Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi A3 trường Mầm non Phú Nhuận theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số giải pháp tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi A3 trường Mầm non Phú Nhuận theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm" nhằm tìm ra giải pháp tổ chức hoạt tốt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi A3 trường Mầm non Phú Nhuận theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

1. Mở đầu 1.1.Lí do chọn đề tài. Theo Bi-ê-lin-xkin "Cảm xúc về cái đẹp là một điều kiện làm nên phẩm giá con người. Phải có nó con người mới có được trí tuệ, phải có nó nhà bác học mới vươn tới những tư tưởng tầm cỡ thế giới…”.[1] Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, hoạt động tạo hình giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động thế giới xung quanh qua các sản phẩm và gây cho trẻ những xúc cảm, tình cảm tích cực. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh, phát triển khả năng tri giác, hình thành ở trẻ khả năng tư duy, tưởng tượng, phát triển xúc cảm - tình cảm - nhân cách - trí tuệ - sự khéo léo, sự sáng tạo tính kiên trì [2]. Tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, thông qua hoạt động tạo hình nhằm giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Khi tham gia vào hoạt động tạo hình chính là sự vận dụng kỹ năng, kỹ xảo, sử dụng dụng cụ và các phương tiện tạo hình, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo thông qua các hoạt động đó phát triển các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng về đến linh hoạt. Hoạt động tạo hình cũng chính là một môi trường, một phương tiện để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu của hoạt động học tập trong trường phổ thông. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ - nghệ thuật, tính sáng tạo phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết yêu quý và trân trọng cái đẹp (tình yêu con người, yêu thiên nhiên, con vật, cỏ cây, hoa lá…). [2] Trong trường mầm non hoạt động chăm sóc giáo dục nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng chính là phương tiện để trẻ thể hiện mình, thông qua nghệ thuật tạo hình trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của mình, trẻ có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, bởi thế giới xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn trẻ, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật đẹp, những bức tranh sinh động hay những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu...Chính vì vậy hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo lớn, nó giúp trẻ tìm hiểu khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho trẻ những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Thông qua hoạt động tạo hình giúp khả năng tri giác về hình dạng, cấu trúc, kích thước, màu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có mục đích rõ ràng. Khi tham gia các hoạt động tạo hình trẻ đã tái tạo được hình tượng nghệ thuật của đồ vật mà chúng tri giác được. Đó chính là những biểu tượng được hình thành trong quá trình trực tiếp đồ vật hiện tượng trong khi dao chơi, tham quan và vui chơi các đồ chơi trẻ em. Khi quan sát trẻ so sánh hình dáng, kích thước, màu sắc, không gian của đồ vật như vậy hoạt động tạo hình đã góp phần tích cực trong việc hình thành ở trẻ những thao tác tư duy như “Phân tích, so sánh, tông hợp, khái quát, phát triển tư duy trực quan hình tượng và phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo” đồng thời trong quá trình hoạt động tạo hình ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển theo, thông qua hoạt động hoạt động tạo hình giáo dục đạo đức cho trẻ biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, phận biệt được cái thiện cái ác. Trong
quá trình tạo sản phẩm trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ làm việc có mục đích được hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết tương trợ giúp đỡ cởi mở thân ái với bạn bè. Hoạt động tạo hình có một vị trí rất quan trọng đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ mầm non nói chung và trẻ 3-4 tuổi nói riêng. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo trong mọi hoạt động, đặc biệt hoạt động tạo hình. Nhưng thực tế hiện nay việc tổ chức hoạt động tạo hình đã được thực hiện, song các nội dung, phương pháp chưa thực sự sáng tạo, còn mang tính áp đặt, rập khuôn, máy móc theo mẫu, giáo viên chưa phát huy hết khả năng. Khi tổ chức hoạt động tạo hình giáo viên chưa lấy trẻ làm trung tâm, từ đó dẫn đến trẻ tham gia hoạt động một cách hời hợt, không tích cực và không hiệu quả. Mặt khác trong quá trình dạy và học giữa giáo viên và học sinh xảy ra nhiều mâu thuẫn như: Mâu thuẫn giữa yêu cầu và kết quả thực tế trên trẻ, có nghĩa là kết quả đạt được không như yêu cầu mong muốn hoặc yêu cầu quá cao so với kết quả mà trẻ thực hiện được. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi rất trăn trở và mong muốn tìm giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục trong hoạt động tạo hình. Vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số giải pháp tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi A3 trường Mầm non Phú Nhuận theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. 1.2. Mục đích nghiên cứu Tìm ra giải pháp tổ chức hoạt tốt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 1.3. Đối tượng nghiên cứu “Một số giải pháp tổ chức tốt hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi A3 trường Mầm non Phú Nhuận theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu lý luận Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. Phương pháp thực nghiệm sư phạm. Phương pháp thống kê toán học 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. Hoạt động tạo hình là hoạt động nghệ thuật có tầm quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ, giáo dục trẻ biết khai thác, khám phá thiên nhiên cuộc sống con người, cảnh vật...biết đánh giá, nhận xét cái đẹp, cái xấu...vì vậy trẻ cần được hướng dẫn tạo hình ngay từ nhỏ. Để tạo được thẩm mĩ trong các hoạt động tạo hình, giáo viên cần tăng cường cho trẻ luyện tập các kỹ năng mang tính nghệ thuật, hình thành các kỹ xảo tạo đường nét liên tục, uyển chuyển, tập cho 2
3 trẻ biết tự điều chỉnh hình dạng, cách tô màu, tạo vẻ sinh động, đa dạng về hình ảnh, màu sắc của các hoạt động tạo hình. Con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng không ai có sẵn những tài năng bên mình, thông qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ đó những năng khiếu và tài năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ nhỏ việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây thông qua "học mà chơi, chơi mà học". [2] Chính vì vậy để giờ học tạo hình được hấp dẫn lôi cuốn trẻ, giáo viên nên sử dụng thủ thuật vào bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ và cần được tiến hành đồng thời vào việc tích luỹ có hệ thống những biểu tượng tạo hình. Những biểu tượng tạo hình cần chính xác rõ ràng, màu sắc đẹp và phong phú phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Cô giáo cần đưa các nội dung tích hợp lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài một cách logic sinh động, có như vậy giờ học tạo hình mới có chất lượng và trẻ mới nắm được các kỹ năng kiến thức của hoạt động tạo hình, trong khi trẻ thực hiện giáo viên cần phải luôn động viên, khuyến khích trẻ. Ngoài ra giáo viên nên tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên sống động xung quanh, đó là cách thức làm giầu cảm xúc cho trẻ nhanh chóng và hấp dẫn. Cô nên tạo cho trẻ có thói quen quan sát thiên nhiên xung quanh, con người và những hiện tượng gần gũi, thông qua môn làm quen với môi trường xung quanh trẻ được tri giác tranh ảnh như: Xem các tranh ảnh về phong cảnh đất nước, rừng và biển, cảnh sinh hoạt của con người..., các tác phẩm nghệ thuật, quan sát ngắm nhìn các loại cây, hoa, được sờ nếm các loại quả, vuốt ve âu yếm các con vật, so sánh tìm tòi những đặc điểm chung của những con vật cùng nhóm, cùng loài, phân biệt được những đặc điểm giống và khác nhau của các loại cây, hoa, quả... Nghệ thuật tạo hình trong trường mầm non thật hấp dẫn đối với trẻ, trẻ thích ngắm nhìn những đồ vật, những bức tranh có màu sắc đẹp, những hình thù ngộ nghĩnh và đa dạng, trẻ luôn có những xúc cảm với những sự vật hiện tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ đối với trẻ, thôi thúc trẻ muốn khám phá và sáng tạo ra cái đẹp. Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản trong các hoạt động (vẽ, nặn, cắt, xé dán) .Giờ học tạo hình mang lại cho trẻ những cảm xúc thực sự, trẻ thích thú và say mê thực hiện ý tưởng của mình, giờ hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ những kỹ năng như: tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút vẽ và tô màu tranh, kỹ năng nặn (lăn dọc, xoay tròn, ấn bẹt) kỹ năng vẽ, xé dán... những kỹ năng đó rất cần thiết nó giúp trẻ hoàn thiện những sản phẩm nghệ thuật và phát triển các cơ ngón tay và bàn tay. Muốn giờ hoạt động tạo hình hấp dẫn giáo viên cần phải lôi cuốn trẻ, tôi đã sử dụng thủ thuật vào bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ và cần được tiến hành đồng thời vào việc tích luỹ có hệ thống những biểu tượng tạo hình. Những biểu tượng tạo hình cần chính xác rõ ràng, màu sắc đẹp và phong phú phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Cô giáo cần đưa các
nội dung tích hợp lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài một cách logic sinh động, có như vậy giờ học tạo hình mới có chất lượng và trẻ mới nắm được các kỹ năng kiến thức của hoạt động tạo hình, trong khi trẻ thực hiện giáo viên cần phải luôn động viên, khuyến khích trẻ. Phát triển năng khiếu của trẻ như: Tri giác màu sắc, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng vận động, sự khéo léo, linh hoạt của các ngón tay, bàn tay, kỹ thuật tạo hình khiến cho trẻ thích thú. Từ đó trẻ lĩnh hội tích cực hơn những tri thức về hoạt động tạo hình. Tuy nhiên thực tế cho thấy hiện nay giáo viên tổ chức hoạt động tạo hình còn máy móc rập khuôn mang tính chất đối phó, đồ dùng, dùng cụ sử dụng dạy và còn chủ yếu là đồ mua, đồ nhựa chưa sử dụng những vật liệu sẵn có của địa phương. Chính vì lẽ đó nên tôi luôn băn khoăn trẳn trở phải làm sao? Làm như thế nào để trẻ lớp tôi được trải nghiệm những hoạt động tạo hình bằng chính các sản phẩm có từ gia đình, và địa phương, do đó tôi đã chọn đề tài này để thực hiện. 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1. Thuận lợi: - Ban Giám hiệu luôn tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên môn, cơ sở vật chất, đồ dùng trang thiết bị dạy học, động viên sự sáng tạo của giáo viên, khích lệ chị em ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân và đồng nghiệp được tham gia học tập các chuyên đề mới. - Mặt khác trường còn tổ chức những giờ dạy mẫu, thăm lớp, dự giờ. Từ đó giúp bản thân tôi hiểu rõ hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ. - Một số phụ huynh đã nhiệt tình chia sẽ với giáo viên về tình hình của trẻ ở nhà, luôn quan tâm đến trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để có biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn. Bên cạnh đó được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo địa phương nhà trường đã chú trọng trong công tác giáo dục của toàn xã nói chung, trường Mầm non nói riêng. Cùng với sự quan tâm sát sao của chi bộ cũng như ban giám hiệu nhà trường đã phân công giáo viên phụ trách nhóm, lớp phù hợp với năng lực chuyên môn và tạo điều kiện cho chúng tôi được tiếp thu các đợt học chuyên đề. 2.2.2. Khó khăn - Chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ diễn ra thường xuyên, liên tục, để bám sát vào các hoạt động thì giáo viên có ít thời gian làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo phục vụ hoạt động tạo hình - Đồ dùng tranh ảnh còn ít, dẫn đến việc luyện tập ít, nên việc tổ chức hoạt động tạo hình không đem lại kết quả như mong muốn. - Một số trẻ còn nói ngọng, nói tiếng địa phương, phát âm không chuẩn nên có ảnh hưởng đến sự tiếp thu kiến thức, đặc biệt kiến thức trong nghệ thuật tạo hình của trẻ. - Do ảnh hưởng của dịch Covid -19 nên trẻ không đến trường thường xuyên vì vậy cũng ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ. 4
5 2.2.3. Kết quả khảo sát đầu năm học 2021-2022 Bảng khảo sát thực trạngcủa trẻ trước khi áp dụng sáng kiến Kết quả khảo sát Tổng số Nội trẻ Đạt Chưa đạt STT dung khảo sát Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ trẻ % trẻ % Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động tạo 1 31 12 38.7 19 61.3 hình Khả năng bố cục, phối hợp màu trong 2 31 16 51.7 15 48.3 hoạt động tạo hình Khả năng sáng tạo trong hoạt động tạo 3 31 13 42 18 58 hình Khă năng phối hợp các kỷ năng hoạt 4 31 15 48.3 16 51.7 động tạo hình để tạo ra sả phẩm 2.3. Các giải pháp đã sử dụng. - Tạo môi trường kích thích trẻ hứng thú hoạt động tạo hình và tích lũy kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. - Đa dạng hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. - Nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình thông qua các hoạt động khác. - Xây dựng các hình thức tổ chức hoạt động tạo hình theo hướng tích hợp và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. - Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc cha mẹ, người thân cùng nâng cao kỷ năng hoạt động tạo hình cho trẻ. 2.3.1. Tạo môi trường kích thích trẻ hứng thú hoạt động tạo hình và tích lũy kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình của trẻ là một hoạt động phát triển kỹ năng thẫm mĩ và cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển nhận thức đặc biệt thông qua những hình tượng nghệ thuật được tạo nên và cảm nhận thẫm mĩ bằng các phương tiện truyền cảm nhưng mang tính trực quan. Mặt khác tư duy của trẻ ở giai đoạn này là tư duy trực quan hình tượng. Trẻ rất muốn được tiếp xúc sờ mó, được xem xét, khám phá, tìm tòi và nêu ý kiến của mình một cách tự nhiên về mọi cái mà trẻ phát hiện ra để rồi bộc lộ cảm xúc của mình đối với những đối tượng đó. Để trẻ có thể tạo ra được các sản phẩm tạo hình đẹp, có sự sáng tạo thì điều quan trọng giáo viên phải tạo được hứng thú hoạt động tạo hình với trẻ. Một trong các cách tạo hứng thú tạo hình cho trẻ đó là tạo môi trường trong và ngoài lớp học. Khi tạo môi trường tạo hình cần phải đảm bảo về mặt thẩm mỹ (Đẹp, màu sắc sặc sỡ, các hình ảnh phải ngộ nghĩnh, và phải đa dạng về chủng loại). Ví dụ1: Trong lớp học với chủ đề: "Thế giới động vật" ở nghệ thuật tôi làm một
số con vật mẫu to, mịn, đẹp có màu sắc như: Cá, cua, tôm, rùa, gà, thỏ, mèo, trâu, sóc, voi, hươu cao cổ...bày ở giá trưng bày sản phẩm hay treo tranh vẽ hoặc xé dán về các con vật để cung cấp kiến thức cho trẻ, khi trẻ vào góc chơi hay giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó và đặt câu hỏi (đây là con gì? con vật này sống ở đâu? cô làm con vật này như thế nào?...), từ đó kích thích lòng ham muốn say mê học tạo hình của trẻ. Hình ảnh: Đồ chơi tự tạo chủ đề: Động vật Với các thực hiện trên tôi đã tạo cho lớp mình một môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình thân thiện, gần gũi bằng những nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương nhằm cung cấp kiến thức, vốn hiểu biết về cái đẹp cho trẻ từ đó đã nâng cao hiệu quả khi tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ. 2.3.2. Đa dạng hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Đa dạng hình thức và phương pháp giáo dục giúp trẻ hoạt động tạo hình đạt hiệu quả cao giáo viên cần có nội dung và hình thức tổ chức hoạt động học phong phú, đa dạng khác nhau, phù hợp với từng tiết dạy để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học.Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động học tôi đã tạo cho trẻ cảm giác thật thoải mái, không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ. Ví dụ1: Trong giờ hoạt động tạo hình“ Nặn hay vẽ củ cà rốt” tôi thực hiện như sau: 6
7 -Vào bài: Cô giáo kể một câu chuyện ngắn về chú thỏ: Nhà bạn thỏ lông vàng có một khu vườn bên cạnh một con suối, trong khu vườn bạn thỏ trồng rất nhiều cà rốt, hôm qua bạn thỏ ra vườn nhổ cà rốt mang về nhà để làm thức ăn cho cả nhà, nhưng khi đi qua con suối bạn thỏ bị trượt chân ngã, toàn bộ số cà rốt trồng được đã bị rơi xuống suối và trôi đi mất, bạn thỏ đang rất lo lắng không biết trong mùa đông này cả nhà thỏ lấy gì để ăn. Sau khi kể chuyện cô giáo đặt câu hỏi: Các con có muốn giúp đỡ bạn thỏ lông vàng tìm thức ăn cho gia đình không; chúng mình hãy cùng nặn ( vẽ) thật nhiều củ cà rốt để tặng cho bạn thỏ lông vàng nhé! -> Tiếp theo giáo viên cho trẻ quan sát mẫu (chuẩn bị cả vật thật và mẫu cô nặn (Vẽ) cho trẻ quan sát); tổ chức cho trẻ thi đua theo nhóm (nhóm bạn trai, bạn gái), xem nhóm nào nặn (vẽ) được nhiều củ cà rốt nhất để tặng cho bạn thỏ... -> Khi nhận xét sản phẩm tôi gợi ý để các bạn trai nhận xét sản phẩm của các bạn gái và ngược lại, đồng thời cho trẻ tự đánh giá nhận xét về sản phẩm của mình. Ví dụ 2: Trong giờ hoạt động tạo hình “ Xé dán thuyền trên biển” Vào bài tôi cho trẻ xem một số hình ảnh các loại tàu, thuyền đang lưu thông trên biển qua màn hình ti vi, sau đó thông báo sắp tới có một chương trình thi làm tranh về biển, ban tổ chức chương trình có giấy mời lớp tham dự (Tôi đọc nội dung giấy mời cho trẻ nghe) để tạo hứng thú cho trẻ -> Tiếp đó tôi đặt các câu hỏi để trẻ nói lên lời nhận xét của mình về các hình ảnh mà trẻ vừa được quan sát trên màn hình như: Các con thấy biển như thế nào? trên biển có phương tiện giao thông gì?, để xé dán được thuyền trên biển thì chúng mình phải làm những gì? Để trẻ có được những kĩ năng, kĩ xảo, có sự hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động tạo hình và thể hiện sự sáng tạo trong khi tạo ra các sản phẩm thì điều trước tiên cần phải giúp trẻ có được các biểu tượng, có được những xúc cảm về các đối tượng mà trẻ cần phải tái tạo. Vì vậy thay bằng việc gây hứng thú rập khuôn máy móc như trước đây thì tôi sẽ gây hứng thú cho trẻ bằng cách nhẹ nhàng, gần gủi nhưng cũng đầy mới lạ. Ví dụ 1: Trước khi cho trẻ vẽ "vườn cây ăn quả", thì trong các ngày trước đó tôi đều dành thời gian cho trẻ quan sát một số loại cây ăn quả có trong khuôn viên nhà trường, khi cho trẻ quan sát cây ăn quả, tôi đàm thoại với trẻ về thân cây, tán lá, màu sắc của hoa và những chùm quả...từ đó trẻ có biểu tượng về cây ăn quả: thân cây thường to và xù xì, tán cây xanh thẫm và rộng, những chùm quả sai chĩu có màu đỏ hoặc màu vàng... đồng thời tôi sưu tầm các loại tranh, cây ăn quả nhựa có màu sắc tươi sáng, đẹp để cho trẻ quan sát trong các giờ đón và trả trẻ Ví dụ 2: Để trẻ có thể vẽ, nặn hoặc xé dán con cá theo ý thích với các hình ảnh sinh động và ngộ nghĩnh thì trước đó tôi đã cho trẻ xem hình ảnh các con cá. Khi cho trẻ xem hình ảnh tôi đặt câu hỏi để trẻ tập trung vào một số chi
tiết như: Các con thấy hình dáng của các con vật như thế nào( Đầu như thế nào, mình như thế nào...) Hình ảnh:Cô cho trẻ xem hình ảnh đàn cá. Trong quá trình tổ chức tôi không tổ chức cho trẻ thực hiện theo hình thức chữ u gò bó lâu nay mà tôi cho trẻ ngồi theo nhóm bạn yêu thích để vừa dễ hướng dẫn, vừa tạo cho trẻ cảm giác thoải mái. Từ đó khuyến khích trẻ giao lưu trao đổi với nhau về những ấn tượng, ý thích, hình ảnh một vật cụ thể nào đó. Hình ảnh: Tổ chức hoạt động học Trong quá trình thực hiện tôi luôn động viên khuyến khuyến, gợi mở hướng dẫn và đưa ra những chỉ dẫn khi cần thiết để giúp trẻ giải quyết được nhiệm vụ tạo hình. Đồng thời khuyến khích trẻ đặt tên cho sản phẩm tạo hình của mình. Đây là hoạt động nhằm tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những sáng tạo. Mỗi trẻ đều có một cách sáng tạo riêng nên sẽ đặt tên cho sản phẩm tạo hình không 8
9 giống nhau. Vì vậy việc để trẻ tự đặt tên cho sản phẩm của mình là việc làm giúp trẻ cảm thấy ấn tượng và yêu thích hoạt động tạo hình hơn. Bên cạnh đó quá trình nhận xét sản phẩm cũng là một hoạt động rất quan trọng trong hoạt động tạo hình, nó sẽ là niềm phấn khởi, niềm kiêu hảnh hứng thú vì sản phẩm mình làm ra được cô và các bạn khen từ đó tạo động lực cho trẻ thực hiện các giờ hoạt động tạo hình tiếp theo. Đối với trẻ được khen là một động lực tinh thần lớn lao cho mọi hoạt động. Vì vậy khi nhận xét sản phẩm tôi phải có nhiều hình thức nhận xét khác nhau để tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động. Khi treo tranh nhận xét sản phẩm giáo viên không nên treo những bức tranh xấu ở dưới, tranh đẹp ở trên vì làm như thế sẽ gây cho trẻ tâm lý xấu hổ với bạn bè và cứ như thế trẻ sẽ mất dần tính sáng tạo tự tin. Tôi gợi ý cho trẻ tự nhận xét cái đẹp trong sản phẩm của mình và bạn cần tôn trọng ý kiến của trẻ. Hình ảnh: Trẻ cùng cô nhận xét sản phẩm Sau khi trẻ nhận xét cô sẽ khái quát một cách nhẹ nhàng mang tính động viên khen ngợi là chính. Nhưng cũng đồng thời phải nêu được những nét đẹp mới, sáng tạo trên sản phẩm mà các trẻ khác chưa phát hiện ra trong sản phẩm của bạn và khuyến khích các cháu hoàn thành nhiệm vụ, động viên những trẻ yếu. Để bồi dưỡng thị hiếu thẩm mĩ cần tăng cường những nội dung miêu tả mang tính trang trí. 2.3.3.Nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình thông qua các hoạt động khác.
Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được tham gia vào rất nhiều các hoạt động. Thông qua các hoạt động này tôi có thể tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tạo hình. Nhưng để trẻ tích cực tham gia hoạt động tạo hình trong các thời điểm này thì cần tạo ra một động lực để thúc đẩy trẻ. -Trong hoạt động: Chơi, hoạt động ở các góc. Trong góc tạo hình, tôi giao trách nhiệm cho trẻ chuẩn bị các đồ dùng cho góc tạo hình để (nặn cây hoa, nặn cây xanh, nặn theo chủ đề) -Trong hoạt động: Chơi ngoài trời. Hoạt động ngoài trời là thời gian trẻ được thay đổi môi trường hoạt động , tạo cho trẻ những cảm hứng sáng tạo nghệ thuật mới lạ, tự tin hơn. Vì vậy việc lồng ghép hoạt động tạo hình vào trong thời gian này là rất cần thiết, bởi khi cho trẻ tự do ngồi vẽ, xé, dán, nặn, xếp hình ở một không gia thoải mái thì trẻ có nhiều sáng tạo. Ví dụ: Sau khi cho trẻ quan sát con vật nuôi trong gia đình, tôi tổ chức cho trẻ chơi với phấn, sỏi..để vẽ các con vật trẻ yêu thích Hình ảnh: Trẻ chơi với phấn ngoài sân trường - Trong giờ chơi, hoạt động theo ý thích( Buổi chiều) Bên cạnh việc giúp trẻ nâng cao kỷ năng hoạt động tạo hình ở các hoạt động chính buổi sáng thì về buổi chiều cũng là điều kiện rất tốt cho trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình nhằm giúp cho các cháu cũng cố các kỷ năng như: Kỷ năng quan sát những bức tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp và ở lớp bạn, thông qua đó, tôi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển khả năng cảm thụ cái đẹp, phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi cô cho trẻ vẻ, nặn, cắt dán giấy. Được quan sát nhiều, trí tưởng tượng của trẻ tăng, trẻ có điều kiện tích luỹ, làm phong phú vốn hiểu 10
11 biết của trẻ về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo của trẻ. Ví dụ: Buổi chiều tôi có thể cho trẻ hoạt động tạo hình bằng cách cho trẻ làm các đồ chơi bằng nguyên vật liệu phế thải sẳn có của địa phương như Hình ảnh:Trẻ làm đồ chơi từ vật liệu phế thải Ngoài ra trong các hoạt động có chủ định khác như: Khám phá khoa học; Toán; Thể dục…. thì tạo hình cũng góp phần không nhỏ vào thành công của tiết dạy. Bởi sự lồng ghép của hoạt động tạo hình giúp cho trẻ tham gia vào tiết học thêm sinh động, tự tin và hứng thú hơn. Ví dụ: Trong tiết âm nhạc có thể lồng ghép tạo hình ở cuối tiết dạy bằng hình thức cho trẻ chơi trò chơi “ Những bàn tay diệu kỳ”- Trẻ tô mầu, dán, vẽ nặn theo yêu cầu của cô. 2.3.4. Xây dựng các hình thức tổ chức hoạt động tạo hình theo hướng tích hợp và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Trẻ 3-4 tuổi "Học mà chơi, chơi mà học" với phương pháp dạy trẻ theo chương trình mầm non mới như hiện nay thì việc dạy trẻ vẽ, nặn, cắt dán, xé dán, xếp hình… Theo chủ đề ,tích hợp các nội dung nhẹ nhàng, phù hợp với hoạt động gây ấn tượng cho trẻ khi hướng dẫn trẻ thực hiện một số hoạt động có chủ đích. Đòi hỏi người giáo viên cần phải tạo sự hứng thú, thu hút sự hứng thú của trẻ. Ví dụ 1: Đề tài: “Cắt dán Phương tiện giao thông” Chủ đề: Giao thông Vào bài tôi có thể đọc câu đố để gây sự thu hút của trẻ: Các con ơi cô có một câu đố rất hay để tặng cho lớp mình đấy cả lớp chú ý lắng nghe xem đó là phương tiện gì nhé. “Xe gì bốn bánh Chạy bon bon Máy nổ giòn Kêu píp píp”. ( Đố bé là gì? )
Sau đó cho trẻ xem một số hình ảnh về các loại phương tiện giao thông giúp trẻ ghi nhớ những đặc điểm của các phương tiện đó Hình ảnh: Ứng dụng công nghệ thông tin Qua đoạn video cô cung cấp kiến thức cho trẻ bằng những câu hỏi và giáo dục trẻ khi tham gia giao thông cùng với bố mẹ các con phải nhớ đội mũ bảo hiểm, đi về bên phải , muốn sang đường phải nhìn hai bên đường không có xe mới được sang đường và khi có tín hiệu đèn đỏ thì phải dừng lại .Tiếp theo cô cho trẻ xem bức tranh cô cắt dán mẫu ô tô tải. 2.3.5. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc cha mẹ, người thân cùng nâng cao kỷ năng hoạt động tạo hình cho trẻ. Để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ và có sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết . Vì tôi nhận thấy rằng” Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên cho trẻ” nên việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là điều không thể thiếu được trong quá trình nuôi dưỡng và giáo dục trẻ trong trường mầm non. Thông qua các buổi họp lớp, trong giờ đón trả trẻ, tôi thực hiện công tác tuyên truyền tới các bậc cha mẹ để cha mẹ nhận thức đầy đủ hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển và sự hình thành nhân cách của trẻ. Vận động các cha mẹ, hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có để trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình. Tuyên truyền, vận động cha mẹ thường xuyên phối kết hợp với giáo viên trong quá trình ôn luyện và rèn các kỹ năng tạo hình cho trẻ. Trao đổi, hướng dẫn cha mẹ cách rèn cho trẻ tại nhà. Tạo góc trưng bày sản phẩm của trẻ ở ở nơi dễ nhìn để cha mẹ nắm được tình hình học tập của con em mình và có những biện pháp phối kết hợp cùng giáo viên đạt hiệu quả hơn. 12
13 Ngoài ra tôi thực hiện phối kết hợp với cha mẹ cùng làm đồ dùng chuẩn bị cho các hoạt động tạo hình của trẻ. Từ đó càng tuyên truyền sâu rộng hơn nữa về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình trong đời sống trẻ thơ. Hình ảnh: Tuyên truyền và kết hợp với cha mẹ trong công tác làm đồ dùng, đồ chơi. Bên cạnh đó với những thời gian trẻ không đến trường được tôi quay video gửi cho phụ huynh đẻ phụ huynh cùng hỗ trợ tôi trong quá trình giúp trẻ nâng cao kỷ năng tạo hình tại nhà
Hình ảnh: Cô quay video hướng dẫn phụ huynh HĐ tạo hình Thông qua hình thức này tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã mạnh dạn tự tin, có kỷ năng hơn khi tham gia hoạt động tạo hình nói riêng cũng như các hoạt động ở mới ở trường hơn. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường 2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục -Trẻ ngồi, cầm bút đúng tư thế khi tham gia vào hoạt động tạo hình. - Trẻ sử dụng thành thạo các kỹ năng vẽ, nặn, xé dán, cắt dán khi tham gia vào hoạt động tạo hình. - Trẻ đã biết cách bố cục tranh và nêu lên ý kiến nhận xét sản phẩm tạo hình của mình cũng như của bạn. - Qua việc thường xuyên được tham gia vào hoạt động tạo hình, nhận thức và năng khiếu thẩm mĩ của các trẻ trong lớp được nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin, hồn nhiên và biết yêu quý cái đẹp Với những biện pháp trên tôi thấy trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt, lớp tôi đã thu được một số kết quả rất tốt. Đến nay, hoạt động tạo hình được các cháu rất yêu thích, các cháu đã có kỹ năng vẽ, nặn, xé dán, cắt dán, tô màu và bố cục tranh đẹp. cụ thể là: Bảng khảo sát thực trạng của trẻ sau khi áp dụng sáng kiến Tổng số Kết quả khảo sát Nội trẻ STT dung Đạt Chưa đạt khảo sát Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ trẻ % trẻ % Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động tạo 1 31 100 0 0 0 hình Khả năng bố cục, phối hợp màu trong 2 31 100 0 0 0 hoạt động tạo hình Khả năng sáng tạo trong hoạt động tạo 3 31 30 97 1 3 hình Khă năng phối hợp các kỷ năng hoạt 4 31 30 97 1 3 động tạo hình để tạo ra sả phẩm 2.4.2. Đối với bản thân - Sử dụng phương pháp, biện pháp linh hoạt sáng tạo và kết hợp cho trẻ tiếp cận công nghệ thông tin. - Tạo môi trường phong phú phù hợp với nội dung từng chủ đề. - Có kỹ năng tổ chức hoạt động tạo hình một cách tự tin, linh hoạt. - Lớp học được trang trí bằng các sản phẩm của trẻ, cô giáo đỡ vất vả khi mỗi lần thay chủ đề. 14
15 2.4.3. Đối với đồng nghiệp - Giúp giáo viênhiểu hơn về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với trẻ. - Giáo viên đã có thêm nhiều kinh nghiệm cũng như những bài học về cách thức tổ chức hoạt động tạo hình trong trường mầm non. - Giáo viên có cơ hội trau dồi thêm kiến thức trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ . 2.4.4. Đối với nhà trường - Giúp cho hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của trường nhà ngày càng tiến bộ. Trẻ được phát triển hoàn thiện về các mặt như: tình cảm, nhận thức, thể chất,... 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận. Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi đã áp dụng có kết quả tốt trong các giờ hoạt động tạo hình tại lớp 3-4 tuổi A3 trường mầm non Phú Nhuận năm học 2021-2022. Thời gian vừa qua tôi đã đầu tư thời gian để nghiên cứu ngay trên lớp học của mình phụ trách. Trẻ lớp tôi rất hào hứng tham gia vào các hoạt động tạo hình, tôi đã nghiên cứu về tâm sinh lý lứa tuổi, nghiên cứu về nhận thức, về kỹ năng, năng khiếu tạo hình của từng trẻ. Cho nên với những bài học trong chương trình tôi thấy tất cả những giáp dụng đối với trẻ đều phù hợp và đạt được kết quả trong hoạt động tạo hình, tôi đã sử dụng phương pháp chính là: quan sát , đàm thoại, ghi nhớ, tái tạo. Với những kinh nghiệm trên, tuy vẫn còn khiêm tốn nhưng được đúc rút từ thực tế giảng dạy, tôi muốn tổng hợp lại cùng trao đổi với các bạn đồng nghiệp. Tôi mong được sự góp ý của các bạn đồng nghiệp và các đồng chí trong BGH đóng góp ý kiến cho tôi,để từ đó bản thân tôi rút ra được các bài học kinh nghiệm sâu sắc hơn khi tổ chức hoạt động tạo hình, để đề tài này của tôi hoàn thiện hơn. 3.2. Kiến nghị. Để thuận lợi trong công tác giảng dạy, cũng như để trẻ có thể tiếp thu bài một cách hứng thú hơn, đề nghị các cấp lãnh đạo, BGH trường cùng với các bậc phụ huynh quan tâm hơn nữa đến cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị như tivi, đồ dùng đồ chơi ngoài trời cho trường , đặc biệt là khu lẻ. Thường xuyên tổ chức cho giáo viên những buổi sinh hoạt chuyên đề tạo hình để giáo viên trong trường học hỏi lẫn nhau, giúp cho giáo viên có những biện pháp sáng tạo, linh hoạt trong các giờ hoạt động tạo hình. XÁC NHẬN Như Thanh, ngày 30 tháng 03 năm 2022 CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
Hoàng Thị Hồng Nguyến Thị Hiền TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Theo Bi-ê-lin-xkin 2. Chương trình Chăm sóc Giáo dục Mẫu giáo lứa tuổi 3-4 do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành theo thông tư 28/BGD&ĐT ngày 28/12/2016 và văn bản hợp nhất số 01/VBHN-BGDĐT, ngày 13 tháng 04 năm 2021. 3. Chuyên đề “xây dựng trường môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” trong các trường mầm non của Bộ giáo dục và Đào tạo 4. Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp 5.Chuyên đề: Hướng dẫn phụ huynh nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ mầm non tại nhà. 16
17 Mẫu 1 (2) DANH MỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Hồng Chức vụ và đơn vị công tác: Trường Mầm Non Phú Nhuận, Như Thanh, Thanh Hóa. Cấp đánh giá xếp loại Kết quả đánh Năm học Tên đề tài (Ngành GD TT giá xếp loại đánh giá xếp SKKN cấp (A, B, hoặc C) loại huyện/tỉnh; Tỉnh...) Tôi chưa có SKKN được xếp loại cấp huyện, cấp tỉnh * Liệt kê tên đề tài theo thứ tự năm học, kể từ khi tác giả được tuyển dụng vào Ngành cho đến thời điểm hiện tại. ----------------------------------------------------
MỤC LỤC Mục lục Mục Nội dung Trang 1 Mở đầu 1 1.1 Lý do chọn đề tài 1 1.2 Mục đích nghiên cứu 1 18
19 1.3 Phương pháp nghiên cứu 2 Mục lục Mục Nội dung Trang 1 Mở đầu 1 1.1 Lý do chọn đề tài 1 1.2 Mục đích nghiên cứu 2 1.3 Đối tượng nghiên cứu 2 1.4 Phương pháp nghiên cứu. 2 2 Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm 2 2.1 Cơ sở lý luận 2 2.2 Thực trạng vấn đề 4 2.2.1 Thuận lợi 4 2.2.2 Khó khăn 4 2.2.3 Kết quả thực trạng 5 2.3 Các giải pháp thực hiện 5 2.3.1 Tạo môi trường kích thích trẻ hứng thú hoạt động tạo hình và 5 tích lũy kiến thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi 2.3.2 Đa dạng hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình 6 theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 2.3.3 Nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình thông qua các hoạt 9 động khác. 2.3.4 Xây dựng các hình thức tổ chức hoạt động tạo hình theo 11 hướng tích hợp và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. 2.3.5 Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc cha mẹ, 12 người thân cùng nâng cao kỷ năng hoạt động tạo hình cho trẻ. 2.4 Hiêụ quả của sáng kiến kinh nghiệm 14 3 Kết luận, kiến nghị 15 3.1 Kết luận 15 3.2 Kiến nghị 15 Tài liệu tham khảo