yêu nước và tình yêu dân tộc, trẻ biết yêu quý quê hương mình. Ngoài kế hoạch mà tôi đã xây dựng nội dung, lớp cũng phối hợp với nhà trường cho trẻ trải nghiệm với môi trường biển, thăm nghĩa trang, thăm quan trường tiểu học. Việc tổ chức hoạt động học theo hướng trải nghiệm được tiến hành theo bốn bước của quy trình trải nghiệm. Hoạt động học thường diễn ra trong thời gian ngắn nên có thể tiến hành các bước liên tục, nối tiếp nhau và việc thực hành vận dụng kinh nghiệm vào các hoạt động và sinh hoạt hằng ngày không có giới hạn về thời gian. Sau khi đổi mới hình thức, phương pháp giáo dục các hoạt động trải nghiệm cho trẻ, tôi nhận thấy trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc, tất cả các hoạt động hay tình huống tôi sử dụng, trẻ không còn thực hành thụ động qua phần hướng dẫn của cô, trả lời các câu hỏi vu vơ, không có cơ sở hoặc chỉ là một chút hiểu biết ít ỏi của mình. Với phương pháp mới này, trẻ biết tìm cách giải quyết trước mọi tình huống, biết rút ra kinh nghiệm và vận dụng chúng vào cuộc sống đời thực. Trong quá trình thực hiện, trẻ lĩnh hội được nhiều kiến thức hơn, hoạt động càng nhiều, kiến thức càng cao, hiệu quả tiếp thu tốt hơn. Với những ưu thế đó, học qua trải nghiệm giúp tính tích cực của trẻ được
7 phát huy ở các khâu của quá trình giáo dục, kinh nghiệm của trẻ được tích lũy, kiểm chứng, điều chỉnh và phản hồi thông qua hoạt động. Đây có thể nói là cách thức phù hợp giúp trẻ mầm non "học bằng chơi, chơi mà học" hiệu quả nhất, cần được áp dụng triệt để trong quá trình giáo dục trẻ ở trường mầm non 1.1.5 Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh để nâng cao chất lượng các hoạt động trải nghiệm cho trẻ tại trường học và tại nhà - Ở trường mầm non có rất nhiều các hoạt động, do đó giáo viên cần lựa chọn các hoạt động phù hợp để cho trẻ trải nghiệm bởi vì các hoạt động đó không những tạo cơ hội cho trẻ được giao lưu, học hỏi lẫn nhau mà còn là cơ hội để cha mẹ trẻ hiểu hơn về các hoạt động của trẻ khi đến trường, qua đó tạo ra sự gắn kết giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Năm học này, lớp tôi được sự quan tâm của phụ huynh, nhiệt tình về mọi mặt. Phối hợp cùng giáo viên cung cấp kiến thức cho trẻ về các nội dung mà trẻ được trải nghiệm. Hoạt động trải nghiệm cần nhiều đồ dùng, nguyên liệu thật, nên ở mỗi chủ đề, hoạt động trải nghiệm, phụ huynh luôn tích cực ủng hộ, tạo điều kiện cho cô và trẻ được hoạt động tốt nhất. - Để đạt được kết quả cao trong bất kỳ các phương pháp giáo dục nào, thì vai trò của bố mẹ là vô cùng quan trọng. Nhận thức được điều này, tôi đã cố gắng tạo sự kết nối giữa nhà trường và phụ huynh thông qua một số hình thức. Ví - dụ: qua các buổi họp phụ huynh, tôi tuyên truyền về các hoạt động trải nghiệm của trẻ thông qua các hoạt động cụ thể mà tôi đã thực hiện tại lớp mình. Từ đó, phụ huynh mới thấy được sự hiệu quả của phương pháp mới và phối hợp rất tốt với giáo viên. Ngoài ra, tôi cũng trao đổi trực tiếp ngắn gọn trong giờ đón - trả trẻ cũng mang lại hiệu quả cao. Những trao đổi ngắn gọn, cụ thể và thường xuyên giúp phụ huynh nắm bắt được các nội dung học của con, từ đó khi các con ở nhà, bố mẹ cũng sẽ mở rộng thêm kiến thức cho con bằng cách cho con trải nghiệm với đồ dùng thật tại nhà. Một kênh thông tin hữu ích nữa mà tôi đã thực hiện được 4 năm học là qua hệ thống zalo nhóm lớp. Nhóm này cập nhật toàn bộ thông tin từ 2 phía phụ huynh và nhà trường, giúp phụ huynh nắm bắt được tất cả các thông tin, hoạt động của các con trong quá trình con hoạt động tại trường, lớp. Bên cạnh đó, tôi còn thường mời giáo viên tham gia các hoạt động trải nghiệm do trường và lớp tổ chức như: ngày lễ mừng giáng sinh, hội chợ quê, gói bánh chưng ngày Tết,… + Giáo viên: thông báo tới phụ huynh và đưa ra kế hoạch thực hiện. + Phụ huynh: phối kết hợp và tham gia cùng cô tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ. + Trẻ: Được trải nghiệm, tham gia cùng cô, bố- mẹ và các bạn 1.2. Điểm mới cơ bản của giải pháp Trong quá trình “Học bằng chơi, chơi mà học”, trẻ tích lũy được nhiều kiến thức về tự nhiên, xã hội, các kỹ năng cần thiết giúp trẻ chủ động, hứng thú, tích cực tham gia chơi và thỏa mãn nhu cầu chơi. Chủ đề chơi của trẻ phụ thuộc đặc điểm môi trường tự nhiên, xã hội xung quanh, các sự kiện diễn ra trong cuộc sống của trẻ theo từng thời điểm cụ thể. Sự phong phú về nội dung các sự vật, hiện tượng, hoạt động của con người diễn ra trong môi trường sống sẽ trở thành các chủ đề chơi hấp dẫn trẻ và giáo viên có thể thiết kế môi trường chơi cho trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ, giáo viên kết hợp giữa việc khơi gợi ý tưởng chơi
8 cho trẻ với việc để trẻ chủ động đề xuất chủ đề chơi khi trẻ có nhu cầu, hứng thú với vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn. Theo đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 4-5 tuổi, trẻ đã có sự nhận thức rõ rệt, ý thức hơn về “cái tôi”, bộc lộ cảm xúc rõ ràng hơn, thích bắt chước người lớn. Trẻ muốn được công nhận từ những người xung quanh, từ đó trẻ muốn được làm những thứ mà trẻ thấy hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm để thỏa mãn được sự “muốn thể hiện mình” của trẻ. Tuy nhiên, thực tế lại gặp một số vướng mắc do việc thiết kế hệ thống các hoạt động trải nghiệm còn nghèo nàn, chưa thống nhất được quy trình và chưa sử dụng được xuyên suốt nên giáo viên còn gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm dẫn đến sự nhàm chán, không hấp dẫn, không thu hút được sự quan tâm của trẻ, dẫn đến hiệu quả hoạt động trải nghiệm không đạt kết quả cao. Trước khi viết giải pháp, Tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng để nắm bắt tình hình và khả năng của trẻ rồi đưa ra những giải pháp cụ thể. Vì thế mà các giải pháp mang tính khả thi cao, phù hợp với thực tế. 1.3. Tính thực tiển của sáng kiến Kiểm tra hiệu quả của các biện pháp đưa ra, Tôi đã áp dụng các giải pháp trên trong suốt cả năm học và tất cả các các hoạt động, nhận thấy kết quả mang lại rất cao. Giải pháp đã chỉ ra những biện pháp tích cực cho trẻ trải nghiệm qua đó giúp cho bản thân cũng như đồng nghiệp vận dụng một cách hiệu quả hơn. Thông qua biện pháp cho thấy trẻ dễ nắm bắt kiến thức nhanh, dễ nhớ và nhớ lâu hơn Góp phần nâng cao chất lượng ở các lĩnh vực, đặc biệt là trẻ mạnh dạn khi giao tiếp, trải nghiệm tích cực hơn. Nhận được sự đồng thuận, chia sẻ của đồng nghiệp và đồng thuận của phụ huynh. 2. Hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến 2.1. Hiệu quả sáng kiến đưa lại Sau khi tổ chức và phối kết hợp cùng với phụ huynh, tôi nhận thấy kết quả thực hiện các hoạt động trải nghiệm rất thành công, tạo được sự tin tưởng của phụ huynh với nhà trường, với giáo viên. Rất yên tâm khi gửi con tại trường vì con được nhà trường và cô giáo chăm sóc – giáo dục con rất tốt. Từ đó, trong mọi hoạt động của nhà trường và lớp học, phụ huynh hưởng ứng nhiệt tình hơn. STT Nội dung khảo Tổng Đầu năm Cuối năm sát số trẻ Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt Số (%) Số (%) Số (%) Số (%)
9 trẻ trẻ trẻ trẻ 1 Trẻ hứng thú, 28 7 25% 21 75% 28 100% 0 0% tích cực khi tham gia hoạt động trải nghiệm 2 Trẻ bắt chước và 28 6 21,4% 22 78,6% 25 89,3% 3 10,7% thao tác được một số đồ dùng thật quen thuộc. 3 Trẻ biết vận dụng 28 7 25% 21 75% 27 96,4% 1 3,6% kiến thức và kỹ năng đã học vào thực hành cuộc sống Dựa vào kết quả khảo sát trên tôi nhận thấy: * Đối với trẻ: - Trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động và có biểu hiện sự chờ đợi mỗi khi đến ngày cô tổ chức hoạt động trải nghiệm. - Khả năng bắt chước và vận dụng các kỹ năng thực hành vào cuộc sống. - Kích thích tính tò mò và rèn luyện được khả năng tập trung trong suốt quá trình diễn ra hoạt động. - Đa số trẻ đều tỏ ra hứng thú với việc trải nghiệm và khám phá * Đối với phụ huynh: - Nhận thấy được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen tham quan, trải nghiệm - Sẵn sàng giúp đỡ và chia sẽ những khó khăn với cô giáo về việc làm đồ dùng dạy học. 2.2. Phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến Sau khi tiến hành những giải pháp trên, Tôi nhận thấy trẻ trẻ tích cực hơn trong các hoạt động, trẻ biết phối hợp với các bạn, biết bắt chước các động tác bài tập của cô,biết vận dụng các kỹ năng đã học và các hoạt động. Đối với cha mẹ trẻ: - Cha mẹ biết quan tâm con nhiều hơn, biết cùng con trải nghiệm các hoạt động trong cuộc sống. Đối với bản thân:
10 Được trau dồi kiến thức, phương pháp, có thêm nhiều kinh nghiệm, thiết kế được nhiều trò chơi phù hợp để áp dụng trong việc cho trẻ trải nghiệm các hoạt động tích cực. Cần học hỏi, tìm hiểu tài liệu trên mọi kênh thông tin về việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ, để lồng ghép, xây dựng ngân hàng- nội dung phong phú hơn. Khi hướng dẫn cho trẻ, giáo viên cần tích cực thay đổi hình thức tổ chức và khơi gợi sự tò mò, sáng tạo của trẻ. Tạo môi trường hoạt động trải nghiệm tốt nhất để hoàn thành tốt mục tiêu của mình. Cần bổ sung nhiểu đồ dùng, giáo cụ để phục vụ cho hoạt động trải nghiệm của trẻ, xây dựng môi trường nhóm lớp trong và ngoài có tỉnh mở, tính linh hoạt, tích hợp để phù hợp với các hoạt động trải nghiệm cho trẻ III. KẾT LUẬN Qua quá trình thực hiện biện pháp tôi nhận thấy sự khác biệt rõ rệt, trẻ được khắc sâu kiến thức, kỹ năng thực hiện hơn so với việc dạy theo phương pháp truyền thống. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm so với đầu năm tăng 75%, toàn bộ trẻ trong lớp được tham gia trải nghiệm đều hứng thú với hoạt động học, Trẻ bắt chước và thao tác được với đồ dùng, vật thật chiếm hơn 90%. Điều đó cho thấy, giáo dục theo hướng trải nghiệm giúp trẻ khéo léo, tự tin, tự lập trong mọi hoạt động và biết áp dụng các kĩ năng đã học vào phục vụ cuộc sống hàng ngày. Phụ huynh tin tưởng vào khả năng của trẻ và tích cực phối hợp với giáo viên trong việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ Tôi rút ra được một số kinh nghiệm như sau: - Bản thân phải có năng lực trình độ chuyên môn vững vàng để dạy trẻ. - Nắm được nội dung các hoạt động cho trẻ trải nghiệm - Biết cách xây dựng hay tạo tình huống để trẻ trải nghiệm - Thường xuyên theo dõi, kiểm tra về chất lượng trên trẻ để có biện pháp bồi dưỡng cho từng trẻ và có kế hoạch thay đổi trò chơi. Cần học hỏi, tìm hiểu tài liệu trên mọi kênh thông tin về việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ, để lồng ghép, xây dựng ngân hàng- nội dung phong phú hơn. Khi hướng dẫn cho trẻ, giáo viên cần tích cực thay đổi hình thức tổ chức và khơi gợi sự tò mò, sáng tạo của trẻ. Tạo môi trường hoạt động trải nghiệm tốt nhất để hoàn thành tốt mục tiêu của mình. Cần bổ sung nhiểu đồ dùng, giáo cụ để phục vụ cho hoạt động trải nghiệm của trẻ, xây dựng môi trường nhóm lớp trong và ngoài có tỉnh mở, tính linh hoạt, tích hợp để phù hợp với các hoạt động trải nghiệm cho trẻ Trên đây là biện pháp sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái tại trường Mầm non Hải Khê mà tôi đã áp dụng trong quá trình cho trẻ trải nhiệm các hoạt động tích cực. Rất mong
11 được sự đóng góp ý kiến của quý cấp lãnh đạo để bản thân tôi có thêm nhiều kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ngày một tốt hơn. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài không tránh khỏi thiếu sót, vì vậy rất mong được sự góp ý, bổ sung những ý kiến của quý cấp trên để Tôi ngày càng hoàn thiện hơn nữa. Tôi xin trân trọng cám ơn! XÁC NHẬN CÁC CẤP TRÌNH SÁNG KIẾN NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN HIỆU TRƯỞNG Trương Thị Thúy Nguyễn Thị Ty
12 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo lớn 4-5 tuổi. Nhà xuất bản giáo dục Việt nam. 2. Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm non theo chủ đề cho trẻ 4-5 tuổi. Nhà xuất bản giáo dục Việt nam. 3. Sử dụng phần mềm để tạo ra các tình huống và các bài tập để trẻ trải nghiệm