Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp phát huy tính tự chủ của học sinh lớp chủ nhiệm trường THPT Vĩnh Linh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm THPT "Một số biện pháp phát huy tính tự chủ của học sinh lớp chủ nhiệm trường THPT Vĩnh Linh" với mục tiêu trang bị cho học sinh vốn tri thức cần thiết cho hành trang nghề nghiệp mai sau mà còn để rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống, và hình thành nên những phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho con người Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp phát huy tính tự chủ của học sinh lớp chủ nhiệm trường THPT Vĩnh Linh

0 MỤC LỤC Mục lục Phần 1 Mở đầu Trang 1 Phần 2 Nội dung Trang 2 I. Đánh giá thực trạng Trang 2 1. 1.1 Thuận lợi Trang 2 6 1. 1.2 Khó khăn Trang 2 6 2. 1.3 Tình hình cụ thể của lớp chủ nhiệm năm học 2019-2020 Trang 3 6 2.Trình bày biện pháp Trang 3 PHẦN III. Hiệu quả áp dụng biện pháp trong công tác chủ Trang 11 nhiệm 20 PHẦN IV KẾT LUẬN Trang 13 22 QUY ƢỚC VIẾT TẮT GVCN Giáo viên chủ nhiệm BCS Ban cán sự HS Học sinh TD-QP Thể dục, quốc phòng CTCN Công tác chủ nhiệm CSHT Cán sự học tập THPT Trung học phổ thông CLB Câu lạc bộ BCH Ban chấp hành TVTL Tƣ vấn tâm lí
1 PHẦN I - MỞ ĐẦU Lí do chọn đề tài “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”. Chính vì vậy, một trong những nguyên lí giáo dục cơ bản của đất nƣớc chúng ta là giáo dục con ngƣời toàn diện. Nhiệm vụ của hệ thống giáo dục Việt Nam là đào tạo, bồi dƣỡng học sinh cả đức lẫn tài. Học sinh đến trƣờng không chỉ để học chữ, hay chỉ để trang bị cho mình vốn tri thức cần thiết cho hành trang nghề nghiệp mai sau mà còn để rèn luyện, tu dƣỡng đạo đức, lối sống, và hình thành nên những phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho con ngƣời Việt Nam. Định hƣớng phát triển GDĐT giai đoạn 2021-2030 đƣợc Đại hội XIII xác định là: “Tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và trọng dụng nhân tài”, chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất ngƣời học. Trƣờng THPT Vĩnh Linh mặc dù là có đầu vào khá thấp so với các trƣờng trong toàn Tỉnh song với phƣơng châm giáo dục là: “Dạy chữ đi đôi với dạy người” nhà trƣờng tích cực đổi mới phƣơng pháp giảng dạy, chú trọng đến việc giáo dục đạo đức HS, lấy đó làm gốc cho sự phát triển chất lƣợng giáo dục toàn diện. Bởi khi đạo đức đƣợc nâng cao thì ý thức về học tập cũng tiến bộ. Cùng sự thống nhất đồng bộ của Hội đồng sƣ phạm, mỗi GVCN nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của mình trong bộ máy giáo dục của nhà trƣờng. Trăn trở với nhiều vai trò khác nhau, là ngƣời cô, ngƣời mẹ, ngƣời chị, ngƣời bạn, tôi luôn có tham vọng HS của mình đến trƣờng không chỉ học kiến thức một cách thụ động mà phải thực sự thay đổi từ trong suy nghĩ, chuyển từ thụ động sang chủ động, biết làm chủ và đứng trên đôi chân của mình dƣới sự dẫn dắt của thầy cô và hợp tác của bạn bè. “Tự chủ là làm chủ bản thân. Người biết tự chủ là người làm chủ được suy nghĩ, tình cảm, hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, điều kiện của cuộc sống.” (Sách GDCD - lớp 9). Tự chủ là một đức tính quí giá giúp chúng ta biết làm chủ bản thân. Có câu “Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi”. Nhƣng thực tế ngoài một số HS vốn sẵn có ý thức tự chủ thì vẫn còn nhiều HS thụ động, chƣa xác định đƣợc mục tiêu chỉ đến trƣờng theo ngày tháng.Vậy làm thế nào để thay đổi từ bên trong bản thân các em là điều tôi luôn đau đáu. Từ kinh nghiệm nhiều năm làm công tác chủ nhiệm và áp dụng một số biện pháp có hiệu quả trong quản lí và giáo dục đạo đức học sinh, tôi cho rằng cần thay đổi cách nghĩ, cách làm và tập trung vào việc định hƣớng và phát huy tính tự chủ của HS sẽ nâng cao đƣợc chất lƣợng giáo dục toàn diện. Đó là lí do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp phát huy tính tự chủ của học sinh lớp chủ nhiệm trường THPT Vĩnh Linh” PHẦN II NỘI DUNG 1. Đánh giá thực trạng 1.1.Thuận lợi - Nhà trƣờng đã xây dựng đƣợc uy tín trong việc giáo dục đạo đức học sinh đƣợc Sở, Ngành giáo dục ghi nhận. - Ban giám hiệu nhà trƣờng luôn chú trọng, quan tâm đến việc giáo dục đạo đức học sinh và đề cao công tác chủ nhiệm cũng nhƣ năng lực của GVCN
2 để có những chiến lƣợc mới và sự kề vai sát cánh hỗ trợ kịp thời nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục. - Đoàn trƣờng và các bộ phận trong nhà trƣờng luôn chủ động và phối hợp nhiệt tình với GVCN trong các hoạt động. - Đa số gia đình học sinh có sự quan tâm đến việc học tập và rèn luyện ở trƣờng, nên sự phối kết hợp giữa GVCN với Hội cha mẹ học sinh có nhiều thuận lợi. - Bản thân tôi là giáo viên có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm có hiệu quả trong việc giáo dục đạo đức học sinh. 1.2 Khó khăn Mặc dù có nhiều thuận lợi và sự phối hợp chặt chẽ, nhiệt tình từ các bộ phận tuy nhiên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bản thân tôi cũng nhận thấy một số khó khăn sau: - Sự thay đổi môi trƣờng học tập và thay đổi về tâm sinh lí cũng ảnh hƣởng nhiều đến việc học tập và rèn luyện của HS. - Chất lƣợng đầu vào văn hóa và đạo đức của trƣờng THPT Vĩnh Linh còn thấp so với mặt bằng chung của tỉnh. - Đa số học sinh là thuộc hộ gia đình khó khăn, làm nông và buôn bán nên cha mẹ ít có thời gian quan tâm đến HS, còn giao phó việc giáo dục đạo đức cho nhà trƣờng. - Địa bàn sinh sống của HS phân bố trên nhiều địa phƣơng có nông thôn, thị trấn nên cách nghĩ của HS cũng có nhiều luồng khác nhau. Nhiều học sinh thiếu mục tiêu phấn đấu, thụ động trong học tập, còn ham chơi, chƣa xác định rõ nhiệm vụ học tập. 1.3 Tình hình cụ thể của lớp chủ nhiệm năm học 2021-2022 Lớp 11A5 sỉ số 38 học sinh ở nhiều địa bàn khác nhau. Khi nhận lớp vào tháng 8/2021 tôi đã tiến hành khảo sát qua học bạ và phiếu thăm dò về một số nội dung sau: 1.3.1 Kết quả hạnh kiểm và học lực năm học 2020-2021 Biểu đồ 1 Biểu đồ 2 Hạnh kiểm Học lực năm học 2020-2021 năm học 2020-2021 11 15 Tốt 8 Giỏi Khá 35 Khá 17 TB TB 1.3.2 Thái độ trong học tập và rèn luyện T Nội dung khảo sát Số học sinh thực hiện T Thường Thỉnh Không Khác xuyên thoảng bao giờ 1 Chịu trách nhiệm về việc mình làm 7 22 5 4 2 Luôn cập nhật thông tin mới liên quan đến 7 9 22 0 việc học tập và rèn luyện
3 3 Đọc tài liệu và chuẩn bị bài trƣớc khi đến lớp 9 13 16 0 4 Học và làm bài tập về nhà 9 20 3 6 5 Chủ động phát hiện và tìm cách lấp lổ 6 3 29 0 hổng trong kiến thức của mình 6 Sử dụng thƣ viện, internet và các phƣơng 9 5 21 3 tiện khác truyền thông khác để bổ sung thêm kiến thức trên lớp 7 Hệ thống hóa, tóm tắt các nội dung đã học 5 3 30 0 8 Tham gia Trả lời câu hỏi của GV 9 9 20 0 các hoạt Chủ động nêu vấn đề 5 5 28 0 động trên Thuyết trình cá nhân 4 3 31 0 lớp Thuyết trình nhóm 5 3 27 3 Thảo luận, tranh luận 5 3 27 3 9 Tự tổ chức việc học ngoài giờ lên lớp 5 5 18 0 10 Tự nguyện tham gia các hoạt động phong 7 9 20 2 trào của lớp Từ kết quả khảo sát dễ dàng nhận thấy chất lƣợng đầu vào trên hai mặt hạnh kiểm và học lực của HS còn thấp, HS thiếu sự chủ động trong học tập và rèn luyện. Để khắc phục tình trạng trên và thay đổi tƣ duy của HS là cả một vấn đề, cần có thời gian và sự kiên trì. Đòi hỏi ngƣời GVCN phải nhiệt tâm tìm nguyên nhân mới vƣợt qua đƣợc thử thách đó. Trên đây là những thuận lợi khó khăn, những nguyên nhân và nhân tố tác động đến kết quả của công tác chủ nhiệm. Tuy nhiên, phải xác định rõ rằng chính ngƣời GVCN mới là ngƣời quyết định cuối cùng cho kết quả công việc của mình. Vì vậy, với vai trò là ngƣời chủ đạo, then chốt trong việc định hƣớng phát triển và nâng cao chất lƣợng giáo dục đạo đức của HS đòi hỏi GVCN phải làm tốt công tác quản lí và tổ chức lớp, ngƣời nhiệt tâm trong các hoạt động, uy tín với HS và thể hiện đƣợc tố chất là ngƣời GVCN tốt, linh hoạt xử lí các tình huống để đạt đƣợc kết quả tối ƣu nhất trong công tác chủ nhiệm. 2. Trình bày biện pháp Thông thƣờng có thể vì áp lực kết quả thi đua hoặc nhiều lí do khách quan và chủ quan mà GVCN thƣờng ôm đồm, quán xuyến hết các công việc. Những hoạt động của HS gần nhƣ GV chủ động hết dẫn đến HS phụ thuộc, ỉ lại, thiếu sự năng động sáng tạo phần nào hạn chế sự phát huy năng lực, thiếu sự thích nghi, phản ứng, phản xạ chậm trong cuộc sống. GV lại luôn cảm thấy mệt mỏi và tâm thái nặng nề với công việc. Vì vậy, cùng với sự phát triển của xã hội và đổi mới phƣơng pháp của ngành giáo dục, GVCN cần đảm bảo thực hiện đúng vai trò của mình, luôn đổi mới tìm những biện pháp phù hợp để nâng cao chất lƣợng lớp chủ nhiệm. Có câu “Gieo hành vi gặt thói quen, gieo thói quen gặt tính cách, gieo tính cách gặt số phận”. Hành vi tích cực xuất phát từ sự hiểu biết và ý thức của mỗi con ngƣời.Tự thấy phát huy tính tự chủ của HS trong giai đoạn hiện nay là đều cần thiết. Tinh thần tự chủ đƣợc coi là giá trị cốt lõi giúp HS hình thành và nâng cao năng lực phẩm chất thích ứng với sự phát triển của xã
4 hội. Học sinh xây dựng đƣợc đức tính tốt này sẽ chủ động, tự tin và hứng thú hơn khi đến trƣờng, giải quyết vấn đề nhanh chóng, hiệu quả hơn. Từ đó các hoạt động của tập thể sẽ hoạt động nhịp nhàng, các bộ phận sẽ phối hợp hiệu quả. Qua nhiều năm làm CTCN, tôi đã rút ra những kinh nghiệm và áp dụng các biện pháp sau để phát huy tính tự chủ của HS hiệu quả. 2.1.Tiếp cận và tìm hiểu học sinh Đây không phải là một biện pháp mới song bản thân tôi thấy thực sự cần thiết. Tuy vậy, một số ngƣời làm CTCN chƣa thực sự chú trọng. Nếu chỉ nắm thông tin HS qua học bạ thì chƣa đủ vì đó chỉ mới là thông tin giúp GVCN biết, quan trọng hơn là phải thấu hiểu và đồng cảm để chia sẻ và định hƣớng giúp HS phát huy đƣợc khả năng vốn có của bản thân, tự tin, hòa đồng trong môi trƣờng học tập mới. Khi tiếp nhận lớp, GVCN cho HS tự ghi sơ yếu lí lịch để nắm thông tin và hiểu hơn về hoàn cảnh của các em nhằm có cách ứng xử phù hợp tránh trƣờng hợp vô tình làm tổn thƣơng đến HS; sắp xếp hợp lí khi hình thành sơ đồ lớp và thành lập các tiểu ban về sau. SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH 1. Họ và tên học sinh . Giới tính ......... 2. Ngày . tháng . năm sinh Dân tộc .. .. Tôn giáo . 3. - Địa chỉ thƣờng trú Đƣờng/Thôn ..Xã/KP Huyện /TP:........ 4. - Họ và tên cha ....................Tuổi ................................ Nghề nghiệp .................................Số điện thoại của bố . - Họ và tên mẹ ..................Tuổi ................................ Nghề nghiệp ............................. ....Số điện thoại của mẹ ... 5. Là con thứ .......trong tổng số ......con trong gia đình. 6. Hoàn cảnh gia đình .............................. Điều kiện kinh tế gia đình ..... . - Xếp loại của năm học 201 - 2020: - Học lực .................Hạnh kiểm ..................... - Chức vụ đã làm ở năm học 201 - 2020 ............................... - Năm nay mong muốn đƣợc đóng góp cho lớp ở vị trí nào....................... 8. Năng khiếu/Sở trƣờng .......................................... Những điều yêu thích Những điều lo sợ....................... 9. Facebook................................................Zalo............................................ 10. Họ và tên GVCN cũ................................SĐT....................................... Các bạn thân hiện nay ..................................... ............................. 11. Ƣớc mơ:.................................................................................................. 12. Mục tiêu phấn đấu của em trong năm học này Kiến thức, kĩ năng ............. Năng lực:............Phẩm chất 13. Em có ý kiến, đề xuất gì với GVCN và nhà trƣờng ......................... Tiếp theo, tôi tiến hành khảo sát về thái độ học tập, rèn luyện của HS nhƣ đã trình bày ở phần thực trạng. Ngoài ra, với những trƣờng hợp HS đặc biệt thì có thể liên hệ với GVCN cũ, tìm hiểu thông qua những ngƣời bạn ở cấp dƣới để biết và hiểu nhằm có định hƣớng phù hợp với từng đối tƣợng HS. Ngƣời ta nói rằng: “Thành công trong chuẩn bị là chuẩn bị để thành công”. Khi nhận một công việc, điều đầu tiên bạn làm là gì? Bạn bắt tay vào
5 làm luôn hay lên kế hoạch trƣớc khi làm? Để chủ động trong công việc, bản thân tôi học cách thu thập tất cả thông tin cần thiết trƣớc khi bắt đầu, càng biết nhiều thì GVCN sẽ càng thuận lợi trong công tác quản lí và giáo dục đạo đức HS. Đây là một trong những biểu hiện tự chủ trong công việc. Ngƣời có tính tự chủ không chờ đợi những thứ họ muốn mà nỗ lực, có ý thức để thực hiện các hành động phù hợp và đạt đƣợc nó. Có tƣ duy đúng đắn, lên kế hoạch trƣớc và chủ động. Đó là lý do tại sao họ thƣờng là những ngƣời đạt đƣợc thành tích cao nhất. Tôi cũng giáo dục HS mình cách chuẩn bị cho mọi việc trƣớc khi bắt đầu. 2.2 Coaching (Khai vấn) Coaching (Khai vấn) là quá trình đồng hành, hợp tác giữa Coach (Ngƣời hƣớng dẫn - GVCN) và Coachee (Ngƣời đƣợc hƣớng dẫn - HS), khi đó thông qua quá trình đặt câu hỏi, GVCN sẽ kích thích tƣ duy, nhận thức để thay đổi góc nhìn về sự việc, tạo động lực nhằm tối ƣu hoá những tiềm năng của HS. Với phƣơng pháp này, cho phép cá nhân học sinh hoặc tập thể suy niệm và nhận thức đƣợc thực trạng của chính mình, điều gì quan trọng đối với các em, điểm mạnh của bản thân, những khó khăn đang gặp phải, các giải pháp hiện có và điều kiện cần làm để hiện thực hóa các mong muốn nhằm đạt hiệu quả tốt hơn trong học tập và rèn luyện. Muốn khai vấn đƣợc GVCN cần phải biết lắng nghe sâu, mục đích chính không phải là dạy mà giúp HS tự học hỏi và phát triển chính mình. MÔ HÌNH COACHING GROW Thay đổi tƣ duy và thói quen của một con ngƣời cần phải có thời gian. Quá trình khai vấn phải theo trình tự các giai đoạn để giúp HS tự nhận thức đƣợc bản thân và hành động tƣơng ứng. - Bƣớc 1: Làm rõ nhu cầu. - Bƣớc 2: Thống nhất mục tiêu phát triển cụ thể. - Bƣớc 3: Xây dựng một kế hoạch chi tiết. - Bƣớc 4: Thực hiện công việc hay hoạt động. - Bƣớc 5 Đánh giá và lập kế hoạch cải tiến. (Lặp lại của bƣớc 3, 4, và 5 nếu cần thiết) - Bƣớc 6: Kết quả Đây là phƣơng pháp chủ đạo trong CTCN mà bản thân tôi đã quyết tâm vận dụng một cách triệt để đúng quy trình theo các giai đoạn. Từ việc khảo sát ban đầu đến việc thành lập và vận hành các tiểu ban về sau đều dựa trên nguyên tắc HS là chủ thể. Ngoài việc bám sát các hoạt động của Nhà trƣờng và Đoàn trƣờng thì hoạt động riêng của lớp cũng dựa trên sự mong muốn của HS để các tiểu ban lên KH. Tôi đã chuyển giao phƣơng pháp đến HS nên tất cả các em ai
6 cũng có thể áp dụng đƣợc trong học tập, rèn luyện và trong cuộc sống. Tự nhận thức vấn đề và đƣa ra giải pháp giải quyết vấn đề, biết cách để làm thế nào để hoàn thành mục tiêu. Cơ bản nhất là kích thích đƣợc khả năng hành động trên cơ sở HS tự cam kết với chính mình. 2.3 Cơ cấu cán sự và thành lập các tiểu ban 2.3.1 Cơ cấu cán sự Ban cán sự lớp là cánh tay đắc lực của GVCN để xây dựng tập thể vững mạnh. Tuy nhiên, để có đƣợc một đội ngũ cán sự có năng lực làm việc thì GVCN cần có sự lựa chọn dựa trên tinh thần dân chủ, tránh tình trạng cảm tính. Tiếp cận và tìm hiểu HS cùng với quá trình tiếp xúc qua khai vấn tập thể để biết HS mong muốn có một BCS nhƣ thế nào? (Có năng lực học tập, nhiệt tình, năng động, sáng tạo ) để rồi HS tự ứng cử và đề cử các bạn có thể đảm nhiệm đƣợc các vai trò cán sự (tôn trọng sự tín nhiệm của HS) ). GVCN bƣớc đầu hoàn thành đƣợc cơ cấu tổ chức cán sự và có kế hoạch để huấn luyện, đồng hành, bám sát giúp HS ý thức rõ vai trò trách nhiệm của mình trong công việc. Hình ảnh đại hội năm học 2021-2022 dân chủ - công khai (đó thêm hình ảnh sau) Để phát huy tính tự chủ của HS, GVCN cần mạnh dạn trao quyền làm chủ tập thể cho BCS theo chức trách nhiệm vụ, chia nhỏ quản lí từ Tổ trƣởng trở lên. BCS bám sát kế hoạch hoạt động của Nhà trƣờng và Đoàn trƣờng để lên KH cụ thể của lớp theo tháng, tuần, GVCN là ngƣời kiểm duyệt trên cơ sở tôn trọng ý kiến của HS. Các nhóm nhanh chóng đƣợc thành lập để HS chủ động triển khai công việc (nhóm chung, nhóm tổ, nhóm ban cán sự, tất cả các nhóm đều có GVCN để kiểm soát và kịp thời giải quyết những vấn đề cần kíp). Định hƣớng của GVCN không chỉ tập trung sự tự chủ vào đội ngũ ban cán sự mà từ đó lan tỏa thay đổi đƣợc suy nghĩ và hành động đến tập thể. HS đã dần có thói quen tốt, ý thức tự giác trong học tập, báo cáo theo ngày việc học bài cho TT và TT báo lên tuyến trên đúng ngƣời đúng việc. Khi đƣợc giao nhiệm vụ TT đã biết chủ động lên lịch họp tổ để thảo luận và phân công trách nhiệm, động viên và đốc thúc tổ hoàn thành tốt để thi đua với tổ khác. Khi có ý kiến hoặc gặp những vấn đề rắc rối liên quan đến học tập và rèn luyện HS trƣớc hết trình bày trong tổ nếu không giải quyết đƣợc mới đƣa đến các ban có liên quan. 2.3.2 Thành lập các tiểu ban
7 Ngoài BCS, tôi còn thành lập các tiểu ban để HS có cơ hội phát huy năng lực, sở trƣờng của mình. Mô hình thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa các ban Ban chỉ đạo Ban CSHT GVCN VTM CLB KN & TVTL Ban chỉ đạo gồm GVCN, Lớp trƣởng, Bí thƣ họp định kì để chỉ đạo, lĩnh hội, xây dựng kế hoạch, và chịu trách nhiệm về phần việc có liên quan đến chức trách nhiệm vụ; Cán sự học tập bao gồm lớp phó học tập và các cán sự bộ môn là những em tích cực có lực học trội hơn. Không chỉ truy bài, mà chú trọng hƣớng dẫn các bạn thực hiện nội dung học tập tốt, kết hợp với các tổ trƣởng để đảm bảo các thành viên học và làm bài trƣớc khi đến lớp, thi đua tƣơng tác phát biểu xây dựng bài, biết hệ thống hóa kiến thức sau mỗi bài học. Một số hình ảnh hoạt động học tự quản giúp nhau học tốt Ban VTM là ban tổng hợp (Văn nghệ, thể thao, truyền thông, tổ chức sự kiện ) Học sinh chủ động thực hiện các nội dung theo kế hoạch, tổ chức các buổi sinh hoạt theo chủ đề liên quan đến bộ phận nào thì học sinh ở bộ phận đó chịu trách nhiệm lên kế hoạch cùng phối hợp thực hiện. Sau khi hoàn thành các chƣơng trình thì có phản hồi đánh giá rút kinh nghiệm, cảm nhận tại chỗ hoặc đƣa tin lên trang Facebook của lớp. Trƣớc diễn biến phức tạp của xã hội, tôi đặc biệt chú trọng đến Câu lạc bộ kĩ năng & Tƣ vấn tâm lí. Học sinh cần đƣợc chuẩn bị đầy đủ các kĩ năng, không chỉ là kĩ năng mềm mà kể cả các kĩ năng ứng phó các tình huống trong thực tế nhƣ thiên tai, dịch bệnh, bạo lực học đƣờng, đuối nƣớc Cùng với sự quan tâm của Ngành Giáo dục Quảng Trị và của Nhà trƣờng, bản thân tôi đã chỉ đạo định hƣớng các em tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các chuyên đề nhằm giáo dục các kĩ năng, đặc biệt là kĩ năng giải quyết mâu thuẫn, kiềm chế cảm xúc trong mối quan hệ bạn bè. Ở độ tuổi THPT các em đang có nhiều thay đổi về tâm sinh lí nên rất nhạy cảm dễ nảy sinh mâu thuẫn. Vậy nên, cùng với mô hình của trƣờng THPT Chế Lan Viên tôi cũng thành lập CLB kĩ năng & TVTL giúp các em chủ động giải quyết kịp thời các vấn đề trong khả năng, trƣờng hợp nào quá sức thì liên hệ thầy cô và phụ huynh. Hình ảnh thực hiện chuyên đề của CLB Kĩ năng và TVTL
8 Ngoài việc các thành viên trong ban đƣợc huấn luyện đặc biệt kĩ sống thì HS còn tổ chức tuyên truyền trong 15phút đầu giờ hoặc tiết sinh hoạt, NGLL và một trong những hoạt động thƣờng xuyên của lớp là chƣơng trình chia sẻ “Mỗi tuần một cuốn sách”. Chủ yếu là sách kĩ năng, tâm lí, sách tạo động lực và bồi dƣỡng tình cảm cho HS. Thực hiện kế hoạch luân phiên giữa các tổ, toàn thể HS đều có cơ hội trình bày trƣớc tập thể, cùng tìm đọc sách giấy ở thƣ viện hoặc bản mềm trên internet sau đó trao đổi, thảo luận. Ban đầu HS còn e ngại nhƣng về sau dần quen và chủ động trong việc thảo luận. Bên cạnh đó, việc chia sẻ quy tắc ứng xử văn hóa cũng đƣợc HS đƣa vào qua các tình huống để xử lí giúp nhau ứng xử văn hóa mỗi ngày từ lời cảm ơn, xin lỗi.. Trong tập thể, mỗi ngƣời đƣợc phân công một công việc, để hoàn thành nhiệm vụ của mình, mỗi ngƣời phải liên hệ, hợp tác với những ngƣời khác và phải tuân thủ yêu cầu và kế hoạch chung. Quan hệ chức năng tốt đẹp cũng có nghĩa là công tác của tập thể đƣợc phối hợp chặt chẽ, mọi ngƣời đều hoàn thành nhiệm vụ. Trao quyền tự chủ giúp HS chủ động trong mọi hoạt động không phụ thuộc vào GVCN. Tuy nhiên, GVCN cũng phải chủ động trong việc bám sát, quán xuyến, kiểm tra đánh giá để kip thời điều tiết cho HS đi đúng hƣớng tránh tình trạng chuyên quyền. GVCN có vai trò kết nối, phối hợp với Nhà trƣờng, Đoàn trƣờng, CLB kĩ năng &TVTL của nhà trƣờng và phụ huynh để phát huy tối đa các nguồn lực giúp HS có điều kiện đƣợc giáo dục và rèn luyện tốt nhất. Phần III. HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CỦA VIỆC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP TRONG THỰC TẾ LÀM CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Nhằm góp phần nâng cao phẩm chất năng lực cho học sinh nên qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi luôn trăn trở và nỗ lực để giúp HS có kết quả tốt nhất. Những năm trƣớc đây, tôi cũng áp dụng các biện pháp này nhƣng chƣa thực sự thành công vì đâu đó còn nặng nề, e ngại về kết quả thi đua nên việc áp dụng còn nửa vời, chƣa triệt để. Học kì I năm học 2020- 2021 khi mọi thứ với HS còn mới mẻ, lạ lẫm, còn rụt rè, thiếu chủ động và GVCN đang trong giai đoạn tìm hiểu và chuẩn bị cho một cuộc cách tân trong CTCN thì lớp tôi chủ nhiệm có kết quả thấp nhất trƣờng về cả hạnh kiểm và học lực. Song, tôi chấp nhận kết quả đó để giúp HS nhìn nhận rõ mình cần làm gì, cần thay đổi nhƣ thế nào? Và kết quả học kì II đã có sự chuyển biến rõ rệt đƣợc Đoàn trƣờng và Nhà trƣờng ghi nhận. ND Vị thứ Xếp loại HKI HKII
9 Hạnh kiểm Học lực năm học 2020-2021 năm học 2020-2021 1 Tốt 1 1 Giỏi Khá Khá 8 19 TB 29 TB 17 Yếu Yếu Với tôi niềm hạnh phúc của GVCN không phải là lớp đứng vị thứ bao nhiêu mà chính ở chỗ HS của mình đã thay đổi trƣởng thành nhƣ thế nào? Tháng 9/2022 cùng nội dung khảo sát so sánh với kết quả vào tháng 8/2021, tôi thực sự hạnh phúc vì những gì đã làm đƣợc cho HS. TT Nội dung khảo sát Số học sinh thực hiện Thường Thỉnh Không Khác xuyên thoảng bao giờ 1 Chịu trách nhiệm về việc mình làm 38 5 0 0 2 Luôn cập nhật thông tin mới liên 38 0 0 5 quan đến việc học tập và rèn luyện 3 Đọc tài liệu và chuẩn bị bài trƣớc khi 33 3 0 7 đến lớp 4 Học và làm bài tập về nhà 41 0 0 2 5 Chủ động phát hiện và tìm cách lấp lổ 31 9 4 0 hổng trong kiến thức của mình 6 Sử dụng thƣ viện, internet và các 32 5 4 3 phƣơng tiện khác truyền thông khác để bổ sung thêm kiến thức trên lớp 7 Tự tổ chức việc học ngoài giờ lên lớp 31 5 4 4 8 Hệ thống hóa, tóm tắt các nội dung 39 5 0 0 đã học 9 Tham gia Trả lời câu hỏi của GV 22 22 4 0 các hoạt Chủ động nêu vấn đề 18 9 4 17 động trên Thuyết trình cá nhân 20 9 5 10 lớp Thuyết trình nhóm 20 9 5 10 Thảo luận, tranh luận 20 7 5 12 10 Tự nguyện tham gia các hoạt động 32 2 5 5 phong trào của lớp Từ kết quả trên cho thấy, sau một thời gian áp dụng triệt để, quyết liệt các biện pháp phát huy tính tự chủ, tôi nhận thấy lớp 11A5 có sự chuyển biến rõ rệt về học tập, rèn luyện và kỹ năng sống. Hình thành đƣợc thói quen tích cực cho HS là thành công bƣớc đầu trong CTCN của tôi với tập thể 11A5. Năm học 2021-2022, do tình hình dịch bệnh nên mọi hoạt động của Nhà trƣờng đều diễn ra trực tuyến. HS lớp 11A5 vẫn tiếp tục duy trì và phát huy tính tự chủ trong việc thực hiện các kế hoạch, quản lí tổ, lớp, phối hợp nhịp nhàng các bộ phận có liên quan để hoàn thành các nội dung yêu cầu của Nhà trƣờng và Đoàn trƣờng đƣợc thầy cô giáo khen ngợi.
10 PHẦN IV. KẾT LUẬN 1. Ý nghĩa của biện pháp Tính tự chủ đóng vai quan trọng trong mọi công việc vì nó đem lại nhiều ích lợi cho cá nhân mỗi ngƣời và cả tập thể mà họ làm việc. Sự chủ động trong công việc sẽ đem lại thành công và giúp bạn gặt hái nhiều cơ hội trong cuộc sống. Khi là ngƣời có tính tự chủ sẽ có hiệu quả trong công việc đƣợc mọi ngƣời tôn trọng và tin tƣởng. Tôi hiểu rằng với mỗi đối tƣợng HS và môi trƣờng giáo dục khác nhau GVCN sẽ có các biện pháp tƣơng ứng phù hợp. Tuy nhiên, mấu chốt vấn đề là sự định hƣớng của GV và sự nhiệt tâm kiên trì đến cùng với mục tiêu của mình để góp phần nâng cao giáo dục về phẩm chất, năng lực của HS. Trong bài báo cáo này, tôi đặc biệt áp dụng biện pháp Khai vấn: Không chỉ tìm hiểu hoàn cảnh tình hình cụ thể của HS bằng cách lắng nghe sâu và khai tuệ; Xây dựng và đào tạo một đội ngũ cán sự lớp chủ động trong việc biết lên kế hoạch hoạt động và chủ động trong việc triển khai và báo cáo công việc mà hƣớng đến tất cả các học sinh trong lớp đều hiểu đƣợc bản thân cần phải làm gì và làm nhƣ thế nào để hòa chung vào hoạt động của tổ, lớp, trƣờng và cuộc sống. Cuối cùng là hình thành đƣợc thói quen tốt biết cách tự chủ cho chính mình trong học tập và rèn luyện. Kết quả năm học vừa qua là một minh chứng làm động lực cho tôi tiếp tục phát huy và đổi mới để giúp HS tiến bộ mỗi ngày. Cách khai vấn giúp quá trình giao tiếp của GVCN và HS cũng trở nên nhẹ nhàng hơn, mối quan hệ giữa các thành viên trong lớp cũng gần gũi, thân thiện và đặc biệt BCS lớp biết phối hợp nhịp nhàng để hoàn thành tốt nhiệm vụ. CTCN của tôi không còn áp lực nhƣ trƣớc nữa. Với các biện pháp đƣợc áp dụng trong CTCN của tôi qua bài viết “Một số biện pháp phát huy tính tự chủ của học sinh lớp chủ nhiệm trường THPT Vĩnh Linh” hi vọng rằng sẽ góp thêm vào kho kinh nghiệm về phƣơng pháp quản lí và giáo dục đạo đức HS. 2. Kiến nghị, đề xuất - Đối với Sở GD&ĐT Quảng Trị + Tăng cƣờng tổ chức các cuộc thi giáo viên chủ nhiệm để tạo sân chơi bổ ích giúp giáo viên làm CTCN có cơ hội đƣợc giao lƣu học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp. + Tổ chức các đợt tập huấn bồi dƣỡng nghiệp vụ cho GVCN - Đối với các GVCN + Lập nhóm GVCN để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, giúp nhau xử lí các tình huống sƣ phạm hiệu quả. +Tìm đọc thêm các tài liệu có liên quan nhằm nâng cao nghiệp vụ, có biện pháp hữu hiệu đối với từng đối tƣợng cá nhân học sinh và cả tập thể XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƢỞNG Quảng Trị, ngày 28 tháng 10 năm ĐƠN VỊ 2021 Tôi xin cam đoan đây là biện pháp của tôi viết, không sao chép nội dung của ngƣời khác
11 Nguyễn Thị Thanh Hải TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Điều lệ trƣờng THPT quy định về công tác chủ nhiệm 2. Sách GDCD lớp – Hà Nhật Thăng – NXB Giáo dục Việt Nam 3. Modun 1 Đặc điểm tâm lí của học sinh THPT 4. Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi - AYAndrew Matthews 5.Hành trình trở thành coach chuyên nghiệp - Trần Tiến Công – NXB Thế giới 6.Link tham khảo - https://vncmd.com/chuyen-de/coaching-mentoring/coaching/ - https://jobsgo.vn/blog/chu-dong-trong-cong-viec/