zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Chuyên đề hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng thông qua một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo thực tế trong dạy học Lịch sử - văn hóa địa phương

Chia sẻ: Caphesuadathemhanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:38

Báo xấu

29
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài sẽ giúp cho học sinh THPT trong việc nắm bắt, thông hiểu và vận dụng kiến thức trong học tập vào cuộc sống thực tiễn, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực để vận dụng vào cuộc sống, góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới, con người mới, thời đại trí tuệ nhân tạo của cuộc cách mạng 4.0.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Chuyên đề hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng thông qua một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo thực tế trong dạy học Lịch sử - văn hóa địa phương

Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài: Chuyên đề hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng thông qua một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo thực tế trong dạy học lịch sử văn hóa địa phương. Lĩnh vực: Lịch sử Hà Tĩnh : Tháng 9/2019 Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 1
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TT Viết đầy đủ Viết tắt 1 Trung học phổ thông THPT 2 Giáo viên GV 3 Học sinh HS 4 Bộ Giáo dục và Đào tạo BGDĐT 5 Ban giám hiệu BGH 6 Nhà xuất bản NXB 7 Trải nghiệm sáng tạo TNST Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 2
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử MỤC LỤC Mục Nội dung Trang PHẦN MỞ ĐẦU 4 1 Lý do chọn đề tài 4 2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5 3 Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 5 4 Phương pháp nghiên cứu 6 5 Đóng góp và tính mới của đề tài 6 PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 7 I CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 7 1 Cơ sở lí luận 7 2 Cơ sở thực tiễn 10 ỨNG DỤNG CHUYÊN ĐỀ THÔNG QUA MỘT SỐ 12 HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TIÊU BIỂU Ở TRƯỜNG THPT I Giới thiệu chung 12 II Kế hoạch dạy học 13 III Đổi mới kiểm tra đánh giá. 33 IV Hiệu quả của việc nghiên cứu đề tài 34 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 35 1 Kết luận 35 2 Kiến nghị 36 3 Tài liệu tham khảo 36 Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 3
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Từ thời cổ đại nhà sử học Polibi đã khẳng định: “Lịch sử là côgiáo của cuộc sống” nhằm thực hiện nhiệm vụ “ôn cố tri tân” phục vụ hữu ích cho cuộc sống thường nhật. Ở Việt Nam, sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam” (Việt Nam Quốc sử diễn ca) Việc dạy học lịch sử từ xưa đến nay đã đóng góp to lớn trong tất cả các mặt của đời sống xã hội, các vương triều phong kiến đã có cơ quan nhà nước chuyên làm nghề chép sử, phổ biến lịch sử. Ngày nay, trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước giáo dục có vai trò và tầm quan trọng to lớn, một trong những điều đó thì việc giáo dục lịch sử cho học sinh là điều không thể thiếu. Thật vậy! Lịch sử là một phần không thể thiếu trong mỗi chúng ta, tuy nhiên một thực tế hiện nay là việc giảng dạy bộ môn Lịch sử tại trường học vẫn chưa thực sự tạo được niềm say mê và mong muốn được khám phá tìm tòi sâu hơn về lịch sử, đặc biệt là lịch sử văn hóa địa phương nơi học sinh cư trú. Nguyên nhân của thực trạng này có thể có rất nhiều nhưng việc thiếu những hoạt động trải nghiệm thực tế khi dạy học lịch sử cũng là một điều rất đáng được cân nhắc. Nguyên lí của giáo dục là “ học đi đôi với hành”, “ lí thuyết gắn với thực tiễn”, thực tiễn là sự kiểm nghiệm tính đúng đắn của chân lí, trải nghiệm là cơ sở để hình thành và rèn luyện các kĩ năng tạo nên những công dân hữu ích. Nhận thức tầm quan trọng của những triết lí trên, trong Báo cáo tổng kết năm học 20182019 và triển khai nhiệm vụ năm học 20192020 cấp THPT của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh đã chỉ đạo rõ các trường THPT phải: “ Chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử và giá trị sống, rèn luyện kĩ năng sống, hiểu biết xã hội, thực hành pháp luật, giáo dục văn hóa giao thông; tăng cường các hoạt động nhằm giúp học sinh vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết các vấn đề thực tiễn” và “việc tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 4
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử hoạt động ngoại khóa chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm; tăng cường tổ chức và quản lí các hoạt động giáo dục kỹ năng sống; kỹ năng khởi nghiệp, tư duy thiết kế, tư duy quản lý tài chính cho học sinh; khuyến khích học sinh tham gia các câu lạc bộ sở thích. Chỉ đạo việc tăng cường công tác giáo dục kỹ năng sống, xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn 20182025 theo Quyết định số 1299/QĐTTg ngày 03/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Quán triệt những chỉ đạo trên cùng với mong muốn giáo dục học sinh gắn với những trải nghiệm sáng tạo thực tế trong dạy học lịch sử tôi đã mạnh dạn thực hiện đề tài: “ Chuyên đề hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng thông qua một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo thực tế trong dạy học lịch sử văn hóa địa phương” làm sáng kiến kinh nghiệm của mình khi dạy học lịch sử ở trường THPT. như là một đóng góp nhỏ bé, hi vọng có thể bổ sung thêm vào kho sáng kiến kinh nghiệm vốn dĩ rất phong phú của bộ môn này. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng: Nghiên cứu một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng thông qua một số hoạt động trải nghiệm trong dạy học lịch sử văn hóa địa phương. 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Thông qua đề tài nghiên cứu đưa ra một số kinh nghiệm trong việc hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng thông qua một số hoạt động trải nghiệm trong dạy học lịch sử văn hóa địa phương. Đề tài sẽ giúp cho học sinh THPT trong việc nắm bắt, thông hiểu và vận dụng kiến thức trong học tập vào cuộc sống thực tiễn , nhằm phát triển phẩm chất và năng lực để vận dụng vào cuộc sống, góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới, con người mới, thời đại trí tuệ nhân tạo của cuộc cách mạng 4.0. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Thiết kế những nội dung mới nhằm rèn luyện cho học sinh kĩ năng tự học, tự trải nghiệm và sáng tạo, giảm áp lực cho học sinh. Hinh thanh đ ̀ ̀ ược tinh cam, niêm ̀ ̉ ̀ tin, ý thức trách nhiệm đối với quê hương, đất nước. Từ đó phát huy được tính tích Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 5
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử cực tự giác, thôi thúc học sinh có những hành động tích cực góp phần xây dựng quê hương. 4. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu lý luận: Tôi đã tìm hiểu nhiều thông tin các tài liệu khi thực hiện đề tài. Nghiên cứu thực tiễn: Thực tiễn dạy học lịch sử ở trường THPT tại tỉnh Hà Tĩnh. Khảo sát ý kiến giáo viên và học sinh khi tiến hành xây dựng chuyên đề. Thực nghiệm sư phạm: Tham vấn ý kiến của học sinh tại đơn vị bằng câu hỏi. 5. Đóng góp và tính mới của đề tài Thực hiện đề tài sẽ góp phần hiện thực hóa những chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh trong năm học 20192020, tạo nên những thiết kế lí thú mới trong dạy học lịch sử, mở ra hướng nghiên cứu mới khi tiếp cận các giá trị lịch sử văn hóa địa phương, góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa dân tộc. Đề tài đã áp dụng và thu được kết quả thật khả quan, hầu hết các em đều đặc biệt hứng thú, say mê khi học tập chuyên đề trải nghiệm này. Điểm mới của đề tài là: Xây dựng được nội dung hướng dẫn cho giáo viên cách định hướng cho học sinh trải nghiệm thực tế. Thiết kế được một số hoạt động cụ thể giúp học sinh rèn luyện kĩ năng mềm trong cuộc sống. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 6
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận 1.1 Khai niêm ho ́ ̣ ạt động trải nghiệm sáng tạo Hoạt động TNST là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự hướng dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp vào các hoạt động khác nhau của đời sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Trong đó, khái niệm “trải nghiệm” dùng để chỉ phương thức giáo dục, còn “sáng tạo” chính là mục tiêu giáo dục. Trải nghiệm là thể nghiệm, thực nghiệm. Khi trực tiếp tham gia các hoạt động trong thực tiễn với tư cách chủ thể hoạt động, người học sẽ phát triển về kiến thức, kĩ năng, tình cảm và ý chí nhất định. 1.2. Định hướng việc rèn luyện kĩ năng để hình thành năng lực cho HS trong quá trình trải nghiệm Trong hoạt động TNST, Nhà giáo dục chỉ hướng dẫn, hỗ trợ, giám sát cho tập thể hoặc cá nhân học sinh tham gia trực tiếp; hoặc ở vai trò tổ chức hoạt động, giúp học sinh chủ động, tích cực trong các hoạt động; phạm vi các chủ đề hay nội dung hoạt động và kết quả đầu ra là năng lực thực tiễn, phẩm chất và năng lực sáng tạo đa dạng, khác nhau của các em. Hoạt động TNST không chỉ hướng đến những phẩm chất và năng lực chung như đã được đưa ra trong Dự thảo Chương trình mới, mà còn có ưu thế trong việc thúc đẩy Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 7
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử hình thành ở người học các năng lực đặc thù như. (Năng lực hoạt động và tổ chức hoạt động, năng lực tổ chức và quản lý cuộc sống, năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản thân, năng lực định hướng nghề nghiệp, năng lực khám phá và sáng tạo). 2. Góc tiếp cận dạy học lịch sử địa phương theo hướng trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT 2.1. Xác định mục tiêu dạy học Mục tiêu của dạy học lịch sử địa phương theo hướng trải nghiệm sáng tạo là nhằm hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh, hiện thực hóa mục tiêu giáo dục phổ thông. 2.2. Lựa chọn về phương pháp mang tính đặc thù theo từng hoạt động cụ thể Giáo viên có thể lựa chọn một số phương pháp như: Phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp sắm vai, phương pháp trò chơi, phương pháp làm việc nhóm. 2. 3. Hình thức tổ chức hoạt động TNST có thể thực hiện trong trường THPT Hoạt động TNST được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau mỗi hình thức hoạt động trên đều mang ý nghĩa giáo dục nhất định. Ta có thể kể một số hình thức tổ chức của HĐTNST trong nhà trường phổ thông: Hoạt động câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, tổ chức diễn đàn, sân khấu tương tác, tham quan, dã ngoại, Hội thi cuộc thi, tổ chức sự kiện, hoạt động giao lưu, hoạt động chiến dịch, hoạt động nhân đạo. 3. Một số biện pháp tổ chức hoạt động TNST cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường THPT. Trên cơ sở tiếp thu quan điểm giáo dục tích cực ta có thể thực hiện quy trình tổ chức HĐTN cho HS trong dạy học lịch sử ở trường THPT theo hướng phải kế thừa mô hình học tập trải nghiệm mới, và phát triển tinh thần của đổi mới giáo dục theo hướng tiếp cận năng lực, được tổ chức quan 4 bước như sau: Bước 1 Chuyển giao và nhận nhiệm vụ trải nghiệm Đây là bước bắt đầu của quá trình tổ chức HĐTN. Ở bước này, công việc của GV được thực hiện qua một số hoạt động cụ thể sau: Một là phải xác định chính xác, Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 8
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử rõ ràng mục tiêu của bài học lịch sử, hai là xác định hình thức HĐTN; ba là định hướng và chuyển giao nhiệm vụ trải nghiệm ; bốn là định hướng sản phẩm đầu ra cho HS. Về phía HS, thực hiện công việc tiếp nhận nhiệm vụ trải nghiệm từ GV. Sau khi tiếp nhận nhiệm vụ, HS có thể nêu ý kiến phản hồi về nhiệm vụ để GV giải thích rõ nhiệm vụ, yêu cầu trước khi bắt đầu trải nghiệm. Bước 2 Trải nghiệm Đây là bước thứ hai của quá trình tổ chức HĐTN cho HS. Trong bước này, để tổ chức HĐTN hiệu quả, GV cần chú ý thực hiện tốt vai trò của người hướng dẫn, hỗ trợ HS. Ví dụ: Khi HS trải nghiệm, GV phải là người bao quát, kịp thời điều chỉnh, hướng HS vào các HĐTN; tạo điều kiện cho các nhóm (hoặc cá nhân) HS đều được tham gia trải nghiệm; ghi nhận những kết quả, ý tưởng mà HS tạo ra; sử dụng những câu hỏi gợi mở hỗ trợ HS trong quá trình trải nghiệm và xử lí kết quả trải nghiệm. Về phía HS, các em phải thu thập nguồn học liệu (thông tin, dữ liệu, sự kiện, hiện tượng LS…) từ vốn kiến thức, kinh nghiệm của bản thân, từ thầy cô, sách vở và các kênh thông tin khác để giải quyết nhiệm vụ trải nghiệm. Từ đây, HS tiến hành xử lí các thông tin qua hoạt động tri giác, hình dung, tưởng tượng, tư duy … Bước 3 Khái quát hóa, hình thành kiến thức mới Đây chính là bước GV tổ chức để HS phân tích, khái quát hóa từ những kết quả thu được ở bước 3; từ đó GV gợi ý, dẫn dắt để HS tự rút ra kiến thức mới. Ở bước này, HS có nhiệm vụ quan sát, đối chiếu giữa kết quả của mình với các thành viên trong lớp hoặc giữa nhóm mình với các nhóm. Trên cơ sở đó, HS tự tổng hợp những vấn đề cốt lõi để hình thành kiến thức mới. Bước 4 Vận dụng HS vận dụng những kết quả trải nghiệm vào giải quyết nhiệm vụ hoặc vấn đề học tập gắn liền với thực tiễn. Thông qua vận dụng, HS tự nhận thức kết quả học tập, mức độ thành công hay thiếu sót của mình, từ đó tự điều chỉnh, rèn luyện để hoàn thiện hơn. GV cần giúp HS kết nối những gì đã khái quát được với thực tiễn học tập. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 9
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng của vấn đề dạy học lịch sử địa phương theo hướng trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT Việc dạy học lịch sử văn hóa địa phương đã có nhiều thay đổi nhưng chưa được chú ý đúng mức, hoạt động trải nghiệm còn chưa thật thiết thực, có chiều sâu và có ý nghĩa lan tỏa thật sự. Giáo viên thiếu kinh nghiệm khi định hướng trải nghiệm cho học sinh. Học sinh rất hứng thú nhưng rất ít được trải nghiệm thực tế. Các kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong dạy học lịch sử địa phương thực hiện nhiều khi còn bị động, thiếu sự phối hợp. 2.2. Hoạt động khảo sát điều tra nghiên cứu đề tài Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 10
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Quá trình thực hiện đề tài tôi đã tiến hành điều tra ở một số trường THPT trên địa bàn thuộc các giáo viên giảng dạy bộ môn Lịch sử và một số học sinh về vấn đề này. Khảo sát ý kiến của giáo viên bằng 03 câu hỏi. Câu 1: Nhận thức của anh, chị về hoạt động trải nghiệm thực tế văn hóa lịch sử địa phương cho học sinh trong tiến hành dạy học lịch sử khi thực hiện việc sử dụng di sản văn hóa trong dạy học theo Hướng dẫn số 73/HDBGDĐTBVHTTDL ngày 16/01/2013 của liên Bộ GDĐT, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch”? Câu 2: Hoạt động học tập trải nghiệm của học sinh về văn hóa lịch sử địa phương ở trường anh chị được thực hiện như thế nào? Câu 3: Trong quá trình thực hiện anh chị có gặp những khó khăn gì? Hãy chia sẻ cùng tôi những cách khắc phục? Sau khi khi thống kê, tổng hợp các ý kiến tôi nhận thấy kết quả như sau: Đa số giáo viên nhận thức đúng, đầy đủ tầm quan trọng của dạy học lịch sử địa phương và hoạt động trải nghiệm sáng tạo, biết xây dựng kế hoạch, chương trình, nội dung, hình thức, phương pháp dạy học.Tuy nhiên các hoạt động chưa được tiến hành đúng mức và còn nhiều khó khăn. Về phía nhận thức của học sinh: Khi tiếp xúc với học sinh cho thấy đa số các em đều cảm thấy hứng thú, say mê khi học tập lịch sử địa phương bằng những trải nghiệm thực tế, số liệu điều tra cho thấy đó là một hướng tiếp cận đúng trong dạy học lịch sử. + Khảo sát ý kiến của học sinh trường tôi bằng phiếu khảo sát. Thực hiện đề tài tôi đã tiến hành khảo sát với 347 học sinh của 9 lớp chia đều cho cả 3 khối ở đơn vị bằng phiếu khảo sát như sau: PHIẾU KHẢO SÁT MỨC ĐỘ YÊU THÍCH HỌC TẬP CỦA HS VỀ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TÌM HIỂU GIÁ TRỊ VĂN HÓA LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG CÂU HỎI MỨC ĐỘ YÊU THÍCH Bạn có yêu thích việc học tập Rất yêu Khá yêu Bình Không lịch sử văn hóa địa phương ở thích thích thường thích trường THPT thông qua hoạt động Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 11
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử TNST không? Bạn hãy trả lời bằng cách đánh dấu (X) vào các mức độ theo suy nghĩ của cá nhân mình. KẾT QUẢ KHẢO SÁT NHƯ SAU SỐ HỌC SINH MỨC ĐỘ YÊU THÍCH KHẢO SÁT 347 Rất yêu thích Khá yêu thích Bình thường Không thích SL % SL % SL % SL % 283 82 25 7.2 20 6.0 19 6.7 + Khảo sát tại các đơn vị bạn với khá nhiều nhóm học sinh. Tôi và đồng nghiệp đã đến thăm dò ý kiến của một số HS ở các trường THPT lân cận ở huyện Lộc Hà và Nghi Xuân với các câu hỏi Chào các bạn! Các bạn có thể chia sẻ với tôi một số thông tin về học tập lịch sử được không ạ? Câu 1: Trong trường các bạn, việc trải nghiệm các hoạt động học tập lịch sử địa phương được thực hiện theo hình thức nào? Các bạn có hứng thú với hình thức đó không? Vì sao? Câu 2: Theo các bạn những trải nghiệm ấy có ý nghĩa thiết thực cho cuộc sống hiện tại của bạn hay không? Qua phân tích số liệu cũng cho thấy kết quả cũng tương tự. II. ỨNG DỤNG CHUYÊN ĐỀ THÔNG QUA MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TIÊU BIỂU Ở TRƯỜNG THPT I. GIỚI THIỆU CHUNG 1. Nội dung kiến thức được thể hiện trong chuyên đề Hướng dẫn học sinh trải nghiệm thông qua những hoạt động sau. 1. Gói bánh chưng xanh ngày lễ tết. 2. Cách làm thịt gà dâng mâm cỗ chồng cao dịp lễ hội, lễ tế. 3. Hướng dẫn cách làm cây nêu ngày tết Nguyên Đán. 2. Ý nghĩa xây dựng chuyên đề Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 12
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Nhằm thúc đẩy học sinh hứng thú trong học tập, rèn luyện kĩ năng sống, bổ sung hiểu biết về các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc và nét đặc sắc của văn hóa truyền thống vùng đất Hà Tĩnh. Tiếp tục thực hiện tốt việc sử dụng di sản văn hóa trong dạy học theo Hướng dẫn số 73/HDBGDĐTBVHTTDL ngày 16/01/2013 của liên Bộ GDĐT, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. 3. Mục tiêu bài học 3.1. Kiến thức Cung cấp cho học sinh cách tiến hành 3 hoạt động trải nghiệm cụ thể. Xác định được trách nhiệm của học sinh trong việc bảo tồn, phát triển những giá trị văn hóa địa phương và dân tộc. 3.2. Kỹ năng Biết cách thu thập, lưu giữ những truyền thống văn hóa , viết, trình bày báo cáo. Nâng cao năng lực tự học, tự sáng tạo, vận dụng kiến thức liên môn giải quyết các vấn đề thực tiễn. Rèn luyện các kỹ năng sống, trải nghiệm cuộc sống khi học tập chuyên đề... 3.3. Thái độ Học sinh tin vào đường lối, chính sách của Đảng, nhà nước, tỏ thái độ đồng tình trong việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, giàu bản sắc dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Tích cực học tập, rèn luyện, để trở thành công dân tốt, góp phần xây dựng đất nước... 3.4. Các năng lực chính hướng tới Năng lực chung: Năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp.... Năng lực chuyên biệt: Khai thác, sử dụng các tư liệu, số liệu, hình ảnh, vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống. 3.5. Sản phẩm cuối cùng của giáo viên và học sinh Báo cáo thuyết trình của học sinh về bài học, kết quả thực tế trải nghiệm. Bài dạy của giáo viên liên và một số phương tiện phục vụ dạy học ngoại khóa. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 13
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 4. Phương pháp, phương tiện dạy học Ứng dụng công nghệ, đàm thoại, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân. TT Thiết bị dạy học, học liệu khi dạy học chuyên đề Yêu cầu Không gian trường học( sân trường, nhà đa chức năng, sân 1 Giáo viên và khấu…) 2 Những nguyên liệu, vật liệu liên quan. học sinh cần có 3 Tài liệu tìm hiểu trên mạng Internet thuộc phạm vi chuyên đề. kế hoạch và 4 Bảng trắng lớn, hình ảnh mô phỏng. Các ứng dụng CNTT trong việc dạy và học của chuyên đề chuẩn bị đầy đủ 1 Máy tính xách tay, Bút điều khiển điện tử. khi dạy và học 2 Máy chiếu, loa phát, Miccrô. II. KẾ HOẠCH DẠY HỌC 1. Kế hoạch chung ( Tác giả tóm tắt gọn lại) Thời Tiến trình dạy học Hoạt động của học Hỗ trợ của giáo Kết quả, sản gian sinh viên phẩm dự kiến Hoạt động 1(Xem Quan sát hình ảnh Cung cấp phim Báo cáo trực tiếp video) thông qua video clip tư liệu... tại diễn đàn học Tiết Giới thiệu chuyên đề. và trả lời. bằng lời của HS. 1+2 Hoạt động 2 Học tập thực tế Định hướng học Trình bày một số Giáo viên giới thiệu tập cho học sản vật thực tế. các hoạt động trải sinh. nghiệm. Hoạt động 3 Nhóm HS tiến hành Trực tiếp hướng Một số kết quả Học sinh trải nghiệm các hoạt động. dẫn học sinh. làm việc của HS. thực tế. Hoạt động 4 Nhận thức được Giáo viên định Báo cáo tổng Trách nhiệm của học trách nhiệm của hướng học tập kết hoạt động. sinh trong việc giữ gìn bản thân. cho học sinh. Sản phẩm thực và phát triển truyền Tầm quan trọng tế cuối cùng. Tiết thống văn hóa dân tộc. của hoạt động trải 3+4 nghiệm, từ trang sách ra cuộc sống. Ở GV: Giao nhiệm vụ ở nhà sau khi học xong chuyên đề. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 14
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 1. Tìm hiểu các giá trị văn hóa truyền thống của quê hương nơi em đang sống. 2. Tuyên truyền, phổ biến, lưu giữ những nét đẹp văn hóa. nhà 3. Thử đóng vai trò là một nhà lãnh đạo, em hãy viết một lá thư và đưa ra một thông điệp chung tay bảo tồn và phát triển những giá trị văn hóa quê hương. 2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh. 2.1. Giáo viên: Xem mục I. GIỚI THIỆU CHUNG, Mục 4. 2.2. Học sinh: Sưu tầm tài liệu, chuẩn bị các vật liệu để thực tế trải nghiệm. 3. Hoạt động học tập Tiết 1+2 3. 1. Giới thiệu chuyên đề 1. Hãy quan sát đoạn video clip GIỚI THIỆU VỀ HÀ TĨNHXỨ NGHỆ trên You tobe với đường LINK: https://www.youtube.com/watch?v=rRoyEf2E8J0 để trả lời câu hỏi dưới đây. Em hãy nói lên suy nghĩ của mình sau khi xem thước phim tư liệu trên? GV chốt ý...dẫn mở chuyên đề. 3. 2. Thiết kế dạy học chuyên đề thông qua một số hoạt động cụ thể CÁCH GÓI BÁNH CHƯNG XANH NGÀY LỄ TẾT. Có nhiều cách gói bánh chưng nhưng bài học này hướng dẫn cách gói bánh chưng bằng lá dong sử dụng khuôn vuông. Hoạt Hoạt Kiến thức động động của của HS GV Hoạt HS lắng Khi ngày lễ, tết, là phong tục quý báu, nét văn hóa đặc sắc của dân động 1 nghe, trả tộc, gợi nhớ câu chuyện Bánh chưng bánh dày về Lang Liêu thời Hùng GV: lời câu vương. Khi hỏi. nào ta HS phối Cần chuẩn bị các vật liệu, nguyên liệu... hay gói hợp với bánh bạn học Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 15
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử chưng? thảo luận Em khi gói biết bánh cần gói chuẩn bị bánh gì? chưng không? Theo em muốn gói ta phải làm gì? Hoạt HS liệt Nguyên liệu gồm: động 2 kê những Gạo nếp: Chọn loại gạo nếp cái hoa vàng, hạt to tròn đều, mới thu GV: thứ cần hoạch vào vụ mùa. Nguyên thiết để Đỗ xanh: Chọn loại đỗ mới, ruột vàng, bở, hạt mẩy. liệu thực hiện Thịt ba chỉ hoặc thịt vai, không nên chọn miếng thịt quá nạc. khi cần gói bánh. Gia vị: Muối trắng, hạt tiêu, ngũ vị hương gói bánh. để gói Lá dong: Chọn loại lá khổ rộng vừa phải, đều nhau, không bị rách, có là màu xanh mướt. những Lạt buộc: Lạt được chẻ từ ống giang, mỏng, mềm, dẻo dai. gì? Khuôn vuông gói bánh bằng gỗ, nhựa. Lá dứa. Hoạt Từng 1. Sơ chế nguyên liệu động 3 nhóm Bước 1: Lựa chọn những lá dong to đẹp để gói ngoài, những lá bé hơn Thảo HS để làm lá lót bên trong. Rửa lá với nước sạch và lau khô. Rọc bỏ bớt luận thảo phần cứng ở sống lá. cùng luận Bước 2: Ngâm đỗ xanh trong nước khoảng 2 tiếng cho nở, sau đó đãi Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 16
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử HS và sạch và nhặt bỏ hạt xấu. Cho thêm một thìa muối, trộn đều rồi mang cách làm đồ chín. Lúc đỗ còn nóng dùng muỗng đánh cho đỗ tơi nhuyễn rồi nắm gói việc thành từng nắm có kích thước vừa phải. bánh với Bước 3: Lá dứa thơm rửa sạch, thái nhỏ, bỏ cối xay lấy nước. chưng nhóm Để hạt nếp ở nhân bánh có màu xanh mướt và phong vị đồng quê bạn bằng lá của cần ngâm nó trong nước lá dứa thơm đã chế biến sẵn. dong mình. Bước 4: Thịt lợn rửa sạch, thái miếng to và dài. Cho toàn bộ thịt chuẩn sử bị sẵn vào 1 tô nhỏ. Nêm đều hạt tiêu, muối trong khoảng 30phút 1 dụng giờ trước khi gói khuôn vuông GV kết HS thực 2. Các bước gói bánh bằng khuôn hợp hành theo Bước 1: Xếp 4 lá dong giống như xếp để gói bằng tay, 2 lá dưới úp trình mẫu. mặt phải xuống, 2 lá trên ngửa mặt phải lên. Úp ngược khuôn trong lên chiếu chính giữa lá. Lần lượt xếp từng lá dong dọc ngang, chồng khít lên hình nhau. ảnh. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 17
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Bước 2: Lần lượt gói từng cạnh của lá dong sát theo mép khuôn, từ trái qua phải. Ta lồng khuôn trong vào khuôn ngoài, mở lá và nhấc khuôn trong ra, là ta đã hoàn thành phần xếp lá thành hình khuôn vuông vức rồi từ từ nhấc khuôn trong của bánh ra. Bước 3: Lấy bát múc gạo (khoảng 200gr gạo) cho vào khuôn, ấn và dàn đều để gạo điền đầy khắp đáy khuôn. Lấy đỗ rải đều lên trên gạo, đặt 2 miếng thịt lên trên đỗ rồi lại dùng nắm đỗ khác rải đều cho phủ kín thịt (Lưu ý khi rải đỗ nên chừa lại khoảng 1,5 cm, không nên rải hết đến cạnh khuôn). Sau đó lại xúc bát gạo khác rải đều xung quanh và phủ kín mặt đỗ. Dùng tay ấn nhẹ gạo Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 18
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử ở các góc và mặt bánh cho gạo nén xuống. Bước 4: Gấp đồng thời 2 lá dong lớp trên vào. Gấp tiếp đồng thời 2 lá dong lớp dưới vào, và lèn chặt nhẹ tay. Nhắc khuôn ra nhẹ nhàng. Buộc lạt lại bằng cách xoắn tạo thành hình chữ thập. Chú ý phải nhẹ tay không khi luộc sẽ bục bánh do buộc chặt. Bước 5: Nhắc nồi nấu bánh lên bếp rồi xếp bánh chưng vào nồi theo chiều thẳng đứng, đổ nước ngập quá mặt bánh một chút. Khi luộc bánh nếu thấy nước cạn thì phải đổ thêm nước vào cho ngập mặt bánh để bánh chín đều. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 19
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Bước 6: Sau khi luộc khoảng 6 tiếng bánh đã chín, vớt bánh ra bỏ lên bàn dùng ván gỗ ép chảy hết nước trong bánh để có thể dùng bánh trong nhiều ngày và chống bị ôi thiu. CÁCH LÀM THỊT GÀ DÂNG MÂM CỖ CHỒNG CAO DỊP LỄ TẾT Hoạt động của Hoạt động Kiến thức giáo viên của HS Hoạt động 1 Gợi nhớ Học sinh biết cách làm. GV trình bày: Có về những lễ nhiều cách để làm hội mà gia thịt gà bài học này đình tham chỉ hướng dẫn gia có sử cách làm gà để tế dụng gà để các lễ hội với thế tế lễ. “ gà quỳ ngậm hoa Nhận thức cúc ”, “ gà đứng đây là nét ngậm hoa cúc” văn hóa tín đứng trên mai rùa ngưỡng và hoặc đậu cành nghệ thuật trúc, mai, đây là ẩm thực Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.