Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trường THPT

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:144

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trường THPT" đã đề xuất được các giải pháp mang tính thực tiễn, tính khoa học và tính mới, lần đầu tiên được áp dụng thành mô hình tại một trường THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trường THPT

RA SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM LỄ HỘI MÙA XUÂN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở TRƢỜNG THPT LĨNH VỰC: TRẢI NGHIỆM - HƢỚNG NGHIỆP Năm học: 2023 – 2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƢỜNG THPT LÊ VIẾT THUẬT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM LỄ HỘI MÙA XUÂN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở TRƢỜNG THPT Lĩnh vực: Trải nghiệm – Hƣớng nghiệp Tác giả: Thái Thị Phƣơng Chi - Phó Hiệu trƣởng Trần Thị Cẩm Vân – Giáo viên Vũ Hoàng Nguyên - Giáo viên Năm học: 2023 – 2024
MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................................... 1 I. Lý do chọn đề tài.................................................................................................... 1 II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 2 III. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 2 IV. Đóng góp mới của đề tài ..................................................................................... 2 V. Cấu trúc của đề tài ................................................................................................ 2 NỘI DUNG............................................................................................................... 3 I. Cơ sở của đề tài ...................................................................................................... 3 1. Cơ sở lý luận ......................................................................................................... 3 1.1. Giáo dục toàn diện.............................................................................................. 3 1.1.1. Khái niệm Giáo dục toàn diện......................................................................... 3 1.1.2. Nội dung giáo dục toàn diện ........................................................................... 3 1.2. Lễ hội mùa xuân.................................................................................................... 4 1.2.1. Khái niệm Lễ hội mùa xuân................................................................................. 4 1.2.2. Đặc điểm của chương trình hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân ................... 5 1.3. Tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trường THPT .................................... 5 2. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................................... 8 2.1. Thực trạng của học sinh về việc đánh giá kết quả giáo dục toàn diện của bản thân và nhu cầu tham gia hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân ............................ 8 2.2. Thực trạng về năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên ............................ 10 2.3. Thực trạng về tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân cho học sinh THPT ....................................................................................................................... 12 II. GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM LỄ HỘI MÙA XUÂN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở TRƯỜNG THPT ....................................................................................................................... 14 1. Xây dựng hoạt động Lễ hội mùa xuân trong khung chương trình mô hình Ngày hội trải nghiệm của nhà trường ............................................................................... 14 1.1. Mục tiêu của giải pháp ..................................................................................... 14 1.2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp .............................................................. 15 1.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp...................................................................... 16 1.4. Minh hoạ việc áp dụng giải pháp ..................................................................... 16 2. Thiết kế hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân ............................................... 19 2.1. Mục tiêu của giải pháp ..................................................................................... 19 2.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp ...................................................... 20 2.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp...................................................................... 22
2.4. Minh hoạ việc áp dụng giải pháp ..................................................................... 23 3. Tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân ................................................................................................................................. 35 3.1. Mục tiêu của giải pháp ..................................................................................... 35 3.2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp .............................................................. 35 3.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp...................................................................... 39 4.1. Mục tiêu của giải pháp ..................................................................................... 40 4.2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp .............................................................. 40 4.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp...................................................................... 40 4.4. Minh họa việc thực hiện giải pháp ................................................................... 41 III. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ............................................................................ 43 1. Mục đích thực nghiệm......................................................................................... 43 2. Đối tượng và cách thức tiến hành thực nghiệm .................................................. 43 3. Kết quả thực nghiệm ........................................................................................... 44 4. Một số kết quả nổi bật về công tác giáo dục toàn diện học sinh ........................ 45 IV. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT ...................................................................................................................... 46 1. Mục đích khảo sát ............................................................................................... 46 2. Nội dung và phương pháp khảo sát ..................................................................... 46 2.1. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 46 2.2. Phương pháp khảo sát và thang điểm đánh giá ................................................ 46 3. Đối tượng khảo sát .............................................................................................. 47 4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của giải pháp đề xuất............... 47 4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất ........................................................ 47 4.2. Tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất ........................................................ 48 4- Rất khả thi ........................................................................................................... 48 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 49 I. Những đóng góp của đề tài .................................................................................. 49 1. Tính mới của đề tài .............................................................................................. 49 2. Tính khoa học ...................................................................................................... 49 3. Tính hiệu quả ....................................................................................................... 49 II. Một số kiến nghị, đề xuất ................................................................................... 50 1. Với các cấp quản lý giáo dục .............................................................................. 50 2. Với giáo viên ....................................................................................................... 50
ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài 1. Trong sự nghiệp xây dựng và đổi mới đất nước của giai đoạn hiện nay, công tác giáo dục luôn được Đảng và Nhà nước hết sức coi trọng. Phát triển giáo dục theo hướng đổi mới căn bản và toàn diện là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Nghị quyết số 29-NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã khẳng định: “phải chú trọng giáo dục toàn diện, đó là giáo dục văn hóa, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.” Điều 2 của Luật Giáo dục (2005) cũng nêu rõ: “Đào tạo con ngƣời Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lí tƣởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành bồi dƣỡng nhân cách phẩm chất năng lực của công dân đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Như vậy ta có thể thấy, giáo dục toàn diện con người là một mục tiêu lớn không chỉ của riêng ngành Giáo dục mà còn của cả hoạch định phát triển tương lai của đất nước. Thế nhưng trong thực tế, tư tưởng của những người hoạt động trong ngành giáo dục và các bậc phụ huynh vẫn đánh đồng giữa giáo dục toàn diện với học giỏi toàn diện, và vì thế bỏ qua nhiều tiêu chí quan trọng như thể trạng, sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh. Đây là nguồn cơn cho những vấn đề bạo lực học đường, trầm cảm, tự kỷ, xuống cấp đạo đức… trong học sinh. Không những thế, trong thực tế thị trường nguồn lực luôn hiển hiện một nghịch lý là kết quả học tập của học sinh, sinh viên Việt Nam tương đối tốt nhưng họ lại thiếu kỹ năng để đáp ứng công việc, thiếu khả năng hoàn thành công việc một cách tự chủ khi bước vào bối cảnh mới. 2. Thực tế dạy học ở nhiều trường phổ thông trong cả nước và Nghệ An nói riêng đã chú trọng công tác giáo dục toàn diện học sinh bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú và từng bước đạt hiệu quả. Nhất là từ khi chương trình GDPT 2018 được áp dụng ở trường THPT, hoạt động trải nghiệm-hướng nghiệp đã được cụ thể hóa các nội dung và cách thức tổ chức. Các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh đã được tổ chức trong sự tăng cường mối quan hệ gia đình - nhà trường - xã hội được thực hiện với nhiều hình thức giáo dục phong phú, đa dạng gắn liền với trách nhiệm từ nhiều phía: Ban Giám hiệu nhà trường, giáo viên, phụ huynh học sinh. Tuy vậy, dù nhiều nhà trường, giáo viên có nhận thức tích cực về giáo dục toàn diện nhưng quá trình triển khai lại chưa đạt được hiệu quả như kỳ vọng do nhiều nguyên nhân. 3. Trong quá trình nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh, chúng tôi nhận thấy giáo dục trải nghiệm là giải pháp tối ưu. Nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục để tạo điều kiện tối đa nhất cho học sinh có cơ hội được trải nghiệm, từ đó mà giáo dục học sinh một cách toàn diện cả đức - trí - thể - mỹ - lao động một cách thiết thực, hiệu quả. Giáo dục trải nghiệm 1
cũng chính là hình thức giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục giai đoạn hiện nay. Những vấn đề nêu trên chính là lý do để chúng tôi tiến hành nghiên cứu và áp dụng đề tài: “Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trƣờng THPT” II. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp: Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trường THPT - Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu, thực nghiệm tại trường THPT Lê Viết Thuật trong hai năm học 2022-2023; 2023-2024 và đối chứng với các trường THPT trên địa bàn. III. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu - Phương pháp phân tích, tổng hợp - Phương pháp Test - Phương pháp khảo sát thực tiễn - Phương pháp so sánh đối chiếu IV. Đóng góp mới của đề tài - Đề tài Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trƣờng THPT đã đề xuất được các giải pháp mang tính thực tiễn, tính khoa học và tính mới, lần đầu tiên được áp dụng thành mô hình tại một trường THPT. - Đề tài đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục, đặc biệt là yêu cầu triển khai thực hiện chương trình GDPT 2018 và những điểm mới trong phương thức tuyển sinh của các trường đại học, cao đẳng trong giai đoạn hiện nay; đồng thời đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động thời đại công nghệ 4.0 và trí tuệ nhân tạo. V. Cấu trúc của đề tài - Phần một: Đặt vấn đề - Phần hai: Nội dung - Phần ba: Kết luận Ngoài 3 phần chính, còn có phần Phụ lục và Tài liệu tham khảo 2
NỘI DUNG I. Cơ sở của đề tài 1. Cơ sở lý luận 1.1. Giáo dục toàn diện 1.1.1. Khái niệm Giáo dục toàn diện Giáo dục (theo nghĩa rộng) là quá trình tác động có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch, có nội dung và bằng phương pháp khoa học của nhà giáo dục tới người được giáo dục trong cơ quan giáo dục, nhằm hình thành nhân cách cho họ. Giáo dục (theo nghĩa hẹp) là quá trình giúp người được giáo dục hình thành lý tưởng, động cơ, tình cảm, niềm tin, những nét tính cách của nhân cách, những hành vi thói quen cư xử đúng đắn trong xã hội thông qua việc tổ chức cho họ các hoạt động và giao lưu. Toàn diện: Theo từ điển tiếng Việt có nghĩa là “đầy đủ các mặt, không thiếu mặt nào” Từ đó có thể hiểu Giáo dục toàn diện là hoạt động giáo dục tổng thể, được tổ chức có kế hoạch, có mục đích, nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người. Để đạt được mục tiêu giáo dục toàn diện, cần kết hợp chặt chẽ năm mặt giáo dục về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ, lao động. 1.1.2. Nội dung giáo dục toàn diện Để thực hiện mục tiêu giáo dục đã xác định như trên, nhà trường cần thực hiện nội dung giáo dục toàn diện nhằm phát triển nhân cách học sinh. Tác giả Phan Thanh Long đã đưa ra khái niệm của 5 mặt giáo dục như sau: - Giáo dục đạo đức là những tác động sư phạm một cách có mục đích, có hệ thống, có kế hoạch của nhà giáo dục tới người được giáo dục (học sinh), để bồi dưỡng cho họ những phẩm chất đạo đức (chuẩn mực hành vi đạo đức) phù hợp với yêu cầu xã hội. - Giáo dục trí tuệ là hoạt động giáo dục trong đó nhà giáo dục tổ chức các hoạt động cho học sinh chiếm lĩnh hệ thống tri thức văn hóa, khoa học kỹ thuật và làm phát triển các kỹ năng, kỹ xảo tương ứng, phát triển trí lực và năng lực hoạt động trí tuệ của học sinh. - Giáo dục thể chất là sự tác động có mục đích, có nội dung, có phương pháp, có tổ chức của nhà giáo dục đến đối tượng giáo dục nhằm nâng cao sức khỏe, hình thành và phát triển các yếu tố thể chất cho họ. - Giáo dục lao động là bồi dưỡng cho học sinh quan niệm đúng đắn về lao động, tiến hành thực tiễn lao động và hình thành kỹ năng, thói quen lao động. - Giáo dục thẩm mỹ là giáo dục về cái đẹp, vận dụng cái đẹp của nghệ thuật, của tự nhiên và nét đẹp của cuộc sống xã hội để bồi dưỡng quan điểm thẩm mỹ và năng lực cảm thụ, thưởng thức, sáng tạo cái đẹp đúng đắn cho học sinh. 3
Năm mặt giáo dục này kết hợp chặt chẽ với nhau, tương hỗ, hòa quyện với nhau góp phần đào tạo học sinh trở thành con người mới toàn diện. Trên thực tế quá trình giáo dục luôn có sự tích hợp các nội dung giáo dục trên trong một hoạt động. Giáo dục trí tuệ không đơn thuần chỉ đạt đến những nhận thức về kiến thức tự nhiên và xã hội, mà trong đó còn lồng ghép cả giáo dục đạo đức, thẩm mỹ, lao động... Giáo dục thẩm mỹ không chỉ làm phát triển tư duy hình tượng, mà còn có tác dụng nâng cao hiệu quả hoạt động trí tuệ, thúc đẩy lao động trí óc. Bởi vậy, khi được tiếp xúc với những sự vật, hình tượng đẹp, học sinh có cảm xúc thẩm mỹ và hứng thú học tập hơn... Giáo dục thể chất giúp học sinh rèn luyện thân thể theo tiêu chuẩn “cái đẹp”, đó là cái đẹp của một cơ thể khỏe mạnh với sự phát triển cân đối, hài hòa, duyên dáng, được rèn luyện qua các loại hình thể dục... Với lao động, giáo dục thẩm mỹ giúp học sinh có nhu cầu thẩm mỹ trong lao động và yêu cầu thẩm mỹ với các sản phẩm lao động: làm việc theo kế hoạch nhất định, tổ chức hợp lý nơi làm việc, vận dụng các yếu tố thẩm mỹ vào lao động để tăng năng suất lao động như màu sắc, nhịp điệu... Giáo dục học sinh phát triển toàn diện chính là giúp học sinh hiểu và làm đúng 5 nội dung giáo dục trên. Toàn diện được hiểu là tất cả các mặt, các khía cạnh và giáo dục toàn diện chính là quá trình truyền thụ những tri thức, những kinh nghiệm, những kỹ năng... đồng thời bồi dưỡng những phẩm chất đạo đức cần thiết và chuẩn bị tâm thế cho người học đi vào vào cuộc sống lao động tự lập, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước. 1.2. Lễ hội mùa xuân 1.2.1. Khái niệm Lễ hội mùa xuân - Lễ hội là một sự kiện văn hóa được tổ chức mang tính cộng đồng. Lễ là hệ thống những hành vi, động tác nhằm biểu hiện sự tôn kính của con người với thần linh, phản ánh những ước mơ chính đáng của con người trước cuộc sống mà bản thân họ chưa có khả năng thực hiện. Hội hiểu theo nghĩa đầu tiên là cuộc vui tổ chức chung cho đông đảo người dự, theo phong tục hoặc nhân dịp đặc biệt. Thời gian lễ hội là thời gian thư giãn, nghỉ ngơi, nhịp dừng thú vị để chu kỳ mới được hình thành. Bởi vậy mùa xuân luôn là quãng thời gian mà lễ hội diễn ra nhiều nhất. Bởi người ta tin vào một khởi đầu với những tín ngưỡng thành kính và những hoạt động vui vẻ, thuận lợi sẽ mở đường cho hành trình một năm sau đó vạn sự hanh thông... Lễ hội mang lại niềm thành kính, sự hài hòa giữa nhận thức và hành xử xã hội, sự kỳ vọng vào những giá trị thẩm mĩ của cuộc sống, giá trị tích cực của hành động và lao động... Bởi thế ý nghĩa của nó rất gần với mục tiêu giáo dục toàn diện của ngành giáo dục. Và hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp Lễ hội mùa xuân dành cho học sinh của trường THPT Lê Viết Thuật vì thế đã ra đời. - Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân có nghĩa là tạo nên một hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm theo chủ đề nhất định, vừa có tính cố định khuôn mẫu vừa mang đặc trưng riêng của nhà trường mà không lẫn với các trường khác, trong đó, từng cá 4
nhân học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong môi trường nhà trường dưới sự hướng dẫn, tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, phẩm chất, nhân cách, các năng lực... từ đó tích lũy kinh nghiệm riêng cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Hoạt động nhằm giáo dục toàn diện học sinh, đáp ứng mục tiêu và yêu cầu đổi mới dạy học trong giai đoạn hiện nay. 1.2.2. Đặc điểm của chƣơng trình hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân Lễ hội mùa xuân là một hoạt động cụ thể hóa các nội dung của chương trình hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp ở nhà trường phổ thông. Bởi vậy mục đích hướng đến của nó là hiệu quả của việc tích hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục như: giáo dục đạo đức, giáo dục trí tuệ, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục giá trị sống, giáo dục truyền thống, giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thể chất, giáo dục lao động, giáo dục an toàn giao thông, giáo dục môi trường, giáo dục phòng chống tệ nạn xã hội, giáo dục các phẩm chất người lao động, nhà nghiên cứu,... Điều này giúp cho các nội dung thiết thực hơn, gần gũi với cuộc sống thực tế hơn, đáp ứng được nhu cầu hoạt động của học sinh, giúp các em vận dụng vào trong thực tiễn cuộc sống một cách dễ dàng, thuận lợi hơn. Nói một cách đơn giản là chương trình hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân tạo cơ hội cho học sinh hoạt động, các em được làm, được cụ thể hóa các kiến thức đã học, được áp dụng và kiểm nghiệm các vấn đề sách vở vào cuộc sống. Hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân có thể được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như trưng bày theo chủ đề mùa xuân, trò chơi, hội thi, hội chợ, diễn đàn, giao lưu, sân khấu hóa (kịch, thơ, hát, múa rối, tiểu phẩm...)… Mỗi một hình thức trên đều tiềm tàng trong nó những khả năng giáo dục nhất định. Lễ hội mùa xuân như cái tên của nó, sẽ được tổ chức vào mùa xuân. Thời gian được chọn là trước tết Nguyên đán hoặc ngày đầu tiên sau dịp nghỉ tết Nguyên đán. Học sinh náo nức chuẩn bị các hoạt động đón Tết hoặc học sinh tựu trường, mang theo dư âm của ngày tết, của tụ hội gia đình, của sự gặp gỡ giao lưu; mang theo niềm hứng khởi và rất nhiều hi vọng vào những điều tốt đẹp của những tháng ngày sắp tới... Lễ hội được tổ chức sẽ nhân lên rất nhiều nguồn năng lượng tích cực để các em thêm yêu cuộc sống, yêu hơn những ngày đến trường, và giúp các em có thêm rất nhiều kỉ niệm đẹp đẽ của thời học sinh. Đó cũng chính là giá trị của giáo dục trong thời đại mới. 1.3. Tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trƣờng THPT Tổ chức chương trình hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân là thực hiện đúng tinh thần đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên để đạt được hiệu quả giáo dục toàn diện như kỳ vọng thì còn phải nỗ lực nhiều hơn. Bởi các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường đang ở trong giai đoạn đầu áp dụng, kinh nghiệm tổ chức chưa nhiều, còn thiếu tính đồng bộ hệ thống, cần xây dựng khoa học, bài bản, thể hiện rõ mục tiêu giáo dục đào tạo của nhà trường. Bởi vậy, điều trước tiên cần khẳng định, tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần 5
giáo dục toàn diện học sinh là cần thiết, quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện. Bởi vì: - Tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng Lễ hội mùa xuân trước hết giúp công tác giáo dục toàn diện học sinh của mỗi nhà trường có tính hệ thống và chuyên nghiệp, thể hiện được tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi của nhà trường về mục tiêu giáo dục đào tạo của trường. - Tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân trong trường học có khả năng tích hợp được nhiều nội dung giáo dục, vận dụng được nhiều hình thức hoạt động trải nghiệm cùng một thời điểm nên việc giáo dục toàn diện được thực hiện một cách tự nhiên, sinh động, nhẹ nhàng, hấp dẫn, không gò bó và khô cứng, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí cũng như nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. Ngược lại, trong quá trình thiết kế, tổ chức, đánh giá các hoạt động của Lễ hội mùa xuân, cả giáo viên lẫn học sinh đều có cơ hội thể hiện sự sáng tạo, chủ động, linh hoạt của mình, làm tăng thêm tính hấp dẫn, độc đáo của các hình thức hoạt động. Hơn thế, hoạt động này còn làm gia tăng mối gắn kết giữa gia đình và nhà trường, tăng thêm sự phối hợp hoạt động giữa hội cha mẹ học sinh và thầy cô cũng như tình cảm của cha mẹ và các con khi cùng nhau trải nghiệm. - Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân tạo cơ hội cho tất cả học sinh được phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Nó có khả năng huy động sự tham gia tích cực của học sinh vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động: từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân; tạo cơ hội cho các em được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, được đánh giá và lựa chọn ý tưởng, được thể hiện, tự khẳng định mình, được tự đánh giá và đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và của bạn bè... Từ đó, giúp học sinh hoàn thiện bản thân mình: phát triển các kĩ năng học tập, tự chiếm lĩnh tri thức; phát triển trí tuệ; hoàn thiện nhân cách; tăng giá trị sống và phát triển các kĩ năng sống cho học sinh... - Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân có khả năng thu hút sự phối hợp, tham gia, liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường cùng chung ý thức trách nhiệm đối với công tác giáo dục toàn diện học sinh như: giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên bộ môn, cán bộ Đoàn, Ban Giám hiệu nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, hội khuyến học, các cơ quan, tổ chức doanh nghiệp ở địa phương, các nhà hoạt động xã hội, những nghệ nhân, những người lao động tiêu biểu ở địa phương, những tổ chức kinh tế,... Do vậy, hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân tạo điều kiện cho học sinh được học tập, giao tiếp rộng rãi với nhiều lực lượng giáo dục; được lĩnh hội nhiều nội dung giáo dục qua nhiều kênh khác nhau, với nhiều cách tiếp cận khác nhau. Điều đó làm tăng tính đa dạng, hấp dẫn và chất lượng, hiệu quả của hoạt động ngày hội trải nghiệm sáng tạo trong việc giáo dục toàn diện. 6
- Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân là một biện pháp tích cực để thực hiện nguyên lí học đi đôi với hành, nhà trƣờng với xã hội, lí luận gắn với thực tiễn, là thực hiện lời dạy của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng: Giáo dục phổ thông phải gắn liền với lịch sử, thiên nhiên, xã hội, con ngƣời địa phƣơng, làm cho việc giảng dạy và học tập ở nhà trƣờng thấm đƣợm hơn cuộc đời thực. Học sinh lúc đi học đã học, đã sống thực với xã hội xung quanh. 1.4. Những nguyên tắc của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện ở trƣờng THPT Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục toàn diện học sinh cần phải dựa trên những nguyên tắc sau: - Thứ nhất: Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân phải đảm bảo mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông và mục tiêu giáo dục đào tạo học sinh theo tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi của nhà trường. + Đảm bảo chương trình giáo dục phổ thông của các môn học theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (không thêm, bớt thời lượng làm thay đổi chương trình) + Đảm bảo triết lý giáo dục của nhà trường trong việc giáo dục, đào tạo học sinh về đầu ra: Học sinh của trường đạt những yêu cầu chung của học sinh THPT và tạo được bản sắc riêng của học sinh trường mình. - Thứ hai: Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân phải phù hợp với thực tiễn địa phương, điều kiện của nhà trường và nhu cầu tâm sinh lí lứa tuổi học sinh. - Thứ ba: Khi xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân cần xác định nội dung và thực hiện các bước chuẩn bị chu đáo. + Về nội dung giáo dục toàn diện, nhà trường và giáo viên cần cân nhắc những yêu cầu đã được xác định. + Hoạt động giáo dục trong Lễ hội mùa xuân cần tiến hành theo những bước đi cụ thể. Sau khi xác định được địa điểm, nội dung giáo dục toàn diện, mục tiêu và các yêu cầu về nội dung giáo dục toàn diện, giáo viên cần lập kế hoạch chi tiết các công việc cụ thể, từ chuẩn bị tiến hành giáo dục, tiến trình giáo dục và tổng kết, đánh giá hoạt động giáo dục. - Thứ tƣ: Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân cần kết hợp đa dạng các hình thức tổ chức thực hiện hoạt động Lễ hội mùa xuân để việc giáo dục toàn diện luôn hấp dẫn, thu hút được đông đảo học sinh và các lực lượng giáo dục khác tham gia. - Thứ năm: Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân cần phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, tạo điều kiện cho học sinh trải nghiệm và sáng tạo. Phải luôn đề cao vai trò hoạt động chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh, tránh tác động một chiều. Giáo viên luôn tạo điều kiện tối đa để học sinh được tham gia 7
vào các hoạt động giáo dục, từ các hoạt động trong khâu chuẩn bị như lập kế hoạch, phân công người thực hiện việc cụ thể. - Thứ sáu: Xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân cần đảm bảo tính linh hoạt, tính cập nhật. Mô hình cần có tính linh hoạt để đáp ứng những thay đổi trong nhu cầu và tình huống khác nhau. Các hoạt động và sự kiện trong mô hình cần được cập nhật thường xuyên để đáp ứng nhu cầu và sở thích của các học sinh. 2. Cơ sở thực tiễn Lƣu ý: Xem thêm phụ lục 1 liên quan đến các loại khảo sát thực trạng (gồm bảng hỏi, biểu đồ kết quả khảo sát) Để có căn cứ thực tiễn đề xuất giải pháp xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân ở trường THPT nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chúng tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng hơn 300 học sinh và 86 giáo viên của nhà trường trên các phương diện như sau: 2.1. Thực trạng của học sinh về việc đánh giá kết quả giáo dục toàn diện của bản thân và nhu cầu tham gia hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân a) Khảo sát Chúng tôi đã sử dụng bảng hỏi để khảo sát học sinh thuộc 3 khối lớp 10,11,12 với các nội dung như sau: - Em hãy đánh giá mức độ đạt đƣợc về kết quả giáo dục toàn diện của bản thân bằng cách lựa chọn con số phù hợp với em. (Ghi chú: 1=yếu, 2=trung bình, 3=khá, 4=tốt/giỏi) Bảng 1: Khảo sát đánh giá mức độ kết quả giáo dục toàn diện của học sinh Mức độ GD toàn diện Nội dung 1 2 3 4 Đạo đức Đánh giá hạnh kiểm Trí tuệ Đánh giá học lực Thể chất Đánh giá thể chất bản thân Lao động Đánh giá năng lực lao động Thẩm mỹ Đánh giá năng lực cảm thụ, thưởng thức, sáng tạo cái đẹp - Em có mong muốn đƣợc nhà trƣờng tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân để đƣợc phát triển bản thân toàn diện không, hãy chọn phƣơng án phù hợp với em. ① Muốn được tham gia ②Không muốn tham gia 8
b) Kết quả khảo sát: - Ở nội dung khảo sát thứ nhất có kết quả như sau: Bảng 2: Kết quả khảo sát học sinh đánh giá mức độ giáo dục toàn diện của bản thân Mức độ đánh giá Điểm Thứ TT GD toàn diện Yếu TB Khá Tốt/Giỏi Tổng TB bậc SL Điểm SL Điểm SL Điểm SL Điểm Đánh giá hạnh 1 63 63 67 134 76 228 106 424 312 2,72 1 kiểm 2 Đánh giá học lực 63 63 45 90 118 354 83 332 312 2,68 2 Đánh giá thể chất 3 73 73 77 154 97 291 65 260 312 2,49 4 bản thân Đánh giá năng lực 4 67 67 60 120 131 393 54 216 312 2,55 3 lao động Đánh giá năng lực cảm thụ, thưởng 5 83 83 99 198 73 219 57 228 312 2,33 5 thức, sáng tạo cái đẹp - Ở nội dung khảo sát thứ hai có kết quả như sau: 100% học sinh có nhu cầu tham gia các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp của nhà trường. c) Phân tích, đánh giá kết quả khảo sát: - Chất lượng giáo dục toàn diện học sinh dưới góc nhìn tự đánh giá của bản thân các em đang ở mức thấp, tương ứng với mức độ trung bình và khá. Cao nhất là chỉ số về giáo dục đạo đức, thấp nhất là chỉ số về giáo dục thẩm mỹ (năng lực thẩm mỹ) - đây là phương diện giáo dục được coi là còn khó khăn nhất của nhiều nhà trường, chứ không riêng gì trường THPT Lê Viết Thuật. Tất cả học sinh đều có nhu cầu được tham gia các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp do nhà trường tổ chức. - Nguyên nhân: Thứ nhất, giáo dục đạo đức là phương diện luôn được coi trọng nhất. Thứ hai, các hoạt động trải nghiệm để giáo dục toàn diện học sinh chưa được nhà trường chú trọng xây dựng một cách đồng bộ, có tính hệ thống, có mục tiêu và kế hoạch khoa học, cụ thể. Đặc biệt, nhà trường chưa áp dụng các chương trình hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp thể hiện được triết lí giáo dục của trường. 9
2.2. Thực trạng về năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên a) Khảo sát Chúng tôi đã sử dụng bảng hỏi để khảo sát năng lực giáo dục tổ chức các hoạt động giáo dục trải nghiệm để giáo dục toàn diện học sinh của 86/108 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Nội dung khảo sát như sau: - Thầy/cô nhận thức nhƣ thế nào về tầm quan trọng của giáo dục toàn diện thông qua hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân, hãy lựa chọn phƣơng án thầy cô cho là phù hợp. ① Không quan trọng ② Ít quan trọng ③ Quan trọng ④ Rất quan trọng. - Thầy/cô hãy tự đánh giá mức độ năng lực giáo dục trải nghiệm của bản thân nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện cho học sinh THPT (Ghi chú:1=không thành thạo, 2=ít thành thạo, 3=thành thạo, 4=rất thành thạo) Bảng 3: Khảo sát năng lực thành phần của năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên Mức độ Năng lực tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm 1 2 3 4 1. Năng lực lựa chọn nội dung để xây dựng hoạt động giáo dục trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện học sinh 2. Năng lực thiết kế hoạt động giáo dục trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện học sinh 3. Năng lực tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động giáo dục trải nghiệm 4. Năng lực huy động các nguồn lực để tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm b) Kết quả khảo sát - Kết quả thu được từ bảng hỏi thứ nhất như sau: 98% giáo viên nhận thức tầm quan trọng của giáo dục toàn diện thông qua hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân. - Kết quả thu được từ bảng hỏi thứ 2 như sau: 10
Bảng 4: Kết quả khảo sát năng lực thành phần của năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên Mức độ đánh giá Năng lực tổ chức Không Ít thành Thành Rất thành Thứ TT hoạt động giáo dục thành Tổng TB thạo thạo thạo bậc trải nghiệm thạo SL Điểm SL Điểm SL Điểm SL Điểm Năng lực lựa chọn nội dung để xây dựng hoạt 1 động giáo dục 25 25 33 66 19 57 9 36 86 2,14 1 trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện học sinh Năng lực thiết kế hoạt động giáo 2 dục trải nghiệm 27 27 42 84 15 45 2 8 86 1,91 2 nhằm giáo dục toàn diện HS Năng lực tổ chức, hướng dẫn học 3 sinh thực hiện 34 34 46 92 3 9 3 12 86 1,71 3 hoạt động giáo dục trải nghiệm Năng lực huy động các nguồn 4 lực để tổ chức 77 77 5 10 1 3 3 12 86 1,19 4 hoạt động giáo dục trải nghiệm c) Phân tích, đánh giá kết quả khảo sát - Thứ nhất, hầu hết tất cả giáo viên đều nhận thức được tầm quan trọng của xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh THPT. Thứ hai, giáo viên tự đánh giá mức thực hiện các năng lực thành phần của năng lực giáo dục trải nghiệm còn ở mức dưới trung bình và trung bình. Trong đó năng lực được đánh giá ít thành thạo nhất là năng lực huy động các nguồn lực trong và ngoài nhà trường để tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm. Năng lực lựa chọn nội dung để xây dựng hoạt động giáo dục trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện học sinh được giáo viên tự đánh giá là thành thạo hơn cả. Như vậy, thực trạng về năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên THPT nhìn chung còn nhiều hạn chế, điều này đòi hỏi cần có những giải pháp để nâng cao năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên. 11
- Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế về năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên ở trường THPT như: không được tiếp cận và không được tập huấn thường xuyên; không có thời gian để tìm hiểu vì nhiệm vụ chuyên môn cũng rất nặng nề; do chưa có cơ chế, chính sách cụ thể cho hoạt động giáo dục này... Việc xác định thực trạng năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên và xác định những nguyên nhân của thực trạng này có ý nghĩa quan trọng, vừa để có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực giáo viên, vừa làm căn cứ để đề xuất giải pháp phù hợp trong việc xây dựng hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. 2.3. Thực trạng về tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân cho học sinh THPT a) Khảo sát - Chúng tôi đã sử dụng bảng hỏi để khảo sát 86/108 cán bộ, giáo viên, nhân viên trường THPT về thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh của trường. Nội dung khảo sát yêu cầu các giáo viên tự đánh giá về hình thức tổ chức, hiệu quả của các hình thức tổ chức, chủ thể tổ chức hoạt động. - Bảng hỏi như sau: Thầy/cô hãy tự đánh giá mức độ hiệu quả của các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện học sinh THPT. Đánh dấu X vào con số thầy/cô cho là phù hợp. (Ghi chú: 1=hiệu quả rất thấp, 2=hiệu quả thấp, 3=hiệu quả cao, 4=hiệu quả rất cao). Bảng 5: Khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh Mức độ Thực trạng về tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm cho HS 1 2 3 4 1. Tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm trong các tiết học của môn học chính khoá 2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm qua các hình thức sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, giáo dục theo chủ đề thuộc hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp (chương trình GDPT 2018) 3. Tổ chức hoạt động trải nghiệm qua các chuyên đề ngoại khóa môn học 4. Tổ chức hoạt động trải nghiệm qua hoạt động của Đoàn TNCSHCM 5. Tổ chức hoạt động trải nghiệm qua các câu lạc bộ của học sinh 12
b) Kết quả khảo sát Kết quả khảo sát thu được như sau: Bảng 6: Kết quả khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh Mức độ đánh giá Năng lực tổ chức T Hiệu quả Hiệu quả Hiệu quả Hiệu quả Thứ hoạt động giáo Tổng TB T rất thấp thấp cao rất cao bậc dục trải nghiệm SL Điểm SL Điểm SL Điểm SL Điểm 1. Tổ chức hoạt động học tập trải 1 nghiệm trong các 24 24 29 58 32 96 1 4 86 2,12 5 tiết học của môn học chính khoá 2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm 2 thuộc Hoạt động 0 0 4 8 75 225 7 28 86 3,03 1 TN-HN (chương trình GDPT 2018) 3. Tổ chức hoạt động trải nghiệm 3 qua các chuyên đề 2 2 43 86 39 117 2 8 86 2,48 2 ngoại khóa môn học 4. Tổ chức hoạt động trải nghiệm 4 19 19 29 58 37 111 1 4 86 2,23 4 qua hoạt động của Đoàn TNCSHCM 5. Tổ chức hoạt động trải nghiệm 5 17 17 17 34 49 147 3 12 86 2,44 3 qua các câu lạc bộ của học sinh c) Phân tích, đánh giá kết quả khảo sát - Từ năm học 2021-2022 trở về trước, nhà trường đã tổ chức một số hình thức hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh nhưng chưa quy mô, đồng bộ, hiệu quả ở mức độ trung bình. Theo quan sát, tìm hiểu của chúng tôi thì hình thức giáo 13
dục trải nghiệm được thực hiện nhiều trong các tiết học chính khoá, ở một số nội dung môn học. Và từ năm học 2022-2023, có thêm hình thức giáo dục trải nghiệm bắt buộc đó là Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp với tổng thời lượng 105 tiết/năm, được tổ chức tương đối hiệu quả. Thấp hơn cả là hoạt động trải nghiệm trong các tiết học chính khoá. Các hoạt động trải nghiệm theo chủ đề và có quy mô toàn trường rất ít được tổ chức. Nhìn chung, hiệu quả của các hình thức hoạt động giáo dục trải nghiệm còn thấp, đang ở mức trung bình. - Nguyên nhân: Chủ thể tổ chức hoạt động năng lực giáo dục trải nghiệm còn hạn chế; không có cán bộ chuyên trách tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm; không có chuyên môn về tổ chức trải nghiệm; không có sự phối hợp một cách đồng bộ giữa các bộ phận tổ chức hoạt động; áp lực chương trình học văn hoá dày đặc, nặng về thành tích... Thực trạng này cần đặt ra yêu cầu cấp thiết cần phải có giải pháp mới mẻ, có tính thực tiễn và khả thi cao. Đó là: xây dựng các chương trình hoạt động trải nghiệm trong đó có hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân mang đặc trưng riêng phù hợp với truyền thống giáo dục nhà trường nhằm đẩy mạnh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh, từng bước nâng tầm uy tín của nhà trường trong sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, cung cấp nguồn lao động chất lượng cao cho địa phương, vùng miền và quốc gia. II. GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM LỄ HỘI MÙA XUÂN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở TRƢỜNG THPT Một hoạt động giáo dục trải nghiệm phải thuộc chương trình nhà trường, được tổ chức thực hiện có kế hoạch và đúng quy định, nhằm đạt mục tiêu giáo dục toàn diện đã đặt ra. Dựa trên nguyên tắc này, chúng tôi mô tả giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học ở trường THPT theo các phương diện như sau: Xây dựng hoạt động Lễ hội mùa xuân trong khung chương trình mô hình Ngày hội trải nghiệm của nhà trường; Thiết kế hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân; Tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân; Huy động các nguồn lực hỗ trợ tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân. 1. Xây dựng hoạt động Lễ hội mùa xuân trong khung chƣơng trình mô hình Ngày hội trải nghiệm của nhà trƣờng 1.1. Mục tiêu của giải pháp Biện pháp này đưa ra nhằm khẳng định khâu đầu tiên của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân đó là cần xây dựng được hoạt động này nằm trong khung chương trình tổng thể của mô hình hoạt động trải nghiệm của nhà trường, để thực hiện được mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể trong việc giáo dục toàn diện học sinh ở trường THPT. 14
1.2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp Để xây dựng được hoạt động Lễ hội mùa xuân nằm trong khung chương trình mô hình Ngày hội trải nghiệm của nhà trường, chúng tôi đã thực hiện các bước cụ thể như sau: - Bƣớc 1: Nhà trường xây dựng được khung chương trình của mô hình Ngày hội trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện học sinh. Khung chương trình mang tính vĩ mô, bao quát toàn bộ các hoạt động đa dạng về nội dung và hình thức (trong đó có hoạt động Lễ hội mùa xuân) nhằm phát triển toàn diện học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Xây dựng bằng cách như sau: + Xác định các căn cứ để xây dựng khung chương trình: (1) Các công văn chỉ đạo về giáo dục trải nghiệm và chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học của cấp trên. (2) Chương trình GDPT 2018. (3) Căn cứ điều kiện thực tế của nhà trường trên các mặt như: chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh, nhu cầu của học sinh về việc tham gia Ngày hội trải nghiệm để được phát triển toàn diện bản thân; năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên; điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực bên ngoài của nhà trường... + Xác định mục đích, yêu cầu của khung chương trình mô hình Ngày hội trải nghiệm. ++ Phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục trải nghiệm và chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. ++ Thể hiện tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi của nhà trường trong công tác giáo dục đào tạo học sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới và nhu cầu xã hội về thị trường lao động. ++ Yêu cầu các hoạt động của mô hình Ngày hội trải nghiệm được tổ chức thực hiện phải mang lại hiệu quả, thiết thực, phát huy được tối đa năng lực, tâm huyết của giáo viên trong công tác này và các em học sinh thực sự được phát triển toàn diện. + Xây dựng khung nội dung Ngày hội trải nghiệm theo năm học. Nội dung của Ngày hội trải nghiệm phải đảm bảo các thông tin như: Hình thức tổ chức hoạt động Ngày hội trải nghiệm; Chủ đề Ngày hội trải nghiệm; Đối tượng được trải nghiệm; Chủ thể tổ chức hoạt động Ngày hội trải nghiệm; Thời gian, địa điểm tổ chức hoạt động Ngày hội trải nghiệm; Đối tác đồng hành; Nguồn lực trong nhà trường; Nguồn lực ngoài nhà trường đồng hành hoạt động giáo dục trải nghiệm... + Xác định nhiệm vụ, biện pháp tổ chức thực hiện: Khung chương trình làm rõ được nhiệm vụ của các thành phần trong công tác giáo dục trải nghiệm gắn với mô hình Ngày hội trải nghiệm của nhà trường với các biện pháp tổ chức thực hiện cụ thể để mang lại hiệu quả thiết thực. 15
- Bƣớc 2: Đưa hoạt động Lễ hội mùa xuân vào khung chương trình hợp lí, phù hợp với mục tiêu và kế hoạch giáo dục tổng thể của nhà trường. + Xác định hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân thuộc nhóm hoạt động gắn với những ngày lễ lớn, sự kiện trong năm trong mô hình Ngày hội trải nghiệm; + Xác định các yếu tố của hoạt động Lễ hội mùa xuân trong khung mô hình: Hình thức tổ chức hoạt động; Chủ đề; Đối tượng được trải nghiệm; Chủ thể tổ chức hoạt động; Thời gian, địa điểm tổ chức hoạt động; Đối tác đồng hành; Nguồn lực trong nhà trường; Nguồn lực ngoài nhà trường đồng hành hoạt động giáo dục trải nghiệm... 1.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp - Để thực hiện giải pháp này một cách hiệu quả, nhà trường phân công Phó Hiệu trưởng phụ trách có thế mạnh nhiều mặt trong công tác giáo dục trải nghiệm điều hành xây dựng nội dung chương trình của mô hình Ngày hội trải nghiệm và hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân. - Có quy chế đánh giá thi đua việc thực hiện kế hoạch mô hình Ngày hội trải nghiệm nói chung và hoạt động trải nghiệm Lễ hội mùa xuân nói riêng. - Có chính sách, chế độ hợp lý đối với người thực hiện nhiệm vụ giáo dục trải nghiệm của nhà trường để phát huy năng lực của giáo viên trong việc giáo dục toàn diện học sinh. 1.4. Minh hoạ việc áp dụng giải pháp Chúng tôi đã xây dựng hoạt động Lễ hội mùa xuân trong khung chương trình mô hình Ngày hội trải nghiệm của nhà trường tuân thủ các khâu nêu trên, và dưới đây là minh họa về khung chương trình: SỞ GD&ĐT NGHỆ AN CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƢỜNG THPT LÊ VIẾT THUẬT Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Vinh, ngày tháng năm 2022 KHUNG CHƢƠNG TRÌNH Mô hình Ngày hội trải nghiệm trƣờng THPT Lê Viết Thuật - Căn cứ công văn số .... /SGDĐT-THPT ngày ... tháng ... năm của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An về việc thực hiện nhiệm vụ năm học 2022-2023; - Căn cứ vào chƣơng trình GDPT 2018 và việc phân bố các lớp học theo định hƣớng chƣơng trình gồm các môn học/nội dung bắt buộc và tự chọn; - Căn cứ điều kiện thực tế của nhà trƣờng: Chất lƣợng giáo dục toàn diện của học sinh trƣờng THPT Lê Viết Thuật, nhu cầu của học sinh về phát triển toàn diện bản thân; Năng lực giáo dục trải nghiệm của giáo viên trƣờng THPT Lê Viết Thuật; điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực bên ngoài của nhà trƣờng. 16