zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:12

Báo xấu

9
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm THCS "Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở" được thực hiện với mục đích giúp hướng dẫn, rèn luyện cho học sinh có thói quen và kĩ năng khai thác, phân tích tính chất nhạc trong tác phẩm thơ ca là mục đích vô cùng quan trọng và cần thiết của người giáo viên dạy ngữ văn. Mời các bạn cùng tham khảo sáng kiến!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở

Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở KHAI THÁC CHẤT NHẠC TRONG THƠ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ I. MỞ ĐẦU. I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Thơ ca là cây đàn muôn điều của tâm hồn, là nhịp thở của trái tim. Nói như nhà thơ Sóng Hồng: “ Thơ không chỉ là thơ mà còn là nhạc, là hoa, chạm khắc theo một cách riêng”. Đó là một trong những đặc trưng cơ bản của thơ ca. Sở dĩ thơ ca dễ đi vào lòng người, nhanh chóng khắc sâu trong trí nhớ độc giả có một phần đóng góp quan trọng của nhạc điệu. Chính vì vậy nếu khi phân tích giá trị của thơ ca mà vô tình quên đi yếu tố nhạc điệu thì thật là thiếu sót. Bởi vì đằng sau cái nhạc điệu rung lên ngân nga khác thường ấy là những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm tới người đọc. Và như vậy đôi cánh của thơ ca mới có dịp cất lên bay bổng lạ thường. I.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU. Một văn bản thơ thực sự có giá trị sẽ tạo được bởi rất nhiều yếu tố nghệ thuật trong đó có một yếu tố vô cùng quan trọng: đó là nhạc điệu. Nếu không có nhạc điệu thì bài thơ không có điểm sáng, không có linh hồn và người đọc dễ dàng lãng quên. Trong chương trình ngữ văn THCS nói chung và chương trình ngữ văn 6, 7, 8, 9 nói riêng, đặc biệt là lớp 6 và lớp 9, các bài thơ được đưa vào giảng dạy cho học sinh đều là những tác phẩm được chọn lựa kĩ càng, không những có giả trị nội dung tư tưởng sâu sắc mà còn lấp lánh một vẻ đẹp của ngôn từ. Bên cạnh đó có những nhạc phẩm để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Ví dụ: “ Mùa xuân nho nhỏ” – Thanh Hải. “ Viếng lăng Bác” – Viễn Phương. “ Đồng chí” – Chính Hữu. “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” – Nguyễn Khoa Điềm. Việc đổi mới phương pháp dạy học môn ngữ văn ở trường THCS thực chất là giúp các em làm sống lại toàn bộ các văn bản đang chìm trong câu chữ: giúp các em hình dung ra những cái không có ở trước mặt hoặc chưa hề có mà các nhà thơ đã mã hoá bằng ngôn từ. Một trong những thao tác khai thác văn bản là đánh thức dậy chất nhạc để cho những con chữ khô khan ấy trở thành những bức tranh hiện ra trước mắt bạn đọc không chỉ có màu sắc rõ nét hình khối sắc cạnh mà còn có cả âm thanh sống động. Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 1 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở Tóm lại, việc hướng dẫn, rèn luyện cho học sinh có thói quen và kĩ năng khai thác, phân tích tính chất nhạc trong tác phẩm thơ ca là mục đích vô cùng quan trọng và cần thiết của người giáo viên dạy ngữ văn. I.3.THỜI GIAN ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI. Thời gian: Năm học 2007 – 2008. Địa điểm: Tại các lớp 6A4, 8C3, 9D1, 9D2 trường THCS Mạo Khê 2 Đông Triều – Quảng Ninh. I.4. ĐÓNG GÓP MỚI VỀ LÝ LUẬN THỰC TIỄN. Đề tài thành công sẽ đem lại cho học sinh thói quen và kĩ năng khai thác, phân tích tính chất nhạc trong tác phẩm thơ ca. Đánh thức, khơi dậy nguồn xúc cảm tiềm ẩn trong mỗi em về các tác phẩm đó và lòng say mê học tập bộ môn. Mặt khác đề tài thành công còn đóng góp cho người dạy kinh nghiệm thực tiễn về việc giảng dạy các tác phẩm thơ ca trong nhà trường đó là không thể quên thao tác đánh thức dậy chất nhạc trong những câu chữ của văn bản trong lòng người học. II. NỘI DUNG. II.1.CHƯƠNG I: TỔNG QUÁT. Thực hiện chương trình đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS nói chung, môn ngữ văn nói riêng đã phát huy tính chư động sáng tạo, óc liên tưởng của học sinh và đã đạt dược những hiệu quả nhất định. Việc phân tích một tác phẩm văn học nói chung và tác phẩm thơ ca nói riêng đã có sự kết hợp khá linh hoạt, hài hoà giữa nội dung và các biện pháp nghệ thuật, không còn tình trạng tác phẩm văn chương bị cắt rồi thành hai mảnh: Nội dung và nghệ thuật nữa. Phát hiện và phân tích tính nhạc trong thơ ca là việc làm hết sức cần thiết. Có như vậy việc phân tích văn bản mới đi đúng hướng, đúng đặc trưng thể loại của thơ. Trong một văn bản thơ ca thì câu nào, đoan nào cũng có nhạc điệu. Nhưng như vậy không có nghĩa là phân tích tràn lan nhạc điệu ở tất cả các câu các đoạn. Mà giáo viên phải lưu ý hướng dẫn học sinh lựa chọn những chỗ nào là “điểm sáng nghệ thuật” chỗ nào mà thơ ca “rung lên nhạc điệu khác thường” để phân tích. Vấn đề phân tích tính nhạc trong thơ ca không phải là vấn đề hoàn toàn mới nhưng không phải giáo viên nào cũng biết sáng tạo khi hướng dẫn các em thực hiện thao tác này. Là người trực tiếp giảng dạy môn ngữ văn ở trướng THCS, tôi luôn trăn trở về vấn đề: “Làm thế nào để học sinh say mê học văn, hứng thú với các tác Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 2 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở phẩm văn chương và thực sự có dư âm về nó sau mỗi giờ học”. Qua tìm tòi, vận dụng và thực nghiệm trong quả trình giảng dạy tôi xin phép được trình bày kinh nghiệm: “ Phương pháp khai thác chất nhạc trong thơ ca cho học sinh trung học cơ sở”. II.2. CHƯƠNG II: NỘI DUNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. II.2.1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 2.1.1. Phương pháp khảo sát: Điều tra trắc nghiệm. Khảo sát qua bài làm của học sinh. 2.1.2. Thời gian khảo sát: Đầu năm học 2007 – 2008. 2.1.3. Kết quả khảo sát: Lớp Sĩ số Không nhắc đến Nhắc đến nhạc điệu Phân tích nhạc điệu nhạc điệu 9D2 42 36 4 2 9D1 45 35 6 4 2.1.4. NhËn xÐt ®¸nh gi¸: Qua kh¶o s¸t bµi lµm cña häc sinh t«i thÊy trong c¸c bµi ph©n tÝch t¸c phÈm th¬ cña häc sinh yÕu tè nh¹c gÇn v¾ng bãng. Dêng nh kh¸i niÖm vÒ nh¹c ®iÖu kh«ng cßn trong nhãm c¸c yÕu tè nghÖ thuËt n÷a. NhiÒu khi chÊm bµi cña häc sinh, gi¸o viªn thÊy tiÕc, thÊy h½ng hôt khi c¸c em “hån nhiªn” bá qua yÕu tè nh¹c ®iÖu, mét trong nh÷ng u thÕ ®Æc biÖt cña th¬ ca. §i s©u t×m hiÓu nguyªn nh©n t«i thÊy së dÜ cã t×nh trªn lµ v×: - Thãi quen ®äc, khai th¸c néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n kh«ng ¨n khíp, cha nhuÇn nhuyÔn. - Thêi gian dµnh cho viÖc c¶m thô v¨n b¶n cßn Ýt, häc sinh cha thÊy ®îc mèi quan hÖ hÕt søc tù nhiªn, hîp lý gi÷a nghÖ thuËt vµ néi dung, cha thÊy ®îc nguyªn lý “ néi dung qui ®Þnh h×nh thøc, cßn h×nh thøc biÓu hiÖn néi dung”. Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 3 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở - Gi¸o viªn d¹y còng cha thùc sù chó ý ®óng møc ®Õn yÕu tè nµy, thêng lµ nh¾c ®Õn nh¹c ®iÖu chung cña toµn v¨n b¶n tríc khi ph©n tÝch hoÆc khi tæng kÕt, cßn trong khi ph©n tÝch th× l¹i “bá quªn” hoÆc cã chó ý ®Õn nhng còng chØ rõng ë møc ®é “kÓ” ra chø cha chó ý ph©n tÝch ®Ó häc sinh thÊy râ rµng lµ: Nh¹c ®iÖu nµy gîi nªn néi dung ý nghÜa nµy lµ hoµn toµn hîp lý. II.2.2. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 2.2.1. Vai trò của nhạc điệu trong thơ ca. Nói đến hội hoạ là phải nói đến màu sắc và hình khối, nói đến điêu khắc là phải nói đến đường nét tinh xảo…Nói đến thơ ca là phải nói đến nhạc điệu, vì nhạc điệu tạo nên vẻ đẹp hoàn hảo cho thơ. Nhạc điệu trong thơ ca trước hết tạo ra giai điệu trầm bổng, tha thiết, ngân vang… chính giai điệu ấy đi vào lòng người đọc hết sức tự nhiên và đem lại cảm xúc thẩm mĩ cho người đọc. Như có một sự hô ứng diệu kỳ, giác quan của con người tiếp nhận âm thanh và ngay lập tức những âm thanh ấy ngâm sâu vào tâm hồn họ, nó trở thành một ấn tượng không thể nào quên. Đôi khi ta tự mình ngân nga một câu thơ, một đoạn thơ mà lòng dạt dào cảm xúc, mà như bắt gặp hình ảnh của chính mình trong đó. Không những vậy, nhạc điệu còn góp phần quan trọng trong việc thể hiện nội dung: Những cảm xúc tinh tế, phức tạp mà nội dung chủ nghĩa không tả nổi thì nhạc điệu trong thơ ca lại đảm nhiệm trọng trách ấy một cách hết sức tự nhiên tinh tế như vậy , ta không thể hình dung nổi nếu lược bỏ hết giai điệu thơ, chỉ để lại nội dung chữ nghĩa cứng cỏi thì thử hỏi còn mấy ai dám yêu thơ. 2.2.2. Rèn học sinh khai thác chất nhạc trong thơ: * Bước 1: Đọc đúng nhịp điệu bài thơ. Đối với học sinh việc này thực ra không phải là dễ. Thông thường các em chỉ đọc rõ ràng, liền mạch, đôi khi có học sinh đọc rất nhanh nên không lắng đọng lại một ấn tượng gì. Do vậy giáo viên phải hướng dẫn học sinh cách đọc cho phù hợp với từng bài, từng đoạn. Trước hết để đọc đúng nhịp điệu, giáo viên phải cho học sinh xác định được nội dung bao trùm và cảm xúc chữ đạo trong bài thơ, đoạn thơ ấy. Vì nhạc điệu thơ là nhạc điệu rung động của trái tim. Sau đó cho học sinh tìm hiểu cách ngắt nhịp, giọng thơ (giáo viên phải lưu ý cho học sinh một điều là bao giờ nhịp điệu thơ ấy cũng góp phần thể hiện nội dung văn bản). Tìm được cách ngắt Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 4 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở nhịp, giọng thơ xong giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm (đọc diễn cảm cũng là một khâu để phân tích thơ). Ví dụ 1: Đọc đoạn thơ sau đây trong văn bản “Mưa” của Trần Đăng Khoa có nhạc điệu độc đáo khác thường: Mưa Mưa Ù ù như xay lúa Lộp bộp… Rơi Rơi… Đất trời Mù trắng nước Mưa chéo mặt sân. Trước tiên giáo viên phải cho học sinh tìm hiểu nội dung của đoạn thơ này là gì? chắc chắn các em sẽ xác định được ngay là đoạn thơ này miêu tả âm thanh của trận mưa rào. Sau đó giáo viên cho học sinh phát hiện cách ngắt nhịp của đoạn thơ? Giọng thơ? ( Ngắt nhịp theo từng dòng, nhịp nhanh dồn dập) Ví dụ 2: Dạy văn bản “Lượm” của Tố Hữu. Ở đoạn thơ đầu: Chú bé loắt choắt Cái sắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh Ca lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng. Tương tự như trên, việc đầu tiên là cho học sinh tìm hiểu về nội dung bao chùm đoạn thơ. Các em sẽ dễ dàng xác định được là đoạn thơ miêu tả hình ảnh của Lượm. Một chú bé liên lạc trong kháng chiến chống Pháp. Sau đó cho học sinh phát hiện cách ngắt nhịp 2/2, nhịp thơ ngắn. Phát hiện giọng thơ: Đọc với đoạn nhanh, rộn ràng, vui tươi. đọc đúng nhịp điệu, đúng giọng thơ vừa mới phát (Giáo viên đọc mẫu rồi hướng dẫn cho học sinh thực hành đọc). Ví dụ 3: Phân tích 2 câu thơ. Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 5 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim. ( Viếng Lăng Bác – Viễn Phương) Nội dung hai câu thơ là nỗi đau đớn, xót xa của nhà thơ trước sự ra đi mãi mãi của Bác Hồ. Nhịp điệu thơ: Ngắt nhịp 2/2/3. Giọng thơ: Câu đầu trầm lắng, tha thiết, đến câu sau giọng thơ lại bật lên như tiếng thổn thức, tiếng nấc nghẹn. Yêu cầu học sinh đọc hai câu thơ theo đúng nhịp điệu, đúng giọng thơ. * Bước 2: Khai thác giá trị của nhạc điệu trong việc thể hiện nội dung, cảm xúc. Đây là khâu cảm thán quan trọng nhất của việc phân tích thơ. Để giúp học sinh hiểu được giá trị của nhạc tình trong thơ giáo viên cần hướng dẫn các em theo các thao tác sau: Đọc chậm, đọc đúng nhịp điệu và lắng nghe những âm thanh vang lên từ câu chữ . Nhưng có những trường hợp nhạc điệu không “lộ thiên” mà phải đọc đi, đọc lại, nghiền ngẫm, trăn trở mới phát hiện ra được chất nhạc quí giá ở bên trong. Trường hợp hai câu thơ trong bài “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là một ví dụ. Ở đoạn thơ trong bài “Lượm” hỏi về nhịp điệu, học sinh có thể trả lời nhanh cảm xúc nhưng trong hai câu thơ trong bài “Viếng lăng Bác” thì không thể. Liên tưởng, tưởng tượng: sau khi đọc chậm và lắng nghe, học sinh phải huy động óc liên tưởng, tưởng tượng của mình để phân tích. Nghĩa là các em tự tìm cho mình câu trả lời: Âm thanh ấy nghe nó như thế nào? Giống âm thanh gì? Và nghe âm thanh ấy, mình liên tưởng ngay đến điều gì? Và gợi cho mình cảm giác gì? Cuối cùng là diễn đạt những liên tưởng, tưởng tuợng, những cảm giác được gợi ra từ nhạc điệu bằng ngôn ngữ văn học. Có thể bất cứ người đọc nào có cảm giác giống nhau, nhưng không phải là ai cũng diễn đạt được đúng những điều mình nghĩ, mình cảm giác. Cũng tương tự như phần phát hiện nhạc điệu, việc lựa chọn từ ngữ để diễn đạt tác dụng cũng phải tìm tòi dày công và trăn trở mới gọi được đúng tên nó, diễn đạt được đúng điều mình nghĩ. VD: Phân tích nhạc trong thơ: Đất nước/ bốn ngàn năm Vất vả/ và gian lao Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 6 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở Đất nước/ như vì sao Cứ/ đi lên phía trước. (Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải) Nhịp thơ ba câu đầu là 2/3, còn câu cuối là 1/4 . Hai câu đầu vang lên với một nhạc điệu trầm hùng khi nhắc lại lịch sử đau thương của đất nước. Tiếng thơ như tiếng vọng về từ 4.000 năm dằng dặc. Đến hai câu cuối, giai điệu thơ bổng trở lên thanh thoát, rắn rỏi, khoẻ khoắn giúp người đọc cảm nhạn được hình ảnh đất nước tươi đẹp, ngời sáng, bền bỉ vững bước đi lên như có một sức mạnh thần kỳ. Đặc biệt là cách ngắt nhịp ở câu thơ thứ tư. Cứ/ đi lên phía trước. Từ “cứ” vang lên với cách ngắt nhịp 1/4 như một lời thách thức, một sự khẳng định về sức sống mãnh liệt, trường kì của dân tộc ta. Nhạc thơ cũng chính là nhạc lòng, là nỗi đau đớn xót xa trước cảnh đau thương, là niềm vui sướng, tự hào, kiêu hãnh về sức sống bất diệt của đất nước. Như vậy, với học sinh bậc THCS thì biết phát hiện đúng nhạc điệu, bước đầu biết phân tích mối quan hệ giữa nhạc điệu với nội dung thơ là điều đáng mừng. 2.2.3. Khai thác giá trị của nhạc điệu trong khi tìm hiểu một số đoạn trong văn bản ‘lượm” của Tố Hữu. Như trên đã nói, để tạo giá trị của văn bản là có sự kết hợp của nhiều yếu tố. Do vậy, tìm hiểu một văn bản cũng như phải tìm hiểu vai trò của các yếu tố nghệ thuật ấy. Nhưng trong phạm vi của phần trình bâỳ này, tôi chỉ đề cập đến vai trò của nhạc điệu và hướng dẫn học sinh phân tích tác dụng của nó trong văn bản? Trước khi vào tìm hiểu văn bản, giáo viên cho các em tìm hiểu về thể thơ và nhịp điệu chung toàn bài (thể thơ 4 chữ), thường ngắt nhịp đôi 2/2 và nhịp điệu chung là ngắt nhanh, vui tươi, sôi nổi. * Đoạn kể, tả về hình ảnh Lượm trong buổi gặp gỡ: Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh Ca lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 7 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở Nhảy trên đường vàng ? Em hãy cho biết các câu thơ trong Ngắt nhịp 2/2 đoạn được ngắt nhịp như thế nào. ? Với cách ngắt nhịp 2/2 đã tạo cho Giọng điệu ngắn, nhanh. đoạn thơ giọng điệu như thế nào? Em Nghe vui tươi, rộn rã. nghe giọng điệu ấy như thế nào? ? Giọng thơ ngắn, nhanh, vui tươi Hình dung ra những nhịp bước chân khiến em hình dung tưởng tượng được ngắn, nhanh, tiếng huýt sáo trong trẻo, những gì? rộn ràng và hình dung ra cả hình ảnh em Lượm bé nhỏ, nhanh nhẹn hồn nhiên, nhỉ nhảnh rất đáng yêu. * Đoạn nói về sự rung cảm: ? Em nhận xét gì về cách cấu tạo của câu thơ: Ra thế Câu thơ 4 chữ thông thường giờ bị Lượm ơi!… ngắt làm 2 dòng thơ. ? Việc ngắt như thế tạo ra giọng điệu như thế nào? có còn giống giọng thơ Giọng thơ nghẹn ngào, ngắt quãng. đoạn trên nữa không? ? Em hình dung được điều gì khi đọc Hình dung tâm trạng vô cùng đau đớn đoạn thơ ấy. bàng hoàng, giọng thơ bật lên như một tiếng nấc, tiếng thổn thức nghẹn ngào. ? Nhịp điệu đoạn thơ khi diễn tả hình Vẫn nhịp thơ 2/2 nhưng giọng thơ ảnh Lượm trong lúc làm nhiệm vụ như nhanh, gấp gáp dồn dập. Chính nhạc thế nào? điệu đoạn thơ đã làm nên cả chất tạo Vụt qua mặt trận hình cho thơ. Ta hình dung rõ nét hình Đạn bay vèo vèo ảnh em Lượm nhanh nhẹn, lúc ẩn, lúc Thư đề thượng khẩn hiện băng băng giữa làn mưa bom bão Sợ chi hiểm nghèo. đạn của kẻ thù. * Đoạn nói về sự hy sinh cao đẹp của Lượm. ? Đọc: Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 8 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở “Cháu nằm trên lúa Tay nắm chặt bông Giọng trầm lắng man mác. Lúa thơm mùi sữa Hồn bay giữa đồng”. ? Âm điệu câu thơ khổ này có gì khác với khổ thơ trên? ? Em cảm giác được điều gì qua giọng Nỗi đau xót, tiếc thương vô hạn và thơ. lòng trân trọng của tác giả. ? Ngoài ra giọng thơ êm nhẹ ấy còn Giọng thơ êm, nhẹ, ngọt ngào còn gợi gợi cho em điều gì. lên hình ảnh em Lượm vẫn hồn nhiên thanh thản giữa đồng lúa quê hương. Có thể nói bài thơ “Lượm” của Tố Hữu là một bài thơ rất giàu nhạc điệu, mỗi cung bậc cảm xúc của nhà thơ được diễn tả tinh tế bằng những giai điệu khác nhau. Nhà thơ có lúc vui tươi rộn rã, phơi phớt, nhưng cũng có lúc lại trầm lắng, xót xa. Tất cả nhằm nổi bật hình ảnh đáng yêu, đáng trân trọng trong cảm phục của chú bé Lượm và tình cảm yêu thương, trân trọng xót đau của nhà thơ. II.3.CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU. Sau một thời gian kiên trì hướng dẫn học sinh về cách phát hiện và phân tích tính nhạc trong thơ qua các tiết học văn bản và các tiết tập làm văn phân tích tác phẩm thơ ca, đến nay đã có những dấu hiệu đáng mừng. Học sinh đã quen với việc tìm nhạc điệu khi được hỏi đến biện pháp nghệ thuật và bước đầu đã biết phân tích giá trị của nhạc điệu trong thơ. Qua khảo sát học sinh với đề tập làm văn sau: Nêu suy nghĩ của em về đoạn thơ: Không có kính, vì không có bụi Bụi phun tóc trắng như người già Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha Không có kính, ừ thì ướt áo Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi. Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 9 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở (Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật) Lớp Sĩ Số Không nhắc đến nhạc Nhắc đến nhạc điệu, Phân tích nhạc điệu không phân tích điệu 9D1 45 5 3 37 9D2 42 7 5 30 Đặc biệt các học sinh học khá văn có tiến bộ rõ rệt, các em đã viết được những đoạn văn phân tích nhạc điệu bằng sự cảm thụ riêng của mình. Khi phân tích hai câu: “Bên trời góc bể bơ vơ Tấm son gột rửa bao giờ cho phai?” Có học sinh đã viết: Hai tiếng “bao giờ” như một nốt nhấn khiến cho câu thơ rung lên nức nở nghẹn ngào. Nhịp thơ cũng chính là nhịp đập thổn thức của trái tim. Đây là dấu hiệu đáng mừng trong bài viết của các em và là bước đầu của sự thành công trong việc hướng dẫn các em phân tích chất nhạc trong thơ. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ: Đổi mới phương pháp dạy học luôn là một sự thôi thúc, đòi hỏi chính đáng của ngành giáo dục nói chung và bộ môn ngữ văn nói riêng nhằm đem lại mục đích chung là phát huy tính thích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, khai thác đúng hướng các phản ứng thẩm mĩ của người đọc, khơi ngợi ở họ những rung động tinh tế trên cả nội dung, hình thức, đánh thức ở họ những tưởng tượng và liên tưởng kì diệu. Khai thác chất nhạc trong thơ góp phần vào việc phát huy cao độ tính chủ động sáng tạo của học sinh. * Chính vì vậy, tìm hiểu khai thác chất nhạc trong thơ là một yêu cầu bắt buộc đối với giáo viên và học sinh khi phân tích thơ ca. Nhưng trên thực tế đây là việc làm chưa được quan tâm đúng mức. Qua quá trình kiên trì rèn luyện học sinh, tôi cảm thấy ngày càng hứng thú với công việc này. Bởi học sinh đã được hướng dẫn đến nơi đến chốn cũng say mê hào hứng và thích được thực hành. Tôi tin rằng nếu chúng ta để tâm đến và kiên trì nhất định sẽ thành công. Làm được điều này cũng là góp phần trong việc cải thiện tình trạng chán học văn của học sinh hiện nay. Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 10 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở Tôi mong các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy cố gắng quan tâm đến chất nhạc trong thơ hơn nữa, để một giờ dạy học văn bản giúp học sinh phát huy trí tưởng tượng sáng tạo của mình./. Mạo Khê, ngày 2 tháng 5 năm 2008 NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN Đào Ngọc Lan IV. PHỤ LỤC I.1. Mở đầu Trang 1 I.1. Lý do chọn đề tài 1 I.2. Mục đích nghiên cứu 1 I.3. Thời gian địa điểm nghiên cứu đề tài 2 I.4. Đóng góp mới về lý luận thực tiễn 2 II. Nội dung 2 II.1. Chương I: Tổng quát 2 II.2. Chương II: Nội dung vấn đề nghiên cứu. 3 II.2.1. Phương pháp nghiên cứu: 3 II.2.2. Các biện pháp thực hiện 3 II.3. Chương III: Kết quả nghiên cứu 9 Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 11 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2
Phương pháp dạy học, khai thác chất nhạc trong thơ cho học sinh Trung học cơ sở III. Kết luận và kiến nghị 9 IV. Phụ lục 11 V. Kết quả nhận xét đánh giá của Hội đồng khoa học nhà trường 12 và phòng giáo dục V. KẾT QUẢ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG VÀ PHÒNG GIÁO DỤC Giáo viên: Đào Ngọc Lan Tr 12 ường Trung học cơ sở Mạo Khê 2

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.