Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo 4-5 tuổi

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non được hoàn thành với mục tiêu nhằm giúp cho các em rèn luyện thể chất đặc biệt với xu thế hiện nay phát triển thể chất là rất cần thiết, sự khéo léo, trở nên nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết... Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo 4-5 tuổi

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài. Tuổi thơ chúng ta đã trải qua những kí ức đẹp đẽ với những lời ru ầu ơ, ngọt ngào của mẹ; được lắng nghe những câu chuyện cổ tích đầy chất thơ của bà và đặc biệt là được chơi những trò chơi dân gian đầy bổ ích. Và khi chúng ta lớn khôn, những lúc tâm hồn ta “chật chội” thì bất chợt nghe một điệu ru ầu ơ hay một câu hát đồng quê, ta có cảm giác bồi hồi nhớ về những kỷ niệm vui đùa cùng bạn bè đồng trang lứa. Những bài đồng dao ngày xưa không đơn thuần chỉ là các vần điệu vui tai mà còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị giáo dục .Trò chơi dân gian trẻ em thường bắt nguồn từ những bài đồng dao nó là món ăn tinh thần không thể nào thiếu được của tuổi thơ, nó đem đến sự gắn kết tình bạn, dạy cho trẻ thơ những điều hay lẽ phải trong cuộc sống được dân gian đúc kết trong nhiều đời nay. Ngoài ra đó là những câu hát có nhịp điệu dễ đi vào lòng người,... "Lộn cầu vòng Nước trong đang chảy Có cô mười bảy Có chị mười ba Hai chị em ta Cùng lộn cầu vòng" Các trò chơi dân gian là phương pháp thư giãn hữu hiệu nhất. Nó giúp cho các em rèn luyện phẩm chất đạo đức, biết sống đoàn kết và chia sẻ với nhau, chơi để hiểu, để biết cách ứng xử với nhau. Tuy nhiên, điều đáng lo nhất là những trò chơi dân gian đang dần bị mai một. Những trò chơi như đánh chuyền, ô ăn quan, chơi bi, trứng gà trứng vịt, sắc quế cẩm tù, đánh trận, năm mười… đã dần vắng bóng trong đời sống trẻ thơ. Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với từng sở thích, cá tính khác nhau của nhiều đối tượng người chơi như sôi nổi, điềm đạm hay trầm tĩnh. Mỗi trò lại có một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến trẻ em chơi suốt ngày mà không thấy chán. Ta có thể bắt gặp những đứa trẻ túm năm tụm ba, quên hết nhọc nhằn của cuộc sống, những bài học khó để cuốn theo vòng xoáy của những con quay. Từng vòng, từng vòng xoay tít, vui thú với những cú đánh lắc bổ nhào trúng quay của đối phương, cuộc sống của chúng dường như chỉ có vậy. Di sản văn hoá truyền thống Việt Nam có nhiều loại hình khác nhau, trong đó có thể nói, trò chơi dân gian cũng là một di sản văn hoá quý báu của dân tộc. Nó được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả trí tuệ và niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gian với 1
những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của các em với bạn bè, cộng đồng. Nó làm cho thế giới xung quanh các em đẹp hơn và rộng mở; tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời; làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Đúng như PGS. TS Nguyễn Văn Huy, giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã nói: "Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở cả các vùng quê. Ở lứa tuổi mẫu giáo, đặc biệt là đối với trẻ 45 tuổi vui chơi là hoạt động chủ đạo.Thông qua hoạt động vui chơi, trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, qua đó nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi nói chung và trò chơi dân gian nói riêng. Nhưng làm thế nào để tổ chức được các trò chơi dân gian thực sự có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các giáo viên mầm non. Là một giáo viên mầm non, tôi luôn trăn trở và tìm các biện pháp để tổ chức các trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất. Chính vì thế mà bản thân luôn luôn trăn trở và suy nghĩ quyết định thử nghiệm của mình với đề tài: “Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo 45 tuổi". 1.2. Điểm mới, phạm vi áp dụng đề tài: * Điểm mới của đề tài: Như chúng ta đã biết với đề tài sáng kiến này tuy đã từng có nhiều người nghiên cứu và thử nghiệm song ở mỗi độ tuổi khác nhau và mỗi trường, mỗi vùng miền lại mang một đặc điểm riêng. Do vậy các giải pháp đưa ra ápdụng cũng không thể giống nhau. Và thực tế ở trường mầm non nơi tôi công tác, trò chơi dân gian được tổ chức ở trường vào rất nhiều thời điểm trong ngày, thế 2
nhưng giáo viên chưa thực sự chú trọng đến việc tổ chức các trò chơi dân gian sao cho phù hợp, hấp dẫn, lôi cuốn và đưa lại hiệu quả giáo dục trẻ cao. Chính vì thế các trò chơi dân gian vẫn còn thể hiện một cách hình thức, chưa đi vào tâm hồn và cuộc sống của trẻ. Vì lẽ đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này nhằm: Giúp cho các em rèn luyện thể chất đặc biệt với xu thế hiện nay phát triển thể chất là rất cần thiết, sự khéo léo, trở nên nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết... Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn. Nhằm đánh giá được thực trạng việc tổ chức trò ch ̣ ơi dân gian của trẻ mẫu giáo 34 tuổi ở trường mầm non. Đề xuất một số biện pháp tổ chức hiệu quả trò ch ̣ ơi dân gian cho trẻ 4 5 tuổi. Để văn hóa truyền thống thấm dần vào tâm hồn trẻ thơ, không có cách nào hay hơn là áp dụng trò chơi dân gian vào trường học, trò chơi có tính ứng xử trên cơ sở xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực sẽ giúp các em được ôn luyện, trau dồi thêm kiến thức về lịch sử dân tộc, văn hóa dân gian… Qua trò chơi sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh còn tạo ra nhiều đức tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và tâm hồn các em theo chiều hướng tốt hơn. * Phạm vi áp dụng: Tôi chọn đề tài này áp dụng cho tất cả các lớp mẫu giáo 4 5 tuổi ở trong trường tôi và tôi cũng mong muốn rằng đề tài này được áp dụng rộng rãi cho tất cả các trường mầm non ở trong toàn huyện cùng điều kiện như trường mầm non nơi tôi đang công tác. 2. Phần nội dung 2.1. Thực trạng nội dung cần nghiên cứu. Năm học 20192020 được BGH nhà trường phân công tôi phụ trách lớp mẫu giáo nhỡ 2, với tổng số trẻ là 20 trẻ, bản thân tôi ngoài việc nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác định những mục tiêu và nội dung chương trình về chương trình giáo dục mầm non theo thông tư 08 của Bộ Giáo Dục Đào tạo ban hành làm cơ sở, tôi còn phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của trường và lớp mình đang công tác, để khai thác những cái hay, cái đẹp nhằm giáo dục tinh thần cho các cháu. Để phát huy một cách cao nhất về tính tích cực chủ động và sáng tạo của trẻ trong việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, giáo viên cần nhận ra những dấu hiệu về tính tích cực chủ động sáng tạo ở mỗi trẻ, nhằm mục đích 3
đề ra những giải pháp tổ chức cho trẻ chơi đúng đắn và thiết kế những nội dung và hình thức hoạt động phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Trong quá trình thực hiện tôi gặp được những thuận lợi và gặp phải một số khó khăn sau: 1. Thuận lợi: Được sự quan tâm của BGH nhà trường, tổ chuyên môn luôn tích cực chỉ đạo trong công tác chuyên môn, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên để giáo viên có năng lực vững vàng hơn. Nhà trường đã trang bị về CSVC, mua sắm đồ dùng dạy học và hoạt động tương đối đầy đủ đặc biệt là đồ dùng đồ chơi dành cho khu trò chơi dân gian như cát, nước, ném còn, bóng, chum, nặn tò he, cướp cờ, kéo co… đồ dùng đồ chơi có màu sắc đẹp, hấp dẫn trẻ tham gia hoạt động. Trường cũng được Huyện quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng thêm lớp ở điểm trường Trung tâm để chuyển các lớp ở cụm Đông Thiện ra cụm trung tâm, cụm trung tâm được xây dụng kiên cố hai tầng với 6 phòng học diện tích các phòng học rộng rãi, khang trang, sạch sẽ và các lớp ở khu vực lẽ bây giờ cũng chuyển vào học ở đây và tất cả đều được ăn bán trú thuận lợi cho việc chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ đạt kết quả tốt hơn. Bản thân tôi luôn yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, tích cực tự học và tự bồi dưỡng cho bản thân, không ngừng phấn đấu nâng cao năng lực cho bản thân, thường xuyên học hỏi chị em, bạn bè đồng nghiệp nên tích lũy được một số kinh nghiệm. Bên cạnh đó được sự quan tâm giúp đỡ của các bậc phụ huynh về việc sưu tầm nguyên vật liệu như long bia,rơm rạ,hạt gạo hạt thóc, vỏ ngao, hến, vải vụn, tranh, sách báo, … để làm đồ dùng đồ chơi để tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ được sôi nỗi và được quan tâm nhiều hơn. Nhà trường đã trồng nhiều cây cao bóng mát ở xung quanh trường, chăm sóc thường xuyên, bồn hoa trồng với nhiều lọai hoa đẹp hấp dẫn trẻ thuận lợi cho việc hoạt động ngoài trời. Sân bãi rộng rãi, an toàn để tổ chức các hoạt động ngoài trời và hoạt động vui chơi cho trẻ. Đặc biệt nhà trường phối hợp với Hội phụ huynh làm chòi để che mát cho trẻ hoạt động tốt hơn. Trẻ mẫu giáo nhỡ mạnh dạn, tự tin, thông minh, thích tham gia vào các trò chơi, đặc biệt là các trò chơi dân gian. Tôi rất thích các trò chơi dân gian Việt Nam và sưu tầm được rất nhiều trò chơi dân gian thú vị và đặc sắc, phù hợp với trẻ mẫu giáo nhỡ. 4
Song bên cạnh những thuận lợi mà tôi có thì bản thân tôi còn gặp không ít khó khăn sau: 2. Khó khăn: Trường mầm non nơi tôi công tác cơ sở hạ tầng đang thi công chưa hoàn chỉnh, lớp nhỡ 2 hiện đang học chung với lớp nhỡ 1. Cháu đông lớp hẹp nên còn vất vả trong việc tổ chức vui chơi cho trẻ. Đóng trên địa bàn của một xã dân cư đông, chủ yếu phụ huynh đều thuần nông nên đời sống còn thấp, kinh tế gặp nhiều khó khăn nên một số phụ huynh ít có điều điều kiện chăm sóc đầy đủ, các cháu còn rụt rè, nhút nhát, sự hiểu biết của một số trẻ về lĩnh trò chơi dân gian còn hạn chế. Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú. Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia vào các hoạt động tập thể. Nhận thức của một số phụ huynh đối với hoạt động này chưa cao, nên chưa tạo điều kiện giúp đỡ bồi dưỡng trẻ thêm ở gia đình. 3. Kết quả thực trạng: Số liệu ban đầu mà lớp tôi khảo sát trên trẻ là: Các tiêu chí Số trẻ đạt Tỷ lệ đạt được Ham thích, hứng thú với trò chơi dân gian 10/20 50% Trẻ thuộc lời đồng dao, biết cách chơi đúng 5/20 25% luật Mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động 5/20 25 % Từ kết quả trên cho thấy khả năng trẻ tham gia vào hoạt động kết quả chưa được mỹ mãn còn quá thấp. Vì vậy bản thân tôi rất lo lắng suy nghĩ, làm thế nào để có những giải pháp lôi cuốn trẻ vào hoạt động, để trẻ tham gia vào tiết học một cách thoải mái, tự tin, không gò bó. Từ đó tôi đã thực hiện những biện pháp phù hợp như sau: 2.2. Các giải pháp: Qua tham khảo và sự góp ý của các đồng chí trong hội đồng bộ môn, của trường, cùng với kinh nghiệm sẵn có của bản thân trong quá trình giảng dạy. Tôi đã tiến hành thực nghiệm cho trẻ hoạt động qua các giải pháp cơ bản sau: 2.2.1: Giải pháp thứ nhất: Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ. 5
Kho tàng các trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, giáo viên nên có sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu. Bên cạnh đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. Chính vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi. * Với trẻ 45 tuổi, khả năng chú ý có chủ định và nhận thức của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ có thể chơi được các trò chơi dễ nhưng dài hơn. Khi lựa chọn trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp. + Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm. + Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ. + Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ. + Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp. Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ: “Thả đỉa ba ba”, “Ô ăn quan”, “Mèo đuổi chuột”, “Rồng rắn lên mây”, “Kéo co”, “Nu na nu nống”, “Dung dăng dung dẻ”, “Oẳn tù tì”, “Cướp cờ”, “Lộn cầu vồng”,...Với mỗi trò chơi cần phải nghiên cứu số lượng người chơi, cách chơi, địa diểm chơi, cách chơi, luật chơi để tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi. Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không có đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi. 2.2.2: Giải pháp thứ hai: Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, lời ca, địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian. * Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho các trò chơi dân gian Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được. Đồng thời phải học hỏi cách làm đồ dùng của những trò chơi mới,nhìn bắt mắt ,đẹp về hình thức tạo sự lôi cuốn cảm xúc khi cho trẻ chơi, thiết kế trò chơi dân gian mới lấy ý kiến tham gia của ban giám hiệu, của tổ chuyên môn để chỉnh sửa cho hoàn thiện. Ví dụ như trò: "Chơi chuyền" đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ vật có 6
dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non...Trò chơi "Ném còn" không thể diễn ra nếu thiếu quả còn đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn giản như trò chơi "Bịt mắt bắt dê" cũng không thể được tổ chức nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt... Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không có đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi. * Dạy trẻ đọc thuộc lời ca (đối với những trò chơi có lời đồng dao): Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian đó là khi chơi trẻ không bao giờ chỉ hùng hục thực hiện các vận động của mình mà chúng thường vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho không khí chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý nghĩa, song bài nào cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của trẻ. Ví dụ như: chơi "Chi chi chành chành", trẻ hát "Chi chi chành chành Cái đanh thổi lửa Con ngựa chết trương Tam vương ngũ đế...". Câu hát dường như chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được. Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời...Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi. * Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi: Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như "Kéo co","Mèo đuổi chuột", "Dung dăng dung dẻ", "Rồng rắn lên mây"... Nhưng lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ như "Chi chi chành chành", "Tập tầm vông", “Chi chi chành chành”, "Đánh gà", "Gãy chun"...Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi. 2.2.3: Giải pháp thứ ba: Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính chất của hoạt động. Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển 7
thể chất; hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. * Với HĐ ngoài trời: tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ như: "Kéo co", "lộn cầu vòng", … * Với hoạt động góc: nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: "Chơi chuyền", "Kéo cưa lửa xẻ"... * Với hoạt động chung và hoạt động chiều (chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm): nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như: "Tập tầm vông", "Chơi chuyền",... * Với Giờ đón trẻ: Nên cho trẻ xem tranh về các trò chơi dân gian và tập một số lời đồng dao để trẻ có thể chơi. Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng hoạt động chính trong ngày. + Ví dụ: Với môn thể chất: nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động. Chẳng hạn: Trò " Chi chi chành chành" lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh miệng vì nếu câu cuối bài là "ù à ù ập" được đọc xong mà trẻ không rút kịp tay ra, ngón tay của nó sẽ bị giữ lại, như thế là thua. Với môn MTXQ, toán, văn học khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được các tiêu chí sau: + Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ. + Phát triển ngôn ngữ. + Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ năng sử dụng đồ dùng đồ chơi... + Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ. Ví dụ: + Lời đồng dao của trò chơi chuyền: "Con ruồi có cánh Đòn gánh có mấu Châu chấu có chân..." đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng của một số con vật và đồ vật quen thuộc. Với môn âm nhạc nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò chơi: "Tập tầm vông" . Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề của bài dạy. Chẳng hạn như: Chủ đề "Thế giới động vật" có thể tổ chức các trò chơi: "Bịt mắt bắt dê". 8
Chủ đề "Thế giới thực vật" có thể cho trẻ chơi các trò chơi: "Trồng nụ trồng hoa". Chủ đề "Tết và mùa xuân" là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ các trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như: "Ném còn", "Chơi đu"... 2.2.4: Giải pháp thứ tư: Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi. Một ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể dung nạp tất cả những ai muốn chơi. Không bao giờ trò chơi dân gian quy định số người chơi nhất định. Vì vậy tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ tham gia chơi càng đông càng vui. Những trò chơi đơn giản dễ chơi như: "Chi chi chành chành", "Nhảy lò cò"... cũng tương tự như vậy. Trong khi chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ, chơi không đúng luật chơi,xô đẩy, chen lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ bằng cách không cho chơi chung. Qua đó tinh thần tập thể của các trẻ được nâng lên rất nhiều. * Kết quả đạt được: Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm của bản thân vào việc tổ chức cho trẻ lớp MGN chơi các trò chơi dân gian, tôi đã thu được nhiều kết quả như sau: Các tiêu chí Số trẻ đạt Tỷ lệ đạt được Ham thích, hứng thú với trò chơi dân gian 20/20 100% Trẻ thuộc lời đồng dao, biết cách chơi đúng 20/20 100% luật Mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động 20/20 100 % Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian, nhận thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người. Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ. * Bài học kinh nghiệm: Xuất phát từ nhu cầu thiết yếu, vai trò chủ đạo của trẻ, tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ; bằng những giải pháp cụ thể, năm học 2019 2020 việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ đã có những chuyển biến rõ rệt. Qua đó, bản thân tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm trong tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ đó là: Giáo viên phải có trình độ, năng lực chuyên môn vững vàng. Mặt khác phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ về mọi mặt, phải xây dựng được uy tín của mình với đồng nghiệp cũng như phụ huynh. Phải năng nổ, nhiệt tình, luôn tìm tòi, sáng tạo. 9
Bên cạnh việc tham gia các lớp tập huấn, nghiên cứu chương trình giáo dục mới; người giáo viên cần chú hình thức tổ chức các trò chơi một cách hấp dẫn, gây hứng thú trẻ tham gia vào các trò chơi. Luôn tìm tòi và sưu tầm nhiều trò chơi dân gian từ sách báo, tài liệu bồi dưỡng chuyên môn và đặc biệt tìm hiểu các trò chơi mà trẻ nhỏ ở quê hương mình đang công tác. Tích cực tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian hàng ngày và khuyến khích trẻ sưu tầm các trò chơi từ các anh chị lúc trẻ ở nhà. 3. Phần kết luận: 3.1 Ý nghĩa của đề tài: Qua việc nghiên cứu đề tài trên, tôi đã rút ra được ý nghĩa của việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ 45 tuổi như sau: Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Trò chơi dân gian vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi, vừa góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể lực cho trẻ, giúp trẻ trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai. Trẻ chơi một cách hăng hái, hoạt động nổi bật trong khi chơi thường cũng chính là những đứa trẻ thông minh, tháo vát và biết tổ chức trong cuộc sống. Thường xuyên phải tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian để phát triển ở trẻ tinh thần tập thể, biết nhường nhịn bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với bạn khác. Khi tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ giáo viên cần tìm hiểu kỹ cách chơi, luật chơi và chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết để tiến hành trò chơi. Những kinh nghiệm của tôi rất đơn giản, giáo viên có thể dễ dàng thực hiện. Một số giáo viên và cả phụ huynh học sinh trong trường đã áp dụng kinh nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian và đạt được kết quả tốt. Bằng việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, tôi đã giúp trẻ được thỏa mãn nhu cầu vui chơi, đồng thời bảo tồn được một di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc, góp phần thực hiện tốt cuộc vận động " Xây dựng trường học thân thiện Học sinh tích cực". Năm học 2019–2020 là một năm học gặp nhiều khó khăn trong phòng chóng dịch bệnh covid 19 trẻ phải nghỉ học hơn 3 tháng , nhưng nhờ các trò chơi dân gian mà cô trò đã được chơi trên lớp nên khi trẻ vắng cô vắng bạn trẻ có thể tự chơi với anh chị và chơi một cách lành mạnh và đỡ buồn hơn khi ở nhà. Và trò chơi dân gian đang và sẽ đồng hành cùng các em đến từng trường, từng lớp, từng làng quê. Hi vọng rằng, trong những năm học tiếp theo, trò chơi dân gian vẫn sẽ tiếp tục là “món ăn tinh thần” giúp học sinh có nhiều hứng thú khi đi 10
học, để mỗi ngày đến lớp, đến trường là một ngày vui, góp phần lưu giữ nét đẹp văn hóa mang tính thể thao, trí tuệ trong các trò chơi dân gian. 3.2 Kiến nghị, đề xuất: * Đối với nhà trường. + Tham mưu với các bậc phụ huynh trong toàn trường và các ban ngành trong toàn xã để hỗ trợ xã hội hóa giáo dục tốt hơn. + Mua sắm thêm đồ dùng, đồ chơi để tổ chức có hiệu quả phù hợp với vùng miền, phù hợp với từng lứa tuổi của trẻ. Đối với PGD: + Tổ chức hội thi “Trò chơi dân gian” cho trẻ mầm non giữa các cụm, giữa các trường để có sự giao lưu học hỏi thêm kinh nghiệm. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ mẫu giáo 45 tuổi chơi các trò chơi dân gian đã được thực hiện trong lớp, trong trường mầm non nơi tôi đang công tác. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các chị em đồng nghiệp và sự góp ý chân thành của hội đồng khoa học nhà trường, hội đồng khoa học Phòng Giáo Dục & Đào Tạo Huyện Lệ Thủy để tôi tiếp tục rèn luyện điều chỉnh góp phần vào việc chăm sóc giáo dục các cháu đạt kết quả tốt nhất. Tôi xin chân thành cảm ơn! 11