Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non" được hoàn thành với mục tiêu nhằm giúp giáo viên nhà trường tìm ra một số giải pháp thiết thực và cụ thể để ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG MẦM NON TỰU LIỆT XÃ TAM HIỆP ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP STEAM VÀO THIẾT KẾ CÁC DỰ ÁN TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO CHO TRẺ 4-5 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON Lĩnh vực : Giáo dục mẫu giáo Cấp học : Mầm non Tên tác giả : Nguyễn Nguyệt Anh Đơn vị công tác : Trường mầm non Tựu Liệt xã Tam hiệp Chức vụ : Giáo viên Năm học 2022 - 2023
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng Khoa học và công nghệ huyện Thanh Trì Họ và Ngày Nơi công Chức Trình độ Tên sáng kiến tên tháng năm tác danh chuyên sinh môn “Ứng dụng phương pháp STEAM vào Nguyễn Trường Đại học Giáo thiết kế các dự án Nguyệt 22/01/1992 Mầm non Sư phạm Viên trải nghiệm sáng tạo Anh Tựu Liệt Mầm non cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non”. - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục mẫu giáo. - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 1/8/2022 - Mô tả bản chất của sáng kiến: + Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm: Giúp giáo viên nhà trường tìm ra một số giải pháp thiết thực và cụ thể để ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non. + Về nội dung của sáng kiến: Mục lục, đặt vấn đề, giải quyết vấn đề, kết luận và phụ lục cụ thể như sau: * Phần I: Mục lục. * Phần II: Đặt vấn đề * Phần III: Giải quyết vấn đề Nội dung và giải pháp nhằm thực hiện ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo tư duy của trẻ trong trường mầm non. 1. Nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm nhận thức của trẻ và giáo viên trước khi thực hiện ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ. 2. Lập kế hoạch ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non.
1 3. Xây dựng môi trường phù hợp để có thể ứng dụng phương pháp STEAM cho trẻ trải nghiệm. 4. Xây dựng các dự án ứng dụng phương pháp STEAM vào các hoạt động. 5. Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh ứng dụng vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi. * Phần IV: Kết quả đạt được. * Phần V: Kết luận và khuyến nghị. + Về khả năng áp dụng của sáng kiến: Tôi có một bản kế hoạch hoàn chỉnh về ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non trong năm học 2022- 2023. Với việc lập các dự án STEAM và có sự trải nghiệm sáng tạo sẽ thúc đẩy được sự phát triển của trẻ. Bản thân tôi và giáo viên trong lớp sẽ chủ động trong việc sưu tầm các nguyên vật liệu, chủ động trong việc xây dựng các bài giảng, bài soạn từ đó đem lại sự tương tác giữa cô và trò cao hơn, khăng khít hơn. Bản kế hoạch này của tôi đã được áp dụng từ tháng 8 đến nay đã có hiệu quả rất tốt và được ban giám hiệu, tổ chuyên môn cũng như chị em đồng nghiệp đánh giá rất cao. Việc xây dựng môi trường học tập, các góc được thiết kế phù hợp, đồ dùng phong phú đã giúp trẻ phát huy tối đa tính sáng tạo, khả năng tư duy trí tưởng tượng phong phú. Sự sắp xếp đa dạng, hấp dẫn ở mỗi góc chơi đều mang đến cho trẻ những hoạt động lý thú và còn giúp cho sự phát triển kỹ năng của trẻ.Trong năm học vừa qua lớp tôi đã may mắn được Ban giám hiệu chọn làm lớp điểm: “Ứng dựng phương pháp STEAM vào các hoạt động trải nghiệm”. Bản thân tôi và các giáo viên trong lớp đã rất cố gắng trang trí lớp, sưu tầm các nguyên vật liệu, tạo cảnh quan môi trường thân thiện gần gũi với trẻ để trẻ có thể thoải mái hoạt động, tự do sáng tạo và lớp chúng tôi đã đạt giải “Nhất” trong hội thi: “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” với chủ đề “Xây dựng trường, lớp mầm non hạnh phúc” được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao. Qua các tháng của từng dự án, trẻ được củng cố, rèn luyện kiến thức, kĩ năng trẻ đã biết, đồng thời thu nhận các kiến thức, kĩ năng mới một cách tự nhiên, thông qua trải nghiệm chứ không phải chỉ từ lời nói của người lớn. Điều quan trọng nhất trong mỗi dự án học tích hợp đó là làm sao để trẻ cảm thấy hứng thú với dự án đang được học. Điều này sẽ kích thích sự khám phá, tìm tòi xuất phát từ nhu cầu của bản thân trẻ và hứng thú hơn nữa khi trẻ được khám phá bằng chính những trải nghiệm trực tiếp của mình. Những trải nghiệm đó khiến
cho bé nhớ lâu hơn và cảm thấy yêu thích việc học tập, kiến thức từ đó cũng được “ngấm” một cách tự nhiên. - Những thông tin cần được bảo mật: Không - Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Nhà trường không có giáo viên chuyên trách để dạy trẻ các kỹ năng ứng dụng Steam chuyên sâu mà chủ yếu là các giáo viên tại lớp. Do tình hình dịch Covid-19 nên trẻ phải nghỉ học ở nhà, nên các kỹ năng ứng dụng trải nghiệm Steam của trẻ ở lứa tuổi Mẫu giáo còn hạn chế. Các kỹ năng về steam trong các hoạt động còn đơn điệu, chưa mang tính hiệu quả cao, khi thực hiện chưa được nhuần nhuyễn, bài bản nên còn lúng túng. Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn khi tham gia trải nghiệm . - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Với sự nỗ lực và cố gắng của bản thân thực hiện nội dung ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ bước đầu đã mang lại những kết quả như sau: - Đối với học sinh: + 32/32 trẻ tại lớp rất say mê, hứng thú và yêu thích học thông qua các dự án. + Kỹ năng hoạt động nhóm của trẻ được nâng cao, trẻ mạnh dạn, tự tin khi tham gia vào các dự án. + Giúp trẻ kết nối giữa các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. + Phát triển được tối đa tính sáng tạo, trí tưởng tưởng và tư duy ở trẻ. - Đối với giáo viên: Đã sử dụng tốt phương pháp sư phạm, nâng cao kiến thức cơ bản hiểu biết về phương pháp STEAM, kỹ năng thực hành của từng nội dung đạt kết quả cao, nắm vững phương pháp dạy học theo chương trình giảng dạy mầm non, có nhiều kinh nghiệm, sáng tạo trong tiết dạy, trong việc tạo môi trường học tập cho trẻ, đã tạo được niềm tin và thu hút sự quan tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh. - Đối với phụ huynh học sinh: Các bậc phụ huynh đã nắm được tầm quan trọng của việc ứng dụng phương pháp STEAM vào dạy học. Đa số phụ huynh nhiệt tình giúp giáo viên trong công tác sưu tầm và dạy trẻ. Phụ huynh đã quan tâm tới con em mình, đặc biệt trong việc kết hợp dạy trẻ tôi đã tạo được sự tin tưởng ở phụ huynh.
1 - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu hoặc áp dụng thử nếu có:
Những biện pháp trong đề tài được BGH đánh giá có hiệu quả cao trong quá trình nâng cao kỹ năng ứng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi cho trẻ. Được bạn bè đồng nghiệp tích cực tham khảo và ứng dụng vào quá trình giảng dạy cho trẻ, đáp ứng hiệu quả việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Thanh Trì, ngày 24 tháng 04 năm 2023 Người nộp đơn Nguyễn Nguyệt Anh
MỤC LỤC Nội dung Trang ĐẶT VẤN ĐỀ 1-2 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3-4 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 4-5 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 4-5 1. Đặc điểm tình hình 4-5 2. Thuận lợi 4-5 3. Khó khăn 5 III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 5 - 21 1. Biện pháp 1: Nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm nhận thức của trẻ và giáo viên trước khi thực hiệnứng dụng phương pháp 5-6 STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ. 2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường 6-7 mầm non. 3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường phù hợp để có thể ứng dụng 7 - 11 phương pháp STEAM cho trẻ trải nghiệm. 4. Biện pháp 4: Xây dựng các dự án ứng dụng phương pháp STEAM 11 - 13 vào các hoạt động. 5. Biện pháp 5: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh ứng dụng vào 13 - 14 thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi. IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC. 14 - 15 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 16 - 19 I. KẾT LUẬN 16 -19 II. KHUYẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 19 - 19 CÁC MINH CHỨNG THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1 ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm gần đây, phương pháp giáo dục STEAM được nhắc đến khá nhiều. Giáo dục STEAM đã trở thành xu hướng và đang phát triển mạnh mẽ tại nhiều nước trên thế giới. Tại Việt Nam, giáo dục STEAM du nhập từ các cuộc thi Robot dành cho học sinh do các công ty công nghệ tại Việt Nam triển khai cùng với các tổ chức nước ngoài. Từ đó đến nay giáo dục STEAM đã bắt đầu có sự lan tỏa với nhiều hình thức, cách thức thực hiện, tổ chức hỗ trợ khác nhau. Hai yếu tố cốt lõi của STEAM là sự kết hợp và tính thực tế. Thay vì chỉ học thông qua những giáo trình khô khan và chủ yếu là học thuộc lòng thì trẻ được tiếp xúc với các vấn đề thực tế, đồng thời tự tìm ra hướng giải quyết. Những kiến thức mà học sinh tiếp thu cũng rất sát với thực tế và hoàn toàn có thể áp dụng trong cuộc sống. Việc liên kết kiến thức một cách liền mạch sẽ giúp người học có sự chuẩn bị vững vàng cho nghề nghiệp trong tương lai. Ở một số nước phát triển như Mỹ, các công việc liên quan đến khoa học - kỹ thuật thường kiếm được gấp đôi thu nhập trung bình của những công việc khác. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra trẻ được tiếp xúc với phương pháp STEAM thường có tư duy logic và sáng tạo hơn.Tỷ lệ việc làm trong lĩnh vực dạy học theo phương pháp STEAM sẽ tăng mạnh trong các năm sắp tới theo những báo cáo gần đây. Bởi chương trình giáo dục thông thường ít có sự kết nối giữa các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Điều này tạo ra khoảng cách lớn giữa lý thuyết và thực hành, ứng dụng thực tế. Với mô hình tích hợp, STEAM giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức. Trong hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2022- 2023 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Phòng GD&ĐT Huyện Thanh Trì đã khuyến khích các trường mầm non đẩy mạnh việc ứng dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến, hiện đại phù hợp vào các hoạt động giáo dục trẻ như Montessori, STEAM. Đây chính là cơ sở để trường mầm non nơi tôi công tác tổ chức tập huấn, khuyến khích đội ngũ giáo viên nghiên cứu tìm hiểu về phương pháp STEAM. Là một giáo viên với 10 năm kinh nghiệm và không ngừng học hỏi, tôi thấy đây là một phương pháp giáo dục thú vị, phát huy được nhiều tiềm năng, khơi dậy sự sáng tạo trong mỗi bản thân trẻ mầm non. Đồng thời STEAM trang bị cho người học nói chung, những trẻ mầm non khi được ứng dụng phương pháp STEAM nói riêng có những kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý thời gian nhằm đáp ứng nhu cầu của một nền kinh tế thế kỷ 21. STEAM cho phép trẻ em ở lứa tuổi mầm non có thể tiếp cận và phát triển toàn diện.Từ đó nuôi dưỡng lòng đam mê học hỏi ở trẻ, cũng như giúp trẻ phát triển thể chất, vận động và khả năng làm việc chủ động theo kế hoạch - dự án.
2 Đặc điểm tư duy của trẻ mầm non nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng là tư duy trực quan. Vì thế trẻ không học lý thuyết, qua những lời nói suông, giảng giải mà chúng học qua chính những trải nghiệm - thực làm, thực học. Con đường tới STEAM là vô cùng thú vị. Khi quan sát một đứa trẻ được trải nghiệm cùng STEAM sẽ thấy chúng tập trung, say sưa, trí tưởng tượng được sáng tỏ, trí tò mò được thỏa mãn và hơn hết tình yêu, niềm đam mê với khoa học và công nghệ được nảy sinh. Lợi ích, hiệu quả của phương pháp giáo dục STEAM là vô cùng lớn nhưng trên thực tế việc ứng dụng vào trong các hoạt động giáo dục trẻ đối với giáo viên mầm non lại có những khó khăn, bất cập riêng như: Cách dạy tích hợp nhiều bộ môn là hoạt động còn khá mới mẻ với nhiều giáo viên. Đa số giáo viên mầm non đã quen với cách dạy truyền thống, nhiều giáo viên lớn tuổi thì ngại không muốn đổi mới, một số giáo viên trẻ lại không có nhiều kinh nghiệm. Do vậy, giáo viên sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thay đổi tư duy, suy nghĩ của mình khi dạy học theo phương pháp STEAM. Làm thế nào để có thể ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM vào trong các hoạt động giáo dục trẻ mầm non? Làm thế nào để giáo viên mầm non như chúng tôi có thể mạnh dạn, tự tin, chủ động lồng ghép những hoạt động thú vị của STEAM cho trẻ mầm non một cách phù hợp nhất? Đó là những câu hỏi để tôi suy nghĩ đi tìm đáp án. Khi được ban giám hiệu nhà trường phân công dạy trẻ ở độ tuổi mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi), tôi nhận thấy trẻ rất tò mò, có nhu cầu khám phá cao, rất thích cô tổ chức những hoạt động trải nghiệm. Do đó, tôi mạnh dạn nghiên cứu, khai thác sâu vào đề tài: “Ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non”. * Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2022 - Tháng 4/2023 * Đối tượng nghiên cứu: Mẫu giáo nhỡ (4 - 5 tuổi). * Phạm vi nghiên cứu: Ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non nơi tôi công tác.
3 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. STEAM là phương pháp học tập chủ yếu dựa trên thực hành và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Do đó, trẻ được tiếp cận phương pháp giáo dục này có những ưu thế nổi bật như: kiến thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán học chắc chắn, khả năng sáng tạo, tư duy logic, hiệu suất học tập và làm việc vượt trội và có cơ hội phát triển các kỹ năng mềm toàn diện hơn. STEAM viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật), Art (nghệ thuật) và Math (toán học) là phương pháp học được áp dụng đầu tiên tại Mỹ với đặc điểm cung cấp kiến thức toàn diện của năm lĩnh vực: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Điểm nổi bật của STEAM là kết nối, liên hệ thông tin giữa các lĩnh vực vào trong thực tế. Các thí nghiệm, hoạt động thực tiễn thường xuyên diễn ra để các em có thể thảo luận, tự rút ra kết luận và ghi nhớ sâu sắc. Đặc điểm tư duy của trẻ mầm non là tư duy trực quan. Vì thế khi cho trẻ quan sát và thực hiện một thí nghiệm khoa học nên đặt câu hỏi để trẻ tự nói ra những thay đổi, những hiện tượng mà trẻ nhìn thấy, nghe thấy. Tránh giải thích dài dòng về nguyên lý khoa học, mà hãy tập trung vào giúp trẻ phát hiện những thay đổi, những diễn biến của hiện tượng. Lưu ý khi đặt các câu hỏi cho trẻ nên là những câu hỏi ở dạng “mở” để trẻ có thể trả lời được, tránh những câu hỏi mà trẻ chỉ là lời “có” hoặc “không. Nên hỏi những câu hỏi giúp trẻ huy động vốn kinh nghiệm, hiểu biết như: Con gì đây? Con biết gì về quả cam?…hay các câu hỏi kích thích trẻ tìm hiểu, thử nghiệm như: Tại sao con không thử làm xem?…hoặc khuyến khích trẻ suy luận, phán đoán như: Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta cho 1 ít giấm vào cốc bột nở (baking soda) này nhỉ?…hay khơi gợi trí tưởng tượng cho trẻ kiểu: Con có thấy đĩa kẹo bây giờ giống với thứ gì đó mà con đã biết không? Cách tiếp cận dạy học theo phương pháp STEAM chắc chắn không phải là nhiệm vụ dễ dàng nhưng những lợi ích mà STEAM mang lại cho trẻ nhỏ và trường học thì rất lớn. Trường học sẽ không chỉ là nơi để giảng dạy lý thuyết mà ở nơi đó những đứa trẻ được trải nghiệm những kiến thức thực tiễn vừa lớn khôn, trưởng thành, “chơi thông minh và học vui vẻ”. Hoạt động trải nghiệm là một cách học thông qua thực hành, với quan niệm việc học là quá trình tạo ra tri thức mới trên cơ sở trải nghiệm thực tế, dựa trên những đánh giá, phân tích những kinh nghiệm, kiến thức sẵn có. Như vậy, thông qua các hoạt động trải nghiệm, trẻ được cung cấp kiến thức, kỹ năng từ đó hình thành những năng lực, phẩm chất và kinh nghiệm, đồng thời được sử dụng như
4 là một hình thức, một phương pháp, quan điểm giáo dục ở nhiều nước trên thế giới. Các nhà giáo dục dựa vào trải nghiệm như là cách phát triển kinh nghiệm của mỗi cá nhân. Hoạt động trải nghiệm khiến trẻ sử dụng tổng hợp các giác quan (nghe, nhìn, chạm, ngửi…) để có thể tăng khả năng lưu giữ những điều đã tiếp cận được lâu hơn giúp trẻ có thể tối đa hóa khả năng sáng tạo, tính năng động và thích ứng. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Đặc điểm tình hình. Trường tôi là một trường mầm non thuộc huyện ngoại thành, thành phố Hà Nội. Trường đạt chuẩn quốc gia mức độ I năm 2009, trường được Chủ tịch nước tặng huân chương lao động hạng 3 năm 2013. Trường nhiều năm liên tục đạt tập thể lao động xuất sắc, các lớp học rộng rãi, sạch đẹp đã được trang bị nhiều đồ dùng đồ chơi hiện đại. Phòng học rộng rãi, thoáng mát, sạch đẹp với diện tích 65m2, hệ thống điều hoà hai chiều, bình nóng lạnh, máy sấy tay khô và đầy đủ đồ dùng phục vụ cho hoạt động của trẻ. Nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng phục vụ cho các hoạt động giáo dục trẻ theo thông tư 01, ti vi kết nối mạng internet, đồ dùng đồ chơi Montessori phong phú, đẹp. Năm học 2022 - 2023, tôi được Ban giám hiệu phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ với tổng số 32 học sinh. Khi thực hiện đề tài này tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 2. Thuận lợi. Nhà trường tạo điều kiện cho tham gia tập huấn, kiến tập các hoạt động ứng dụng phương pháp tiên tiến do Phòng GD&ĐT tổ chức. Lớp tôi làm điểm kiến tập chuyên đề “Ứng dụng phương pháp STEAM vào hoạt động khám phá” toàn trường năm học 2022-2023. Bản thân là giáo viên đã tốt nghiệp ĐHSPMN có nhiều năm kinh nghiệm, có năng lực chuyên môn vững vàng, yêu nghề, mến trẻ được phụ huynh tin yêu. Trẻ ngoan có nề nếp, hứng thú tích cực tham gia các hoạt động học tập. Nhận được sự quan tâm và ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. 3. Khó khăn. Cơ sở vật chất nhà trường đã từng bước hoàn hiện hơn, tuy nhiên phòng học để đáp ứng cho việc ứng dụng phương pháp STEAM hiện nay cũng chưa thể đáp ứng đầy đủ.
5 Tài liệu tham khảo phương pháp STEAM chưa nhiều, chủ yếu giáo viên vẫn tự nghiên cứu, tìm tòi trên mạng. Hiểu biết của giáo viên về STEAM còn hạn chế. Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều. Một số phụ huynh không thực sự hiểu rõ về STEAM để có cách hỗ trợ trẻ tốt nhất. III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN. 1. Biện pháp 1: Nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm nhận thức của trẻ và giáo viên trước khi thực hiện ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ. Những biện pháp giáo dục trên cơ sở các thành tựu của tâm lý học trẻ em, không những đảm bảo cho sự phát triển tâm lý, nhân cách của trẻ đạt hiệu quả cao mà còn nhằm phát hiện các tiềm năng về trí tuệ cũng như những chức năng tâm lý cấp cao khác ở mỗi lứa tuổi. Hiểu tâm lý học trẻ em còn làm cho bản thân các nhà giáo dục trở nên hoàn thiện hơn. Người có kiến thức tâm lý học sẽ là người biết quan sát tinh tế, hiểu trẻ, trên cơ sở đó khắc phục các thiếu sót và phát triển các khả năng của bản thân để hình thành và phát triển những phẩm chất, năng lực tốt cho trẻ. Trong công tác giáo dục mầm non, từ việc tổ chức đời sống cho trẻ, đến việc giáo dục trẻ trong các hình thức hoạt động ở mọi nơi mọi lúc đều phải dựa vào những đặc điểm phát triển của trẻ trong suốt thời kỳ mầm non. Tâm lý học trẻ em giúp các nhà giáo dục nắm vững các đặc điểm phát triển, từ đó xây dựng một nhãn quan khoa học để thực hiện tốt công tác giáo dục mầm non. Sau khi được tham gia lớp tập huấn “Ứng dụng phương pháp STEAM vào hoạt động giáo dục” do nhà trường tổ chức. Bản thân tôi đã nghiên cứu, tìm hiểu về phương pháp giáo dục này và tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 4-5 tuổi. Tôi nhận thấy rằng trẻ ở lứa tuổi này có một sở thích đặc trưng là khám phá mọi thứ đang diễn ra xung quanh cuộc sống của mình. Những điều mới mẻ luôn khiến trẻ cảm thấy hứng thú và kích thích trí tò mò. Biểu hiện về sở thích của trẻ giai đoạn này khiến chúng ta cảm thấy khá phiền phức khi mà trẻ hỏi quá nhiều. Từ các câu hỏi đơn giản đến phức tạp với vẻ mặt khá hồn nhiên. Chính điều này khiến cho não bộ của bé càng phát triển. Hơn nữa, cũng đã có nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, trẻ càng ham học hỏi, và muốn khám phá thế giới thì càng thông minh, mở mang kiến thức có lợi cho cuộc sống sau này. Ứng dụng phương pháp STEAM đối với trẻ ở lứa tuổi này là điều lý tưởng nhất. Để thực hiện hiệu quả các biện pháp tôi đã nghiên cứu nội dung và tiến hành khảo sát sự cần thiết của phương pháp STEAM trong thiết kế dự án cho trẻ đối với phụ huynh và chia sẻ trên hệ thống zalo nhóm lớp. (Phụ lục 1)
6 Bên cạnh đó, tôi nhận thấy rằng những người đồng nghiệp cùng lớp với mình là những người đóng vai trò quan trọng trong việc phối kết hợp chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ đạt hiệu quả tốt nhất. Vậy để đưa phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ thì người giáo viên là yếu tố then chốt. Chính bởi những điều đó nên tôi đã thiết kế nội dung khảo sát khả năng nhận thức của giáo viên tại lớp mình. * Kết quả: Qua quá trình khảo sát trên thực tế với học sinh và giáo viên tại lớp tôi đã thu được kết quả sau từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp với tình hình thực tế giúp việc ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo đạt hiệu quả cho trẻ hơn. (Phụ lục 2) 2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non. Căn cứ vào độ tuổi và khả năng của trẻ, căn cứ vào những khó khăn thực tế ở trường nơi tôi công tác tôi thấy việc giáo viên tại trường còn lúng túng chưa sắp xếp, lựa chọn các hoạt động STEAM cho phù hợp chủ đề, phù hợp với độ tuổi và số lượng các bài còn rất ít với nội dung còn sơ sài, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới khi thực hiện theo kế hoạch giáo dục của chương trình giáo dục mầm non. Chính vì vậy, tôi lựa chọn biện pháp xây dựng kế hoạch ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non làm cơ sở để bản thân tôi cũng như giáo viên trong lớp có thể lựa chọn các nội dung phù hợp khi dạy trẻ. Để xây dựng được kế hoạch khoa học và hiệu quả, tôi đã thực hiện theo các bước sau. - Bước 1: Khảo sát thực trạng, cơ sở vật chất, điều kiện để xây dựng nội dung các dự án. - Bước 2: Nghiên cứu trên mạng và thường xuyên đến các hiệu sách dành cho thiếu nhi để tìm kiếm các cuốn sách nói phương pháp STEAM dành cho trẻ mầm non. Qua quá trình tìm kiếm tôi có lựa chọn một số tuyển tập “STEAM quanh bé”, “250 thí nghiệm kỳ thú”… - Bước 3: Nghiên cứu đặc điểm của trẻ 4 - 5 tuổi, căn cứ vào kết quả mong đợi của trẻ 4 - 5 tuổi để lựa chọn nội dung phù hợp. - Bước 4: Căn cứ vào mục tiêu của khối lớp mình đề ra để lựa chọn nội dung hoạt động STEAM phù hợp đối với trẻ mẫu giáo nhỡ. - Bước 5: Căn cứ vào những chủ đề đã xây dựng từ đầu năm để lồng ghép các hoạt động STEAM vào bản kế hoạch dự kiến các dự án của lớp mình trong năm học 2022-2023. Ví dụ: Tháng 10 tôi đã lựa chọn dự án “Làm đồ dùng trong gia đình”
7 lồng vào giờ hoạt động tạo hình. Dự án kéo dài từ tuần 1 đến tuần 3 của tháng 10. + Tôi đã tổ chức học dưới hình thức cho trẻ được trải nghiệm, trẻ có thể dùng các nguyên vật liệu sẵn có tại lớp để làm ra các đồ dùng: ba lô, cờ, làm cầu trượt…trẻ vừa được chơi, vừa được học trẻ sẽ nhớ nhanh và lâu hơn. - Bước 6: Phác thảo kế hoạch, chia sẻ với đồng nghiệp để lấy sự nhận xét, góp ý của đồng nghiệp, giúp bản kế hoạch phù hợp, sát với tình hình thực tế của lớp. Từ những cách làm trên, tôi đã xây dựng được một bảng kế hoạch các dự án cụ thể. (Phụ lục 3). Sau khi bảng kế hoạch các dự án được xây dựng xong, tôi tiếp tục tham mưu với tổ trưởng chuyên môn, hiệu phó phụ trách chuyên môn, đồng nghiệp để xin ý kiến, góp ý chỉnh sửa và hoàn thiện bản kế hoạch một cách hoàn chỉnh nhất và cũng như là sự phê duyệt của ban giám hiệu để bản kế hoạch này của tôi có thể thực hiện tại lớp trong năm học 2022- 2023 sao cho hiệu quả. Khi lập kế hoạch có khảo sát về cơ sở vật chất, điều kiện để lựa chọn nội dung dạy. Bên cạnh những căn cứ đặc điểm trẻ, kết quả mong đợi, mục tiêu và chủ đề thì còn dựa trên những nội dung, tài liệu về phương pháp STEAM để lồng ghép, ứng dụng. * Kết quả: Tôi có một bản kế hoạch hoàn chỉnh về ứng dụng phương pháp STEAM vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non trong năm học 2022- 2023. Với việc lập các dự án STEAM và có sự trải nghiệm sáng tạo sẽ thúc đẩy được sự phát triển của trẻ. Bản thân tôi và giáo viên trong lớp sẽ chủ động trong việc sưu tầm các nguyên vật liệu, chủ động trong việc xây dựng các bài giảng, bài soạn từ đó đem lại sự tương tác giữa cô và trò cao hơn, khăng khít hơn. Bản kế hoạch này của tôi đã được áp dụng từ tháng 9 đến nay đã có hiệu quả rất tốt và được ban giám hiệu, tổ chuyên môn cũng như chị em đồng nghiệp đánh giá rất cao. 3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường phù hợp để có thể ứng dụng phương pháp STEAM cho trẻ trải nghiệm. Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có không gian riêng biệt, có nguồn nguyên liệu phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Đối với STEAM khi tổ chức một dự án không chỉ đòi hỏi kế hoạch rõ ràng, thời gian cụ thể mà còn đòi hỏi một môi trường đáp ứng được các yếu tố để triển khai dự án. Muốn làm tốt điều đó bản thân tôi đã nghiên cứu cẩn thận các nội dung trong từng dự án để sưu tầm nguyên liệu, đồ dùng, bố trí góc để tiến hành xây dựng môi trường theo từng dự án.
8 Thực hiện nhiệm vụ năm học tiếp tục “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2” với chủ đề năm học “Xây dựng trường mầm non xanh, an toàn, hạnh phúc” và “ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến, phương pháp STEAM vào hoạt động giáo dục”. Tôi đã thiết kế xây dựng môi trường như sau: * Tạo môi trường, bố trí góc chơi phù hợp cho trẻ hoạt động. Môi trường hoạt động STEAM được xây dựng gắn liền với chủ đề - sự kiện để trẻ khám phá nên cần có không gian. Tùy vào từng dự án tôi đã tạo môi trường rộng hay hẹp để trẻ có thể trải nghiệm. Bên cạnh đó, việc liên kết trải nghiệm STEAM giữa các góc chơi cũng giúp kích thích sự sáng tạo và tư duy chế tạo, đổi mới cho trẻ. - Ví dụ 1 với dự án: “Làm chiếc đồng hồ” + Thời gian: Tôi thực hiện trong 4 ngày, tạo môi trường trong 3 góc chơi như: Ở góc nghệ thuật: Ngày đầu tiên tôi sẽ cho trẻ thiết kế, phác thảo ra mô hình chiếc đồng hồ với các hình dạng khác nhau. Góc khám phá: Ngày thứ 2 cho trẻ tìm các nguyên vật liệu để tạo ra chiếc đồng hồ (nắp chai, thùng bìa cattong, giấy, bút, thước kẻ, băng dính…) Góc toán: Sang ngày thứ 3 tôi sẽ cho trẻ sử dụng các nguyên vật liệu đó và đối chiếu với bản thiết kế mà trẻ đã tự thiết kế để cùng thống nhất, cùng nhau tìm ra ý tưởng để thực hiện. Việc lồng ghép giữa các góc chơi được triển khai trong các ngày giúp cho cuối cùng đến ngày thứ 4 trẻ đã tạo ra được sản phẩm. - Ví dụ 2 với dự án: “Làm ô tô” + Tôi sẽ tạo 2 góc mở chính như: Góc tạo hình và góc STEAM với thời gian thực hiện là 1 tuần. Với góc tạo hình: Ngày đầu tiên tôi sẽ cho trẻ được xem video, hình ảnh về những chiếc ô tô từ đó hướng dẫn trẻ thiết kế, phác thảo ra mô hình chiếc ô tô. Góc STEAM: Ngày thứ 2 trẻ tìm hiểu những nguyên liệu tái chế đơn giản như: Các loại ống hút nhựa, vỏ hộp sữa, xốp bọt biển, băng dính, cờ, tăm….. sang ngày thứ 3 tôi sẽ cho trẻ sưu tầm những nguyên vật liệu đơn giản: vỏ hộp sữa, ống hút, băng dính, tăm…đến ngày thứ 4 và thứ 5 tôi sẽ hướng dẫn trẻ sử dụng các nguyên vật liệu đã sưu tầm và đối chiếu với bản thiết kế để trẻ cùng nhau thảo luận và hoàn thành dự án. Qua giờ học trẻ được trải nghiệm, sáng tạo để tự thiết kế và lắp ghép các chi tiết để tạo thành chiếc ô tô hoàn chỉnh. =>Từ việc liên kết giữa các góc chơi như vậy tôi thấy trẻ hứng thú hơn từ đó khơi gợi được trí tò mò và quan tâm của trẻ về thế giới xung quanh. Ngoài ra
9 trẻ còn có thể sử dụng chính các sản phẩm mà mình làm ra để chơi tại các góc. * Sưu tầm nguyên liệu, bố trí sắp xếp đồ dùng, đồ chơi các góc: Mỗi đồ dùng đồ chơi phải phù hợp với độ tuổi của trẻ 4 – 5 tuổi và mục đích giáo dục trẻ, kích thích trẻ phát triển các lĩnh vực vận động, nhận thức ngôn ngữ, tình cảm và mối quan hệ xã hội. STEAM là sự kết hợp liên môn trong đó có khoa học và công nghệ, đối với trẻ mầm non thì khoa học và công nghệ chỉ là những cái đơn giản như: Vặn lắp, mở chai, xoáy, sử dụng đơn giản như kéo, xoay ...còn yếu tố khoa học trẻ tìm xem với chất liệu này thì có thể làm ra được cái gì? Ví dụ: Với những nguyên vật liệu ở góc xây dựng như: ống hút, nắp chai, hộp sữa, băng dính, bút, dây, xốp...trẻ phải tìm hiểu xem những nguyên liệu đó có thể dính được vào tạo thành ô tô hay không? Với chất liệu nặng hay nhẹ nó làm cho thuyền nổi được hay không? Đôi khi có những đồ dùng có thể tự sưu tầm được như: Sỏi, lá cây, cành cây, xốp, ông hút...nhưng bên cạnh đó có dự án đòi hỏi những đồ dùng, dụng cụ mang yếu tố về kỹ thuật cao như: Ốc vít, cờ lê, mỏ nết, kìm, búa...không những phù hợp với lứa tuổi mà còn không được to quá phải vừa tay cầm của trẻ. Với những bộ đồ dùng chuyên biệt đó tôi đã rà soát, khảo sát ở lớp xem có bao nhiêu, đủ, thừa, thiếu như thế nào để căn cứ đề xuất xin ban giám hiệu mua bổ sung trang bị các bộ học cụ sáng tạo của nhà sản xuất nhằm lồng phương pháp STEAM vào giảng dạy. Bên cạnh đó để sưu tầm được các nguyên liệu phong phú, trong mỗi dự án tôi đều huy động sự đóng góp, ủng hộ từ phía phụ huynh học sinh, một là tạo sự kết nối giữa cô - trò và gia đình trẻ, hai là tạo sự quan tâm của phụ huynh đối với từng hoạt động, từng dự án. Ngoài ra đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong từng góc được tôi sắp xếp để ngang tầm mắt trẻ sao cho trẻ dễ lấy, dễ lựa chọn. - Ví dụ: Những thiết bị đồ chơi nặng đặt ở dưới, những đồ chơi có nhiều bộ phận phải đặt theo bộ. - Màu sắc, hình dáng đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ, đảm bảo an toàn. - Thường xuyên vệ sinh các giá và đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ. Các loại đồ dùng của trẻ có nhãn hoặc ký hiệu nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tự lấy đồ dùng mà không cần sự trợ giúp của cô, trẻ có thể tự bảo quản đồ dùng cá nhân của mình. Ví dụ: Tôi đã chuẩn bị túi đựng hồ sơ để trẻ cất tất cả đồ dùng như: Sách các loại, bút, sáp màu, các sản phẩm vẽ của trẻ.... và ghi ký hiệu ngoài bìa. Đến giờ học trẻ tự lấy tự mở túi hồ sơ lấy sách cần học và tự cất gọn gàng, sạch sẽ. * Xây dựng góc STEAM Căn cứ không gian môi trường lớp học và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ tôi đã nghiên cứu và xây dựng góc STEAM như sau:
10 - Chọn không gian phù hợp cho trẻ trải nghiệm sáng tạo. Tôi đã bố trí góc STEAM tương đối rộng để trẻ có thể thỏa sức tìm tòi, khám phá sáng tạo. Ở trên tiêu đề góc là tên của dự án và có giá kẹp cho trẻ kẹp các bảng thiết kế, đối với mỗi dự án tôi đã sắp xếp các ngăn tủ để trẻ có thể cất và lấy các dự án một cách dễ dàng. - Sưu tầm và sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi một cách khoa học hợp lý vừa với tầm tay của trẻ. Ở góc này tôi đã thiết kế một mảng tường giúp trẻ treo các dụng cụ thực lên để trẻ có thể nhận biết và lấy cất khi thực hiện nhiệm vụ theo từng dự án: Tua vít,cờ lê, mỏ lết, búa, đinh, kéo răng cưa, kéo to…Ngoài ra tôi đã sưu tập các thùng bìa cattong, các vật liệu rời, đồ xây dựng, các khối xếp hình bằng xốp, gỗ, đắt nặn, giấy, bút, đồ tái chế, dụng cụ đo lường, kính núp.....và rất nhiều đồ tận dụng từ thiên nhiên. - Được sự quan tâm đặc biệt của ban giám hiệu trong năm học này lớp tôi đã được bổ sung thêm 4 bàn góc mới phù hợp với kích thước của trẻ 4 – 5 tuổi. Từ đây trẻ được học tập, trải nghiệm và khám phá, qua đó kích thích được sự sáng tạo, rèn luyện được sự khéo léo, bền bỉ, khuyến khích trẻ thực hiện những thử nghiệm mới, luyện tập các kỹ năng cần thiết cho trẻ, dạy trẻ cách giải quyết vấn đề, cách làm việc theo nhóm và sử dụng công nghệ. - Tôi xây dựng góc STEAM và các góc chơi thay đổi theo nội dung của từng dự án. Kết hợp với chủ đề (nếu có). Tạo được sự liên kết giữa các góc chơi, có sự kết nối giữa các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. - Huy động được tính tích cực của phụ huynh. - Trẻ rất say mê, thích thú để làm ra sản phẩm. (Trẻ có thể ngồi cả tiếng đồng hồ mà không thấy nhàm chán) - Trẻ mạnh dạn, tự tin thuyết trình trước đám đông và phát huy được khả năng hoạt động nhóm. * Kết quả: Việc xây dựng môi trường học tập, các góc được thiết kế phù hợp, đồ dùng phong phú đã giúp trẻ phát huy tối đa tính sáng tạo, khả năng tư duy, trí tưởng tượng phong phú. Sự sắp xếp đa dạng, hấp dẫn ở mỗi góc chơi đều mang đến cho trẻ những hoạt động lý thú và còn giúp cho sự phát triển kỹ năng của trẻ. Trong năm học vừa qua lớp tôi đã may mắn được Ban giám hiệu chọn làm lớp điểm: “Ứng dựng phương pháp STEAM vào các hoạt động trải nghiệm”. Bản thân tôi và các giáo viên trong lớp đã rất cố gắng trang trí lớp, sưu tầm các nguyên vật liệu, tạo cảnh quan môi trường thân thiện gần gũi với trẻ để trẻ có thể thoải mái hoạt động, tự do sáng tạo và lớp chúng tôi đã đạt giải “Nhất” trong
11 hội thi: “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2” với chủ đề “Xây dựng lớp học xanh, an toàn, hạnh phúc” được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao. 4. Biện pháp 4: Xây dựng các dự án ứng dụng phương pháp STEAM vào các hoạt động. Một hạt giống muốn nảy mầm khỏe mạnh, đầy đủ dinh dưỡng thì bắt buộc phải có phương pháp gieo trồng phù hợp. Học sinh cũng vậy, muốn trẻ thực hiện tốt việc ứng dụng phương pháp STEAM, cần lựa chọn các dự án phù hợp với lứa tuổi, chủ đề/sự kiện của tháng và nhất quán . Sau khi đã lựa chọn được những dự án phù hợp tôi sẽ đưa vào lồng ghép trong các tháng để tổ chức các hoạt động trong dự án đó. Trong từng hoạt động cụ thể cần linh hoạt ứng dựng phương pháp STEAM để đạt được hiệu quả cao nhất. Tùy theo những dự án khác nhau thì cách thức tiếp cận và tổ chức cho trẻ là hoàn toàn khác nhau nhưng cần phải có các bước xác định tổ chức chung như: tên gọi, thời gian thực hiện, nội dung phối hợp, chuẩn bị, địa điểm và mục tiêu đạt được sau khi tham gia dự án. Ví dụ 1: Tháng 11 với dự án: “Bàn tay Rô bốt” * Tên gọi: Bàn tay Rô bốt * Thời gian: Thực hiện trong 3 tuần * Nội dung phối hợp: * Chuẩn bị: Giấy bìa,ống hút, dây chỉ, băng dính 2 mặt... * Người kết hợp: 3 nhóm (khoảng 10 trẻ) * Địa điểm: Trong lớp * Mục đích hoạt động: - Trẻ mạnh dạn tự tin, trả lời câu hỏi, trẻ hứng thú tham gia hoạt động Với dự án: “Bàn tay rô bốt” đây là một hoạt động STEAM rất bổ ích và thú vị. đem lại cho trẻ nhiều kiến thức bổ ích qua thực hiện hoạt động. - Về kiến thức khoa học: Trẻ nắm được cấu tạo bàn tay, các đốt ngón tay, làm thế nào để các ngón tay cử động được - Về toán học: Trẻ sẽ được học về số lượng, đo lường, dài ngắn. - Kỹ năng hoạt động nhóm: Trẻ có thể hợp tác với các bạn hoặc bố mẹ, cùng nhau phân chia công việc. Với những nguyên liệu như: Giấy bìa, ống hút, dây chỉ, băng dính 2 mặt... Đầu tiên bạn đặt bàn tay lên giấy bìa rồi vẽ đường viền theo các ngón tay, sau đó dùng kéo cắt theo các đường viền đó. Bạn hãy cắt ống hút ra thành các đoạn nhỏ và dùng băng dính để dính lên các đốt ngón tay. Cuối cùng là phần luồn dây chỉ vào các ống hút. Với đôi bàn tay khéo léo và trí tưởng tượng phong phú, các bạn
12 nhỏ đã tạo ra cho mình chiếc bàn tay rô bốt vô cùng xinh xắn và còn rất nhiều hoạt động lý thú khác nữa.......Được hoạt động, khám phá, lại được thỏa sức sáng tạo làm cho trẻ mạnh dạn và tự tin hơn. Ví dụ 2: Tháng 1 với dự án “Cây xanh” * Tên gọi: Cây xanh * Thời gian thực hiện: Dự án diễn ra trong 4 tuần * Nội dung phối hợp: Kết hợp với phụ huynh sưu tầm các nguyên vật liệu: hộp sữa, chậu cây, chai nhựa…. * Chuẩn bị: Bút chì, chậu trồng cây, đất, hạt giống, dụng cụ trồng cây. * Người kết hợp: Cả lớp * Địa điểm: Thực hiện trong giờ hoạt động góc tại góc thiên nhiên * Mục đích hoạt động: - Trẻ hiểu được lợi ích của cây xanh đối với chúng ta. - Trẻ mạnh dạn tự tin, trả lời câu hỏi. - Chia sẻ về việc trồng cây: "Các con có biết tết trồng cây là ngày nào không”. “Các con đã bao giờ trồng cây vào ngày Tết trồng cây chưa?”. Trồng cây như thế nào nhỉ?’’. “Các con cảm thấy như thế nào khi trồng cây?”. Chia sẻ với trẻ về lợi ích của cây xanh đối với chúng ta. “Tại sao lại có ngày tết trồng cây? Tại sao chúng ta lại phải trồng cây? Cây xanh đem lại cho chúng ta lợi ích gì?”. Trồng cây xanh nhiều sẽ giúp ngăn chặn lở đất và làm cho không khí trong lành -> làm một việc mà có hai lợi ích như vậy được gọi là một mũi tên trúng hai đích, cô cho trẻ viết câu thành ngữ vào sách bài tập và chia sẻ với các bạn đã từng làm gì mà một mũi tên trúng hai đích chưa? Cho trẻ chia sẻ về phương pháp làm không khí trong lành. Ngoài trồng cây ra chúng ta làm gì để không khí trong lành không? Hoạt động mở rộng: suy nghĩ về phương pháp làm không khí trong lành, múa hát các bài hát về cây xanh, trẻ đóng kịch về tiếng gọi rừng xanh. Trẻ được tham gia vào hoạt động tạo hình như làm tranh lá cây, in, bồi giấy phế thải làm đồ tái chế. Kết thúc dự án, tất cả trẻ đều được tham gia dự án và giới thiệu kết quả của mình khi tham gia dự án. Ví dụ 2: Tháng 3 với dự án: “Làm thuyền, bè nổi trên mặt nước” * Tên gọi: Làm thuyền, bè từ các nguyên vật liệu * Thời gian: Thực hiện trong 1 tuần * Nội dung phối hợp: Kết hợp với cô lao công chuẩn bị dòng suối nhỏ cho trẻ. * Chuẩn bị: Bút, phấn, bẹ chuối, cành khô, giấy, băng dính, hồ dán, dây… * Người kết hợp: Cả lớp * Địa điểm: Thực hiện ở góc khám phá
13 * Mục đích hoạt động: - Trẻ hiểu được tác dụng của chiếc thuyền, bè. - Trẻ mạnh dạn tự tin, trả lời câu hỏi, hứng thú tham gia vào hoạt động. - Vẽ phấn các loại thuyền: + Cô giao nhiệm vụ: Trẻ vẽ theo tưởng tượng của mình. + Cô chụp lại sản phẩm, cho trẻ xem lại trong hoạt động chiều. Giới thiệu cho trẻ một số kiểu thuyền cho trẻ tham khảo. - Bé làm 1 chiếc thuyền, bè: + Cô giới thiệu các nguyên vật liệu: Bẹ chuối, lá khô, cành khô... là những nguyên liệu bé thu được từ những giờ hoạt động ngoài trời trước, cung cấp thêm 1 số nguyên liệu có sẵn: màng bọc thực phẩm, nilon, băng dính... + Trẻ lựa chọn nguyên liệu để tạo ra 1 chiếc thuyền, bè. + Trẻ làm xong sản phẩm có thể mang thả vào dòng suối nhỏ trong vườn trường. - Tôi đã lồng ghép các bài học và ứng dụng STEAM, một số hoạt động STEAM được thiết kế thành dự án. Tích hợp nhiều môn và kéo dài trong 3-5 ngày. * Kết quả: Qua các tháng của từng dự án, trẻ được củng cố, rèn luyện kiến thức, kĩ năng trẻ đã biết, đồng thời thu nhận các kiến thức, kĩ năng mới một cách tự nhiên, thông qua trải nghiệm chứ không phải chỉ từ lời nói của người lớn. Khích lệ trẻ học tập thông qua trải nghiệm thực tế và giải quyết tình huống, khuyến khích động viên trẻ sáng tạo, chia sẻ ý tưởng. Với việc tích hợp liên môn giúp trẻ được hoàn thiện nhiều kỹ năng cùng lúc. Chấp nhận cả những lần thất bại trong thử nghiệm. Điều quan trọng nhất trong mỗi dự án học tích hợp đó là làm sao để trẻ cảm thấy hứng thú với dự án đang được học. Điều này sẽ kích thích sự khám phá, tìm tòi xuất phát từ nhu cầu của bản thân trẻ và hứng thú hơn nữa khi trẻ được khám phá bằng chính những trải nghiệm trực tiếp của mình. Những trải nghiệm đó khiến cho bé nhớ lâu hơn và cảm thấy yêu thích việc học tập, kiến thức từ đó cũng được “ngấm” một cách tự nhiên. Lớp tôi lên tiết kiến tập chuyên đề “Ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM vào hoạt động khám phá” đạt kết quả tốt được đồng nghiệp và Ban giám hiệu đánh giá cao. Từ tháng 9/2022 đến cuối tháng 4/2023 tôi đã xây dựng được 14 dự án ứng dụng phương pháp STEAM cho trẻ vào hoạt động giáo dục. 5. Biện pháp 5: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh ứng dụng vào thiết kế các dự án trải nghiệm sáng tạo cho trẻ 4-5 tuổi. Để đạt được hiệu quả cao trong bất kỳ phương pháp giáo dục nào thì vai trò của bố mẹ trẻ là vô cùng quan trọng. Nhận thức được điều này tôi đã cố gắng tạo