Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2 tại trường mầm non Xuân Du

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để góp phần nâng cao giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tôi bắt đầu nghiên cứu chọn đề tài “Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2 tại trường mầm non Xuân Du” nhằm mục đích tự tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức lễ giáo cho trẻ tại trường mầm non Xuân Du.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2 tại trường mầm non Xuân Du

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ THANH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI LỚP A2 TẠI TRƯỜNG MẦM NON XUÂN DU Người thực hiện: Lê Thị Hồng Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Xuân Du SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn THANH HÓA NĂM 2022
Mục lục Mục lục..................................................................................................................1 1. Mở đầu...............................................................................................................1 1.1. Lý do chọn đề tài...........................................................................................1 1.2. Mục đích nghiên cứu.....................................................................................2 1.3. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................2 1.4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................3 2. Nội dung sánh kiến kinh nghiệm.......................................................................3 2.1. Cơ sở lý luận..................................................................................................3 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm....................... 4 2.2.1. Thuận lợi.................................................................................................... 4 2.2.2. Khó khăn.................................................................................................... 4 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề............................................. 5 2.3.1. Giáo dục lễ giáo, nề nếp, thói quen cho trẻ thông qua hoạt động đón trẻ. .5 2.3.2. Lồng ghép giáo dục lễ giáo qua hoạt động học..........................................7 2.3.3. Lồng ghép giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động các góc chơi.................9 2.3.4. Giáo dục lễ giáo thông qua việc nêu gương đánh giá khích lệ tích cực của trẻ.........................................................................................................................12 2.3.5. Giáo dục lễ giáo qua việc giáo viên tuyên truyền với cha mẹ trẻ.............13 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm...........................................................15 3. Kết luận, kiến nghị.......................................................................................... 16 3.1. Kết luận....................................................................................................... 17 3.2. Kiến nghị..................................................................................................... 17 TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................19
1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài Đứng trước tình hình đổi mới của đất nước, cùng với sự phát triển không ngừng của nền giáo dục nước nhà, đứng trước thời kỳ hội nhập kinh tế, đất nước đang trên đường mở cửa những ảnh hưởng không nhỏ của nhiều nền văn hóa khác nhau. Nghị quyết của bộ chính trị về cải cách giáo dục đã ghi rõ: Giáo dục thế hệ trẻ yêu quê hương, Tổ quốc xã hội chủ nghĩa và tinh thần quốc tế vô sản, ý thức làm chủ tập thể, tính thật thà khiêm tốn, dũng cảm. Do đó việc giáo dục lễ giáo cho thế hệ trẻ là một quá trình lâu dài, xuyên suốt trong quá trình giáo dục. Nó đòi hỏi phải có sự chung tay, góp sức của gia đình và toàn xã hội, muốn thế hệ trẻ có đủ trí, đức những lớp người đó không ai khác chính là thế hệ trẻ hôm nay. Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của một nước độc lập Bác viết: "Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ vào một phần lớn công học tập của các cháu”.[1] Trong quá trình xây dựng nền văn hoá mới, vấn đề hình thành hệ giá trị chuẩn mực xã hội mới phù hợp với truyền thống, bản sắc dân tộc và yêu cầu của thời đại là một trong những vấn đề có ý nghĩa quyết định. Giải quyết vấn đề này trong lĩnh vực đạo đức chính là làm hình thành hệ giá trị và chuẩn mực đạo đức mới phù hợp với truyền thống và yêu cầu của thời đại. Trong các nhà trường nước ta hiện nay luôn lấy giáo dục con người làm gốc, giáo dục đạo đức là ưu tiên, coi sự nghiệp trồng người là cơ bản của giáo dục. Đất nước ta ngày càng phát triển, cuộc sống của nhiều gia đình lại càng trở nên bận rộn và lo toan. Chính vì vậy mà nhiều bố mẹ không có thời gian quan tâm, chăm lo, sát sao dạy dỗ con cái. Ngày nay, chuẩn mực gia đình chỉ sinh từ 1 - 2 con vì thế có những gia đình ông bà, bố mẹ rất nuông chiều con cái, thường hay làm hộ trẻ và nói hộ trẻ. Ví dụ như trẻ 5-6 tuổi đã biết tự phục vụ bản thân, biết trả lời khi có khách hỏi như con mấy tuổi rồi? con học lớp mấy? đáng lẽ ra câu trả lời là dành cho trẻ nhưng khi đó ông, bà hoặc bố, mẹ lại trả lời thay cho trẻ. Trong cuộc sống hàng ngày chúng ta thấy trẻ em ngày nay việc tự giác thấy người lớn, người trên tuổi phải chào hỏi rất ít, hay nói trống không và trẻ ít nói lời cảm ơn và xin lỗi. Ta cũng nhận thấy rõ hơn việc hình thành nhân cách tình cảm lối sống cho trẻ là nhiệm vụ rất quan trọng trong cơ sơ giáo dục Mầm non và trong các bậc cha mẹ trẻ. Khoa học cũng đã khẳng định rằng: Nền móng đầu tiên của nhân cách, sự phát triển về mặt đạo đức cho trẻ sau này đều mang rõ dấu ấn của thời thơ ấu. Vì thế lứa tuổi này ta phải chăm lo phát triển toàn diện cho trẻ, trên cơ sở đó mà từng bước hình thành nhân cách cho trẻ theo phương hướng yêu cầu mà xã hội mới đặt ra. Tại Trường học Mầm non việc giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các chế độ sinh hoạt hằng ngày của cô và trẻ như: Đón trẻ, thể dục sáng, giờ hoạt động chung, hoạt động vui chơi, ăn trưa, ngủ trưa, hoạt động chiều, nêu gương và chuẩn bị ra về.
2 Thông qua hoạt động hằng ngày cô giáo giáo dục lễ giáo cho trẻ có ý thức nêu gương và chuẩn bị ra về. Thông qua hoạt động hằng ngày cô giáo giáo dục lễ giáo cho trẻ có ý thức, tự tin và tôn trọng mọi người xung quanh, giáo dục tinh thần tự lực tự giác, ý thức kỷ luật trật tự trong sinh hoạt, hành vi văn minh, giữ gìn vệ sinh, giáo dục tình thương quan hệ đoàn kết nhân ái với bạn bè. Biết yêu mến và tôn trọng người lớn. Giáo dục nề nếp cho trẻ còn thông qua trò chơi vì: Vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mẫu giáo. Các đặc điểm tâm lý mới, tính cách mới của trẻ được hình thành chủ yếu trong hoạt động chủ đạo này. Vì vậy trong công tác giáo dục nề nếp cho trẻ thông qua trò chơi là một phương tiện mạnh mẽ nhất. Ví dụ: Trong khi chơi trẻ đã thể hiện rõ tính cách của trẻ qua các nhân vật, cách đóng vai, cách ứng xử với trẻ trong nhóm chơi. Lễ giáo là nét đẹp văn hoá truyền thống được đặt lên hàng đầu của lứa tuổi mẫu giáo là bước ngoặt đầu tiên hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách như: Giáo dục nhân cách nói với người lớn, phong cách ứng xử có phép tắc, có văn hoá, có đạo lý phù hợp với nhu cầu của xã hội. Thực tế từ xưa đến nay người ta đã khẳng định vai trò to lớn của giáo dục tác động đến sự hình thành và phát triển nhân cách của mỗi người đặc biệt với trẻ mẫu giáo hiện nay. Cùng với sự phát triển của văn hoá kinh tế xã hội đạo đức trẻ đang bị xuống cấp nghiêm trọng những lễ giáo lễ nghi hành vi ứng xử lối sống tốt đẹp đang bị bào mòn, hành vi đạo đức sống lệch lạc ngày càng gia tăng. Bước đầu của trẻ đến trường mầm non chào cô, chào bạn, chưa có thói quen giữ gìn vệ sinh, giao tiếp với các bạn và cô giáo còn là một hạn chế vì vậy hình thành giáo dục nhân cách ăn nói, lễ phép trong giao tiếp cho trẻ là một việc rất quan trọng phù hợp với văn hoá Việt Nam. Chúng ta phải giúp trẻ làm quen với một số chuẩn mực đạo đức và những hành vi có văn hoá trong cuộc sống hằng ngày, để hình thành thói quen hành vi văn minh cho trẻ. Vì những lý do đã nêu ở trên với mục tiêu giáo dục lễ giáo cho trẻ được coi là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác giáo dục trẻ hiện nay. Bản thân là một giáo giáo viên mầm non tôi luôn luôn lễ giáo, lễ nghi hành vi ứng xử có phép tắc, có văn hóa. Để đạt được hiệu quả, khoa học và điều quan trọng là để trẻ ngày càng có nhiều nhận thức tiến bộ và đúng đắn về tinh thần, nhận thức, tình cảm, ngôn ngữ, giao tiếp ứng xử mới là điều quan trọng và chúng ta cần phải quan tâm. Đó là lí do đã thúc đẩy tôi tìm tòi và nghiên cứu “Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2 tại trường mầm non Xuân Du”. Nhằm góp phần hình thành và phát triển nhân cách lễ giáo cho trẻ. 1.2. Mục đích nghiên cứu Để góp phần nâng cao giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tôi bắt đầu nghiên cứu chọn đề tài “Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2 tại trường mầm non Xuân Du” nhằm mục đích tự tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức lễ giáo cho trẻ tại trường mầm non Xuân Du 1.3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu “ Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
3 lớp A2 tại trường mầm non Xuân Du” 1.4. Phương pháp nghiên cứu Qua một thời gian nghiên cứu khảo sát trên thực tế ở trường tôi công tác đã sử dụng các phương pháp: Phương pháp nghiên cứu trên tài liệu: Tôi luôn tham khảo tài liệu do Bộ Giáo dục ban hành có liên quan đến giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non. Phương pháp thu thập thông tin: Ở phương pháp này là thu thập thông tin từ gia đình, người thân của trẻ hàng ngày để biết được khả năng của trẻ phát triển như thế nào. Phương pháp khảo sát trên thực tế: Khảo sát thực tế trên trẻ, thông qua sinh hoạt hàng ngày ở trường, lớp, cũng như giờ học đánh giá đúng nhận thức của trẻ. Phương pháp thực hành: Cho trẻ được trải nghiệm trên lớp thông qua giờ chơi, đón trẻ … 2. Nội dung sánh kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lý luận Từ xưa đến nay lễ nghĩa luôn là điều mà ông cha ta muốn con cháu có được, không ngừng rèn luyện để đối nhân xử thế đúng chuẩn mực nhất. Cha mẹ vẫn luôn khuyên chúng ta trước khi học những kiến thức văn hóa thì cần phải rèn luyện kiến thức đạo đức, rèn luyện lễ nghĩa. Chính vì vậy cha ông ta đã có câu “Tiên học lễ, hậu học văn”[2] để nói đến một trong những điều làm nên nhân cách, phẩm chất con người đó chính là lễ nghĩa. Giáo dục lễ giáo cho trẻ luôn cuốn hút sự quan tâm của các nhà giáo dục và các bậc phụ huynh. Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là sự hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, sự nhận thức qua cách giao tiếp và thông qua các bài thơ, câu chuyện, nhằm giáo dục đạo đức và lối sống cho trẻ và phát triển trí tuệ và phát triển đạo đức. Qua hoạt động học tập, giao tiếp, qua góc tuyên truyền và sinh hoạt hàng ngày của trẻ đều có mối quan hệ với nhau, tất cả đều cuốn hút tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt đức, trí, thể, mĩ. Tôi nhận thấy giáo dục lễ giáo đạo đức cho trẻ là hết sức quan trọng đối với lớp trẻ hiện nay. Nhưng làm được điều này không phải việc một sớm một chiều, nhất là trong lúc này tâm hồn trẻ đang ngây ngô trong sáng như một tờ giấy trắng. Vì vậy cha mẹ phải là những người thầy đầu tiên uốn nắn trẻ và gia đình cũng là trường học đầu tiên của trẻ. Bước đầu trẻ đã có một số kỹ năng tích luỹ được một số tri thức, thói quen lễ giáo của nơi mình đang sống để sử dụng trong cuộc sống hàng ngày bằng cách học lõm, bắt trước người lớn. Trẻ được trải nghiệm, được nhìn thấy, được nghe thấy. Giáo viên và gia đình là người quan sát trực tiếp đến trẻ phải gương mẫu, dạy và tập cho trẻ những hành vi văn minh ở mọi lúc, mọi nơi những vấn đề về hành vi và khả năng tập trung trong những năm tháng đầu tiên trẻ đến trường. Đơn giản là vì những trẻ này thường không có khả năng chờ đến lượt, không biết chú ý lắng nghe và làm việc theo nhóm, điều này làm cho trẻ không thể tập trung lĩnh hội những điều cô giáo dạy! Vì vậy, giáo viên phải tốn rất nhiều thời gian vào đầu năm học để giúp trẻ hình
4 thành được những kỹ năng sống cơ bản ban đầu cho trẻ ở trường mầm non. Từ cơ sở lý luận trên bản thân tôi thấy vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ là vô cùng quan trọng vì vậy khi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5-6 tuổi, hằng ngày chăm sóc giáo dục trẻ tôi nhận thấy cần phải giáo dục lễ giáo cho trẻ để trẻ biết được điều gì nên và không nên làm nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách cho trẻ. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1. Thuận lợi - Trường mầm non Xuân Du là trường đạt chuẩn quốc gia mức độ I, có khuôn viên rộng rãi, thoáng mát. Nhà trường có truyền thống và nhiều thành tích trong chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ mầm non. Đặc biệt Xuân Du là một xã miền núi thấp như đang trong quá trình phát triển nông thôn mới nâng cao, người dân nơi đây hiền lành và chất phát, luôn chú trọng đến các hoạt động truyền thống của địa phương. Đây chính là những ảnh hưởng tốt đến vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ. - Giáo viên luôn chú trọng để thực hiện tốt các hoạt động trong ngày của trẻ đồng thời luôn phối kết hợp nhịp nhàng với phụ huynh để công tác chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả cao nhất. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi được trang bị khá đầy đủ. Nhà trường ứng dụng công nghệ thông tin qua dạy giáo án điện tử qua máy chiếu, ti vi… - Ban giám hiệu trường mầm non Xuân Du luôn sát cánh cùng giáo viên giúp chúng tôi vượt qua khó khăn, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ. - Đa số trẻ tỏ ra thích được đến trường cùng cô giáo, mạnh dạn chơi với bạn trong các hoạt động ở trường. Các bậc cha mẹ luôn nhiệt tình quan tâm đến việc chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân tôi là giáo viên trẻ, luôn tâm huyết với nghề, coi trẻ như con mình. Luôn có ý thức tự học, tự rèn luyện, tham khảo sách báo, tập san, Internet thông tin đại chúng để tìm ra các phương pháp, biện pháp dạy và hướng dẫn trẻ phù hợp. Tham gia đầy đủ các chuyên đề do Phòng giáo dục và nhà trường tổ chức trong đó có chuyên đề giáo dục lễ giáo 2.2.2. Khó khăn Bên cạnh những thuận lợi vẫn còn có những khó khăn ảnh hưởng đến công tác chăm sóc, giáo dục trẻ đó là: - Do 2 năm gần đây ảnh hưởng dịch covid -19 trẻ đi học không đồng đều nên dẫn đến tư duy còn chậm, việc lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các hoạt động hàng ngày vào mọi lúc, mọi nơi còn hạn chế, chưa phù hợp, linh hoạt nên dẫn đến hiệu quả chưa cao. - Sự sắp xếp tạo môi trường cảnh quan trong nhà trường, lớp học chưa thật sự khoa học, gọn gàng và sạch đẹp. Tranh ảnh và đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chuyên đề giáo dục lễ giáo chưa phong phú. - Mặt khác một số trẻ bố mẹ đi làm ăn xa ở miền nam và các tỉnh ngoài để con ở nhà với ông bà không nhận được sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ, do vậy việc phối kết hợp trong việc chăm sóc giáo dục trẻ còn nhiều hạn chế về mọi
5 mặt. - Nhận thức của một số phụ huynh còn xem nhẹ việc giáo dục lễ giáo cho con cái mình ngay từ lứa tuổi bập bẹ, trẻ tự học, tự phục vụ mình một cách không có hệ thống, không khoa học. - Nhưng bên cạnh đó còn có những gia đình nuông chiều con quá mức, chỉ mải mê kiếm tiền sao nhãng việc học hành ít quan tâm đến những hành vi của trẻ. Đứng trước tình hình như vậy tôi rất lo lắng băn khoăn phải dạy trẻ như thế nào và bằng những biện pháp gì? để cho tất cả trẻ lớp tôi có những thói quen và hành vi đạo đức chuẩn mực của xã hội. - Tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng, phim ảnh và một số trò chơi không lành mạnh đã ảnh hưởng không ít đến sự phát triển nhân cách của trẻ. Qua khảo sát thực trạng về giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lớp 5 - 6 tuổi lớp A2 do tôi phụ trách đầu năm học tôi đã thu được kết quả như sau: Bảng 1: Kết quả khảo sát thực trạng Kết quả Số trẻ Đạt Chưa đạt STT Nội dung khảo sát KS Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ trẻ % trẻ % 1 Trẻ biết cách xưng hô, chào hỏi. 30 19 63,3 11 36,7 Trẻ biết cảm ơn, xin lỗi, lễ phép, 2 vâng lời và làm theo yêu cầu của 30 18 60 12 40 cô giáo. Trẻ biết nhường nhịn, vui chơi 30 17 56,7 13 43,3 3 hòa thuận và biết giúp đỡ bạn bè. Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao 4 tiếp, ứng xử lễ phép với mọi 30 15 50 15 50 người xung quanh. Trẻ có tình cảm với các sự vật 30 16 53,3 14 46,7 5 hiện tượng xung quanh. Qua kết quả khảo sát trên là một giáo viên mầm non tôi thấy vấn đề lễ giáo của trẻ còn yếu chưa phù hợp với yêu cầu của giáo dục mầm non hiện nay. Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là một việc hết sức cần thiết và vô cùng quan trọng. Bởi vậy mà tôi đã nghiên cứu để đưa ra một vài giải pháp nhằm giáo dục lễ giáo cho trẻ, hy vọng là qua các giải pháp của tôi sẽ giúp cho trẻ phát triển và hoàn thiện về nhân cách của trẻ. Chính vì vậy tôi đã áp dụng thực hiện các giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2 tại Trường mầm non Xuân Du như sau: 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 2.3.1. Giáo dục lễ giáo, nề nếp, thói quen cho trẻ thông qua hoạt động
6 đón trẻ Việc hình thành giáo dục lễ giáo thói quen, cần giáo dục cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi để nhằm mục đích giúp trẻ dễ nhớ và khắc sâu được nhưng trẻ sẽ rất dễ quên nếu ta không uốn nắn nhắc nhở hàng ngày cho trẻ. Để đưa trẻ vào nề nếp trước tiên từ việc đón trẻ đến lớp và trả trẻ về. Trẻ đến trường chưa có nề nếp, trẻ chào cô bằng tiếng địa phương, có trẻ chào cô nhưng lí dí, rụt dè. Đặc biệt những ngày đầu tiên trẻ còn nhút nhát tôi đã gần gũi và trò chuyện với trẻ. Trao đổi với cha mẹ trẻ để cha mẹ trẻ nhắc trẻ chào cô. Cô làm gương trước cho trẻ bằng cách chào cha mẹ của trẻ trước và chào trẻ. Ví dụ: Cô chào con! Và ngay sau đó trong đầu trẻ đã nảy ra suy nghĩ về lí do đó, kết quả của ngày hôm sau khi nghe cô chào: Cô chào con! Thì ngay lập tức trẻ sẽ chào cô. Tôi phải khen ngợi và khuyến khích để trẻ thích thú sau đó là nhắc trẻ chào các bạn của mình và chào tạm biệt ông bà, bố mẹ. Đặc biệt khi đón trẻ tôi ân cần trò chuyện với trẻ và phải nghiêm túc trong việc xưng hô với trẻ và bố mẹ trẻ, tập cho trẻ đến lớp chào cô sau đó là chào tạm biệt người thân, chào các bạn. ( Ảnh: Trẻ chào cô, chào mẹ khi vào lớp) Từ đó tập cho trẻ thói quen văn minh ở trường lớp, giáo dục trẻ tinh thần tự lực, tự giác ý thức kỷ luật trật tự trong sinh hoạt hành vi văn minh ở trường cũng như ở nhà và ngoài xã hội. Giáo dục trẻ quan hệ đoàn kết nhân ái với bạn bè biết yêu mến và tôn trọng người lớn. Có ý thức giữ gìn tài sản chung và tài sản riêng. Để giáo dục nề nếp thói quen cho trẻ tôi thường xuyên nhắc nhở, kiểm tra, để giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh chung. Không vứt rác bừa bãi, bỏ rác vào đúng nơi quy định. Kiểm tra việc giao tiếp ứng xử bằng ngôn ngữ của trẻ, giáo dục trẻ biết nói có chừng mực, từ tốn. Tránh trường hợp nói tục chửi bậy ở trẻ. Vì thế tôi luôn kiểm tra nhắc nhở để trẻ ứng xử một cách có văn hoá.
7 Giáo dục lễ giáo cho trẻ trong việc đoàn kết với các bạn, thương yêu mọi người xung quanh. Qua tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ. Trước khi ăn tôi nhắc trẻ phải giữ gìn thân thể sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, biết mời cô, mời bạn trước khi ăn, có khách đến phải biết chào mời. Giáo dục trẻ biết xin lỗi, cảm ơn: khi trẻ chơi tự do hay trong bất kỳ các hoạt động nếu trẻ làm gì sai đối với bạn. Với bản thân tôi việc phải làm ngay là phải giúp trẻ nhận ra lỗi của mình và sửa sai, sau đó việc tiếp theo nên làm là phải xin lỗi cô xin lỗi bạn. Nếu ai cho gì thì phải biết xin và nói lời cảm ơn, nếu người lớn cho gì thì phải nhận bằng 2 tay và biết nói cảm ơn người đó. Hiểu được tâm lý, những phong tục của người địa phương tôi đã giúp trẻ làm quen với từng hoạt động, từng thói quen văn minh có quy tắc. Từ đó trẻ dần dần hình thành những thói quen tốt. Nhờ đó tôi đã làm thay đổi tất cả những hành vi thói quen của trẻ lớp tôi, từ việc uốn nắn kịp thời ở đúng độ tuổi. Trẻ sẽ có một thói quen tốt khi hằng ngày được cô sát sao chỉ bảo ân cần tận tình cho trẻ. Từ những việc làm đó diễn ra hàng ngày và thường xuyên sẽ giúp trẻ hình thành một nề nếp thói quen tốt đẹp hơn khi ở trường. Từ sự tác động của cô giáo hằng ngày đã giúp trẻ tích luỹ được những đức tính tốt trong sinh hoạt. 2.3.2. Lồng ghép giáo dục lễ giáo qua hoạt động học Một trong những hình thức giáo dục lễ giáo cho trẻ mang lại hiệu quả tương đối cao đó là giáo dục thông qua việc tổ chức các hoạt động có chủ đích, các nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ được tích hợp trong nhiều hình thức tổ chức các hoạt động chủ đích. Trong quá trình thực hiện lồng các môn học trong hoạt động chủ đích, tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích qua đó rèn luyện đạo đức cho trẻ, giúp trẻ hoàn thiện mình, biết đọc sách, dạy trẻ yêu thương bạn bè, yêu quý người lao động, có ý thức bảo vệ thiên nhiên. Tạo hứng thú cho trẻ nhỏ qua các truyện bằng tranh tùy theo lứa tuổi, gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng hiểu biết ở trẻ nhằm trau dồi cho trẻ kiến thức cần thiết về cuộc sống xung quanh. Ví dụ: Khi kể chuyện “Tích chu” giáo viên đặt những câu hỏi gợi mở như: Khi bà bị ốm, con sẽ làm gì? gợi mở tính tò mò thay đổi đoạn kết của truyện có hậu hơn, đặt tên khác cho câu chuyện vv…. Xây dựng những kiến thức và kinh nghiệm về lễ giáo giúp trẻ nhận biết được điều tốt, điều xấu, rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống. Bên cạnh đó thông qua hoạt động chủ đích, thông qua giờ học tôi rèn cho trẻ nề nếp thói quen khi cô giáo đang giảng bài thì trẻ phải trật tự chú ý và cùng lắng nghe, cô hỏi gì nếu trẻ biết và muốn nói thì phải giơ tay được sự đồng ý của cô trẻ mới được trả lời. Nhờ đó mà trẻ lớp tôi có nề nếp hơn trong khi tham gia hoạt động cùng cô. Thông qua hoạt động học tôi luôn có thái độ đúng đắn, khi trẻ làm sai gì tôi không tỏ thái độ giận giữ, mắng chửi trẻ mà phải tìm hiểu và giúp trẻ nhận ra những sai lầm trẻ mắc phải. Do đó để hình thành thói quen hành vi có văn hoá thì việc lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo qua hoạt động học có chủ đích là rất quan trọng cụ thể:
8 * Lồng ghép giáo dục lễ giáo vào hoạt động giáo dục “Âm nhạc”. Ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp: Dạy hát bài: “Bác đưa thư vui tính” Đàm thoại: Bác đưa thư đến nhà con phải làm gì? Khi nhận thư phải nhận bằng mấy tay? Nhận thư xong phải nói gì với bác? Thông qua đó giáo dục trẻ gặp người lớn phải biết chào hỏi, khi nhận quà hoặc đưa vật gì cho người lớn phải nhận và đưa bằng 2 tay và khi nhận xong các con phải biết cảm ơn. Ví dụ: Chủ đề Trường mầm non: Dạy hát bài: “Chào hỏi” Đàm thoại: Khi đến trường con phải chào ai? Khi đi học về con chào ai? Khi cúi chào tay phải thế nào? Vì sao lại được mọi người khen ngoan? Đặc biệt khi tôi hát cho trẻ nghe tôi giới thiệu cho trẻ các làn điệu dân ca và giáo dục trẻ biết yêu quý các làn điệu dân ca trên quê hương mình. * Lồng ghép giáo dục lễ giáo qua hoạt động làm quen chữ cái Tôi luôn giáo dục trẻ luôn luôn bảo quản sách vở, không được làm rách hoặc làm quăn mép, học xong cất đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định. Khi cho trẻ chơi trò chơi gạch chân chữ cái theo yêu cầu cô cho trẻ bật liên tục vào các vòng thể dục lên để tìm chữ. Giáo dục trẻ thông qua trò chơi: Khi chơi không được chen lấn xô đẩy các bạn mà phải chờ đến lượt * Lồng ghép giáo dục lễ giáo qua hoạt động “Thể dục”: Ví dụ: Muốn cho cơ thể khoẻ mạnh các con phải làm gì? Tôi luôn phải giáo dục trẻ tập thể dục đều đặn mỗi ngày để có cơ thể khoẻ mạnh. (Ảnh: cô đang cùng trẻ hoạt động trong giờ thể dục)
9 Giáo dục trẻ khi tập, khi xếp hàng các con không được chen lấn, xô đẩy nhau. Khi thực hiện các động tác cần khéo léo cẩn thận, phải biết giữ gìn và bảo vệ các dụng cụ thể dục. * Lồng ghép giáo dục lễ giáo qua hoạt động “Tạo hình” Ví dụ: Chủ đề trường mầm non “Vẽ hoa tặng cô” Đàm thoại: Hằng ngày ở trường ai chăm sóc các con? Đối với cô giáo con phải như thế nào? Thể hiện sự kính trọng với cô giáo con sẽ làm gì? Từ đó giáo dục trẻ biết thương yêu kính trọng và biết ơn cô giáo đã chăm sóc dạy dỗ mình như người mẹ thứ hai, biết tặng quà cho người lớn bằng 2 tay. * Lồng ghép giáo dục lễ giáo vào giờ “Khám phá xã hội”. Ví dụ: Chủ đề gia đình: Trò chuyện về những người thân trong gia đình. Sau khi cho trẻ tự giới thiệu về gia đình mình, tôi giáo dục trẻ biết yêu thương, kính trọng đối với ông bà, cha mẹ, anh chị thể hiện qua những việc cụ thể như: giúp đỡ bố mẹ những việc vừa sức, lấy nước mời ông bà bố mẹ, nói với ông bà phải lễ phép, giáo dục trẻ biết nhường nhịn em bé... Tôi đã tận dụng những hình ảnh, bức tranh mà mình sưu tầm để cho trẻ xem, đàm thoại về nội dung bức tranh, nhận xét về hành động của bạn nhỏ trong tranh... qua đó trẻ cũng sẽ hiểu rõ hơn hành động như nào được gọi là lễ phép với người lớn, vì sao phải lễ phép với người lớn… Khi trẻ đã hiểu, ghi nhớ và thường xuyên thực hành trong cuộc sống hàng ngày sẽ tạo thành thói quen lễ phép với người khác * Lồng ghép giáo dục lễ giáo qua giờ “Văn học”. Ví dụ: Khi dạy bài thơ “Chiếc quạt nan” Đàm thoại: Bà cho chiếc quạt nan bé phải nói với bà như thế nào? Bé ước mình mau lớn để làm gì? Qua bài thơ tôi giáo dục trẻ biết thương yêu chăm sóc người thân trong gia đình, khi trong gia đình có người bị ốm. Giáo dục trẻ yêu thương kính trọng người già biết ngoan ngoãn nghe lời và biết thể hiện tình thương của mình với ông bà, bố mẹ. Chính từ những hành động của các nhân vật trong bài thơ câu chuyện tôi giúp trẻ chuyển thành hành động trong sinh hoạt hàng ngày. Tôi rèn cho trẻ cách nói cách hỏi, biết cảm ơn, xin lỗi, biết giúp đỡ mọi người. Qua hoạt động văn học còn giáo dục trẻ lòng thật thà chăm lo lao động, dạy trẻ yêu cái thiện, ghét cái ác, hình thành cho trẻ lòng nhân ái đối với những người xung quanh. 2.3.3. Lồng ghép giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động các góc chơi Chúng ta biết rằng đối với trẻ mầm non vui chơi là hoạt động chủ đạo, thông qua chơi trẻ được lĩnh hội kiến thức, được tái tạo lại thế giới xung quanh, được thỏa mãn nhu cầu khám phá vì vậy khi tổ chức cho trẻ vui chơi cùng nhau có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Đây là một trong những biện pháp hữu hiệu đối với công tác giáo dục lễ
10 giáo cho trẻ. Chúng ta có thể giáo dục trẻ những hành vi đạo đức văn minh từ việc thấy được nhiều gương tốt, những hành vi đẹp của bạn bè người khác qua tranh ảnh, qua bài thơ câu chuyện. Trong thực tế cho thấy vui chơi chính là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mẫu giáo, các đặc điểm tâm lý mới, tính cách mới đã được hình thành chủ yếu do các hoạt động chủ đạo này. Vì vậy trong công tác giáo dục lễ giáo cho trẻ thì trò chơi chính là phương tiện mạnh mẽ và mang lại hiệu quả nhất. Trong quá trình chơi khi xảy ra tình huống trẻ tranh đồ chơi của bạn. Cô giáo chính là trọng tài để hoà giải những mâu thuẫn này. Cô giải thích cho trẻ biết hành động tranh đồ chơi của bạn là không ngoan. Nếu con muốn con sẽ cùng chơi với bạn hoặc con phải mượn bạn trước, con muốn đồ chơi trên tay bạn thì phải có sự đồng ý của bạn. Sau đó cô sẽ ân cần nhắc trẻ lần sau chơi nếu con muốn chơi các đồ chơi của bạn con phải làm thế nào? Góc phân vai: Thông qua trò chơi tôi có thể quan sát kỹ hoạt động, thái độ giao tiếp của trẻ, đặc biệt khi đó tôi luôn có tác động lớn về mặt đạo đức đến trẻ. Ở góc phân vai diễn ra nhiều mối quan hệ khăng khít đó là quan hệ giữa trẻ với nhau và quan hệ giữa các vai chơi trong góc. Khi đóng vai người bán hàng và người mua hàng, trước tiên tôi phải giúp trẻ hiểu được mục đích của người bán hàng sẽ làm gì? Cách giao tiếp, hành vi của người bán hàng với khách như thế nào? Và người đi mua phải làm thế nào? Để giúp trẻ hiểu được hoạt động thực sự của người lớn trong việc trao đổi mua bán hàng hoá. Đối với người bán hàng phải niềm nở chào hỏi người khách đến mua hàng, đối với khách hàng hơn tuổi phải dạ, thưa lễ phép. Ví dụ: Dạ cháu chào bác ạ, bác ơi cháu mời bác vào cửa hàng cháu mua hàng ạ! Đối với người mua hàng cần biết tôn trọng người bán hàng nếu làm hỏng hàng cần phải xin lỗi. Tôi phải hướng dẫn để trẻ biết nhập vai chơi thực sự, đặc biệt cần chú trọng đến cách giao tiếp để uốn nắn cho trẻ. Ví dụ: Khi chơi trò chơi nấu ăn, nấu xong trẻ biết dọn cơm để mời mọi người trong gia đình cùng ăn, trước khi ăn phải mời chào từ người lớn tuổi nhất đến người nhỏ tuổi. Nhưng một số trẻ không có kỹ năng tự phục vụ, thời gian dành để dạy cho con còn ít nên không chú ý đến việc con cái mình ăn, uống như thế nào, trẻ có biết sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống hay không? Và vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những đồ dùng đó để làm gì? Ví dụ: Chơi với trò chơi bác sỹ, y tá, bệnh nhân. Tôi giúp trẻ biết Bác sỹ phải biết thăm hỏi bệnh lý của bệnh nhân, ân cần, thân thiện xưng hô đúng phép. Điều quan trọng là việc xây dựng hình ảnh như thật để trẻ cùng được trải nghiệm như một phòng khám, một bệnh viện thực sự bên ngoài của người lớn đang diễn ra.
11 ( Ảnh: Khu vực chơi “phòng khám đa khoa”) Tôi gợi ý để trẻ trong nhóm chơi biết được, bác sĩ đang khám bệnh, y tá đang tiêm thuốc. Bên ngoài còn nhiều bệnh nhân đang chờ. Bác sĩ sẽ phải thế nào? Góc xây dựng: Giúp trẻ biết những người kỹ sư xây dựng, cách giao tiếp xưng hô với nhau trong góc chơi, biết sắp xếp bố trí công việc hợp lý, biết lễ phép với những người lớn tuổi trong nhóm chơi như: Bác đang làm gì thế? Tôi đang xây nhà đây, bác giúp tôi đi lấy một ít gạch nhé! Vâng! Anh chờ tôi sang cửa hàng vật liệu mua nhé. Từ góc xây dựng tôi giúp trẻ mối liên hệ giữa các góc chơi một cách lô dích. Hình thành cho trẻ mối quan hệ giao tiếp một cách có nề nếp trong khi chơi theo nhóm ở góc chơi này. Góc học tập: Tôi chuẩn bị tranh, ảnh và một số hình ảnh như “Bé đang quạt cho bà” hay “Bé đang đưa tăm cho bà bằng hai tay” hay tranh “Bé đang khoanh tay chào cô giáo”. Mỗi bức tranh theo từng nội dung của chủ đề hàng tháng, bên cạnh đó sử dụng loại tranh thơ chữ to, đọc cho trẻ nghe mang tính chất giáo dục trẻ. Trẻ được nghe và quan sát tranh dần dần sẽ thấm sâu vào tâm lý trẻ một cách tự nhiên, nhẹ nhàng không áp đặt. Trẻ tự cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong mỗi bài thơ, mỗi bức tranh. Nhờ đó vốn Tiếng Việt của trẻ dần được phát triển, trẻ đã diễn đạt theo sự hiểu biết của mình và hình thành hành vi nề nếp thay đổi một cách có ý thức. Góc thiên nhiên: Qua góc thiên nhiên tôi giúp trẻ biết yêu cái đẹp, biết lợi ích cái đẹp trong thiên nhiên, biết lau lá, tưới cây chăm sóc cho cây, biết không được ngắt lá, bẻ cành, rèn cho trẻ thói quen biết bảo vệ các loại cây và cảm nhận được sự đau đớn của cây khi bị bẻ cành, ngắt lá. Nhằm mục đích giúp trẻ cảm nhận được tình yêu của con người với thiên nhiên xung quanh mình.
12 ( Ảnh: cô và trẻ cùng nhặt rác để bảo vệ môi trường) Nhìn chung thông qua các hoạt động của trẻ ở các góc chơi giúp tôi thấy được trẻ ngày một mạnh dạn hơn, đặc biệt với trẻ mẫu giáo các cháu có quy tắc hơn trong nề nếp, biết chào hỏi, biết xin, biết cảm ơn và đặc biệt biểu đạt tình cảm của mình mạnh dạn hơn với cô giáo và mọi người. Sự nhút nhát và dụt dè đã mờ dần ở trẻ, trẻ đã cảm nhận được lễ giáo của văn hoá tốt đẹp qua hoạt động hàng ngày mà trẻ được trải nghiệm, trẻ đã vui tươi hơn trên khuôn mặt khờ khạo ngây ngô ban đầu của trẻ. 2.3.4. Giáo dục lễ giáo thông qua việc nêu gương đánh giá khích lệ tích cực của trẻ Thông qua việc nêu gương khi sử dụng hình thức khen chê bổ sung, nhắc nhở đúng lúc kịp thời đúng nơi, đúng chỗ nhằm mục đích biểu dương trẻ là chính. Ví dụ: Khi biểu dương bé ngoan trước lớp tôi khuyến khích trẻ trước lớp cho các bạn học tập, noi theo và khen ngợi trẻ bằng cách cho trẻ cắm một hoa bé ngoan lên bảng bé ngoan. Trẻ sẽ rất vui và cảm thấy mình tự tin trước những bạn khác. Bên cạnh đó tôi cũng có thể biểu hiện thái độ đồng tình hoặc không đồng tình của người lớn, bạn bè trước những việc làm, hành vi, cử chỉ của trẻ từ đó đưa ra nhận xét của tôi với trẻ. Ví dụ: Hình thức nêu gương thông qua nêu gương cuối tuần bình bầu và phát phiếu bé ngoan cho từng trẻ trong lớp, thông qua việc phát phiếu bé ngoan, tôi đã nêu gương những bạn tốt, những bạn ngoan đồng thời khích lệ trẻ tiếp tục phát huy hơn nữa những mặt tốt và mặc khác tôi nêu những gương bạn tốt cho trẻ học tập bạn của mình. Từ đó tôi khích lệ được trẻ của mình ngày một tích cực hơn qua việc nêu gương.
13 ( Ảnh: trẻ cắm hoa bé ngoan) Từ việc phát phiếu bé ngoan tôi nhận xét từng tình huống, hoàn cảnh cụ thể để giúp trẻ nhận ra cái đã làm được, trẻ biết được cái mình làm là tốt hay chưa tốt và biết noi gương bạn tốt rút ra kinh nghiệm cho bản thân mình, việc đánh giá khích kệ trẻ giúp trẻ nhận ra sự tiến bộ của trẻ, đồng thời trẻ cũng được nghe sự tác động trực tiếp là một lời động viên khích lệ tác động cổ vũ mạnh mẽ thêm cho trẻ tự tin hơn. 2.3.5. Giáo dục lễ giáo qua việc giáo viên tuyên truyền với cha mẹ trẻ Ngoài chế độ sinh hoạt và tất cả các hoạt động trong ngày của cô và trẻ trong trường, thì các bậc cha mẹ trẻ là người tác động vào giáo dục nhân cách của trẻ, các bậc cha mẹ trẻ cũng phải tìm ra những phương pháp hiệu quả nhất theo một nguyên tắc cơ bản của việc xác định tính cách như: Trung thực, đoàn kết, lòng vị tha, sự tôn trọng kính yêu của mọi người. Nếu khích lệ trẻ sẽ thấy mình tự tin và có ích góp phần quan trọng trong gia đình hơn, giáo viên và cha mẹ trẻ cần động viên sự cố gắng của trẻ và khích lệ để trẻ hoạt động giúp trẻ hình thành đạo đức và nhân cách tốt vì vậy mỗi gia đình phải có trách nhiệm với con cái. Là người lớn luôn phải giữ đúng lời hứa để gương mẫu cho trẻ. Cha mẹ phải làm gương cho trẻ phải biết giữ những mối quan hệ hành vi quan hệ họ hàng một cách có hiệu quả để nuôi dạy con cách sống, cách thể hiện tình cảm nhân cách sống với mọi người. Hãy làm gương tốt cho trẻ vì lứa tuổi này trẻ bắt trước rất nhanh kể cả những thói xấu của người lớn, chính vì thế ta phải dạy cho
14 trẻ những đức tính tốt như: Sự cảm thông, kiên trì, an ủi, lòng bao dung để trẻ duy trì nuôi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp. Bất kỳ ở đứa trẻ nào cũng thích được thương yêu gần gũi vì thế mọi biểu hiện của cô giáo từ lòng nhân hậu vị tha công bằng sẽ để lại dấu ấn trong trẻ. Vì vậy khi giao tiếp với bạn bè đồng nghiệp hay với phụ huynh trước mặt trẻ tôi luôn có chuẩn mực trong giao tiếp. Đặc biệt tôi phải luôn chú ý đến trang phục gọn gàng, lịch sự, không đi ngang qua mặt trẻ để trẻ có thể học được cái hay cái đẹp từ cô. Như vậy để giáo dục cho trẻ có một lễ giáo văn hoá tốt đẹp thì trước tiên cô giáo và cha mẹ trẻ phải là tấm gương tốt cho học cho trẻ học tập noi theo. Giáo viên cần dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt đầy đủ những câu nói, lời nói của mình cho người khác hiểu. Khi xưng hô với trẻ tôi luôn ân cần nhẹ nhàng, khi giao tiếp với cha mẹ trẻ trong giờ đón trẻ, trả trẻ tôi ân cần khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với cha mẹ trẻ, cháu hỏi gì tôi trả lời một cách rõ ràng và luôn tôn trọng ý kiến của trẻ. Đây là một kỹ năng cơ bản và khá quan trọng đối với trẻ. Nó có vị trí rất quan trọng so với tất cả các kỹ năng khác. Nếu trẻ cảm thấy thoải mái khi nói về một ý tưởng hay nào đó, trẻ sẽ trở nên dễ dàng học và sẽ sẵn sàng tiếp nhận những suy nghĩ mới. Đây chính là yếu tố cần thiết để giúp trẻ sẵn sàng học mọi thứ. Trong gia đình mọi người phải thực sự gương mẫu về đạo đức, lối sống hành vi ứng xử để trẻ noi gương và giáo dục dạy dỗ trẻ những hành vi tốt. Chính vì vậy việc tuyên truyền với cha mẹ trẻ là điều không thể thiếu trong giáo dục lễ giáo. Để có sự đồng nhất giữa gia đình và nhà trường cùng với sự giúp đỡ của cô giáo cùng nhóm lớp chúng tôi đã xây dựng một góc tuyên truyền với cha mẹ trẻ cụ thể như sau: Bước 1: Trao đổi trực tiếp với cha mẹ trẻ về tình hình của trẻ. Tôi nhận xét đánh giá trẻ để cùng gia đình giáo dục song song, tuyên truyền phổ biến kiến thức nuôi dạy con cho một số cha mẹ trẻ còn hạn chế trong phương pháp nuôi dạy con cái, hàng ngày trao đổi với cha mẹ trẻ về sự tiến bộ của trẻ để cha mẹ trẻ thêm yên tâm và tin tưởng hơn về việc giáo dục con cái của mình ở trường mà các cô giáo dạy hàng ngày cho con cái họ ở trường. Bước 2: Tuyên truyền với cha mẹ trẻ về chuẩn mực đạo đức giao tiếp của trẻ với người lớn. Tôi xây dựng góc tuyên truyền với cha mẹ trẻ như các bảng thông tin dành cho cha mẹ trẻ để ở chỗ dễ nhìn, dễ quan sát và dễ đọc nhất, các bậc cha mẹ có thể đọc, quan sát theo dõi dễ dàng giúp giáo viên tuyên truyền đến cha mẹ của trẻ những kết quả giáo dục ở con mình, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi hai chiều với các bậc cha mẹ những vấn đề có liên quan đến trẻ, các thông tin của lớp, thông tin sức khỏe, ngược lại các bậc cha mẹ có thể ghi chép những yêu cầu, đề nghị, thông tin cần trao đổi với giáo viên qua sổ sức khỏe của trẻ. Giáo viên cần dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt đầy đủ những câu nói, lời nói của mình cho người khác hiểu. Đây là một kỹ năng cơ bản và khá quan trọng đối với trẻ. Nó có vị trí rất quan trọng so với tất cả các kỹ năng khác. Nếu trẻ cảm thấy thoải mái khi nói về một ý tưởng hay nào đó, trẻ sẽ trở nên dễ dàng học và sẽ sẵn sàng tiếp nhận những suy nghĩ mới. Đây chính là yếu tố cần thiết để giúp trẻ sẵn sàng học mọi thứ. Ngoài ra giáo viên cần dạy trẻ nghi thức văn
15 hóa trong lời nói, trong ăn uống qua đó dạy trẻ biết cách kính trọng, lễ phép, xưng hô, mời chào. Đặc biệt những những hình ảnh minh hoạ mà tôi sưu tầm về những hành vi ứng xử sẽ là liều thuốc giúp cha mẹ trẻ dễ hiểu hơn về các hoạt động và hành vi ứng xử của con cái mình ở trường các cô dạy hàng ngày cũng như ở nhà và ở ngoài xã hội. (Ảnh: giáo viên tuyên truyền với cha mẹ trẻ) Trước đây nhiều bậc cha mẹ rất e ngại khi tham gia vào quá trình giáo dục trẻ, hơn nữa phần lớn cha mẹ còn lúng túng khi lựa chọn hình thức phương pháp dạy con. Từ đó đã tôi sẽ nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ những bậc cha mẹ trẻ và cha mẹ trẻ sẽ yên tâm hơn khi thấy con mình ngày càng tiến bộ. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Sau một thời gian nghiên cứu và áp dụng thực hiện sáng kiến, tôi đã nghiên cứu đưa ra và áp dụng các biện pháp thu được kết quả sau: * Đối với trẻ - Trẻ có tính tự giác hơn trong mọi hoạt động, biết ngoan ngoãn và lễ phép - Trẻ biết hòa thuận, nhường nhịn, không tranh giành đồ chơi - Hình thành đức tính tốt: Ngăn nắp, gọn gàng, tự lập - Phần lớn các cháu ngoan hơn, lễ phép hơn nhiều và có ý thức xây dựng trường lớp tốt, cha mẹ trẻ rất phấn khởi và tin tưởng.
16 Bảng 2: Bảng khảo sát kết quả sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Kết quả Số trẻ Đạt Chưa đạt STT Nội dung khảo sát KS Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ trẻ % trẻ % Trẻ biết cách xưng hô, chào hỏi. 30 30 100 0 0 1 Trẻ biết cảm ơn, xin lỗi, lễ phép, 2 vâng lời và làm theo yêu cầu của 30 30 100 0 0 cô giáo. Trẻ biết nhường nhịn, vui chơi 30 30 100 0 0 3 hòa thuận và biết giúp đỡ bạn bè. Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao 4 tiếp, ứng xử lễ phép với mọi 30 29 96,7 2 3,3 người xung quanh. Trẻ có tình cảm với các sự vật 30 29 96,7 1 3,3 5 hiện tượng xung quanh. * Đối với bản thân - Bản thân tôi đã hiểu rõ hơn về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, biết được trẻ cần gì, nghĩ gì. - Đã có những phương pháp đổi mới trong giáo dục lễ giáo cho trẻ và đạt hiệu quả cao hơn. - Qua những năm giảng dạy trẻ, lúc mới bước vào giảng dạy tôi chưa linh hoạt sáng tạo nên kết quả của tiết học chưa cao. Từ khi sử dụng biện pháp trên nên các bước lên lớp của tôi đã sáng tạo, linh hoạt, bản thân không ngừng phấn đấu học hỏi ở bạn bè đồng nghiệp, qua các phương tiện công nghệ thông tin. * Đối với nhà trường Biện pháp sau khi được áp dụng đã nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tại nhóm lớp từ đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trong nhà trường. Qua bảng đối chứng trên kết quả đạt được như: Số trẻ đạt đã tăng lên một cách rõ rệt, số trẻ chưa đạt còn rất ít. Qua thực tế áp dụng một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi thấy nó chiếm một vị trí vô cùng quan trọng cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Đặc biệt qua đó giáo dục hành vi văn minh cho trẻ. Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, ứng xử…Từ kết quả ở trên cho chúng ta thấy sự tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp của trẻ ở lớp tôi đã tăng lên đáng kể. 3. Kết luận, kiến nghị
17 3.1. Kết luận Giáo dục lễ giáo cho trẻ trong suốt quá quá trình và đặt biệt là mọi hoạt động trong ngày của trẻ khi ở trường, bên cạnh đó việc lồng ghép lễ giáo trong các môn học phải thực hiện một cách khéo léo, đặc biệt sự kết hợp tác động quan trọng nhất đến sự phát triển nhận thức của trẻ và việc dạy dỗ con cái từ phía cha mẹ trẻ phải đúng chuẩn mực, đúng cách. Phải biết tận dụng và phát huy tính chủ động và sáng tạo giữa nhà trường và gia đình sẽ giúp trẻ phát triển một cách đúng mực. Qua quá trình triển khai những biện pháp áp dụng tôi đã nhận thấy những con người mới, những công dân mới và những chủ nhân tương lai của đất nước chỉ có thể hình thành nhân cách văn hoá nếu ngay từ tuổi mẫu giáo chúng ta biết phát huy thế mạnh của trẻ để bổ sung ngay những lỗ hổng đúng lúc, kịp thời sẽ phát huy bản năng chỗi dậy trong con người trẻ. Qua những phương pháp tôi đã rút ra được những bài học bổ ích đó là: Bản thân giáo viên phải luôn luôn lắng nghe trẻ nói và ý trẻ định diễn đạt. Phải luôn tìm tòi, sưu tầm nhiều tranh ảnh sách báo, thơ, truyện thay đổi theo từng chủ điểm tạo sự mới lạ hấp dẫn cho trẻ. Phải thường xuyên thực hiện việc nêu gương để khích lệ tinh thần cho trẻ. Phải biết các tuyên truyền vận động các bậc cha mẹ trẻ trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Phải biết cách lồng ghép giáo dục lễ giáo vào hoạt động học có chủ đích và hoạt động góc một cách phù hợp. Gia đình ông bà, bố mẹ phải luôn gương mẫu, luôn là tấm gương người tốt cho trẻ học tập và noi theo, các gia đình cần tìm hiểu kiến thức, kỹ năng nuôi dạy con một cách khoa học. Giáo viên phải luôn trau dồi đạo đức, giữ gìn phẩm chất danh dự của một nhà giáo, gương mẫu thương yêu trẻ như con đẻ của mình, luôn đối xử công bằng, tôn trọng nhân cách của trẻ. 3.2. Kiến nghị Để thực hiện tốt giáo dục lễ giáo cho trẻ hiện nay thông qua việc thực hiện các biện pháp ở trên đã phần nào đẩy lùi những quan niệm tập tục của người dân, hình thành cho trẻ thói quen hành vi văn minh đúng chuẩn mực văn hoá lễ giáo. Để phát huy hơn nữa mặt tích cực và khắc phục những tồn tại hạn chế góp phần nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo tôi mạnh dạn có những kiến nghị như sau: * Đối với nhà trường Đối với nhà trường cần tổ chức cho trẻ tham quan, tham gia các hoạt động tập thể để giúp trẻ mạnh dạn hơn, trẻ có cơ hội bộc lộ phẩm chất của mình để giáo viên nắm bắt được và có biện pháp giáo dục hợp lý. Ban giám hiệu cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan trao đổi học hỏi kinh nghiệm của đơn vị bạn. Mở các lớp bồi dưỡng kỹ năng giáo dục lễ giáo cho trẻ phù hợp với đặc
18 thù của địa phương. * Đối với các bậc cha mẹ trẻ Cần phải tìm hiểu qua sách báo, ti vi, mạng internet để biết thêm nhiều kiến thức và có nhiều biện pháp giáo dục lễ giáo phù hợp với con em mình. Không nên chiều chuộng trẻ một cách thái quá, điều đó sẽ làm hư trẻ. Trên đây là một số kinh nghiệm tôi được rút ra trong quá trình học tập và công tác, để có kinh nghiệm và phương pháp hiệu quả hơn tôi xin mạnh dạn trình bày rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học, bạn bè đồng nghiệp để tôi rút ra được kinh nghiệm sâu sắc hơn khi triển khai phương pháp của mình để đạt kết quả tốt hơn nữa trong quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ. Tôi xin trân trọng cảm ơn./. XÁC NHẬN CỦA Như Thanh, ngày 06 tháng 4 năm 2022 HIỆU TRƯỞNG NHÀ TRƯỜNG CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP, COPY Người viết sáng kiến Lê Thị Hồng