zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Góp phần phát triển phẩm chất và năng lực học sinh cấp THPT thông qua dạy học chuyên đề văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Caphesuadathemhanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:35

Báo xấu

27
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là xây dựng nội dung và thiết kế bài dạy dưới dạng một chuyên đề mở nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn lịch sử, đổi mới nội dung chương trình và phương pháp dạy học theo hướng tích cực, hiện đại, chú ý tới việc hình thành phẩm chất và năng lực của học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Góp phần phát triển phẩm chất và năng lực học sinh cấp THPT thông qua dạy học chuyên đề văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh

Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Tên đề tài: GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC HỌC SINH CẤP THPT THÔNG QUA DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ VĂN MINH VIỆT NAM THỜI ĐẠI HỒ CHÍ MINH Môn, lĩnh vực: Lịch sử Tổ: Lịch Sử Địa Lý Năm học: 2018 2019 Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 1
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TT Viết đầy đủ Viết tắt 1 Trung học phổ thông THPT 2 Giáo viên GV 3 Học sinh HS 4 Bộ Giáo dục Đào tạo BGDĐT 5 Ban giám hiệu BGH 6 Nhà xuất bản NXB 7 Chủ nghĩa xã hội CNXH MỤC LỤC Mục Nội dung Trang A PHẦN MỞ ĐẦU 3 1 Lý do chọn đề tài 3 2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3 3 Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 4 4 Giả thuyết khoa học của đề tài 4 5 Phương pháp nghiên cứu 5 6 Đóng góp của đề tài 5 7 Kết cấu của đề tài 5 B PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 5 NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ 5 I CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 5 1 Cơ sở lí luận 5 Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 2
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 2 Cơ sở thực tiễn 5 II BỐI CẢNH LỊCH SỬ VÀ CƠ SỞ HÌNH THÀNH 6 1 Bối cảnh lịch sử 6 2 Khái quát tiến trình phát triển của lịch sử và văn minh 7 thời đại Hồ Chí Minh 3 Cơ sở hình thành 7 III THÀNH TỰU CỦA VĂN MINH VIỆT NAM THỜI 7 ĐẠI HỒ CHÍ MINH IV ĐẶC ĐIỂM, VỊ TRÍ, XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN 11 V TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH TRONG VIỆC 12 GIỮ GÌN, PHÁT TRIỂN NHỮNG GIÁ TRỊ VĂN MINH TỔ CHỨC DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ 12 I GIỚI THIỆU CHUNG 12 II KẾ HOẠCH DẠY HỌC 13 III ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ 26 IV HIỆU QUẢ CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 27 C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 29 1 Kết luận 29 2 Kiến nghị 30 3 Tài liệu tham khảo 30 Đề tài: GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC HỌC SINH CẤP THPT THÔNG QUA DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ VĂN MINH VIỆT NAM THỜI ĐẠI HỒ CHÍ MINH A. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 3
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Sau nhiều năm dạy học lịch sử cấp THPT tôi nhận thấy việc giảng dạy các thành tựu đạt được của nhân dân ta trong nửa sau thế kỉ XX còn thiếu tính khái quát, hệ thống và chưa được đánh giá đúng mức. Cần phải nâng lên một tầm cao mới, giá trị mới, để tạo nên diện mạo mới của dân tộc và sự ảnh hưởng cũng như sức lan tỏa trên phạm vi toàn cầu, phải được đánh giá như sự ra đời của một nền văn minh mới.Vì vậy việc xây dựng nội dung học tập cho học sinh biết những giá trị đó là điều hết sức cần thiết. Trong chương trình lịch sử cấp THPT chúng ta đã trang bị cho học sinh sự hiểu biết về nền văn minh Văn Lang Âu Lac, văn minh Đại Việt, nhưng sự kế tiếp những giá trị lịch sử do dân tộc ta viết nên đặc biệt trong thế kỉ XX, đầu XXI lại chưa được nâng lên trở thành nền văn minh mới mà tôi tạm gọi là văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh nhằm giúp học sinh học tập một cách có hệ thống các giá trị văn hóa, văn minh đó, đảm bảo tính liên tục của lịch sử và cũng là một cách hay để tiếp cận lịch sử dân tộc ở một góc nhìn mới. Xây dựng nội dung dạy học mới này góp phần đổi mới giáo dục theo tinh thần Nghị quyết số 29NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, của BGDĐT là giáo viên chủ động trong việc xây dựng nội dung chương trình giáo dục mới, “ một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa”, góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh. Với tất cả ý nghĩa đó tôi đã mạnh dạn thực hiện đề tài: GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC HỌC SINH CẤP THPT THÔNG QUA DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ VĂN MINH VIỆT NAM THỜI ĐẠI HỒ CHÍ MINH làm sáng kiến kinh nghiệm của mình khi dạy học lịch sử ở trường THPT. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu + Để hoàn thành đề tài tôi đã nghiên cứu nhiều tư liệu lịch sử của các bộ môn có liên quan, trong đó tập trung tìm hiểu những tri thức có khả năng cụ thể hóa những sự kiện lịch sử quan trọng nhằm xác định những giá trị của nền văn minh mới dưới thời đại Hồ Chí Minh. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 4
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử + Do thời gian và dung lượng của một sáng kiến kinh nghiệm dạy học nên đề tài không thể trình bày hết những giá trị lịch sử của một nền văn minh mới đã và đang hình thành mà chỉ nêu lên những thành tựu, đặc điểm, vị trí tiêu biểu nhất, vì vậy khi vận dụng vào dạy học giáo viên cần linh hoạt, sáng tạo, thiết kế bài giảng hợp lý có như vậy mới đạt hiệu quả tốt nhất. 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu + Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là xây dựng nội dung và thiết kế bài dạy dưới dạng một chuyên đề mở nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn lịch sử, đổi mới nội dung chương trình và phương pháp dạy học theo hướng tích cực, hiện đại, chú ý tới việc hình thành phẩm chất và năng lực của học sinh. + Đề tài sẽ giúp cho học sinh trung học phổ thông trong việc nắm bắt, thông hiểu và vận dụng kiến thức lịch sử trong học tập , nhằm phát triển phẩm chất và năng lực để vận dụng vào cuộc sống, góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới, con người mới, thời đại trí tuệ nhân tạo của cuộc cách mạng 4.0. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài bao gồm: + Xác định căn cứ lý luận, thực tiễn của chuyên đề khi đưa ra khái niệm mới văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. + Xây dựng nội dung chuyên đề vì đây là bài dạy mang tính tổng hợp cao và hoàn toàn mới mẻ. + Thiết kế bài dạy theo hướng hình thành, phát triển phẩm chất và năng lực học sinh, thể hiện được sự sáng tạo của người thầy trong dạy học. 4. Giả thuyết khoa học của đề tài + Nếu đề tài thực hiện thành công sẽ góp phần hình thành nên khái niệm mới trong dạy học lịch sử, mở ra hướng nghiên cứu mới khi tiếp cận các giá trị lịch sử văn hóa dân tộc trong nửa sau thế kỉ XX đầu XXI với cái nhìn dưới góc độ của một nền văn minh, cách thiết kế bài giảng lịch sử theo hướng hệ thống với nhiều nội dung giúp học sinh sẽ dễ học tập. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 5
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 5. Phương pháp nghiên cứu + Nghiên cứu lý luận: Tôi đã tìm hiểu nhiều thông tin các tài liệu khi thực hiện đề tài. + Nghiên cứu thực tiễn: Thực tiễn dạy học lịch sử ở trường THPT tại tỉnh Hà Tĩnh. + Thực nghiệm sư phạm: Dạy thực nghiệm chuyên đề ở một số tiết cho học sinh khối 12 để xem xét tính khả thi, hiệu quả của đề tài. 6. Đóng góp của đề tài + Đề tài và đã áp dụng và thu được kết quả thật khả quan, hầu hết các em đều rất hứng thú, say mê khi học tập chuyên đề này. + Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho GV và HS ở các cấp học khác nhau. + Đề tài hình thành khái niệm mới: Văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, mở ra hướng tiếp cận mới khi giảng dạy lịch sử Việt Nam thời hiện đại. 7. Kết cấu của đề tài Đề tài kết cấu gồm ba phần như sau A. Phần mở đầu. B. Phần giải quyết vấn đề. C. Kết luận và kiến nghị. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ (tóm tắt ngắn gọn) I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 1.Cơ sở lý luận 1.1.Văn hóa Là những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra (UNESCO)... 1.2. Văn minh Văn minh là sự sáng tạo của văn hóa, chỉ trình độ phát triển nhất định của văn hóa, văn minh chỉ một trình độ kĩ thuật, phải đặc trưng cho một không gian văn hóa tương đối rộng lớn, bền vững... 2.Cơ sở thực tiễn: Thời gian qua Sở giáo dục, BGH nhà trường đã chỉ đạo thực hiện nhiều nội dung quan trọng nhằm đổi mới giáo dục, như đổi mới phương pháp, ứng dụng công Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 6
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử nghệ, xây dựng những nội dung dạy học mới... Cá nhân tôi cũng đã chủ động trang bị thêm nhiều về mặt kiến thức mới, về phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực. Với những thực tế đó tôi đã mạnh dạn xây dựng đề tài trên làm sáng kiến kinh nghiệm dạy học. II. BỐI CẢNH LỊCH SỬ VÀ CƠ SỞ HÌNH THÀNH 1. Bối cảnh lịch sử 1.1. Bối cảnh thế giới Sau chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự thế giới mới được xác lập. Chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước, trở thành hệ thống thế giới. Cao trào giải phóng dân tộc dấy lên mạnh mẽ ở các nước Á, Phi, Mĩ Latinh. Hệ thống đế quốc chủ nghĩa có những biến chuyển quan trọng, Mĩ vươn lên giàu mạnh nhất thế giới, các trung tâm kinh tế lớn của thế giới hình thành. Quan hệ quốc tế được mở rộng và đa dạng, nét nổi bật là tình trạng đối đầu gay gắt giữa hai siêu cường, hai phe, mà đỉnh cao là cuộc chiến tranh lạnh. Bùng nổ cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật hiện đại và xu thế toàn cầu hóa. 1.2. Tình hình Việt Nam Năm 1930 Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, lãnh đạo thành công cuộc Cách mạng tháng Tám, đất nước được độc lập, nhân dân được tự do, tiến hành thắng lợi oanh liệt các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ đất nước. Thời đại Hồ Chí Minh là một thời đại rực rỡ nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam , là kỷ nguyên độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là nhà tư tưởng, nhà chiến lược thiên tài mà còn là nhà hoạt động thực tiễn kiệt xuất. Người đã sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng nền Cộng hoà Dân chủ Việt Nam... Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 7
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 2. Khái quát tiến trình phát triển của lịch sử và văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh Lịch sử dân tộc Việt Nam từ năm 1945 đến nay là lịch sử của 30 năm chiến tranh cách mạng chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp (19451954) và của đế quốc Mĩ (19541975) nhằm hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và lịch sử của hơn 40 năm xây dựng, bảo vệ đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ,nhân dân ta đã phát huy lên tầm cao mới di sản truyền thống dân tộc và trí tuệ con người Việt Nam, chiến đấu kiên cường, thông minh, sáng tạo, lập nên những kì tích vĩ đại, mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc như những trang chói lọi nhất, góp phần tạo nên những giá trị văn minh nhân loại. Nhân dân ta cũng đã kiên trì trải qua một chặng đường đầy thử thách trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội, đưa nước ta vượt qua khủng hoảng kinh tế xã hội, bước vào thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Chặng đường oai hùng ấy giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử tiến hóa đi lên của dân tộc. 3. Cơ sở hình thành nền văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh Tư tưởng Hồ Chí Minh là cội nguồn ban đầu để hình thành nên nền văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Cách mạng tháng Tám thành công, đất nước được độc lập, nhân dân được tự do, dưới sự lãnh đạo của Đảng chế độ mới được thiết lập, tiến hành thắng lợi các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đây là cơ sở chính để hình thành những giá trị văn minh. Kế thừa những giá trị của nền văn minh Văn LangÂu Lạc, văn minh Đại Việt, phát triển lên một tầm cao mới trong dòng chảy xuyên suốt của lịch sử dân tộc. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 8
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Tiếp thu có chọn lọc và sáng tạo các giá trị của văn minh phương Đông, phương Tây, để làm phong phú và đa dạng sắc thái của bản địa. III. THÀNH TỰU CỦA VĂN MINH VIỆT NAM THỜI ĐẠI HỒ CHÍ MINH 1. Thành tựu chính trị 1.1 Thiết chế chính trị và tổ chức nhà nước Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là "Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa", theo Điều 2, Hiến pháp 2013. Đây là sự kết hợp của hai kiểu Nhà nước: Nhà nước xã hội chủ nghĩa và Nhà nước pháp quyền. Điều 4 của Hiến pháp Việt Nam 2013 khẳng định vai trò lãnh đạo tuyệt đối của Đảng lên Nhà nước và xã hội. Đây là nhà nước xã hội chủ nghĩa, của dân, do dân, vì dân. Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, theo nguyên tắc tập trung dân chủ. 1.2. Luật pháp. Hệ thống văn bản pháp luật của Việt Nam bao gồm: Hiến pháp, do Quốc hội ban hành, là văn bản pháp luật cao nhất, Tính đến nay, trong lịch sử lập Hiến của nước ta, có 05 bản Hiến pháp đã được ban hành, bản Hiến pháp đang có hiệu lực là bản Hiến pháp năm 2013. Mỗi bản Hiến pháp đều gắn liền với một giai đoạn phát triển của lịch sử cách mạng dân tộc.Luật hoặc Bộ luật, do Quốc hội thông qua và Chủ tịch nước ký quyết định ban hành. Có thể kể một số Bộ luật như: L ật dân sự , L u ật hình sự , L u ật lao động , Luật giáo dục... u 2. Thành tựu kinh tế 2.1. Khắc phục nạn đói, khôi phục và bước đầu xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ. Sau cách mạng Chính phủ đề ra nhiều biện pháp để giải quyết nạn đói, kêu gọi tinh thần tương thân tương ái, đẩy mạnh tăng gia sản xuất, bãi bỏ các thứ thuế vô lí...xây dựng nền kinh tế tự chủ. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 9
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 2.2. Đẩy mạnh sản xuất, xây dựng, phát triển kinh tế kháng chiến, từng bước giải quyết vấn đề ruộng đất Chính phủ ra sắc lệnh giảm tô, hoãn nợ, xóa nợ, chia lại ruộng đất, cải cách ruộng đất. Mở các cuộc vận động sản xuất, thực hành tiết kiệm, chấn chỉnh thuế khóa, xây dựng nền tài chính, ngân hàng, thương nghiệp. 2.3. Xây dựng cơ sở vật chất – kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội trong giai đoạn kháng chiến chống Mĩ cứu nước Tiến hành thắng lợi kế hoạch nhà nước 5 năm 19611965, lấy xây dựng chủ nghĩa xã hội làm trọng tâm và miền Bắc đã đạt được những bước tiến dài chưa từng có trong lịch sử đất nước, xã hội, con người đều đổi mới. Miền Bắc còn làm tốt nghĩa vụ hậu phương, chi viện cho tiền tuyến miền Nam sức người, sức của, phục vụ miền Nam chiến đấu. 2.4. Kinh tế đất nước trong hơn 30 năm đổi mới và hội nhập Năm 1991 Việt Nam bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc, 1993 Khai thông quan hệ với các tổ chức tài chính, tiền tệ quốc tế như: Quỹ tiền tệ Quốc tế IMF, Ngân hàng thế giới WB. Năm 1995 Việt Nam bình thường hóa quan hệ với Hoa Kì, gia nhập ASEAN, tham gia khu vực mậu dịch tự do ASEAN. T ừ 1996 tr ở đi tham gia Diễn đàn hợp tác Á Âu, gia nhập APEC, là thành viên 150 của WTO, đối tác TPP, và ngày nay đang chủ động tích cực hội nhập quốc tế... 3. Thành tựu tư tưởng, tín ngưỡng, tôn giáo Việt Nam là một quốc gia đa dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, người dân Việt Nam có truyền thống sinh hoạt tín ngưỡng từ lâu đời. Các dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam đều có những tín ngưỡng riêng gắn liền với đời sống kinh tế và tâm linh của mình. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 10
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Tư tưởng: Dưới thời đại mới Chủ nghĩa Mác Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động. Tín ngưỡng, tôn giáo: Những tín ngưỡng dân gian tiếp tục tồn tại, tôn giáo mới ra đời( Cao Đài, Hòa Hảo..), tôn giáo lâu đời hoạt động trong lòng dân tộc. Quyền tự do tín ngưỡng và tự do tôn giáo của công dân Việt Nam được quy định trong Hiến pháp và được bảo đảm trên thực tế. 4. Thành tựu Giáo dục, Khoa học xã hội nhân văn, Nghệ thuật 4.1. Giáo dục Cách mạng tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập, lịch sử giáo dục nước nhà sang một trang mới Chính phủ đã thành lập Nha bình dân học vụ, xóa nạn mù chữ, chủ trương cải tổ và xây dựng bước đầu đối với toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân Năm 1950 tiến hành cải cách giáo dục, xây dựng nền tảng cho một nền giáo dục mới: Dân tộc, khoa học, đại chúng. Trong kháng chiến chống Mĩ phong trào thi đua “Hai tốt”, “Cờ Ba nhất”, “Sóng Duyên hải”, “Gió Đại phong”, “Ba sẵn sàng”… phát triển rộng rãi với nhiều mô hình tiêu biểu. Đại hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam tháng 12/1986 đã mở đầu cho công cuộc đổi mới toàn diện ở Việt Nam trong đó có giáo dục... 4.2. Khoa học xã hội nhân văn Nền văn học phục vụ chính trị, cổ vũ chiến đấu, chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước. Nền văn học mới sớm được kiến tạo theo mô hình: “Văn hoá nghệ thuật cũng là một mặt trận” (Hồ Chí Minh), cùng với kiểu nhà văn mới : nhà văn – chiến sĩ. Những lĩnh vực sử học, khảo cổ học , địa lí, triết học, dân tộc học, điều tra xã hội học, Đông phương Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 11
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử học... đạt nhiều thành tựu góp phần tích cực vào đời sống văn hóa xã hội mới, thời đại mới. 4.3. Nghệ thuật 4.3.1. Kiến trúc điêu khắc Nghệ thuật kiến trúc và phát triển rực rỡ, trong kháng chiến chống Pháp và Mĩ những công trình chủ yếu phục vụ kháng chiến, phục vụ dân sinh. Sau khi đất nước thống nhất những thành phố, khu đô thị mới hiện đại xuất hiện, kết hợp hài hòa giữa phong cách truyền thống và hiện đại. 4.3.2.Sân khấu, ca múa, nhạc, hội họa Nghệ thuật sân khấu, ca múa, âm nhạc, hội họa ...phục vụ kháng chiến trong những năm đất nước có chiến tranh, cũng như thời bình đều hướng tới chân, thiện, mỹ đáp ứng thị hiếu thẩm mỹ của nhân dân. Những ca khúc đi cùng năm tháng, những bức họa sinh động thể hiện tài năng, trí tuệ của người nghệ sỹ. 5. Thành tựu về Khoa học tự nhiên – kĩ thuật, Quân sự Đạt nhiều thành tựu rực rỡ và huy hoàng trên các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học quân sự, đóng góp hữu ích cho công cuộc xây dựng đất nước, bảo vệ tổ quốc và được bạn bè quốc tế đánh giá cao. IV. ĐẶC ĐIỂM, VỊ TRÍ, XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN 1. Đặc điểm của văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh Văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển lên tầm cao mới những giá trí văn minh của dân tộc đã hình thành và phát triển trong dòng chảy tự nhiên của lịch sử dân tộc. Văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh tiếp thu những giá trị tinh hóa văn minh ,văn hóa nhân loại, kết hợp hài hòa yếu tố phương Đông, phương Tây điều đó tạo nên tính phong phú, đa dạng, giàu sắc thái nhưng vẫn mang đậm bản sắc dân tộc. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 12
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh là sự tổng hòa của nhiều yếu tố, được hình thành từ sự tương tác giữa con người với các yếu tố tự nhiên, xã hội, cách ứng xử của con người theo đó có sự tương đồng nhưng cũng có sự khác biệt. 2. Vị trí của văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh Văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh là nền tảng tinh thần xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển kinh tế xã hội. Văn minh thể hiện trí tuệ, tầm cao, sức mạnh, bản lĩnh của dân tộc Việt Nam trong thời đại phát triển của khoa học công nghệ hiện đại. Văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh chiếm lĩnh một vị trí xứng đáng trong dòng chảy chung của văn minh nhân loại. 3. Xu hướng phát triển của văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh Nền văn minh mới ra đời sẽ là minh chứng sự trường tồn mang tính vĩnh cửu của dân tộc ta, với xu hướng phát triển chung cùng với sự tiến hóa đi lên của nhân loại. Nền văn minh ấy sẽ đi chung với quỹ đạo của thời đại, hòa bình, ổn định, cùng phát triển. Nền văn minh sẽ phát triển theo hướng hiện đại với trí tuệ nhân tạo, xây dựng và phát triển những giá trị văn minh là sự nghiệp chung của toàn dân do Đảng lãnh đạo trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng. Nền văn minh mới sẽ ảnh hưởng chung tới nhiều nơi trên thế giới. V. TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH TRONG VIỆC GIỮ GÌN, PHÁT TRIỂN NHỮNG GIÁ TRỊ VĂN MINH Là học sinh cấp THPT mỗi cá nhân phải thể hiện được trách nhiệm của mình trong việc bảo tồn, giữ gìn, phát huy lên tầm cao mới những giá trị văn hóa, văn minh của dân tộc. TỔ CHỨC DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ I. GIỚI THIỆU CHUNG Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 13
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử 1. Nội dung kiến thức được thể hiện trong chuyên đề Bao gồm tổng hợp nhiều kiến thức về lịch sử Việt Nam hiện đại từ sau 1945 đến nay. ( Xem phần nội dung nhưng tác giả cũng chỉ trình bày tóm tắt vì dung lượng được Sở cho phép mức độ 7000 từ và khoảng 20 trang). 2. Ý nghĩa xây dựng chuyên đề (Góp phần tích cực đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp học, kiểm tra đánh giá, ý nghĩa thực tiễn, theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh). 3. Mục tiêu bài học 3.1. Kiến thức Trình bày bối cảnh lịch sử, thành tựu, đặc điểm, vị trí, hướng phát triển nền văn minh. Trách nhiệm của học sinh trong việc bảo tồn, phát triển những giá trị văn minh dân tộc. 3.2. Kỹ năng Biết cách thu thập, xử lý các thông tin, tư liệu, số liệu, viết, trình bày báo cáo. Nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu, vận dụng kiến thức liên môn. Rèn luyện các kỹ năng sống, trải nghiệm cuộc sống khi học tập chuyên đề... 3.3. Thái độ Học sinh tin vào đường lối, chính sách của Đảng, nhà nước, tỏ thái độ đồng tình. Tích cực học tập, rèn luyện, để trở thành công dân tốt, góp phần xây dựng đất nước... 3.4. Các năng lực chính hướng tới Năng lực chung: Giao tiếp, hợp tác, tự học, sử dụng biểu đồ, tranh ảnh... Năng lực chuyên biệt: Khai thác, sử dụng các tư liệu, số liệu... dưới dạng chuyên đề. 3.5. Sản phẩm cuối cùng của giáo viên và học sinh Báo cáo thuyết trình của học sinh về bài học, sơ đồ tư duy, hình ảnh sưu tầm tư liệu, kết quả giải ô chữ, bài thi hùng biện, thư gửi. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 14
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Bài dạy của giáo viên, tư liệu, sơ đồ, phiếu chuẩn hóa... liên quan đến chuyên đề. 4. Phương pháp, phương tiện dạy học Ứng dụng công nghệ, đàm thoại, hoạt động nhóm, cặp đôi, câu lạc bộ, hoạt động cá nhân, tổ chức thi hùng biện, giải ô chữ, viết thư, sử dụng tranh ảnh, sơ đồ, tư liệu... TT Thiết bị dạy học, học liệu khi dạy học chuyên đề trên Yêu cầu 1 Sách giáo khoa Lịch sử 12 Chương trình chuẩn. 2 Sách hướng dẫn bồi dưỡng học sinh giỏi Lịch sử cấp THPT Giáo viên và 3 Tài liệu tìm hiểu trên mạng Internet thuộc phạm vi chuyên đề. 4 Các bảng biểu, số liệu, sơ đồ, hình ảnh, nam châm... học sinh cần 5 Thước kẻ dài, bút phốt, giấy Ao, phòng học bố trí theo 6 nhóm. chuẩn bị đầy đủ Các ứng dụng CNTT trong việc dạy và học của chuyên đề 1 Máy tính xách tay, Bút điều khiển điện tử. khi dạy và học 2 Máy chiếu, loa phát, Miccrô. II. KẾ HOẠCH DẠY HỌC 1. Kế hoạch chung ( Tác giả tóm tắt gọn lại) Thời Tiến trình dạy học Hoạt động của Hỗ trợ của Kết quả, sản gian học sinh giáo viên phẩm dự kiến Tiết Hoạt động 1(Xem Quan sát hình ảnh Cấp phim tư Báo cáo trực tiếp 1 video) thông qua video liệu, sau đó kết tại lớp học bằng Giới thiệu chuyên đề. clip và trả lời. luận về nội lời của học sinh. dung Nghiên cứu tài Sơ đồ tư duy Hoàn thành sơ Hoạt động 2 (Nhóm) liệu, thảo luận Định hướng cho đồ tư duy. Tìm hiểu bối cảnh lịch nhóm, hoàn thành học sinh trả lời. sử, cơ sở hình thành. sơ đồ, báo cáo. Chuẩn hóa. Đọc tư liệu, thảo Phiếu học tập. Báo cáo kết quả. Hoạt động 3 (Nhóm) luận nhóm, báo Định hướng Bảng chuẩn hóa, Tìm hiểu thành tựu cáo kết quả làm Chuẩn hóa. tư liệu của GV. chính trị và kinh tế việc. Hoạt động 4 (Phát vấn) Tìm hiểu một bộ Tóm tắt bộ Trích đoạn phim Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 15
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Thông tin chuyên đề phim phim Trả lời, ghi nhớ Hình ảnh. Sự hiểu biết, Hoạt động 5 (Phát vấn) những kiến thức. Diễn giải. nắm bài học của Củng cố bài học HS. HS học bài cũ, sưu tầm tư liệu, chuẩn bị các sản phẩm để báo cáo ở tiết 2, xem các đường LINK sau: https://www.youtube.com/watch?v=EeMe8s6xEb0. Ở https://www.youtube.com/watch?v=iI_F1SWB4nU. nhà Hoạt động 6. Khởi Lắng nghe, xem Mở bài hát. Bài hát. động tiết học thứ 2. hình ảnh. Hoạt động 7 (Nhóm) Thảo luận nhóm Hướng dẫn Báo cáo kết quả Tìm hiểu những thành hoàn thành phiếu thảo luận, nhận của HS, chuẩn tựu còn lại. học tập và báo xét, sản phẩm. hóa của GV. cáo. Tiết Hoạt động 8 (cặp đôi) Hợp tác với bạn Chiếu hình ảnh, Thu nhận thông 2 Đặc điểm, vị trí, xu học, thuyết trình. nêu các câu hỏi tin học tập. hướng phát triển. và nhận xét. Trả lời câu hỏi. Hoạt động 9(Câu lạc Câu lạc bộ 1. Định hướng cho Bài thuyết trình. bộ) Câu lạc bộ 2. học sinh trả lời. Trách nhiệm của HS. Hoạt động 10.Trò chơi Nhận thông tin và Trình chiếu câu Trả lời câu hỏi ô chữ để củng cố. xử lý nhanh. hỏi, đáp án. bằng lời. GV: Giao nhiệm vụ ở nhà sau khi học xong chủ đề. 1. Hãy tập vẽ tranh cổ động các phong trào thi đua của nhà trường và địa phương. Ỏ 2. Tìm hiểu thành tựu đạt được qua các lĩnh vực của quê hương nơi em sống. nhà 3. Nếu được đóng vai trò là một nhà lãnh đạo cao cấp của Liên Hợp quốc, em hãy thử viết một lá thư và đưa ra một thông điệp chung tay bảo tồn và phát triển những giá trị của văn minh nhân loại. 2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh. 2.1. Giáo viên: Xem mục I. GIỚI THIỆU CHUNG, phần 4. 2.2. Học sinh: Sưu tầm tài liệu, chuẩn bị các học liệu, sản phẩm để báo cáo khi học. 3. Hoạt động học tập. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 16
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Tiết 1: Giáo viên chia nhóm và nhóm giao nhiệm vụ thành viên. Chuyên đề này tác giả chọn chia lớp học thành 04 nhóm với nhiệm vụ cụ thể như sau: Nhóm Nhiệm vụ được giao Ghi chú Nhóm trưởng Phân công công việc, quản lý thành viên. Thực hiện nhiệm vụ Nhóm phó Hướng dẫn thành viên cùng hoạt động. học tập là công việc Thư ký nhóm Ghi chép sản phẩm được hình thành. Thành viên Thực hiện nhiệm vụ học tập chung và liên tục của Thành viên …………….. các thành viên trong nhóm. Hoạt động 1. Giới thiệu chuyên đề 1. Hãy quan sát đoạn video clip để trả lời câu hỏi dưới đây: (không thể truyền tải trên Word), thông qua đường LINK https://www.youtube.com/watch? v=eYq7DT6hbtE ( Giới thiệu Việt Nam đất nước, con người). Em hãy nói lên suy nghĩ của mình sau khi xem thước phim tư liệu trên? Học sinh trả lời theo hiểu biết của mình về hình ảnh, đất nước, con người Việt Nam, sự nghiệp cách mạng của nhân dân. Nếu nói được những sự kiện, hoạt động tiêu biểu trong lịch sử giai đoạn 1945 đến nay thì càng tốt và giáo viên sẽ khuyến khích cho điểm. GV chốt ý...dẫn mở chuyên đề. Hoạt động 2. GV diễn giải một số hiểu biết về văn hóa, văn minh sau đó yêu cầu HS Tìm hiểu bối cảnh, tiến trình lịch sử, cơ sở hình thành nền văn minh Việt Nam. 1. Hình thức: Hoạt động nhóm 2. Tiến trình dạy học Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh khai thác tư liệu đã chuẩn bị ở nhà từ trước, kết hợp quan sát sơ đồ để thảo luận và thực hiện nhiệm vụ học tập. ( GV trình chiếu sơ đồ trắng nội dung, (Câm) yêu cầu HS hoàn thành). Bước 2: Học sinh nghiên cứu tài liệu, dự kiến nội dung sơ đồ, trao đổi với bạn học trong nhóm, hoàn thành nhiệm vụ học tập. Bước 3: Từng nhóm thống nhất kết quả và cử đại diện báo cáo trước lớp. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 17
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Bước 4: GV quan sát, hỗ trợ các nhóm làm việc và đánh giá các hoạt động của HS, chuẩn hoá kiến thức. Giáo viên chuẩn hóa kiến thức bằng sơ đồ sau và kết hợp với diễn giảng. ( ở đây GV có thể sử dụng sơ đồ tư duy theo hướng khác). Tiến trình lịch sử dân tộc 19451954 19541975 19751986 1986 – Nay Kháng chiến Kháng chiến Đất nước tiến lên Đất nước chống Pháp chống Mĩ CNXH đổi mới Trật tự thế Đất nước giới mới.... độc lập, nhân dân tự do. CNXH trở Kháng chiến Tình Bối thành hệ chống ngoại hình cảnh thống... xâm thắng VĂN MINH VIỆT NAM THỜI ĐẠI HỒ CHÍ lợi oanh liệt Cao trào ... trong lịch MINH Hệ thống Xây dựng, nước sử đế quốc sáng tạo và chủ nghĩa... đổi mới thế Quan hệ giới quốc tế...Cách mạng... Kế thừa Tư tưởng Đất nước Tiếp thu văn minh Hồ Chí độc lập, tự giá trị văn Văn Lang Minh về do, nhân minh nhân Âu Lạc, độc lâp dân dân tin loại. Đại Việt tộc, CNXH. tưởng... Cơ sở hình thành Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 18
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Hoạt động 3. Tìm hiểu những thành tựu của văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh thuộc lĩnh vực Chính trị. 1. Hình thức: Hoạt động nhóm 2. Tiến trình dạy học Bước 1: Giáo viên yêu cầu các nhóm học sinh hoàn thành phiếu học tập 1 và 2. Phiếu học tập số 1: Xác định những thành tựu của văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh thuộc lĩnh vực chính trị theo bảng sau. THÀNH TỰU NỘI DUNG Thiết chế chính trị ... Tổ chức nhà nước ... Luật pháp ... Phiếu học tập số 2: Xác định những thành tựu của văn minh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh thuộc lĩnh vực kinh tế theo bảng sau. THÀNH TỰU NỘI DUNG Công nghiệp ... Nông nghiệp ... Thương nghiệp ... Tài chính – tiền tệ ... Bước 2: Học sinh nghiên cứu tài liệu, dự kiến nội dung của bảng, trao đổi với bạn học trong nhóm, hoàn thành nhiệm vụ học tập. Bước 3: Từng nhóm thống nhất kết quả và cử đại diện báo cáo trước lớp. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 19
Sáng kiến kinh nghiệm dạy học cấp THPT Bộ môn Lịch sử Bước 4: GV quan sát, hỗ trợ các nhóm làm việc và đánh giá các hoạt động của HS, chuẩn hoá kiến thức. Giáo viên chuẩn hóa kiến thức theo phiếu và kết hợp với diễn giảng. Ví dụ: GV chuẩn hóa kiến thức trong Phiếu học tập số 1+ sơ đồ + diễn giảng. THÀNH TỰU NỘI DUNG Thiết chế chính trị Chuẩn hóa... Tổ chức nhà nước ... Luật pháp ... SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC VIỆT NAM GV: Chuẩn hóa kiến thức Phiếu học tập số 2 ( Vì quá dài nên không trình bày ở đây) Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.