Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 7

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 7" được triển khai nhằm mục đích nâng cao được chất lượng, hiệu quả trong hoạt động dạy học. Phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Giúp các em tự giải quyết vấn đề, lĩnh hội kiến thức đơn giản mà hiệu quả, hứng thú với các hoạt động học tập thông qua các video từ học liệu truyền hình. Biến tiết học khô khan, nhàm chán trở thành một tiết học đầy hứng thú, sôi động hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 7

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN HOÀNG MAI TRƯỜNG THCS HOÀNG MAI SÁNG KIẾN SỬ DỤNG HIỆU QUẢ HỌC LIỆU TỪ CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 7 Lĩnh vực/Môn: Giáo dục Công dân Cấp học: THCS Tên tác giả: Vũ Thị Hằng Chức danh: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường THCS Hoàng Mai NĂM HỌC 2023 - 2024
MỤC LỤC PHẦN MỘT: THỰC TRẠNG…………………………………………………..3 I. Các vấn đề tồn tại trước khi thực hiện sáng kiến………………………........… 3 II. Lí do thực hiện sáng kiến…………………………............................................3 III. Mục đích nghiên cứu………………………………………………………… 3 IV. Đối tượng nghiên cứu………………………………......……………………. 3 V. Phạm vi nghiên cứu ………………………………………..………………… 3 VI. Phương pháp nghiên cứu …………………………………………...……….. 3 PHẦN HAI: NỘI DUNG SÁNG KIẾN ................................................................6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG HIỆU QUẢ HỌC LIỆU TỪ CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 7.........................................................................6 1.1. Cơ sở lí luận của việc sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học............................................................................................................6 1.2. Cơ sở thực tiễn của việc sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học............................................................................................................9 CHƯƠNG 2: NỘI DUNG GIẢI PHÁP VIỆC SỬ DỤNG HIỆU QUẢ HỌC LIỆU TỪ CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 7 ........................................................................12 1. Nội dung các bước thực hiện việc sử dụng tư liệu truyền hình vào dạy học môn Giáo dục Công dân lớp 7........................................................................................12 2. Minh họa kế hoạch bài dạy sử dụng học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học Giáo dục Công dân lớp 7 ..........................................................................15 PHẦN BA: HIỆU QUẢ MANG LẠI..................................................................22 1. Kết quả về mặt định tính ....................................................................................22 2. Kết quả về mặt định lượng .................................................................................22 PHẦN BỐN: ĐÁNH GIÁ PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA SÁNG KIẾN ......27 1. KẾT LUẬN…………………………………...…………………………… …26 2. KHUYẾN NGHỊ ………………………………………………………………27 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................29 1
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GDPT Giáo dục phổ thông SGK Sách giáo khoa GDCD Giáo dục Công dân GV Giáo viên HS Học sinh 2
UBND QUẬN HOÀNG MAI CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG THCS HOÀNG MAI Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BẢN MÔ TẢ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: “Sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 7” Tác giả: Vũ Thị Hằng PHẦN MỘT: THỰC TRẠNG I. Các vấn đề tồn tại trước khi thực hiện sáng kiến Trong quá trình dạy học tại trường THCS Hoàng Mai, năm học 2023 - 2024 tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 7A1, 7A4 gồm có 72 học sinh. Qua thời gian nắm bắt và dạy học những tiết đầu năm học tôi nhận thấy học sinh các lớp ngoan, hiền, có lễ phép với thầy cô giáo, tuy nhiên vẫn tồn tại một số hạn chế sau: + Đa số học sinh còn tiếp nhận, giải quyết các vấn đề trong học tập còn chậm, các em còn rụt rèn, thiếu tự tin, mạnh dạn. + Nhiều học sinh chưa có hứng thú, ý thức trong học tập. Các em thiếu động cơ học tập nên thái độ học tập chưa đúng đắn. + Đa số học sinh năng lực tự chủ, tự học còn chưa cao nên năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo chưa hiệu quả, quá trình học tập còn rất thụ động. + Các giờ học của các em còn thụ động, thiếu tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập nên hiệu quả giáo dục chưa cao. Qua tìm hiểu tôi đã xác định được những nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên như sau: + Nhiều giáo viên còn e ngại trong việc đổi mới phương pháp dạy học; vẫn còn sử dụng những phương pháp dạy học thụ động nên chưa giúp học sinh phát triển phầm chất, năng lực trong học tập và các hoạt động giáo dục. + Năng lực về CNTT của nhiều giáo viên còn hạn chế nên việc xây dựng bài giảng chưa sinh động, chưa tạo hứng thú cho học sinh trong học tập. + Học sinh thờ ơ với việc học, các em không có mục tiêu, động cơ học tập đúng đắn, cám dỗ từ mạng internet đã lôi cuốn các em rời xa việc học. 3
+ Một số cha mẹ phụ huynh ít quan tâm đến việc học của con em mình, chưa có phương pháp hỗ trợ các em học tập tốt nên hiệu quả tự học chưa cao. Như vậy, giáo viên cần có những đổi mới trong cách thức tổ chức dạy học nhằm giúp học sinh có hứng thú, thay đổi thái độ học tập; tích cực, chủ động, sáng tạo hơn trong học tập. Để từ đó giúp các em hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của người học và nâng cao chất lượng học tập. II. Lí do thực hiện sáng kiến Giáo dục Việt Nam hiện nay đang phát triển trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều sự thay đổi nhanh chóng và phức tạp. Để bảo đảm phát triển bền vững, nhiều quốc gia đã không ngừng đổi mới giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trang bị cho các thế hệ tương lai nền tảng văn hoá vững chắc và năng lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội. Đổi mới giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn cầu. Nghị quyết số 29/NQ-TW với định hướng đổi mới GD&ĐT là “chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học”. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xác định rõ những phẩm chất và năng lực cụ thể cần phát triển cho HS. Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, môn Giáo dục công dân đều giữ vai trò chủ đạo đối với việc giúp học sinh trực tiếp hình thành, phát triển về ý thức và hành vi công dân. Môn học hình thành và phát triển ở học sinh năng lực điều chỉnh hành vi, năng lực phát triển bản thân, năng lực tìm hiểu và tham gia hoạt động kinh tế - xã hội, giúp học sinh hình thành, phát triển ý thức và hành vi của người công dân. Thông qua các bài học về lối sống, đạo đức, pháp luật, kinh tế, môn Giáo dục công dân góp phần bồi dưỡng cho học sinh tình cảm, niềm tin, nhận thức, cách ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức và quy định của pháp luật, có kĩ năng sống và bản lĩnh để học tập, làm việc và sẵn sàng thực hiện trách nhiệm công dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Thêm vào đó, môn Giáo dục công dân đòi hỏi cao sự gắn kết việc dạy học với cuộc sống thực tiễn của học sinh nên học liệu dạy học cần được khai thác hiệu quả từ nguồn học liệu chia sẻ trong cộng đồng. Việc giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân chú trọng nhiều nội dung giáo dục cơ bản, thiết thực và hiện đại về giá trị sống, kĩ năng sống, đạo đức, pháp luật, kinh tế…gắn bó chặt chẽ với cuộc sống thực tiễn của học sinh, gắn liền với các sự kiện có tính thời sự trong đời sống đạo đức, pháp luật, kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội của địa phương, đất nước và thế giới. Truyền hình là một loại hình truyền thông đại chúng truyền tải thông tin quan trọng trong đời sống hằng ngày và được cập nhật thường xuyên. Sự phát triển với tốc độ như vũ bão của khoa học kĩ thuật và công nghệ, đã cho ra đời nhiều kênh truyền hình online với nhiều nội dung giáo dục và khoa học phù hợp để giáo lựa 4
chọn và dạy học. Một trong những chương trình truyền hình phổ biến có thể đáp ứng nhu cầu của giáo viên và học sinh phổ thông chính là website của Đài Truyền hình Việt Nam – được coi là đài truyền hình lớn và uy tín nhất của Việt Nam. Đây là nguồn tư liệu có giá trị thực tiễn cao, phù hợp với yêu cầu dạy học môn Giáo dục công dân trong việc liên kết giữa chuẩn mực hành vi với thực tiễn cuộc sống. Như vậy, xuất phát từ vai trò đặc biệt quan trọng của công tác xây dựng và tổ chức hoạt động dạy học môn Giáo dục công dân cũng như thực tiễn giảng dạy của bản thân tại trường THCS Hoàng Mai, Hoàng Mai, Hà Nội, tôi đã tiến hành áp dụng vào thực tiễn dạy học và thực hiện đề tài: “Sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 7”. III. Mục đích nghiên cứu Đề tài được triển khai nhằm mục đích nâng cao được chất lượng, hiệu quả trong hoạt động dạy học. Phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Giúp các em tự giải quyết vấn đề, lĩnh hội kiến thức đơn giản mà hiệu quả, hứng thú với các hoạt động học tập thông qua các video từ học liệu truyền hình. Biến tiết học khô khan, nhàm chán trở thành một tiết học đầy hứng thú, sôi động hơn. IV. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 7A1, 7A4 trường THCS Hoàng Mai. V. Phạm vi nghiên cứu: Chương trình Giáo dục Công dân lớp 7 (Bộ KNTT). VI. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp quan sát. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm. - Phương pháp thống kê toán học. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. 5
PHẦN HAI: NỘI DUNG SÁNG KIẾN CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG HIỆU QUẢ HỌC LIỆU TỪ CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 7 1.1. Cơ sở lí luận của việc sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học môn Giáo dục Công dân lớp 7 1.1.1. Tổng quan về học liệu từ chương trình truyền hình - Chương trình truyền hình Truyền hình là hệ thống điện tử viễn thông có khả năng thu nhận tín hiệu sóng và tín hiệu vô tuyến hoặc hữu tuyến để chuyển thành hình ảnh và âm thanh. Truyền hình ở Việt Nam bắt đầu xuất hiện từ giữa những năm 1960 tại Sài Gòn. Truyền hình tại Việt Nam được coi là một loại hình báo chí, quản lí theo Luật báo chí bởi Bộ Thông tin và Truyền thông. Hiện nay, tại Việt Nam, truyền hình là một trong những kênh truyền thông đại chúng lớn nhất Việt Nam. Đài Truyền hình Việt Nam được biết đến rộng rãi với tên gọi VTV, là đài truyền hình quốc gia và chịu sự quản lí của nhà nước; có nhiệm vụ tuyên truyền đường lối của Đảng, các chính sách pháp luật của Nhà nước và Quốc hội, góp phần giáo dục, nâng cao dân trí, phục vụ đời sống tinh thần của nhân dân. Đây là đài truyền hình lớn và uy tín nhất của Việt Nam. Tính phù hợp Học liệu từ Tính chính Tính thẩm mỹ chương trình xác, khoa học, và sư phạm truyền hình trực quan Tính cập nhật Nguyên tắc sưu tầm học liệu từ chương trình truyền hình. - Đặc điểm của nguồn học liệu từ truyền hình trong dạy học Giáo dục công dân 6
+ Học liệu từ chương trình truyền hình đáp ứng yêu cầu thực tiễn của môn Giáo dục công dân Với vai trò là Đài truyền hình quốc gia, Đài Truyền hình Việt Nam đã nhanh nhạy kịp thời phát hiện, thông tin về những vấn đề mới, vấn đề “nóng”, được công chúng trong và ngoài nước quan tâm. Những vấn đề được đưa tin kèm theo cả hình ảnh và âm thanh, đảm bảo tính chính xác của sự kiện thực tiễn. Như vậy học liệu từ chương trình truyền hình đáp ứng yêu cầu của chương trình môn Giáo dục công dân đó là tính thực tiễn, được xây dựng trên cơ sở đúng đường lối, chủ chương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Quan điểm xây dựng chương trình hiện nay, môn Giáo dục công dân được xây dựng theo hướng mở. Vì vậy sự đa dạng về các chương trình truyền hình; cập nhật liên tục thông tin về các lĩnh vực Đài Truyền hình Việt Nam giúp cho giáo viên có thể cập nhật những vấn đề mới đồng thời cung cấp cho giáo viên nguồn tài nguyên học liệu trong dạy học. Có thể nói, học liệu từ chương trình truyền hình là một kênh học liệu số giúp cho giáo viên tổ chức các hoạt động dạy học môn Giáo dục công dân. + Học liệu từ chương trình truyền hình giúp học sinh tiếp cận và khắc sâu kiến thức, vận dụng thực tế. Về kiến thức: Việc sử dụng học liệu từ chương trình truyền hình nói riêng và học liệu số nói chung sẽ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng hơn. Đồng thời với những hình ảnh và âm thanh phản ánh những sự kiện, hiện tượng thật trong cuộc sống sẽ tạo ra ấn tượng sâu sắc đối với học sinh kết hợp với quá trình định hướng khai thác của giáo viên, học sinh sẽ dễ dàng ghi nhớ và khắc sâu kiến thức. Về năng lực: Thông qua học liệu từ chương trình truyền hình, học sinh có thể rèn luyện đánh giá được thái độ, hành vi của bản thân và người khác; tự điều chỉnh và nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè, người thân điều chỉnh thái độ, hành vi theo chuẩn mực đạo đức, pháp luật; thực hiện được các công việc để đạt mục tiêu, kế hoạch hoàn thiện, phát triển bản thân. Về phẩm chất: Học liệu từ chương trình truyền hình truyền tải những thông điệp, bài học thực tế cuộc sống, từ đó học sinh biết cách thiết lập, duy trì mối quan hệ hoà hợp với những người xung quanh, thích ứng với xã hội biến đổi và giải quyết các vấn đề đơn giản trong đời sống của cá nhân, cộng đồng phù hợp với giá trị văn hoá, chuẩn mực đạo đức, quy tắc của cộng đồng, quy định của pháp luật và lứa tuổi. Sự phát triển vượt bậc của khoa học kĩ thuật và thiết bị, hiện nay các chương trình truyền hình bị bỏ lỡ có thể được xem lại qua các ứng dụng Internet như web, app 7
điện thoại. Do đó tạo điều kiện cho người dùng có thể xem lại các chương trình bị bỏ lỡ. Vì vậy, việc sử dụng học liệu từ chương trình truyền hình trong giảng dạy giáo dục công dân lớp 7 thực sự rất hữu ích đối với giáo viên và học sinh trên con đường chinh phục tri thức ngày càng đòi hỏi sự sáng tạo, tư duy và tinh thần tích cực khám phá của mỗi thành viên tham gia. 1.1.2. Sử dụng học liệu từ chương trình truyền hình trong tổ chức dạy học Giáo dục công dân lớp 7 Học liệu từ chương trình truyền hình nói riêng và các loại tư liệu dạy học trực quan nói chung có vai trò rất quan trọng bởi đây là “nguồn tiềm lực” quan trọng để khai thác và sử dụng trong dạy học, giáo dục và là một trong số những công cụ đắc lực phục vụ trong quá trình dạy và học Giáo dục công dân. 1.1.2.1. Nguyên tắc sưu tầm các học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học Giáo dục công dân lớp 7 Tính phù hợp Học liệu từ chương Tính chính Tính thẩm xác, khoa mỹ và sư trình học, trực phạm truyền quan hình Tính cập nhật Nguyên tắc sưu tầm học liệu từ chương trình truyền hình. - Học liệu từ chương trình truyền hình phải đảm bảo tính phù hợp với mục tiêu, nội dung bài học; đối tượng học sinh; thực tiễn dạy học. - Học liệu từ chương trình truyền hình phải bảo đảm tính chính xác, khoa học và trực quan, sinh động - Học liệu từ chương trình truyền hình phải bảo đảm tính cập nhật, phù hợp với thực tế đời sống phát triển, với trình độ khoa học kĩ thuật ngày nay. Đồng thời đáp ứng được mục tiêu bài học và phù hợp với thực tiễn đổi mới phương pháp dạy học ngày càng cấp thiết hiện nay. - Học liệu từ chương trình truyền hình mang tính thẩm mĩ và sư phạm nhằm phát huy 8
tốt vai trò của nó, đồng thời kích thích sự hứng thú của học sinh. 1.1.2.2. Quy trình sưu tầm Học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học Giáo dục công dân lớp 7 Bước 1 Phân tích cấu trúc nội dung bài học để xác định học liệu từ chương trình truyền hình Bước 2 Tìm kiếm học liệu từ chương trình truyền hình phù hợp. Bước 3 Lựa chọn học liệu từ chương trình truyền hình phù hợp và biên tập lại (nếu cần) Bước 4 Phân loại và xây dựng kho học liệu từ chương trình truyền hình. Quy trình sưu tầm học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học Giáo dục công dân lớp 7 1.2. Cơ sở thực tiễn của việc sử dụng hiệu quả học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học Để có số liệu đánh giá đúng thực trạng và có cơ sở đánh giá tính hiệu quả của các biện pháp thực hiện, đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát học sinh để nắm rõ đặc điểm tình hình học sinh cụ thể hơn. - Nội dung khảo sát: + Khảo sát về mức độ hứng thú trong học tập môn GDCD. + Khảo sát về một số phẩm chất, năng lực trong môn GDCD. + Khảo sát về chất lượng học tập trong môn GDCD. - Đối tượng khảo sát: 35 học sinh lớp 7A1 và 37 học sinh lớp 7A4 trường THCS Hoàng Mai. - Thời gian khảo sát: Tháng 9 năm 2023. - Đánh giá kết quả khảo sát: + Về hứng thú học tập với 3 mức độ: Hứng thú; Bình thường và Không hứng thú. + Về phẩm chất, năng lực với 3 mức độ: Tốt; Đạt; Chưa đạt. + Về chất lượng bộ môn với 4 mức độ: Tốt; Khá; Đạt; Chưa đạt. - Kết quả khảo sát: + Kết quả khảo sát về hứng thú học tập: 9
KẾT QUẢ KHẢO SÁT Lớp Sĩ số Hứng thú Bình thường Không hứng thú SL % SL % SL % 7A1 35 6 17.1 13 37.1 16 45.7 7A4 37 7 18.9 14 37.8 16 43.2 + Kết quả khảo sát về sự phát triển phẩm chất, năng lực của 72 học sinh lớp 7A1 (35 học sinh) và 7A4 (37 học sinh): Mức đạt được Năng lực và phẩm chất Tốt Đạt Chưa đạt SL % SL % SL % Tự chủ, tự học 16 22.2 25 34.7 31 43.1 Năng Giao tiết hợp tác 15 20.8 23 31.9 34 47.2 lực GQVĐ sáng tạo 14 19.4 22 30.6 36 50.0 Chăm học, chăm làm 18 25.0 31 43.1 23 31.9 Phẩm Tự tin, trách nhiệm 21 29.2 30 41.7 21 29.2 chất Trung thực, kỉ luật 23 31.9 29 40.3 20 27.8 Đoàn kết, yêu thương 26 36.1 28 38.9 18 25.0 + Kết quả khảo sát về chất lượng học tập: KẾT QUẢ KHẢO SÁT Lớp Sĩ số Tốt Khá Đạt Chưa đạt SL % SL % SL % SL % 7A1 35 4 11.4 7 20.0 10 28.6 14 40.0 7A4 37 5 13.5 8 21.6 10 27.0 14 37.8 10
Nhận xét: Từ kết quả khảo sát cho thấy, còn nhiều học sinh chưa có hứng thú trong học tập môn Giáo dục công dân. Khi không có hứng thú học tập, các em mất tập trung, không tích cực, chủ động trong học tập vì vậy mà kết quả học tập chưa cao và những phẩm chất, năng lực cũng chưa được hình thành và phát triển. Như vậy, giáo viên cần có những đổi mới trong cách thức tổ chức dạy học nhằm giúp học sinh có hứng thú, thay đổi thái độ học tập; tích cực, chủ động, sáng tạo hơn trong học tập. Từ đó giúp các em hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của người học và nâng cao chất lượng học tập. Trong năm học 2023 - 2024 tôi đã thực hiện các giải pháp sau đây. 11
CHƯƠNG 2: NỘI DUNG GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Nội dung các bước thực hiện việc sử dụng hiệu quả tư liệu truyền hình vào dạy học môn GDCD 7 Bước 1. Lựa chọn nguồn học liệu Nguồn học liệu có vai trò quan trọng trọng việc lựa chọn và sử dụng. Nguồn học liệu uy tính giúp giáo viên có tư liệu với những thông tinh chuẩn xác, hình ảnh phù hợp với giáo dục, nội dung mô tả có tính giáo dục cao, phù hợp với văn hoá của Việt Nam. Trong quá trình thực hiện tôi sưu tầm các học liệu từ các nguồn sau: Trang web của Đài truyền App VTV Go, link cài đặt App VTV Go, link cài đặt hình Việt Nam: cho điện thoại iOS: cho điện thoại android: https://vtv.vn/truyen-hinh- https://play.google.com/s https://ch-playvn.com/tai- truc-tuyen.htm tore/apps/details?id=vn.v vtv-go tv.vtvgo&hl=vi Bước 2. Xác định mục đích và học liệu phù hợp Người thực hiện bám sát nội dung chương trình dạy học; nghiên cứu kỹ bài học và tư liệu sử dụng dạy học; xác định nội dung trọng tâm tài liệu sử dụng. Mục tiêu phải chỉ rõ học xong bài, học sinh đạt được cái gì. Mục tiêu ở đây là mục tiêu học tập, chứ không phải là mục tiêu giảng dạy, tức là chỉ ra sản phẩm, hiệu quả mà học sinh có được sau bài học. Người thực hiện cần xác định rõ nội dung, mục tiêu bài học để sử dụng học liệu phù hợp. Kết hợp với các tài liệu tham khảo để tìm hiểu nội dung của mỗi mục trong bài và cái đích cần đạt tới của mỗi mục. Trên cơ sở đó xác định đích cần đạt tới của cả bài về kiến thức, kĩ năng, thái độ năng lực và phẩm chất. Những học liệu đưa vào bài học được chọn lọc từ khối lượng các video, tư liệu lớn, được sắp xếp một cách lôgíc, khoa học, đảm bảo tính sư phạm và thực tiễn tính giáo dục cao. Trong quá trình thực hiện, tôi thường sử dụng video từ một số chương trình truyền hình phù hợp sau vào dạy học Giáo dục công dân lớp 7: 12
+ Chương trình “Quà tặng cuộc sống” trên kênh VTV3: được xây dựng dưới hình thức phim hoạt hình nghệ thuật, có thời lượng 5 phút. Nội dung của chương trình chứa đựng những thông điệp về tình cảm con người hoặc những triết lý, bài học kinh nghiệm về cuộc sống. Mỗi phim là một câu chuyện nhỏ, súc tích, xoay quanh mọi lĩnh vực của cuộc sống thường ngàyqua đó gửi gắm những triết lý sâu sắc về lẽ sống như: hạnh phúc là gì, sức mạnh của nụ cười… - Chương trình “Vì trẻ em” trên kênh VTV1: Nội dung thông tin luôn được cập nhật, mới nhất, nhanh nhất cho khán giả, ưu tiên những vấn đề các bậc cha, mẹ, người chăm sóc trẻ, cán bộ bảo vệ và chăm sóc trẻ em ở cơ sở quan tâm. - Chương trình “Pháp luật và cuộc sống” trên kênh VTV2: xây dựng dưới hình thức trao đổi đối thoại với các luật sư, nhằm trang bị những kiến thức pháp luật cho người dân và giải đáp những thắc mắc về luật. 13
- Chương trình “Thời sự” trên kênh VTV: là một chương trình phát thanh hoặc truyền hình được lên lịch phát sóng đều đặn thường xuyên, chuyên đưa tin về các sự kiện đang diễn ra ở thời điểm hiện tại. Bước 3. Sử dụng nguồn học liệu vào xây dựng bài giảng Sau khi đã lựa chọn nguồn học liệu, mục đích sử dụng giáo viên tiến hành xây dựng bài giảng, kế hoạch thực hiện. Việc thực hiện cần phù hợp với nội dung, phương pháp, kỹ thuật dạy học, phù hợp với năng lực nhận thức của học sinh nhằm đạt hiệu quả tối ưu. Bước 4. Sử dụng vào dạy học, hiệu chỉnh và hoàn thiện sản phẩm Video từ nguồn học liệu truyền hình phù hợp trong các hoạt động dạy học trên lớp như: Khởi động; khám phá, hình thành kiến thức mới; chia sẻ trải nghiệm; củng cố, vận dụng; … 14
Tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng, mục tiêu của bài học mà giáo viên lồng ghép vào các hoạt động, với các phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học nhằm đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng. 2. Minh họa kế hoạch bài dạy sử dụng học liệu từ chương trình truyền hình trong dạy học Giáo dục công dân lớp 7 BÀI 7: PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG (Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống) Gợi ý cách sử dụng học liệu từ chương trình truyền Mục đích hình trong các hoạt động Hoạt động khởi động: - Tạo được hứng thú với GV yêu cầu HS theo dõi đoạn trích trong chương trình bài học. “Táo Quân 2011” và trả lời câu hỏi - Tạo tâm thế tích cực cho ? Hãy cho biết đoạn trích chương trình “Táo Quân 2011” học sinh; huy động những đề cập đến vấn đề gì? kinh nghiệm thực tế của bản thân để phát hiện vấn đề về bạo lực học đường. Hoạt động hình thành kiến thức - Thông qua các học liệu 1. Nhiệm vụ 1 từ chương trình truyền hình, HS nêu được một số GV yêu cầu HS theo dõi 2 đoạn phóng sự và đọc thông biểu hiện, nguyên nhân và tin SGK, thảo luận để trả lời câu hỏi: tác hại của bạo lực học Câu 1: Bạo lực học đường là gì? Hãy nêu các biểu đường. hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên? - HS quan sát hành vi của Theo em còn có những biểu hiện nào khác của bạo lực các nhân vật trong phóng học đường? sự, đánh giá hành vi; từ đó rút ra bài học cho bản thân. - Qua việc theo dõi học liệu, HS rèn được kĩ năng 15
quan sát. Đồng thời nhận thức được những hành vi bạo lực học đường. Phóng sự “Cánh báo tình trạng bạo lực học đường” Phóng sự “Bạo lực học đường và những vấn đề pháp lí” - GV yêu cầu HS theo dõi video, kết hợp đọc các trường hợp trong SGK để trả lời câu hỏi: Câu 1: Bạo lực học đường là gì? Hãy nêu các biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên? Theo em còn có những biểu hiện nào khác của bạo lực học đường? Câu 2: Hãy nêu những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên?Theo em bạo lực học đường còn do những nguyên nhân nào khác? Câu 3: Em hãy nêu những tác hại của bạo lực học đường theo gợi ý dưới đây: Tác hại của bạo lực học đường Đối với HS 16
Đối với gia đình Đối với nhà trường và XH Hoạt động hình thành kiến thức - Thông qua học liệu từ 2. Nhiệm vụ 2 chương trình truyền hình, học sinh tìm ra cách ứng GV yêu cầu HS theo dõi 3 đoạn trích từ chương trình phó khi xảy ra bạo lực học truyền hình, kết hợp đọc SGK và trả lời các câu hỏi: đường. Câu 1: Trong những trường hợp trên, các bạn đã làm - Liên hệ đến cuộc sống gì để phòng tránh bạo lực học đường? hàng ngày. Câu 2: Theo em Hs nên làm gì và không nên làm gì khi xảy ra bạo lực học đường? Lệt kế theo gọi ý dưới đây. Khi xảy ra bạo Nên làm Không nên làm lực học đường Câu 3: Theo em Hs nên làm gì và không nên làm gì sau khi xảy ra bạo lực học đường? vì sao? Sau khi xảy ra Nên làm Không nên làm bạo lực học đường Chương trình VTV24: Chống lại bắt nạt học đường: Tự vệ hay lặng im? 17
Chương trình Lớn cùng con: Nếu con bị bắt nạt Chương trình 24h: Lấp khoảng trống tư vấn tâm lí học đường Hoạt động hình thành kiến thức - Thông qua học liệu truyền 3. Nhiệm vụ 3 hình, HS nắm được các quy định cơ bản của pháp GV yêu cầu HS theo dõi đoạn trích từ chương trình luật về phòng chống bạo truyền hình “Tòa tuyên án”, kết hợp đọc SGK và trả lời lực học đường. đưa ra nhận định về hành vi của các nhân vật trong đoạn trích, đồng thời nêu một số quy định của pháp luật về phòng chống bạo lực học đường. 18
Hoạt động luyện tập: - Sử dụng học liệu từ GV cung cấp một số phóng sự đưa tin về các vụ việc chương trình truyền hình bạo lực học đường thời gian gần đây và yêu cầu HS: để tạo ra các tình huống có vấn đề, HS sử dụng - Nhận xét về các hành vi của nhân vật. kiến thức đã học để giải - Đề xuất các biện pháp phù hợp để phòng tránh bạo quyết. Qua đó HS củng cố lực học đường khi xuất hiện trường hợp bị bạo lực học kiến thức, kĩ năng đã đường. được học. - Chia sẻ những việc em đã làm để phòng, chống bạo lực học đường. Phóng sự “vụ bạo lực học đường tại Lạng Sơn” 19