intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp THCS

Chia sẻ: Dung Hoang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:32

Thêm vào BST
Báo xấu
80
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu và xác định rõ đối tượng, mục đích, nội dung và phương pháp dạy học trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi; đưa ra một số kinh nghiệm, bí quyết ôn luyện học sinh giỏi môn Lịch sử (chọn đối tượng học sinh, phương pháp ôn luyện, kết quả đạt được).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp THCS

  1. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở                                           PHÒNG GD & ĐT KRÔNG ANA      TRƯỜNG THCS BUÔN TRẤP ­­­­­­­­­­                             SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài:  KINH NGHIỆM BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI  MÔN LỊCH SỬ 9 CẤP THCS Họ và tên: Trương Thị Lan Anh Đơn vị công tác: Trường THCS Buôn Trấp Trình độ đào tạo: Đại học Sư Phạm Môn đào tạo: Lịch sử Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 1
  2. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở                                                 Krông Ana, tháng 4 năm 2019    I.Phần mở đầu: 1.Lý do chọn đề tài. Dân tộc Việt Nam có truyền thống lâu đời về đào tạo, bồi dưỡng tiềm năng cho   đất nước. Thời kì chế độ phong kiến Việt Nam cũng như sau cách mạng tháng Tám  đến nay, lịch sử đều rất coi trọng nhân tài và coi đó là quốc sách hàng đầu. Ngày nay dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước việc dạy học nói chung và   bồi dưỡng nhân tài nói riêng  càng được  chú  trọng nhằm hình thành những  con  người có ý thức và đạo đức XHCN, có trình độ, có văn hoá, có hiểu biết kỹ thuật,  có năng lực lao động cần thiết, có óc thẩm mĩ và có kiến thức tốt để  kế  tục sự  nghiệp cách mạng, xây dựng và bảo vệ  Tổ  quốc, với mục tiêu: “Giáo dục là quốc   sách hàng đầu” nhằm “Nâng cao dân trí ­ Đào tạo nhân lực ­ Bồi dưỡng nhân tài”.  Về  chiến lược bồi dưỡng nhân tài, nguyên tổng bí thư  Lê Khả  Phiêu đã nói:“   Một mặt phải tìm được những cách thích hợp để  phát hiện và bồi dưỡng nhân tài.  Nhưng đồng thời cũng cần lưu ý là nhân tài sẽ có điều kiện xuất hiện trên một nền   dân trí rộng và trên cơ sở tổ chức đào tạo nhân lực tốt. Vì nhân tài là những người   có trí tuệ  sắc bén, có bàn tay vàng, có kĩ năng đặc biệt “. Chính nhà trường là nơi   đào tạo các nhân tài. Phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi  ở bậc THCS là tạo nguồn  cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi  ở  các bậc phổ  thông. Công tác bồi dưỡng học  sinh giỏi phải được tiến hành thường xuyên. Nâng cao chất lượng học sinh giỏi  phải song song với nâng cao chất lượng đại trà. Đây là nhiệm vụ  của toàn Đảng,  toàn dân mà trực tiếp là của người cán bộ quản lí và giáo viên”. Công tác phát hiện và lựa chọn học sinh giỏi là một việc làm hết sức quan   trọng. Việc lựa chọn không phải chỉ  chú ý đến lực học của môn học mà còn phải  quan tâm đến sở thích, sự say mê của các em đối với các môn học. Trong quá trình   dạy học giáo viên phải chú ý đến các đối tượng học sinh. Định hướng cho các em  biết được vai trò cần thiết của việc học, đồng thời khơi gợi cho các em có hứng thú   học tập.  Bồi dưỡng học sinh giỏi cũng là công tác cực kì quan trọng giúp cho ngành  giáo dục phát hiện nhân tài, lựa chọn những mầm giống tương lai cho đất nước  trong sự nghiệp trồng người. Đồng thời giúp cho học sinh thực hiện được ước mơ  là con ngoan, trò giỏi và có định hướng đúng về nghề nghiệp của mình trong tương  lai.  Nhiều năm liền tôi đã được lãnh đạo nhà trường và lãnh đạo Phòng giáo dục,   tin tưởng phân công giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 9. Một   môn học có số tiết dạy trong tuần ít hơn các môn học khác, còn bị coi là phụ. Mặt   khác Lịch sử còn là môn học khô khan, khó hiểu học sinh thì không thích học, phụ  huynh cũng không muốn cho con mình tham gia thi môn học này. Song với năng lực  Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 2
  3. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở chuyên môn cùng tâm huyết nghề nghiệp và sự tận tụy của bản thân 8 năm liên tục  tôi đã có 39 em đạt học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Do đó năm học 2018­2019, tôi đã bắt tay vào việc tổng kết kinh nghiệm bồi   dưỡng học sinh giỏi của mình để làm tư liệu phục vụ cho giảng dạy và bồi dưỡng  nhằm tránh tình trạng làm việc theo lối mòn, cảm tính chủ quan. Tôi nghĩ rằng điều   này sẽ nâng cao hơn nữa chất lượng trong dạy học và bồi dưỡng học sinh giỏi. Việc bồi dưỡng học sinh giỏi cần được nghiên cứu thật kĩ lưỡng cả  về nội  dung và phương pháp. Vì vậy, sau 17 năm giảng dạy và 8 năm liên tục làm công tác   bồi dưỡng học sinh giỏi bản thân đã có không ít trăn trở để làm sao nâng cao được  chất lượng mũi nhọn môn Lịch sử   ở  trường THCS Buôn Trấp nói riêng và toàn   huyện Krông Ana nói chung. Với những lý do nêu trên cùng với thành tích của học  sinh, tôi mạnh dạn lựa chọn đề  tài “ Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn   Lịch sử  9 cấp THCS”, rất mong nhận được ý kiến đóng góp của đồng chí, đồng  nghiệp. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:          ­ Nghiên cứu và xác định rõ đối tượng, mục đích, nội dung và phương pháp  dạy học trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi.           ­  Nhiệm vụ của đề tài này là giúp giáo viên định hình một cách rõ ràng các   bước các khâu cần thiết để phát hiện lựa chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi một cách   khoa học, chặt chẽ và có hệ thống. ­ Mục tiêu quan trọng nhất của đề tài nghiên cứu này là nhằm đưa ra một số  kinh nghiệm, bí quyết ôn luyện học sinh giỏi môn Lịch sử  (chọn đối tượng học   sinh, phương pháp ôn luyện, kết quả đạt được).          3. Đối tượng nghiên cứu:  Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp THCS         4.Giới hạn của đề tài: ­ Chương trình cơ bản và nâng cao dành cho bộ môn Lịch sử.  ­ Đội tuyển học sinh giỏi môn Lịch sử    trường THCS Buôn Trấp và đội  tuyển học sinh giỏi của Phòng giáo dục và đào tạo huyện Krông Ana.       5. Phương pháp nghiên cứu: ­ Phương pháp phân tích ­ tổng hợp tài liệu ­ Phương pháp quan sát sư phạm ­ Phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh ­ Phương pháp trải nghiệm thực tế  ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục ­ Phương pháp nghiên cứu tài liệu tham khảo         II. Phần nội dung: Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 3
  4. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở 1.Cơ sở lí luận: Xã hội đang ngày càng phát triển và từng bước hội nhập sâu rộng vào nền   kinh tế quốc tế. Yêu cầu đặt ra đối với nền giáo dục nước nhà phải không ngừng   đổi mới để  nâng cao chất lượng, nhằm đào tạo những con người mới “vừa hồng   vừa chuyên” đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế tri thức. Để làm  được điều đó đòi hỏi sự quan tâm góp sức nỗ  lực của toàn xã hội, đặc biệt là của  sự nghiệp Giáo dục ­ đào tạo. Trong đó, nhân tố quan trọng giữ vai trò quyết định là   đội ngũ thầy giáo, cô giáo những người trực tiếp xây dựng nên chất lượng giáo dục.  Nhiệm vụ cơ bản nhất của đội ngũ nhà giáo là tham gia giảng dạy và giáo dục học   sinh, giáo dục thế hệ trẻ, giúp các em có những kiến thức, kĩ năng, thái độ, tình cảm   để sống, lao động và học tập.           Lịch sử là một môn học có vị trí quan trọng trong việc hình thành và phát triển   nhân cách học sinh. Dạy tốt môn Lịch sử ở bậc THCS sẽ góp phần thực hiện mục   tiêu môn học, nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển con người toàn diện. Học   tốt môn Lịch sử không những cung cấp kiến thức, kĩ năng cho các em mà nó còn có  ý nghĩa hết sức quan trọng đó là giáo dục cho các em niềm tự hào dân tộc, tôn trọng  giá   trị   lịch   sử   dân   tộc   Việt   Nam   (hơn   4   nghìn   năm   dựng   nước   và   giữ   nước).   UNESCO xác định mục đích giảng dạy Lịch sử: "Truyền thụ cho học sinh ý nghĩa  của quá khứ và sự tiếp tục trong hiện tại, dẫn dắt học sinh hiểu vai trò con người   trong cộng đồng và vai trò của cộng đồng trong thế giới nói chung".  Theo GS ­ TS Nguyễn Viết Thịnh, giảng viên khoa xã hội Trường Đại học Sư  phạm Hà Nội cho rằng: “Học sinh giỏi môn Lịch sử chỉ cần học thuộc là chưa đủ,   chưa chính xác vì Lịch sử là môn khoa học nghiên cứu về các sự kiện, hiện tượng  của xã hội loài người đã xảy ra trong quá khứ". Chính vì vậy, người dạy và học  Lịch sử    cần có phương pháp tư  duy, phân tích, nhận xét, giải thích, so sánh các   hiện tượng Lịch sử theo quan điểm khoa học và đảm bảo tính chính xác. Với quan niệm trên, chúng ta hiểu rằng học sinh giỏi môn Lịch sử là những học   sinh phải nắm được những kiến thức cơ bản của bộ môn và phải vận dụng được   những hiểu biết; những kỹ năng Lịch sử để giải quyết những nội dung cơ bản theo  yêu cầu của đề bài, của thực tiễn cuộc sống và học sinh giỏi môn Lịch sử là những  học sinh có năng lực độc lập suy nghĩ, vận dụng tốt nhất những kiến thức, kỹ năng   chắc chắn về Lịch sử, biết tư duy, suy luận về Lịch sử. 2. Thực trạng vấn đề Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 4
  5. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Lãnh đạo Phòng giáo dục, lãnh đạo các trường rất chú trọng đến chất lượng   mũi nhọn nên rất quan tâm đến công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Đời sống người dân sống trên địa bàn thị  trấn Buôn Trấp ngày càng được  nâng cao nên các gia đình đã có nhiều điều kiện để đầu tư cho con em học tập.  Môn Lịch sử ở trường là môn có truyền thống đạt giải trong các kỳ thi chọn  học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh nên cũng thu hút học sinh đăng ký tham gia bồi  dưỡng. Cũng như các bộ  môn khác khi nghiên cứu vấn đề  bồi dưỡng học sinh giỏi   môn Lịch sử giáo viên đã được trang bị lí luận dạy học đó là Tâm lí học. Giáo dục  học, Phương pháp giảng dạy… Tuy nhiên, không có một giáo trình nào hướng dẫn   cho giáo viên phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi cả do đó, có thể khẳng định đó   chính là khó khăn lớn nhất đòi hỏi người giáo viên muốn đạt được chất lượng cao  trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi phải luôn tự học, tự rèn, nâng cao kiến thức,  kinh nghiệm từ  học hỏi bạn bè đồng nghiệp trong quá trình giảng dạy, luôn có ý  thức phấn đấu không tự bằng lòng với cái mình đã đạt được, luôn rút kinh nghiệm   và dần dần đúc kết lại để  trang bị  cho mình những bài học cần thiết trong giảng   dạy. Hiện nay đa số học sinh không thích học các môn Lịch sử vì các em cho rằng  đây là “môn khó học, khó nhớ và rất khô khan”  , là môn phụ chỉ cần đủ điểm là được .  Thậm chí có lớp khi tôi vào chọn học sinh dự thi các em còn nói: “ Cô hỏi muộn thế   các thầy cô khác hỏi trước chúng em đăng ký hết rồi” Chính vì vậy việc tuyển chọn  đội tuyển học sinh giỏi là một việc làm rất dễ đối với các môn Toán, Lý, Hóa, Tiếng  Anh nhưng lại là một việc làm rất khó đối với tôi.  Một khó khăn nữa tôi gặp phải là hiện nay không chỉ có học sinh không thích   học mà nhiều phụ huynh học sinh cũng không muốn cho con em mình tốn nhiều thời   gian cho các môn Lịch sử thậm chí ngay cả  việc tham gia bồi dưỡng và dự  thi cũng   vậy. Sự định hướng, thuyết phục của giáo viên với học sinh có khả  năng học tốt   môn Lịch sử vẫn còn hạn chế nên học sinh chưa thật mặn mà với bộ môn này do đó  hạn chế trong việc lựa chọn đúng đối tượng để bồi dưỡng. ̀ ương hoc sinh gioi   Bôi d ̃ ̣ ̉ ở môt sô tr ̣ ́ ường con mang tinh chât mua vu, chi th ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ực   ̣ ́ ́ ̣ ̉ hiên khi co kê hoach cua Phong giáo d ̀ ục cho nên hoc sinh phai hoc dôn ep dân t ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̃ ới   ̣ ̉ ̉ ́ ̀ ưỡng chưa cao. hiêu qua cua công tac bôi d  Thời gian học của học sinh không ổn định, không được đảm bảo đúng theo   kế hoạch vì các em phải học trái buổi và học thêm quá nhiều. ̣   Môt sô it giao viên ch ́́ ́ ưa xac đinh ro trong tâm kiên th ́ ̣ ̃ ̣ ́ ức đê xây d ̉ ựng đề  cương bồi dưỡng học sinh giỏi. Việc hỗ trợ kinh phí để bồi dưỡng cho giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi  ở  một số  trường còn chưa thỏa đáng, chưa kịp thời nên một số  giáo viên chưa chú ý  đầu tư nâng cao năng lực để giảng dạy làm giảm đi sự hứng thú đối với học sinh. Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 5
  6. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Trong quá trình bồi dưỡng học sinh qua các năm, tôi nhận thấy để  học sinh   thích thú môn Lịch sử và đạt được giải cao qua các kì thi, giáo viên không chỉ tìm tòi  về  mặt kiến thức mà còn phải làm tốt công tác định hướng tư  tưởng cho học sinh   một cách chu đáo giúp các em có sự tự  tin về vai trò, nhiệm vụ của mình nên chất  lượng bồi dưỡng học sinh giỏi bộ  môn Lịch sử  đạt kết quả  khá cao. Đó cũng là  thành công cả  về mặt lí luận cũng như  thực tiễn của bản thân trong quá trình dạy   học.           3.Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp ­ Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nói chung, chất lượng dạy học bộ  môn Lịch sử nói riêng. Giáo dục cho học sinh truyền thống yêu nước, lòng tự  hào   dân tộc. ­ Nâng cao chất lượng mũi nhọn trong giáo dục của nhà trường, là động lực  thúc đẩy phong trào thi đua học tập  ở  học sinh. Góp phần hoàn thành mục tiêu,  nhiệm vụ của trường, của ngành. ­ Tạo điều kiện thuận lợi cho những học sinh có năng lực, có niềm đam mê,   có sáng tạo trong học tập bộ môn. ­ Lựa chọn được đội tuyển dự thi học sinh giỏi các cấp đạt kết quả cao.            ­ Thúc đẩy phong trào thi đua “ Hai tốt” trong nhà trường. ­ Làm cơ sở định hướng cho các em tiếp tục học lên và chọn lựa ngành nghề  sau này phù hợp với năng lực của mình.  ­ Trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi Phòng giáo dục và đào tạo sẽ chọn   lựa được một đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có tâm huyết, có   kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi để làm nòng cốt cho ngành giáo  dục và đào tạo của huyện.  ­ Giáo viên có điều kiện để nghiên cứu, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên  môn nghiệp vụ.  b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. b.1 Xây dựng kế hoạch cụ thể trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi Sau khi lựa chọn được đội tuyển học sinh giỏi thông qua kỳ thi cấp trường,   tôi đã lập cho mình một kế hoạch, chương trình cụ thể để ôn luyện nhằm tránh tình   trạng thích đâu dạy đó.  Bản thân cũng đã lên kế  hoạch cụ  thể  về: thời gian bồi   dưỡng, nội dung, thời lượng, số lượng học sinh bồi dưỡng, chỉ tiêu phấn đấu đạt   giải … Trong suốt quá trình bồi dưỡng bản thân đã thực hiện nghiêm túc theo kế  hoạch đề  ra.  Tìm phương pháp biện pháp bồi như  thế  nào để  đạt hiệu quả  cao  nhất. Một trong những phương pháp quyết định thành hay bại của quá trình bồi  dưỡng đó là: động viên, định hướng cho học sinh tự học, tự nghiên cứu, tự kiểm tra   kiến thức. Bên cạnh đó, lãnh đạo nhà trường ­ trực tiếp là đồng chí Phó Hiệu trưởng   phụ   trách   chuyên   môn   của   trường   thường   xuyên   kiểm   tra,   nhắc   nhở   việc   bồi  Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 6
  7. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở dưỡng học sinh giỏi của giáo viên để công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của trường   đạt được kết quả cao nhất.        b.2 Chọn đối tượng bồi dưỡng và thường xuyên làm công tác tư tưởng  với học sinh tham gia bồi dưỡng  Trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi khâu đầu tiên là khâu phát hiện và  tuyển chọn học sinh, khâu này quan trọng chẳng khác gì khâu “ chọn giống của nhà  nông”. Vậy làm thế nào để  vận động, thuyết phục được các em tham gia dự thi bộ  môn của mình?  Trước hết giáo viên phải dạy như  thế  nào để  làm cho các em yêu   thích bộ  môn, say mê tìm tòi kiến thức, giáo viên phải có cách giảng dễ  hiểu, phải  gần gũi, thân thiện với học sinh để các em thích cô từ đó sẽ thích môn học.  Như  chúng ta đã biết theo quy chế thi học sinh giỏi thì đối tượng được thi  học sinh giỏi là những học sinh đang học lớp 9 tại trường, có học lực của năm học  trước đạt từ  loại khá trở  lên, hạnh kiểm đạt loại khá trở  lên và điểm trung bình   môn đăng ký dự thi đạt từ 8,0 trở lên. Chính vì thế việc phát hiện học sinh giỏi đối  với giao viên bô môn là vi ́ ̣ ệc rất quan trọng, cân phai trai qua môt qua trinh theo doi ̀ ̉ ̉ ̣ ́ ̀ ̃  ̀ ̉ ̣ va giang day trên l ơp cho nên cân phân công giao viên chu chôt  bô môn day l ́ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ơp 6 va ́ ̀  lơp 9. ́ ̉ ưc thi hoc sinh gioi câp tr Tô ch ́ ̣ ̉ ́ ương đôi v ̀ ́ ơi t ́ ưng bô môn đê tao điêu kiên ̀ ̣ ̉ ̣ ̀ ̣   ̣ ợi cho giao viên trong công tac chon va bôi d thuân l ́ ́ ̣ ̀ ̀ ưỡng hoc sinh gioi ngay t ̣ ̉ ừ đâù  năm hoc.̣ Trong quá trình dạy học trên lớp cac giao viên nên kêt h ́ ́ ́ ợp nhưng câu hoi ̃ ̉  ̉ ́ ̣ nâng cao đê phat hiên nh ưng hoc sinh th ̃ ̣ ực sự co triên vong đê l ́ ̉ ̣ ̉ ựa chon va bôi d ̣ ̀ ̀ ưỡng   ngay từ cac l ́ ơp đâu câp. ́ ̀ ́        Phải thường xuyên động viên, khuyến khích và kiên trì phân tích cho học  sinh thấy được phải làm như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất trong các kỳ thi. Vì   suy cho cùng việc bồi dưỡng học sinh giỏi thành công hay thất bại nhờ vào vai trò   của người giáo viên­ người giáo viên mới gặp những “lực cản” mà buông xuôi thì   khó có thể thành công. Do đó, người giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi được ví như  đạo diễn của bộ phim, còn học sinh là những diễn viên thực hiện theo ý định của  đạo diễn, nhưng đạo diễn cũng cần biết quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng của   diễn viên.    Mặt khác giáo viên phải biết khơi dậy  ở học sinh niềm tự hào, hãnh diện  khi đỗ đạt. Đã là học sinh giỏi cấp tỉnh có giải thì đương nhiên bất cứ môn học nào   cũng được hưởng chế độ ưu tiên ngang nhau và vinh quang như nhau.   Trong công tác tuyển chọn cũng cần lưu ý về vấn đề tâm lý học sinh. Tâm lí  vững vàng, bình tĩnh, tự  tin thì bài làm sẽ đạt kết quả  cao. Ngược lại tâm lí hoang  mang, giao động, sợ sệt thì chất lượng bài làm sẽ kém. Bởi vậy giáo viên ôn luyện  cũng phải biết trấn tĩnh niềm tin cho học trò của mình.    Khi lựa chọn được đối tượng để ôn rồi thì giáo viên phải biết yêu nghề tận  tụy với nghề. Yêu trẻ  tận tụy với trẻ. Luôn luôn biết khích lệ, níu kéo các em vào   Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 7
  8. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở niềm ham mê yêu thích bộ  môn. Đồng thời giáo viên cũng phải biết xây dựng vun   đắp uy tín của mình để có được lòng tin đối với học sinh.  b.3 Giáo viên bồi dưỡng nên biên soạn tài liệu theo từng chuyên đề  để  bồi dưỡng học sinh giỏi. Đây là biện pháp mang tính bền vững đối với công tác bồi dưỡng học sinh   giỏi môn Lịch sử. Từ thực tế kinh nghiệm bồi dưỡng những năm qua cho thấy nội   dung bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử rất phong phú được trải ở 4 khối lớp 6,   7,8, 9 và  ở  mỗi khối lớp lượng kiến thức cần truyền đạt cho học sinh là vô hạn,  giáo viên bồi dưỡng rất khó xác định được nội dung kiến thức nào cần bồi dưỡng   trước cho học sinh, nội dung nào không quan trọng để  giới hạn, đặc biệt là phần   Lịch sử thế giới cận đại và hiện đại (khối 8) và Lịch sử thế  giới hiện đại và Lịch   sử việt Nam từ sau chiến tranh thế giới thứ nhất đến năm 1975 (khối 9), bên cạnh  đó trong một vài trường hợp người giáo viên không thể bồi dưỡng kiến thức trong  sách giáo khoa theo một trình tự cố định hết Bài 1 đến Bài 2, Bài 3 …do không đủ  thời   gian   hoặc   do   kiến   thức   được   sắp   xếp   theo   từng   phần,   từng   chương   theo   phương pháp dàn trải.  Chính vì thế, bản thân đã tiến hành soạn tài liệu riêng theo   từng chuyên đề của nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi cụ thể như sau:       ­ Chuyên đề Lịch sử thế giới và Việt Nam cổ đại (khối 6).    ­ Chuyên đề Lịch sử thế giới và Việt Nam trung đại (khối 7).      ­ Chuyên đề Lịch sử thế giới và Việt Nam cận hiện đại (khối 8) Sau khi đã ôn xong nội dung kiến thức cơ bản, thời gian còn lại tôi sẽ luyện   cho các em các dạng đề nâng cao từ nguồn đề tham khảo đã tích lũy được qua các  năm trong các kì thi cấp huyện, cấp tỉnh của tỉnh Đăk Lăk và đề  thi của các tỉnh  khác được tham khảo từ Internet, từ sách nâng cao dành cho học sinh giỏi lớp 9, lớp  12 và cả đề thi dành cho cao đẳng và đại học nếu phù hợp. Khi đã biên soạn được tài liệu giáo viên rất thuận lợi trong việc bồi dưỡng   cho học sinh vì lượng kiến thức đã được định trước, đồng thời hạn chế  việc mất   thời gian và có thể bồi dưỡng theo sở thích của mình.   * Hê thông kiên th ̣ ́ ́ ưc trong tâm cân năm. ́ ̣ ̀ ́  Khối 6: ­ Ngay từ buổi ôn đầu tiên tôi đã cho các em ôn lại khái niệm Lịch sử là gì?  Mục đích học tập Lịch sử: Để biết được cội nguồn của tổ tiên, quê hương, dân tộc  mình, để  hiểu cuộc sống đấu tranh và lao động của dân tộc mình và của cả  loài  người trong quá khứ. Để  hiểu được những gì chúng ta đang thừa hưởng của ông   cha trong quá khứ  và biết mình phải làm gì cho tương lai. Từ  đó sẽ  động viên,   thuyết phục các em yên tâm học tập bộ  môn này bởi nó là một là khoa học, có   nhiệm vụ tìm hiểu và khôi phục lại quá khứ của con người và xã hội loài người.  ­ Tiếp theo là phần xã hội nguyên thủy trên thế giới và xã hội nguyên thủy ở  Việt Nam  ở  phần này học sinh phải nắm chắc thời gian, địa điểm tìm thấy dấu   tích,đời sống xã hội, hình dáng của người nguyên thủy.  Từ  đó các em biết so sánh  Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 8
  9. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở các đặc điểm của người tối cổ  với người tinh khôn, biết được Việt Nam cũng là   quê hương của loài người. ­ Một nội dung kiến thức trọng tâm khác không thể bỏ qua đó là tìm hiểu về  các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây. Ở chuyên đề này yêu cầu các em  nắm được thời gian, địa điểm, tên gọi, đặc điểm về kinh tế, xã hội và những thành   tựu của các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây. ­ Sau khi nắm được những kiến thức trọng tâm của phần Lịch sử thế giới tôi   cho các em tìm hiểu về  thời kỳ  dựng nước của nước ta ­ nhà nước Văn Lang, Âu   Lạc: Điều kiện ra đời; thời gian, địa bàn thành lập; tổ chức nhà nước:  đời sống vật  chất; đời sống tinh thần; kiến trúc và cuộc đấu tranh chống ngoại xâm của cha ông   để  từ  đó rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu trong công cuộc xây dựng và  bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay. ­ Cuối cùng là chuyên đề Việt Nam thời Bắc thuộc học sinh nắm chắc được   tên các cuộc khởi nghĩa, cuộc kháng chiến, thời gian, người lãnh đạo. Nắm được   Quốc hiệu, tên gọi nước ta trong thời Bắc thuộc. Khối 7 :  ­ Các cuộc phát kiến địa lý, học sinh cần phải nắm được nguyên nhân, điều  kiện, thời gian, tên các nhà phát kiến địa lý và ý nghĩa của các cuộc phát kiến đại lý. ­ Về  phong trào văn hóa Phục hưng giáo viên cũng cần cho các em nhớ  lại   được nguyên nhân, khái niệm, nội dung, ý nghĩa và các nhà văn hóa khoa học tiêu   biểu của phong trào văn hóa Phục hưng. ­ Chuyên đề  các triều đại phong kiến Việt Nam, đây là nội dung cơ  bản và  xuyên suốt trong chương trình lịch sử  lớp 7 nên tôi yêu cầu các em nắm được các   vấn đề trọng tâm sau:  Thứ tự các triều đại, thời gian, quốc hiệu nước ta quan các  triều đại đó; tên vị vua sáng lập và kinh đô của mỗi triều đại đó. ­ Chuyên đề  các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc ta từ  thời   Tiền Lê đến thời Tây Sơn. Ở chuyên đề này đòi hỏi các em phải nhớ được những  nội dung như: Tên cuộc kháng chiến, thời gian, trận đánh tiêu biểu, nhân vật lịch sử  tiêu biểu và cách đánh giặc của cha ông ta qua các cuộc kháng chiến  ­ Tiếp đó là chuyên đề  các bộ luật thời phong kiến của nước ta đối với nội   dung này tôi cho các em nhớ  lại tên các bộ  luật, điểm giống và khác nhau của các  bộ luật đó. ­ Khái quát sự phát triển của giáo dục nước ta thời Lý, Trần, Hồ và Lê Sơ ở  chuyên đề này các em cần phải nắm được sự phát triển, thành tựu nổi bật của giáo   dục nước ta dưới các triều đại.   ­ Cuối cùng tôi cho các em ôn lại hai chuyên đề  nói đến vấn đề  cải cách   trong xã hội phong kiến Việt Nam đó là: Những cải cách của Hồ Quý Lý và Quang   Trung xây dựng đất nước. Khối 8:  Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 9
  10. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở ­ Các cuộc Cách mạng tư  sản trên thế  giới là một nội dung  ở  lớp 8 mà các   em phải nắm chắc. Bởi từ nội dung này các em sẽ biết được sự hình thành và phát  triển của chế độ chủ nghĩa tư bản. Một chế độ  xã hội xuyên suốt phần lịch sử lớp   8 và lớp 9. Trong chuyên đề này yêu cầu học sinh phải tìm được cuộc cách mạng tư  sản nào là triệt để nhất và giải thích được tại sao? ­ Chuyên đề thứ hai các em cần nắm được đó chính là Công xã Pari 1871 đây   là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế  giới đã đưa giai cấp vô sản lên nắm  quyền. Từ đó các em sẽ rút ra được thế nào là cách mạng vô sản và các em có thể  rút ra điểm khác nhau giữa cách mạng vô sản với cách mạng tư sản. ­ Cách mạng Tân Hợi 1911 ở Trung Quốc – một cuộc cách mạng tư sản diễn  ra ở châu Á có ảnh hưởng không nhỏ đến cách mạng nước ta cũng là một nội dung  kiến thức trọng tâm các em cần nắm. ­ Chuyên đề về Chiến tranh thế giới thứ nhất( 1914­1918) và chiến tranh thế  giới thứ 2( 1939­1945) cũng là một vấn đề  trọng tâm đã nhiều năm đề  thi của tỉnh   Đăk Lăk đề cập đến trong đề thi vì thế đây cũng là một nội dung tôi phải xoáy cho  các em khi ôn. ­ Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã  hội của Liên Xô ( 1925 ­1941) là một nội dung hết sức quan trọng bởi cách mạng   tháng 10 Nga là cuộc cách mạng vô sản thắng lợi đầu tiên trên thế giới, nó đã làm cả  thế  giới phải rung chuyển, đồng thời sự  thắng lợi của nó còn đưa tới sự  hình thành   một chế độ xã hội mới trên thế giới. Xã hội đó hình thành đã làm cho chủ nghĩa tư bản  không còn là hệ thống duy nhất trên thế giới nữa. Mặt khác các em phải nắm chắc nội  dung này vì ở lớp 9 các em tiếp tục được tìm hiểu về công cuộc xây dựng chủ  nghĩa   xã hội của Liên Xô từ 1945­ đến 1991. Mặt khác cuộc cách mạng tháng 10 Nga 1917  chính là ánh sáng chân lý để Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn   cho dân tộc ta, đưa đất nước ta đi theo chế độ chủ nghĩa xã hội.       Riêng Lịch sử lớp 9 là nội dung kiến thức quan trọng nhất khi thi học sinh   giỏi  cấp huyện,cấp tỉnh vì vậy ngay từ những năm đầu tiên khi bắt đầu ôn tôi đã tiến   hành biên soạn đề  cương ôn tập theo từng bài cụ  thể  phân chia thành các giai đoạn   như sau: + Lịch sử thế giới hiện đại( 1945 đến nay) + Lịch sử Việt Nam 1919 ­1930 + Lịch sử Việt Nam 1930 ­1939 + Lịch sử Việt Nam 1939 ­1945 + Lịch sử Việt Nam 1946 ­1954  + Lịch sử Việt Nam 1954 ­1975 + Lịch sử Việt Nam 1975 ­2000 Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 10
  11. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở + Phần Lịch sử địa phương: Tôi cho học sinh nắm được thời gian, địa điểm  ra đời của Chi bộ cộng sản đầu tiên ở Đăk Lăk; cách mạng tháng Tám ở  Đăk Lăk ;  cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ của quân và dân Đăk Lăk. Sau mỗi chương, mỗi bài cụ thể tôi lại đưa ra những câu hỏi nâng cao để yêu  cầu các em vận dụng kiến thức đã học vào thực hành và luyên tập các dạng đề  khác  nhau. b.4 Sau đây xin trình bày một số phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi   môn Lịch sử .  Khác với nhiều giáo viên bồi dưỡng khác, phương pháp đầu tiên tôi sử dụng  trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi của mình là tôi sử dụng hương pháp kiểm  tra, đánh giá là phương pháp đầu tiên. Điều này có thể  trái với quy luật dạy học   nhưng tôi thiết nghĩ bồi dưỡng học sinh giỏi là ôn lại, hệ  thống lại kiến thức đã   học đồng thời mở rộng, nâng cao những nội dung kiến thức trọng tâm trong chương   trình cho các em.  Vì vậy, với kinh nghiệm của bản thân, sau khi thi học sinh giỏi cấp trường   xong, đội tuyển bồi dưỡng đã được chọn, thông thường tôi thường chọn tư 5­8 em   tham gia bồi dưỡng, trong quá trình ôn luyện sẽ sàng lọc, kiểm tra và chọn lại đội  tuyển chính thức để  thi cấp huyện theo chỉ  tiêu phòng giáo dục phân bổ. Khoảng   đầu tháng 10 hàng năm, đội tuyển bắt đầu ôn tập; trong buổi ôn tập đầu tiên tôi sẽ  cho các em làm một bài kiểm tra trắc nghiệm thời gian từ 15 đến 20 phút. Sau đó tôi  tiến hành hỏi từng câu các em dùng bút đỏ tự chấm phần làm bài của mình, tiếp đó  cô trò cùng tổng hợp kết quả của mỗi em. Như vậy qua bài kiểm tra ngắn này tôi đã   biết được khả năng nhớ sự kiện Lịch sử tiêu biểu đã học của từng em. Nhớ và nắm   chắc các sự kiện Lịch sử đây là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình ôn thi học  sinh giỏi môn Lịch sử.  Bên cạnh đó kiểm tra là để giúp học sinh hoàn thiện kĩ năng viết khi làm bài  nhưng nó còn có tác dụng phản hồi, giúp giáo viên kiểm tra một cách chính xác mức  độ nắm kiến thức cũng như các kĩ năng vận dụng xử lí kiến thức của học sinh khi   thi. Trong quá trình bồi dưỡng sẽ sử dụng sau khi hoàn thành một nội dung lớn quan   trọng chứ không phải dùng để giao khoán cho học sinh như nhiều giáo viên vẫn sử  dụng. Khi sử dụng phương pháp này cần đảm bảo các bước sau đây: ­ Bước một yêu cầu học sinh đọc nghiên cứu kĩ đề bài để xác định được yêu  cầu câu hỏi và cần sử  dụng kĩ năng gì để  xử  lí (phân tích, giải thích, chứng minh,  liên hệ,  so sánh... ) cần sử dụng những đơn vị kiến thức gì để làm bài.    ­ Bước hai là lập dàn ý trả  lời để  tránh lỗi thiếu sót khi làm bài có thể  làm  mất điểm đáng tiếc hoặc bài làm lan man, dàn trải, tốn nhiều thời gian.   ­ Bước ba là tiến hành viết bài trong khi viết bài cần trình bày có cấu trúc  chặt chẽ  lôgic, mỗi câu hỏi cần có phần mở  bài và kết bài, bài làm cần trình bày   sạch sẽ đúng ngữ pháp, đúng chính tả.    ­ Bước cuối cùng là kiểm tra lại bài làm bằng cách đọc qua và sửa chữa lỗi   trước khi kết thúc việc làm bài.  Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 11
  12. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Lịch sử, là môn “học thuộc” nên đòi hỏi học sinh phải siêng năng, chăm chỉ  vì thế trong mỗi tiết ôn tôi thường dành một khoảng thời gian nhất định để  kiểm tra  lại kiến thức cũ và chỉ cho các em phương pháp để học thuộc có hiệu quả cao nhất,   tránh kiểu học vẹt, học trước quên sau.    Trong quá trình bồi dưỡng luôn kết hợp ra đề  để  kiểm tra, chấm điểm,  chỉnh sửa văn phong, ngôn từ và cách trình bày cho các em. Đồng thời cho các em làm  một số đề thi để kiểm tra kiến thức đồng thời rèn luyện cho học sinh kỹ năng thi cử.   Quá trình bồi dưỡng phải được tiến hành thường xuyên, liên tục nhưng  tránh tình trạng dồn ép. Giáo viên, nhà trường thường xuyên động viên quan tâm bằng  nhiều hình thức để các em cố gắng ôn luyện thật tốt. Trong quá trình bồi dưỡng yêu cầu đối với giáo viên khi chấm bài của học   sinh cần đọc kĩ để  phát hiện những điểm sáng tạo của học sinh nhằm động viên  phát huy và cả những điểm sai, điểm yếu để sửa chữa uốn nắn từ đó tạo động lực   cho học sinh trong học tập.                * Phương pháp lập bảng thống kê trong bồi dưỡng học sinh giỏi môn   Lịch sử. Phương pháp lập bảng hệ  thống kiến thức giúp học sinh khát quát được  kiến thức tổng hợp từ nội dung cụ thể của bài học. Ví dụ:  Khi ôn phần xã hội nguyên thủy trên thế giới vã xã hội nguyên thủy  ở Việt Nam, trong phần này học sinh phải nắm chắc thời gian, địa điểm tìm thấy dấu  tích,đời sống xã hội, hình dáng của người nguyên thủy. Đây là một nội dung kiến thức  rất khó nhớ đối với các em vì nó có niên đại cách ngày nay quá lâu. Vì thế  tôi đã giúp   các em nắm chắc nội dung này bằng cách hướng dẫn các em lập bảng biểu như sau: Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 12
  13. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở      Hay khi ôn chuyên đề: Các cuộc phát kiến địa lý ở lớp 7, tôi cũng cho các em  Nội dung Nguyên thủy thế giới Nguyên thủy Việt Nam Thời gian ­Địa   điểm   tìm   thấy   dấu  Thời gian ­Địa   điểm   tìm   thấy  tích dấu tích ­Đời sống ­Đời sống ­Hình dáng ­Hình dáng Loài vượn cổ Hàng  Những khu rừng rậm chục   triệu năm Người tối cổ 3­4 triệu  ­   Đông   Phi,   Gia   va   (   In  40 – 30 vạn  Thẩm   Khuyên,   Thẩm  năm đônê   xi   a),     Bắc  năm Hai(   Lạng   Sơn),   núi  kinh(Trung Quốc) Đọ  (Thanh Hóa), Xuân  ­   Sống   thành   từng   bầy  Lộc   (   Đồng   Nai)   –  trong   các   hang   động,   săn  phát   hiện   ra   công   cụ  bắt,   hái   lượm,   công   cụ  đá ghè đẽo thô sơ dùng  bằng đá, tìm ra lửa để   chặt   đập,   những  ­ Dáng hơi đi còng lao về  chiếc   răng   của   người  phía   trước,   trán   thấp   và  tối cổ. bợt ra phía sau, u mày nổi  cao,   cơ   thể   nhiều   lông  ngắn,   thể   tích   sọ   não   từ  850Cm3 đến 1100cm3 Người tinh  4 vạn năm  ­ Khắp các châu lục Giai đoạn  ­ Mái đá Ngườm( Thái  khôn trước ­ Sống thành thị  tộc gồm  đầu 3­2 vạn  Nguyên), Sơn Vi (Phú  vài chục gai đình có cùng  năm Thọ),   Lai   Châu,   Sơn  huyết   thống,   biết   trồng  La, Bắc Giang, Thanh  trọt   chăn   nuôi,   làm   đồ  Hóa… trang   sức,   dẹt   vải,   làm  gốm ­   Dáng   thẳng,   trán   cao,  không   còn   lớp   lông   trên  người, mặt phẳng, bàn tay  nhỏ, khéo léo, thể  tích sọ  não lớn 1450cm3 ­ Hòa Bình, Bắc Sơn ­ Giai đoạn  (   Lạng   Sơn),   Quỳnh  phát triển  Văn(   Nghệ   An),   Hạ  12.000 –  Long   (Quảng   Ninh)   –  4000 năm rùi bằng đá cuội, công  cụ  bằng xương, sừng,  cuốc đá… ôn tập bằng cách lập bảng niên biểu với các nội dung dưới đây: Thời gian Tên nhà phát kiến Thành tựu Ý nghĩa Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 13
  14. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Hoặc khi dạy đến kiến thức của lớp 8 chuyên đề: Cuộc kháng chiến chống  thực dân Pháp xâm lược từ 1858­1884, tôi và học sinh cũng ôn lại kiến thức đã học   bằng lập bảng thống kê cụ thể như sau: Quá trình xâm  Thời gian Triều đình( 3) Cuộc kháng chiến của  lược của thực  (2) nhân dân ta (4) dân Pháp (1) Pháp nổ súng xâm  1.9.1858 ­ Quân dân ta do Nguyễn  ­ Nhiều toán nghĩa binh  lược nước ta tại  Tri Phương chỉ huy đã  nổi lên phối hợp với  Đà Nẵng đánh bại kế hoạch đánh  quân triều đình( Phạm  nhanh thắng nhanh của  Văn Nghị, Phạm Gia  Pháp. Vĩnh.) …………….. ………. ……………………. ……………….. Pháp tấn công  18.8.1883 cửa biển Thuận  An 25.8.1883 ­Triều đình ký với Pháp  hiệp ước Hắc­măng, thừa  nhận quyền bảo hộ của  Sau đó Pháp  Pháp ở Bắc Kỳ, Trung Kỳ chiếm hàng loạt  các tỉnh ở Bắc  6.6.1884 ­ Pháp buộc triều đình ký  Kỳ( Bắc Ninh,  hiệp ước Pa­tơ­ nốt. Nhà  Tuyên Quang,  nước PK Nguyễn với tư  Thái Nguyên…) cách là 1 quốc gia độc lập  đã hoàn toàn sụp đổ.  Khi dạy chương II Lịch sử Việt Nam trong những năm 1930­1939, sau khi giúp  học sinh nắm chắc phần kiến thức trọng tâm, tôi  ra câu hỏi yêu cầu học sinh  lập  bảng niên biểu để so sánh phong trào cách mạng Việt Nam trong những năm 1930 –   1931 với phong trào dân tộc dân chủ  trong những năm 1936 – 1939 theo các nội  dung: nhiệm vụ (khẩu hiệu ); lãnh đạo; mặt trận; hình thức đấu tranh. Yêu cầu học sinh phải kẻ bảng so sánh được: Nội dung 1930­ 1931 1936 ­1939 Nhiệm vụ( khẩu hiệu) Đánh  pháp   giành  độc   lập  Chống   phát   xít,   chống  dân   tộc,đánh   phong   kiến  chiến   tranh   đế   quốc,  giành   ruộng   đất   cho   dân  chống   phản   động   thuộc  cày địa.   Đòi   tự   do,   dân   chủ,  cơm áo, hòa bình Lãnh đạo  Đảng   Cộng   Sản   Đông  Đảng   Cộng   Sản   Đông  Dương Dương Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 14
  15. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Mặt trận Mặt   trận   nhân   dân   phản  đế   Đông   Dương.   3­1938  đổi   thành   mặt   trận   Dân  Chủ Đông Dương Hình thức đấu tranh Biểu   tình,   mít   tinh,   đấu  Mít   tinh,   biểu   tình,   đưa  tranh vũ trang, bí mật, bất  dân   nguyện,   hợp   pháp,  hợp pháp nữa hợp pháp. Công khai,  nữa công khai * Sử dụng phương pháp sơ đồ trong bồi dưỡng học sinh giỏi Lịch sử.               Phương pháp sử dụng sơ đồ được sử dụng khá phổ biến trong dạy học Lịch   sử để  giúp các em nhớ  và khái quát được một đơn vị  kiến thức hay một giai đoạn   Lịch sử từ đó sẽ  phát huy được cho học sinh khả năng khái quát và tổng hợp kiến   thức..       * Ví dụ cụ thể:      Câu 1: Em hãy khái quát những nội dung chính của lịch sử  Việt Nam giai đoạn  1930­1945.        Với các câu hỏi mang tính tổng hợp như trên, học sinh giỏi môn Lịch sử phải   hình thành được các kỹ năng (so sánh, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát  hóa) bằng con đường ngắn nhất là vẽ sơ đồ. 1930­1945 1930­1939 1939­1945 1930 1930­1931 1936­1939 ­Tình   Cao trào  Cao trào   Tổng khởi  hình thế  CM tiến  kháng  nghĩa tháng  giới. tới tổng  Nhật cứu  Tám năm  Đảng cộng  Phong trào  Cuộc vận  ­ Những  khởi nghĩa  nước: 1945: sản Việt Nam  CM 1930­ động dân  cuộc nổi  tháng  ­Hoàn  ­Hoàn cảnh ra đời: 1931 đỉnh  chủ: dậy đầu  8/1945: cảnh ­ Diễn biến ­Hoàn cảnh cao là Xô  ­Bối cảnh tiên. ­Mặt trận  ­ Chủ   ­Ý nghĩa ­Sự thành lập Viết Nghệ  ­Chủ  ­ Ý  Việt Minh  trương ­ Nguyên  ­ Ý nghĩa Tĩnh: trương nghĩa,  ra đời ­ Diễn  nhân thắng  ­ Vai trò của  ­Nguyên  ­ Diễn  bài học  ­ Hoạt  biến lợi Nguyễn Ái  nhân biến kinh  động  của  ­ Ý nghĩa Quốc ­ Diễn biến ­ Ý nghĩa VM ­ Ý nghĩa Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 15
  16. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở  Câu 2: Em hãy trình bày cách tổ chức bộ máy nhà nước thời Lê Sơ thế kỉ XV. Với câu hỏi này trong khi ôn tôi cũng hướng dẫn các em nhớ lại cách tổ chức   bộ máy nhà nước thời Lê Sơ bằng cách vẽ sơ đồ. Học bằng sơ đồ sẽ  giúp các em   nhớ  lâu hơn, thuộc nhanh hơn. Cũng từ sơ đồ  này các em có thể  diễn giải cách tổ  chức bộ máy nhà nước thời Lê Sơ bằng lời một cách nhanh nhất.  Vua  Quan đại  thần Bộ    Bộ        Bộ           Bộ         Bộ          Bộ lại     hộ         binh     hình          công       lễ  Lại     13 Đạo Đô ti                                                               Thừa ti  Phủ  Hiến ti   Huyện( Châu )        Xã *Sử  dụn phương pháp nêu vấn đề  trong bồi dưỡng học sinh giỏi Lịch   sử. Phương pháp nêu vấn đề nhằm giúp học sinh nhớ lại kiến thức đã học đây là   phương pháp chủ đạo trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử.    Đối với nội dung kiến thức Lịch sử 9 là nội dung kiến thức chủ đạo khi thi   các cấp nên khi ôn tôi thường dạy theo bài, sau mỗi bài sẽ có các câu hỏi vận dụng,   nâng cao để  phát huy khả  năng tư  duy, suy luận và khả  năng tổng hợp kiến thức   của các em. Trước mỗi đợt thi cấp huyện, cấp tỉnh tôi thường kiểm tra lại kiến  thức của các em bằng cách sử dụng phương pháp nêu vấn đề. Ví dụ  khi ôn đến bài 5 Các nước Đông Nam Á tôi sẽ  đặt câu hỏi: Em hãy  khái quát lại những nội dung chính của bài. Nêu tình hình chung của các nước Đông  Nam Á trước và sau 1945. Hãy khái quát quá trình hình thành và phát triển của tổ  chức ASEAN? Khi học sinh trả lời tôi thường kết hợp chốt lại trên bảng theo sơ đồ  hình lan quạt( hay còn gọi là sơ đồ tư duy) để các em nắm chắc các nội dung chính,  không bỏ sót các nội dung quan trọng của bài. Cụ thể như sau: Bài 5:        Tình hình ĐNA trước và sau 1945       Trước 1945   Từ 8/1945                                                                      Sau 1945      Giữa 1950 ĐLập Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 16
  17. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở                                                                                               ĐNA trong CT lạnh Tổ chức ASEAN Hoàn cảnh                                                     Sự thành lập                                                                              Mục tiêu                                                                 Nguyên tắc hoạt động                                      Sự phát triển của ASEAN                              Trên cơ sở kiến thức đã học các em nhắc lại sau đó giáo viên bổ  sung, điều   chỉnh và củng cố chốt thêm nội dung cho học sinh. Sau khi học sinh đã trả lời được  những vấn đề  đặt ra  ở  trên, tôi lại tiếp tục cho các em ôn tập những câu hỏi mở  rộng nâng cao liên quan đến bài đã học.    Câu hỏi:  1. Những biến đổi của các nước ĐNA sau chiến tranh thế giới thứ  hai. Những biến đổi của ĐNÁ sau chiến tranh thế giới thứ hai: + Biến đổi thứ nhất: Cho đến nay, các nước Đông Nam Á đều giành được độc lập. + Biến đổi thứ hai: Từ khi giành được được độc lập dân tộc, các nước Đông Nam  Á đều ra sức xây dựng kinh tế  ­ xã hội và đạt nhiều thành tích to lớn, như  Thái Lan,  Ma­lai­xi­a, Xin­ga­po. Đặc biệt, Xin­ga­po trở  thành nước phát triển nhất trong các   nước Đông Nam Á và được xếp vào hàng các nước phát triển nhất thế giới. + Biến đổi thứ ba: Cho đến nay, các nước Đông Nam Á đều gia nhập Hiệp hội các  nước Đông Nam Á, gọi tắt là ASEAN. Đây là một tổ chức liên minh chính trị ­ kinh tế  của khu vực Đông Nam Á nhằm mục tiêu xây dựng những mối quan hệ hoà bình, hữu   nghị và hợp tác giữa các nước trong khu vực. Trong ba biến đổi trên, biến đổi thứ nhất là biến đổi quan trọng nhất, bởi vì: + Từ  thân phận là các nước thuộc địa, nửa thuộc địa, phụ  thuộc trở  thành những   nước độc lập… + Nhờ có biến đổi đó, các nước Đông Nam Á mới có những điều kiện thuận lợi để  xây dựng và phát triển về kinh tế, xã hội của mình ngày càng phồn vinh. 2. Hiệp hội các nước ĐNA ( ASEAN ) được thành lập vào   thời   gian   nào?  Việt Nam gia nhập tổ  chức này khi nào? Cơ  hội và thách thức của  Việt  Nam  khi gia nhập tổ chức này ?   Ngày 8/8/1967, Hiệp hội các nước ĐNA ( ASEAN ) được thành lập tại thủ  đô Băng Cốc ­ Thái Lan với sự tham gia sáng lập của năm nước: In­đô­nê­xi­a, Ma­lai­ xi­a, Phi­lip­pin, Xin­ga­po và Thái Lan. Ngày 28/7/1995, Việt Nam ra nhập tổ chức này. Cơ hội của Việt Nam khi gia nhập ASEAN : Tạo điều kiện cho Việt Nam  phát triển tiến bộ, khắc phục được khoảng cách giữa Việt Nam với các nước trong  khu vực; hàng hoá Việt Nam có cơ  hội xâm nhập thị  trường các nước ĐNA và thị  trường thế giới; Việt Nam có điều kiện tiếp thu công nghệ mới và cách thức quản lý   mới của thế giới. Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 17
  18. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Nền kinh tế  Việt Nam được hội nhập với nền kinh tế  các nước trong khu   vực, đó là cơ hội để nước ta vươn ra thế giới.   Có điều kiện để  tiếp thu, học hỏi trình độ  quản lý của các nước trong khu  vực và giao lưu về giáo dục, văn hóa, khoa học, kỹ thuật, y tế, thể thao với các nước  trong khu vực. Thách thức của Việt Nam khi gia nhập ASEAN:  Nếu Việt Nam không bắt  kịp được với các nước trong khu vực sẽ có nguy cơ  bị  tụt hậu xa hơn về kinh tế; Có  điều kiện hoà nhập với khu vực và thế giới về mọi mặt nhưng rễ bị hoà tan nếu như  không giữ được bản sắc dân tộc. Đội ngũ lao động của nước ta còn nhiều hạn chế về  trình độ  chuyên môn. Sự  cạnh tranh quyết liệt giữa các nước với nước ta. Âm mưu   diễn biến hòa bình và sự chống phá chính quyền của các thế  lực thù địch cũng là một  thách thức lớn đối với nước ta trong giai đoạn hiện nay. 3.  Tại  sao  có  thể   nói:  Từ   đầu những  năm 90 của thế  kỷ  XX,  "một   chương mới đã mở ra trong lịch sử khu vực Đông Nam Á"? Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX, một chương mới đã mở  ra trong lịch   sử các nước Đông Nam Á là vì:Từ đầu những năm 90, tình hình chính trị của khu vực   có nhiều cải thiện rõ rệt, xu hướng mới là mở  rộng các nước thành viên của tổ  chức   ASEAN. Đến tháng 4­ 1999, 10 nước ĐNA đều là thành viên của tổ  chức ASEAN.   Như  vậy, lần đầu tiên trong lịch sử  khu vực, 10 nước Đông Nam Á đều cùng đứng  trong một tổ chức thống nhất. Trên cơ sở đó, ASEAN đã chuyển trọng tâm hoạt động sang hợp tác kinh tế,  quyết định biến Đông Nam Á thành một khu vực mậu dịch tự do (AFTA), lập diễn đàn   khu vực(ARF) nhằm tạo một môi trường hoà bình, ổn định cho công cuộc hợp tác phát  triển của Đông Nam Á. Như  vậy, một chương mới đã mở  ra trong lịch sử  các nước   Đông Nam Á  Hay khi ôn đến bài 23: Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập   nước Việt Nam dân chủ  cộng hòa , tôi cũng hướng dẫn học sinh nhớ  và nhắc lại   kiến thức đã học bằng cách lập sơ đồ như trên bằng cách nêu vấn đề.  Bài 2 3:        Lệnh tổng KN được ban bố         Hoàn cảnh thế giới                                                                                                Hoàn cảnh trong nước                                                                    Sự chu ẩn b ị c ủa Đảng            Giành chính quyền ở Hà Nội                          Giành chính quyền trong cả nước                                               Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi        Ý nghĩa       Trong nước                                                                                                                         Thế giới Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 18
  19. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở                                                                              Nguyên nhân         Chủ quan                                                                                                                                                                                                                   Khách quan Tương tự  như  bài 5  ở  bài 23 này sau khi yêu cầu học sinh khái quát được   những nội dung chính của bài, từ  đó giáo viên nêu vấn đề  để  các em nhớ  và nhắc  lại những kiến thức đã học. Cứ  như  vậy đối với kiến thức của Lịch sử 9 sau khi  dạy để  các em có kiến thức cơ  bản trước khi thi tôi sẽ  hệ  thống lại toàn bộ  kiến  thức cho các em thông qua phương pháp nêu vấn đề, khái quát vấn đề  đó cũng là   một cách giúp các em khi làm bài thi sẽ không bỏ sót nội dung kiến thức. * Hướng dẫn học sinh giải các câu hỏi mở rộng, nâng cao và luyện một   số đề thi huyện, tỉnh Đăk Lăk, các huyện tỉnh khác. ­ Giải các câu hỏi mở rộng, nâng cao:  Câu 1: Phân tích tính thời cơ trong cách mạng tháng Tám. Tại sao nói thời cơ của   cách mạng tháng Tám là “thời cơ ngàn năm có một”? Câu 2: Sau chiến tranh thế giới thứ hai, mục tiêu đấu tranh giải phóng dân tộc ở các  nước châu Á, châu Phi so với các nước Mỹ La ­ Tinh có gì khác nhau? Tại sao?    Câu 3: Tại sao nói nước Việt Nam Dân chủ  Cộng hòa ngay sau khi giành độc lập  đã lâm vào tình thế ngàn cân treo sợi tóc? Câu 4: Đảng và Nhà nước ta có những chủ trương và biện pháp gì nhằm giải quyết  khó khăn, bảo vệ thành quả Cách mạng tháng Tám? Câu 5:   Đảng chính phủ  và nhân dân ta đã thực hiện chủ  trương, sách lược gì để  đối phó với âm mưu mới của thực dân Pháp từ  sau ngày 2/9/1945 đến trước khi  cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ? Câu   6:  Tại   sao   ta   ký   với   Pháp   Hiệp   định   Sơ   bộ   ngày   6/3/1946   và   Tạm   ước  14/9/1946? Câu 7: Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp được thể  hiện  ở  những văn  kiện nào? Phân tích nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến. Câu 8: Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, thắng lợi nào của quân và dân  ta buộc Pháp phải chuyển từ đánh nhanh thắng nhanh sang đánh lâu dài với ta? Nêu  âm mưu của Pháp, chủ trương của ta, kết quả, ý nghĩa của chiến dịch đó.   Câu 9: Tại sao nói chiến thắng  Biên giới thu – đông 1950 đã đánh dấu bước tiến   vượt bậc của quân đội ta ? Câu 10: Bằng các sự kiện Lịch sử, chứng minh rằng từ thu – đông 1950 đến xuân  1954 ta đã giữ vững thế chủ động tiến công trên các chiến trường chính Bắc Bộ? Câu 11: Vì sao Điện Biên Phủ được chọn là điểm quyết chiến chiến lược giữa  quân và dân ta với thực dân Pháp? Câu 12: Bằng những sự kiện Lịch sử, hãy chứng minh phong trào “Đồng khởi” đã   chuyển cách mạng miền Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công? Câu 13: Trong thời kì 1954 ­1975 phong trào đấu tranh nào đã đánh dấu bước phát   triển của cách mạng ở miền Nam Việt Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến   công? Trình bày nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ của phong trào? Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 19
  20. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử 9 cấp trung học cơ sở Câu 14:  Trình bày và phân tích mối quan hệ  giữa hai nhiệm vụ  chiến lược cách  mạng miền Nam và miền Bắc sau khi kí hiệp định Giơ –ne –vơ. Vì sao có mối quan   hệ đó?  Câu  15:  Điểm  giống  và   khác   nhau  giữa   các   chiến   lược   ''Chiến   tranh  cục   bộ'',   "Chiến tranh đặc biệt" “Việt Nam hóa chiến tranh và Đông Dương hóa chiến tranh”   của Mĩ ở miền Nam. Câu 16: Kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam đã được Đảng ta xây dựng đựa  vào điều kiện lịch sử nào? Nội dung của kế hoạch đó? Câu 17: Vì sao Bộ Chính trị chọn Tây Nguyên làm hướng tiến công chủ  yếu trong   năm 1975? Câu  18:  Tại  sao  nói thắng  lợi  của  nhân dân ta  trong sự  nghiệp  chống  Mĩ  cứu  nước( 1954­1975) là một trong những thắng lợi vĩ đại nhất, hiển hách nhất trong  lịch sử  dân tộc, đồng thời là một sự  kiện có tầm quan trọng quốc tế  to lớn và có   tính chất thời đại? Câu 19:  Công cuộc đổi mới đất nước được đề ra trong hoàn cảnh lịch sử nào? Nêu   nội dung của công cuộc đổi mới của Đảng năm 1986. Câu 20: Bài học kinh nghiệm của Đảng ta từ 1930 đến nay Câu 21: Tại sao Mĩ là nơi khởi đầu cuộc cách mạng khoa học­kĩ thuật lần thứ hai?   Nêu những thành tựu chủ yếu của khoa học­kĩ thuật Mĩ sau chiến tranh? Câu 22:  Tại sao nói hội nghị cấp cao giữa các nước EC diễn ra vào tháng 12/1991  đánh dấu một mốc mang tính đột biến của quá trình liên kết quốc tế ở Châu Âu? Câu 23: Chứng minh rằng: “Vào những năm 60,70 của thế kỷ XX nền kinh tế Nhật  Bản phát triển thần kỳ”. Nguyên nhân dẫn đến sự phát triển thần kỳ đó.  Câu 24: Vì sao các nước Tây Âu có xu hướng liên kết với nhau? Nêu quá trình hình  thành liên kết khu vực.  Câu 25: Tại sao nói: Hoà bình, hợp tác cùng phát triển, vừa là thời cơ, vừa là thách   thức đối với tất cả  các dân tộc khi bước vào thế  kỉ  XIX? Nhiệm vụ  của nước ta   hiện nay là gì?... ­ Luyện một số đề thi huyện, tỉnh Đăk Lăk, các huyện, tỉnh khác. + Đề thi cấp huyện Krông Ana PHÒNG GD&ĐT KRÔNG ANA       KỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN  KHOÁ NGÀY 01/02/2013 ĐỀ CHÍNH  Đề thi môn: Lịch sử 9 Thời gian làm bài: 150 phút Câu 1 (2 điểm). Hãy làm rõ ý kiến: Việt Nam là một trong những quê hương   của loài người. Trương Thị Lan Anh ­ THCS Buôn Trấp­ Krông Ana­ Đăk Lăk 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.04: Bộ 290+ Đề Thi Vào Lớp 10 Năm 2020
290 tài liệu
506 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2