Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 24- 36 tháng tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhận thức được tầm quan trọng đó đối với trẻ lứa tuổi mầm non, mà đặc biệt là lứa tuổi 3- 4 tuổi. Là người trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tôi luôn trăn trở, làm thế nào để tìm ra các giải pháp nhằm lôi cuốn trẻ hứng thú tham gia trò chơi dân gian một cách tích cực. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung của đề tài dưới đây!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 24- 36 tháng tuổi

Phần I. Mở đầu Mỗi người chúng ta từ khi sinh ra và lớn lên đều trải qua một thời ấu thơ đầy kỷ niệm, nhắc đến tuổi thơ ai cũng gắn liền với con trâu cánh đồng và cánh diều thả gió với những trò chơi dân gian đầy lý thú. Thế nhưng, ngày nay các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở các vùng quê với tốc độ phát triển của cộng nghệ thông tin cùng những trò chơi hiện đại, liệu trẻ em hôm nay và thế giới ngày mai còn nhớ đến những trò chơi dân gian cổ truyền nữa hay không? Những trò chơi dân gian đã đến với trẻ thơ một cách nhẹ nhàng tạo điều kiện cho trẻ vừa học, vừa gần gũi, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ tìm kiếm, dễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự nhiên. Đặc biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của các em với bạn bè, cộng đồng. Tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc, nó không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, vốn từ, phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Nhận thức được tầm quan trọng đó đối với trẻ lứa tuổi mầm non, mà đặc biệt là lứa tuổi 3- 4 tuổi. Là người trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tôi luôn trăn trở, làm thế nào để tìm ra các giải pháp nhằm lôi cuốn trẻ hứng thú tham gia trò chơi dân gian một cách tích cực. Tôi đã tìm hiểu và mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 24- 36 tháng tuổi” để áp dụng tại lớp mình. Phần II. Nội dung 1. Thực trạng khi tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 24- 36 tháng tuổi Bản thân tôi đã tiếp nhận lớp tìm hiểu thực tế từng tính cách, sở thích của từng cá nhân của trẻ, tôi nhận thấy có những thuận lợi và gặp một số khó khăn sau: 1.1. Thuận lợi - Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động của trẻ đầy đủ, phong phú, thuận lợi cho quá trình thực hiện nhiều hoạt động. - Trẻ ở lớp tôi có nhiều trẻ mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn và thích tham gia vào trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. - Một số trẻ biết phối hợp cùng cô khi tham gia trò chơi. 1.2. Tồn tại và hạn chế - Vốn kiến thức và hiểu biết của giáo viên về các trò chơi dân gian có nhưng chưa thật phong phú. - Tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ chưa thật linh hoạt, sáng tạo.
2 - Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế. - Trong lớp còn một số trẻ nhút nhát, thiếu tự tin. - Một số phụ huynh ít quan tâm đến trò chơi dân gian vì họ nghĩ trò chơi dân gian không còn phù hợp với con em mình. * Kết quả khảo sát thực tế khả năng chơi trò chơi dân gian của trẻ lớp Mẫu giáo bé A tại trường Mầm non Hải Thượng thời điểm đầu năm. Chưa đạt Đạt TT Tiêu chí Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ cháu % cháu % 1 Trẻ yêu thích, hứng thú hoạt động 20/25 80% 5/25 20% tích cực tham gia trò chơi dân gian 2 Trẻ hiểu biết về trò chơi dân gian 18/25 72% 7/25 28% 3 Trẻ nắm được kỹ năng chơi các trò 17/25 68% 8/25 32% chơi dân gian 4 Trẻ biết hợp tác cùng bạn có tính 19/25 76% 6/25 24% đoàn kết tập thể 2. Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 24-36 tháng tuổi Xuất phát từ tác dụng của việc phát triển của trẻ qua “Trò chơi dân gian”, tôi thấy việc cho trẻ chơi TCDG là một việc làm vô cùng quan trọng và có ý nghĩa. Nhưng làm thế nào để tổ chức được trò chơi dân gian một cách có hiệu quả, điều này quả không dễ dàng. Bản thân tôi luôn trăn trở tìm ra các biện pháp hiệu quả để giúp trẻ chơi trò chơi một cách hứng thú và tích cực nhất. Biện pháp 1: Lựa chọn TCDG phù hợp với chủ đề và lứa tuổi của trẻ Trẻ lứa tuổi nhà trẻ, khả năng chú ý có chủ định còn hạn chế, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản. Trò chơi dân gian không đòi hỏi phức tạp nên trẻ dễ chơi, trẻ tự tin hòa mình vào trò chơi một cách vô tư, thoải mái. Nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ ở từng độ tuổi. Do trẻ trong lớp không đồng đều về nhận thức, một số cháu sinh đầu năm nhưng cũng có nhiều cháu sinh cuối năm mà mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức khác nhau. Để tổ chức tốt các trò chơi dân gian thì trước hết tôi đã bám sát kế hoạch giáo dục năm học để xây dựng kế hoạch đưa các trò chơi vào từng chủ đề sao cho hợp lý, phù hợp với đồng loạt trẻ của lớp mình và bản thân đã căn cứ vào điều kiện thực tế của trường, của lớp, tâm lý của trẻ để lập kế hoạch một cách phù hợp với từng chủ đề. Ví dụ: TT Tên chủ đề Tên trò chơi 1 Bé và các bạn thân yêu Kéo co, Kéo cưa lừa xẻ 2 Đồ chơi của bé Chi chi chành chành, Nu na nu nống… 3 Các cô các bác trong nhà trẻ Lộn cầu vồng, Chi chi chành chành.
3 4 Mẹ và những người thân yêu Kéo cưa lửa xẻ, Chi chi chành chành. 5 Những con vật đáng yêu Mèo đuổi chuột, Bịt mắt bắt dê, Cáo và Thỏ, chim bay cò bay. 6 Cây và những bông hoa đẹp Kéo co, oẳn tù tì, rồng rắn lên mây. 7 Tết và mùa xuân Chi chi chành chành, dung dăng dung dẽ. 8 Bé đi khắp nơi bằng phương tiện gì? Lộn cầu vồng, Tập tầm vông 9 Mùa hè của bé Rềnh rềnh ràng ràng, Ném vòng cổ chai. 10 Bé lên mẫu giáo Lộn càu vồng, chi chi chành chành Khi lựa chọn trò chơi tôi chú ý trò chơi từ dễ đến khó, vào đầu năm học tôi lựa chọn các trò chơi có vần điệu đơn giản cho trẻ dễ nhớ, dễ thuộc. Sau từng chủ đề tôi nâng dần độ khó của trò chơi. Biện pháp 2: Tổ chức TCDG thông qua các hoạt động hàng ngày Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định, cho nên hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động. Trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi trò chơi, giáo viên phải là người bạn lớn để cùng chơi với trẻ, luôn gần gũi, động viên, vui vẻ, cởi mở, tạo không khí vui tươi hào hứng bằng dáng vẻ hài hước, dí dỏm, hấp dẫn gây tiếng cười, làm cho trẻ cảm thấy thoải mái và sảng khoái trong khi chơi. Qua đó trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin hơn, sẵn sàng bày tỏ nguyện vọng của mình với cô giáo và tự khẳng định mình trong tập thể. Trong hoạt động chiều, lúc đón và trả trẻ, tôi luôn tận dụng mọi lúc mọi nơi và lựa chọn những trò chơi mang tính nhẹ nhàng hướng dẫn trẻ các trò chơi như: Chi chi chành chành, Kéo cưa lửa xẻ,… Hoặc trò chơi bắt nguồn từ những bài đồng dao lặp đi lặp lại một cách thoải mái như “Con gà cục tác cục ta. Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông. Má gà thì đỏ hồng hồng. Cái mỏ thì nhọn cái mồng thì tươi. Cái chân hay đạp hay bơi. Cái cánh hay vỗ lên trời gió bay” chơi những trò chơi kết hợp với lời giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Với HĐ ngoài trời: Mỗi trò chơi có một sắc thái riêng, một quy luật riêng vì thế khi tổ chức cho trẻ chơi tôi luôn dựa vào tính chất, tác dụng của từng trò chơi dân gian, lựa chọn trò chơi phù hợp với lứa tuổi và thời điểm. Đối với TCDG nhằm phát triển các tố chất vận động, mang tính tập thể đòi hỏi phải có không gian rộng, nên tôi chọn tổ chức vào buổi hoạt động ngoài trời. TCDG thực sự lôi cuốn được trẻ bởi những tiếng cười nói của tất cả các bạn cùng chơi như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy lò cò”,…
4 Với hoạt động góc nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: “Kéo cưa lửa xẻ”, “Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”,… Với lĩnh vực phát triển thể chất: nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khỏe mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động. Tôi thay thế trò chơi vận động bằng TCDG như kéo co, cướp cờ, … Ví dụ: Trò chơi “Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải nhanh tay và nhanh miệng để rút tay ra khi câu đồng dao cuối cùng được đọc lên, nếu không nhanh ngón tay sẽ bị giữ lại, và như thế sẽ bị thua cuộc. Ví dụ: Trò chơi “Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối “Xin khúc đuôi – Tha hồ thầy đuổi”, lập tức trẻ làm “đuôi” (bạn đứng sau cùng) phải chạy thật nhanh, nếu không sẽ bị “thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người khác hoặc lại phải làm “thầy” để đi đuổi những trẻ khác Đối với lĩnh vực phát triển nhận thức, ngôn ngữ,: nên chọn những trò chơi nhằm phát triển nhận thức, ngôn ngữ, cung cấp những kỹ năng cần thiết cho trẻ như: Kỹ năng hoạt động theo nhóm… Rèn luyện khả năng ghi nhớ và tư duy cho trẻ. Với lĩnh vực phát triển thẩm mỹ (âm nhạc) nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò chơi: “Tập tầm vông”. - Đối với môn âm nhạc Giáo viên lựa chọn các trò chơi có giai điệu và lời ca để giúp trẻ ôn luyện về khả năng âm nhạc. Ví dụ: Đề tài “Nhận biết con voi” Lồng ghép “Con vỏi con voi”, trẻ vừa đọc vừa về 2 tổ chơi trò chơi. Qua đó phát triển tai nghe, khả năng âm nhạc. Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề. Ví dụ: Chủ đề “ Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ các trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như : “Bịt mắt bắt dê” Chủ đề “ Thế giới động vật” tôi lựa chọn trò chơi: “Dung dăng dung dẻ”… Những trò chơi mới, giáo viên nên đóng vai người chơi chính để cầm trò. Khi trẻ đã biết chơi thành thạo thì cô lại đóng vai phụ để chơi cùng trẻ. Biện pháp 3: Lựa chọn phương pháp tổ chức nhằm tạo cho trẻ hứng thú khi tham gia vào trò chơi Lựa chọn trò chơi dân gian cho trẻ rất khó, vì không lựa chọn được nhiều trò chơi, vì lứa tuổi 24-36 tháng tuổi nhận thức của trẻ còn hạn chế, ngôn từ của trẻ còn ít, phản xạ của trẻ vẫn chưa nhanh nhẹn, nên không sử dụng được các trò chơi các trò chơi vận động quá mạnh hay là cần sự phản xạ linh hoạt của tất cả các con. Vậy với các cháu 24-36 tháng tuổi không cần phải sưu tầm nhiều trò chơi mới mà điều quan trọng cần làm nhất là đổi mới cách tổ chức, khi chúng ta tổ chức vẫn là những trò chơi quen thuộc nhưng chúng ta phải thay đổi một phong cách mới. Thay đổi từ cách biểu cảm của cô sử dụng nét mặt, hành động, giọng điệu để làm
5 sao cho trẻ cảm giác như đang chơi 1 trò chơi mới, mặc dù là trò chơi cũ, lồng ghép thêm sự sáng tạo với trò chơi Ví dụ: Như trò chơi “tập tầm vông” rất quen thuộc với các cháu 24-36 tháng tuổi, vậy làm như thế nào để chúng ta lột xác cho trò chơi mang một làn gió mới với trò chơi Thay vì việc cô và trẻ nói và hành động theo khẩu lệnh của trò chơi đó ví như là “Tập tầm vông” nhưng khi dựa trên nên nhạc ráp trẻ sẻ cảm thấy không khí sôi động hơn và có thể kích thích sẽ tham gia máu lửa hơn của các con. Điều quan trọng để lôi cuốn trẻ vào trò chơi đó là tạo tình huống lôi cuốn sự tò mò của trẻ, bằng nhiều cách khác nhau nhằm hướng trẻ vào cuộc chơi một cách hứng thú nhất Ví dụ: Trò chơi “Cáo và thỏ” Giáo viên đóng vai chú Thỏ (mặc trang phục Thỏ xanh) và 1 cháu đóng vai Cáo ( trang phục Cáo), Thỏ xuất hiện trước cùng mời cả lớp hát múa, sau đó Cáo xuất hiện, hỏi cả lớp hai nhân vật này có trong trò chơi gì? Sau đó cô giới thiệu trò chơi, cách chơi và luật chơi. Thông qua tình huống xuất hiện nhân vật giúp tăng hứng thú, kích thích tính tò mò của trẻ để đến với trò chơi. Trong quá trình chơi, cô giáo luôn quan sát trẻ chơi, giúp đỡ trẻ khi cần thiết, luôn động viên khuyến khích khen ngợi những trẻ tích cực tham gia vào trò chơi bằng cách khen ngợi kết quả chơi của trẻ hoặc những sáng kiến trong khi chơi, những câu hỏi hợp lý mang tính sáng tạo của trẻ, tổ chức thi đua giữa cá nhân và các nhóm, … giúp trẻ cố gắng vượt qua khó khăn hoàn thành nhiệm vụ được giao, khêu gợi và duy trì hứng thú của trẻ với trò chơi. Biện pháp 4: Phối kết hợp với cha mẹ để hướng dẫn trẻ chơi trò chơi dân gian trong thời gian ở nhà Đối với trường mầm non tỷ lệ trẻ bán trú 1 do đó mà thời gian trẻ ở lớp với cô giáo nhiều hơn là ở nhà với bố mẹ. Để đảm bảo thông tin hai chiều giữa phụ huynh và giáo viên được thường xuyên, có hiệu quả thì việc phối hợp với phụ huynh là điều không thể thiếu trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Thông qua góc tuyên truyền, khi phụ huynh đón trả trẻ giáo viên trao đổi với phụ huynh, cho phụ huynh biết tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ. Hướng dẫn cho phụ huynh thông qua zalo nhóm lớp, hướng dẫn chơi một số trò chơi dân gian đơn giản có vần điệu, lời ca dễ thuộc dễ nhớ tập cho các con. Tôi luôn chú trọng công tác tuyên truyền, vận động cha mẹ trẻ cùng phối hợp khi tổ chức các hoạt động lễ hội cho trẻ. Đặc biệt là phối hợp tổ chức hoạt động lồng ghép các trò chơi dân gian. Trong các lễ hội tôi cố gắng mời đông đủ cha mẹ trẻ tham dự. Nhận thấy nhiều cha mẹ trẻ rất phấn khởi về những kết quả của con mình. Phần III. Hiệu quả của việc áp dụng biện pháp trong thực tế tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ 24- 36 tháng tuổi Qua việc thực hiện “Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 24- 36 tháng tuổi” tôi đã thu được một số kết quả sau:
6 - Hiệu quả đối với giáo viên: + Giúp tôi nhận ra được tầm quan trọng của trò chơi dân gian. + Từ những TCDG thông thường tôi đã biết đổi mới một cách sáng tạo, linh hoạt các trò chơi một cách mới lạ, lôi cuốn trẻ vào trò chơi rất hứng thú. - Hiệu quả đối với phụ huynh: + Phụ huynh đã hiểu được tầm quan trọng của TCDG đối với trẻ. + Phụ huynh đã phối hợp tập luyện một số trò chơi trong thời gian trẻ ở nhà và đạt hiệu quả cao. - Hiệu quả đối với trẻ: Sau khi áp dụng một số biện pháp nhằm tổ chức tố trò chơi dân gian trẻ hoạt động tích cực trong giờ học cho thấy: + Trẻ rất hứng thú và yêu thích các trò chơi dân gian. + Trẻ đã biết tự tổ chức chơi các trò chơi dân gian với các bạn trong lớp. + Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian, nhận thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người. * Sau khi áp dụng các biện pháp trên, tôi đã đạt được kết quả rõ rệt. Kết quả trên trẻ: Đạt TT Tiêu chí Số Tỷ lệ cháu % 1 Trẻ yêu thích, hứng thú hoạt động tích cực tham gia trò 24/25 96% chơi dân gian 2 Trẻ hiểu biết về trò chơi dân gian 22/25 88% 3 Trẻ nắm được kỹ năng chơi các trò chơi dân gian 23/25 92% 4 Trẻ biết hợp tác cùng bạn có tính đoàn kết tập thể 24/25 96% Phần IV. Kết luận 1.Ý nghĩa của biện pháp Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Trò chơi dân gian vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi, vừa góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể lực cho trẻ, giúp trẻ trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai. Cần phải tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian để phát triển ở trẻ tinh thần tập thể, biết nhường nhịn bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với bạn khác. Trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay, để văn hóa truyền thống thấm dần vào tâm hồn trẻ thơ, việc giữ gìn và tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non, trong trường mầm non mang hiệu quả giáo dục tích cực, các cô giáo mầm non sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động và phổ biến rộng hơn các hoạt động vui chơi, trò chơi dân gian để trẻ có thể tiếp cận được mọi lúc, mọi nơi, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn cũng như phát triển toàn diện cho trẻ.
7 2. Kiến nghị và đề xuất - Đối với nhà trường: Mua sắm thêm các nguồn tài liệu, sách báo, tạp chí để giáo viên có thể tham khảo, học tập, trau dồi thêm Cần xây dựng chuyên đề đi sâu về phương pháp, hình thức tổ chức TCDG theo hướng đổi mới cho toàn bộ giáo viên được học tập, giao lưu. Trên đây là một số biện pháp tổ chức nhằm lôi cuốn trẻ hứng thú tham gia trò chơi dân gian một cách tích cực. Tôi rất mong nhận được sự quan tâm, góp ý của ban giám khảo để tôi phát huy và thực hiện tốt hơn trong năm học này. Hải Thượng, ngày 16 tháng 10 năm 2024 Người thực hiện Nguyễn Thị Nhung Phan Thị Phương Thảo