Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh Phúc theo chuẩn nghề nghiệp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:48

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu và đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tại trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh Phúc theo chuẩn nghề nghiệp. Các biện pháp tập trung vào công tác bồi dưỡng chuyên môn, đổi mới phương pháp giảng dạy, đánh giá năng lực giáo viên, và xây dựng môi trường làm việc hiệu quả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh Phúc theo chuẩn nghề nghiệp

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu. Trong giai đoạn hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, làm nền tảng cho sự phát triển kinh tế tri thức. Thế giới đang hướng tới cuộc cách mạng công nghệ, lấy tri thức làm động lực phát triển. Trình độ học vấn, chuyên môn, tay nghề và ứng dụng tri thức quyết định trình độ phát triển của mỗi quốc gia. Khoa học - Công nghệ trở thành động lực cơ bản của sự phát triển kinh tế - xã hội. Sự phát triển của khoa học công nghệ đã làm thay đổi mạnh mẽ nội dung, phương pháp giáo dục trong các nhà trường, đồng thời đòi hỏi giáo dục phải cung cấp được nguồn nhân lực có trình độ cao phù hợp cho mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Để hoàn thành được sứ mệnh đó phải cần có một đội ngũ giáo viên được chuẩn hóa. Đội ngũ giáo viên luôn được coi là lực lượng cơ bản tham gia xây dựng và phát triển giáo dục và đào tạo, là nhân tố quan trọng có vai trò quyết định việc nâng cao chất lượng giáo dục, biến mục tiêu phát triển giáo dục của Đảng thành hiện thực. Nghị quyết Hội nghị BCH Trung ương lần thứ 4 khóa VIII đã xác định “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng”. Chỉ thị 40/CT-TW của Ban bí thư Trung ương Đảng về xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã chỉ rõ: “ Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, theo những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước”. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI đã thông qua chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020, trong mục 9 về Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới toàn diện và phát triển nhanh giáo dục và đào tạo có nêu: “ ... Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân 1
chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt....” Trong sự nghiệp Giáo dục – Đào tạo (GD&ĐT) đội ngũ giáo viên (ĐNGV) đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Điều này được khẳng định rất rõ trong Điều 15, Luật giáo dục 2005- Sửa đổi 2009): “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục”. Chất lượng ĐNGV phản ánh trực tiếp chất lượng của giáo dục, có thể nói rằng đội ngũ nhà giáo là lực lượng quyết định đến sự thành công của ngành giáo dục, do đó, chiến lược phát triển giáo dục 2010 – 2015 của Bộ GD&ĐT đã chú trọng: “Phát triển đội ngũ nhà giáo một trong những nhiệm vụ hết sức cấp thiết của ngành Giáo dục – Đào tạo nói chung và của từng cấp học, bậc học nói riêng”. Trong đó ĐNGV trung học phổ thông (THPT) có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân; ĐNGV THPT thực hiện nhiệm vụ dạy học và giáo dục cho học sinh, tạo tiền đề vững chắc cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Mặt khác, việc dạy học cho học sinh THPT là trách nhiệm chung của các cấp chính quyền, của toàn dân và toàn xã hội. Lứa tuổi của học sinh THPT có vị trí rất quan trọng trong suốt quá trình phát triển cuộc đời của mỗi con người. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học dưới góc độ sinh lý, tâm lý vận động, tâm lý xã hội.. đã khẳng định sự phát triển của học sinh THPT là giai đoạn phát triển có tính quyết định để tạo nên thể lực, nhân cách, năng lực phát triển trí tuệ trong tương lai. Đẩy mạnh việc sử dụng công nghệ thông tin trong bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Chú trọng phát huy hiệu quả của trang mạng “Trường học kết nối” cùng với việc tổ chức các hoạt động bồi dưỡng thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn liên trường/ theo cụm trường. Phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lí cốt cán trong công tác bồi dưỡng. Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông (dưới đây gọi tắt là Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học) đã được ban hành kèm theo Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT ngày 22/8/2018 của Bộ 2
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thực hiện kế hoạch tập huấn triển khai Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học và được sự chỉ đạo của Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức tập huấn triển khai Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học. Thực tiễn cho thấy mức độ phát triển nói trên của giáo dục bậc THPT vẫn chưa theo được nhu cầu dạy và học cũng như những đòi hỏi mới của sự nghiệp phát triển của đất nước trong thời kỳ đổi mới và xu thế toàn cầu hoá. Dựa trên cơ sở đó giúp mỗi nhà trường có định hướng để tăng cường xây dựng và phát triển đội ngũ một cách toàn diện theo hướng chuẩn hóa là một nhiệm vụ vừa theo yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài, nhằm thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục. Tại trường PT DTNT cấp 2-3 Tỉnh Vĩnh Phúc chất lượng đào tạo của giáo viên thực sự không đồng đều, một số giáo viên ra trường có năng lực chuyên môn và năng lực sư phạm còn non, kinh nghiệm giảng dạy ít, phương pháp dạy chưa phù hợp nên hiệu quả chưa cao. Tất cả những khó khăn bất cập nói trên đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng giáo dục. Vì vậy, việc xây dựng bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đòi hỏi người cán bộ quản lý nhà trường mà trực tiếp là hiệu trưởng phải hết sức quan tâm, đặt nó vào vị trí trọng tâm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Xuất phát từ thực tiễn công tác quản lý của trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh Phúc, nhằm phát huy thế mạnh và thu hút sự tham gia của các lực lượng xã hội, theo nhu cầu đòi hỏi của phụ huynh học sinh. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ phải thực sự được xem là then chốt. Đã có nhiều tác giả có nhiều đề tài nghiên cứu biện pháp quản lý bồi dưỡng ĐNGV, phần nào có những đóng góp đáng kể vào lĩnh vực phát triển năng lực nghề nghiệp ĐNGV nói chung nhưng chỉ tập chung vào khối trường chuyên nghiệp, phổ thông, THCS, mầm non, rất ít đề tài nghiên cứu về phát triển đội ngũ các trường THPT chuyên biệt như trường DTNT. Xuất phát từ những lý do cơ bản trên, từ thực tiễn quản lý phát triển ĐNGV ở trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh 3
Phúc nên tôi chọn đề tài: “Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh Phúc theo chuẩn nghề nghiệp”. 2. Tên sáng kiến: “Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường PT DTNT cấp 2-3 Vĩnh Phúc theo chuẩn nghề nghiệp”. 3. Tác giả sáng kiến: Họ và tên: Đặng Thị Hồng Hạnh. Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường PT DTNT Cấp 2-3 Tỉnh Vĩnh Phúc. Số điện thoại: 0984939707 Email: dangthihonghanh.dtnt@gmail.com 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến. Đặng Thị Hồng Hạnh. 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng đầu tiên: Tháng 8. 2019 7. Mô tả bản chất của sáng kiến. 7.1. Nội dung của sáng kiến: 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN. 1.1. Một số khái niệm. 1.1.1. Biện pháp - Theo từ điển Tiếng Việt của Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa Việt Nam năm 2005: “Biện pháp là cách hành động lựa chọn sao cho phù hợp với mục đích”. - Theo Từ điển tiếng việt phổ thông của Viện ngôn ngữ: “Biện pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể”. - Theo định nghĩa Triết học thì “biện pháp” là cách thức, là con đường để chuyển tải nội dung. Theo ý nghĩa này thì chính nội dung quy định việc chọn và sử dụng biện pháp. Như vậy có nhiều định nghĩa về biện pháp, nhưng nói chung biện pháp được hiểu là cách thức, con đường, để tác động đến đối tượng hoặc để giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó nhằm đạt được mục đích nhất định. 1.1.2. Phẩm chất. Phẩm chất là tư tưởng, đạo đức, lối sống của giáo viên trong thực hiện công việc, nhiệm vụ. 1.1.3. Năng lực Là khả năng thực hiện công việc, nhiệm vụ của giáo viên. 1.1.4. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông Là hệ thống phẩm chất, năng lực mà giáo viên cần đạt được để thực hiện nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh trong các cơ sở giáo dục phổ thông. 1.1.5. Tiêu chuẩn. Là yêu cầu về phẩm chất, năng lực ở từng lĩnh vực của chuẩn nghề nghiệp giáo viên. 1.1.6. Tiêu chí. Là yêu cầu về phẩm chất, năng lực thành phần của tiêu chuẩn. 5
Mức của tiêu chí là cấp độ đạt được trong phát triển phẩm chất, năng lực của mỗi tiêu chí. Có ba mức đối với mỗi tiêu chí theo cấp độ tăng dần: mức đạt, mức khá, mức tốt; mức cao hơn đã bao gồm các yêu cầu ở mức thấp hơn liền kề. a) Mức đạt: Có phẩm chất, năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao trong dạy học và giáo dục học sinh theo quy định; b) Mức khá: Có phẩm chất, năng lực tự học, tự rèn luyện, chủ động đổi mới trong thực hiện nhiệm vụ được giao; c) Mức tốt: Có ảnh hưởng tích cực đến học sinh, đồng nghiệp, cha mẹ hoặc người giám hộ của học sinh trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục của cơ sở giáo dục phổ thông và phát triển giáo dục địa phương. 1.1.7. Minh chứng là các bằng chứng (tài liệu, tư liệu, sự vật, hiện tượng, nhân chứng) được dẫn ra để xác nhận một cách khách quan mức độ đạt được của tiêu chí. 1.1.8. Đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên là việc xác định mức độ đạt được về phẩm chất, năng lực của giáo viên theo quy định của chuẩn nghề nghiệp giáo viên. 1.2. Quản lý Quản lý là sự tác động chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi hoạt động con người nhằm đạt tới mục đích đã đề ra. Quản lý là môn khoa học sử dụng nhiêu tri thức của môn khoa học tự nhiên và xã hội nhân văn, đồng thời quản lý còn là ‘’nghệ thuật’’ đòi hỏi sự khôn khéo, tinh tế. 1.2.1. Chức năng của quản lý: + Chức năng kế hoạch hoá là quá trình xác định mục tiêu phát triển và quyết định những biện pháp tốt nhất để thực hiện mục tiêu đó. + Chức năng tổ chức là quá trình hình thành cấu trúc các quan hệ giữa các thành viên các bộ phận trong một tổ chức nhằm làm cho họ thực hiện thành công các kế hoạch và đạt mục tiêu tổng thể. + Chức năng chỉ đạo là sự lãnh đạo, dẫn dắt các cơ cấu bộ máy, nhân sự đã hình thành sau khi đã lập kế hoạch. 6
+ Chức năng kiểm tra là quá trình điều chỉnh diễn ra có chu kỳ như sau Đặt ra những Đối chiếu, đo lường Điều chỉnh Điều chỉnh chuẩn mực kết quả, sự thành đạt, những sai sửa chữa so với chuẩn mực lệch chuẩn mực nếu cần 2.2.2 . Nguyên tắc quản lý: + Nguyên tắc tập trung dân chủ. + Nguyên tắc kết hợp hài hoà các lợi ích xã hội và hiệu quả. + Nguyên tắc nắm khâu trọng yếu. + Nguyên tắc mục tiêu. 1.3. Chất lượng. Là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật, một sự việc. Ví dụ đánh giá chất lượng sản phẩm, nâng cao chất lượng giảng dạy … 1.4. Đội ngũ giáo viên. 1.4.1. Đội ngũ: -Theo từ điển Tiếng Việt do tác giả Hoàng Phê chủ biên thì đội ngũ được hiểu đó là “tập hợp một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng”. - Đội ngũ trong trường THPT gồm cán bộ, giáo viên, nhân viên, đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu giữ vai trò hết sức quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu mà kế hoạch đào tạo, là người có ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công hay thất bại của nhà trường. Vì vậy việc chăm lo xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ trọng tâm được ưu tiên hàng đầu trong công tác quản lý nhà trường. Chính vì thế người cán bộ quản lí trường học cần nhận thức đựơc vị trí công tác này, đầu tư công sức và trí tuệ cho công tác này sẽ thu được những thành công trong công tác quản lý nhà trường. Quản lý trường học chủ yếu là tác động đến tập thể giáo viên và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình thực hiện mục tiêu. 7
Từ điển Tiếng Việt định nghĩa: "Giáo viên là người dạy học ở bậc phổ thông hoặc tương đương". Tại điều 70 Luật giáo dục của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam sửa đổi bổ sung năm 2009 đã đưa ra định nghĩa pháp lý đầy đủ về Nhà giáo và những tiêu chuẩn của một Nhà giáo . 1. Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường hoặc các cơ sở giáo dục khác. 2. Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau đây:a) Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt;b) Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ;c) Đủ sức khoẻ theo yêu cầu nghề nghiệp;d) Lý lịch bản thân rõ ràng. Luật giáo dục cũng đã quy định rất cụ thể và tên gọi đối với từng đối tượng Nhà giáo theo cấp, bậc giảng dạy và công tác. Nhà giáo dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo viên. Nói đến đội ngũ, đại từ điển tiếng Việt đã định nghĩa : "Đội ngũ là khối đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp tập hợp thành lực lượng". Từ đó ta có thể hiểu hơn về đội ngũ: + Đó là sự gắn kết những cá thể với nhau, hoạt động qua sự phân công, hợp tác lao động. + Là những người có chung mục đích, lợi ích và ràng buộc với nhau bằng trách nhiệm pháp lý. 1.4.2. Đội ngũ giáo viên. Dân gian cũng đã có câu: “Không Thầy đố mày làm nên”, với người Việt Nam vai trò người thầy được quan niệm: “Một ngày thiếu giáo dục đất nước không thể tồn tại được và giáo dục không có người thầy không thể vận động được". Từ những quan niệm đã nêu trên của các tác giả trong và ngoài nước, ta có thể hiểu đội ngũ giáo viên như sau: Đội ngũ giáo viên là một tập hợp những người làm nghề dạy học - giáo dục, được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các tiêu chuẩn của một nhà giáo, cùng thực hiện các nhiệm 8
vụ và được hưởng các quyền lợi theo Luật giáo dục và các Luật khác được nhà nước quy định. 1.5. Chuẩn nghề nghiệp. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông (Ban hành kèm theo Thông tư số 20 /2018/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) với 6 tiêu chuẩn và 25 tiêu chí, tóm tắt như cụ thể như sau: Điều 4. Tiêu chuẩn 1: Phẩm chất nhà giáo 1. Tiêu chí 1: Đạo đức nhà giáo. 2. Tiêu chí 2: Phong cách nhà giáo. Điều 5. Tiêu chuẩn 2: Phát triển chuyên môn nghiệp vụ 1. Tiêu chí 3: Phát triển chuyên môn bản thân. 2. Tiêu chí 4: Xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. 3. Tiêu chí 5: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục theo hướng phát triên phẩm chất và năng lực học sinh. 4. Tiêu chí 6: Kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh. 5. Tiêu chí 7: Tư vấn và hỗ trợ học sinh. Điều 6. Tiêu chuẩn 3: Xây dựng môi trường giáo dục 1. Tiêu chí 8: Xây dựng nhà trường văn hoá. 2. Tiêu chí 9: Thực hiện quyền dân chủ trong nhà trường. Điều 7. Tiêu chuẩn 4: Phát triển mối quan hệ giữa nhà trường gia đình và xã hội 1. Tiêu chí 11: Tạo dựng mối quan hệ hợp tác với cha mẹ học sinh hoặc người giám hộ của học sinh và các bên liên quan . 2. Tiêu chí 12: Phối hợp giữa gia đình nhà trường xã hội để thực hiện các hoạt động dạy học cho học sinh. 3. Tiêu chí tiêu chí 13: Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội để thực hiện giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh. 9
Điều 8. Tiêu chuẩn 5: Sử dụng ngoại ngữ học tiếng dân tộc ứng dụng công nghệ thông tin khai thác và sử dụng các thiết bị công nghệ thông tin trong dạy học giáo dục. 1. Tiêu chí 14: Sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc. 2. Tiêu chí 15: Ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng các thiết bị công nghệ thông tin trong dạy học giáo dục 10
Chương 2 : CƠ SỞ THỰC TIỄN CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG PT DTNT CẤP 2-3 VĨNH PHÚC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Trường PT DTNT cấp 2-3 Tỉnh Vĩnh Phúc là trường chuyên biệt, nuôi và dạy con em các dân tộc thiểu số trong tỉnh, do vậy nhận thức của HS còn có nhiều hạn chế, điều đó cũng ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên là 53 trong đó: Cán bộ quản lý: 03. Giáo viên 39, nhân viên 11, trong đó 13 cán bộ, giáo viên có trình độ thạc sỹ. Hầu hết cán bộ, giáo viên tận tâm với công việc và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Cán bộ quản lý đã có nhiều cố gắng đổi mới trong công tác quản lý và chỉ đạo song vẫn còn nặng về giải quyết sự vụ thiếu đầu tư về chiều sâu. Nhiều việc tiến độ giải quyết còn chậm và thụ động. 2.1. Về phẩm chất đạo đức nhà giáo của giáo viên trường PT DTNT Cấp 2-3 Vĩnh Phúc. Qua bảng điều tra tự đánh giá về chuẩn nhà giáo ở phụ lục 1 về đạo đức nhà giáo giáo viên đạt loại tốt là 37 chiếm tỷ lệ 97,3% ; Về phong cách nhà giáo có 84,2 % đạt loại tốt, tôi nhận thấy: Hầu hết các giáo viên chấp hành tốt chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước tích cực tham gia tổ chức các hoạt động xã hội và các phong trào của trường, của địa phương. Tuy nhiên một số giáo viên còn chưa có ý thức giúp đỡ đồng nghiệp thực hiện tốt các nhiệm vụ của người giáo viên; tuyên truyền vận động mọi người chấp hành luật pháp, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước . Nhận thức trách nhiệm nhà giáo đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc đều rất tích cực, các giáo viên tham gia tốt các hoạt động xã hội, ủng hộ đồng bào gặp hoạn nạn trong cuộc sống; thương yêu học sinh, đối xử công bằng và không định kiến với học sinh; tích cực tham gia các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác sẵn sàng khắc phục khó khăn hoàn thành nhiệm vụ giáo dục học sinh. Qua khảo sát điều tra và qua quá trình quản lý chúng tôi nhận thấy vẫn còn có giáo viên thực hiện chưa tốt các yêu cầu này. Nguyên nhân là do giáo viên đánh giá cho điểm học sinh chưa sát thực, 11
chưa gần gũi với học sinh. Việc đi sâu giúp đỡ học sinh, nhất là học sinh có năng khiếu và học sinh cá biệt còn hạn chế, vẫn còn giáo viên thờ ơ chưa thể hiện tinh thần thương yêu học sinh đúng mực. Giáo viên chưa thật sự chú ý đổi mới phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh để nâng cao kết quả học tập của các em. Việc thực hiện Quy chế của ngành, quy định của nhà trường, kỷ luật lao động của giáo viên cơ bản là tốt. Nhưng đâu đó vẫn còn một bộ phận nhỏ còn vi phạm quy chế chuyên môn như: lên lớp chậm giờ, vắng giờ không có lý do, chưa thực sự có trách nhiệm đối với lớp được phân công giảng dạy và chủ nhiệm... Bên cạnh việc đa số giáo viên có lối sống trung thực, giản dị, lành mạnh, gương mẫu trước học sinh, không có tiêu cực trong cuộc sống, thường xuyên phấn đấu nâng cao phẩm chất; được đồng nghiệp, học sinh và nhân dân tín nhiệm thì vẫn còn một số giáo viên chưa thực sự gương mẫu trong cuộc sống như vẫn còn uống rượu, hút thuốc lá trước khi lên lớp.... Giáo viên có ý thức tự học, tự bồi dưỡng tốt, thể hiện qua việc tham gia đầy đủ nội dung bồi dưỡng thường xuyên của ngành; có nhu cầu và kế hoạch tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. Tuy nhiên, ý thức tự tìm tòi, học hỏi để vận dụng phương pháp mới vào công tác giảng dạy - giáo dục học sinh vẫn còn có những hạn chế nhất định. Nhiều giáo viên đã tự bằng lòng với công việc hiện tại, không muốn học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn cũng như nghiệp vụ. 2.2. Về phát triển chuyên môn nghiệp vụ PT DTNT cấp 2-3 Vĩnh Phúc. Thông qua phụ lục 1. Tôi nhận thấy giáo viên đã có ý thức trong việc phát triển chuyên môn nghiệp vụ của bản thân nhưng trong đó kế quả còn chưa cao chỉ có 13,2% xếp loại tốt như vậy có thể thấy đội ngũ giáo viên đã cơ bản đủ về số lượng, đồng bộ và đang từng bước được chuẩn hoá. Giáo viên đã được qua lớp bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ trong dịp hè. 100% CB, GV, NV được dự các buổi sinh hoạt chính trị và được học tập, nghiên cứu, thảo luận về “Nhiệm vụ năm học”. Hầu hết cán bộ, giáo viên đều nhiệt tình và có trách nhiệm với công việc được giao. 12
Đội ngũ giáo viên cơ bản đủ về số lượng, nhưng chất lượng không đồng đều, một bộ phận giáo viên yếu về năng lực chuyên môn và trách nhiệm. Mặc dù giáo viên đã xác định được vai trò của việc xây dựng kế hoạch dạy và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh nhưng thự tế chỉ có 5,3% giáo viên đạt loại tốt khi thực hiện nhiệm vụ này. Một số giáo viên chậm đổi mới về phương pháp, nặng về thuyết trình, truyền thụ kiến thức theo lối đọc chép vì vậy có rất nhiều giáo viên lúng túng trong việc xây dựng kế hoạch. Phần lớn giáo viên nắm được những nội dung chủ yếu của môn học mà bản thân phụ trách; thấy rõ mối quan hệ giữa các đơn vị kiến thức trong môn học. Tuy nhiên, tỷ lệ giáo viên có khả năng bồi dưỡng học sinh giỏi, đặc biệt là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào phục vụ giảng dạy còn thấp. Vẫn còn một số giáo viên còn yếu về kiến thức chuyên môn. Một trong những nhiệm vụ bên cạnh đổi mới phương pháp dạy học giáo viên phải thực hiện đổi mới kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; Về kiến thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học sinh: Giáo viên tích cực tham gia học tập, nghiên cứu cơ sở lý luận của việc kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục; các quy định về nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tinh thần đổi mới . Tuy vậy, vẫn còn nhiều giáo viên chiếm tới 56,8% thực hiện việc kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh chưa chính xác, thiếu kinh nghiệm trong việc ra đề kiểm tra, chưa đảm bảo đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng môn học và phù hợp đối tượng học sinh chỉ xếp loại đạt trong việc đổi mới kiểm tra đánh giá. Kiến thức tâm lý sư phạm, tâm lý lứa tuổi học sinh THPT là rất quan trọng giúp giáo viên định hướng tư vấn và hỗ trợ học sinh: Đa số giáo viên có kiến thức sư phạm tốt, thể hiện ở kiến thức về tâm lý lứa tuổi; năng lực tìm hiểu để nắm vững học sinh; có tác động phù hợp với học sinh. Tuy nhiên, đội ngũ giáo viên trẻ nhiều, đôi khi còn thiếu kinh nghiệm trong phương pháp giảng dạy và ứng xử sư phạm phù hợp, chỉ có 13.2% giáo viên xếp loại tốt trong việc tư vấn hỗ trợ học sinh. 13
Về kiến thức chính trị, xã hội và nhân văn, ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ: Việc tự học để nâng cao trình độ đã trở thành phong trào thường xuyên trong mỗi cán bộ, giáo viên. Trong những năm gần đây các cấp quản lý giáo dục đã coi trọng việc xây dựng đội ngũ cán bộ cốt cán chuyên môn. Đội ngũ này đang từng bước khẳng định vai trò nòng cốt trong hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục của các nhà trường. Việc thực hiện chương trình, quy chế chuyên môn nhìn chung nghiêm túc, có hiệu quả, các chuyên đề đổi mới dạy học đã được triển khai đến tận từng giáo viên, sinh hoạt các chuyên đề đã trở thành nội dung chính trong các hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn. Chỉ đạo tốt việc sinh hoạt tổ chuyên môn, dạy chuyên đề cụm liên trường đã tạo điều kiện cho giáo viên các trường giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm nhằm nâng cao trình độ chuyên môn. Việc giáo viên ứng dụng các thiết bị hiện đại phục vụ cho dạy học còn nhiều hạn chế, đặc biệt là những giáo viên nhiều tuổi. Vì vậy trong các giờ lên lớp, thói quen vận dụng khoa học kỹ thuật, tin học còn hạn chế. Việc tham gia các lớp bồi dưỡng về tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội, các Nghị quyết của địa phương được các giáo viên tham gia đầy đủ, qua đó có các biện pháp thiết thực, hiệu quả trong việc giáo dục học sinh hiểu biết về phong tục tập quán, lễ hội truyền thống địa phương. Tuy nhiên nhìn nhận từ góc độ vận dụng hiểu biết về tình hình kinh tế - xã hội của đất nước và của địa phương để liên hệ, lồng ghép trong môn học, trong bài giảng vẫn còn hạn chế. Cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” đã thực sự đi vào chiều sâu nên mỗi cán bộ, giáo viên luôn có ý thức tự học, tự nghiên cứu, tích luỹ kiến thức. Đa số cán bộ giáo viên nhận thức tốt trong việc đúc kết sáng kiến kinh nghiệm, xác định viết sáng kiến kinh nghiệm là điều kiện để đúc rút những kinh nghiệm sáng tạo, những thể nghiệm của mình trong công tác giảng dạy. Tuy nhiên, việc thực hiện còn có nhiều hạn chế. Nhiều giáo viên có kỹ năng dạy học tốt, thể hiện ở việc xác định mục đích, yêu cầu của bài dạy trên cả ba phương diện: Kiến thức, kỹ năng, giáo dục; đánh giá khách quan, khoa học kết quả học tập của học sinh. Giáo viên đã xây dựng 14
được kế hoạch giảng dạy cho từng tuần, từng tháng, từng học kỳ và cho cả năm học bao gồm hoạt động chính khoá và hoạt động ngoài giờ lên lớp, Tuy nhiên số giáo viên có kỹ năng lập kế hoạch, soạn bài mang tính khoa học còn chiếm tỷ lệ thấp, một số giáo viên soạn bài máy móc không phù hợp với đối tượng học sinh. Việc tổ chức và thực hiện các hoạt động dạy học trên lớp phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo của học sinh; có câu hỏi kiểm tra phù hợp với đối tượng học sinh; việc khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị đồ dùng dạy học chiếm tỷ lệ còn thấp, việc sử dụng các thiết bị trong giảng dạy còn mang tính đối phó, các đồ dùng thí nghiệm thì chất lượng kém. Công tác quản lý việc sử dụng đồ dùng dạy học còn lỏng lẻo, sự tìm tòi sáng tạo chịu khó khi dạy bài có thí nghiệm thực hành của giáo viên còn non, một số tiết còn dạy chay. Việc thực hiện thông tin hai chiều trong quản lý chất lượng giáo dục chưa thường xuyên. Hành vi trong giao tiếp, ứng xử có văn hoá và mang tính giáo dục đối với đồng nghiệp, cồng đồng chưa cao. Hầu hết các giáo viên đã xây dựng, bảo quản và sử dụng hồ sơ hợp lý, đặc biệt là việc lưu giữ hồ sơ, giáo án, các tài liệu tham khảo; bài làm của học sinh. Tuy nhiên quá trình sử dụng chưa thực sự có hiệu quả, tinh thần trách nhiệm trong việc bảo quản hồ sơ còn yếu. Việc tổ chức thi chọn giáo viên dạy giỏi là một hoạt động chuyên môn diễn ra theo định kỳ. Mỗi năm một lần đối với cấp trường và 2 năm một lần đối với cấp tỉnh. Các cuộc thi sẽ tạo động lực mạnh mẽ giúp giáo viên phấn đấu trau dồi chuyên môn nghiệp vụ. Các cuộc thi hằng năm do Sở GD&ĐT tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức thi đã có tác dụng đánh giá, khảo sát chất lượng của giáo viên, kịp thời bồi dưỡng cho giáo viên còn yếu về chuyên môn, đồng thời cũng tìm ra các nhân tố điển hình để bồi dưỡng thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Hoạt động thi giáo viên dạy giỏi đã thực sự mang lại hiệu quả cao, phân loại được đội ngũ giáo viên, tìm được những giáo viên có năng lực chuyên môn vững vàng làm nòng cốt cho các hoạt động chuyên môn của ngành, đồng thời tạo 15
ra phong trào thi đua giữa các trường, giúp giáo viên tự khẳng định mình. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy trong các nhà trường. Nhìn chung, trình độ và năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên trường PT DTNT cấp 2-3 Vĩnh Phúc ngày càng được nâng cao, đội ngũ giáo viên dạy giỏi ngày càng nhiều, điều đó chứng tỏ việc quan tâm đầu tư cho chất lượng đội ngũ ngày càng được chú trọng hơn. Qua thăm lớp, dự giờ, kết quả khảo sát chất lượng giáo viên và học sinh, chúng tôi nhận thấy: Bên cạnh những thành tích đã đạt được thì vẫn còn một số hạn chế sau: + Một số giáo viên có tư tưởng trung bình chủ nghĩa, thiếu tinh thần thi đua, ý thức học hỏi còn yếu, tinh thần trách nhiệm với nghề nghiệp chưa cao, chưa quan tâm đến học sinh, nhận thức về vai trò còn hạn chế, ít quan tâm giúp đỡ đồng nghiệp. + Một số giáo viên có kiến thức và phương pháp khá tốt nhưng về năng lực quản lý học sinh còn thấp nên dẫn đến hiệu quả giờ dạy chưa cao, vẫn còn một số giáo viên hiểu biết ít về xã hội, chưa cập nhật được thông tin nên chưa theo kịp với xu thế phát triển hiện nay của xã hội. + Công tác phối kết hợp với các lực lượng ngoài xã hội để làm tốt công tác giáo dục của một số giáo viên còn hạn chế dẫn đến còn nhiều học sinh vi phạm nề nếp. Từ những thực tế trên cho thấy việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ, phương pháp, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc là những yếu tố rất cần thiết góp phần xây dựng một nền giáo dục mới . 2.3. Năng lực xây dựng môi trường giáo dục. Xây dựng môi trường giáo dục là một vấn đề lớn luôn được ưu tiên hàng đầu, nhằm tạo điều kiện cho học sinh học tập tích cực, phát huy tối đa khả năng tiềm ẩn, gắn hoạt động dạy học với thực tiễn cuốc sống. Không những thế xây 16
dựng môi trường giáo dục là yêu cầu cần thiết nhằm đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Xây dựng môi trường giáo dục văn hóa thân thiện, dân chủ, lành mạnh,, an toàn là một trong những nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược và trường học trí tuệ - văn hóa, văn hóa - trí tuệ. Chuẩn nghề nghiệp của chuẩn nghề nghiệp của giáo viên sẽ đi vào thực tiễn hoạt động nghề nghiệp nếu được ứng xử một cách biện chứng, năng động mềm dẻo phù hợp với môi trường giáo dục bên ngoài và bên trong nhà trường. Vai trò của người cán bộ quản lý giáo dục trong việc xây dựng, phát huy môi trường giáo dục an toàn, tự chủ, không bạo lực và thân thiện phải được quan tâm từ những đối tượng cụ thể, từ vai trò của người cán bộ quản lý ở cấp cơ sở. Có như vậy những hạn chế, bất cập mới có thể được nhìn nhận chính xác hơn, từ đó những giải pháp đưa ra sẽ phù hợp và dễ được ứng dụng vào thực tế công tác. Nhưng số lượng viên xếp loại tốt chỉ chiếm từ 5,3 đến 21 % . 2.4. Phát triển mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường. Đa số giáo viên chủ nhiệm đã hoạt động có hiệu quả, đã xây dựng mục tiêu, kế hoạch, tổ chức hoạt động đối với lớp mình chủ nhiệm. Có kế hoạch phối hợp với đồng nghiệp, các tổ chức trong nhà trường, với phụ huynh học sinh trong việc giáo dục học sinh. Tổ chức tốt các buổi họp phụ huynh từng học kỳ, chịu khó tìm hiểu đặc điểm, tâm sinh lý, hoàn cảnh học sinh để có biện pháp giáo dục thích hợp. Tuy nhiên vẫn còn một số giáo viên năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp còn yếu, chưa có ý thức đầu tư để đưa phong trào lớp mình đi lên. Ý thức xây dựng tập thể, xây dựng trường ở một số giáo viên chưa cao dẫn đến việc chỉ đạo các hoạt động ngoài giờ lên lớp không đạt hiệu quả như mong đợi. Do điều kiện ở học sinh gặp nhiều khó khăn nên việc tổ chức cho học sinh tham gia ngoại khoá và tham quan học tập là rất hạn chế. Là giáo viên dạy trường dân tộc nội trú, giáo viên đã xác định được vai trò của bản thân không chỉ có dạy học mà còn như là nguời thân là cha, là mẹ của học sinh nhưng không vì thế mà giáo viên lo lắng trong việc phối hợp với với gia đình 17
và xã hội trong việc giáo dục học sinh. Có tới 39,5% giáo viên xếp loại tốt trong việc tạo được mối quan hệ hợp tác với gia đình, xã hội để thực hiện hoạt động dạy học cho học sinh; Phối kết hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội không chỉ để thực hiện các hoạt động dạy học cho học sinh mà còn giáo dục đạo đức, lối sống. 2.5. Sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học và giáo dục. Trong bối cảnh nền kinh tế mở cửa và hội nhập như hiện nay, ngày càng nhiều các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư sang thị trường Việt Nam và mang theo rất nhiều cơ hội việc làm cho các lao động trẻ. Do đó, ngoại ngữ còn được ví như cầu nối về ngôn ngữ giữa các quốc gia trên thế giới, có tác dụng tích cực trong việc giao lưu hợp tác với con người giữa các nước với nhau. Là giáo viên người có vai trò quyết định trong việc đào tạo bồi dường nguồn lao động cho đát nước thì việc biết sử dụng ngoại ngữ vô cùng quan trọng không chỉ giúp giáo viên tìm kiếm trao đổi thông tin phục vụ cho giảng dạy mà còn có thêm nhiều cơ hội để học viên tham gia các khóa học nâng cao trình độ. Nhưng theo khảo sát chỉ có 15,8% giáo viên xếp loại tốt trong việc sử dụng ngoại ngữ. Trong thời đại kỷ nguyên của công nghệ số kết nối toàn cầu, sự ra đời của công nghệ thông tin và đặc biệt là sự phát triển của internet mở ra một kho kiến thức vô cùng phong phú cho người học và người, đẩy một nền giáo dục mở, giúp con người tiếp cận thông tin đa chiều, rút ngắn khoảng cách thu hẹp không gian. Công nghệ thông tin đòi hỏi chuyển một nền giáo dục truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực người học, bằng cách giúp người học tiếp cận và cách tự học, cách giải quyết ván đề. Việc truyền thụ, cung cấp kiến thức dần dần sẽ do công nghệ thông tin đảm nhận, giải phóng người thầy khỏi sự thiếu hụt về thời gian, để người thầy có thể tập trung giúp học sinh phương pháp tiếp cận và giải quyết vấn đề, tổ chức các hoạt động học tập gắn với thực tiễn nhằm phát triển năng lực của học sinh. Học sinh có thể học mọi lúc mọi nơi. Lựa chọn những nội dung học sinh phù hợp yêu thích để phát triển tôi đa năng lực của bản thân. Nhưng 18
theo số liệu khảo sát chỉ có 21,1% giáo viên đạt loại tốt trong việc sử dụng công nghệ thông tin. Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG PT DTNT CẤP 2-3 VĨNH PHÚC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP. 3.1. Các nguyên tắc trong việc xây dựng biện pháp Các biện pháp được xậy dựng dựa trên các nguyên tác cơ bản đó là: + Đảm bảo tính đồng bộ: Tính đồng bộ của các biện pháp sẽ làm tăng tính hiệu quả của từng biện pháp và đảm bảo sự thành công của tiến trình nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. 19
+ Đảm bảo tính thực tiễn: Việc thực hiện xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên mà trọng tâm là nâng cao chất lượng trên cơ sở số lượng và cơ cấu hợp lý, đồng thời phải có trọng tâm, trọng điểm, nhằm đáp ứng nhu cầu vừa tăng quy mô vừa nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. + Đảm bảo tính kế thừa: Các giải pháp mới sẽ kế thừa đầy đủ các tinh hoa chọn lọc , hoàn thiện hơn và quá trình thực hiện sẽ đem lại nhiều hiệu quả hơn. Trên thực tế quá trình phát triển đội ngũ giáo viên đã được trường quan tâm từ những ngày đầu thành lập. Trong tiến trình phát triển nhà trường và do yêu cầu đổi mới giáo dục cần điều chỉnh về tổ chức nhà trường, xây dựng những quy chế, quy định tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên hiện nay có cơ hội phát triển toàn diện về số lượng cũng như chất lượng đáp ứng nhu cầu đòi hỏi của ngành và của xã hội. + Đảm bảo tính khả thi: Các biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên phải có cơ sở lý luận, thực tiễn rõ ràng, được xây dựng trên những luận cứ khoa học, đáp ứng với những yêu cầu thực tế bảo đảm tính khả thi cao. Chúng ta biết rằng chỉ có thể phát triển đội ngũ giáo viên THPT khi mọi người ý thức được tầm quan trọng của đội ngũ trong việc đổi mới và phát triển giáo dục. Vấn đề này không thể thực hiện được một phía, không thể thực hiện được ở một người, mà phải thực hiện ở nhiều người, nhiều thời gian liên tục và nhiều hoạt động khác nhau. Trong thực tế, để phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ngang tầm với phát triển của xã hội cần phải có nhiều giải pháp đồng bộ. Dựa trên cơ sở lý luận, qua sự nghiên cứu các Nghị quyết, định hướng của Đảng và Nhà nước; dựa trên các kết quả điều tra, khảo sát, phân tích các hoạt động thực tiễn của các trường qua ý kiến của các nhà quản lý, ý kiến của các chuyên gia để phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên cần có sự cố gắng không chỉ của ngành giáo dục mà còn có sự phấn đấu bền bỉ của các cấp uỷ Đảng, các cấp chính quyền và toàn thể nhân dân. Chúng tôi thấy rằng việc đề xuất giải pháp nâng cao chất 20