Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái tại trường Mầm non Hải Sơn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái tại trường Mầm non Hải Sơn" được hoàn thành với các biện pháp như: Sử dụng trò chơi trong giờ học giúp trẻ nhận biết chữ cái; Sử dụng trò chơi giúp trẻ ôn luyện, ghi nhớ, nhận biết mặt chữ cái; Sưu tầm và sáng tác một số trò chơi chữ cái phù hợp trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái tại trường Mầm non Hải Sơn

Phần I. Mở đầu Lý do chọn biện pháp Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động làm quen với chữ cái ở lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi đóng vai trò rất quan trọng, nhằm cung cấp cho trẻ những kiến thức ban đầu về làm quen chữ cái tiếng Việt, giúp trẻ nhận dạng 29 chữ cái trong bảng chữ cái, là cơ hội để trẻ phát triển vốn từ. Thông qua việc làm quen chữ cái trẻ được tập nghe để phân biệt và tập phát âm các âm của chữ cái tiếng Việt, được làm quen với hình dạng, cách sắp xếp các chữ cái thành từ. Hoạt động làm quen chữ cái còn là phương tiện góp phần phát triển ngôn ngữ giao tiếp, trao đổi của trẻ, đó cũng là tiền đề khi trẻ vào lớp 1. Đối với trẻ mầm non “Chơi là hoạt động chủ đạo” trò chơi được xem là ưu thế khi trẻ tham gia các hoạt động, qua đó trẻ được “học bằng chơi, chơi mà học”. Việc học chữ cái qua trò chơi sẽ rất sinh động, kích thích trẻ hứng thú nhiều hơn. Các trò chơi cho trẻ đòi hỏi phải thích hợp, được vận dụng một cách linh hoạt theo chủ đề thu hút sự tham gia của trẻ. Và trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh covid-19, trẻ Mầm non tạm hoãn đến trường, phải ở nhà trong thời gian dài, đây là khoảng thời gian bố mẹ thực sự là những người bạn của con, cùng học cùng chơi và đồng hành với con trong mọi hoạt động. Vì vậy, trò chơi là một trong những phương tiện giúp phụ huynh cũng dễ dàng nắm bắt nội dung và hòa mình vào trò chơi để chơi với trẻ. Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ cái không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó, biết vận dụng những biện pháp linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để từ đó trẻ có sự tập trung chú ý và đạt được kết quả cao. Nhận thức được tầm quan trọng cũng như những khó khăn trong quá trình tổ chức hoạt động làm quen với chữ cái, tôi đã mạnh dạn chọn biện pháp “Sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái tại trường Mầm non Hải Sơn”. Phần II. Nội dung 1. Đánh giá thực trạng Trường Mầm non Hải Sơn là một trường thuộc vùng khó của huyện Hải Lăng. Trường có 3 điểm lẻ và 1 điểm chính, điểm lẻ cách xa trung tâm 8km. Phụ huynh của trẻ trên 95% là làm nghề nông nên ít có điều kiện phối hợp với nhà trường chăm sóc giáo dục trẻ. Vì thế giáo viên đóng vai trò rất quan trọng là người cung cấp kiến thức mới cho trẻ, giúp trẻ học tốt, biết cách thực hiện yêu cầu của bài học, tạo ra sự hứng thú, tích cực khi trẻ tham gia hoạt động. Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau:
2 1.1. Thuận lợi. - Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên sắp xếp tạo điều kiện cho tôi được tham dự các buổi tập huấn bồi dưỡng chuyên môn và dự chuyên đề lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cũng như chuyên đề của các lĩnh vực khác do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện tổ chức. - Môi trường chữ viết trong và ngoài lớp được trang trí mở, phong phú, đa dạng về thể loại tạo cơ hội thuận tiện cho trẻ được khám phá, đọc, chơi mọi lúc mọi nơi. - Bản thân là giáo viên đứng lớp có trình độ đạt chuẩn và nhiều năm là giáo viên dạy giỏi các cấp nên có kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân có ý thức tinh thần trách nhiệm cao được phụ huynh tin tưởng và tín nhiệm. - Trẻ trong lớp được phân chia và được học theo chương trình riêng của từng độ tuổi nên dễ dàng tiếp cận chương trình giáo dục Mầm non. - Đa số phụ huynh có nhận thức về ngành học mầm non và quan tâm đến hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của lớp. 1.2. Khó khăn - Lớp có 35 trẻ, trong đó có 10 trẻ lần đầu tiên đến trường nên vốn hiểu biết và tham gia vào các hoạt động chơi cùng bạn còn hạn chế, có 03 trẻ phát âm chưa rõ tiếng nên trẻ ngại phát âm trước đông người, có 07 trẻ biết trọn vẹn bảng chữ cái nên khi tham gia hoạt động thường chủ quan, không tập trung chú ý. - Đồ dùng đồ chơi của trẻ mặc dù được nhà trường đầu tư, mua sắm nhưng vẫn chưa đồng bộ, nhiều đồ dùng sử dụng nhiều năm nên đã cũ và hư hỏng. - Phụ huynh chưa phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm về việc giúp trẻ làm quen với chữ cái. Một số phụ huynh chỉ mong muốn trẻ biết đọc và viết rành chữ cái, vô tình tạo áp lực khiến trẻ mất sự hứng thú, thờ ơ, chán học khi vào tiểu học. 1.3. Khảo sát thực trạng: Căn cứ vào những thuận lợi khó khăn trên, ngay từ đầu năm học tôi đã bắt đầu thực hiện biện pháp và khảo sát trên trẻ. * Kết quả: Trẻ nhận biết Trẻ so sánh sự Trẻ tìm Trẻ hứng thú và phát âm giống và khác đúng chữ tham gia vào Nội dung đúng âm các nhau giữa 2 cái có trong hoạt động làm chữ cái chữ cái từ quen chữ cái Làm quen 55% 40% 50% 40% chữ cái o,ô,ơ Làm quen 50% 40% 51% 44% chữ cái a,ă,â
3 * Qua kết quả khảo sát trên tôi nhận thấy: - Trẻ nhận biết và phát âm đúng âm các chữ cái còn hạn chế, và nhanh quên. - Trẻ chưa mạnh dạn và tự tin để nói lên điểm giống và khác nhau giữa 2 chữ cái (o-ô, o-ơ, …). - Trẻ đã tìm đúng chữ cái o, ô, ơ, a, ă, â có trong từ nhưng mất nhiều thời gian, và phụ thuộc vào một số bạn đã biết. - Trẻ biết tham gia vào hoạt động làm quen chữ cái theo yêu cầu của cô nhưng tỏ ra không hứng thú và không hợp tác. Qua kết quả khảo sát trên tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ hứng thú hơn trong quá trình làm quen với chữ cái. 2. Trình bày các biện pháp 2.1. Biện pháp: Sử dụng trò chơi trong giờ học giúp trẻ nhận biết chữ cái Để tổ chức hoạt động có hiệu quả và thu hút trẻ tham gia tích cực điều đầu tiên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ trong lớp mình. - Trẻ ở độ tuổi này rất thích cái đẹp, mới lạ và có tính hấp dẫn cao nên việc gây hứng thú cho trẻ ở hoạt động này lại càng quan trọng hơn. Nếu cứ bắt buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ, một tiết dạy không có tính sáng tạo thì trẻ nhàm chán, tiếp thu bài bị hạn chế và không đạt được những yêu cầu mong muốn của cô. Vì vậy, tôi đã sử dụng trò chơi để giúp trẻ nhận biết chữ cái nhanh hơn, đúng hơn và hứng thú hơn trong hoạt động học. Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động dạy trẻ làm quen chữ cái n,m - Trước đây cô cho trẻ ngồi 3 tổ, cô giới thiệu tranh và cho trẻ đọc từ dưới tranh, cho trẻ ghép thẻ chữ cái rời thành từ giống từ dưới tranh và yêu cầu trẻ chọn chữ cái cần dạy ở trong từ. Để tăng sự hứng thú cho trẻ tôi đã thay thế bằng trò chơi “Hái quả” nhằm kích thích tính tò mò cho trẻ, tôi lồng chữ cái vào bên trong quả, dẫn dắt trẻ đến bên cây cho trẻ chọn 1 quả và về thảo luận theo nhóm (đó là chữ gì, cách phát âm như thế nào, có cấu tạo gồm nét gì (nếu trẻ biết)) sau đó tôi mới tập trung trẻ lại để cũng cố kiến thức cho trẻ. Trẻ tham gia chơi trò chơi “Hái Trẻ thảo luận cùng bạn về quả” và chọn lấy 1 quả mình thích cấu tạo và cách phát âm chữ “n”
4 - Khi giới thiệu cấu tạo chữ “n”: Trước đây cô cầm thẻ chữ cái và nói cấu tạo chữ “n” gồm một nét thẳng và một nét móc thì trẻ chỉ nghe và nhanh quên. Để thay đổi sự hứng thú trong buổi học tôi giới thiệu cấu tạo chữ “n” trên máy tính bằng cách cắt rời ra từng nét rồi khi giới thiệu tôi ghép lại thành chữ “n” hoàn chỉnh, như vậy trẻ được tri giác trực tiếp các nét của chữ “n” và trẻ sẽ nhớ lâu hơn, chính xác hơn. Cô phân tích cấu tạo chữ “n” - Khi dạy trẻ so sánh: Trước đây trẻ cầm 2 thẻ chữ cái trên tay để so sánh, nhưng để trẻ được trãi nghiệm và nhớ lâu hơn cấu tạo của chữ n,m tôi cho trẻ chơi trò chơi “Tạo chữ”. Trẻ ghép nét rời thành chữ cái n,m sau đó trẻ tìm ra được đặc điểm giống nhau và khác nhau trên sản phẩm của mình để so sánh. Trẻ tạo chữ n,m để so sánh * Yêu cầu đối với cô giáo khi tổ chức hoạt động làm quen chữ cái thì cần phải phát âm to, rõ ràng, chuẩn âm chữ cái. Qua việc sử dụng trò chơi trong giờ học để giúp trẻ nhận biết chữ cái trên thì tôi thấy: - Đa số trẻ rất hứng thú tham gia, chăm chú lắng nghe mỗi khi cô giới thiệu bài và say sưa thảo luận cùng bạn. - Đặc biệt còn giúp trẻ ghi nhớ chữ cái lâu hơn có khoa học hơn, chứ không phải bắt trẻ nhớ một cách máy móc, học thuộc.
5 Như vậy khi tổ chức hoạt động làm quen chữ cái lần này hiệu quả đạt được cao hơn sơ với 2 nhóm chữ cái tôi đã tổ chức lần trước. 2.2. Biện pháp: Sử dụng trò chơi giúp trẻ ôn luyện, ghi nhớ, nhận biết mặt chữ cái Trong tất cả các phương pháp, biện pháp giúp trẻ hiểu và nhớ lâu nhất nội dung đã truyền đạt thì phương pháp dùng trò chơi là phương pháp hiệu quả nhất và gây hứng thú nhất đối với trẻ. Trò chơi cũng là cách để giúp trẻ ôn luyện, ghi nhớ, nhận biết mặt chữ cái mà trẻ đã được làm quen trước đó. Nhưng để trò chơi có hiệu quả và trẻ hứng thú suốt cả quá trình chơi thì việc lựa chọn trò chơi và cách tổ chức của cô giáo là hết sức quan trọng và phải có tính sáng tạo. Đặc biệt cô phải thay đổi trò chơi liên tục tránh nhàm chán cho trẻ. Ví dụ: Trò chơi “Tạo chữ” “i, t, c” không nhất thiết phải sử dựng một số nguyên vật liệu như: que tính, hột hạt, nắp chai, nét rời, phấn, … để dạy trẻ mà tôi thường xuyên thay đổi bằng cách cho trẻ tự trãi nghiệm chơi tạo chữ ngay trên cơ thể mình (chữ i trẻ đứng thẳng, chữ t trẻ đứng thẳng giang 2 tay sang ngang, chữ c thì dùng ngón tay uốn cong lại). Để cho trẻ cảm thấy hứng thú và có điều mới lạ sau mỗi lần chơi trò chơi này. Ngoài ra tôi còn sử dụng trò chơi trên phần mềm máy tính (phần mềm kidsmart, phần mềm E Leaning) vì lúc này trẻ sẽ hứng thú nhiều hơn, khả năng ghi nhớ lâu hơn khi được tiếp xúc trực tiếp với máy tính được chọn và nhận được kết quả đúng hoặc sai bằng biểu tượng khuôn mặt và được phép làm lại. Lúc đó trẻ hứng thú hơn nhiều. Ví dụ: Trò chơi để ôn luyện chữ cái l, m, n. - Trước đây khi cô yêu cầu trẻ chọn chữ “l” trẻ tìm chữ “l” trong rổ đưa lên và phát âm. Để thay đổi hứng thú cho trẻ trong ôn luyện chữ cái tôi sử dụng trò chơi “Thả quân zich zăc”, Cô cho trẻ chọn bấm vào quân zích zắc, quân zích zắc rơi xuống ô chữ cái nào thì trẻ phát âm chữ cái đó. Hình ảnh từ trò chơi “Thả quân zich zăc”
6 - Hoặc trò chơi “Tìm chữ cái còn thiếu”: Cô cho xuất hiện hình ảnh kèm từ có thiếu chữ cái cần chọn, yêu cầu trẻ tìm chữ cái để điền vào đó, nếu trẻ làm đúng thì có hành động vỗ tay chúc mừng, nếu sai thì xuất hiện mặt mếu và động viên trẻ chọn lại. Hình ảnh từ trò chơi “Tìm chữ cái còn thiếu” Qua sử dụng các trò chơi này tôi nhận thấy đa số trẻ hứng thú tham gia, chờ đến lượt và ghi nhớ lâu hơn các chữ cái trẻ đã được làm quen. Đặc biệt sau mỗi thực hành trên máy tính trẻ sẽ phấn khích nhiều hơn. Như vậy khi sử dụng các trò chơi trong giờ ôn luyện, cũng cố sẽ giúp trẻ ghi nhớ mặt chữ cái nhanh hơn và đạt hiệu quả cao hơn nhưng bên cạnh đó cần có nhiều thời gian để chuẩn bị. Giáo viên cũng đòi hỏi có kĩ năng sử dụng máy tính thành thạo mới cắt ghép được các hình ảnh, trò chơi đưa vào phần mềm E Leaning đạt hiệu quả. 2.3. Biện pháp 3: Sưu tầm và sáng tác một số trò chơi chữ cái phù hợp trẻ. - Ngoài việc sử dụng các trò chơi chữ cái trên, để các hoạt động luôn gây hứng thú và lôi cuốn trẻ tham gia một cách tích cực và thường xuyên thì bản thân tôi phải luôn luôn thay đổi các trò chơi một cách linh hoạt và sáng tạo tránh gây nhàm chán cho trẻ. Bằng cách tôi thường xuyên sưu tầm các bài ca dao, đồng dao, hò vè, … để luyện pháp âm cho trẻ như: Con kiến mà leo cành đa Leo phải cành cụt leo ra leo vào Con kiến mà leo cành đào Leo phải cành cụt leo vào leo ra (luyện phát âm chữ a)
7 Ăn một bát cơm Trâu ơi ta bảo trâu này Nhớ người cày ruộng Trâuđĩa cho muống cày cho sâu Ăn ăn rau béo trâu ởNhớ khôn khéo ao đâu đời người đào chi chẳng qua cũng chỉ hơn nhau chữ cần Ăn một quả đào (luyện phát vunchữ â) Nhớ người âm gốc (luyện phát âm chữ ă) - Thiết kế các trò chơi bằng phần mềm kisd mart, phần mềm E leaning để thay đổi mỗi khi tổ chức cho trẻ ôn luyện chữ cái. Hình ảnh từ trò chơi sắp xếp các chữ cái giống nhau trên khối hộp, hình tròn theo thứ tự từ lớn đến bé và ngược lại Hình ảnh từ trò chơi có bao nhiêu Hình ảnh từ trò lật ô đoán chữ chữ cái “b” trong bài Ăn quả Phần III. Hiệu quả của việc áp dụng áp biện pháp trong thực tế tổ chức các hoạt động CSGD trẻ tại cơ sở GDMN. Sau một thời gian áp dụng biện pháp “Sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái”. Kết quả khảo sát cho thấy trẻ có sự tiến bộ rõ rệt: Nội dung Trẻ nhận Trẻ so sánh sự Trẻ tìm đúng Trẻ hứng thú biết và phát giống và khác chữ cái có tham gia vào
8 âm đúng âm nhau giữa 2 trong từ hoạt động làm các chữ cái chữ cái quen chữ cái Khảo sát 98% 90% 100% 100% 29 chữ cái Dựa vào kết quả khảo sát trên: * Đối với trẻ: So với 2 lần tổ chức hoạt động làm quen chữ cái đầu năm thì sau khi áp dụng biện pháp này. - Trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động và có biểu hiện sự chờ đợi mỗi khi đến ngày cô tổ chức hoạt động làm quen chữ cái tiếp theo. - Khả năng ghi nhớ các các chữ cái chính xác và nhanh nhạy. - Kích thích tính tò mò và rèn luyện được khả năng tập trung trong suốt quá trình diễn ra hoạt động. - Đa số trẻ đều tỏ ra hứng thú với việc tìm và đọc chữ cái ở trong môi trường xung quanh. * Đối với phụ huynh: - Nhận thấy được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với chữ cái. - Chủ động phối hợp với cô giáo bằng cách tham khảo ở cô giáo các trò chơi về ôn luyện, cũng cố chữ cái để dạy con ở nhà, nhất là trong thời gian nghĩ dịch dài ngày thì càng có ý nghĩa hơn. - Sẵn sàng giúp đỡ và chia sẽ những khó khăn với cô giáo về việc làm đồ dùng dạy học. Phần IV. Kết luận 1. Tóm tắt ý nghĩa của biện pháp Qua quá trình dạy trẻ làm quen chữ cái, tôi nhận thấy việc cho trẻ làm quen chữ cái là một hoạt động vô cùng quan trọng. Vì thế, là một giáo viên dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi tôi cần phải nắm vững nội dung và phương pháp tổ chức hoạt động này. Thông qua việc áp dụng biện pháp nêu trên tôi nhận thấy giờ học không còn nặng nề, nhàm chán đối với trẻ như trước đây. Với phương pháp “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”, trẻ được tự mình tham gia vào hoạt động dưới sự hướng dẫn của cô giáo nên trẻ rất hứng thú, ghi nhớ lâu, được khám phá, trải nghiệm chữ cái thông qua các trò chơi hấp dẫn, mới lạ để lại ấn tượng tốt trong lòng trẻ, và nhu cầu mong muốn được tham gia tiếp vào hoạt động làm quen chữ cái lần sau. Bài học kinh nghiệm: - Bản thân phải có năng lực trình độ chuyên môn vững vàng để dạy trẻ. - Nắm được nội dung các hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái. - Biết thiết kế và tổ chức các trò chơi chữ cái theo chủ đề. - Thường xuyên theo dõi, kiểm tra về chất lượng trên trẻ để có biện pháp bồi dưỡng cho từng trẻ và có kế hoạch thay đổi trò chơi.
9 - Tạo môi trường chữ viết trong và ngoài lớp đẹp mắt, hấp dẫn cho trẻ. - Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình để giúp trẻ học tốt hơn. - Và đặc biệt luôn nghiên cứu sách báo, tài liệu, tham khảo thông tin qua mạng, dự giờ đồng nghiệp đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. Nghiên cứu các phần mềm trò chơi chữ cái để đưa vào hoạt động học cho trẻ, lựa chọn trò chơi phù hợp với từng nhóm chữ cái để tổ chức hoạt động đạt hiệu quả cao. 2. Kiến nghị, đề xuất - Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện hỗ trợ kinh phí trong việc làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm quen với chữ cái. - Bổ sung, thay thế các đồ dùng, đồ chơi, thẻ chữ cái đã cũ và hư hỏng. - Tổ chức nhiều chuyên đề, hoặc sinh hoạt chuyên môn về lĩnh vực phát triển ngôn ngữ mà đặc biệt là hoạt động làm quen với chữ cái. Trên đây là biện pháp sử dụng trò chơi giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen với chữ cái tại trường Mầm non Hải Sơn mà tôi đã áp dụng trong quá trình dạy trẻ làm quen chữ cái. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của quý ban giám khảo để bản thân tôi có thêm nhiều kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ngày một tốt hơn. Tôi xin trân trọng cám ơn! Hải Sơn, ngày 13 tháng 12 năm 2021 XÁC NHẬN CỦA Tôi xin cam đoan đây là giải pháp của mình THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Lê Thị Hiệp Hồ Thị Ngọc Yến
MỤC LỤC Trang Phần I. Mở đầu...................................................................................................... 1 Lý do chọn biện pháp............................................................................................ 1 Phần II. Nội dung.................................................................................................. 1 1.Đánh giá thực trạng............................................................................................ 1 1.1. Thuận lợi........................................................................................................ 2 1.2. Khó khăn........................................................................................................ 2 1.3. Khảo sát thực trạng:....................................................................................... 2 2. Trình bày các biện pháp.................................................................................... 3 2.1. Biện pháp: Sử dụng trò chơi trong giờ học giúp trẻ nhận biết chữ cái...........3 2.2. Biện pháp: Sử dụng trò chơi giúp trẻ ôn luyện, ghi nhớ, nhận biết mặt chữ cái.......................................................................................................................... 5 2.3. Biện pháp 3: Sưu tầm và sáng tác một số trò chơi chữ cái phù hợp trẻ.........6 Phần III. Hiệu quả của việc áp dụng áp biện pháp trong thực tế tổ chức các hoạt động CSGD trẻ tại cơ sở GDMN.......................................................................... 7 Phần IV. Kết luận.................................................................................................. 8 1. Tóm tắt ý nghĩa của biện pháp.......................................................................... 8 2. Kiến nghị, đề xuất............................................................................................. 9