intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Sáng kiến kinh nghiệm: Tăng cường tính thời sự, tính giáo dục qua bài bản tin Ngữ Văn 11

Chia sẻ: Nhi Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST
Báo xấu
111
lượt xem 20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đồng thời còn hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Tăng cường tính thời sự, tính giáo dục qua bài bản tin Ngữ Văn 11

  1. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa TĂNG CƯỜNG TÍNH THỜI SỰ, TÍNH GIÁO DỤC QUA BÀI BẢN TIN - NGỮ VĂN 11 (Chương trình Chuẩn) Người viết : LÝ THỊ HÒA Chức vụ : Giáo viên – Tổ trưởng chuyên môn Năm học : 2011 – 2012 A. PHẦN MỞ ĐẦU I/ Bối cảnh của đề tài Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đồng thời còn hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để giáo dục thực hiện được chức năng, vai trò của mình thì đòi hỏi công tác giáo dục trong các nhà trường nói chung và việc đổi mới phương pháp giảng dạy của từng giáo viên nói riêng phải có những bước đi =1=
  2. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa lên, những giải pháp thiết thực hiệu quả, hoàn thiện để đạt mục tiêu yêu cầu đề ra. Trong đó, bộ môn Ngữ Văn trong nhà trường phổ thông có vai trò, vị trí rất quan trọng, nó là bộ môn giúp hình thành nhân cách, giáo dục lý tưởng sống, nâng cao tư duy, lý luận, sáng tạo... cho mỗi học sinh. Đứng trước nhiệm vụ lớn lao đó, đòi hỏi việc dạy và học Ngữ Văn trong nhà trường phổ thông phải không ngừng chuyển biến tích cực, hiệu quả hơn. II/ Lý do chọn đề tài. - Xuất phát từ mục tiêu của nền giáo dục Việt Nam nói chung, của tỉnh nhà và địa phương nói riêng, bản thân luôn ý thức trong vấn đề tìm tòi những biện pháp tốt nhất để học sinh ngày càng yêu thích môn văn, hứng thú trong giờ học văn. Ngoài cái hay, cái đẹp qua cảm nhận tác phẩm văn học, bản thân còn nhận thấy mảng kiến thức về báo chí được giảng dạy trong chương trình Ngữ văn 11 có vai trò giáo dục cao đối với học sinh. Đây là mảng kiến thức mới được đưa vào chương trình phổ thông từ khi cải cách về sách giáo khoa năm 2008. Có lẽ vì vai trò, tầm quan trọng của báo chí đối với xã hội phát triển. Bản thân rất tâm đắc và hứng thú khi dạy hai thể loại báo chí là bài “Bản tin” và bài “Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn”. Ngoài việc giúp các em nhận biết cơ bản về Bản tin, giáo viên cố gắng đem những yếu tố thời sự vào bài giảng tạo sự sinh động hấp dẫn nhằm tăng cường tính giáo dục qua bài học. - Cũng từ mục tiêu học tập mà UNESCO đã đề ra: “Học để biết, học để làm, học để chung sống và học để tự khẳng định mình”. - Đồng thời mục tiêu dạy học không chỉ “dạy chữ” mà còn chú trọng cả “dạy người”. Từ những lí do trên, bản thân đã lựa chọn vấn đề “Tăng cường tính thời sự, tính giáo dục qua bài Bản tin- Ngữ Văn 11” làm đề tài nghiên cứu. III/ Phạm vi và đối tượng của đề tài 1- Phạm vi của đề tài: =2=
  3. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa Với đề tài “Tăng cường tính thời sự, tính giáo dục qua bài Bản tin - Ngữ Văn 11”, người viết nghiên cứu trong phạm vi bài dạy cụ thể. Đó là thông qua các lớp mình phụ trách 11CB3, 11CB7 + Tiết 56 – Bản tin – Ngữ Văn lớp 11 – chương trình chuẩn. + Tiết 59 – Luyện tập viết bản tin - Ngữ Văn lớp 11 – chương trình chuẩn 2 - Đối tượng nghiên cứu: - Qua những tiết dự giờ của đồng nghiệp. - Qua cách học của học sinh lớp 11. - Kiểm nghiệm tính khả thi và kết quả của đề tài qua phiếu thăm dò và bài kiểm tra của học sinh. IV/ Mục đích của đề tài - Nhằm đổi mới phương pháp dạy học. - Nhằm phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh. - Hình thành và rèn luyện một số kĩ năng sống cho học sinh. - Đặc biệt tăng cường tính thời sự, tính giáo dục qua bài học. Tất cả những điều trên, đều hướng tới các mục tiêu giáo dục mà toàn ngành đã đề ra: “Lấy học sinh làm trung tâm”; “Xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực”; “Học để biết, học để làm, học để chung sống và học để tự khẳng định mình” … Với đề tài này bản thân thực hiện một cách nghiêm túc và khoa học từ việc dự giờ rút kinh nghiệm qua tiết dạy của đồng nghiệp, đến khâu chuẩn bị của giáo viên, học sinh và cuối cùng là thực hiện tiến trình giờ dạy, học. V/ Điểm mới cơ bản nhất trong kết quả nghiên cứu; Tính sáng tạo về khoa học và thực tiễn của vấn đề. - Giáo viên đã tích hợp được những bản tin có tính thời sự đang trong thời điểm thực hiện bài giảng tuần học 14 (ngày 14/11). Không chỉ những bản tin bằng văn bản như sách giáo khoa đã dẫn mà bài dạy được đưa vào bản tin có hình ảnh và âm thanh, nhằm đạt được mục tiêu: từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng. - Tính thực tiễn, tính giáo dục qua bài học được phát huy triệt để. =3=
  4. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng là rất cần thiết đối với bài dạy và đối với nhu cầu của thời đại. - Để học và tập viết bản tin có kết quả, học sinh không được sống thờ ơ, dửng dưng, mà phải thường xuyên, chăm chú theo dõi những sự kiện nổi bật, có ý nghĩa quan trọng đang diễn ra hàng ngày trong cuộc sống. Điều này còn hỗ trợ đắc lực về kiến thức khi học sinh thực hành viết bài văn nghị luận xã hội. Rèn luyện thói quen cập nhật tin tức, thông tin là một trong những nhu cầu không thể thiếu. - Đề tài nghiên cứu không đơn thuần là lí thuyết suông mà mang tính thực tiễn cao. Nó trực tiếp tham gia vào việc “nâng cao hiệu quả” dạy và học môn Văn trong nhà trường phổ thông, đồng thời còn góp phần “nâng cao chất lượng” của bộ môn. B. PHẦN NỘI DUNG I/ Cơ sở lí luận 1. Khái lược về phương pháp dạy học Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác định trong Nghị quyết TW2 khoá VIII (12/1998) và được thể chế hoá trong Luật Giáo dục. Điều 28/2 Luật Giáo dục đã ghi “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận =4=
  5. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh ”. Phương pháp dạy học là cách thức, là con đường hoạt động chung giữa giáo viên và học sinh, trong những điều kiện dạy học xác định, nhằm đạt tới mục đích dạy học. (theo cuốn “Giáo dục kĩ năng sống qua bộ môn Ngữ Văn” – NXB GD tr27) Theo giáo sư Nguyễn Ngọc Khoa: Phương pháp dạy học là cách thức làm việc của thầy và trò trong sự phối hợp thống nhất và dưới sự lãnh đạo của thầy làm cho trò tự giác, tích cực tự học nhằm đạt tới mục đích dạy học. Tóm lại, có thể nói, cốt lõi của việc đổi mới phương pháp dạy học là hướng tới việc học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động, nghĩa là phải phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập. 2. Về kĩ thuật dạy học tích cực Phương pháp dạy học ở bình diện vi mô là kĩ thuật dạy học. Hay nói cách khác kĩ thuật dạy học là những thành phần của phương pháp dạy học. Ví dụ trong phương pháp thảo luận nhóm có các kĩ thuật dạy học như: kĩ thuật chia nhóm, kĩ thuật khăn trải bàn, kĩ thuật phòng tranh, kĩ thật các mảnh ghép… Vậy kĩ thuật dạy học là những biện pháp, cách thức hành động của giáo viên trong các tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học Phương pháp dạy học rất đa dạng nhưng những kĩ thuật dạy học càng phong phú, đa dạng hơn. Theo cuốn “Giáo dục kĩ năng sống trong môn Ngữ văn” Trung học phổ thông đã đưa ra 19 kĩ thuật dạy học tích cực. Tuy nhiên không phải bài nào, đối tượng nào, bộ môn nào chúng ta cũng vận dụng hết các kĩ thuật dạy học này. Bản thân nhận thấy một số kĩ thuật cơ bản sau thường được áp dụng vào trong giảng dạy bộ môn Ngữ văn: kĩ thuật chia nhóm, kĩ thuật giao nhiệm vụ, kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật động não, kĩ thuật trình bày một phút, kĩ thuật hỏi và trả lời… =5=
  6. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa Thực tế đã cho thấy việc ứng dụng phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học phù hợp sẽ có ưu thế trong việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh, đồng thời còn tham gia vào việc tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. 3. Tìm hiểu khái quát về các khái niệm: - Thời sự là gì? Là toàn bộ những sự việc ít nhiều quan trọng trong một lĩnh vực nào đó, thường là xã hội- chính trị, xảy ra trong khoảng thời gian gần đây nhất và đang được nhiều người quan tâm. - Giáo dục là gì? hoạt động nhằm tác động một cách có hệ thống đến sự phát trển tinh thần, thể chất của một đối tượng nào đó, để họ dần dần có được những phảm chất và năng lực như yêu cầu đề ra. Nó là hệ thống các biện pháp và cơ sở giảng dạy – giáo dục của một nước. II/ Thực trạng của vấn đề 1. Thuận lợi Trong quá trình hình thành ý tưởng và thực hiện cho bài nghiên cứu phát huy tính thời sự và tính giáo dục qua việc dạy bài Bản tin Ngữ Văn 11 tập một nhằm phát huy tính tích cực, tăng cường giáo dục kĩ năng sống của học sinh, bản thân có những thuận lợi nhất định. - Thứ nhất chúng tôi đã được tham dự nhiều đợt tập huấn chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy và học do Sở Giáo dục và đào tạo tổ chức. - Thứ hai, có nhiều bài viết và công trình nghiên cứu về vấn đề phương pháp dạy học, từ đó bản thân có cơ sở lí luận vững chắc để thực hiện tốt đề tài nghiên cứu của mình. - Thứ ba mảng kiến thức liên quan đến lĩnh vực báo chí, đặc biệt là Bản tin – Luyện viết bản tin; Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn, mang ý nghĩa xã hội rất lớn, phản ánh trực tiếp hiện thực cuộc sống, mang đậm tính thời sự. Có lẽ vì thế mà sách giáo khoa Ngữ Văn 11 tập một hiện hành của chương trình chuẩn, giành số tiết khá nhiều cho mảng kiến thức về báo chí: 06 tiết (trong đó 02 tiết bài Phong cách ngôn ngữ báo chí; 02 tiết về bản tin; 02 tiết về Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn). Từ đó giáo viên có khả năng khai thác, phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ học cao hơn. =6=
  7. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Thứ tư đối tượng dạy là học sinh là lớp 11 nên phần nào các em đã làm quen với cách dạy và học của chương trình Trung học phổ thông. - Thứ năm nhà trường có nối mạng in-tơ-net để giáo viên có điều kiện nghiên cứu, tham khảo; có máy chiếu để giáo viên hỗ trợ công nghệ thông tin vào bài giảng. 2. Khó khăn Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, bản thân cũng gặp một số khó khăn trong quá trình tìm tòi, ứng dụng, thực hiện đề tài. Trong những mục tiêu giáo dục: Đổi mới phương pháp, xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực….thực sự là một vấn đề còn nan giải. Nhiều đồng nghiệp đã đặt ra loạt câu hỏi: đổi mới cái gì? Đổi mới như thế nào? đổi mới bắt đầu từ đâu…mà họ trăn trở, dày công khám phá, vận dụng. Đó là một thách thức lớn. - Trước nay nhiều người chú trọng tìm tòi đổi mới phương pháp tìm hiểu tác phẩm vấn học, ít ai đánh giá cao tầm quan trọng, vai trò của mảng kiến thức về thể loại báo chí. - Còn đối với học sinh: Khó khăn đầu tiên mà học sinh gặp khi tập viết bản tin các em không có tin để viết. Mà muốn viết thì các em không có cách nào khác là phải quan tâm đến tình hình thời sự trong trường và ngoài xã hội. Học sinh chưa nhận thức hết tầm quan trọng, ý nghĩa xã hội của bài học, cho rằng nó không nằm trong câu hỏi 5,0 điểm khi kiểm tra, đánh giá. - Do sức nặng của chương trình, nhiều học sinh ngày nay không quan tâm đến thời sự, sự kiện trong và ngoài nước đang diễn ra như thế nào? Mà điều này rất thiết trong cuộc sống. - Việc học sinh chưa “hứng thú” và thiếu “mặn mà” với bài học còn có một nguyên nhân khá quan trọng đó là giáo viên chưa thực sự tạo ra sự cuốn hút, chưa phát huy được tính thời sự trong tiến trình bài giảng. Trường hợp có áp dụng một số phương pháp, kĩ thuật dạy học như hỗ trợ công nghệ thông tin thì thấy rắc rối: nào là xách máy tính, máy chiếu, rồi kết nối…thường dẫn đến bị “Cháy giáo án”. Cứ nhiều lần như thế, giáo viên “ngại” ứng dụng công nghệ =7=
  8. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa thông tin, đổi mới phương pháp vào bài giảng, cứ thực hiện theo những gì sách giáo khoa hướng dẫn cho “chắc ăn”. - Việc lựa chọn thông tin, hình ảnh vào bài giảng đòi hỏi giáo viên phải biết một số thao tác, kĩ thuật cơ bản của môn tin học. III/ Các biện pháp tiến hành Bài: BẢN TIN (tiết 56 theo PPCT) SGK tập I - trang 160 -163. 1. Khâu chuẩn bị Bản thân xác định khâu chuẩn bị giáo án, phương pháp, kĩ thuật dạy học, thiết bị đồ dùng hỗ trợ cho dạy học góp phần không nhỏ vào sự thành công của đề tài. Nó như những viên gạch đầu tiên đặt móng cho một ngôi nhà kiến cố, vững chắc. Đối với giảng dạy cũng vậy! chúng ta toàn tâm toàn ý cho một giáo án, trong đó các mục như: mục tiêu cần đạt, chuẩn bị của thầy và trò, phương tiện thực hiện và cách thức tổ chức…được lựa chọn, tìm tòi, vận dụng nghiêm túc sẽ có một sự tự tin trước khi thực hiện tiến trình bài dạy. Chuẩn bị cái gì? Và như thế nào? - Xác định mục tiêu cần đạt của bài Bản tin: + Về kiến thức: học sinh nắm được những tri thức cơ bản về bản tin (khái niệm, mục đích, yêu cầu, các dạng bản tin và tầm quan trọng của bản tin trong đời sống hàng ngày) + Về kĩ năng: nắm được cách viết một bản tin về những sự kiện đáng chú ý diễn ra trong học tập và trong thực tế đời sống. Rèn luyện cách viết văn cô đọng, mạch lạc rõ ràng. + Về giáo dục: học sinh có ý thức quan tâm theo dõi tin tức qua các bản tin và thông báo tin tức dưới hình thức các bản tin (bằng lời nói hoặc chữ viết) - Xác định phương pháp kĩ thuật dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh sao cho phù hợp với bài Bản tin: + Kĩ thuật giao nhiệm vụ: thực hiện từ tiết trước, mỗi học sinh tìm cho mình một tờ báo trong đó có những bản tin, bút lông và 01 tờ giấy khổ lớn (A0). + Kĩ thuật chia nhóm (thực hiện trong tiết học): hai bàn một nhóm trao đổi, nhận biết về đặc điểm các bản tin được nghe và đọc. =8=
  9. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa + Kĩ thuật thực hành: viết được bản tin thường. + Ứng dụng công nghệ thông tin: sử dụng hình ảnh, âm thanh về một số bản tin như chương trình thời sự, an toàn giao thông… và một số biểu bảng, nhan đề của các bài bản tin. - Để tạo không khí lớp học, giáo viên đã sử dụng Bản tin thời sự của VTV Đài truyền hình Việt Nam phát trên trang Web Tuổi trẻ Online. Bản tin an toàn giao thông và một số bản tin về bóng đá Việt Nam tại Seagame 26. Đây là những bản tin vừa có hình ảnh, vừa có âm thanh vừa có tính thời sự mà xã hội đang quan tâm. 2. Thực hiện bài dạy * Bước đầu khám phá vấn đề: nhằm tạo tâm thế nhập cuộc và không khí cho lớp học. Phương pháp tích hợp, giới thiệu – kĩ thuật đặt câu hỏi - Giáo viên hỏi: Hãy nêu một số văn bản báo chí tiêu biểu đã học trong bài: Phong cách ngôn ngữ báo chí? Học sinh trả lời, sau đó giáo viên chốt lại - Giáo viên yêu cầu học sinh chú ý nghe và xem những tin sau: Phần điểm tin chính một bản tin thời sự của trước ngày dạy mà giáo viên đã cập nhật trên trang Web Tuổi trẻ Online kênh VTV đài truyền hình Việt Nam (xin minh hoạ bằng một số hình ảnh được điểm trong phần tin chính): =9=
  10. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa Văn Quyết lập hattrick, U-23 VN đại thắng Brunei Tuổi trẻ Online TTO - Không có quá nhiều điều để nói về trận U-23 VN thắng Brunei 8-0. Cho tới thời điểm này đây là trận thắng đậm nhất của môn bóng đá nam SEA Games 26. Điểm mừng trong trận này là các chân sút của VN đã "thông nòng". =10=
  11. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa Văn Quyết được các đồng đội chúc mừng sau khi ghi bàn - Ảnh: Sĩ Huyên Văn Quyết, người đã bỏ lỡ những cơ hội khó hiểu trong các trận đấu trước chỉ cần 12 phút trận để lập được hattrick. Rồi sau đó lần lượt các bàn thắng đẹp mắt của Thành Lương, Văn Thắng, Văn Bình, Hoàng Thiên và Đình Tùng. Với trận thắng này, U-23 VN đã vượt lên dẫn đầu bảng B với 10 điểm sau 4 trận với hiệu số 13-1. Đứng thứ 2 là Myanmar với 7 điểm (thi đấu 3 trận) với hiệu số 7-2. Đông Timor đứng thứ ba với 6 điểm sau 3 trận. Tiếp theo là Philippines 3 điểm và Lào 0 điểm. Trong những phút cuối trận, các cầu thủ Brunei bắt đầu chơi khá rắn. Liên tiếp các cầu thủ U-23 VN bị đau. Trước đó là Long Giang và đến phút cuối trận, tiền vệ Văn Bình đã phải tập tễnh rời sân. - Sau đó giáo viên cho học sinh nhớ và kể lại những bản tin mà hàng ngày các em vẫn nghe qua đài phát thanh, đài truyền hình hay đọc trên báo chí: (bản tin thời sự, tài chính, an toàn giao thông, an ninh trật tự, văn hóa, thể thao…) Từ đó, học sinh có thể nhận ra các em đang sống trong một thế giới tràn ngập các thông tin, được chứa đựng trong những bản tin. * Bước kết nối: - Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu mục I. Mục đích, yêu cầu cơ bản của bản tin =11=
  12. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Phương pháp: phát vấn, nêu vấn đề - Trên cơ sở nghe và xem các bản tin, giáo viên nêu câu hỏi: anh/ chị nhận thấy các bản tin mà mình đã đọc, nghe và xem có những đặc điểm chung nào? - Học sinh đưa ra các nhận xét: + Bản tin thường xuất hiện trên các thông tin đại chúng như: báo chí, phát thanh, truyền hình, in- tơ- nét… + Bản tin được viết để thông báo những sự kiện có ý nghĩa trong đời sống xã hội mà đông đảo công chúng biết đến. + Việc thông báo trong bản tin cần phải: nhanh chóng, kịp thời, để đảm bảo ý nghĩa thời sự; chính xác, đầy đủ, khách quan, dễ tiếp nhận và hấp dẫn; tính ngắn gọn, cô đúc. - Giáo viên chốt lại: 1. Khái niệm bản tin 2. Mục đích của bản tin 3. Yêu cầu cơ bản của bản tin 4. Phân loại bản tin: giáo viên giới thiệu trên màn hình Các loại bản tin Đặc điểm riêng Tin vắn Không có nhan đề, dung lượng ngắn Có nhan đề, thông báo ngắn gọn nhưng tương đối đầy Tin thường đủ về một sự kiện (loại tin chiếm tỉ lệ cao nhất trong báo chí) Tin tường thuật Có nhan đề, phản ánh từ đầu đến cuối một sự kiện Tin tổng hợp Có nhan đề, tổng hợp nhiều sự kiện Hoạt động 2: Hướng dẫn mục II. Cách viết bản tin (bản tin thường) - Vận dụng phương pháp phát vấn với kĩ thuật động não: học sinh suy nghĩ, tìm hiểu về cách viết bản tin * Thao tác 1: hướng dẫn bước 1/ Khai thác và lựa chọn tin =12=
  13. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Giáo viên giúp học sinh suy luận: muốn có bản tin thì trước hết phải có tin. Muốn có tin phải quan tâm đến tình hình thời sự ở trường lớp, ở địa phương, trong nước và trên thế giới…Vậy phải chọn những sư kiện như thế nào để viết bản tin? - Học sinh đưa ra nhận xét: a. Phải chọn những sự kiện có ý nghĩa quan trọng góp phần xây dựng xã hội, cộng đồng. b. Sự kiện phải có đầy đủ các nội dung: + Việc gì xảy ra? Sự kiện + Việc xảy ra ở đâu, khi nào? Địa điểm, thời gian + Ai đã làm việc đó? Đối tượng + Việc xảy ra như thế nào? Diễn biến + Kết quả ra sao? Kết quả - Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hành: đọc bản tin sau và phân tích các nội dung trong bản tin Một học sinh lớp 3 bị bắt cóc, giết chết TTO - Lúc 13g30 ngày 13-11, tại khu vực biển gần bãi tắm Tiên Sa, khu du lịch Ghềnh Ráng (khu vực 4, phường Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn, Bình Định), công an đã tìm thấy thi thể em Nguyễn Việt Dũng (8 tuổi, HS lớp 3 Trường tiểu học Ngô Mây, TP Quy Nhơn) . Thi thể em đã được đưa lên bờ và tiến hành khám nghiệm tử thi. Cơ quan pháp y nhận định nạn nhân bị đẩy từ trên cao rơi xuống biển, đầu va vào đá nên tử vong. Trước đó, ngày 12-11, sau khi nhận được tin em Dũng bị bắt cóc, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Định đã điều tra, xác minh, sau khi thu thập đầy đủ bằng chứng đã tiến hành bắt khẩn cấp đối tượng Đặng Văn Cửu (sinh 1989, ở Gia Lai), sinh viên Trường ĐH Quy Nhơn, đang phụ việc tại khách sạn cho gia đình nạn nhân. =13=
  14. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa Tại cơ quan điều tra, bước đầu đối tượng Cửu khai trong lúc làm thêm tại khách sạn thì bị cha em Dũng chửi mắng nên tìm cách bắt cóc giết chết em để trả thù. Sau nhiều lần quanh co, Cửu mới chỉ địa điểm giết em Dũng. Dũng là con trai của thạc sĩ Nguyễn Việt Cường - giảng viên khoa Lịch Sử Trường ĐH Quy Nhơn, đồng thời là chủ khách sạn trên đường Chương Dương (TP Quy Nhơn) . Theo ông Cường, thường ngày sau khi tan trường Dũng ra trước cổng chờ gia đình đến đón về, nhưng ngày 11-11 do bận việc nên có nhờ Cửu đến đón, sau đó Cửu về thông báo không thấy Dũng. Gia đình tưởng ai đó bắt cóc Dũng nên tổ chức tìm kiếm, đồng thời thông báo cơ quan chức năng và đăng lên phương tiện thông tin đại chúng thì đến ngày 13-11 nhận được hung tin. (N.TRẦN) Việc gì xảy ra? (Sự kiện) Một học sinh lớp 3 bị bắt cóc, giết chết. Việc xảy ra ở đâu, khi nào? Lúc 13g30 ngày 13-11, tại khu vực biển (Địa điểm, thời gian) gần bãi tắm Tiên Sa, khu du lịch Ghềnh Ráng . Ai đã làm việc đó? Đặng Văn Cửu (sinh 1989, ở Gia Lai), (Đối tượng) sinh viên Trường ĐH Quy Nhơn, đang phụ việc tại khách sạn cho gia đình nạn nhân. Trong lúc làm thêm tại khách sạn thì Cửu Việc xảy ra như thế nào? bị cha em Dũng chửi mắng nên tìm cách bắt cóc (Diễn biến) giết chết em để trả thù. Kết quả ra sao? Nạn nhân bị đẩy từ trên cao rơi xuống biển, đầu va vào đá nên tử vong. * Thao tác 2: hướng dẫn bước 2. Viết bản tin: - Hình thức tổ chức và cách thức triển khai: Thảo luận, vấn đáp từ thực hành rút ra lí thuyết. - Giáo viên đặt vấn đề: khi có tin rồi thì cần phải viết như thế nào để làm thành một bản tin đạt yêu cầu? nhanh chóng, kịp thời, đảm bảo ý nghĩa thời sự; chính xác, đầy đủ, khách quan, dễ tiếp nhận và hấp dẫn; tính ngắn gọn, cô đúc. - Giáo viên nêu tiếp: qua các bản tin được tiếp xúc từ đầu bài học, hãy cho biết cấu trúc của bản tin (trừ tin vắn) =14=
  15. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Học sinh nhớ lại kiến thức trả lời: tiêu đề → phần mở đầu bản tin → phần triển khai chi tiết bản tin. * Phân tích cấu trúc của hai bản tin trong SGK mục II + Giáo viên phân công nhiệm vụ thảo luận: Nhóm 1, 3, 5 phân tích bản tin 1; nhóm 2, 4, 6 phân tích bản tin 2 (thời gian 5 phút) + Học sinh dựa vào bảng biểu hướng dẫn Cấu trúc Tiêu đề Phần mở đầu Phần chi tiết Bản tin Triển khai chi tiết Thực hiện hơn 22 hai câu đầu : sự kiện theo hướng Bản tin 1 nghìn chuyến bay “Đến ngày… nêu nguyên nhân – an toàn cùng kì” kết quả Bán kết cúp bóng đá Triển khai chi tiết quốc gia Nam Mĩ câu đầu: “Cú Bản tin 2 sự kiện theo hướng Bra–xin – U-ru- đánh …vội vã’ tường thuật kết quả goay Khái quát nội dung Thông báo khái Triển khai cụ thể, Nhận xét của tin: sự kiện và quát về sự kiện chi tiết hơn sự kiện kết quả và kết quả * Rút ra nhận xét: a. Cách viết tiêu đề: - Tham khảo các tiêu đề (nhan đề): + Chia tay người Thái + Một học sinh lớp 3 bị bắt cóc, giết chết + Iran: nổ kho vũ khí, 17 người chết + APEC 19 góp phần phục hồi kinh tế thế giới + Bắt “đinh tặc” ở tiệm sửa xe Thanh Phước + Tiểu tướng xứ Nghệ giúp U23 Việt Nam thắng trận… ? Rút ra yêu cầu cách đặt tiêu đề cho bản tin - Nội dung: phải thể hiện chủ đề. =15=
  16. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Hình thức: ngắn gọn, gây sự chú ý, hứng thú, thu hút sự tò mò cho người đọc (đặt dưới dạng câu hỏi, chơi chữ hoặc một cụm từ). b. Cách viết phần mở đầu: - Thường chỉ một hoặc hai câu - Thông báo khái quát về sự kiện và kết quả c. Cách viết phần triển khai chi tiết: - Nêu cụ thể, chi tiết hơn sự kiện được đưa tin - Giải thích nguyên nhân và hoặc kết quả của sự kiện * Ghi nhớ ( sgk) - Học sinh đọc chậm, to, rõ. - Giáo viên chốt lại ba ghi nhớ: khái niệm; lựa chọn tin; cách viết bản tin. * Bước luyện tập - vận dụng Hoạt động 3: Hướng dẫn mục III. Luyện tập Bài 1: giáo viên hướng dẫn học sinh làm nhanh: Yêu cầu: Lựa chọn những sự kiện sách giáo khoa nêu (trang 163) để có thể viết bản tin. Giải thích vì sao? - Định hướng: + Các sự kiện A, B, D là các sự kiện có thể viết bản tin. Vì các sự kiện có ý nghĩa và đều được coi là có tính thời sự (thể hiện qua các cụm từ: vừa kết thúc thắng lợi; đang sôi nổi; vừa làm được) + Sự kiện C: “gia đình một bạn trong lớp vừa an mừng nhà mới” không phải là sự kiện có ý nghĩa đời sống. + Sự kiện D: “Lễ khai mạc Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ tư”, sự kiện tổ chức đã qua lâu nên không phải là sự kiện có ý nghĩa thời sự. Bài 2: Sự giống và khác nhau giữa bản tin và quảng cáo, phóng sự điều tra: (giáo viên giao học sinh hoàn thành ở nhà) Bài 3: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 2, sách Bài tập Ngữ văn 11, tập 1, tr 96 – 97 =16=
  17. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa - Đọc các bản tin a, b, c, d xác định loại bản tin, nhận xét về cách đặt tên bản tin - Giáo viên giao nhiệm vụ: bốn tổ tương ứng với 4 bản tin theo thứ tự a, b, c, d thảo luận theo hai câu hỏi: xác định loại bản tin và nhận xét về tiêu đề của bản tin? - Định hướng Các bản tin Loại bản tin Tên (tiêu đề) bản tin Phiên họp thứ 47 của ủy ban thường vụ a Tin tường thuật Quốc hội: người lao động được nghỉ ngày Giỗ tổ Hùng Vương Hai học sinh dũng cảm cứu bạn khỏi chết b Tin thường đuối c Tin vắn (Không có tên đề) Đô thị Việt Nam: khí thải độc vượt xa mức d Tin tổng hợp cho phép  Cách đặt tiêu đề của ba bản tin trên đều nêu lên nội dung chính của bản tin. Hoạt động 4: củng cố và hướng dẫn học bài * Củng cố - Hình thức: học sinh đặt câu hỏi cho học sinh khác trả lời - Giáo viên gợi ý: về kiến thức; về việc rút ra vai trò của bản tin - Giáo viên chốt lại: + Nắm vững yêu cầu và cấu trúc viết bản tin + Bản tin có vai trò cung cấp thông tin kịp thời, chính xác về những sự kiện có tính thời sự, góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội. * Hướng dẫn học bài: chuẩn bị bài Luyện viết bản tin: + Nhóm 1, 3, 5: viết một bản tin về trận bóng đá đã diễn ra giữa đội tuyển U23 Việt Nam với Đông Timo tại Seagame 26 + Nhóm 2, 4, 6: viết bản tin về hoạt động phong trào của học sinh trường THPT Hà Tiên đang diễn ra chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam năm 2011. =17=
  18. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa + Các nhóm chuẩn bị bút lông, bảng phụ. Đối với bài: Luyện viết bản tin (tiết 59 theo PPCT) SGK tập I - trang 178 -179. - Xác định mục tiêu bài dạy thực hiện như các bài học khác - Xác định phương pháp và hình thức tổ chức cho bài luyện tập: * Hoạt động 1: I/ Nhắc lại kiến thức cơ bản về bản tin - Học sinh xung phong đặt câu hỏi cho bạn trả lời (trao đổi giữa học sinh với học sinh). Ví dụ như: thế nào là bản tin; các nội dung cơ bản của bản tin; cấu trúc bản tin… * Hoạt động 2: II/ Nội dung luyện tập Thao tác 1: Giáo viên hướng dẫn học sinh xác định lượng và cấp độ bài luyện tập. Cấp độ 1: nhận diện, phân tích bản tin cụ thể đã cho bài 1, 2, 3. Cấp độ 2 vận dụng sáng tạo để viết bản tin bài 4 Thao tác 2: Giáo viên giao nhiệm vụ, hướng dẫn cách thức luyện tập. - Bài tập 1: phân tích cấu trúc, dung lượng và xác định loại bản tin sử dụng bản tin trong sách giáo khoa (Gọi học sinh xung phong lên bảng làm) - Bài tập 2: Tìm nội dung chủ yếu của bản tin và làm sao để nhanh chóng nắm bắt được nội dung bản tin ( giáo viên sử dụng đồ dùng dạy học khổ giấy lớn ghi bản tin đã sưu tầm trên báo, không sử dụng bản tin trong sách giáo khoa) giao Gọi học sinh xung phong lên bảng làm - Bài tập 3: Hãy sắp xếp lại nội dung trong bản tin trong sách giáo khoa cho hợp lí (giáo viên sử dụng đồ dùng dạy học khổ giấy lớn đã ghi bản tin sách giáo khoa đã dẫn). Gọi học sinh xung phong lên bảng làm. - Bài tập 4 (thảo luận nhóm) viết bản tin với chủ đề đã giao từ tiết trước, các nhóm học sinh rà soát lại và viết trên giấy lớn. + Nhóm 1, 3: viết một bản tin về trận bóng đá đã diễn ra giữa đội tuyển U23 Việt Nam với Đông Timo tại Seagame 26 + Nhóm 2, 4: viết bản tin về hoạt động phong trào của học sinh trường THPT Hà Tiên đang diễn ra chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam. =18=
  19. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa + Các nhóm cử đại diện lên báo cáo kết quả: thuyết trình và chỉ ra các nội dung của bản tin. Giáo viên hướng dẫn nhóm khác sửa và chốt ý. * Hoạt động 3: củng cố và dặn dò Củng cố: Giáo viên phát vấn: Bản tin có vai trò như thế đối với đời sống? Giáo viên nêu vấn đề: qua bài luyện tập em rút ra bài học gì cho bản thân? (thường xuyên cập nhật thông tin trên một số phương tiện thông tin đại chúng như báo chí, đài phát thanh, truyền hình, Web…rèn luyện viết bản tin cũng là rèn cách viết văn phải rõ ràng, mạch lạc ngắn gọn nhưng hàm súc). Dặn dò: Sưu tầm những cuộc phỏng vấn và trả lời phỏng vấn trên báo, đài mà mình thích. Soạn bài học “Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn”. IV. Hiệu quả của đề tài Qua quá trình áp dụng công nghệ thông tin và thiết bị dạy học, phương pháp, kĩ thuật dạy học để tăng cường tính thời sự và giáo dục như đã trình bày trong phần giải pháp, bản thân ghi nhận được một số kết quả như sau: a/. Trực quan về tiết dạy, giáo viên nhận rõ không khí học tập hào hứng, sôi nổi, nhất là khi các em được nghe, nhìn những bản tin thời sự vừa mới diễn ra trong nước trên máy chiếu. Tiết học không nặng nề về lí thuyết hoặc áp đặt vào những bản tin mà sách giáo khoa đã dẫn. b/. Qua phiếu thăm dò ý kiến của học sinh - Sau khi thực hiện tiết học, giáo viên phát phiếu thăm dò ý kiến cá nhân của học sinh với những nội dung: em nhận xét như thế nào qua bài học có sự hỗ trợ những bản tin nằm ngoài sách giáo khoa đã cho. - Căn cứ kết quả khảo sát: Đối tượng thăm dò Mức độ Lớp 11CB3 ,11CB7 Rất thích Thích vừa phải Không thích Ý kiến khác Tổng số học sinh 67 70 % 30 % 0% 0% =19=
  20. Kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn Lý Thị Hòa c/. Căn cứ qua kết quả thực hành và kiểm tra - Đề bài: Thời gian làm bài 15 phút Câu 1: Đọc bản tin sau và cho biết: Loại bản tin nào? Nêu nội dung cơ bản của bản tin? Tiểu tướng xứ Nghệ giúp U23 Việt Nam thắng trận TTO - U-23 VN đã thắng U-23 Đông Timor 2-0 nhờ hai bàn thắng của Trọng Hoàng và Âu Văn Hoàn. Âu Văn Hoàn để lại ấn tượng trong trận khi có một đường chuyền thành bàn và một lần trực tiếp ghi bàn. Hai bàn thắng của Trọng Hoàng và Âu Văn Hoàn ở đầu hiệp hai là sự hiện thực hóa sức ép mà U-23 VN đã tạo ra được trong hiệp 1. Trong 45 phút thi đấu trước đó, U-23 VN đã phung phí quá nhiều cơ hội. U-23 VN đã có ít nhất 3 cơ hội có thể ghi bàn nhưng đều không tận dụng được. Đó là lần Văn Quyết không dứt điểm khi đối mặt với thủ môn Emerson. Đó là lần Hoàng Thiên trống trải bật cao đón đường tạt của đồng đội nhưng đánh đầu vọt xà. Và lần Thành Lương gặt bóng qua hậu vệ đối phương nhưng dứt điểm hụt bằng chân phải. Xét về thế trận, U-23 VN đã có thế trận tốt hơn đối phương, cầm bóng nhiều hơn, đặc biệt là sau khi tiền đạo Murilo Almeida bị thẻ đỏ ở phút 25. Tuy nhiên trong khoảng 10 phút đầu trận, Đông Timor đã chơi rất tốt và khiến toàn đội U-23 VN rối loạn. Trong khoảng thời gian còn lại, Đông Timor vẫn tỏ ra rất nguy hiểm với các pha phản công nhanh khi mà Diogo Santos tận dụng tối đa tốc độ và sức mạnh của mình. Câu 2: Viết một bản tin vắn (ngắn) về phong trào đăng kí tiết học tốt chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 do đoàn trường tổ chức. - Kết quả đạt được như sau Kết quả Khá – giỏi Trung bình Yếu - kém Mức độ Nhận biết (câu 1) 71.5 % 28.5% 0% =20=
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2