Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phát triển thể chất

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Một số giải pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phát triển thể chất" tìm ra những giải pháp thiết thực và có hiệu quả để giúp trẻ có hứng thú tham gia phát triển vận động tốt hơn. Nếu áp dụng thường xuyên sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ. Các giải pháp này giúp cho trẻ phát huy được tính tích cực vận động của mình trong các giờ hoạt động, từ đó trẻ hình thành cho mình tính tự lập, chủ động, mạnh dạn giải quyết các vấn đề xung quanh, đó cũng là một trong những điểm mới của đề tài.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phát triển thể chất

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP TRẺ 5 6 TUỔI CÓ HỨNG THÚ THAM GIA VẬN ĐỘNG TRONG GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT
Quang Binh, tháng 3 năm 2019 ̉ ̀ 2
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP TRẺ 5 6 TUỔI CÓ HỨNG THÚ THAM GIA VẬN ĐỘNG TRONG GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT Họ tên: Hoàng Thị Thúy Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Trường Thủy 3
Quang Binh, tháng 3 năm 2019 ̉ ̀ 1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt.” Đó cũng chính là những lời căn dặn đối với mỗi chúng ta, những người đi ươm mầm cho tương lai của đất nước, các cháu đang lớn lên từng ngày từng giờ dưới bàn tay chăm lo, dạy dỗ của các cô giáo. Với vai trò to lớn ấy, cấp học mầm non được xem là cấp học nền tảng, là cơ sở, tạo tiền đề cho các cấp học tiếp theo. Quả đúng như vậy, giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân được Luật giáo dục khẳng định. Mục tiêu giáo dục mầm non là tạo điều kiện tốt nhất để trẻ phát triển thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm và thẩm mỹ. Đặc biệt giáo dục thể chất cho trẻ càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi theo quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề sức khỏe bao gồm cả thể xác lẫn tinh thần. Bác đã nêu rõ: “Ngày nào cũng tập thể dục thì khí huyết lưu thông, tinh thần đầy đủ, như vậy là sức khỏe”. Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn diện, có mối quan hệ mật thiết với giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và lao động. Bên cạnh đó giáo dục thể chất cho trẻ mầm non càng vô cùng quan trọng hơn vì cơ thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ máy hô hấp đang hoàn thiện. Cơ thể trẻ còn non yếu dễ phát triển lệnh lạc, mất cân đối nếu không được chăm sóc giáo dục đúng đắn. Năm học 20182019, cấp học mầm non tiếp tục thực hiện có hiệu quả chương trình giáo dục mầm non mới; đồng thời tổ chức tốt các nội dung phát triển vận động cho trẻ. Đặc biệt để tạo được hứng thú cho trẻ tham gia vận động một cách tích cực nhất thì đòi hỏi các giáo viên phải chọn lọc những bài tập vận động và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi nhất định. Ngoài ra giáo viên cần chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển hành vi vận động ở trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra và tích cực vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình. Thực tế hiện nay trong trường mẫu giáo, chúng tôi thấy rằng sự quan tâm đúng mức tới thể dục cho trẻ mẫu giáo thực sự chưa đầy đủ, chưa hấp dẫn để thu hút, lôi cuốn, gây hứng thú cho trẻ tham gia vận động giáo dục thể chất. 4
Thực hiện nhiệm vụ năm học 20182019 của cấp học mầm non tập trung đầu tư xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện và hiệu quả. Đặc biệt chú trọng đầu tư cơ sở vật chất để phục vụ cho trẻ tham gia hoạt động thể chất. Cụ thể là ở trường tôi đã đầu tư xây dựng khu phát triển vận động để cho trẻ được trải nghiệm, tích cực vận động liên hoàn các vận động vừa sức với trẻ. Qua đó không chỉ đánh giá chất lượng giáo dục mà còn tuyên truyền sâu rộng trong phụ huynh ý nghĩa về tầm quan trọng của phát triển thể chất cho trẻ. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phat triên th ́ ̉ ể chất” hy vọng sự đóng góp nhỏ nhoi của mình sẽ giúp cho trẻ hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phát triển thể chất một cách lành mạnh, đảm bảo cho trẻ có một sức khoẻ tốt, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. 1.2. Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp: Đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phat triên th ́ ̉ ể chất” của tôi đi sâu nghiên cứu tìm ra những giải pháp thiết thực và có hiệu quả để giúp trẻ có hứng thú tham gia phát triển vận động tốt hơn. Nếu áp dụng thường xuyên sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ. Các giải pháp này giúp cho trẻ phát huy được tính tích cực vận động của mình trong các giờ hoạt động, từ đó trẻ hình thành cho mình tính tự lập, chủ động, mạnh dạn giải quyết các vấn đề xung quanh, đó cũng là một trong những điểm mới của đề tài. Trong quá trình thực hiện đề tài này thì bên cạnh những mặt mạnh vẫn còn bộc lộ một số bất cập trong việc dạy trẻ 5 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ. Chính vì vậy cần đi sâu tìm hiểu, tiếp tục nghiên cứu tìm ra các giải pháp mới có hiệu quả để vận dụng vào thực tế trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Qua đó hình thành nhân cách cho trẻ và rèn luyện cho trẻ có ý thức tập luyện trong lớp học và trong nhà trường. Mặt khác, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non để trẻ phát triển toàn diện về thể lực, sức khỏe, ngôn ngữ, nhận thức tình cảm, xã hội. Tuyên truyền cho cha mẹ trẻ và các lực lượng xã hội nhận thức đúng vai trò, nhiệm vụ, tầm quan trọng của giáo dục phát triển thể chất trong gia đình và trường mầm non. Khuyến khích trẻ tự giác, tích cực hơn khi tham gia vào các bài tập, trò chơi phát triển vận động. Nâng cao các nội dung hình thức giáo dục phát triển thể chất lòng ghép, tích hợp vào các chủ đề, các nội dung hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ ở mọi lúc mọi nơi, ở trong và ngoài lớp học. Tích cực làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu có sẵn ở địa phương, đồng thời phối kết hợp với gia đình trẻ nhằm thực hành giáo dục phát triển thể chất, đồng nghĩa với việc bảo vệ sức khỏe của con người và đặc biệt hơn hết là bảo vệ sức khỏe cho trẻ em những hạt nhân tương lai của đất nước. 5
Là giáo viên mầm non nhất lại là giáo viên dạy ở trường mầm non thuộc vùng núi khó khăn vấn đề đặt ra hiện nay đối với tôi là cách tổ chức các hình thức giáo dục thể chất cho trẻ 56 tuổi ở trường phải sáng tạo, mới mẻ hơn. Thông qua đó nhằm chuẩn bị tốt cho trẻ hành trang cả về thể chất và tinh thần để trẻ vững tin bước vào lớp 1. 1.3. Phạm vi áp dụng đề tài, sáng kiến, giải pháp: Sáng kiến kinh nghiệm “ Một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phat triên th ́ ̉ ể chất” được áp dụng trong phạm vi các cháu mẫu giáo 56 tuổi tại trường mầm non tôi đang công tác va có th ̀ ể được áp dụng ở các trường mầm non trong huyện và trong toàn tỉnh. Chính đề tài này được áp dụng và mang lại hiệu quả rất cao ở lớp học của tôi, trẻ thích thú, mong muốn tham gia vận động và chất lượng về giáo dục thể chất được nâng lên rõ rệt. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1 Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu: Trường mầm non nơi tôi công tác là ngôi trường luôn đi đầu trong công tác thi đua dạy tốt, chăm sóc, giáo dục trẻ của huyện Lệ Thủy và đã đạt nhiều thành tích xuất sắc, chất lượng giáo dục không ngừng được nâng cao. Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ tuổi mẫu giáo, nhiệm vụ đặt ra hàng đầu cho chúng ta là hoàn thiện kĩ năng vận động cơ bản như: đi, chạy, nhảy, bò, trườn, trèo, tung, bắt, ném và phát triển các tố chất vận động như: nhanh nhẹn, mạnh dạn, bền bỉ và khéo léo nhằm cho trẻ có đủ năng lực để đến trường phổ thông. Năm học 2018 2019, tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5 6 tuổi với tổng số 37 trẻ, trong đó có 20 nam và 17 nữ. Bản thân xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình là chăm sóc giáo dục trẻ phát triển toàn diện, giúp trẻ có kỷ năng sống, có khả năng vận động, phối hợp các giác quan nhịp nhàng, khéo léo, có một sức khỏe tốt để chủ động tham gia vận động hứng thú hơn. Tôi mạnh dạn thực hiện đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phát triển thể chất” . Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: 2.1.1.Thuận lợi: Ban giám hiệu luôn quan tâm giúp đỡ khuyến khích sự tìm tòi sáng tạo của giáo viên, luôn tạo điều kiện về cơ sở vật chất và phương tiện thực hiện các hoạt động cho trẻ. Nhà trường đã xây dựng khu vui chơi phát triển vận động cũng như đầu tư thêm các trang thiết bị phục vụ cho trẻ được thoải mái vận động hơn. 6
Môi trường lớp học sạch sẽ, thoáng mát, trang thiết bị của trường khá đầy đủ tạo cho trẻ một môi trường vận động tốt. Hai giáo viên đứng lớp đều có trình độ Đại học nhiệt tình, yêu trẻ. Được nhà trường lựa chọn làm lớp điểm về chuyên đề phát triển vận động tại trường nên luôn nhận được sự quan tâm, ưu ái của nhà trường về công tác phát triển vận động cho trẻ. Bản thân được bồi dưỡng Giáo dục linh ṽ ực phát triển thể chất ở trường, ở cụm và ở Phong giao duc nên b ̀ ́ ̣ ản thân nắm chắc phương pháp về giáo dục thể chất, luôn trau dồi kiến thức học hỏi kinh nghiệm của chị em trong trường để nâng cao trình độ chuyên môn, có ý thức phấn đấu và rèn luyện tác phong s ư phạm của một người giáo viên. Luôn tham gia dự giờ các tiết thao giảng, hội giảng của trường, của cụm tổ chức. Bản thân đã nhiều năm dạy trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi nên phần nào hiểu được đặc điểm tâm sinh lý, khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ ở lứa tuổi này. Đa số phụ huynh có truyền thống hiếu học luôn quan tâm đến con em mình, luôn ủng hộ nhiệt tình các hoạt động, phong trào của trường, lớp. Kết hợp với giáo viên để phát huy khả năng vận động cho trẻ đạt kết quả tốt hơn. Ngoài ra các bậc phụ huynh còn quan tâm giúp đỡ, ủng hộ nhiệt tình các nguyên vật liệu để lớp tôi làm các loại đồ dùng đồ chơi góp phần cho việc thực hiện chuyên đề phát triển vận động cho trẻ. 2.1.2. Khó khăn: Các đồ chơi ngoài trời đã bị xuống cấp, nên ảnh hưởng đến hoạt động vui chơi của trẻ. Một số dụng cụ thể dục chưa phù hợp, chưa đầy đủ, chưa phong phú. Giáo viên chưa linh hoạt, sáng tạo trong việc lòng ghép các hình thức khác nhau để tổ chức các trò chơi vận động thu hút sự tham gia của trẻ Cơ sở vật chất nhà trường còn khó khăn: Diện tích lớp học chưa thực sự rộng, số học sinh trong lớp đông. Đa số phụ huynh học sinh trong lớp làm nghề nông, kinh tế thấp không có điều kiện quan tâm đến con, trẻ không được va chạm nhiều nên còn nhút nhát, chưa mạnh dạn trong các hoạt động. Đặc biệt là chế độ dinh dưỡng trong các bữa ăn ở nhà của trẻ chưa cao, điều đó cũng ảnh hưởng rất lớn đến thể lực của trẻ Trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của trẻ còn hạn chế, lại không đồng đều. Bảng khảo sát chất lượng của trẻ đầu tháng 9/2018 như sau: Số trẻ đạt Số trẻ không đạt Số trẻ ( 37) Số trẻ % Số trẻ % 7
Sự tập trung quan sát khi tham 19 51,4% 18 48,6% gia vận động. Trẻ tích cực vận động trong 20 54% 17 46% giờ học Trẻ có kỹ năng phối hợp khéo 21 56,8% 16 43,2% lé, nhanh nhẹn Trẻ có khả năng thực hiện các 18 48,6% 19 51,4% vận động tốt Qua cuộc khảo sát tôi nhận thấy rằng trẻ chưa tập trung quan sát và chưa có hứng thú tham gia vận động. Chính vì vậy việc tạo hứng thú giúp trẻ tích cực tham gia vận động một cách tích cực được xác định là một trong các nhiệm vụ quan trọng, được tiến hành trong quá trình hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. 2.1.3. Nguyên nhân: Với tình hình thực tế chung ở lớp học và nhà trường nên tôi mạnh dạn thực hiện đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phát triển thể chất” bản thân tôi nêu ra một số nguyên nhân cơ bản đó là: Việc nâng cao nhận thức về mục tiêu, yêu cầu, nội dung của phong trào thi đua đối với các bậc phụ huynh và địa phương chưa quan tâm đúng mức. Về cơ sở vật chất, do điều kiện kinh tế khó khăn nên chưa hổ trợ thích đáng cho nhà trường trong việc xây dựng, cải tạo, mua sắm trang thiết bị dạy học có hiệu quả. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên không đồng đều, một số giáo viên tổ chức các hoạt động đang còn cứng, chưa linh hoạt sáng tạo. Đội ngũ giáo viên đã ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy song một số giáo viên còn hạn chế. Xây dựng mối quan hệ trong nhà trường chưa thực sự gắn bó gần gũi giữa giáo viên, phụ huynh và cộng đồng. Công tác làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho lĩnh vực giáo dục thể chất chưa phong phú, chưa thu hút trẻ tham gia vận động. Để khắc phục mọi khó khăn và phát huy những mặt thuận lợi trên tôi luôn trằn trọc suy nghĩ tìm ra những giai pháp và hình th ̉ ức tổ chức tối ưu nhất và có hiệu quả nhất 2.2. Cac gi ́ ải pháp va viêc lam cu thê: ̀ ̣ ̀ ̣ ̉ 8
Dựa vào mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và yêu cầu cần đạt của lứa tuổi mẫu giáo lớn nói riêng về nhận thức, trí tuệ, ngôn ngữ, đặc biệt là thể lực và các nhu cầu của trẻ để từ đó tôi tìm hiểu và đưa ra một số giai pháp giúp ̉ trẻ có hứng thú tham gia vận động trong giáo dục phat triên th ́ ̉ ể chất cho trẻ. Đây là một việc cần thiết vì nó mang lại cho mỗi đứa trẻ niềm vui, sự tự tin, sự mạnh dạn, có một cơ thể khỏe mạnh và có một thể lực tốt tham gia vào tất cả các hoạt động trong gia đình, nhà trường và xã hội. Giải pháp 1. Xây dựng môi trường giúp trẻ phát triển vận động * Môi trường học tập: Để gây hứng thú cho trẻ mỗi khi đến lớp thì việc tạo môi trường hoạt động là điều tất yếu. Muốn có môi trường học tập tốt phải đảm bảo tạo được cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ chơi cho trẻ phát triển phù hợp. Đồng thời phải xây dựng được môi trường an toàn, gần gũi, thân thiện với trẻ. Để làm được điều đó, ngay từ đầu năm học tôi đã chủ động bàn bạc với cô trong lớp để nghiên cứu chương trình dựa vào việc phân phối các chủ đề trong năm để xây dựng kế hoạch của lớp theo năm, tháng, chủ đề, có kế hoạch cụ thể, rõ ràng. Bản thân tôi đã lên kế hoạch đầu năm của lớp tập trung vào chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển thể chất”. Từ đó tôi đã chủ động sắp xếp trang trí môi trường lớp học phù hợp, bố trí các góc khoa học, đặc biệt là góc vận động. Trẻ được tiếp thu tri thức trong một bầu không khí lành mạnh, đẹp mắt giúp trẻ có hứng thú học tập hơn. Tùy vào từng góc chơi tôi thường xuyên cho trẻ trải nghiệm các hoạt động, giúp trẻ tạo ra các sản phẩm để trẻ phát triển được các vận động tinh như: Xé, dán, cắt, nặn…Những sản phẩm từ chính bàn tay trẻ làm ra luôn được trẻ nâng niu, giữ gìn và yêu thích giúp trẻ hăng say thể hiện ý tưởng của mình. Bên cạnh đó, môi trường ngoài lớp học là yếu tố không thể thiếu nhằm giúp trẻ được vận động ở mọi lúc, mọi nơi. Tôi đã chủ động sưu tầm nhiều nguyên vật liệu dễ kiếm như: Bìa cát tông, lõi giấy vệ sinh, thùng giấy…để tạo ra các đồ chơi sáng tạo phục vụ cho các trò chơi đòi hỏi sự nhanh nhẹn, tinh mắt, tư duy của trẻ. Ví dụ: Tôi sử dụng các hộp giấy dán lên tường ở hành lang theo đường dích dắc để cho trẻ chơi trò chơi thả bóng theo đường dích dắc, qua đó trẻ rất vui và hứng thú để hoàn thành phần chơi của mình. Ngoài ra, tùy theo thời tiết trong ngày tôi có thể cho trẻ tham gia lao động, vệ sinh, chăm sóc vườn hoa. Đây cũng là một hoạt động giúp trẻ phát triển thể lực qua đó còn tạo cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu lao động. * Đồ dùng, dụng cụ cho trẻ luyện tập: Để trẻ hứng thú vào hoạt động, bám sát kế hoạch và chủ đề trong năm, ngoài những đồ dùng đồ chơi được nhà trường cung cấp tôi đã tự làm mới được nhiều đồ dùng, dụng cụ luyện tập cho trẻ. Ví dụ: Tôi đã dùng các loại ống nước đủ màu để làm các vòng thể dục, dùng các loại vải vụn để làm túi cát cho trẻ 9
ném, dùng các chai sữa susu làm cổng chui, các bánh xe ô tô làm xích đu, bập bênh….các loại đồ dùng làm ra đều đảm bảo an toàn, không sắc nhọn, bền, đẹp, chắc chắn, có độ mềm, đàn hồi. Các hoạt động trong trường mầm non đặc biệt là trong hoạt động phát triển vận động, việc sử dụng đồ dùng trực quan là một biện pháp vô cùng quan trọng. Hoạt động thể chất chủ yếu thông qua các bài tập có tính thực tế, các bài luyện tập khác nhau đều có những loại đồ dùng, dụng cụ khác nhau giúp trẻ chơi mà học – học bằng chơi một cách hiệu quả nhất. Trong mỗi hoạt động giáo dục phát triển vận động, môi trường cho trẻ vận động đều được sắp xếp hợp lý, gọn gàng, đẹp đẽ, màu sắc hài hòa, các trang thiết bị, dụng cụ luyện tập khác nhau nhằm tạo cho trẻ cảm xúc tích cực khi tham gia vận động. Trong giờ thể dục sáng, thể dục kĩ năng tôi thường sử dụng nhạc cho trẻ tập theo nhạc, tập trên nền nhạc nào đó phù hợp với chủ đề nhằm tạo thêm sự hưng phấn, kích thích trẻ tham gia vận động. Việc tạo môi trường cho trẻ vận động, làm đồ dùng cho trẻ cũng là một trong những cách để động viên, khích lệ trẻ tham gia vận động. Môi trường cho trẻ luyện tập các kỹ năng vận động phải lành mạnh. Tạo cho trẻ cảm giác an toàn, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin thể hiện mình thông qua vận động và phối hợp các giác quan. ̉ Giai phap 2. Xây d ́ ựng nề nếp, thói quen hoạt động cho trẻ: Làm việc có nề nếp, có thói quen và có kỹ năng thực hiện hoạt động là điều rất cần thiết khi tham gia vào hoạt động. Vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung trong các hoạt động vì thời gian nghỉ hè của trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có những trẻ mới đến trường nên khi tham gia vào các hoạt động trẻ cũng chưa thật sự chú ý, trẻ còn nói chuyện, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tập trung tư duy, kỹ năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy nếu tôi không đưa trẻ vào nề nếp thì khi trẻ tham gia vào các hoạt động sẽ không đạt hiệu quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt thì trẻ sẽ có sự tập trung chú ý cao, hứng thú, say mê, chú ý quan sát, lắng nghe, có trí tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động. Trẻ cần có nề nếp trong hoạt động, biết thực hiện nề nếp giờ nào việc ấy, có thói quen chú ý lắng nghe thì trẻ mới có thể hiểu được những hướng dẫn, yêu cầu của cô dần dân tr ̀ ẻ mới có được các kỹ năng, kỹ xảo cần thiết. Thời gian đầu tôi phải đưa ra những nội quy của lớp, yêu cầu trẻ phải cùng nhau nhớ, thực hiện và kiểm soát lẫn nhau. Tôi chia lớp ra thành tổ, cać nhóm nhỏ để dễ kiểm soát và có điều kiện hướng dẫn các kỹ năng tới từng trẻ. Tôi sắp xếp xen kẽ những trẻ nhanh nhẹn gần trẻ nhút nhát, chậm chạp, giao nhiệm vụ cho trẻ khá kèm trẻ yếu, nhận xét động viên kịp thời những trẻ tích 10
cực có tiến bộ. Hướng dẫn trẻ cách chú ý lắng nghe, hiểu và thực hiện các yêu cầu của cô, khuyến khích trẻ mạnh dạn trao đổi nhờ cô hướng dẫn những chỗ chưa biết thực hiện với phương châm “Chưa biết mới phải đi học, chăm học thì sẽ giỏi”. Tôi cũng tập trung quan sát gần gũi, nhẹ nhàng, nghiêm khắc rèn trẻ tạo cho trẻ nề nếp, thói quen và kỹ năng thực hiện các hoạt động. Công việc này tôi đã phối hợp thường xuyên với giáo viên cùng lớp, thời gian đầu ngoài những giờ hoạt động học chúng tôi tích cực tổ chức lôi cuốn trẻ vào các hoạt động chiều. Vì vậy chỉ sau 1 tháng trẻ đã có những tiến bộ rõ nét khi tham gia các hoạt động: trẻ có nề nếp, có thói quen, bước đầu có một số kỹ năng thực hiện các yêu cầu của cô và điều này cũng khích lệ tôi tích cực tổ chức các hoạt động cho trẻ. Khi trẻ đã có những nề nếp thói quen kỹ năng thực hiện các hoạt động thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ không còn gặp nhiều khó khăn như trước, trẻ đã chú ý lắng nghe biết tập trung tư duy, suy nghĩ và thực hiện các yêu cầu của hoạt động. Khi tôi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm trẻ đã biết cách trò chuyện, thảo luận với nhau để thực hiện các yêu cầu của cô. Giải pháp 3. Tổ chức sáng tạo các hoạt động phát triển thể chất cho trẻ Tổ chức hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ là nội dung thiết yếu trong quá trình phát triển vận động cho trẻ mầm non. Vì vậy khi lựa chọn nội dung giáo dục phát triển vận động cho trẻ tôi cần tuân theo các nguyên tắc sau: Bám sát chương trình giáo dục mầm non hiện hành để lựa chọn nội dung, mục tiêu phù hợp độ tuổi Đảm bảo tính liên tục và tính hệ thống, cá biệt. Sự kết hợp hợp lý giữa các vận động có tính chất động và tĩnh, phù hợp với điều kiện thực tế của trường lớp và địa phương. Như chúng ta đã biết, giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non có 9 hình thức: Giờ thể dục, thể dục sáng, phút thể dục, trò chơi vận động, dạo chơi ngoài trời, tuần lễ sức khỏe ở trường mầm non, ngày hội thể dục, thể thao ở trường mầm non, bài tập phát triển vận động cá nhân, các hoạt động nhằm giáo dục phát triển cử động của bàn tay, ngón tay phối hợp vận động tay, mắt và kỹ năng phối hợp sử dụng các đồ dùng, dụng cụ. Để đạt được những kỹ năng, kỹ xảo vận động có mục đích thì giờ thể dục được coi là hình thức cơ bản để tổ chức hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ. Ở mỗi hình thức tùy theo từng nội dung bài dạy mà tôi có thể lựa chọn phương pháp, đồ dùng, dụng cụ luyện tập khác nhau. * Khi tổ chức một tiết thể dục: Bám vào kế hoạch năm, trước hết tôi phải lựa chọn nội dung bài dạy, sau đó xác định mục tiêu cần đạt sau bài dạy * Giờ thể dục gồm có 3 phần: Khởi động, trọng động và hồi tỉnh, mỗi phần đều giải quyết một nhiệm vụ nhất định, có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau và hoàn thiện cho nhau. Để trẻ thêm phần hứng thú giữa các phần tôi cho trẻ thực hiện những trò chơi chuyển tiếp nhẹ nhàng như trò chơi “Chuông reo ở đâu?, 11
Tiếng gọi của ai?, Bạn ở phía nào của con? Ngoài ra, tùy theo mỗi phần tôi có thể kết hợp những bản nhạc, bài hát cho trẻ thêm thoải mái, hứng thú trong khi luyện tập. Ví dụ: Chủ đề “Gia đình”, phần khởi động kết hợp bài hát “Nhà mình rất vui”, phần hồi tĩnh cho trẻ đi nhẹ nhàng kết hợp bài hát không lời “Cho con” Đặc biệt trong giờ học tôi dùng tín hiệu xắc xô để thống nhất khỏi ảnh hưởng đến sự chú ý của trẻ. Bên cạnh đó tôi luôn sử dụng khẩu lệnh, mệnh lệnh như: Nghiêm nghỉ, Đi chạy, Dừng lại, khẩu lệnh phải rõ ràng, dứt khoát và lôi cuốn sự tập trung chú ý của trẻ. Trong quá trình trẻ tập luyện tùy theo khả năng của từng trẻ mà tôi có thể nâng cao dần yêu cầu của hoạt động và đặc biệt quan tâm nhiều đến các cháu còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thực hiện vận động. Như vậy, trong một giờ thể dục, để đạt được kết quả cao giáo viên phải biết kết hợp nhiều yếu tố và sử dụng các phương pháp phù hợp nhằm giúp trẻ phát huy hết những kỹ năng vận động sẵn có của mình * Phát triển thể chất cho trẻ thông qua các hoạt động khác Nhiệm vụ phát triển vận động cho trẻ không chỉ trên tiết học mà còn được tổ chức thông qua các hoạt động trong ngày. Ví dụ: Khi tổ chức các môn học khác như: vẽ, cắt, xé dán hoặc đọc thơ, kể chuyện hay cho trẻ khám phá môi trường xung quanh, để giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi của trẻ tôi đã cho trẻ vận động “Phút thể dục” theo bài: “Cúi mãi mỏi lưng Viết mãi mỏi tay Thể dục thế này Là hết mệt mỏi” Hay tôi cho trẻ xoay cổ tay, nghiêng người về hai bên theo nhịp đếm của cô. Bên cạnh đó, tôi có thể tổ chức bằng nhiều hình thức khác nhau để tổ chức các trò chơi nhằm gây hứng thú cho trẻ. Với hình thức này vừa tạo cho trẻ không khí thoải mái, vui vẻ sau hoạt động nhưng cũng thông qua đó cơ thể trẻ được chuyển trạng thái từ tỉnh sang động. Có thể tổ chức trò chơi vào nhiều thời điểm trong ngày như khi đón trẻ, trả trẻ hoặc các hoạt động ngoài trời. Nhờ vậy mà trò chơi vận động có ảnh hưởng tích cực đến các hoạt động của các cơ quan trong cơ thể giúp trẻ hoàn thiện các kỹ năng, kỹ xảo vận động. Khi tham gia trò chơi, trẻ tích cực, chủ động, sáng tạo vì thế trò chơi vận động là phương tiện giáo dục toàn diện cho trẻ. Việc tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng thường xuyên giúp trẻ hít thở sâu, điều hòa nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi chất và tuần hoàn trong cơ thể, nó hỗ trợ cho các hoạt động trong ngày của trẻ thêm nhịp nhàng, nhanh nhẹn. Khi tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng, tôi thường chú ý những điểm sau: Đảm bảo an toàn về sân bãi cho trẻ Đảm bảo 3 phần như một giờ thể dục 12
Các động tác thể dục trẻ phải được làm quen trước đó, các động tác lựa chọn phải tác động lên các nhóm cơ chính của cơ thể và hệ hô hấp Các động tác luyện tập phải thực hiện theo thứ tự các bộ phận trên cơ thể (hô hấp, tay, lườn, lưng, bụng, chân) Tổ chức cho trẻ tập theo nhạc các bài hát theo chủ đề như “Nhà mình rất vui”, “Cháu thương chú bộ đội”, “Bé yêu biển lắm”....để tạo thêm phần hấp dẫn, hứng thú cho trẻ thực hiện các động tác đúng và đẹp. Đồng thời nhằm giúp trẻ tập luyện được các kỹ năng, kỹ xảo thì tôi kết hợp cho trẻ tập cùng với cờ, nơ, vòng, gậy thể dục... Mặt khác, hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động có vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển vận động cho trẻ. Qua đó sẽ tạo điều kiện tối ưu cho trẻ để phát triển toàn diện. Tôi thường xuyên cho trẻ dạo chơi ngoài trời, cho trẻ chơi với các loại bóng, dây ruy băng và các dụng cụ khác mà cô giáo tự làm ra cho trẻ. Ngoài ra, hoạt động tự do của trẻ cũng có vai trò quan trọng trong việc phát triển vận động cho trẻ. Hằng ngày, tôi giành thời gian cho trẻ tự do vận động chạy, nhảy, tham gia các trò chơi với đồ chơi có sẵn trong sân, dụng cụ thể dục hoặc tham gia các trò chơi vận động, trò chơi dân gian đơn giản, lao động chăm sóc vườn hoa, vệ sinh đồ chơi trong sân trường. Để tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi một cách thoải mái, tôi thường kết hợp với 2 cô trong một lớp để tổ chức “Tuần lễ sức khỏe” cho trẻ. Ví dụ: Tôi cho trẻ xem sách, tranh, xem phim về các hoạt động thể dục thể thao, tổ chức các trò chơi quen thuộc như “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy tiếp sức”...., chơi vận động tự do, đưa ra các bài tập trẻ đã được làm quen để nhằm củng cố các kỹ năng, kỹ xảo vận động cho trẻ. Đặc biệt hơn, tôi còn cho trẻ trong lớp của mình tham gia thi đua với các lớp khác trong trường và giao lưu với các trẻ cùng độ tuổi ở các trường trong cụm. Qua đó thúc đẩy hoạt động tập thể, phát triển ở trẻ tính linh hoạt, mạnh dạn Tóm lại, việc phối kết hợp các bộ môn, các phương pháp tổ chức trong quá trình giáo dục phát triển vận động cho trẻ là vấn đề rất quan trọng tạo cho trẻ hứng thú trong hoạt động nhằm đạt được mục đích, yêu cầu đưa ra của giáo viên. Giai phap 4. L ̉ ́ ựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng: Để thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất cho trẻ, người ta tiến hành thông qua nhiều hình thức giáo dục như trong tiết học và ngoài tiết học, bao gồm thể dục sáng, thể dục chống mệt mỏi, trò chơi vận động, dạo chơi, tham quan, hội khỏe, giáo dục cá biệt, nhưng hình thức tiết học là cơ bản vì trên tiết học thể dục các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo vận động được truyền thụ một cách có mục đích, hệ thống, tổ chức và có kế hoạch. Toàn bộ nội dung giáo dục thể chất được diễn ra trên tiết học, còn các hình thức khác chỉ rèn luyện một khía cạnh nào đó của giáo dục thể chất. Hiệu quả của việc phát triển tính tích cực 13
vận động không chỉ phụ thuộc vào cánh lựa chọn các phương pháp dạy học, mà ̀ ụ thuộc đáng kể vào các hình thức dạy học. Vì vậy trong tiết học giáo dục con ph thể chất tôi đã sử dụng các hình thức sau: Hình thức tập cả lớp đồng loạt: Khi áp dụng hình thức này có nghĩa là tôi cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài tập vận động giống nhau. Hình thức dạy học này cho phép giáo viên cùng một lúc chỉ đạo toàn bộ trẻ, tăng lượng vận động, tạo điều kiện củng cố kỹ năng vận động, phát triển tố chất thể lực, tính tập thể, khả năng phối hợp vận động khi thực hiện bài tập. Ví dụ: Khi dạy trẻ bài tập: “Nhảy lò cò” tôi cho trẻ tập đồng loạt tại chỗ 10 trẻ cùng cô nhảy lò cò. Hình thức tập cả lớp nối tiếp: Tôi cho trẻ cùng thực hiện một bài tập, liên tiếp trẻ nọ nối tiếp trẻ kia. Có thể một nhóm có từ 3 5 trẻ tập xong bài tập rồi tiếp theo đến nhóm khác, giống như tập quay vòng. Tập theo nhóm nối tiếp trẻ rất hứng thú và cùng thi đua nhau thực hiện. Hình thức tập theo nhóm: Trong thời gian cho trẻ thực hiện tôi chia lớp thành 2 hoặc 3 nhóm, mỗi nhóm tập bài tập ở các vị trí khác nhau và có giáo viên hoặc trẻ có năng lực tổ chức phụ trách. Trong khi thực hiện bài tập theo nhóm, nếu vận động mới có một bài tập vận động cơ bản thì tập theo kiểu nhóm không chuyển đổi, các nhóm tập xong bài tập đã cho thì cả lớp chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Nếu bài tập vận động mới có 2 vận động cơ bản thì tôi cho trẻ tập theo kiểu nhóm chuyển đổi, chia lớp thành 2 nhóm: Nhóm 1 tập xong vận động thứ nhất, cùng lúc nhóm 2 tập xong vận động thứ hai. Sau đó nhóm 1 tập vận động 2 đồng thời nhóm 2 tập vận động 1. Cuối cùng cả lớp chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Tôi đưa hình thức tập theo nhóm này vào buổi tập giúp cho trẻ phát triển khả năng tự lực và tự tổ chức theo tốp nhỏ, tăng lượng vận động và rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ giúp trẻ hứng thú tham gia vận động giáo dục phat triên th ́ ̉ ể chất. Hình thức tập cá nhân: Hoạt động này rèn luyện thể dục cho những trẻ hoặc những nhóm trẻ tập luyện các bài tập thể dục chưa đạt yêu cầu, những trẻ kém năng động, chậm chạp nhằm mục đích trẻ đạt yêu cầu giáo dục thể chất chung, phù hợp với lứa tuổi. Ngoài ra có thể bồi dưỡng cho những trẻ có năng khiếu, khả năng thể dục thể thao với mục đích và yêu cầu cao hơn so với chương trình thực hiện. Khi tiến hành hình thức này, trẻ tập lần lượt một bài tập, giáo viên hướng dẫn, kiểm tra chất lượng bài tập các trẻ còn lại quan sát và nhận xét ưu, nhược điểm của trẻ khi thực hiện bài tập. Ngoài ra cần tạo điều kiện đáp ứng nhu cầu vận động của trẻ ở các lứa tuổi, có thể cho trẻ chơi các dụng cụ thể dục thể thao như: Cầu trượt, đu quay, bóng...cô chú ý theo dõi quá trình trẻ chơi. Hình thức lồng ghép các bài hát vào tiết thể dục và đưa bài tập Erobic vào bài tập phát triển chung: Theo chương trình giáo dục trẻ mầm non cấu trúc một tiết học giáo dục thể chất bao gồm 3 phần: Phần khởi động, trọng động và hồi 14
tĩnh. Thường thì các giáo viên tổ chức phần khởi động cho trẻ hát bài: “Một đoàn tàu” đi các kiểu chân sau đó về hàng tập bài tập phát triển chung là các động tác tay chân bụng bật với nhịp hô của cô,… nếu tiết thể dục nào tôi cũng cho trẻ tập như vậy thì trẻ sẽ chán, uể oải trong giờ học, không phát huy tính tích cực vận động ở trẻ, trẻ sẽ không đạt chỉ số 14: “Tham gia hoạt động học tập liên tục và không có biểu hiện mệt mỏi trong khoảng 30 phút”. Vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa yếu tố âm nhạc vào trong tiết dạy thể dục. Cụ thể: Với phần khởi động tôi dẫn dắt hoặc kể câu chuyện phù hợp với chủ đề cho trẻ hát một bài hát phù hợp với chủ đề và đi khởi động kết hợp các kiểu chân. Sau đó cho trẻ về đội hình hàng dọc điểm số, tách hàng để tập bài tập phát triển chung. Bài tập phát triển chung tôi lựa chọn là bài tập Erobic có động tác phù hợp với bài tập vận động cơ bản đầy đủ các động tác tay – chân – bụng – bật có nhịp đầy đủ, có động tác nhấn mạnh cho vận động cơ bản. Và khi tập vận động cơ bản, quá trình trẻ tập tôi cho trẻ tập cùng nhạc với những bài hát phù hợp với chủ đề, khi tập cùng bài hát trẻ rất hào hứng thực hiện bài tập của mình. Đến phần hồi tĩnh tôi cho trẻ vận động nhẹ nhàng như: Tập dưỡng sinh, yoga,... kết hợp với nhạc du dương, nhẹ nhàng tạo cho trẻ thấy thoải mái và vui vẻ hoàn thành bài tập. Hình thức tổ chức cho trẻ giao lưu vận động với các trẻ lớp khác trong khối thông qua trò chơi vận động, tuần lễ: “Sức khỏe” ở trường mầm non, “Ngày hội thể dục thể thao” ở trường mầm non. Khi trẻ đến trường học trẻ được tham gia học tập vui chơi cùng các bạn ở lớp của mình. Để mở rộng mối quan hệ bạn bè không những ở trong lớp mà với các bạn ở lớp khác tôi đã cho trẻ tham gia giao lưu cùng các trẻ khác trong khối. Thông qua các trò chơi vận động có thể tổ chức vào nhiều thời điểm trong ngày ở trường mầm non như khi đón trẻ, trước khi trả trẻ, trong giờ học thể dục, giữa các hoạt động, trong hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều...Khi tham gia trò chơi trẻ thường chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo. Vì thế trò chơi vận động còn là phương tiện giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non. Ví dụ: Vận động cơ bản: Bật tách chân khép chân qua 7 vòng tròn thì chọn trò chơi vận động: Kéo co hoặc trò chơi bắt bóng. Trong tuần lễ sức khỏe cần tạo điều kiện cho trẻ vui chơi thoải mái ngoài trời, bổ sung thêm nhiều trò chơi, bài tập vận động khác nhau trong các hoạt động của trẻ, hình thành cho trẻ những hiểu biết về đặc điểm cấu tạo và chức năng của cơ thể mình, từ đó có sự chuẩn bị tâm lý cần thiết cho hoạt động bảo vệ sức khỏe như: cần đưa ra các bài tập phát triển cơ hô hấp, cơ tay, cơ chân, bàn chân và rèn luyện tư thế đúng, cần chú ý tính tự lực vận động và sự tích cực tìm kiếm, kích thích trẻ sáng tạo khi thực hiện các bài tập vận động khác nhau. Tổ chức ngày hội thể dục thể thao nhằm rèn luyện cơ thể trẻ, khích lệ lòng yêu thích tập luyện góp phần củng cố và hoàn thiện kĩ năng vận động ở trẻ. 15
Hình thức tổ chức cho trẻ tham gia vận động ở mọi lúc, mọi nơi để củng cố và nâng cao khả năng vận động cho trẻ: Hình thức này rất cần thiết để đảm bảo và giữ vững kết quả của bài tập trước và duy trì thói quen vận động đã tiếp thu được, đồng thời củng cố sự bền vững cho những thói quen này trong cơ thể. Giáo viên cần cho trẻ tập đi tập lại động tác thật nhiều lần để trẻ hình thành phản xạ có điều kiện với động tác đó. Nhờ việc củng cố những biểu tượng vận động này, trẻ sẽ có trong mình những vận động cơ bản rất chắc chắn. Ví dụ : Cô tiến hành cho cả lớp cùng tham quan vườn rau, sau đó cô sẽ tổ chức cho trẻ được tham gia vận động qua công việc tưới nước, nhỗ cỏ, bắt sâu. Thông qua đó, trẻ sẽ càng yêu thiên nhiên, biết phối hợp cùng bạn để hoàn thành công việc của mình. Giải pháp 5: Tổ chức các trò chơi vận động mọi lúc mọi nơi phù hợp với tính chất của hoạt động Trò chơi vận động là hoạt động cần thiết đối với trẻ. Theo chương trình giáo dục mầm non mới, giáo viên có thể tổ chức cho trẻ qua các hoạt động giáo dục vào các thời gian sau: Thời gian đón trẻ vào buổi sáng và trả trẻ vào buổi chiều Trong các buổi vui chơi trong lớp hoặc ngoài trời Trong các giờ hoạt động học Nếu như hoạt động học nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát tiển thể chất hay hoạt động góc trẻ sẽ được mở rộng thêm về cách chơi theo nhóm, chia sẻ cùng bạn, đoàn kết...Chính vì vậy giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi vận động cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động. * Với giờ hoạt động học: Giờ thể dục: Một giờ thể dục thường chỉ cung cấp cho trẻ một vận động mới và một vận động cũ. Nên giáo viên cần tổ chức vận động ôn cho trẻ thông qua trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khỏe mạnh củng cố tố chất nhanh, khéo, luyện tập cho trẻ khả năng phản ứng chính xác đúng theo tín hiệu của cô. Đồng thời phát huy tính tích cực của trẻ khi tham gia hoạt động. Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động. Hoạt động khám phá: Khi lựa chọn trò chơi cần đáp ứng tiêu chí sau: Phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Cung cấp cho trẻ kỹ năng chơi theo nhóm, kỹ năng sử dụng đồ chơi của giáo viên làm ra. Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ. 16
Ví dụ: Hoạt động khám phá khoa học: “Một số con vật nuôi trong gia đình” sau khi cô cho trẻ nhận biết gọi tên, đặc điểm của con gà, con vịt. Thì đến phần trò chơi củng cố cô sẽ cho trẻ chơi trò chơi “Ai nhanh nhất”. Khi cô nêu đặc điểm hay tiếng kêu của con vật nào trẻ tìm con vật đó giơ lên và gọi tên con vật đó. Hay trò chơi: “ Tìm về đúng chuồng” khi cô yêu cầu trẻ tìm về đúng chuồng thì các cháu đội mũ con vật nào phải về đúng chuồng con vật đó. Với các trò chơi này có thể áp dụng với nhiều chủ đề khác tùy vào nội dung của trò chơi và chủ điểm mà cô có cách đặt tên khác nhau. Nhưng vẫn mang một mục đích chính nhằm củng cố ôn luyện kiến thức và kỹ năng vận động cho trẻ. Với hoạt động khám phá xã hội: “Một số quy định giao thông đường bộ” sau khi trẻ quan sát các video và đàm thoại về một số quy định về giao thông đường bộ. Đến phần trò chơi củng cố tôi đã cho trẻ chơi trò chơi: “ Bé tham gia giao thông” qua trò chơi này giúp trẻ củng cố lại bài vừa học, không những vậy tôi thấy trẻ rất hứng thú, nhanh nhẹn, khoẻ mạnh hơn từ đó giúp trẻ phát triển tốt về thể lực. Hoặc với hoạt động khám phá khoa học: “Một số loại rau” sau khi cho trẻ quan sát và nêu nhận xét về đặc điểm, lợi ích của một số loại rau. Khi đến phần luyện tập củng cố thì tôi đã chọn trò chơi “ Hãy chọn đúng” với trò chơi này tạo cho trẻ được thoải mái, không cảm thấy mệt mỏi mà ghi nhớ được lâu và rất thích thú tham gia vào trò chơi. Trong giờ làm quen văn học: Để tránh tình trạng trẻ bị nhàm chán mệt mỏi khi ngồi nghe cô kể chuyện tôi luôn tổ chức đan xen những trò chơi vận động để nhằm thay đổi trạng thái giữa động và tĩnh cho trẻ. Từ nội dung câu chuyện tôi chuyển sang trò chơi một cách nhẹ nhàng để trẻ thông qua “ Chơi mà học, học bằng chơi”. Ví dụ: Trong câu chuyện “Sự tích bánh chưng, bánh giày” tôi cho trẻ cùng thi đua giữa các nhóm để chơi trò chơi “Trang trí bánh chưng, bánh giày” tôi thấy trẻ rất hứng thú để chơi trò chơi, qua đó trẻ biết khéo léo phối hợp các giác quan để trang trí những cái bánh thật đẹp và xinh xắn. Từ đó trẻ sẽ thích lắng nghe cô kể chuyện hơn. * Với hoạt động ngoài trời: Tận dụng không gian rộng và thoáng mát, tôi đã lựa chọn các trò chơi vận động, trò chơi dân gian nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn và phát triển thể lực cho trẻ như trò chơi: “Rồng rắn lên mây”; “Cáo và thỏ”; “ Trốn tìm”; “Thả đỉa ba ba”; “Mèo đuổi chuột”… Các trò chơi này tôi thường tổ chức cho cả lớp chơi, ngoài ra tôi luôn động viên tất cả trẻ tham gia vào trò chơi càng đông càng vui. Khi tất cả trẻ được cùng tham gia chơi trò chơi sẽ tạo sự gắn bó, đoàn kết và thân thiện với nhau. * Với hoạt động góc: Bên cạnh việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động trong giờ học, hoạt động ngoài trời trẻ còn được chơi các trò chơi vận 17
động trong giờ hoạt động góc. Trẻ chơi với các dụng cụ ở góc vận động sử dụng lốp xe ô tô, lốp xe máy hỏng để chơi lăn lốp xe, bật nhảy, ném trúng đích… Hoặc trẻ có thể sử dụng những chiếc tạ làm từ những quả bóng nhựa để phát triển khả năng vận động của đôi tay. Qua đó, giúp trẻ phát triển hơn và hoàn thiện hơn về thể lực. Tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp: “Kéo cưa lừa xẻ”; “ Chi chi chành chành”; “Cắp cua bỏ giỏ”....Thông qua các trò chơi này, tất cả trẻ đều được thoải mái, tự do chơi cùng các bạn, nhằm phát triển toàn diện cho trẻ về thể chất và tinh thần. * Với giờ đón và trả trẻ ( Hoạt động chiều) : Nên lựa chọn và tổ chức cho trẻ chơi với các trò chơi vận động nhẹ nhàng như trò chơi: “Nu na nu nống” ; “ Tập tầm vông”; “Bắt bướm”; “ Lộn cầu vồng”... Như vậy, có thể thấy rằng việc tổ chức tốt các trò chơi vận động vào các hoạt động khác nhau một cách phù hợp và linh hoạt ở mọi lúc, mọi nơi đã đem lại hiệu quả rất cao cho trẻ. Đặc biệt trẻ trở nên nhanh nhẹn, hoạt bát, khỏe mạnh hơn sau mỗi ngày đến lớp Giải pháp 6. Khuyến khích tính tự giác và tích cực ở trẻ Giáo dục thể chất cho trẻ là một quá trình sư phạm, vì vậy người giáo viên không những phải dạy cho trẻ biết bắt chước, mô phỏng, làm đúng được các động tác vận động mà còn phải thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng cho trẻ những phẩm chất đạo đức. Tiêu biểu trong đó là ý thức tự giác, tích cực, khả năng chịu đựng và tập trung ý chí trong hoạt động thể dục thể thao. Những giờ học giáo dục thể chất thường đòi hỏi trẻ phải vận động tích cực, đôi khi điều đó quá dồn dập so với những hoạt động thường ngày của trẻ. Bên cạnh đó, cơ thể trẻ còn non nớt, khả năng tập trung kém khiến trẻ khó mà theo kịp được nội dung bài học. Nhiệm vụ của cô là phải thường xuyên bồi dưỡng cho trẻ có thói quen lắng nghe những lời chỉ bảo trong quá trình tập luyện, đồng thời cũng khuyến khích trẻ tự giác tích cực trong hoạt động. Kèm theo đó cô cũng cần phải không ngừng cải tiến phương pháp dạy, lựa chọn nội dung cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi của trẻ, để trẻ có thể theo kịp bài học một cách tự nhiên nhất. Ví dụ: Trong giờ hoạt động thể dục, tôi cho từng cá nhân trẻ thực hiện vận động “Đi thăng bằng trên ghế thể dục, đầu đội túi cát”. Đối với vận động này đòi hỏi ở trẻ sự tập trung chú ý và giữ thăng bằng cao. Đồng thời, trẻ phải lắng nghe hiệu lệnh của cô để thực hiện cho đúng động tác và giữ được trật tự, kỷ luật khi tham gia vận động. Giai phap 7 ̉ ́ . Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh : 18
Nhận thức được tầm quan trọng trong chăm sóc, giáo dục trẻ nói chung và việc phát triển toàn diện về thể chất cho trẻ nói riêng. Ngay từ đầu cần phải lên kế hoạch phối kết hợp với phụ huynh trong việc tạo môi trường vận động an toàn, lành mạnh cho trẻ. Chính vì thế bản thân tôi đã tích cực tuyên truyền về tầm quan trọng của sự phát triển toàn diện của trẻ ngay từ đầu năm học bằng nhiều cách như thông qua tài liệu, trong các cuộc họp phụ huynh của lớp, các giờ đón trả trẻ; thông qua các bảng biểu dành cho góc phụ huynh tại trường; phối hợp với đài truyền thanh địa phương phổ biến kiến thức và tuyên truyền đến các bậc cha mẹ. Ngoài ra bản thân phối hợp cùng phụ huynh để hướng dẫn trẻ thực hiện các nhiệm vụ vận động của trẻ tại gia đình theo yêu cầu của nhà trường. Khuyến khích phụ huynh tham gia vào các hội thi cấp trường như “Hội thi ngày hội thể thao của bé” để phụ huynh biết được tầm quan trọng của việc phát triển vận động, tạo được sự mạnh dạn giao lưu giữa các bạn trong khối. Từ đó phụ huynh sẽ hiểu và cùng đồng hành với cô giáo để hỗ trợ, giúp đỡ, giám sát các hoạt động giáo dục phát triển vận động của trẻ. Qua các đợt cân đo và khám sức khỏe cho trẻ do nhà trường tổ chức, bản thân cùng phối hợp với phụ huynh để giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng và nâng cao chất lượng sức khỏe của trẻ. Sau đó thông báo kết quả về chiều cao, cân nặng, tình hình sức khỏe để phụ huynh có biện pháp chăm sóc sức khỏe cho trẻ tốt hơn. Phối hợp phụ huynh trong việc tìm kiếm các nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ như: Gỗ để làm bập bênh, lốp xe hỏng để làm xích đu, tre làm cầu treo, lon bia làm tạ, vải vụn làm túi cát, chai sữa làm cổng chui... 2.3. Hiệu quả của đề tài: Qua quá trình tìm tòi suy nghĩ và đặc biệt là áp dụng các giai pháp giúp tr ̉ ẻ có hứng thú tham gia vận động giáo dục thể chất đã đem lại kết quả khả quan thể hiện ở các mặt *Đối với trẻ: Trẻ lớp tôi rất hứng thú với tiết học, hăng hái tham gia vào các hoạt động. Trẻ có nề nếp, thói quen học tập tốt và trật tự hơn. Những trẻ nhút nhát đã mạnh dạn hơn, không e dè sợ sệt nữa, những trẻ lười vận động đến bây giờ đã chăm chỉ luyện tập hơn. Trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức một cách thoải mái thông qua các hoạt động nhóm, tập thể... Đa số trẻ đều nắm vững kiến thức và kỹ năng tập các bài tập vận động, đồng thời ghi nhớ và củng cố lâu hơn. Trẻ được nâng cao những hiểu biết của mình, trẻ hoạt bát, nhanh nhẹn hơn, giờ học, giờ chơi đan xen nhau một cách nhẹ nhàng mà vẫn đạt được hiệu quả cao. Trẻ 19
được củng cố, rèn luyện các kỹ năng vận động, phát triển vận động cơ bản ( đi, chạy, nhảy…) hoặc vận động tinh ( ngón tay, bàn tay…) Củng cố và phát triển các tố chất thể lực: nhanh, mạnh, bền, khéo cho trẻ. Trẻ có ý thức ghi nhớ tên các vận động, tên các trò chơi và phát triển các cơ bắp, cơ tay, chân, sự nhanh nhẹn, khéo léo ở mỗi trẻ càng tiến bộ rõ rệt. Kết quả sau khi thực hiện đề tài: Số trẻ đạt Số trẻ không đạt Số trẻ ( 37) Số trẻ % Số trẻ % Sự tập trung quan sát khi tham 37 100% 0 0% gia vận động. Trẻ tích cực vận động trong 37 100% 0 0% giờ học Trẻ có kỹ năng phối hợp khéo 36 97,3% 1 2,7% léo, nhanh nhẹn Trẻ có khả năng thực hiện các 37 100% vận động tốt *Đối với giáo viên: Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu các giải pháp thích hợp, lớp tôi đã có một kết quả thật tốt. Có được kết quả như vậy đó là sự nỗ lực phấn đấu của bản thân tôi kết hợp với đồng nghiệp đặc biệt là CBQL nhà trường luôn sát cánh cùng tôi đổi mới những giải pháp, hình thức sao cho phù hợp với khả năng vận động của trẻ để có được kết quả như vậy tôi đã rút ra những kinh nghiệm sau: Có thêm những kinh nghiệm về phương pháp của linh v ̃ ực phat triên thê ́ ̉ ̉ chât, tìm ra nh ́ ững cái mới lạ, sáng tạo hơn. Bản thân tôi có thêm những phương pháp sáng tạo khi lên lớp, cách vào bài sử dụng thủ thuật linh hoạt sáng tạo thu hút sự tập trung chú ý của trẻ, tạo môi trường trong và ngoài lớp học phong phú theo chủ đề. Qua đó giúp tôi sáng tạo hơn trong việc tổ chức tiết dạy sử dụng đồ dùng trực quan một cách khoa học, giải quyết tốt tình huống sư phạm một cách nhanh nhạy. Sưu tầm các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương và làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các vận động của trẻ có hiệu quả, trẻ đã tích cực tham gia vào hoạt động. Trong quá trình tổ chức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi bản thân đã tích hợp lòng ghép được hoạt động giáo dục thể chất qua các giờ đón trẻ, giờ hoạt động ngoài trời, sinh hoạt chiều, giờ trả trẻ đã có hiệu quả. 20