Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

59
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất được các biện pháp phương pháp sáng tạo hơn cho trẻ chơi trò chơi dân gian từ đó giúp hình thành cũng cố và mở rộng vốn tri thức của trẻ, làm thõa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết, hoạt động chủ đạo của trẻ em chính là hoạt động vui chơi. Trẻ em không chỉ cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan trọng nhất trẻ cần phải được thoả mãn nhu cầu vui chơi. Xuất phát từ vai trò quan trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết và rất có ý nghĩa. Các trò chơi dân gian là phương pháp thư giãn hữu hiệu nhất. Nó giúp cho các em rèn luyện phẩm chất đạo đức, biết sống đoàn kết và chia sẻ với nhau, chơi để hiểu, để biết cách ứng xử với nhau. Tuy nhiên, điều đáng lo nhất là những trò chơi dân gian đang dần bị mai một. Những trò chơi như đánh chuyền, ô ăn quan, chơi bi, trứng gà trứng vịt, sắc quế cẩm tù, đánh trận, năm mười… đã dần vắng bóng trong đời sống trẻ thơ. Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với từng sở thích, cá tính khác nhau của nhiều đối tượng người chơi như sôi nổi, điềm đạm hay trầm tĩnh. Mỗi trò lại có một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến trẻ em chơi suốt ngày mà không thấy chán. Ta có thể bắt gặp những đứa trẻ túm năm tụm ba, quên hết nhọc nhằn của cuộc sống, những bài học khó để cuốn theo vòng xoáy của những con quay. Từng vòng, từng vòng xoay tít, vui thú với những cú đánh lắc bổ nhào trúng quay của đối phương, cuộc sống của chúng dường như chỉ có vậy. Có thể nói, trong các trò chơi thì trò chơi dân gian cũng là một trong những di sản văn hoá quý báu của dân tộc. Nó được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả trí tuệ và niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của các em với bạn bè, cộng đồng. Nó làm cho thế giới xung quanh các em đẹp hơn và rộng mở; tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời; làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Đối với Giáo dục mầm non, ngoài sự cần thiết có một môi trường Xanh sạch đẹp còn phải xây dựng bầu không khí vui tươi thân thiện cho trẻ thông qua các trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. Qua các trò chơi dân gian trẻ như được lớn lên về thể lực, trí tuệ, tình cảm đạo đức và thẩm mĩ. Mặt khác trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt đóng một vai trò và vị thế quan trọng trong đời sống trẻ thơ, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, nó làm cho thế giới xung quanh trẻ đẹp hơn và rộng mở hơn. Chính vì vậy trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, tổ chức cho trẻ chơi trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ.
Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, vốn từ, phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Trò chơi dân gian được sử dụng nhiều trong các hoạt động vui chơi của trẻ ở trường mầm non, đặc biệt là hoạt động học có chủ đích của giáo viên cho trẻ ở trường mầm non. Các trò chơi dân gian không chỉ nhiều về số lượng mà còn phong phú về thể loại. Việc kết hợp trò chơi dân gian trong các hoạt động học có chủ đích tại trường mầm non mang ý nghĩa to lớn trong việc rèn luyện thể lực, sự kéo léo, rèn luyện trí tuệ, sự nhanh trí,gợi xúc cảm thẩm mỹ, khả năng hoạt động nhóm, sụ gắn kết của tình bạn….đặc biệt nó góp phần xây dựng nhân cách mang đậm văn hóa dân tộc Việt Nam cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Trên thực tế khi tôi nhận lớp mẫu giáo bé 3 4 tuổi tại đơn vị tôi công tác thì việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ còn nặng về mục đích “Học” nhẹ về chơi, hơn nữa nội dung dạy học chủ yếu là thực hiện đúng phương pháp, hình thức tổ chức đơn điệu, sơ sài gây sự nhàm chán đối với trẻ, dẫn đến trẻ nhút nhát càng nhút nhát hơn, không mạnh dạn tự tin tham gia hoạt động, không phát huy hết khả năng tích cực của mình. Vậy làm thế nào để tổ chức được trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo bé thực sự có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các giáo viên mầm non. Vì khả năng chú ý có chủ định của trẻ mầm non còn kém. Trẻ dể dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc. Là một giáo viên mầm non được phân công dạy lớp 3 4 tuổi tôi luôn trăn trở và tìm các biện pháp tổ chức trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất. vì vậy tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo bé 3 4” tuổi tại trường tôi đang công tác để làm đề tài nghiên cứu cho mình. 1.2. Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp. Xuất phát từ vai trò quan trọng của “Trò chơi dân gian” đối với trẻ, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân là một việc làm vô cùng quan trọng và có ý nghĩa. Nhưng làm thế nào để tổ chức được trò chơi dân gian một cách có hiệu quả? Điều này quả không dễ dàng đối với tất cả các giáo viên mầm non. Với đề tài này tôi biết đã được nhiều đồng nghiệp nghiên cứu, nhưng với tôi đề tài này nó có những điểm mới. Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng tổ chức các trò chơi dân gian ở lớp 3 tuổi tại trường Mầm non; đề xuất được các biện pháp phương pháp sáng tạo hơn cho trẻ chơi trò chơi dân gian từ đó giúp hình thành cũng cố và mở rộng vốn tri thức của trẻ, làm thõa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ. 1.3. Phạm vi áp dụng đề tài:
Tôi chọn đề tài này áp dụng cho tất cả các lớp mẫu giáo 34 tuổi ở trong trường tôi và tôi cũng mong muốn rằng đề tài này được áp dụng rộng rãi cho tất cả các trường mầm non ở trong toàn huyện cùng điều kiện như trường mầm non nơi tôi đang công tác. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu. Trong những năm qua, khi phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”,“Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” …được triển khai sâu rộng trong các nhà trường. Ngoài những nội dung được nhà trường đang triển khai để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, tạo môi trường xanh, sạch, đẹp cho trẻ hoạt động. Vì vậy là một giáo viên tôi luôn nghĩ phải làm thế nào để quá trình giáo dục trẻ được kết hợp " Chơi mà học, học bằng chơi". Trong quá trình giáo dục cũng vậy, cần có sự kết hợp " Chơi", " Học" một cách hài hòa nhằm thúc đẩy sự phát triển của trẻ một cách toàn diện. Muốn trẻ phát triển tốt thì cô giáo phải là người thể hiện tốt nhiệm vụ của mình, luôn linh động sáng tạo, giúp trẻ thông qua chơi mà học. Từ những thực tế tôi nhận thấy việc tổ chức trò chơi dân gian của lớp bé A chưa thực sự đem lại hiệu quả như mong muốn. Điều này có nhiều nguyên nhân từ chủ quan đến khách quan, chính vì tầm quan trọng muốn giúp cho sự hứng thú chơi trong trẻ ngày càng nhiều hơn, mở mang kiến thức sâu rộng hơn nên tôi tôi đã trăn trở nên làm gì để trẻ thực hiện tốt trò chơi dân gian, m ột nội dung được coi là điểm nhấn là đưa trò chơi dân gian lồng ghép vào các hoạt động trong ngày của trẻ. Do đó, để tổ chức tốt trò chơi dân gian giáo viên phải đạt được những mục tiêu như: Nắm và hiểu rõ đặc điểm đặc trưng của một số trò chơi dân gian dành cho trẻ mầm non. Tạo cho trẻ có cơ hội thường xuyên được trải nghiệm về trò chơi dân gian một cách có ý nghĩa và hiệu quả Phối hợp cùng phụ huynh cùng sưu tầm, sáng tác trò chơi dân gian. Biết cách tổ chức tốt, lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động hàng ngày của trẻ. Năm học 2018 2019 tôi được ban giam hiêu nha tr ́ ̣ ̀ ương phân công gi ̀ ảng dạy ́ ́ ượng hoc sinh la 36 tre và trong th tại lớp mẫu giáo bé A vơi sô l ̣ ̀ ̉ ơi gian đo tôi đã ̀ ́ nhận thấy được những thuận lợi cung nh ̃ ư nhưng khó khăn nh ̃ ư sau: * Thuận lợi : Bản thân tôi được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu nhà trường về bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và cung cấp đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi,.
Trương hoc n ̀ ̣ ơi tôi đang công tac đ ́ ược xây dựng khang trang sạch sẽ, các khu vui chơi được quy hoạch hợp lý nên thuân l ̣ ợi trong viêc th ̣ ực hiên “ T ̣ ổ chức trò chơi dân gian cho trẻ” cho tre.̉ Lớp được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu tạo điều kiện tối đa về cơ sở vật chất cũng như đồ dùng học tập của các cháu, lơp hoc thoáng mát vê mua he âm ap ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ́ vê mua đông, đ ̀ ̀ ặc biệt trong thời gian vừa qua lớp tôi đã xây dựng góc bé cùng trải nghiệm từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện sự hiểu biết của mình về thế giới xung quanh, trò chơi dân gian... Trẻ ở lớp tôi có nhiều trẻ mạnh dạn, tự tin, thông minh và thích tham gia vào trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. Một số trẻ biết phối hợp cùng cô. Bản thân tôi lớn lên ở vùng nông thôn nên cũng biết một số trò chơi dân gian truyền miệng. Luôn học hỏi và tìm tòi hiểu biết thêm một số trò chơi dân gian thông qua bạn bè, trẻ, đồng nghiệp và sách báo. Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của mình, sẵn sàng hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng, đồ chơi càng thêm phong phú và đa dạng. Các nguyên vật liệu từ thiên nhiên phong phú, dễ tìm dễ sử dụng, không mất tiền mua và đặc biệt là góp phần bảo vệ môi trường. Bên cạnh những mặt thuận lợi việc tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ 3 4 tuổi cũng còn gặp không ít những khó khăn. * Khó khăn: Giáo viên vốn kiến thức và hiểu biết về các trò chơi dân gian có nhưng chưa thật phong phú. Nhiều lúc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ đòi hỏi phải có sự linh hoạt và tính sáng tạo cao. Nhưng giáo viên vẫn chưa thật linh hoạt, sáng tạo. Mức độ chơi của các trò chơi dân gian không giống nhau, có trò chơi rất đơn giản, nhưng lại có trò chơi rất phức tạp, đòi hỏi người chơi phải có tính tư duy cao. Thời gian hạn hẹp, vì đa số trò chơi dân gian chỉ tổ chức lồng ghép cùng với các hoạt động. Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú. Vẫn còn một số trẻ rụt rè nhút nhát không chịu tham gia vào cuộc chơi đòi hỏi tính tập thể cao. * Kết quả khảo sát thực tế : Khi chưa thực hiện đề tài kết quả như sau: Nội dung Tỷ lệ trẻ đạt Trẻ yêu thích, hứng thú vào trò chơi dân gian 15/36 = 41,7% Hiểu biết về trò chơi dân gian 11/36 = 30,6% Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian với bạn 9/36 = 25%
Phát triển thể lực 17/36 = 47,2% Tinh thần đoàn kết, ý thức tập thể 17/36 = 47,2% Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy những biện pháp thông thường, chưa có biện pháp mới tác động thì chất lượng đạt được trên trẻ về các mức độ trung bình và yếu còn ở mức rất cao, số trẻ kỹ năng tự phục vụ và hợp tác còn thấp. Vì vậy tôi đã suy nghĩ trăn trở làm thế nào để có biện pháp hữu hiệu nhất trong việc thực hiện nâng cao hiệu quả cho trẻ mẫu giáo 34 tuổi tham gia trò chơi dân gian đạt hiệu quả cao. 2.2. Các giải pháp thực hiện: Trong quá trình áp dụng đề tài và trong triển khai thực hiện tô ch ̉ ưc tro ch ́ ̀ ơi ̉ ̣ ương l dân gian cho tre tai tr ̀ ơp, tôi ́ ̃ ̣ ược những thành công nhưng thất bại đa găp đ không ít. Có những biện pháp tôi đưa ra áp dụng đã đem lại hiệu quả cao song cũng có biện pháp không đem lại kết quả như mong đợi. Trên cơ sở nghiên cứu thực hiện và thông qua áp dụng thực tiễn trong học kỳ 1 năm học 20182019 tôi đã rút ra được những biện pháp hữu hiệu khi thực hiện tô ch ̉ ưc tro ch ́ ̀ ơi dân gian cho trẻ 34 ̉ tuôi nh ư sau: * Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục. Để thực hiện tốt việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ tại lớp mình việc đầu tiên khi thực hiện đề tài tôi đã dựa trên tình hình thực tế của nhóm lớp khả năng nhận thức của học sinh trong lớp để long ghép các trò chơi dân gian khi thực hiện xây dựng kế hoạch gồm kế hoạch chuyên đề, kế hoạch giáo dục hang ngày. Lựa chọn các nội dung phù hợp xây dựng với từng loại kế hoạch trò chơi phù hợp với chủ đề, chủ điểm từ đó giáo viên trong quá trình thực hiện các nội dung giáo dục đồng thời tổ chức tốt các trò chơi dân gian xuyên suốt chủ đề, chủ điểm trong năm học. Lựa chọn những trò chơi đơn giản những bài đồng dao đơn giản những bài đồng dao ngắn gọn dẻ thuộc, dể nhớ cho trẻ chơi vào những chủ điểm đầu năm học, những bài đồng dao khó bài đồng dao dài khó thuộc vào những chủ điểm cuối năm. Ví dụ: Chủ điểm trường mầm non trò chơi: Oải tù tì, Tập tầm vông. Chủ điểm bản thân trò chơi: Kéo cưa lừa xẻ, lộn cầu vòng…. Chủ điểm Gia đình trò chơi: Nu na nu nóng, chi chi chành chành, Rồng rắn lên mây…. Đối với kế hoạch tháng giáo viên cần xây dựng kế hoạch ngắn gọn xác định nhiệm vụ cần trợ giúp để trẻ chơi tốt các trò chơi dân gian, phát triển trò chơi từ dể đến khó, nội dung chơi kỷ năng chơi, khả năng phối hợp và phát triển, tính tự lực sáng tạo của trẻ khi chơi cùng cô và các bạn. Tuy nhiên trong thời gian một chủ điểm lớn chỉ tập trung giới thiệu và hướng dẫn trẻ một đến hai trò chơi phù hợp chủ đề trẻ chơi được thành thạo ở nhiều hoạt động khác nhau.
Ví dụ: Chủ điểm thế giới động vật trò chơi: Dung dăng dung dẻ.. Đối với kế hoạch tuần thiết kế việc tổ chức chơi hang ngày cho trẻ xen kẽ vào các hoạt động trong ngày, các buổi chơi tự do chuyển tiết, chơi ở hoạt động ngoài trời, trong giờ đón trả trẻ. Trẻ có thể chơi cùng nhau bằng những trò chơi đơn giản có thể là hai trẻ một hoặc một nhóm trẻ. Giáo viên cần lên kế hoạch cụ thể về tên trò chơi cách chơi luật chơi, đồ dung trong khi chơi để dể dàng thực hiện trong các hoạt động hàng ngày của trẻ. Ví dụ: Trong giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ chơi: Bịt mắt bắt dê. * Biên pháp 2: Lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi và khả năng nhận thức của trẻ. Trò chơi dân gian rất phong phú và đa dạng, không hẳn trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, khi lựa chọn trò chơi dân gian giáo viên phải có sự cân nhắc và lựa chọn những trò chơi đơn giản, dễ hiểu và dễ nhớ đối với trẻ. Bên cạnh đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi. Chính vì thế, ngay từ đầu năm học giáo viên bám sát kế hoạch giáo dục năm học, trên cơ sở nhận thức, khả năng của trẻ trên lớp lựa chọn những trò chơi dân gian phù hợp đưa vào kế hoạch thực hiện. Cụ thể như sau: Trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé: khả năng chú ý có chủ định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản như: “ Lộn cầu vồng”, “ Chi chi chành chành”, “ Tập tầm vông”, “ Nu na nu nống”, “ Dung dăng dung dẻ” “Kéo co”, “Mèo đuổi chuột”, “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Kéo cưa lừa xẻ”, “ Tập tập vông”, “ Thả đĩa ba ba”, “Lộn cầu vồng”, “Oẳn tù tì”,… ̣ * Biên phap 3: Chu ́ ẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời đồng dao và địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ chơi: * Chuẩn bị đồ dùng: Đồ dùng đồ chơi của TCDG cũng thật sự phong phú và mang đặc thù riêng biệt, mỗi trò chơi có mỗi loại đồ dùng tương ứng mà khi thiếu nó thì chúng ta không thể thực hiện được. VD như: Trò chơi “ Bịt mắt bắt dê”, nếu thiếu tấm vãi bịt mắt thì không thể thực hiện được, hay trò chơi “Kéo co” nếu không có dây thì cũng không thể tổ chức được…Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần phải tìm hiểu trước về cách chơi và luật chơi, cũng như các đồ dùng trong trò chơi cần đến. Để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ những thứ cần thiết cho một trò chơi và tổ chức tốt được. * Dạy trẻ đọc thuộc lời đồng dao trong trò chơi:
Khác với các trò chơi vận động và các trò chơi khác, trò chơi dân gian trong quá trình chơi trẻ vừa hát hoặc đọc bài đồng dao nào đó. Các bài đồng dao mang đến sự vui tươi và nhí nhảnh nhộn nhịp ở trẻ. Mặc dù, không phải bài đồng dao nào cũng mang lại ý nghĩa cho trẻ, song bài nào cũng phù hợp với tư duy trẻ thơ và hồn nhiên của trẻ. VD như: Trò chơi “ Chi chi chành chành” trẻ hát “ chi chi chành chành cái đanh thổi lửa – con ngựa đứt cương – ba vương ngũ đế….” Câu hát chẳng có ý nghĩa rõ ràng thế nhưng khi thiếu đi câu hát thì trò chơi không thể diễn ra được. Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời, trò chuyện sáng. Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia vào trò chơi. * Chuẩn bị địa điểm: Đồ dùng và lời đồng dao đã thuộc rồi nhưng nếu thiếu đi một địa điểm để tổ chức trò chơi thì trò chơi cũng không thể diễn ra. Với loại hình trò chơi dân gian mang tính tập thể cao, thì số lượng trẻ chơi đông nên đòi hỏi địa diểm phải có diện tích rộng, như: “Kéo co, cướp cờ, Mèo đuổi chuột…” Nhưng lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ như ” Chi chi chành chành”, ” Tập tầm vông”. Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi. * Biện pháp 4: Tổ chức các trò chơi lồng ghép vào các hoạt động. Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức nhằm tổ chức các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gủi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất, hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỷ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động. Với hoạt động chung và hoạt động chiều nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như: “Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “chơi chuyền”, “Chơi cờ”…. Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
Ví dụ: Với môn thể chất nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khỏe mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ them khỏe mạnh và năng động. Ví dụ: Trò chơi “Nhãy dây” , “Trồng nụ trồng hoa”, “Nhãy lò cò”, có nhiều nấc chơi nho nhỏ, từ bàn một, bàn hai….đến bàn mười từ một nụ, một hoa….đến tám hoa (Trồng nụ trồng hoa). Trẻ phải vượt qua dần từng nấc, hết nấc này mới đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai sức, khỏe mạnh, nhanh nhẹn và khéo léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối của trò chơi. Như trò chơi “Rồng rắn lên mây” * Cách chơi: Cô tổ chức cho khoảng mười bạn chơi một bạn làm thầy thuốc đứng một chổ, các bạn còn lại nắm đuôi áo nhau làm con rồng bạn đứng đầu làm đầu rồng. các bạn làm rồng vừa đi vừa hát: Rồng rắn lên mây Có cây xúc xắc Có nhà điểm minh Thầy thuốc có nhà hay không Sau khi hát xong trẻ đến trước mặt thầy thuốc Thầy thuốc hỏi: Cho xin khúc đầu. Rồng trả lời. Cục xương cục sấu. Thầy thuốc hỏi: Cho xin khúc giữa. Rồng trả lời. Cục máu cục me. Thầy thuốc hỏi: Cho xin khúc đuổi. Rồng trả lời. tha hồ thầy đuổi Khi trẻ hát xong câu cuối: “Xin khúc đuôi – Tha hồ thầy đuổi” lập tức trẻ làm “Đuôi” trẻ cuối cùng phải chạy thật nhanh, nếu không sẽ bị “thầy” tóm lấy. * Luật chơi: Nếu rồng bị gãy hoặc bạn cuối cùng bị thầy bắt có thể bị thay người khác hoặc lại phải làm “Thầy” để đi đuổi những bạn khác. Với môn âm nhạc nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò chơi. “Tập tầm vong” , “Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ Quảng” . Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần đặc biệt chú ý đó là: Phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ điểm của bài dạy. Ví dụ: Chủ điểm: “Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi “Đồng dao hỏi tuổi xứ Quảng”, “Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”, “Bịt mắt bắt dê”…. Chủ điểm: Thế giới thực vật có thể cho trẻ chơi các trò chơi “Mít mật mít gai” “Làm nón mão bằng lá”… Với hoạt động ngoài trời, tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ chức cho trẻ chơi các tò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ như. “Rồng rắn lên mây” “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy dây”…. * Biên phap 5: Đ ̣ ́ ộng viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi.
Một ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể dung nạp tất cả những ai muốn chơi. Không bao giờ trò chơi dân gian quy định số người chơi nhất định. Vì vậy tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ tham gia chơi càng đông càng vui. Nếu chơi “ Bịt mắt bắt dê”, mỗi khi có một người vào thêm, vòng chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi. Còn trò chơi “ Rồng rắn lên mây” thì thêm một người, “ cái đuôi” sẽ dài ra một chút và tất cả mọi người đều được chơi, được chạy như nhau. Những trò chơi “ Thả đỉa ba ba”, “ Chi chi chành chành”, “ Nhảy lò cò”,… cũng tương tự như vậy.Trong khi chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ, chơi không đúng luật chơi, chen lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ bằng cách không cho chơi chung. Qua đó tinh thần tập thể của các trẻ được nâng lên rất nhiều. * Biện pháp 6: Tham mưu tuyên truyền với các tổ chức trong nhà trường. Trên cơ sở xây dựng kế hoạch để thực hiện tốt đề tài của mình tôi đã mạnh dạn tham mưu với các tổ chức trong nhà trường. Tiếp tục thực hiện 5 nội dung trọng tâm trong kế hoạch xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực, trong đó có phát huy truyền thống giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc đặc biệt là việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ ở các độ tuổi. Đưa nội dung lồng ghép tổ chức các trò chơi dân gian vào kế hoạch giáo dục của nhà trường của tổ chức chuyên môn. Tổ chức kiểm tra đánh giá việc tổ chức thực hiện tổ chức trò chơi dân gian lồng ghép với việc thanh tra kiểm tra thường xuyên của nhà trường. Cung cấp tái liệu phương tiện đồ dung đồ chơi, tổ chức các buổi giao lưu về truyền thống văn hóa trong đó có việc lồng ghép các trò chơi dân gian cho trẻ. Tham mưu với ban giám hiệu nhà trường và hội cha mẹ học sinh để tổ chức và thực hiện tốt việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ trong và ngoài nhà trường nhằm giữ gìn văn hóa dân tộc. Đối với ban giám hiệu nhà trường tôi chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động và tham mưu với nhà trường như cung cấp cho giáo viên những tài liệu tư liệu băng đĩa hình về các hoạt động trò chơi dân gian phù hợp với trẻ mầm non, các hình thức tổ chức có hiệu quả để giáo viên chủ động nghiên cứu học hỏi và vận dụng. Trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học nhà trường cần đưa ra kế hoạch tổ chức các buổi tham quan của học sinh trong đó có đi thăm quan các lễ hội truyền thống ở địa phương ở đó học sinh có cơ hội để thưởng thức và tham gia trò chơi dân gian truyền thống. * Biện pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh để hướng dẫn trẻ chơi trò chơi dân gian. Đối với trường mầm non tỷ lệ trẻ bán trú 100% do đó mà thời gian trẻ ở lớp với cô giáo nhiều hơn là ở nhà với bố mẹ. Đê đam bao thông tin hai chiêu gi ̉ ̉ ̉ ̀ ưa phu ̃ ̣
huynh va giao viên đ ̀ ́ ược thường xuyên, co hiêu qua thi vi ́ ̣ ̉ ̀ ệc phối hợp với phụ huynh là điều không thể thiếu trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở gia đình. Cha mẹ là nguồn cổ vũ động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi tốt hơn. Thông qua các buổi họp phụ huynh, qua góc tuyên truyền, khi phụ huynh đón trả trẻ giáo viên trao đổi với phụ huynh, cho phụ huynh biết tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ. Hướng dẫn cho phụ huynh hướng cho con chơi trò chơi gì, chuẩn bị cho con đồ chơi nào. Nhờ phụ huynh dạy trẻ lời đồng dao lời nói, lời thơ của các trò chơi dân gian. …Đến chủ đề nào thì giáo viên lại kết hợp với phụ huynh để sưu tầm những trò chơi mà phụ huynh biết, huy động thêm đồ dùng, đồ chơi, phế liệu gia đình có như các loại chai nhựa, bìa, lịch cũ, các loại vỏ sò ốc…để làm giàu thêm đồ chơi của lớp. 2.3.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Qua một quá trình tổ chức thực hiện với nhiều biện pháp trên đã mang lại kết quả cụ thể: * Đôi v ́ ới trẻ Trẻ tích cực tham gia tìm hiểu các trò chơi dân gian Đa số các em nắm vững được cách thức chơi một số trò chơi dân gian Biết cách tổ chức trò chơi, thuộc được nhiều bài hát đồng dao Qua trò chơi giúp các em rèn được thể chất, phản xạ nhanh khéo léo, thể hiện tinh thần tập thể, đoàn kết gắn bó với nhau hơn . Sau giờ chơi trẻ có hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt động học tập chất lượng học tập nâng lên rõ ràng Mở rộng kiến thức và có thêm hiểu biết về trò chơi dân gian Hứng thú tham gia các trò chơi một cách tích cực. * Kết quả được đánh giá cụ thể như sau : Nội dung Tỷ lệ trẻ đạt So với đầu năm Trẻ yêu thích, hứng thú vào trò chơi dân gian 36/36 = 100% Tăng 58,3% Hiểu biết về trò chơi dân gian 30/36 = 83,3% Tăng 52,7% Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian với bạn 32/36 = 88,9% Tăng 63,9% Phát triển thể lực 34/36 = 94,4% Tăng 47,2% Tinh thần đoàn kết, ý thức tập thể 34/36 = 94,4% Tăng 47,2% * Đối với giáo viên Biêt thêm nhiêu tro ch ́ ̀ ̀ ơi dân gian cua nhiêu vung quê khac nhau ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ơi đê phuc vu tuy theo nôi dung t Co ky năng lam đô dung đô ch ́ ̃ ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ừng tro ch ̀ ơi. ́ ̀ ̉ ưc giao viên linh hoat, sang tao thu hut s Trong qua trinh tô ch ́ ́ ̣ ́ ̣ ́ ự hưng thu tham ́ ́ ̉ ̉ gia cua tre.
Tất cả giáo viên dạy trẻ 3 4 tuổi nói chung và lớp tôi nói riêng đều được nhận thức về tầm quan trọng của trò chơi dân gian. Đặc biệt là đã nắm vững nội dung phương pháp, cách tổ chức của trò chơi dân gian. Giáo viên chủ động, tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thể hiện sự sáng tạo trong hoạt động. * Đối với phụ huynh: Có sự thay đổi nhìn nhận về việc học và chơi của con mình, nhận thấy được tầm quan trọng của các trò chơi dân gian, có nhiều giúp đỡ cho giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu làm đồ dùng. Phụ huynh học sinh rất vui mừng được cùng các con sưu tầm hoạ báo, tranh ảnh, nguyên vật liệu, phế liệu...Qua đó tăng cường mối quan hệ, kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Có thể nói trò chơi dân dân gian đã đem lại niềm vui và hứng thú cho trẻ, tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, linh hoạt và sáng tạo trong hoạt động, khắc phục tình trạng một số trẻ thụ động, ít tham gia hoạt động cùng cô giáo và các bạn. Cũng qua hoạt động này của trẻ mọi lĩnh vực được phát triển rõ rệt, trẻ yêu thích hoạt động, trẻ có thêm niềm vui phấn khởi khi đến lớp. * Bài học kinh nghiệm: Để tô ch ̉ ưc tôt cac tro ch ́ ́ ́ ̀ ơi dân gian cho trẻ Mẫu giáo nói chung và cho trẻ Mẫu giáo 34 nói riêng. Trước hết bản thân tôi phải thực sự yêu nghề mến trẻ, kiên ̀ ̣ tri, chiu khó. Ph ải nhận thức được tầm quan trọng của việc tô ch ̉ ức cac tro ch ́ ̀ ơi dân gian. Từ đó xây dựng kê hoach, ch ́ ̣ ương trinh, l ̀ ựa chon nh ̣ ưng tro ch ̃ ̀ ơi phu h̀ ợp vơi ́ thực tê, đam bao tinh khoa hoc, tinh cu thê phu h ́ ̉ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ợp với lớp minh phu trach. ̀ ̣ ́ Thường xuyên nghiên cứu tài liệu, đọc sách báo, tập san giáo dục Mầm non, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đặc biệt là phải thât hôn nhiên, linh hoat, sáng t ̣ ̀ ̣ ạo khi tô ch ̉ ức cho tre ch̉ ơi thi m ̀ ơi thu hut đ ́ ́ ược ̉ ́ ực tham gia chơi. tre tich c Giáo viên cần kết hợp các hình thức tổ chức một cách linh hoạt, sáng tạo cho trẻ chơi, phải sử dụng các thủ thuật để gây hứng thú cho trẻ để giúp trẻ thích chơi. ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi và khả năng Điêu đăc biêt la phai l nhận thức của trẻ. ̀ ưu tâm, chu Cân s ̀ ẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời đồng dao và địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ chơi thi hiêu qua m ̀ ̣ ̉ ới cao. Tuy theo t ̀ ưng hoat đông đê lông ghep t ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ổ chức các trò chơi phù hợp với từng hoạt động đo cho phu h ́ ̀ ợp. Phải làm tốt công tác tuyên truyền phối kết hợp cùng phụ huynh để tạo điều kiện cho trẻ được tham gia vao tro ch ̀ ̀ ơi mọi lúc, mọi nơi, giúp trẻ thỏa mãn nhu câu ̀
vui chơi. Đồng thời kêu gọi sự hộ trợ mọi mặt của phụ huynh để xây dựng môi trường vật chất. 3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. ý nghĩa của đề tài, sáng kiến, giải pháp Việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ cũng có thể coi là một hoạt động vô cùng quan trọng hàng ngày đối với trẻ không thể thiếu được. Vì thế là một giáo viên cần xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải khắc phục mọi khó khăn để tổ chức cho trẻ chơi ở các hoạt động hàng ngày. Những trò ch ̣ ơi dân gian đă đến với trẻ thơ một cách nhẹ nhàng theo kiểu “vừa học, vừa chơi”, đồng dao đã làm tốt chức năng biểu đạt tư tưởng, giáo dục nhận thức, bồi dưỡng tình cảm cho trẻ. Chính vì ý nghĩa to lớn mà các trò chơi dân gian mang đến. Bản thân tôi đã rút ra được một số kết luận: Để tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ được tốt trước hết giáo viên cần sưu tầm và chọn lọc các trò chơi phù hợp với độ tuổi của lớp mình phụ trách vì trẻ của chúng ta không chỉ ham thích các trò chơi mà còn thích những trò chơi mới lạ, hấp dẫn, do đó người giáo viên cần sưu tầm nhiều trò chơi dân gian song các trò chơi đó cần có sự chọn lọc cho phù hợp với trẻ lớp mình để trẻ không cảm thấy nhàm chán. Sau khi đã có các trò chơi cô giáo chọn và tô ch̉ ưc tro ch ́ ̀ ơi phu h ̀ ợp vơi t ́ ưng ̀ ̣ ̣ hoat đông vì m ỗi hoạt động đều có một tính chất khác nhau nếu chọn trò chơi phù hợp sẽ làm tăng hiệu quả của trò chơi và tăng khả năng giáo dục trẻ. Chọn trò chơi phù hợp rồi nhưng khâu chuẩn bị để tổ chức trò chơi rất quan trọng như ̉ ̣ ̀ ̀ ̀ ơi, lời đông dao va đia điêm tr chuân bi đô dung, đô ch ̀ ̀ ̣ ̉ ước khi tô ch ̉ ức cho tre ch ̉ ơi, trẻ có đầy đủ đồ dùng phục vụ trò chơi, trẻ thuộc lời đồng dao và có một địa điểm chơi phù hợp như vậy trò chơi mới có thể diễn ra theo yêu cầu. Song như thế vẫn chưa đủ trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi giáo viên luôn luôn ghi nhớ không được áp đặt trẻ, thiết lập mối quan hệ giữa cô và trẻ giữa trẻ với các bạn, cần tạo tình huống phù hợp, động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Cuối cùng là cách tổ chức của giáo viên đây là khâu cuối cùng nhưng vô cùng quan trọng. Trò chơi diễn ra hấp dẫn, thành công hay không tùy thuộc vào cách hướng dẫn tổ chức của người giáo viên, điều này đòi hỏi người giáo viên phải có khiếu tổ chức, tổ chức sao cho trẻ nắm rõ luật và cách chơi, chơi đúng luật chơi song thoải mái, hứng thú và cô giáo phải thật sự công bằng Qua việc thực hiện áp dụng biện pháp mới tôi thấy trẻ thích chơi hơn, sáng tạo hơn, linh động hơn, nhanh nhẹn hơn, thay vào sự nhàm chán của trẻ ở những năm học trước bằng những sự hứng thú, tập trung, giúp trẻ thể hiện được sự khéo léo, óc tưởng tượng, sự giao lưu giữa bạn bè. Tạo cho giáo viên thêm phần khéo léo, sáng tạo trong việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ. Biết tìm ra các biện pháp để thực hiện tốt chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
3.2. Những kiến nghị, đề xuất: Nhận thức được tầm quan trọng của việc phát huy tính sáng tạo của trẻ trong khi chơi trò chơi dân gian. Bản thân tôi mạnh dạn xin đưa ra một số kiến nghị như sau: * Đối với phòng giáo dục: Hàng năm tổ chức mở rộng bồi dưỡng chuyên đề đi sâu về tổ chức trò chơi dân gian cho các trường được học hỏi trao đổi lẫn nhau. Trang cấp thêm các trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi cho nhà trường để trẻ có đủ cơ sở vật chất đồ dùng đồ chơi để tổ chức trò chơi dân gian có hiệu quả nhất. * Đối với địa phương: Tăng trưởng thêm về cơ sở vật chất cho nhà trường đảm bảo có đủ phòng học và các phòng chức năng cho trẻ hoạt động. Phối hợp với nhà trường và gia đình để làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục. * Đối với nhà trường: Bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên cho trẻ hoạt động. Mua sắm thêm các nguồn tài liệu, sách báo, tạp chí để giáo viên có thể tham khảo, học tập, trau dồi thêm kiến thức và áp dụng. Tăng cường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn hay dự giờ góp ý để giáo viên đúc rút kinh nghiệm. * Đối với phụ huynh: Đưa đón con em đi học đúng giờ và chuyên cần để đảm bảo trẻ được tiếp thu kiến thức một cách có hệ thống, liên tục. Phụ huynh cần trao đổi, phối hợp với giáo viên trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ để có biện pháp giáo dục mềm dẻo, phù hợp với trẻ ở nhà. Phụ huynh cần tạo điều kiện giúp đỡ cho giáo viên trong việc sưu tầm các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để phục vụ cho việc làm đồ dùng đồ chơi phát huy được khả năng sáng tạo của trẻ. ̉ ̀ ̀ ược gia đinh day nhiêu tro ch Tre vê nha đ ̀ ̣ ̀ ̀ ơi dân gian gân gui co y nghia mang ̀ ̃ ́ ́ ̃ ́ ̣ tinh giao duc cao. ́ Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ 34 tuổi chơi các trò chơi dân gian đã được thực hiện trong lớp, trong trường mầm non. Từ những sáng kiến này rất mong có được nhưng ý kiến góp ý chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, của Ban Giám hiệu nhà trường giúp tôi hoàn thiện hơn, vững vàng hơn trên con đường truyền thụ kiến thức của mình đến với trẻ. ̀ ́ ̉ ơn! Tôi xin chân thanh kinh cam