Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

96
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài "Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non" là giúp cho giáo viên có giải pháp để có thể giải tỏa được những áp lực, sự căng thẳng trong quá trình dạy học và giáo dục của mình. Từ đó trở nên yêu nghề và thành công trong sự nghiệ trồng người của mình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non

1 PHẦN THỨ NHẤT : ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết trẻ em là những chủ nhân tương lai của đất nước và để có một thế hệ trẻ có điều kiện phát triển toàn diện thì môi trường lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Trong lớp học không thể thiếu được sự thoải mái, hạnh phúc của cô và trò – sự yên tâm tin tưởng của phụ huynh. Do đó để lớp học có sự chú ý, thu hút trẻ. Tôi cần tạo nên một môi trường lớp học hạnh phúc. Để câu khẩu hiệu “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, bản thân tôi đã đặt ra câu hỏi. Liệu trẻ có được thoải mái, vui vẻ hòa đồng cùng cô giáo và các bạn khi đến lớp. ‘‘Làm sao để có được môi trường học tập đủ tốt để học sinh phát triển toàn diện” Vâng, việc dạy dỗ các em không hề đơn giản như tôi từng ước mơ. Tất cả mọi thứ gọi là “niềm yêu nghề” chỉ là lời nói suông nếu chúng ta không hiểu, không từng ngày thật sự nổ lực và cố gắng. Nếu ai đó hỏi chúng tôi một câu: Nghề dạy học bây giờ thật sự áp lực không? Tôi xin thẳng thắn nói rằng: Nghề giáo trong bối cảnh hiện nay đối với chúng tôi thật sự áp lực. Áp lực từ yêu cầu ngày càng đổi mới của toàn ngành, áp lực từ lòng mong mỏi của phụ huynh, trọng trách ‘‘trồng người” mà toàn xã hội giao phó. Đã có lúc bản thân tôi “bùng nổ” với ánh mắt vô cùng “giận dữ” khi các em chưa ngoan đùa nghịch, không giữ nề nếp lớp học, không chú ý nghe cô giáo hướng dẫn, ngồi trong chưa chú ý nên tôi đã kỷ luật trẻ.v.v. Sự cầu toàn của tôi đặt ra bắt buộc trẻ phải theo “khuôn mẫu” mà tôi không hề nghĩ rồi sẽ có một ngày trẻ bức phá, làm theo những gì mà mình muốn. Và điều gì đến cũng đã đến, bởi bản thân mỗi đứa trẻ là một thế giới quan sinh động, trẻ có quyền sáng tạo và thực hành trải nghiệm, sẽ thật là phản giáo dục nếu cứ mãi bắt ép các em vào những thứ rập khuôn. Tôi lặng ngồi xuống và đặt câu hỏi: Liệu rằng những đứa trẻ của mình có hạnh phúc không khi cứ “lập trình” trẻ cứ như một con robot như thế? Một người mẹ thứ hai thật sự phải là một người mẹ thứ hai người thầy giáo khiến
2 cho trẻ hứng thú tham gia các hoạt động học mà chơi chơi mà học chứ không phải khiến cho trẻ sợ và học và chơi trong áp lực. Từ đó, bản thân tôi tự nhủ mình phải thực sự thay đổi để xây dựng một lớp học hạnh phúc. Với tôi, hiểu một cách đơn giản, lớp học hạnh phúc là nơi khiến cả cô và trò đều có cảm giác "muốn đến". Khi đến sẽ có hứng thú, niềm vui, sự mong chờ và những rung cảm. Đặc biệt, một nhiệm vụ quan trọng nhất đối với giáo viên mầm non, là đón những mầm non bỡ ngỡ, thật nhanh chóng tạo một môi trường mới hoàn toàn tin tưởng để mỗi ngày đến trường với các em là một ngày vui, được học tập, được vui chơi, được yêu thương, được ấp ủ những ước mơ non của trẻ. Chính vì những lý do trên mà tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non” làm đề tài nghiên cứu của mình. 2.Mục đích nghiên cứu Thông qua việc tìm hiểu thực trạng lớp học mầm non hiện nay, tìm hiểu và phân tích những nguyên nhân dẫn đến việc trẻ ngại nói lời yêu thương, thể hiện tình cảm kém, rụt rè.Trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc. Giúp cho giáo viên có giải pháp để có thể giải tỏa được những áp lực, sự căng thẳng trong quá trình dạy học và giáo dục của mình. Từ đó trở nên yêu nghề và thành công trong sự nghiệ trồng người của mình. Giúp cho học sinh và học sinh được hạnh phúc mỗi khi đến trường, lớp. Giáo dục đạo đức, tình cảm cho học sinh.Học sinh hứng thú, tích cực học tập. Giúp cho mục tiêu xây dựng trường lớp hạnh phúc thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biện là nâng cao tỷ lệ trẻ đến trường. 3. Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non. 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm Lớp 4 tuổi B1 Trường mầm non Phú Cường.
3 Số trẻ: 29 trẻ. 5.Phương pháp nghiên cứu Phương pháp quan sát, dùng lời nói, làm mẫu. Phương pháp thực hành. Phương pháp kiểm tra, đánh giá. Phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp. Phương pháp động viên, khuyến khích. 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 3 năm năm 2023. Tại lớp mẫu giáo 4 tuổi B1 rường mầm non Phú Cường.
4 PHẦN THỨ HAI NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận của vấn đề 1.1. Cơ sở lý luận Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của Đất nước. Những người làm cha, làm mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của họ là những đứa trẻ khỏe mạnh, thông minh và ngoan ngoãn, biết lễ phép, kính trọng, vâng lời ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo. Tương lai của Đất nước sẽ rạng rỡ vô cùng khi xã hội của chúng ta có một thế hệ trẻ sau này là những con người có sức khỏe, vừa có đức, vừa có tài. Bác Hồ đã từng khẳng định rằng: “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền được sống, quyền tự do và mưu cầu hạnh phúc”. Như vậy, hạnh phúc là mưu cầu của mỗi cá nhân, là đích vươn đến, mục tiêu phấn đấu trong cuộc đời của mỗi con người, trong lĩnh vực giáo dục của mỗi quốc gia. Vì thế, giáo dục với vai trò quan trọng của mình cũng cần phải được nhìn nhận, được tiếp cận ở việc mang lại hạnh phúc cho người học và nhà trường phải trở thành trường học hạnh phúc, ở đó mọi người đều có được cảm giác vui vẻ vì đạt được ý nguyện. Trong đó quan trọng nhất là làm thế nào để mỗi thầy giáo, cô giáo của chúng ta được hạnh phúc, để họ có thể mang đến hạnh phúc cho học sinh theo kiểu dây chuyềnmà Hiệu trưởng là người khởi nguồn và tổ chức, kiến tạo; ngược lại, sự thành công và hạnh phúc của học sinh, của giáo viên lại là thành công và niềm vui của Hiệu trưởng. Tôi rất tâm đắc với Tựa đề “Thầy cô giáo hạnh phúc sẽ thay đổi thế giới” được mượn từ lời nói của Thiền sư Thích Nhất Hạnh trong một chủ đề pháp thoại dành cho những người làm giáo dục. Câu nói bao hàm tất cả những giá trị vàvị ngọt hướng gửi đến những ai làm về giáo dục. Lớp học hạnh phúc tạo nên sự hứng thú cho học sinh lẫn giáo viên, giúp trẻ tích lũy kiến thức qua hoạt động trải nghiệm, duy trì cảm xúc tích cực... Khác với lớp học truyền thống, lớp học hạnh phúc không áp đặt phát triển theo khuôn mẫu mà đóng vai trò định hướng để trẻ được làm những gì mình yêu thích và say mê. Ở đó, trẻ không học theo kiểu nhồi nhét mà được
5 học những gì có ý nghĩa với chúng, được khơi gợi niềm yêu thích để tiếp tục tự tìm hiểu. Các môn học được biến hóa thành bài học thú vị qua những trò chơi, trải nghiệm. Lớp học hạnh phúc khiến cô và trò đều cảm thấy phấn khởi khi đến trường. Lớp học hạnh phúc là nơi giúp giáo viên và học sinh hình thành và duy trì các trạng thái cảm xúc tích cực. Mỗi lớp học hạnh phúc sẽ tạo nên một môi trường học đường mà ai tham gia cũng cảm thấy hạnh phúc. Được tham gia vào các lớp học hạnh phúc sẽ giúp cho mỗi cá nhân thiết lập được các tình cảm lành mạnh, góp phần phát triển nhân cách tốt đẹp. 1.2. Cơ sở thực tiễn Như chúng ta đã biết lớp học hạnh phúc là nơi giúp giáo viên và trẻ hình thành và duy trì các trạng thái, cảm xúc tích cực. Mỗi lớp học hạnh phúc sẽ tạo nên một môi trường học đường mà ai tham gia cũng cảm thấy hạnh phúc. Được tham gia vào các lớp học hạnh phúc sẽ giúp cho mỗi cá nhân thiết lập được các tình cảm lành mạnh, góp phần phát triển nhân cách tốt đẹp. Lớp học hạnh phúc là lớp học có sự tương tác chủ động, tích cực với xúc cảm. Lớp học hạnh phúc là nơi có thể cảm nhận được sự an toàn, sự nâng đỡ, khi có nhiều điều nằm trong nhu cầu được thỏa mãn. Câu hỏi lớn đặt ra lúc này là: Làm thế nào để mỗi ngày học sinh đến trường là một ngày vui, giáo viên đến trường mỗi ngày là một niềm hạnh phúc, quan hệ thầy trò là động lực để học sinh vươn tới tri thức? Xây dựng lớp học hạnh phúc là việc làm cấp thiết cần được các nhà giáo dục quan tâm lúc này. Hiện nay, để trường học được an toàn cần được các địa phương chú trọng thực hiện.An toàn là điều kiện cần, là tiêu chí đầu tiên cho hạnh phúc. Các chế độ chính sách cho nhà giáo để họ an tâm công tác cũng cần được các địa phương cam kết thực hiện. Trước khi đến trường, mỗi học sinh phải là đứa trẻ được quan tâm, được giáo dục trong gia đình. Sự phối hợp của gia đình và nhà trường là vô cùng quan trọng. Trong nhà trường, giáo viên chính là chủ thể tích cực đem lại bầu không khí thân thiện, yêu thương. Giáo viên cần được tôn trọng, được đặt
6 niềm tin. Khi đó sẽ giáo viên có các phương pháp dạy học tích cực, biến bài học như một câu chuyện, một trò chơi, thiết lập được mối quan hệ tốt với học sinh, để có thể khích lệ, hỗ trợ trẻ kịp thời, để tạo cho trẻ cảm giác được an toàn, được quan tâm và yêu thương trong lớp học. 2. Thực trạng vấn đề nhiên cứu 2.1. Thuận lợi Luôn nhận được sự quan tâm của nhà trường, giáo viên được tham gia các lớp bồi dưỡng về chuyên môn về lớp học hạnh phúc để tăng thêm sự hiểu biết về kiến thức về xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ.. Giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiệt tình, yêu thương, tôn trọng và đối xử công bằng với trẻ. Giáo viên có tinh thần tự học, tự bồi dưỡng, luôn cố gắng tìm tòi, về một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc một cách hiệu quả nhất. 2.2. Khó khăn Do ảnh hưởng của dịch Covid -19 kéo dài từ năm học trước nên trẻ còn nhút nhát, ngại nói chuyện cùng cô và các bạn trong lớp. Nên việc tương tác giữa cô và trẻ gặp nhiều khó khăn. Một số gia đình cha mẹ quá quan tâm, cưng chiều trẻ, dẫn đến trẻ có thói quen ỷ lại, không chủ động, thiếu tự tin. Một số trẻ hiếu động, chưa biết đoàn kết với bạn khi chơi Trẻ chưa thật sự sáng tạo trong suy nghĩ. Trẻ tuy cùng độ tuổi nhưng khả năng tiếp thu của trẻ không đồng đều. Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trò chơi điện tử… Một số trẻ sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, không có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung quanh Nhận thức của một số phụ huynh chưa đầy đủ dẫn đến việc một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc đến lớp của con em mình ở lứa tuổi mầm non. 2.3. Khảo sát thực trạng Trước khi vào thực hiện đề tài tôi đã khảo sát khả năng của trẻ khi tham gia hoạt động khám phá với các tiêu chí. Trẻ chủ động tự tin giao tiếp với mọi
7 người - trẻ hiểu qui tắc xã hội, biết thể hiện tình cảm yêu thương, chia sẻ, với cô giáo và các bạn - Trẻ tham gia các hoạt động tích cực hứng thú, yêu thích đến trường, lớp Kết quả thu được rất là thấp chỉ đạt từ 37,9% - 44,8%. (Minh chứng 1: Bảng khảo sát thực tế trên trẻ đầu năm học trước khi thực hiện đề tài). Nhìn vào kết quả mà tôi khảo sát được tôi nhận thấy kết quả chưa cao trẻ còn nhút nhát, thiếu tự tin và hạn chế chia sẻ, giao lưu với bạn chiếm tỷ lệ rất cao . Bản thân tôi mạnh dạn đưa ra các biện pháp sau để giúp trẻ tăng sự sự tự nhin, mạnh dạn cho trẻ. 3. Những biện pháp thực hiện 3.1. Đảm bảo An toàn cho trẻ mọi lúc mọi nơi 3.2. Xây dựng môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học phù hợp các góc theo hướng mở giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt, sáng tạo, tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào các hoạt động 3.3. Học tập và bồi dưỡng kiến thức về tình yêu thương và sự chia sẻ, và tôn trọng cảm xúc của trẻ 3.4. Giáo dục trẻ biết yêu thương và chia sẻ. 3.5. Phối kết hợp với phụ huynh để đạt hiệu quả dạy trẻ cao nhất. 4. Biện pháp thực hiện (Biện pháp thực hiện từng phần) 4.1. Biện pháp 1: Đảm bảo An toàn cho trẻ mọi lúc mọi nơi Lớp học hạnh phúc là gì? Là môi trường giáo dục phải tuyệt đối an toàn, nói không với bạo lực, tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên và trẻ đều được sống trong tình yêu thương, tôn trọng lẫn nhau. Mỗi ngày đến trường cô và trò đều trong tâm thế vui tươi, thoải mái. Môi trường giáo dục an toàn đối với trẻ lứa tuổi mầm non bao gồm an toàn về “thể chất” và “tinh thần”. Do vậy an toàn về thể chất, trước hết là chúng ta phát triển để khỏe mạnh. Các con được đảm bảo an toàn mọi lúc, mọi nơi. Các cô luôn chú ý bao quát trẻ khi trẻ ra khám phá hoạt động ngoài trời hay giao lưu tập thể các lớp trong khối cũng như giao lưu toàn trường luôn được đảm bảo. Có những hoạt động chúng tôi chia trẻ theo nhóm và có hoạt
8 đông các con tham gia cả lớp nhưng vẫn được đảm bảo an toàn 100 %. Luôn đặt an toàn của trẻ lên hàng đầu. Tôi luôn sắp xếp, kiểm tra đồ dùng, đồ chơi mầm non sau mỗi buổi học, buổi chơi kết thúc, loại bỏ đồ chơi sắc nhọn ngây nguy hiểm cho trẻ. Luôn chú ý vệ sinh sạch sẽ môi trường trong và ngoài, đặc biệt là phòng vệ sinh của các con tôi luôn chú ý sàn nhà vệ sinh phải khô, các đồ dùng chất tẩy rửa tôi để lên kệ cao, chậu, thùng tôi luôn úp khô không chứa nước trong nhà vệ sinh, các con rất có ý thức xếp hàng và cất gọn gàng dép lên giá đúng nơi quy định. Giúp trẻ tìm hiểu về dịch bệnh viêm đường hô hấp (Covid 19). Do diễn biến phức tạp của dịch Covid 19, nhà trường đã chỉ đạo tới các lớp tuyên truyền phòng chống dịch tới phụ huynh và học sinh theo khẩu hiệu 5K. Bên cạnh đó là quy tắc 5 ngón tay để giúp trẻ hiểu thêm về bạo lực tình dục trong xã hội hiện nay. Minh chứng 2: Hình ảnh giáo viên dọn vệ sinh, sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng sau mỗi ngày học đảm bảo an toàn cho trẻ. Đấy là an toàn về thể chất còn an toàn về tinh thần thì sao. An toàn tinh thần, sự tổn thương về tinh thần thậm chí còn nguy hiểm hơn là tổn thương thể xác và có thể đi hết cả cuộc đời. Chính vì vậy trẻ phải có một tâm thế gọi là vui mừng, phấn khởi nhất và cảm nhận thấy vui vẻ khi đi học. Và biện pháp đầu tiên khi nghĩ đến an toàn về tinh thần chính là ở bản thân cô giáo. Cô là tinh thần món ăn của trẻ, tôi đã nắm bắt được tâm lý của trẻ theo đúng độ tuổi, việc nắm bắt được tâm lý của trẻ nghĩa là mình đã nắm bắt được niềm vui ước muốn và cũng như khát khao của trẻ. Tôi đưa ra hệ thống câu hỏi, động viên trẻ như “Con cần gì” “ Cô nghĩ là còn làm được”.Biết được trẻ cần gì bản thân tôi có phương pháp như nói chuyện trao đổi dạy dỗ nhẹ nhàng, luôn động viên khích lệ trẻ kịp thời, tôi khen trẻ chứ không chê bai hay trì trích trẻ đồng thời bản thân không được vi phạm những điều giáo viên không được làm đối với trẻ. Minh chứng 3: Hình ảnh giáo viên trò truyện với trẻ để hiểu hơn về tâm lý của trẻ. Giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn khi đến lớp. Tôi luôn làm việc theo tâm, làm việc luôn đặt lợi ích của trẻ nên hàng đầu, khi cô đặt trẻ nên hàng đầu thì cô phải cho trẻ một tâm thế tin tưởng, có
9 tin tưởng thì mới có thể yên tâm và có yên tâm thì trẻ mới ngoan. Trẻ đến trường học với một niềm vui thì đấy gọi là một ngôi trường hạnh phúc bởi môi trường hạnh phúc khi đứa trẻ được hạnh phúc Kết luận: Với việc đảm bảo an toàn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, an toàn cả về mặt thể chất và tinh thần như vậy. Tôi thấy trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia các hoạt động cùng cô và các bạn. Tạo cho trẻ cảm giác thoải mái như đang hoạt động trong ngôi nhà của mình. Từ đó góp phần cho sự phát triển toàn diện của trẻ về mọi mặt. 4.2. Biện Pháp 2: Xây dựng môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học phù hợp các góc theo hướng mở giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt, sáng tạo, tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào các hoạt động Đối với trẻ mầm non việc trang trí hình ảnh không chỉ đẹp, ngộ nghĩnh, màu sắc bắt mắt, mang tính giáo dục mà còn phải phù hợp với chủ đề, với từng góc chơi, với nội dung chơi của trẻ, đáp ứng được nhu cầu khám phá, sáng tạo, trí tò mò thích cái mới, cái lạ của trẻ. Từ đó tôi đã trang trí và xây dựng các góc chơi ở lớp mình một cách sáng tạo theo hướng mở lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt. Khi trẻ hoạt động ở góc chơi mở, từ một góc chơi trẻ có thể thay đổi nội dung chơi, chủ đề chơi, hình ảnh, biểu tượng chơi một cách linh hoạt, sáng tạo, phát huy tài năng của mỗi trẻ. Ví dụ: Xây dựng góc chủ đề là góc thể hiện nỗi bật nhất chủ đề trẻ đang học trước hết tôi có năng khiếu vẽ nên tôi xây dựng hình ảnh mang tính thẩm mĩ, thân thiện gần gũi đối với trẻ... Mảng chủ đề tôi sử dụng chất liệu có bề mặt trơn, nhẵn để có thể dễ dàng dán, bóc thay đổi hình ảnh phù hợp với từng chủ đề, tôi trang trí gợi ý 1 số chi tiết và để khoảng trống khuyến khích trẻ tham gia. Góc phân vai, tôi xây dựng và làm mô phỏng đồ dùng thật trong sinh hoạt hàng ngày và các loại rau củ quả với cách làm mở sinh động, gần gũi quen thuộc với trẻ, bên cạnh đó tôi còn trang trí bảng siêu thị của bé, phía ngoài là hình ảnh các gian hàng bán rau củ quả và các loại thực phẩm, thời trang.., biểu tượng, gợi ý của cô, hàng phía dưới là dành cho trẻ, trẻ chơi theo gợi ý của cô: chẳng hạn hôm nay chơi nấu ăn trẻ đến của hàng chọn thực phẩm, cô gắn biểu tượng 4 nhóm chất (Đạm, bột đường, vitamin, béo) trẻ sẽ
10 chọn các thực phẩm giàu chất tương ứng dắt vào ô; hôm sau trẻ chơi bán hàng trẻ tháo hình cũ xuống gắn hình mới vào… Minh chứng 4: Hình ảnh trang trí góc phân vai. Bên cạnh những hình ảnh to để trang trí chính ở các góc, các mảng tường chính, thì những chi tiết phụ họa cũng được tôi chú trọng để làm nổi bật các góc, thu hút trẻ như: hàng rào, hoa leo, chân tường, bụi cỏ, bụi hoa nhỏ. Để thỏa mãn nhu cầu chơi, kích thích tính tò mò, ham hiểu biết của trẻ tôi trang trí trong lớp học với những hình ảnh trái tim, nốt nhạc, và đôi tay để trẻ lựa chon chào hỏi thân thiện khi đến lớp…. Minh chứng 5: Hình ảnh trang ngoài cửa lớp đón chào trẻ đến lớp mỗi ngày. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian trong lớp, ngoài sảnh hè, khu vực vệ sinh đề phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động, sinh hoạt hằng ngày của trẻ đề được xây dựng theo hướng lấy trẻ làm trung tâm nhằm mục đích phát triển toàn diện về: thể chất; trí tuệ; thẩm mĩ; đạo đức; xã hội. Thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Từ cách trang trí đó mà trẻ lớp tôi hoạt động tích cực, hứng thú, say mê, không còn nhàm chán, dập khuôn, máy móc như trước nữa. Góc nghệ thuật: Tôi trang trí nhưng bức tranh mẫu của cô tranh được làm từ các nguyên liêu phế thải, tự nhiên sẵn có như tranh đá, tranh từ cách nắp chai mang tính nghệ thuật cao hấp dẫn và lôi cuốn trẻ, tranh trẻ và cô cùng thực hiện tranh trẻ đang làm chưa hoàn thiện bằng nhiều nguyên vật liệu vỏ ngao, sò ốc hến đá cuội nắp chai, tăm bông, len, rơm rạ, bẹ ngô, ống hút mo cau,…và các loại nhạc cụ được làm từ hộp bánh bìa cát tông do cô cùng trẻ thực hiện. Tôi còn chuẩn bị sẵn nhiều nguyên vật liêu sẵn có từ thiên nhiên cho trẻ tự do sáng tạo trên mọi chất liệu. Minh chứng 6: Hình ảnh trang trí góc nghệ thuật. Góc xây dựng. Tôi hướng trẻ xây dựng những ngôi nhà công trình cây xanh rời cho trẻ tự do lắp ghép xây dựng theo các công trình theo ý trẻ muốn, phía dưới là các rổ đựng các hàng rào rời, cây xanh rời rau củ quả rời theo từng yêu cầu của chủ đề trẻ lắp ghép các chi tiết tạo thành cây xanh và thành nhiều cây thành vườn cây, vườn hoa theo yêu cầu của cô…
11 Minh chứng 7: Hình ảnh trang trí góc xây dựng. Kết luận: Với việcxây dựng môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học phù hợp các góc theo hướng mở giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt, sáng tạo sẽ thu hút được trẻ, kích thích tính tò mò, ham tìm tòi khám phá những điều mới lạ ở trẻ, với nhiều góc chơi và cùng nhiều đồ dùng đồ chơi hấp dẫn đẹp mắt sẽ giúp trẻ tham gia hăng say hơn trong các hoạt động. Điều này còn là động lực, kích thích lòng yêu nghề của giáo viên trong trường, không ngừng trau dồi và phát triển năng lực cá nhân, góp phần tích cực trong việc giáo dục cái đẹp, kỹ năng sống cho trẻ. 4.3. Biện pháp 3: Học tập và bồi dưỡng kiến thức về tình yêu thương và sự chia sẻ, và tôn trọng cảm xúc của trẻ Để có thể thực hiện tốt hoạt động “Xây dựng môi trường giáo dục lớp học hạnh phúc ” trước hết là giáo viên mầm non tôi không chỉ nghiên cứu nắm vững mục đích yêu cầu của hoạt động mà tôi còn cần phải nắm chắc được các phương pháp và biện pháp thực hiện tạo ra môi trường hạnh phúc đúng nghĩa, mỗi ngày đến trường là một ngày vui, tạo sân chơi cho trẻ vừa học vừa chơi và giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, không bị gò bó, áp đặt giúp trẻ hiểu bài sâu và vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng ngày của trẻ.Vì vậy để trẻ lớp tôi cùng cô xây dựng được một lớp học hạnh phúc nhằm phát huy tính tích cực của trẻ đến trường thì tôi đã, tham khảo các tài liệu về cách chăm sóc giáo dục trẻ để hiểu hơn về tâm lý, cảm xúc của trẻ. Ngoài ra tôi còn tham khao thêm trên google, youtube… về các phương pháp xây dựng lớp học hạnh phúc để vận dụng vào lớp học của mình. Minh chứng 8: Hình ảnh các tài liệu tham khảo và tham khảo trên google, youtube về xây dựng lớp học hạnh phúc. Tôi luôn tạo có cơ hội thể thể hiện và được công nhận giá trị bản thân trẻ. Tôn trọng là một cảm giác hoặc hành động tích cực thể hiện đối với ai đó còn cảm xúc hay xúc cảm là một hiện tượng trải nghiệm cơ bản của con người về thái độ của chính mình đối với, sự vật, hiện tượng của hiện thực khách quan, với người khác và với bản thân. Sự hình thành cảm xúc là một điều kiện tất yếu của sự phát triển con người như là một nhân cách và có rất nhiều cảm xúc, cảm xúc đạo đức, cảm xúc thẩm mỹ, cảm xúc trí tuệ...
12 Một đặc trưng của cảm xúc là có tính đối cực: yêu và ghét, ưa thích và không ưa thích, xúc động và dửng dưng...Khái niệm “Tôn trọng”, “Cảm xúc” đó là trên lý thuyết trên định nghĩa rất đúng nhưng khi thực tế để lựa chọn tôn trọng cảm xúc quả là khó và khó hơn nữa khi tôi ở trong môi trường giáo dục và các trò lại là lứa tuổi mầm non. Những buổi đầu khi có học sinh tôi gặp ít khó khăn vì chưa quen nếp của trẻ, trẻ nghỉ hè lâu nên các kỹ năng đơn giản nhất trẻ không đạt, rồi tính cách trẻ khác nhau. Tôi bắt đầu quan sát chú ý đến từng trẻ rồi tính cách trẻ dần dần tôi quen nếp của trẻ và trẻ bước đầu theo nếp của cô. Cứ như vậy qua mấy tháng đầu năm học tôi đã hiểu hết tính của trẻ. Tôi đánh giá sự tiến bộ của trẻ so với bản thân trẻ, không so sánh với trẻ khác. Kiên nhẫn với trẻ, chờ đợi trẻ, khuyến khích trẻ bộc lộ cảm xúc, ý nghĩ và tự tin diễn đạt bằng lời. Luôn động viên trẻ tự tin vào bản thân: Ví dụ: “Cô nghĩ nhất định con sẽ làm được”, “Lần sau con sẽ làm tốt hơn”… khuyến khích trẻ tham gia, hợp tác để cùng phát triển. Khuyến khích trẻ trao đổi, hợp tác thực hiện ý tưởng chơi (cùng hoạt động và giúp đỡ lẫn nhau). Khuyến khích trẻ tham gia thảo luận xây dựng nội quy lớp học, xây dựng quy tắc hoạt động trong các góc. Khuyến khích trẻ hợp tác chuẩn bị, làm đồ dùng, đồ chơi, trang trí, sắp xếp, vệ sinh môi trường hoạt động cùng cô. Tôi thường giành thời gian vào lúc đón và trả trẻ để hiểu về trẻ nhiều hơn tôi nói chuyện chia sẻ với trẻ và lắng nghe trẻ. Trong tất cả các hoạt động một ngày của trẻ tôi luôn lắng nghe, hỗ trợ trẻ kịp thời khi cần thiết. Chấp nhận các ý kiến của trẻ. Cùng chia sẻ ý tưởng chơi với trẻ, không áp đặt ý của mình. Hỗ trợ nhóm trẻ và hỗ trợ từng cá nhân trẻ đúng lúc, nếu trẻ không giải quyết được, tôi hỗ trợ trẻ tìm cách giải quyết. Luôn tin tưởng, khuyến khích trẻ. Khen gợi, động viên những thành công dù nhỏ của trẻ một cách kịp thời. không chê cười khi trẻ thất bại, động viên để trẻ tiếp tục cố gắng. Thay vì la mắng, dọa dẫm, hãy cho trẻ được sai lầm, được nói ra cảm xúc của mình. Điều đó sẽ giúp trẻ tiếp thu tốt hơn, tự tin và hòa đồng hơn. Từ đó, rèn luyện ý thức và khả năng tập trung từ chính nhận thức của bản thân mình. Lớp học hạnh phúc là nơi giúp giáo viên và học sinh hình thành cũng như duy trì các trạng thái cảm xúc tích cực. Mỗi lớp học hạnh phúc sẽ tạo nên
13 một môi trường mà ai tham gia cũng cảm thấy hạnh phúc. Được tham gia vào các lớp học hạnh phúc sẽ giúp cho mỗi cá nhân thiết lập được các tình cảm lành mạnh, góp phần phát triển nhân cách tốt đẹp. Kết luận: Với biện pháp này giúp giáo viên nắm bắt đưuọc cảm xúc, tâm sinh lý của trẻ một cách kịp thời và nhanh nhất, từ đó có các phương pháp, nội dung, hình thức tổ chức các hoạt động phù hợp cho trẻ. Ngoài ra còn giúp giáo viên kiểm soát, điều chỉnh được cảm xúc của mình trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Từ đó hoàn thành tốt mục tiêu xây dựng lớp học hạnh phúc như mong muốn. 4.4. Biện pháp 4: Giáo dục trẻ biết yêu thương và chia sẻ Để trẻ sau này trở thành một người con ngoan, trò giỏi, có đạo đức tốt, biết quan tâm, yêu thương giúp đỡ mọi người, trở thành một người con hiếu thảo với cha mẹ, ông bà thì hơn ai hết ở lứa tuổi này sự quan tâm, chia sẽ yêu thương trong môi trường gia đình và lớp học, trường học là vô cùng quan trọng, là nền tảng vững chắc để trẻ trở thành một con người có nhân cách tốt trong tương lai. Trong các hoạt động học tôi luôn tìm tòi những câu truyện, bài thơ có tính giáo dục cao về tình yêu thương, chia sẻ phù hợp với từng chủ đề. Qua đó tôi lồng giáo dục trẻ tình yêu thương đối với những người thân trong gia đình. Biết yêu thương giúp đỡ những người già yếu, giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn, biết yêu thương chăm sóc những con vật gần gũi… Minh chứng 9: Hình ảnh trẻ tham gia đóng kịch trong hoạt động làm quen văn học. Ví dụ: Truyện: Ai đáng khen nhiều hơn, Ba cô gái, Bầy chim thiên nga, Bông hoa cúc trắng, Tích chu…Hay những bài thơ như: Thương ông, Làm anh, Tình bạn… Ví dụ: Thông qua họat động âm nhạc tôi dạy trẻ những bài hát thể hiện tình cảm yêu thương như: Cả nhà thương nhau, gia đình nhỏ hạnh phúc to, em yêu cô giáo em, Bà ơi bà,… Bên cạnh đó tôi còn thường xuyên sưu tầm những bài ca dao, đồng dao hay để đọc cho trẻ nghe để lồng giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ một cách
14 nhẹ nhàng, thường xuyên, giúp những tâm hồn ngây thơ của các con nuôi dưỡng những tình cảm quan tâm, chia sẻ đến mọi người. Bằng phương pháp dạy học mới sử dụng giáo án điện tử với các hình ảnh sống động, hấp dẫn gây hứng thú đối với trẻ, kích thích trẻ chủ động khám phá tìm tòi. Giáo viên luôn coi trẻ là trung tâm để trẻ được chủ động trong việc học tập và lĩnh hội kiến thức. Trong hoạt động ăn, ngủ cũng là thời điểm để giáo dục sự quan tâm chia sẻ đối với trẻ, trong giờ ăn tôi luôn tạo cảm giác thoải mái cho trẻ, động viên trẻ ăn hết xuất, ăn ngon miệng, khi ăn không nói chuyện, ăn không rơi vãi, phải biết ơn các bác nông dân mới làm ra được hạt gạo. Từ những việc làm tưởng chừng như bình thường này nhưng nếu được làm thường xuyên thì tôi đã nhận thấy sự thay đổi đáng kể, trẻ lớp tôi biết yêu thương, quan tâm đến bạn hơn, biết giúp đỡ nhau trong học tập vui chơi, trẻ không tranh giành đồ chơi hay cãi nhau, đánh nhau như trước nữa. Biết hỏi thăm cô giáo vì sao hôm nay bạn nghỉ học? Bạn ốm như thế nào cô? Chỉ như vậy thôi là một người giáo viên như tôi đã cảm thấy hạnh phúc rồi. Kết luận: Từ biện pháp trên bước đầu hình thành ở trẻ thói quen biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè của mình. Từ đó góp phần phát triển nhân cách của trẻ một cách toàn diện nhất. Giúp trẻ sau này trở thành người con ngoan, trò giỏi, biết kính trên nhường dưới, biết quan tâm đến tất cả mọi người. Và sẵn sàng giúp đỡ quan tâm đến người khác, sẵn sàng chia sẻ đồ dùng đồ chơi với các bạn trong lớp. 4.5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh để đạt hiệu quả dạy trẻ cao nhất Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện các phẩm chất và năng lực nhằm giúp trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ xã hội phức tạp. Vì thế, việc giáo dục nói chung và giáo dục trẻ em nói riêng luôn luôn đòi hỏi sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ của nhiều lực lượng xã hội và nhất là đòi hỏi sự quan tâm phối hợp đúng cáchgiữa nhà trường, gia đình và mọi người trong xã hội. Vì vậy để thực hiện tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ cần phảicó sự kết hợp thất tốt giữa gia đình và nhà trường. Gia đình phối hợp với cô giáo để
15 quan tâm đế cách chăm sóc giáo dục trẻ, các kỹ năng phòng tránh dịch cơ bản, các sinh hoạt của trẻ về việc dạy trẻ cách ứng sử đúng đắn, giáo dục lòng yêu thương con người và đặc biệt quan tâm đến các sự vật xung quanh trẻ. Giáo viên cần trao đổi với các bậc phụ huynh để phụ huynh giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, tư duy của trẻ trong việc khám khá sự vật hiện tượng xung quanh ở mọi lúc mọi nơi. Mỗi tháng tôi thường trao đổi cùng với những gia đình có trẻ sinh nhật trong tháng đó phối hợp với phụ huynh tổ chức sinh nhật cho trẻ tại lớp. Khi được sinh nhật trẻ rất thích thú, các bạn không phải ngày sinh nhật của mình cũng rất vui vì được chuẩn bị sinh nhật cho bạn cùng cô, sau mỗi buổi như vậy trẻ lớp tôi đã biết quan tâm đến bạn nhiều hơn, đặc biệt là biết quan tâm đến bạn có hoàn cảnh khó khăn. Kết luận: Việclàm tốt công tác phối hợp giữa gia đình và giáoviên còn để thống nhất nội dung, phương pháp giáo dục trẻ. Nhấn mạnh vai trò nêu gương của người lớn trong gia đình, giúp trẻ luôn được sống trong môi trường giáo dục ở mọi lúc mọi nơi. Minh chứng 10: Hình ảnh cô giáo trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ. 5. Kết quả đạt được Qua quá trình nghiên cứu thực hiện tốt phong trào xây dựng trường học hạnh phúc tôi đã đạt được một số kết quả sau * Giáo viên Bản thân tôi đúc rút được rất nhiều kinh nghiệm và bước đầu tôi đã thành công xây dựng được lớp học hạnh phúc tạo được môi trường thân thiện cho trẻ.Tôi đã lan tỏa được ý tưởng cho đồng nghiệp về xây dựng lớp học hạnh phúc.Sau quá trình trăn trở, suy nghĩ, nghiên cứu tôi đã đưa ra một số kinh nghiệm thực hiện phong trào xây dựng trường học hạnh phúc. Yêu trường, yêu lớp, yêu trẻ. Tôn trọng môi trường sư phạm. * Đối với trẻ Hình thành cho trẻ những mối quan hệ gần gũi yêu thương với trường lớp, với gia đình, bạn bè và xã hội. Trẻ hứng thú tích cực tham gia hoạt động, kỹ năng được củng cố, khả năng sáng tạo được thể hiện rõ rệt. Trẻ mạnh dạn
16 tự tin trong giao tiếp. Trẻ được học tập, vui chơi trong môi trường an toàn, thân thiện, cởi mở cuốn hút trẻ và trẻ rất thích thu khi được đến trường, lớp. * Đối với phụ huynh Phụ huynh rất tin tưởng và hưởng ứng cùng với cô giáo. Nhiệt tình sưu tầm ủng hộ cô giáo và nhà trường những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, đóng góp kinh phí tạo môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học tạo nên sự phong phú, đa dạng, giàu sự ấm áp, yêu thương và chia sẻ. Qua thực tế áp dụng các biện pháp trong sáng kiến của tôi, tôi nhận thấy. “Xây dựng lớp học hạnh phúc” là xây dựng môi trường, mang tính thực tiễn và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Đây chính là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của ngành Giáo dục. Yêu thương hơn nữa giữa bạn bè đồng nghiệp, giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ, trẻ với phụ huynh, phụ huynh với giáo viên…xây dựng một môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện và tôn trọng. Minh chứng 11: Bảng kết quả đánh giá trên trẻ cuối năm sau khi thực hiện đề tài. 6. Bài học kinh nghiệm Qua quá trình thực hiện đề tài bản thân tôi đã rút ra được những kinh nghiệm như sau: Bản thân cần phải tích cực tìm tòi học hỏi, nhận thức sâu sắc những nội dung giáo dục trong hoạt động khám phá và lựa chọn nội dung phù hợp đưa vào dạy trẻ lớp mình. Mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi khó khăn để thực hiện thành công ý tưởng của mình. Phát huy sức mạnh tổng hợp của nhà trường, giáo viên, phụ huynh trong công tác giáo dục và hình thành các kỹ năng trải nghiệm, khám phá cho trẻ. Tổ chức nhiều hoạt động tạo mọi cơ hội để trẻ được khám phá khoa học tích lũy kiến thức về môi trường xung quanh. Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tạo uy tín và tiềm năng đối với phụ huynh và đối với trẻ. Dạy trẻ bằng tình yêu thương và lòng nhiệt tình.
17 Luôn tìm tòi, đầu tư thời gian nghiên cứu, sưu tầm thêm các trò chơi áp dụng trong và ngoài hoạt động học, các thí nghiệm đơn giản nhưng thú vị, khích thích sự tò mò, hứng thú của trẻ. PHẦN THỨ BA KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận
18 Quá trình xây dựng lớp học hạnh phúc tôi nhận ra rằng việc khó khăn nhất là mỗi giáo viên phải cố gắng thay đổi bản thân mình để đạt được hạnh phúc. Chúng ta đặt mục tiêu cho sự thay đổi trong từng gian đoạn, suy nghĩ và rút kinh nghiệm mỗi ngày. Hãy đặt mình vào vị trí của học trò để hiểu học trò, tìm hiểu kĩ hoàn cảnh và tính cách học trò để tác động phù hợp. Trân trọng và hạnh phúc từ những điều bình dị nhất, ghi nhận sự tiến bộ dù rất nhỏ của học trò. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn tôi đã chia sẻ đến các thầy cô và được sự đồng tình rất lớn. Mô hình lớp học hạnh phúc sẽ nhân rộng ở các lớp khác trong trường. Cùng sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế, công nghệ thông tin…sẽ tác động rất lớn đến tình cảm, nhân cách của học sinh. Các tệ nạn xã hội, trào lưu xấu, bệnh trầm cảm học học đường, bạo lực và suy thoái đạo đức của lớp trẻ...cũng vì thế mà tăng nhanh chóng. Vì vậy cả xã hội phải cùng nhau xây dựng một ngôi trường lành mạnh, vui vẻ và hạnh phúc để giáo dục học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, lối sống và kiến thức văn hóa. Việc xây dựng lớp học hạnh phúc tiền đề để xây dựng “Trường học hạnh phúc” trên từng địa phương. Nó có thể nhân rộng và phát triển ở tất cả các lĩnh việc khác như cơ quan hành chính, công ty, xí nghiệp…tiến tới một xã hội hạnh phúc. 2. Khuyến nghị Qua tìm tòi nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi nhận thấy nội dung cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh ở bậc học mầm non là rất phù hợp và cần thiết. Vì vậy tôi có một số khuyến nghị sau: * Đối với giáo viên Giáo viên phải nắm bắt nhanh chương trình, phương pháp, hình thức đổi mới của hoạt động khám phá. Bản thân giáo viên cần phải tích cực tìm tòi học hỏi, nhận thức sâu sắc những nội dung giáo dục và mạnh dạn lựa chọn nội dung phù hợp đưa vào dạy trẻ lớp mình. Cần hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ từ đó biết nhu cầu, hứng thú, khả năng của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm và thiết kế các hoạt động khám phá bằng nhiều hình thức trải nghiệm khác nhau để đạt hiệu quả cao nhất. Linh hoạt và sáng tạo khi tổ chức các hoạt động cho trẻ khám phá thông qua các hoạt động thực tiễn dựa vào điều kiện thực tế sẵn có tránh xa vời, gò ép trẻ. Khi truyền đạt kiến thức cho trẻ phải thật đơn giản, dễ hiểu
19 không phức tạp làm trẻ khó hiểu, khi cùng trẻ khám phá cô hãy là người bạn ân cần, cởi mở giúp trẻ thấy hào hứng và gần gũi hơn. * Đối với Ban giám hiệu nhà trường Trường mầm non tiếp tục điều kiện cho giáo viên chúng tôi được học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tích cực tham mưu với các cấp, các ngành làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, hỗ trợ kinh phí mua sắm trang thiết bị dạy học-đồ dùng đồ chơi để phục vụ tốt cho việc giảng dạy và chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. * Đối với Phòng giáo dục và Đào tạo Tiếp tục tăng cường tổ chức các lớp bồi dưỡng giáo viên vào dịp hè, đầu năm. Tổ chức một số chuyên đề trọng điểm về bồi dưỡng đội ngũ, đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong các nhà trường. Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân trong việc giúp trẻ 4-5 tuổi hứng thú khi tham gia hoạt động khám phá ở trường mầm non . Kính mong sự góp ý chân thành của hội đồng khoa học để bản thân có thêm nhiều kinh nghiệm tốt hơn. Tôi xin cam đoan những nội dung trong sáng kiến kinh nghiệm là do chính bản thân tôi nghiên cứu, không sao chép của mọi người, nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Phú Cường, ngày 20 tháng 3năm 2023 Người viết