Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để thiết kế một số tiết học trong chương trình Vật lý 11 nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để thiết kế một số tiết học trong chương trình Vật lý 11 nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lựa chọn bài tập một cách khoa học, hợp lý để nâng cao thể lực cho học sinh. Từ đó giúp tôi xác định được chuẩn mực hệ thống các bài tập giúp nâng cao thể lực cho học sinh khối 10 trường THPT Phạm Công Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để thiết kế một số tiết học trong chương trình Vật lý 11 nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh

́ SỞ GIAO DỤC VÀ ĐÀ O TẠO HÀ NỘI --------------------- Làm thí nghiệm Xem băng (Trải nghiệm) (Quan sát) Áp dụng Đọc tài liệu (Áp dụng) (Phân tích) SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC ĐỂ THIẾT KẾ MỘT SỐ TIẾT HỌC TRONG CHƯƠNG TRÌNH VẬT LÍ LỚP 11 NHẰM TÍCH CỰC HÓA HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Môn: Vật Lý Cấp học: Trung học phổ thông Tên tác giả: Phạm Thị Hằng Đơn vị công tác: Trường THPT Thanh Oai A Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC: 2022 - 2023
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI ---------------------------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC ĐỂ THIẾT KẾ MỘT SỐ TIẾT HỌC TRONG CHƯƠNG TRÌNH VẬT LÍ LỚP 11 NHẰM TÍCH CỰC HÓA HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Môn: Vật Lý Cấp học: Trung học phổ thông Tên tác giả: Phạm Thị Hằng Đơn vị công tác: Trường THPT Thanh Oai A Chức vụ: Giáo viên Năm học: 2022 - 2023
1 MỤC LỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... 4 PHẦN I. MỞ ĐẦU .............................................................................. 5 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ..................................................................................... 5 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ............................................................................ 6 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ................................................ 6 IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................. 6 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .................................................... 7 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN ............................................................................................. 7 I.1. Phương pháp dạy học tích cực: ................................................................ 7 I.2. Phương pháp dạy học theo góc................................................................. 7 1. Dạy học theo góc là gì? ........................................................................... 7 2. Cơ hội cho học sinh trong dạy học theo góc. .......................................... 8 3. Ưu điểm của phương pháp dạy học theo góc. ......................................... 8 4. Các bước thực hiện một nội dung kiến thức theo phương pháp dạy học theo góc. ....................................................................................................... 9 5. Tiêu chí dạy học theo góc. ....................................................................... 9 6. Một số lưu ý khi thiết kế dạy học theo góc. .......................................... 10 I.3. Thực trạng của việc dạy và học Vật lí hiện nay. .................................... 10 I.4 Thực trạng việc sử dụng phương pháp mới (dạy học theo) góc ở trường THPT Thanh Oai A. ...................................................................................... 11 II. THIẾT KẾ MỘT SỐ TIẾ HỌC SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC TRONG CHƯƠNG TRÌNH VẬT LÍ LỚP 11............................... 16 Bài 6: TỤ ĐIỆN ............................................................................................ 16 I. MỤC TIÊU ............................................................................................. 16 1. Kiến thức ............................................................................................ 16 2. Kỹ năng ............................................................................................... 16 3. Thái độ ................................................................................................ 16 4. Định hướng phát triển năng lực, hình thành phẩm chất ..................... 16 II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ............................................................... 17 III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH ................................ 17
2 1. Chuẩn bị của giáo viên. ...................................................................... 17 2. Chuẩn bị của học sinh: ....................................................................... 22 IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. ..................................... 22 1. Hoạt động khởi động ( 5 phút) ........................................................... 22 2. Hoạt động hình thành kiến thức (25 phút).......................................... 23 3. Hoạt động luyện tập (10 phút) ............................................................ 25 4. Hoạt động vận dụng, mở rộng (5 phút). ............................................. 25 Bài 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG .................................................................. 30 I. MỤC TIÊU ............................................................................................. 30 1. Kiến thức ............................................................................................ 30 2. Kĩ năng................................................................................................ 30 3. Thái độ ................................................................................................ 30 4. Định hướng phát triển năng lực, hình thành phẩm chất ..................... 30 II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ............................................................... 31 III. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS ............................................................. 31 1. GV....................................................................................................... 31 2. HS ....................................................................................................... 36 IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. ..................................... 36 1. Hoạt động khởi động ( 10 phút) ......................................................... 36 2. Hoạt động hình thành kiến thức ......................................................... 38 3. Hoạt động luyện tập(5 phút) ............................................................... 41 4. Hoạt động vận dụng (5 phút) .............................................................. 42 Bài 27: PHẢN XẠ TOÀN PHẦN ................................................................ 44 I. MỤC TIÊU ............................................................................................. 44 1. Kiến thức ............................................................................................ 44 2. Kĩ năng................................................................................................ 44 3. Thái độ ................................................................................................ 45 4. Phát triển năng lực và hình thành phẩm chất. .................................... 45 II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ............................................................... 45
3 III. CHUẨN BỊ .......................................................................................... 45 1. Giáo viên............................................................................................. 45 2. Học sinh. ............................................................................................. 50 IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. ................................................................... 51 1. Hoạt động khởi động .......................................................................... 51 2. Hoạt động hình thành kiến thức ......................................................... 51 3. Hoạt động luyện tập (5’)..................................................................... 55 4. Hoạt động vận dụng (5’)..................................................................... 55 III. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN .................................................................... 58 Đối với giáo viên: ...................................................................................... 58 Đối với học sinh:........................................................................................ 59 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................... 61 1. Kết luận ..................................................................................................... 61 2. Đề xuất, kiến nghị ..................................................................................... 61 Danh mục tài liệu tham khảo .............................................................................. 62
4 CÁC TỪ VIẾT TẮT THPT Trung học phổ thông GDĐT Giáo dục đào tạo PPDH Phương pháp dạy học HS Học sinh GV Giáo viên CN Công nghệ SKKN Sáng kiến kinh nghiệm GDPT Giáo dục phổ thông DHTG Dạy học theo góc PHT Phiếu học tập
5 PHẦN I. MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Hiện nay nền giáo dục của thế giới và trong nước đều có xu thế chung là đổi mới hình thức và phương pháp dạy học theo hướng tích cực. Mục đích là nhằm phát huy tính chủ động, tích cực sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học, tăng cường kĩ năng thực hành vận dụng kiến thức kĩ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. Từ đó học sinh chủ động lĩnh hội những kiến thức đầy đủ và toàn diện nhất. Vật lí cũng như các môn học khác, có vai trò tác động đến con người không chỉ về trí tuệ mà còn cả về tư tưởng, tình cảm. Bên cạnh đó, còn góp phần xây dựng con người phát triển toàn diện ở những mức độ khác nhau. Mặc dù có vai trò, chức năng, nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục thế hệ trẻ, nhưng hiện nay việc dạy học Vật lí chưa hoàn thành tốt vai trò của mình và một thực tế đáng buồn là học sinh không thích học môn Vật lí, sợ học môn Vật lí. Các em tiếp thu kiến thức một cách hời hợt, thiếu chính xác, thiếu hệ thống. Vì đa phần các em cho rằng học vật lí phải ghi nhớ quá nhiều kiến thức khô khan, không vận dụng vào thực tế. Tình trạng trên do nhiều nguyên nhân gây lên xong cơ bản không phải do bản thân môn vật lí mà do quan niệm, phương pháp dạy học chưa phù hợp, chưa đáp ứng yêu cầu môn học đề ra. Giáo viên dạy Vật lí chưa phát huy được thế mạnh của bộ môn, chưa chỉ ra cho các em nhận thức được đây là bộ môn khoa học, chưa tích cực thay đổi phương pháp dạy học trong giờ học nên để học sinh rơi vào tình trạng thụ động, chưa phát huy được tính tích cực của học sinh làm cho không khí học tẻ nhạt, giờ học trở lên khô khan nặng nề. Nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn này là đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Một trong các phương pháp dạy học phát huy tốt tích cực sáng tạo của học sinh là phương pháp dạy học theo góc. Dạy học theo góc kích thích người học tích cực thông qua hoạt động, mở rộng sự tham gia, nâng cao hứng thú và cảm giác thoải mái, đảm bảo học sâu, hiệu quả bền vững, tương tác mang tính cá nhân cao giữa thầy và trò, tránh tình trạng người học phải chờ đợi. Áp dụng phương pháp dạy học theo góc giáo viên có thể phát huy cao độ tính tích cực, tự chủ, sáng tạo của học sinh. Vì những lý do trên, tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để thiết kế một số tiết học trong chương trình vật lý 11 nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh’’.
6 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Trên cơ sở nghiên cứu lý luận dạy học, lý thuyết về các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực tôi đã tiến hành sử dụng phương pháp dạy học theo góc và kỹ thuật hoạt động nhóm giúp cho học sinh chủ động hơn trong lĩnh hội kiến thức. Tạo cho học sinh lòng yêu thích bộ môn. Học sinh không còn cảm thấy Vật Lý là một môn học nặng nề và đáng sợ nữa. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Học sinh trường THPT Thanh Oai A - Học sinh lớp 11A3, 11A4, 11A2, 11A9 năm học 2019 – 2020 - Học sinh lớp 11A3, 11A7, 11A6, 11A12 năm học 2022 – 2023 - Bài 6, 26, 27 chương trình Vật Lý 11 cơ bản. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu lý thuyết về lý luận dạy học nói chung và lý luận dạy học Vật Lý nói riêng. - Nghiên cứu các hình thức tổ chức việc dạy học Vật Lý. - Trên cơ sở hệ thống kiến thức sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo và thông qua kinh nghiệm học tập giảng dạy của bản thân, xây dựng các cơ sở lí thuyết, phương pháp giải và một số bài tập vận dụng. - Phương pháp thực nghiệm và thống kê. Thực nghiệm sư phạm để kiểm nghiệm tính thực tiễn và hiệu quả của phương án đã đề xuất. - Tổ chức dạy và đánh giá tại trường THPT THANH OAI A.
7 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN I.1. Phương pháp dạy học tích cực: Phương pháp dạy học tích cực (PPDH tích cực) là một thuật ngữ rút gọn, được dùng ở nhiều nước để chỉ những phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. "Tích cực" trong PPDH - tích cực được dùng với nghĩa là hoạt động, chủ động, trái nghĩa với không hoạt động, thụ động chứ không dùng theo nghĩa trái với tiêu cực. PPDH tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính tích cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực của người dạy, tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên phải nỗ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động. Muốn đổi mới cách học phải đổi mới cách dạy. Đặc trưng của các phương pháp dạy học tích cực: - Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. - Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học. - Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác. - Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. I.2. Phương pháp dạy học theo góc 1. Dạy học theo góc là gì? Là một hình thức tổ chức hoạt động học tập theo đó học sinh thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại các vị trí cụ thể trong không gian lớp học. - Là một môi trường học tập với cấu trúc được xác định, cụ thể. - Kích thích HS tích cực học thông qua hoạt động. - Đa dạng về nội dung và hình thức hoạt động. - Mục đích là để học sinh được thực hành, khám phá và trải nghiệm qua mỗi hoạt động.
8 Ví dụ: 4 góc cùng thực hiện một nội dung và mục tiêu học tập nhưng theo các phong cách học khác nhau và sử dụng các phương tiện/đồ dùng học tập khác nhau. Làm thí nghiệm Xem băng (Trải nghiệm) (Quan sát) Áp dụng Đọc tài liệu (Áp dụng) (Phân tích) 2. Cơ hội cho học sinh trong dạy học theo góc. - Học sinh được lựa chọn hoạt động. - Các góc khác nhau – cơ hội khác nhau: Khám phá, thực hành, hành động, … - Mở rộng, phát triển, sáng tạo (thí nghiệm mới, bài viết mới,…). - Đọc hiểu các nhiệm vụ và các hướng dẫn bằng văn bản của giáo viên. - Cá nhân tự áp dụng. - Đáp ứng nhiều phong cách học khác nhau. 3. Ưu điểm của phương pháp dạy học theo góc. - Kích thích học sinh tích cực học tập thông qua hoạt động. - Tăng cường sự tham gia, nâng cao hứng thú và cảm giác thoải mái ở học sinh. - Học sâu và hiệu quả bền vững. - Tương tác mang tính cá nhân cao giữa thày và trò. - Hạn chế tình trạng học sinh phải chờ đợi.
9 - Cho phép điều chỉnh hoạt động dạy học sao cho phù hợp với trình độ và nhịp độ học tập của học sinh (thuận lợi đối với học sinh). - Nhiều không gian hơn cho những thời điểm học tập mang tính tích cực. - Nhiều khả năng lựa chọn hơn. - Nhiều thời gian hướng dẫn cá nhân hơn. - Tạo điều kiện cho học sinh tham gia hợp tác cùng học tập. 4. Các bước thực hiện một nội dung kiến thức theo phương pháp dạy học theo góc. Bước 1 : Lựa chọn nội dung bài học phù hợp. Bước 2 : Xác định nhiệm vụ cụ thể cho từng góc. Bước 3 : Thiết kế các hoạt động để thực hiện nhiệm vụ ở từng góc bao gồm phương tiện, tài liệu (tư liệu nguồn, văn bản hướng dẫn làm việc theo góc; bản hướng dẫn theo mức độ hỗ trợ, bản hướng dẫn tự đánh giá,…). Bước 4 : Tổ chức thực hiện học theo góc. - HS được lựa chọn góc theo sở thích. - HS được học luân phiên tại các góc theo thời gian quy định (ví dụ 10’ - 15’ tại mỗi góc) để đảm bảo học sâu. Bước 5 : Tổ chức trao đổi, chia sẻ (thực hiện linh hoạt). 5. Tiêu chí dạy học theo góc. Tính phù hợp. - Nhiệm vụ và cách tổ chức hoạt động học tập thực sự là phương tiện để đạt mục tiêu, tạo ra giá trị mới chứ không chỉ là hình thức. - Nhiệm vụ giàu ý nghĩa, thiết thực, mang tính kích thích, thúc đẩy đối với học sinh. Sự tham gia. - Nhiệm vụ và cách tổ chức dạy học mang lại hoạt động trí tuệ ở mức độ cao. Học sinh tham gia vào hoạt động một cách chủ động, tích cực. - Biết áp dụng kiến thức vào thực tế. Tương tác và sự đa dạng.
10 - Tương tác giữa giáo viên và học sinh, học sinh với học sinh được thúc đẩy đúng mức. - Tạo cơ hội cho học sinh áp dụng những kinh nghiệm đã có. 6. Một số lưu ý khi thiết kế dạy học theo góc. - Chọn nội dung bài học phù hợp với đặc trưng của học theo góc. - Chuẩn bị đầy đủ các thiết bị, tư liệu phù hợp với nhiệm vụ học tập mỗi góc. - Đảm bảo cho học sinh thực hiện nhiệm vụ luân phiên qua các góc (học sâu và học thoải mái). I.3. Thực trạng của việc dạy và học Vật lí hiện nay. Hiện nay dạy học Vật lí trong các trường phổ thông nói chung chủ yếu vẫn là cách dạy học truyền thống “đọc và ghi chép”. Phương pháp dạy học truyền thống là những cách thức dạy học quen thuộc được truyền từ lâu đời và được bảo tồn, duy trì qua nhiều thế hệ. Về cơ bản, phương pháp dạy học này lấy hoạt động của người thầy là trung tâm. Theo Frire - nhà xã hội học, nhà giáo dục học nổi tiếng người Braxin đã gọi phương pháp dạy học này là "Hệ thống ban phát kiến thức", là quá trình chuyển tải thông tin từ đầu thầy sang đầu trò. Với cách dạy học truyền thống trên tôi thấy có những ưu điểm và khuyết điểm sau: Ưu điểm. - Có những đánh giá tích cực về phương pháp thuyết trình đã làm cho phương pháp này được áp dụng rộng rãi trong một thời gian khá dài và cho đến tận ngày nay. -Với phương pháp dạy học truyền thống kiến thức nội dung bài dạy có tính hệ thống, tính logic cao. Nhược điểm. - Với cách dạy đọc chép thường các thầy cô thường cung cấp kiến thức quá nhiều không chú ý tới trọng tâm của bài . - Học sinh tiếp thu kiến thức một chiều, học sinh mệt mỏi khi phải ngồi lắng nghe mà không được chủ động tham gia vào bài giảng. - Với cách dạy đọc chép tràn lan kiến thức làm học sinh không xác định được nội dung chính của bài học. Dẫn đến tình trạng học sinh học bài tràn lan không
11 hình thành cách tự học, tự suy nghĩ từ đó rất khó để tạo ra tính tư duy của học sinh đặc biệt với môn vật lí vốn đã rất khô khan. - Với cách học đọc chép giáo viên thường rất ít tổ chức các hoạt động cho học sinh chủ yếu là hoạt động của thầy. Giờ dạy dễ đơn điệu, buồn tẻ, kiến thức thiên về lý luận, ít chú ý đến kỹ năng thực hành của người học; do đó kỹ năng ứng dụng vào đời sống thực tế bị hạn chế. - Với cách dạy truyền thống không hình thành các năng lực cho học sinh. Từ đó dẫn đến hiệu quả dạy học kết quả không cao nhất là với môn vật lí có quá nhiều hiện tượng và công thức khó nhớ học sinh ghi chép xong không thực hành nên rất dễ quên. Vì vậy hoạt động dạy học không đạt được hiệu quả cao. Kết quả khảo sát học sinh trường THPT Thanh Oai A với môn học Vật lí khi áp dụng phương pháp dạy học truyền thống trong chương trình Vật lí 11 THPT năm học 2019- 2020 tôi thu được kết quả như sau: Bảng 1. Thống kê số lượng học sinh khi áp dụng phương pháp truyền thống Số HS Số HS biết biết ứng Số HS yêu sâu chuỗi Số HS có kỹ dụng kiến thích, hứng với kiến năng thực Năm học Lớp Sĩ số thức vật lí thú với thức các hành, chế tạo đã học môn Vật lí môn học thiết bị vào thực khác tiễn 11A2 40 25 15 5 2 2019-2020 11A3 40 20 7 3 1 11A4 38 18 7 5 0 11A9 39 15 5 2 0 I.4 Thực trạng việc sử dụng phương pháp mới (dạy học theo góc) ở trường THPT Thanh Oai A. - Mức độ hiểu biết của thầy/cô về DHTG trong môn Vật lí: 100% giáo viên đã biết về DHTG. - Mức độ áp dụng DHTG trong quá trình dạy học vật lí: Đa số GV đã sử
12 dụng nhưng không thường xuyên, cụ thể: Chưa sử dụng (1 GV – 14,3%); Sử dụng nhưng không thường xuyên (4 GV – 57,1%); Sử dụng thường xuyên (2 GV - 28,6%) -- - Về vận dụng DHTG của GV ở các khối lớp: DHTG thường được các thầy/ cô vận dụng để dạy cho đối tượng HS khối lớp 11 vì phương pháp này cần khá nhiều thời gian và HS cũng cần một số kĩ năng. Trong khi đó HS lớp 10 các em còn khá bỡ ngỡ với chương trình và cách dạy mới khi chuyển từ THCS lên THPT, còn HS khối 12 thì tập trung chuẩn bị thi THPT nên không có quá nhiều thời gian để hoạt động. Như vậy, không có nghĩa là DHTG không áp dụng để dạy HS lớp 10 và 12 mà chỉ là hạn chế hơn so với lớp 11. - Dạng bài dạy học theo góc đem lại hiệu quả thiết thực: Qua tìm hiểu thì đa số các thầy cô chọn những bài ít nội dung hoặc độc lập về kiến thức và gắn liền với thực tiễn nhiều (phần Điện học). Và thường lựa chọn bài dạy với 2 góc (là phân tích và trải nghiệm hoặc quan sát), 3 góc là chủ yếu, rất ít GV sử dụng 4 góc với thời lượng 45 phút vì không có đủ thời gian và cơ sở vật chất. - Những khó khăn khi vận dụng DHTG (6 GV đã vận dụng DHTG): Đa số GV đã vận dụng DHTG đều cho rằng tốn thời gian thiết kế bài, tư liệu, học liệu và lúng túng khi lựa chọn chủ đề bài dạy, nội dung dạy học và cơ sở vật chất còn thiếu thốn.
13 Bảng 2. Mức độ những khó khăn gặp phải khi vận dụng DHTG Mức độ khó khăn Tổng STT Khó khăn (số phiếu) 1 2 3 4 DHTG tốn nhiều thời gian và công 1 4 2 1 0 sức để đầu tư thiết kế Chọn nội dung để xây dựng chủ đề 2 1 3 2 1 DHTG Thiết kế bộ công cụ đánh giá (các 3 phiếu đánh giá) hiệu quả của 4 1 2 0 DHTG HS lười tư duy, trình độ hạn chế, 4 2 2 2 1 không biết mình có sở trường nào Tâm lí quen với cách dạy thường 5 3 2 1 1 ngày, không muốn thay đổi Bản thân lúng túng trong việc 6 chọn đề tài, thiết kế và triển khai 4 1 2 0 bài dạy theo góc. Nội dung bài học dài, cần dạy 7 4 2 1 0 nhanh để kịp chương trình Cơ sở vật chất thiếu thốn không 8 4 3 0 0 đáp ứng cho PPDH này HS chưa có một số kĩ năng cơ bản 9 2 2 2 1 để thực hiện học theo góc. 10 Khó khăn khác......... (Ghi chú: Mức 1: Nhiều khó khăn. Mức 2: Khó khăn. Mức 3: Ít khó khăn. Mức 4: Không khó khăn)
14 - Vận dụng phương pháp dạy học theo góc vào dạy một số bài học trong chương trình vật lý 11 nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của HS: (6 GV đã vận dụng DHTG): Rất ít sử dụng (1 GV -16,7%); ít sử dụng (3 GV – 50%), thường xuyên sử dụng (2 GV – 33,3%). - Tầm quan trọng của việc dạy học theo góc nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của HS : Rất quan trọng (3 GV – 42,9%); Quan trọng (2 GV – 28,6%); Bình thường (2 GV – 28,6%); Không quan trọng (0%). - Mức độ chú trọng phát triển dạy học theo góc nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của HS: Rất quan tâm (6 GV - 85,7%); Ít quan tâm (1 GV - 14,3%); Không quan tâm (0 GV - 0%). - Mức độ PPDH phù hợp để tích cực hóa hoạt động học tập của HS: DHTG (5 GV – 55,6%); Dạy học dự án (1 GV - 11,1%); Dạy học giải quyết vấn đề (2 GV - 22,2%); PPDH khác (1 GV - 11,1%). - Mức độ liên hệ thực tiễn khi dạy học kiến thức vật lí 11: Liên hệ thường xuyên (4 GV - 44,4%); Liên hệ không thường xuyên (5 GV - 55,6%). Từ số liệu điều tra cho thấy tất cả các giáo viên ở các trường khảo sát thì thấy rằng 100% các thầy cô đều đã biết đến DHTG, do Sở GD&ĐT đã rất quan tâm, chú trọng đến công tác bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên. Tuy nhiên do chưa thật nắm vững qui trình, cũng như cách tổ chức kết hợp với một số lí do khách quan liên quan đến đặc thù của PPDH này mà số giáo viên chưa từng áp dụng PPDH này cũng chiếm một số lượng đáng kể (33,3%), còn đa phần thì có áp dụng nhưng không thường xuyên mỗi năm học chỉ thực hiện 2 –
15 3 giáo án (44,5%), còn lại có một phần rất nhỏ (22,2%) là áp dụng thường xuyên DHTG. Các giáo viên được khảo sát cũng cho rằng, DHTG nên áp dụng trong giờ học và kết hợp thêm với tiết tự chọn. Qua kết quả điều tra tôi nhận thấy trong số các nguyên nhân gây khó khăn cho việc áp dụng DHTG được đưa ra khảo sát, phần lớn giáo viên được hỏi đều đưa ra nguyên nhân “DHTG tốn nhiều thời gian và công sức để đầu tư thiết kế” và “Cơ sở vật chất thiếu thốn không đáp ứng cho PPDH này”, đó là hai nguyên nhân chủ yếu hạn chế việc áp dụng các phương pháp tích cực vào giảng dạy. Bên cạnh đó, nguyên nhân “Bản thân lúng túng trong việc chọn đề tài, thiết kế và triển khai giáo án” cũng chiếm số lượng lớn. Qua đây có thể thấy rằng giáo viên chưa thực sự hiểu hết được bản chất của DHTG và cách thức áp dụng DHTG nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh vào một số bài học cụ thể nên thường dẫn đến tâm lí thiếu tự tin chưa sẵn sàng áp dụng phương pháp mới này vào dạy học. Qua quá trình nghiên cứu và tìm hiểu tôi đã “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để thiết kế một số tiết học trong chương trình vật lý 11 nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh” để có thể thể khắc phục một số hạn chế của phương pháp dạy học truyền thống cũng như làm tài liệu tham khảo về phương pháp dạy học theo góc cho các đồng nghiệp cùng chuyên môn. Đồng thời với phương pháp này không chỉ áp dụng với môn Vật lí mà còn áp dụng với các bộ môn khác.