Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn" được hoàn thành với các biện pháp như: Xây dựng môi trường ứng dụng tích hợp giáo dục STEM; Lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch ứng dụng tích hợp STEM vào hoạt động khám phá khoa học; Linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học ứng dụng giáo dục STEM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn

UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN HẢI LĂNG TRƯỜNG MẦM NON HẢI SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: ỨNG DỤNG TÍCH HỢP STEM TRONG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC CHO TRẺ MẪU GIÁO 4-5 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON HẢI SƠN Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Tên tác giả: Lê Thị Hạnh Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường mầm non Hải Sơn NĂM HỌC 2023 - 2024
2 MỤC LỤC I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 3 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 1. Tính mới của sáng kiến 4 1.1.Trình bày các giải pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục 4 bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo. 1.1.1. Giải pháp thứ 1. Xây dựng môi trường ứng dụng tích hợp 4 giáo dục STEM. 1.1.2. Giải pháp thứ 2. Lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch ứng 6 dụng tích hợp STEM vào hoạt động khám phá khoa học 1.1.3. Giải pháp thứ 3. Linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt động 7 khám phá khoa học ứng dụng giáo dục STEM 1.1.4. Giải pháp 4: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối kết hợp với 9 phụ huynh 1.2. Điểm mới cơ bản của các giải pháp 10 2. Tính thực tiễn của sáng kiến 10 3. Hiệu quả sáng kiến 10 4. Phạm vi ảnh hưởng sáng kiến 11 III. KẾT LUẬN 11
3 UBND HUYỆN HẢI LĂNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG MẦM NON HẢI SƠN Độc lập – Tự do – Hạnh phúc BÁO CÁO SÁNG KIẾN - Họ và tên tác giả: Lê Thị Hạnh; Giới tính: Nữ - Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Đại học sư phạm mầm non - Chức vụ: Giáo viên - Đơn vị công tác: Trường mầm non Hải Sơn - Tên sáng kiến: Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn. - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục mẫu giáo - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Bắt đầu từ tháng 9/2023. I. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN Khám phá khoa học (KPKH) là hoạt động khơi dậy tính tò mò, ham hiểu biết và thỏa mãn ở trẻ nhu cầu tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh. Quá trình tham gia vào hoạt động này, trẻ được quan sát, nhận xét, dự đoán, sử dụng vốn kinh nghiệm sống và hiểu biết của mình đưa ra những phương án giải quyết vấn đề phù hợp về các sự vật, hiện tượng xung quanh. Đổi mới cách thức tổ chức hoạt động KPKH cho trẻ là nhiệm vụ quan trọng trong sự nghiệp đổi mới giáo dục. Những năm gần đây, giáo dục mầm non không ngừng đổi mới, các trường mầm non đã bắt đầu tổ chức giáo dục tích hợp theo tiếp cận STEM được xem một trong những cách tiếp cận chuyển từ phương pháp giáo dục truyền thống sang phương pháp giáo dục lấy thực hành trải nghiệm làm trung tâm, giúp trẻ phát triển năng lực toàn diện ở giai đoạn sớm, đặc biệt trẻ được “ Chơi thông minh và học vui vẻ”. Giáo dục STEM đã phá đi khoảng cách giữa lý thuyết hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những đứa trẻ có năng lực làm việc chủ động và sáng tạo. STEM là mô hình giáo dục theo hướng tích hợp liên môn nên phù hợp với định hướng giáo dục tích hợp các lĩnh vực phát triển trong chương trình GDMN, song hoạt động KPKH là hoạt động mà STEM thể hiện một cách rõ nét và đạt hiệu quả cao nhất. Ứng dụng tích hợp giáo dục STEM trong tổ chức hoạt động KPKH là cách tiếp cận tích hợp các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật, Toán học vào các chủ đề, bài học giúp trẻ vận dụng các kiến thức và kĩ năng của nhiều lĩnh vực trên thực hiện giải quyết những vấn đề trong thực tiễn cuộc, thông qua đó phát triển năng lực nhận thức, các kỹ năng cho trẻ. Đồng thời, nâng cao chất lượng chuyên đề “ Xây dựng trường Mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
4 Trên thực tế, hoạt động KPKH ở lớp tôi đã mang lại những hiệu quả nhất định song chưa phát huy một cách tối đa sự chủ động chiếm lĩnh tri thức của trẻ, trẻ vẫn được nằm trong “ vòng an toàn” với sự hướng dẫn và làm mẫu của cô, trẻ chưa thực sự tự lên kế hoạch, thiết kế hoạt động của mình, kỹ năng truy vấn, phản biện của trẻ còn nhiều hạn chế, mặt khác tôi luôn mong muốn được ứng dụng tích hợp giáo dục STEM để giúp trẻ sáng tạo, chủ động tìm ra nguyên lý khoa học ngay trong những hoạt động đơn giản, đáp ứng yêu cầu của giáo dục hiện đại. Với lý do trên, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn” II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 1. Tính mới của sáng kiến: Sau khi thực hiện biện pháp“Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn” Trẻ mạnh dạn tự tin, đưa ra những ý tưởng sáng tạo của bản thân, thích trải nghiệm với những ý tưởng của mình. Đồng thời trẻ đã có những kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý thời gian. Trẻ còn biết giúp cô thu gom những nguyên vật liệu từ: Hộp sữa, ly nhựa, lịch… cùng cô làm đồ dùng. Trẻ có kỹ năng lựa chọn các nguyên vật liệu, đồ dùng phù hợp với đề tài đã chọn. Có nhiều biện pháp kích thích hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động KPKH, một trong những biện pháp đem lại hiệu quả cao: 1.1. Các giải pháp cụ thể. 1.1.1. Giải pháp 1: Xây dựng môi trường ứng dụng tích hợp giáo dục STEM Môi trường chính là chất xúc tác, tạo cảm hứng cho trẻ tham gia các hoạt động. Vì vậy, tôi đã lên kế hoạch tỉ mỉ, bao gồm: môi trường vật chất và môi trường tâm lý, góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động giáo dục. a. Xây dựng môi trường vật chất: * Đồ dùng, đồ chơi: Ngoài những đồ dùng đồ chơi được Nhà trường trang bị, những đồ chơi không có sẵn thì tôi tự sưu tầm, sáng tạo ra đồ dùng, đồ chơi thay thế, đảm bảo tính thẩm mĩ, an toàn trong sử dụng để trẻ khám phá khoa học. Ví dụ: Mô hình máy hút bụi, mô hình cân trọng lượng... Và để chuẩn bị tốt cho hoạt động KPKP thì tôi chuẩn bị các đồ dùng, dụng cụ giúp trẻ thu thập thông tin, dữ liệu trong quá trình khám phá như: phiếu quan sát, ghi chép, bảng phân tích, biểu đồ, cân, đồng hồ, kính lúp... * Không gian trong và ngoài lớp: Để hoạt động khám phá khoa học ứng dụng STEM đạt hiệu quả, không nhất thiết phải thay đổi hoàn toàn môi trường
5 trong và ngoài lớp học, tôi chú trọng xây dựng không gian bảo đảm có một góc STEM cho trẻ khám phá và là nơi để trẻ thỏa sức thể hiện ý tưởng của mình. - Góc STEM: Tôi đã giành ra một góc trong lớp để xây dựng và trang trí cho trẻ hoạt động góc STEM, tôi sẽ sử dụng những nguyên vật liệu thật, vật liệu tự nhiên và một số các nguyên vật liệu phế thải, an toàn dành cho trẻ em; Tôi bố trí các đối tượng khám phá, dụng cụ thí nghiệm, dụng cụ đo lường phù hợp chủ đề, nội dung nghiên cứu của trẻ; Tôi chia góc STEM thành 3 khu vực: khu vực để nguyên vật liệu, khu vực để trưng bày sản phẩm và khu vực để chế tạo. Ngoài ra, có những khu vực để trẻ hợp tác tương tác được thảo luận với nhau và được lựa chọn các đồ chơi khác nhau. Đặc biệt là có không gian để giáo viên trưng bày dự án hay hoạt động trẻ đang hoàn thiện hoặc đã hoàn thành. Đồ dùng, thiết bị trong góc được sắp xếp khoa học, theo hướng mở để mời gọi trẻ chơi và khám phá, giáo viên có thể gắn các hình ảnh, đặt các đồ vật để kích thích trẻ khám phá và đặt câu hỏi. Ví dụ: Với chủ đề “Ngành nghề” ngoài những đồ dùng cơ bản của góc thì tôi chuẩn bị sữa, gạo, dầu ăn, bìa cattong, màu nước, kính lúp...để thực hiện các thí nghiệm, trải nghiệm và dự án như: “Những hạt gạo nhảy múa” , “ Vũ điệu của sữa”...dự án “ Chế tạo tên lửa”. Bên cạnh đó, các góc chơi, khu vực chơi khác, ngoài chuẩn bị các đồ dùng, đồ chơi phù hợp với mỗi góc như trước đây thì nay tôi bổ sung thêm một số đồ dùng mang tính khoa học, công nghệ và cách trang trí góc thì theo hướng STEM. Ví dụ: + Góc tạo hình: tôi bổ sung các bản vẽ thiết kế, bảng quy trình hướng dẫn làm sản phẩm. + Góc thiên nhiên: bổ sung dụng cụ lao động, dụng cụ quan sát, đo đạc và các đối tượng thực vật để trẻ thực hành chăm sóc; bố trí bảng quy trình hướng dẫn cách chăm sóc, bảng theo dõi quá trình phát triển, sơ đồ, biểu đồ. + Khu vực chơi cát, nước: bổ sung các vật liệu nổi để làm thuyền, bè; vật liệu làm đồng hồ cát. b. Xây dựng môi trường tâm lý: Để tạo được môi trường tâm lý tích cực cho trẻ, tôi thể hiện sự đam mê và sẵn lòng thử nghiệm, khám phá cùng trẻ; luôn động viên khích lệ trẻ đặt câu hỏi, nêu ý tưởng, tạo cơ hội cho trẻ được thử và sai, không phán xét và luôn tạo cho trẻ tin vào bản thân trẻ, lấy ý tưởng dạy học từ trẻ, không can thiệp khi không cần thiết, kiên nhẫn với trẻ, chấp nhận sự khác biệt, tạo cơ hội cho trẻ giúp đỡ nhau tùy theo khả năng và chỉ cấm đoán khi thấy không an toàn... Ví dụ: Khi tổ chức trải nghiệm “Máy lọc nước”, nếu trẻ chưa làm được ngoài việc động viên trẻ “Cô thấy con làm gần được rồi đấy” thì tôi cũng có thể cho bạn
6 của trẻ giúp đỡ, làm cùng trẻ, tôi kiên nhẫn chờ đợi, không thúc ép trẻ làm để đạt kết quả gây tâm lý căng thẳng cho trẻ. Nhờ ứng dụng STEM trong việc xây dựng môi trường thì lớp tôi không những có không gian hấp dẫn, kích thích sự sáng tạo của trẻ mà trẻ luôn cảm giác an toàn, tự tin và tích cực trong hoạt động. Từ đó giúp trẻ thở sức sáng tạo và thể hiện cái tôi cá nhân. Bên cạnh đó, việc tận dụng các nguyên vật liệu thật, có sẵn có sẽ giúp giáo viên chủ động hơn trong việc trang trí lớp học cũng như tiết kiệm được chi phí. 1.1.2. Giải pháp thứ 2. Lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch ứng dụng tích hợp STEM vào hoạt động khám phá khoa học a. Tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ để nâng cao chất lượng hoạt động KPKH ứng dụng STEM: Vì bản thân tôi lần đầu tiên tiếp cận tích hợp STEM nên muốn lựa chọn nội dung phù hợp và xây dựng kế hoạch phong phú thì bản thân tôi phải tự học, bồi dưỡng chuyên môn về “ Tổ chức hoạt động giáo dục tích hợp theo tiếp cận STEM cho trẻ mẫu giáo” Tôi tự tìm hiểu các nội dung STEM thông qua các kênh Yotube, Facebook...tôi tham gia lớp học qua Zoom của Thạc sĩ Lê Bích Hồng. Tôi học hỏi, tham khảo cách làm đồ dùng, đồ chơi STEM, cách làm các thí nghiệm thông qua đồng nghiệp, các chương trình, kênh truyền hình như: Yêu STEM, VTV7 kids...và đặc biệt tài liệu “Tổ chức hoạt động giáo dục tích hợp theo tiếp cận STEM cho trẻ mẫu giáo” của Bộ GD&ĐT ban hành tháng 9/2023 để từ đó học tập cách tổ chức STEM trong KPKH. Tôi sử dụng ứng dụng Powerpoint, Violet...để thiết kế giáo án, xây dựng bài giảng, sử dụng và khai thác các phần mềm như CapCut, Canva...để tạo nên các video có chất lượng phục vụ cho hoạt động KPKH nhằm thu hút sự hứng thú, kích thích tính tò mò của trẻ. Ví dụ: Dự án “ Trồng rau từ gốc rễ cây”, trước khi bước vào dự án tôi sẽ sưu tầm video “Cây con mọc lên từ rễ cây mẹ như thế nào” hay sau khi thực hiện thí nghiệm “Núi lửa phun trào” tôi quay lại video trẻ thực hiện và sản phẩm của trẻ đưa lên Zalo nhóm lớp để gửi đến phụ huynh đồng thời tôi trình chiếu cho trẻ xem trong hoạt động chiều... Đặc biệt, tôi khai thác và sử dụng kho tài nguyên Twinkl để thiết kế phiếu thăm dò, khảo sát và phiếu tổng hợp nhằm hỗ trợ trẻ trong quá trình thu thập thông tin, thực hiện đánh giá đối tượng khám phá. b. Lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch ứng dụng STEM vào hoạt động khám phá khoa học:
7 Căn cứ vào điều kiện thực tiễn của địa phương, lớp, các kỹ năng: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học của trẻ còn rất hạn chế, việc triển khai các dự án trải dài trong nhiều tuần, theo tháng là chưa khả thi. Do vậy, tôi lựa chọn thực hiện các bài học 5E( E1: Gắn kết, E2: Khám phá, E3: Diễn giải, E4: Củng cố, E5: Đánh giá) đơn lẻ vào các tháng, mỗi tháng áp dụng 1 đến 2 bài học 5E Để xây dựng được các bài học 5E lồng ghép, tích hợp vào kế hoạch chung của Nhà trường, tôi lựa chọn nội dung các bài học 5E đảm bảo tính sáng tạo nhưng vẫn linh hoạt tạo được sự liên kết, không gây nên sự xáo trộn lớn trong chương trình giảng dạy. Từ các chủ đề - sự kiện đã được xây dựng theo chương trình, tôi suy nghĩ tìm tòi ra các bài học gắn liền với sự kiện đó. Ví dụ: Với sự kiện ngày 20/10 - Ngày Phụ nữ Việt Nam tôi xây dựng nội dung 5E “ Những bông hoa cầu vồng” tạo ra những bông hoa tặng mẹ đồng thời hiểu được tính chất hút nước và sự tạo màu cho cánh hoa. Khi xây dựng nội dung KPKH ứng dụng STEM, tôi chú trọng vào những hình thức sau: Trải nghiệm, thí nghiệm, khá phá qua 5 giác quan. Khi lựa chọn được những nội dung phù hợp tôi đặt tên thành các dự án để xây dựng nội dung và cách thức tổ chức, thời gian và địa điểm. Qua nghiên cứu nhu cầu hứng thú, điều kiện thực tế trên trẻ, địa phương nơi tôi công tác, nhóm lớp mà tôi xây dựng kế hoạch thực hiện KPKH ứng dụng STEM phù hợp nhất. 1.1.3. Giải pháp thứ 3. Linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học ứng dụng giáo dục STEM Khám phá khoa học trong STEM bao gồm khám phá khoa học vật lý, trái đất và đời sống tuy nhiên đối với trẻ mầm non thì khám phá khoa học đời sống là thiết thực và gần gũi hơn cả. Việc tổ chức dạy trẻ lồng ghép giáo dục STEM trong hoạt động khám phá khoa học là một việc làm rất cần thiết. Nhưng lồng ghép như thế nào cho phù hợp, điều đó phụ thuộc vào giáo viên, muốn thực hiện tốt giáo viên phải linh hoạt, sáng tạo, lựa chọn hình thức phù hợp, nội dung sáng tạo với bài dạy, với chủ đề và nhận thức của trẻ. Qua đó, trẻ sẽ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, hứng thú. Khác với hoạt động KPKH trước đây, khi ứng dụng STEM tôi cho trẻ tiếp cận với phương pháp dạy học dự án là phương pháp cho trẻ nghiên cứu sâu vào một đề tài cụ thể, trong quá trình khám phá trẻ được tự lên kế hoạch, tự thực hiện và điều hành các hoạt động trải nghiệm của chính mình, tôi chỉ có vai trò định hướng, hỗ trợ trẻ trong các hoạt động thông qua đó các sản phẩm sẽ được tạo ra và công bố. Sau khi đã lựa chọn cụ thể từng nội dung dự án phù hợp tôi tiến thành cho trẻ thực hiện các dự án, tùy theo nội dung từng dự án mà tôi cho phân chia thời gian
8 thực hiện. Ví dụ: Với dự án “Qủa trứng” tôi cho trẻ khám phá trong 5 buổi, nhưng với dự án “Hoa đậu biếc” thì tôi cho trẻ khám phá trong 2 buổi). Mỗi dự án đưa ra tôi sẽ tiến hành theo 3 bước đó là: + Mở dự án: giáo viên khảo sát kiến thức của trẻ về đề tài đã chọn để chủ động định hướng hoạt động của trẻ. + Kết nối thông tin về dự án: Đây là quá trình trẻ thực hành tìm hiểu các kiến thức trả lời cho các thắc mắc của mình bằng các hoạt động và các kỹ năng như tìm kiếm, thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin, tham gia trải nghiệm một cách thực tế. + Tổng kết dự án: Trẻ thể hiện, trình bày những kiến thức, sản phẩm, các kỹ năng đã học bằng các hoạt động vui chơi khác nhau. Ví dụ: Với dự án “Màu sắc” tôi cho trẻ thực hiện trong 5 buổi với lần lượt các nội dung: ngày 1: màu gốc, ngày 2: sự phát triển của màu, ngày 3: tính chất của màu, ngày 4: sự kỳ diệu của màu, ngày 5: ứng dụng của màu sắc. Với dự án này, mở dự án tôi khảo sát những hiểu biết của trẻ về màu sắc thông qua trò chơi “ruy tìm màu sắc” để trẻ biết được màu gốc trong các đồ vật xung quanh. Kết nối thông tin dự án thì tôi cho trẻ thực hiện gọi tên các màu pha trộn, thực hành thí nghiệm “Sự bùng nổ của màu”, giúp trẻ hiểu được những dạng biến đổi khác nhau của màu sắc. Tống kết dự án tôi cho trẻ được tạo màu bằng các cách khác nhau, ứng dựng màu để làm trang trí, tạo mau ẩm thực. Ví dụ: Hoạt động khám phá khoa học có ứng dụng giáo dục STEM cho trẻ theo quy trình 5E: Đề tài “Bé pha nước muối” - Mục tiêu bài học: + Về khoa học: Trẻ hiểu được lợi ích của muối dùng trong sinh hoạt nấu nướng và vệ sinh răng miệng, nhận biết tính chất đặc điểm của muối: muối mặn tan trong nước và có màu trắng bằng việc sử dụng các giác quan để cảm nhận. + Về công nghệ: Trẻ biết sử dụng các dụng cụ khác nhau pha nước muối + Về kỹ thuật: Trẻ biết pha theo quy trình. + Về toán học: Trẻ biết đọc kết quả đong mực nước khi pha nước muối - Quy trình 5E được thể hiện qua 5 bước như sau: + Bước 1: Gắn kết: Thăm dò hiểu biết của trẻ về đặc điểm của nước muối thông qua các câu hỏi, trò chơi hay một số tình huống có vấn đề bằng cách đó trẻ biết được muối ăn là gia vị có trong các bữa ăn hàng ngày, muối có thể dùng để mát xa và vệ sinh răng miệng hàng ngày. + Bước 2: Khám phá: Thực hành quy trình pha nước muối: Tôi cho trẻ xem video về quy trình pha nước muối sau đó cho trẻ chia nhóm và lên lấy rổ dụng cụ về vị trí và thực hiện nhiệm vụ cùng nhóm.
9 + Bước 3: Diễn giải: Trẻ chia sẻ: Vì tính chất của muối là vị mặn và tan trong nước nên khi muối gặp nước sẽ được hòa tan không màu và có vị mặn. Trẻ sẽ trưng bày sản phẩm của mình trên bàn và quan sát sản phẩm của bạn mình và của mình + Bước 4: Áp dụng: Sau khi trẻ pha xong nước muối thì cô cho trẻ thực hiện các bước xúc miệng nước muối. + Bước 5: Đánh giá: Hôm nay các con được làm gì và các con hãy nhắc lại cho cô quy trình pha nước muối và bạn nào trong nhóm tích cực nhất. - Về phần chuẩn bị: Tôi chuẩn bị cho trẻ những đồ dùng như sau: muối, nước lọc, thìa cà phê, cốc 30ml, chai đựng nước muối sau khi pha, phễu, đồ trang trí.’ - Quy trình thực hiện: Tôi sẽ chia nhóm lớp ra làm 3 nhóm sau đó trẻ lên lấy dụng cụ về nhóm mình và tiến hành quy trình thực hiện: + Bước 1: Đong 30ml nước lọc ra cốc + Bước 2: Lấy 1 thìa cà phê muối 0,3g cho vào cốc nước và khuấy đều + Bước 3: Lấy phễu rót nước muối đã pha và cho vào lọ + Bước 4: Đậy chặt nắp chai lại và dán nhãn cho sản phẩm của nhóm mình. 1.1.4. Giải pháp 4: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh Để đạt được hiệu quả cao trong bất kỳ phương pháp giáo dục nào thì vai trò của phụ huynh là vô cùng quan trọng. Thông qua những buổi họp, những trao đổi trực tiếp và nhóm Zalo của lớp tôi tuyên truyền tới phụ huynh phương pháp STEM thông qua những hình ảnh, hoạt động cụ thể tôi đã thực hiện tại lớp mình, giới thiệu các sản phẩm STEM do cô và trẻ tự làm Từ đó giúp phụ huynh thấy được hiệu quả thực của phương pháp STEM, từ đó vận động phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu, đồ dùng thử nghiệm như: Dấm, sữa, trứng, chai nhựa…giúp cho hoạt động KPKH của trẻ phong phú, đa dạng hơn. Ví dụ: Hoạt động trải nghiệm “Làm bè nổi trên mặt nước”, tôi liên hệ và huy động phụ huynh ủng hộ chai nhựa, bẹ chuối, hộp sữa...để trẻ tham gia hoạt động khám phá khoa học. Ngoài ra tôi còn giới thiệu cho phụ huynh những kênh truyền thông như: VTV7, Kid Lab, Bé yêu STEM, Lớp học STEM...để phụ huynh tìm hiểu và tham khảo thêm để có thể trải nghiệm cùng con, tạo không gian vui chơi lành mạnh giúp trẻ tránh xa trò chơi bạo lực và thiết bị điện tử. 1.2. Điểm mới cơ bản của giải pháp. Áp dụng biện pháp “Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo ” Tôi nhận thấy: Giáo viên linh hoạt hơn trong việc
10 xây dựng môi trường học tập, vui chơi theo hướng STEM. Được trau dồi kiến thức về phương pháp giáo dục STEM, có thêm kinh nghiệm và thỏa sức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ, đưa kiến thức khoa học đến gần trẻ một cách tự nhiên. Tích cực hơn trong việc nghiên cứu tài liệu mới để mang lại nhiều hoạt động trải nghiệm, dự án phù hợp nội dung chương trình, phù hợp với nhu cầu tìm hiểu của trẻ. 2. Tính thực tiễn của sáng kiến Giáo dục STEM cho trẻ mầm non không chỉ là mối quan tâm của các nhà làm giáo dục, mà còn của rất nhiều bậc cha mẹ, mong muốn hiểu biết về lợi ích của STEM, lựa chọn phương pháp giáo dục tốt nhất cho giai đoạn phát triển đầu đời của trẻ là “Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo” nhằm tạo cho trẻ cơ hội học tập và trải nghiệm, khuyến khích trẻ khám phá, tìm tòi, phát huy năng lực tư duy sáng tạo, tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề, có cơ hội ứng dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tế để tạo ra các sản phẩm có nghĩa. 3. Hiệu quả sáng kiến đem lại. Qua quá trình ban đầu thực hiện đề tài này tôi nhận thấy: Giáo viên đã chú ý đến việc vận dụng phương pháp giáo dục mới trong tổ chức hoạt động KPKH tuy nhiên sự tác động chưa đồng bộ, chưa có sự đột phá trong việc tìm và sử dụng các phương pháp mới sáng tạo hơn. Giáo viên còn ngần ngại khi cho trẻ thực hành, trải nghiệm vì sợ không đảm bảo vệ sinh và an toàn cho trẻ, giáo viên chủ yếu lựa chọn việc trình chiếu cho trẻ xem hơn là việc tổ chức cho trẻ được hoạt động, tương tác cùng nhau nên lớp học thụ động, trẻ khó khắc sâu kiến thức. Trẻ chưa có kỹ năng thực hiện hoạt động KPKH một cách độc lập, chủ động, còn phụ thuộc nhiều vào giáo viên. Trẻ còn bỡ ngỡ trong việc sử dụng các đồ dùng STEM, trẻ lúng túng trong việc trình bày, giải thích vấn đề. Các kỹ năng như: thu thập thông tin, truy vấn, phản biện còn mới mẻ đối với trẻ. - Căn cứ vào khó khăn trên, ngay từ đầu năm học (9 tháng 9/2023) tôi đã bắt đầu khảo sát thực trạng trên 30 trẻ ở lớp( Kết quả ở bảng khảo sát) - Qua 06 tháng nghiên cứu và áp dụng thực hiện biện pháp “Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn” tôi đã gặt hái được những kết quả nhất định * Bảng khảo sát tỉ lệ đánh giá trẻ trước và sau khia thực hiện các giải pháp Bảng khảo sát tỉ lệ Bảng khảo sát tỉ lệ đánh giá trẻ tháng đánh giá trẻ tháng TT Nội dung 9/2023 02/2024 Số Tỉ lệ đạt Số Tỉ lệ đạt lượng (%) lượng (%)
11 1 Khả năng sáng tạo 13 43,3 26 86,7 Khả năng tư duy, phản biện, truy 12 40,0 2 25 83,3 vấn Khả năng thể hiện bản thân trong 14 46,6 3 27 90,0 các hoạt động 4 Khả năng hợp tác, làm việc nhóm 14 46,6 26 86,7 Sau một thời gian thực hiện biện pháp từ tháng 9/2023 đến thời gian hiện tại (tháng 02/2024), tôi nhận thấy: + Đối với trẻ: Trẻ mạnh dạn tự tin, đưa ra những ý tưởng sáng tạo của bản thân, thích trải nghiệm với những ý tưởng của mình. Đồng thời trẻ đã có những kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý thời gian. Trẻ còn biết giúp cô thu gom những nguyên vật liệu từ: Hộp sữa, ly nhựa, lịch… cùng cô làm đồ dùng. Trẻ có kỹ năng lựa chọn các nguyên vật liệu, đồ dùng phù hợp với đề tài đã chọn. + Đối với phụ huynh: Nhận thức được tính tích cực của việc ứng dụng STEM trong quá trình giáo dục trẻ. Phụ huynh rất vui khi con được tiếp cận với phương pháp giáo dục tiên tiến hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới. Phụ huynh tin tưởng tuyệt đối vào giáo viên và yên tâm công tác. Tích cực ủng hộ những nguyên vật liệu, hưởng ứng nhiệt tình mọi phong trào của nhà trường. + Đối với giáo viên: Giáo viên linh hoạt hơn trong việc xây dựng môi trường học tập, vui chơi theo hướng STEM. Được trau dồi kiến thức về giáo dục STEM, có thêm kinh nghiệm và thỏa sức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ, đưa kiến thức khoa học đến gần trẻ một cách tự nhiên. Tích cực hơn trong việc nghiên cứu tài liệu mới để mang lại nhiều hoạt động trải nghiệm, dự án phù hợp nội dung chương trình, phù hợp với nhu cầu tìm hiểu của trẻ. 4. Phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến. Biện pháp đã được các bạn đồng nghiệp trong trường cùng tham khảo và áp dụng. Với đề tài này có thể áp dụng được với trẻ ở các độ tuổi mẫu giáo trong các trường mầm non. Sau 6 tháng thực hiện các giải pháp trên tôi thấy hiệu quả mà giáo dục STEAM mang lại rất cao. III. KẾT LUẬN. Trẻ tiếp thu những kiến thức kĩ năng không phải qua những lời nói suông, mà chúng cần được trải nghiệm thực tế, được khám phá, quan sát và thực hành, bởi tư duy của trẻ mầm non là tư duy mang tính chất trực quan hình tượng. Khi cho trẻ thực hiện một thí nghiệm khoa học nào đó, hãy tạo điều kiện cho trẻ được quan sát, đồng thời tập trung vào những câu hỏi để trẻ tự đưa ra câu trả lời về những hiện tượng, thay đổi mà trẻ nhìn thấy, nghe thấy. Tránh giải thích dài dòng, hãy để trẻ
12 tiếp thu mọi thứ bằng chính cảm nhận và giác quan của mình. Nhờ ứng dụng giáo dục STEM vào các hoạt động KPKH mà kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng quản lý thời gian, kĩ năng tư duy phản biện và kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng tư duy chiến lược của trẻ đã được nâng cao rõ rệt. Ứng dụng tiếp cận tích hợp STEM giúp trẻ tập trung, say sưa, trí tưởng tượng được sáng tỏ, trí tò mò được thỏa mãn, trẻ sáng tạo, chủ động linh hoạt và đặc biệt giải quyết mục tiêu giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm và tiếp cận các nền giáo dục tiên tiến”. Sau thời gian áp dụng việc ứng dụng tích hợp STEM trong hoạt động KPKH tôi rút ra một số bài học cho bản thân mình: Cần thường xuyên nghiên cứu tài liệu, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, linh hoạt, sáng tạo, mạnh dạn đưa các phương pháp mới để tổ chức các hoạt động cho trẻ. Xây dựng các dự án phù hợp với nội dung các chủ đề trong năm học, nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý và sự phát triển của trẻ. Lắng nghe ý kiến đóng góp, xây dựng, rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động để giúp trẻ phát triển tốt hơn. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, kết hợp với phụ huynh để tạo điều kiện cho trẻ được tham gia vào các hoạt động lồng ghép STEM mọi lúc mọi nơi. Trên đây là sáng kiến đã giúp tôi đạt được kết quả cao trong việc thực hiện “Ứng dụng tích hợp STEM trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại trường mầm non Hải Sơn” Tôi mong rằng, đề tài tôi đã áp dụng sẽ được phổ biến tiếp tục thực hiện trong năm học tiếp theo. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài không tránh khỏi thiếu sót và hạn chế. Vì vậy rất mong được sự góp ý bổ sung, những ý kiến sữa đổi của quý cấp trên để tôi có thể hoàn thiện hơn nữa. Tôi xin chân thành cám ơn! XÁC NHẬN CÁC CẤP TRÌNH SÁNG KIẾN NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN HIỆU TRƯỞNG Lê Thị Hiệp Lê Thị Hạnh