Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua hoạt động kể chuyện ở trường mầm non Hải An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua hoạt động kể chuyện ở trường mầm non Hải An" được hoàn thành với các biện pháp như: Lựa chọn nội dung câu chuyện phù hợp với độ tuổi; Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi minh họa nội dung câu chuyện; Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kể chuyện; Lựa chọn câu hỏi đàm thoại phù hợp, khuyến khích trẻ kể chuyện cùng cô.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua hoạt động kể chuyện ở trường mầm non Hải An

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HẢI LĂNG TRƯỜNG MẦM NON HẢI AN BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 24-36 THÁNG THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG KỂ CHUYỆN Ở TRƯỜNG MẦM NON HẢI AN Lĩnh vực: Giáo dục nhà trẻ Tên tác giả: Nguyễn Thị Thu Thủy Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hải An Hải An, tháng 1 năm 2024
2 I. MỞ ĐẦU Lý do chọn biện pháp Ngôn ngữ luôn có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ mầm non. Ngôn ngữ chính là phương tiện để trẻ phát triển tư duy và giáo dục tình cảm, thẩm mỹ cho trẻ. Trong giáo dục trẻ mầm non hiện nay, càng thấy rõ hơn vai trò của ngôn ngữ đối với việc giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt: Đức, trí, thể, mỹ. Ngôn ngữ chính là công cụ để trẻ giao tiếp, trao đổi với nhau trong học tập cũng như trong vui chơi. Đặc biệt, trẻ 24-36 tháng là lứa tuổi có vốn từ phát triển mạnh, trẻ có thể nói được câu ngắn 3 đến 4 từ, có nhu cầu giao tiếp với mọi người, trẻ thích tìm hiểu về những điều mới lạ trong cuộc sống xung quanh, thường sử dụng các từ ngữ chỉ tên gọi, hành động, công việc của con người gần gũi với trẻ. Vì vậy để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ đòi hỏi cô giáo phải có những kỹ năng cần thiết như: Kỹ năng nghe, nói, đọc thơ, kể chuyện diễn cảm, kỹ năng tổ chức các hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ phù hợp bằng phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ quả thực là một vấn đề vô cùng quan trọng. Riêng bản thân tôi, là một giáo viên được phân công nhiều năm trực tiếp dạy trẻ 24-36 tháng tuổi, tôi thấy trẻ lớp tôi rất thích nghe cô kể chuyện, từ những câu chuyện cổ tích, thần thoại thu hút và dễ đi vào tâm hồn trẻ thơ. Qua quá trình tiếp xúc với trẻ tôi nhận thấy ở lớp tôi có nhiều cháu còn nói ngọng, nói lắp, vốn từ của trẻ còn ít khả năng nghe hiểu còn hạn chế. Từ đó, tôi luôn băn khoăn, suy nghĩ làm thế nào để phát triển tốt ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ phát âm đúng, diễn đạt được ý muốn của mình. Xuất phát từ lý do đó, tôi chọn biện pháp “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua hoạt động kể chuyện ở trường mầm non Hải An” II. NỘI DUNG 1. Đánh giá thực trạng. 1.1 Thuận lợi: - Đầu năm 2023-2024, tôi được phân công chủ nhiệm lớp Nhà trẻ 24-36 tháng A1 với tổng số trẻ là 25 trẻ. - Được ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm và tạo điều kiện tốt để giáo viên phát huy hết khả năng của mình trong giảng dạy, luôn tạo mọi điều kiện để giáo viên được học tập bồi dưỡng thường xuyên nâng cao trình độ chuyên môn. - Nhà trường luôn cung cấp đầy đủ tài liệu như sách, tranh truyện, thơ, ca dao, đồng dao cho giáo viên. - Với sự chỉ đạo của nhà trường, môi trường học tập bên trong và bên ngoài lớp học được xây dựng theo hướng lấy trẻ làm trung tâm, góc thơ, truyện trong lớp học được bố trí phù hợp, không gian rộng rãi, thoáng mát, hình ảnh sinh động. - Giáo viên đạt trình độ trên chuẩn, có lòng nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, nắm vững phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân luôn có tinh thần tự học hỏi từ đồng nghiệp, sách báo, internet 1.2. Khó khăn: - Đa số trẻ chưa qua độ tuổi 18-24 tháng nên khả năng giao tiếp của trẻ còn hạn chế, vốn từ nghèo nàn, trẻ hay nói ngọng nói lắp.
3 - Một số phụ huynh ở địa phương đa số làm nghề đánh cá nên ít có thời gian trò chuyện, trao đổi với con nên trẻ càng nhút nhát, ngại giao tiếp với mọi người xung quanh. - Đa số trẻ mới đi học các cháu khóc nhiều, chưa thích ghi với nề nếp và điều kiện sinh hoạt của lớp. *Đầu tiên tôi đã tiến hành khảo sát ở trẻ, kết quả cụ thể như sau: * Kết quả khảo sát đầu năm: Số trẻ 22 Đạt Chưa đạt TT Nội dung khảo sát Số Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ trẻ 1 Nghe hiểu nội dung câu chuyện. 8/25 38,3% 14/25 65,7% 2 Sử dụng một số từ đơn giản để hỏi, 10/25 49,4% 12/25 58,6% trả lời và thể hiện nhu cầu mong muốn: “Cái gì?”, “Làm gì?”, “Để làm gì?”, “Ở đâu?”, “Như thế nào?”. 3 Biết kể lại một đoạn ngắn câu chuyện 7/225 37,8% 19/25 68,2% có sự gợi ý. 4 Biết sử dụng ngôn ngữ lễ phép khi 9/25 43,9% 17/25 62,1% nói chuyện với người lớn. Qua kết quả khảo ban đầu như trên, tôi thấy đa số trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động kể chuyện còn gặp nhiều hạn chế. Giáo viên chưa chú ý luyện câu từ cho trẻ, nhiều trẻ nói ngọng, nói lắp cô chưa kịp thời điều chỉnh và sửa sai.Vì vậy tôi đã tìm tòi nghiên cứu và đưa ra một số biện pháp. “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể chuyện tại trường mầm non Hải An 2. Trình bày biện pháp. 2.1. Lựa chọn nội dung câu chuyện phù hợp với độ tuổi. Lựa chọn nội dung câu chuyện phải dựa vào khả năng, nhu cầu hứng thú và sự phát triển ngôn ngữ của trẻ 24-36 tháng. Tùy từng chủ đề, từng thời điểm mà giáo viên chọn nội dung tranh cho phù hợp. Với trẻ 24-36 tháng tuổi, giáo viên cần chọn những nội dung ngắn gọn, dễ hiểu, ít nhân vật, lời thoại ngắn. Nội dung câu chuyện thật gần gũi với trẻ, phản ánh hoạt động của con người, con vật, đồ vật trong cuộc sống hằng ngày và các hiện tượng sự vật xung quanh bé như tranh truyện bé tưới cây, chăm sóc em bé, bác sĩ khám bệnh, dạo chơi, chăm sóc con vật,... Bước này khá quan trọng vì nó liên quan đến nội dung, kiến thức, câu từ mà tôi cần cung cấp cho trẻ thông qua từng câu chuyện. Ví dụ: Với chủ đề “Bé và các bạn” tôi lựa chọn câu chuyện“Đôi bạn nhỏ” để kể cho trẻ nghe. Nội dung câu chuyện khá dễ hiểu, dễ nhớ và gần gũi giống như cuộc sống hàng ngày của trẻ. Câu chuyện như muốn nhắc nhở trẻ biết yêu thương giúp đỡ bạn. 2.2. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi minh họa nội dung câu chuyện.
4 Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thì việc chuẩn bị một số đồ dùng đồ chơi phục vụ cho giờ kể chuyện là không thể thiếu. Chính vì vậy tôi đã không ngừng sưu tầm, sáng tạo chuẩn bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động kể chuyện. Đồ dùng đồ chơi phải có màu sắc, sinh động đẹp để thu hút trẻ, đồ vật phải phát ra tiếng kêu có âm thanh vui nhộn nhưng phải đảm bảo an toàn, sử dụng hợp lý, đồ dùng đồ chơi phải phong phú đa dạng về thể loại như: Tranh truyện, rối, sa bàn... Tạo tình huống bí mật để thu hút trẻ vào hoạt động một cách thoải mái tự tin và kích thích trẻ nói được nhiều. Ví dụ: Đối với nội dung câu chuyện: “Đôi bạn nhỏ” + Cô kể lần 1: Kể diễn cảm kết hợp tranh minh họa câu chuyện. + Cô kể lần 2: Sử dụng sa bàn có nội dung câu chuyện. Ngoài tranh truyện do nhà trường cấp phát, tôi còn chuẩn bị những con rối rất đẹp để phục vụ cho các câu chuyện. Ví dụ: Trong câu chuyện: “Thỏ con không vâng lời” dùng rối gấu, rối thỏ mẹ , thỏ con. Những con vật nhỏ nhắn xinh xắn luôn là những người bạn đáng yêu của trẻ, hiểu được tâm lý này của trẻ nên khi kể chuyện tôi chuẩn bị đồ dùng cho trẻ như mũ các nhân vật gà con, vịt con,...Để trẻ được cầm, đội và bắt chước nhân vật trong truyện. Việc chuẩn bị đồ dùng phục vụ cho các hoạt động kể chuyện đó là yếu tố góp phần quyết định chất lượng và khả năng sáng tạo của trẻ trong giờ học, khi trẻ có hứng thú với các hoạt động trẻ sẽ mạnh dạn nói lên suy nghĩ của mình. 2.3. Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kể chuyện. Các nhân vật trong câu chuyện thì luôn vận động và thay đổi vị trí nhưng nếu chúng ta chỉ dạy bằng tranh, thì trẻ khó có thể tưởng tượng và hiểu được những hành động của nhân vật. Vì vậy tôi kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin vào làm và tìm tòi các hiệu ứng hình ảnh, slides để tạo hứng thú, kích thích trẻ tập nói để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Ví dụ: Câu chuyện “Quả trứng” làm hiệu ứng slides 2.4. Lựa chọn câu hỏi đàm thoại phù hợp, khuyến khích trẻ kể chuyện cùng cô. Trẻ ở lứa tuổi này nhiều khi hay hỏi và trả lời trống không hoặc nói những câu không có nghĩa. Vì vậy bản thân tôi thường xuyên nhắc nhở trẻ hoặc nói mẫu cho trẻ nghe, động viên khuyến khích trẻ nhắc lại, luôn tạo điều kiện đáp ứng mọi câu hỏi của trẻ một cách ngắn gọn, dễ hiểu. Hệ thống câu hỏi phải phù hợp với độ tuổi của trẻ. Ví dụ: Chủ đề “ Mẹ và những người thân yêu của bé” Tôi chọn câu chuyện “Cháu chào Ông ạ” để đàm thoại nội dung câu chuyện với trẻ. + Cô vừa kể cho các con nghe câu chuyện gì? + Trong chuyện có những ai? + Ông gặp bạn gà con, bạn Gà chào ông như thế nào? + Khi ông gặp bạn chim, bạn chim chào Ông như thế nào? - Các con thấy các bạn trong câu chuyện như thế nào? - Khi gặp người lớn các con phải làm gì? Qua đây cô giáo dục trẻ biết chào hỏi lễ phép khi gặp người lớn.
5 + Tiếp theo, cô khuyến khích trẻ tự kể. Khi kể trẻ đứng gần tranh truyện, dùng que chỉ lên các hình ảnh trong câu chuyện. Nếu trẻ gặp khó khăn giáo viên có thể nhắc nhở và gợi ý thêm cho trẻ. Qua đây trẻ được trình bày ý kiến, suy nghĩ của mình để kể chuyện bằng chính ngôn ngữ của trẻ, thì lúc này vốn từ sẽ tăng lên, là cơ hội trẻ được rèn luyện phát âm rõ ràng, trọn câu,… Quan trọng hơn là thông qua những câu truyện đó, tôi chú trọng việc cung cấp những từ mới, luyện tập trẻ nói từ khó. 2.5. Tổ chức kể chuyện cho trẻ nghe mọi lúc mọi nơi. + Vào buổi sáng giờ đón trẻ, tôi thường cho trẻ chơi theo ý thích ở các góc, khuyến khích trẻ ít nói, khả năng nói chưa rõ,..tham gia vào góc kể chuyện. Ở đây trẻ được tự do xem các tranh ảnh như tranh sa bàn, tranh đóng tập... Qua đó trẻ nói những gì trẻ biết, giao tiếp các bạn trong nhóm, từ đó trẻ cảm nhận được những cái hay cái đẹp trong bức tranh, trẻ thích thú hơn với các hoạt động văn học. + Ở hoạt động chơi tập: Tôi cho trẻ về góc “Bé yêu sách” để tổ chức cho trẻ, tôi thường sử dụng mô hình cho trẻ tham gia vào hoạt động kể chuyện. Khi kể chuyện trẻ được quan sát bức tranh, chỉ vào từng nhân vật để trẻ kể dễ dàng khắc sâu nội dung câu truyện. + Thông qua hoạt động dạo chơi ngoài trời: Tôi cho trẻ ra vườn cổ tích và kể cho trẻ nghe câu chuyện có các nhân vật trong vườn cổ tích. Trẻ đứng xung quanh các nhân vật, trẻ được nghe cô kể chuyện, kích thích trẻ nói 1 cách tự nhiên, thoải mái. -Ngoài ra tôi còn cho trẻ tham quan góc thư viện của nhà trường khi tôi cho trẻ tham quan tôi kể chuyện cho trẻ nghe hoặc cho trẻ kể lại chuyện cùng cô. Trong quá trình kể tôi cho trẻ được nói nhiều hơn, gợi ý để cho trẻ trả lời được các câu dài và có thể nhắc lại lời thoại của các nhân vật. + Thông qua giờ ngủ: Cô có thể kể một câu chuyện ngắn cho trẻ nghe, để giúp trẻ được đi vào giấc ngủ sâu hơn từ đó trẻ nhớ câu chuyện lâu hơn. + Thông qua giờ chơi tập buổi chiều: Cô kể chuyện cho trẻ nghe làm quen với một số câu chuyện mới. Cô có thể giả giọng điệu các nhân vật trong các câu chuyện và cho trẻ đoán tên nhân vật đó, trẻ có thể thể hiện giọng điệu các nhân vật trong câu chuyện theo sự hướng dẫn của cô. Ví dụ 1: Giọng của thỏ mẹ và thỏ con trong câu chuyện “Thỏ con không vâng lời”: + Thỏ con của mẹ, con ở nhà chớ đi chơi xa con nhé! + “Vâng ạ! Con ở nhà”, “Con không đi chơi xa đâu mẹ ạ!”. Ngoài ra cô có thể mở xem một số câu truyện trên máy tính để trẻ làm quen trước. 2.6. Phối hợp với phụ huynh hướng dẫn trẻ kể chuyện tại nhà. Ngoài ra việc phối hợp với phụ huynh trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở nhà cũng rất quan trọng. Thông qua các cuộc trao đổi với phụ huynh thì giáo viên tuyên truyền phụ huynh hãy cố gắng dành thời gian để trò chuyện với trẻ, lắng nghe trẻ nói và tập nói cho trẻ. Khi trò chuyện cần chú ý đến cách diễn đạt câu từ, cách phát âm, nhất là tránh nói từ địa phương để hình thành ngôn ngữ một cách chính xác nhất.
6 Vận động phụ huynh trang bị thêm truyện tranh ở nhà hoặc đến góc sách nhà trường để mượn về kể cho trẻ nghe, sau đó là tập cho trẻ kể chuyện. Khích lệ trẻ bằng cách khi xem truyện ở nhà hôm sau có thể đem lên trường kể cho cô và các bạn cùng nghe. Công tác phối kết hợp này tạo sự gắn kết, hiểu nhau hơn giữa gia đình và nhà trường, cũng là hình thức rất hay để giúp trẻ tự tin, mạnh dạn trong việc sử dụng vốn từ, sử dụng câu phù hợp trong giao tiếp. III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN Qua quá trình áp dụng biện pháp “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể chuyện” ở trường mầm non Hải An tôi đạt được một số kết quả như sau: * Đối với giáo viên - Tạo ra mối quan hệ gần gũi, thân thiện giữa cô và trẻ - Bản thân không ngừng tìm tòi nghiên cứu và tham khảo tài liệu. Luôn học hỏi, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân. - Tạo môi trường học tập phong phú, làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo thu hút trẻ vào hoạt động để giúp trẻ phát triển vốn từ thông qua hoạt động kể chuyện một cách hiệu quả nhất. * Đối với trẻ - Trẻ rất hứng thú trong các hoạt động kể chuyện. - Trẻ đã mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp. - Trẻ biết nói đủ câu vốn từ của trẻ tăng lên đáng kể, tình trạng nói ngọng, nói lắp đã giảm, trẻ nói rõ ràng, trọn câu hơn. - Trẻ biết xem tranh và kể chuyện theo ý tưởng của mình. - Trẻ đã mạnh dạn thể hiện nhu cầu, sở thích của mình bằng lời nói. * Đối với phụ huynh - Phụ huynh cũng đã từng bước hiểu được tầm quan trọng về việc cho trẻ đến trường và phối hợp với giáo viên phát triển vốn từ cho trẻ tại gia đình, cha mẹ vui hơn khi thấy con mình thay đổi và tiến bộ rõ rệt, mạnh dạn hơn, giao tiếp nhiều hơn. Qua thực hiện một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể chuyện của lớp tôi từ đầu năm đến nay đã thu lại được kết quả như sau: * Kết quả khảo sát sau khi thực hiện biện pháp: Số trẻ 25 Đạt Chưa đạt TT Nội dung khảo sát Số Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ trẻ 1 Nghe hiểu nội dung câu chuyện. 22/25 90,9% 2/25 9,1% 2 Sử dụng một số từ đơn giản để hỏi, 21/25 95,4% 1/25 0,6% trả lời và thể hiện nhu cầu mong muốn: “Cái gì?”, “Làm gì?”, “Để làm gì?”, “Ở đâu?”, “Như thế nào?”.
7 3 Biết kể lại một đoạn ngắn câu chuyện 19/25 86,3% 3/22 13,7% có sự gợi ý. 4 Biết sử dụng ngôn ngữ lễ phép khi 20/25 90,9% 2/22 9,1% nói chuyện với người lớn. IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Ý nghĩa của biện pháp - Phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở trường mần non và đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ 24-36 tháng là vấn đề rất quan trọng và cần thiết. - Muốn phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động kể chuyện đạt hiệu quả cao, trước hết chúng ta cần phải xây dựng kế hoạch theo chủ đề. - Đối mới phương pháp dạy học và hình thức tổ chức, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi, đồ dùng đồ chơi phải có tính thẩm mỹ. - Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong giờ kể chuyện giáo viên cần đầu tư về thời gian nghiên cứu để lựa chọn nội dung truyện kể hay, cô cần xác định được giọng kể phù hợp để gây hứng thú cho trẻ . 2. Kiến nghị và đề xuất * Đối với nhà trường - Tổ chức thường xuyên các chuyên đề phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động làm quyen văn học ở trong trường mần non. - Tiếp tục xây dựng môi trường phong phú, bổ sung các đồ dùng tăng cường làm và sưu tầm các tranh truyện để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động. * Đối với phòng giáo dục - Tổ chức thường xuyên các chuyên đề phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động làm quyen văn học, giúp giáo viên có điều kiện trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Trên đây là biện pháp “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua hoạt động kể chuyện tại trường mầm non Hải An”. mà bản thân tôi đã thực hiện và có hiệu quả trong năm học vừa qua. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của ban giám khảo để đề tài này của tôi được hoàn thiện hơn./. Hải An, ngày 05 tháng 1 năm 2024 NGƯỜI VIẾT Nguyễn Thị Thu Thủy
8
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HẢI LĂNG TRƯỜNG MẦM NON HẢI AN BIỆN PHÁP “ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 24 - 36 THÁNG THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG KỂ CHUYỆN TẠI TRƯỜNG MN HẢI AN ” Lĩnh vực: Giáo dục nhà trẻ Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thủy Đơn vị công tác: Trường mầm Non Hải An Năm học: 2023 – 2024