zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động trò chơi trong tiết học thực hành Tiếng Việt 10

Chia sẻ: Caphesuadathemhanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:34

Báo xấu

33
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này là xác định cơ sở lý luận của việc sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi học tập trong giờ học thực hành Tiếng Việt. Điều tra, khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng việc dạy và học giờ thực hành Tiếng Việt của học sinh lớp 10. Đề xuất việc áp dụng phương pháp trò chơi học tập vào một giờ học thực hành cụ thể.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động trò chơi trong tiết học thực hành Tiếng Việt 10

Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ TĨNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÒ CHƠI TRONG GIỜ HỌC THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT 10 Môn học: Ngữ Văn 1
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Hà Tĩnh, tháng 9 năm 2018 NHỮNG TỪ NGỮ ĐƯỢC VIẾT TẮT TT Từ ngữ được viết tắt Viết tắt 1 Giáo viên GV 2 Học sinh HS 3 Trung học phổ thông THPT 4 Trung học cơ sở THCS 5 Sách giáo khoa SGK 6 Dẫn chương trình DCT 7 Giám khảo GK 2
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 MỤC LỤC Trang A. PHẦN MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Đối tượng nghiên cứu 2 3. Phạm vi nghiên cứu 2 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2 5. Phương pháp nghiên cứu 2 6. Giả thiết khoa học 2 7. Đóng góp của đề tài 3 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 I. Cơ sở khoa học 4 1. Cơ sở lý luận 4 2. Cơ sở thực tiễn 5 2.1. Thực trạng chung việc dạy và học giờ thực hành Tiếng Việt 5 2.2. Khảo sát thực trạng dạy và học giờ thực hành Tiếng Việt tại đơn vị 6 công tác II. Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 8 lớp 10 1. Đặc điểm, tính chất của tiết thực hành Tiếng Việt trong chương trình 8 Ngữ văn 10 2. Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 8 2.1. Công tác chuẩn bị 9 2.2. Các bước tiến hành 9 2.3. Một số yêu cầu, lưu ý 10 2.3.1. Đối với việc thiết kế trò chơi 2.3.2. Đối với tổ chức lớp học 11 3. Giáo án thực nghiệm 11 4. Kết quả thực hiện 19 3
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 21 1. Kết luận 21 2. Ý nghĩa của đề tài 22 3. Kiến nghị, đề xuất 22 TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH……………………………………….......... 23 PHỤ LỤC…………………………………………………………………….….. 24 4
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 A. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Làm thế nào để tạo sự hứng khởi trong một giờ học? Câu hỏi đó có lẽ là câu hỏi thường trực trong tâm trí người giáo viên trước mỗi giờ lên lớp. Trong một giờ học, nếu như người dạy tạo được sự hứng thú, niềm say mê cho người học, thì có nghĩa giờ học đó đã thành công hơn nửa. Nhưng thực tế đáng buồn là các giờ học hiện nay, đặc biệt là giờ học văn lại đang diễn ra một cách nhàm chán, tẻ nhạt. Các giờ đọc văn vẫn thường xuất hiện hiện tượng đọc – chép. Các giờ Tập Làm Văn, Tiếng Việt lại thường được giáo viên tiến hành theo kiểu ra bài tập cho học sinh làm,…chính bởi vậy, mỗi giờ học văn trôi qua trong sự nhàm chán, hoặc không khí nặng nề, lê thê. Theo quan điểm giáo dục hiện đại, người giáo viên giỏi không hẳn là người giáo viên giảng bài hay, truyền thụ tốt, mà chính là người giáo viên biết khơi nguồn cảm hứng cho học sinh, đánh thức trong các em niềm say mê đối với môn học.Làm cách nào để thể hiện được sự sôi nổi, hào hứng của một giờ học văn? Làm cách nào để đánh thức niềm say mê và nhiệt huyết trong mỗi người học sinh? Tôi đã trăn trở về câu hỏi này trong rất nhiều năm, và cuối cùng phát hiện ra rằng, cách tốt nhất để chúng ta thay đổi cách nhìn nhận của học sinh về môn văn chính là thay đổi bản thân mỗi người giáo viên. Điều trước hết, chính là sự thay đổi về phương pháp. Phương pháp vận dụng, tổ chức trò chơi trong giờ học không phải là một phương pháp mới mẻ. Phương pháp này đã, đang được áp dụng và mang lại hiệu quả khá cao trong giờ học của các cháu mầm non, tiểu học. Tuy nhiên, việc vận dụng phương pháp này trong giờ học văn của học sinh THPT lại là điều rất ít khi xảy ra. 5
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Một tình trạng phổ biến là giáo viên tạo tâm lý và gây sức ép cho học sinh ngay từ những giờ học đầu tiên. Bản thân tôi cũng đã từng mắc phải sai lầm này. Vào những buổi học đầu tiên, giáo viên đã mào đầu, chuẩn bị tâm thế để học sinh học tập nghiêm túc với những lý do: chương trình THPT khó, nhiều kiến thức, các em đã là những đoàn viên trưởng thành, cần có ý thức học tập vì tương lai,… Chúng ta quên mất rằng, các em dù ở lứa tuổi nào cũng cần được vui chơi. Tâm thế sẵn sàng để mang lại hiệu quả tốt nhất cho giờ học không phải là sự gồng mình căng thẳng, mà chính là sự thoải mái. Trong quá trình giảng dạy ở trường THPT, tôi nhận thấy rằng, học sinh THPT, kể cả các học sinh cuối cấp, khi áp dụng phương pháp trò chơi vào giờ học đều tạo được sự hứng thú cho các em, giờ học diễn ra sôi nổi, hiệu quả tiếp thu bài cao. Không những thế, đối với một số giờ học được chuẩn bị kĩ lưỡng, thành công của giờ học còn vượt ngoài sự mong đợi. Chính vì những lý do đó, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến kinh nghiệm của mình với đề tài: “Tổ chức hoạt động trò chơi trong tiết học thực hành Tiếng Việt 10”. Đề tài tôi đưa ra không phải là một đề tài mới, nhưng xét về góc độ thiết thực, tôi nghĩ mình đã làm được yêu cầu này. Hi vọng đề tài này sẽ góp phần nhỏ bé của một người giáo viên vào công cuộc đổi mới toàn diện của ngành giáo dục tỉnh nhà. 2. Đối tượng nghiên cứu Phương pháp tổ chức trò chơi học tập trong giờ thực hành Tiếng việt thuộc chương trình Ngữ Văn 10 3. Phạm vi nghiên cứu Tiết học thực hành Tiếng Việt trong chương trình Ngữ Văn 10 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Xác định cơ sở lý luận của việc sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi học tập trong giờ học thực hành Tiếng Việt. Điều tra, khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng việc dạy và học giờ thực hành Tiếng Việt của học sinh lớp 10 6
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Đề xuất việc áp dụng phương pháp trò chơi học tập vào một giờ học thực hành cụ thể 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp điều tra, khảo sát nhằm thu thập thông tin, thống kê hình thành các số liệu để tạo cơ sở thực tiễn cho đề tài. Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết nhằm tổng hợp, phân tích tài tài liệu, công trình nghiên cứu nhằm hình thành cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu. Phương pháp thực nghiệm nhằm khẳng định tính hiệu quả, khả thi của đề tài. Một số phương pháp khác: so sánh, quan sát, minh họa,… 6. Giả thiết khoa học Sáng kiến đề xuất một phương pháp giáo dục tiến bộ, áp dụng vào những giờ học thực hành Tiếng Việt cụ thể. Nếu đề tài này áp dụng thành công, chúng ta có thể thay đổi được suy nghĩ của cả giáo viên lẫn học sinh về vai trò của các giờ học thực hành, kích thích khơi dậy được niềm hứng khởi của học sinh trong các giờ học. Thông qua đó, giúp các em thêm yêu quý, có ý thức giữ gìn tiếng Việt – điểm khởi đầu của lòng yêu tổ quốc. Xét về hoạt động học tập, việc sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi trong giờ học cũng có thể xem là một hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Tổ chức hoạt động này thường xuyên trong giờ học cũng là một cách giúp học sinh rèn luyện các kĩ năng, hình thành các phẩm chất, năng lực cần có. Đồng thời, giờ học cũng sẽ phát huy được tối đa sự chủ động, sáng tạo của học sinh, thoát khỏi phương pháp dạy học truyền thống vốn dĩ đã lỗi thời, đưa giáo viên trở về đúng nhiệm vụ là người tổ chức, hướng dẫn và đánh giá. Từ đó, chất lượng giáo dục sẽ được nâng cao. 7. Đóng góp của đề tài Đề tài tôi đưa ra không hẳn là một đề tài mới mẻ, cũng không đề cập đến một vấn đề lớn mang tính chất vĩ mô. Đề tài chỉ đề cập đến vấn đề áp dụng phương pháp dạy học mới trong những giờ học thực hành của phân môn Tiếng Việt của khối 10. Thiết nghĩ, đổi mới giáo dục là sự đổi mới toàn diện, đầy đủ và 7
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 đồng bộ. Tôi muốn thể hiện sự đổi mới đó bắt đầu từ sự đổi mới trong những tiết học cụ thể và thiết thực nhất. Tôi tin rằng đề tài này sẽ góp phần hữu ích cho giáo viên, nhất là giáo viên Ngữ Văn trong việc thể nghiệm những phương pháp mới trong giờ học Tiếng Việt nói chung và giờ học thực hành Tiếng Việt nói riêng. 8
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ KHOA HỌC 1. Cơ sở lý luận 1.1.Hòa theo xu thế chung của thời đại, nền giáo dục nước ta cũng đang dần dần đổi mới để đáp ứng các yêu cầu cấp bách của xã hội. Trong những năm qua, Đảng và nhà nước ta đã ban hành rất nhiều những văn bản chỉ thị về việc đổi mới giáo dục, đặc biệt là đổi mới phương pháp giáo dục. Theo Luật giáo dục số 38/2005/QH11, điều 28: phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. Nghị quyết số 29 NQ/TW về đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo cũng nêu rõ nhiệm vụ của giáo dục là “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học…Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng”.Một trong những nhiệm vụ của đổi mới hoạt động giáo dục là tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Đối với môn Ngữ văn nói chung, phân môn Tiếng Việt nói riêng, khi giáo viên tiến hành tổ chức cho học sinh thực hành, chính là hướng dẫn các em trải nghiệm. Nói như vậy, trong tình hình hiện nay, việc chú ý đến đổi mới giờ học thực hành trong phân môn Tiếng Việt là điều cực kì cần thiết. 1.2.Trò chơi học tập là trò chơi có luật và những nội dung cho trước, là trò chơi của sự nhận thức, hướng đến sự mở rộng, chính xác hoá, hệ thống hóa các biểu tượng đã có nhằm phát triển các năng lực trí tuệ, giáo dục lòng ham hiểu biết của trẻ trong đó nội dung học tập kết hợp với hình thức chơi. Bản chất của phương pháp sử dụng trò chơi học tập là dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh. Dưới sự hướng dẫn của GV, HS được hoạt động bằng cách tự chơi trò chơi trong đó mục đích của trò chơi là chuyển tải mục 9
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 tiêu của bài học. Luật chơi (cách chơi) thể hiện nội dung và phương pháp học, đặc biệt là phương pháp học tập có sự hợp tác và sự tự đánh giá. Phương pháp tổ chức trò chơi trong giờ học mang lại khá nhiều hiệu quả tích cực cho cả học sinh lẫn giáo viên: Kích thích, tạo sự hứng khởi cho học sinh, giờ học diễn ra sôi nổi, tránh tình trạng nhàm chán, tẻ nhạt trong các giờ thực hành Tiếng Việt thông thường. Thông qua hoạt động vui chơi, học sinh nắm kiến thức một cách chủ động, sáng tạo hơn, tiếp thu bài tốt hơn. Thu hút được số đông học sinh tham gia. Rèn luyện cho các em nhiều kĩ năng: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng vận động, kĩ năng thuyết trình, kĩ năng phản biện…bồi dưỡng tinh thần học hỏi, đoàn kết, thi đua, kĩ năng phán đoán, … Hình thành và phát triển cho các em một số năng lực, phẩm chất cần có: phẩm chất trung thực, tự trọng, chí công, vô tư; Tự lập, tự tin, tự chủ; năng lực sáng tạo, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ,… Tạo nên sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, giữa các học sinh trong lớp. Phương pháp dạy học bằng trò chơi học tập được sử dụng khá phổ biến trong các giờ dạy của bậc mầm non, tiểu học, nhưng lại ít được sử dụng trong các bậc học trung học cơ sở và trung học phổ thông. Thiết nghĩ, nếu chúng ta cho rằng học sinh trung học đã lớn và vì tính chất thi cử nên chỉ hướng các em quan tâm đến duy nhất việc học thì đây là một sai lầm. Càng nhiều kiến thức nhồi nhét, càng khiến các em hoặc là áp lực hơn dẫn đến căng thẳng, hoặc là bỏ bê vì nghĩ rằng không thể theo kịp. Chúng ta cần phải hiểu rằng, không chỉ trẻ nhỏ mới cần được vui chơi, mà tất cả mọi người đều cần. 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng chung việc dạy và học thực hành Tiếng Việt Cần phải nói rõ là hiện nay các giờ học thực hành rất ít được quan tâm. Thực trạng này xảy ra trong cả 2 phía giáo viên lẫn học sinh. 10
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Về phía học sinh, học sinh chúng ta hiện nay còn rất ít quan tâm tới các giờ học thực hành. Thực trạng này xảy ra phổ biến trong tất cả các môn học, trong đó có Ngữ văn. Nguyên nhân này phần lớn là do tư tưởng học lý thuyết nhồi nhét từ xưa để lại. Thông thường, sự chuẩn bị bài của các em đối với các giờ thực hành Tiếng Việt rất qua quýt, sơ sài, chủ yếu là hình thức đối phó. Các em chỉ quan tâm đến việc giải các bài tập trong sách giáo khoa phòng khi giáo viên gọi trả bài. Trong khi đó, việc giải bài tập hoặc là tìm ra lời giải trong các sách tham khảo lại là điều không mấy khó khăn. Tâm lý coi nhẹ thực hành là một tâm lý chung của học sinh Việt Nam chúng ta. Về phía giáo viên, giáo viên Ngữ Văn vẫn đang chủ yếu tập trung vào phân môn Đọc Văn mà xem nhẹ 2 phân môn còn lại, đặc biệt là Tiếng Việt. Các giờ thực hành thường diễn ra trong tình trạng qua loa, xong chuyện, thậm chí có một số giáo viên chỉ cho học sinh ngồi làm bài tập trong cả tiết học. Phương pháp chủ đạo mà giáo viên đưa ra trong giờ học thực hành là cho học sinh làm những bài tập có sẵn trong sách giáo khoa sau đó chấm bài cho điểm. Thực tế cho thấy, trong các giờ thao giảng, rất hiếm khi giáo viên lựa chọn giờ Tiếng Việt, đặc biệt là giờ thực hành.Một số giáo viên tuy đã có ý thức cố gắng đổi mới phương pháp trong các giờ học thực hành nhưng nhiều giờ học diễn ra vẫn theo kiểu hình thức chứ chưa thực sự đổi mới. Trước mỗi giờ thực hành, giáo viên và học sinh thường không hề có sự chuẩn bị, bởi vậy giờ học diễn ra rất rập khuôn và nhàm chán. Tình trạng này kéo dài, dẫn tới việc cả học sinh lẫn giáo viên dần dần bỏ rơi các giờ học thực hành Tiếng Việt. 2.2.Khảo sát thực trạng dạy và học giờ thực hành Tiếng Việt tại đơn vị công tác Kết quả khảo sát về mức độ hứng thú của GV/HS trong các giờ thực hành Tiếng Việt: (số liệu điều tra thống kê trong năm học 20162017) Câu hỏi: Thầy cô/ em có Học sinh Giáo viên hứng thú với các giờ học (118 HS của 3 lớp (12 giáo viên tổ Ngữ 11
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 thực hành tiếng Việt khối 10) Văn) không? Hứng thú 13/118 3/12 Chiếm 11,02% Chiếm 25% Bình thường 52/118 5/12 Chiếm 44,07% Chiếm 41,67% Không hứng thú 53/118 4/12 Chiếm 44,91% Chiếm 33,33% Về phía học sinh, 13 em có hứng thú với giờ học Tiếng Việt chủ yếu là vì giờ học thực hành dễ lấy điểm miệng, không phải học bài cũ,… Trong số 53 em không hứng thú với giờ học Tiếng việt, có cả một số em học lực khá, lý do là vì giờ học thực hành khô khan, tẻ nhạt, không có gì mới mẻ… Các học sinh còn lại tỏ ra bình thường với giờ học thực hành Tiếng Việt, đa phần khi hỏi vì sao các em đều không thể trả lời được lý do, thiết nghĩ là bởi vì các em căn bản không hứng thú với môn Ngữ văn. Về phía giáo viên, tỷ lệ giáo viên có hứng thú với giờ thực hành Tiếng Việt rất thấp(20%). Thực tế tại đơn vị tôi công tác, khi tiến hành thao giảng, các giáo viên rất hiếm khi chọn phân môn Tiếng Việt hay Tập Làm Văn, càng không chú ý đến các giờ thực hành. Lý do là vì những giờ Tiếng Việt, Tập Làm Văn thường rất khó để thiết kế, tổ chức giờ dạy sao cho hấp dẫn, thú vị. Kết quả điều tra, khảo sát về thực tế sử dụng phương pháp dạy học của giáo viên trong giờ thực hành Tiếng Việt. (số liệu điều tra, thống kê trong năm học 2016 2017) Chưa từng dạy học giờ thực Đã từng dạy học giờ thực hành Tổng số hành Tiếng Việt theo hình Tiếng Việt theo hình thức tổ chức trò GV thức tổ chức trò chơi chơi 12 GV 5 GV 7 GV (41,67%) (58,33%) Tiến hành thường Không tiến hành xuyên thường xuyên 12
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 1 GV 6 GV (14,29%) (85,71%) Đa số giáo viên không lựa chọn phương pháp trò chơi trong các giờ lên lớp là vì khi tiến hành phương pháp này, giáo viên phải tính toán, chuẩn bị rất công phu, mất nhiều thời gian,… Và phương pháp trò chơi nếu có sử dụng cũng không được tiến hành thường xuyên, ngoại trừ một số giờ thao giảng. Điều dễ hiểu là khi giáo viên không chú trọng vào giờ học, thì không thể yêu cầu học sinh có hứng thú với giờ học đó. Từ kết quả điều tra và số liệu thống kê tại đơn vị công tác, tôi rút ra kết luận: Đa số giáo viên và học sinh tỏ ra bình thường hoặc không hứng thú với các giờ thực hành Tiếng Việt. Phần lớn giáo viên vẫn dạy thực hành Tiếng Việt theo phương pháp cũ(cho học sinh làm bài tập). Trước thực trạng dạy học thực hành Tiếng Việt như hiện nay, thiết nghĩ việc đổi mới phương pháp để khơi dậy niềm đam mê và hứng thú cho học sinh là một điều cực kì cần thiết.Để thay đổi thực trạng, cải thiện tình hình hiện nay, tôi đề xuất áp dụng một phương pháp tiến bộ vào các giờ học thực hành. II. Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt lớp 10 1. Đặc điểm, tính chất của tiết thực hành Tiếng Việt trong chương trình Ngữ văn 10 Tiết thực hành là tiết học vừa cũng cố kiến thức lí thuyết vừa phát huy được ý thức học tập, các kĩ năng, năng lực của học sinh trong quá trình thực hành. Trong những giờ học này, giáo viên đóng vai trò điều khiển, hướng dẫn và nhận xét, góp ý…còn học sinh đóng vai trò trung tâm của hoạt động, học sinh sẽ giải quyết các bài tập theo yêu cầu trong sách giáo khoa hoặc theo định hướng của giáo viên. 13
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Các tiết thực hành trong chương trình Ngữ văn 10 (cơ bản) gồm các bài: Thực hành về biện pháp tu từ phép điệp, phép đối; thực hành về biện pháp tu từ: ẩn dụ, hoán dụ . Về cơ bản, những bài tập, ngữ liệu được đưa ra trong các giờ học thực hành Tiếng Việt là đảm bảo chuẩn kiến thức, kĩ năng. Tuy nhiên, chúng ta dễ nhận thấy rằng, nếu một giờ thực hành mà giáo viên chỉ bám sát vào sách giáo khoa thôi là không đủ. Thứ nhất, những bài tập trong sách giáo khoa hầu hết đã được học sinh chuẩn bị sẵn ở nhà, vì thế việc đưa ra đáp án tức thời trong giờ học trên lớp là điều dễ hiểu. Thứ 2, những ngữ liệu có sẵn dễ khiến cả giáo viên lẫn học sinh nhàm chán. Bởi thế, điều cần thiết là người giáo viên muốn tạo sự mới mẻ cho giờ học phải linh hoạt bổ sung thêm một số ngữ liệu mới ngoài sách giáo khoa (những bài tập, ngữ liệu này cần chọn lọc và mang tính thời sự, phù hợp với đối tượng học sinh), hoặc dựa trên nguồn nguyên liệu có sẵn trong sách giáo khoa để nhào nặn nên một món ăn mới, hấp dẫn người học. 2.Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt Phương pháp tổ chức trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt có thể được tiến hành theo 2 cách: lồng ghép trò chơi vào nội dung bài học hoặc tổ chức giờ học thành một trò chơi lớn. Đối với các giờ học thực hành Tiếng Việt trong chương trình Ngữ văn 10, mục đích của giờ học chủ yếu là củng cố lại kiến thức đã được học ở chương trình THCS, giúp các em trải nghiệm việc vận dụng ngôn ngữ vào thực tế đời sống, nên tôi chọn cách thứ 2: tổ chức giờ học thành một trò chơi lớn. 2.1. Công tác chuẩn bị Về phía giáo viên: Để tổ chức thành công một giờ học thực hành theo phương pháp trò chơi, đòi hỏi ở người giáo viên sự chuẩn bị rất công phu và tỉ mỉ. + Giáo viên nghiên cứu kĩ các bài tập trong SGK, nội dung kiến thức lý thuyết cần sử dụng cho phần thực hành và khả năng học tập của đối tượng học sinh để biên soạn, thiết kế trò chơi sao cho phù hợp. Đồng thời cần dự kiến các tình huống phát sinh trong quá trình lên lớp. + Cần định hướng cho học sinh trước những nội dung học sinh cần chuẩn bị ở nhà và khi lên lớp. 14
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 + Để giờ học thêm sinh động và tiết kiệm thời gian, giáo viên nên soạn giáo án điện tử. + Chuẩn bị những dụng cụ, đồ dùng cần thiết phục vụ trò chơi. Nếu đồ dùng, dụng cụ đơn giản, GV có thể giao cho HS chuẩn bị, nếu không GV phải chuẩn bị cho các em. Về phía học sinh: + Ôn tập ở nhà những nội dung lý thuyết có liên quan đã học ở chương trình THCS. + Chuẩn bị nội dung bài học, các đồ dùng, dụng cụ học tập theo sự hướng dẫn của giáo viên. 2.2 Các bước tiến hành Ngược lại với sự tính toán, chuẩn bị cầu kì, tỉ mỉ của GV khi ở nhà, thì khi tiến hành giờ học, các hoạt động trên lớp lại chủ yếu do HS thực hiện. Đối với các giờ học này, GV chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn, đánh giá. Hoạt động 1: Củng cố lý thuyết Vì tính chất của giờ thực hành Tiếng Việt thực chất chính là hướng dẫn học sinh tiến hành trải nghiệm thực tế, củng cố lại phần kiến thức lý thuyết đã học, nên giáo viên chỉ cần yêu cầu học sinh về nhà ôn tập ở nhà và nhắc lại kiến thức lý thuyết trên lớp, để tiết kiệm thời gian. Giáo viên có thể hướng dẫn học sinh hệ thống lại kiến thức lý thuyết bằng cáchsơ đồ hóa. GV trình chiếu kiến thức lên máy. Hoạt động 2: Thực hành bằng tổ chức trò chơi Phân công nhiệm vụ: giao nhiệm vụ cho người dẫn chương trình, ban giám khảo,.. Phân công đội chơi và sắp xếp vị trí đội chơi: + Giáo viên chia lớp học thành các đội chơi, mỗi lớp có thể chia làm 34 đội. + Sắp xếp vị trí của các đội chơi. + Mỗi đội cử ra đội trưởng, thư kí (có thể cho các đội tự đặt tên nhóm theo chủ đề bài học để tạo thêm hứng thú cho các em). + Phát đồ dùng, dụng cụ cho các đội chơi. 15
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Tiến hành chơi trò chơi: giáo viên tổ chức cho các đội chơi trò chơi theo thứ tự. Mỗi trò chơi tiến hành theo các bước sau: + Nêu tên trò chơi + Phổ biến luật chơi + Cử người chơi(đối với những trò chơi có giới hạn số lượng người chơi) + Tiến hành chơi + Công bố kết quả. Hoạt động 3: Tổng kết Giáo viên nhận xét, tổng kết điểm chung cuộc và công bố kết quả. Để khuyến khích tinh thần của các em, giáo viên có thể dựa vào kết quả cuộc chơi để cho điểm theo đội chơi. Đồng thời cho điểm cá nhân đối với những học sinh thể hiện xuất sắc trong quá trình chơi. Giáo viên nhấn mạnh lại kiến thực trọng tâm mà học sinh cần ghi nhớ thông qua các trò chơi đã tham gia. Hoạt động 4: Ra bài tập về nhà Để giúp các em củng cố thêm kiến thức, rèn luyện kĩ năng, ngoài phần thực hành trên lớp, GV có thể yêu cầu HS làm thêm một số bài tập về nhà. Mức độ khó dễ của bài tập cần dựa vào khả năng học tập của học sinh. 2.3. Một số yêu cầu, lưu ý: 2.3.1. Đối với việc thiết kế trò chơi Có rất nhiều trò chơi có thể tổ chức thực hiện trong giờ thực hành Tiếng Việt. Một số trò chơi tiêu biểu thường được sử dụng như: ô chữ kì diệu, đoán ý đồng đội, đuổi hình bắt chữ, tiếp sức, hùng biện,…Tuy nhiên, khi thiết kế trò chơi, giáo viên phải căn cứ vào tình hình cụ thể (nội dung bài học, khả năng học tập của học sinh,…) để lựa chọn trò chơi sao cho phù hợp. Trò chơi cần thiết kế đa dạng, linh hoạt để tránh sự nhàm chán. Nên kết hợp đan xen một số trò chơi vận động bên cạnh những trò chơi trí tuệ. Ưu tiên những trò chơi có sự tham gia của đông đảo học sinh. Cân đối thời gian giữa các trò chơi (tránh tình trạng trò chơi quá lâu, trò lại quá nhanh), cũng như số lượng trò chơi trong một giờ học. 16
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 2.3.2. Đối với tổ chứclớp học Giáo viên có thể giao cho 1 học sinh làm người dẫn chương trình, giáo viên làm giám khảo. Khi tiến hành trò chơi, giáo viên cần hướng dẫn học sinh tổ chức lớp học sao cho hợp lý, thuận tiện. Thông thường, khi áp dụng phương pháp tổ chức giờ học thành trò chơi lớn, giáo viên nên chia lớp học thành 4 nhóm để đảm bảo sự tham gia hoạt động của tất cả các thành viên. Đồng thời, giáo viên cần bố trí chỗ ngồi theo nhóm, đội để không làm mất trật tự giờ học. Do tính chất trò chơi, nên lớp học dễ ồn ào, lộn xộn, giáo viên cần kiểm soát bao quát toàn lớp học để giờ học tiến hành sôi nổi nhưng vẫn đảm bảo nghiêm túc, chất lượng và không làm ảnh hưởng đến giờ học của các lớp bên cạnh. 3. Giáo án thực nghiệm Thực hành Tiếng Việt trong chương trình Ngữ Văn 10 có bài: Thực hành về biện pháp tu từ: phép điệp, phép đối. Bài học này theo sự điều chỉnh phân phối chương trình của tổ Ngữ Văn và ban chuyên môn nhà trường sẽ được tiến hành trong 2 tiết: 1 tiết thực hành về phép điệp, 1 tiết thực hành về phép đối. Để đảm bảo dung lượng sáng kiến, tôi xin phép được trình bàygiáo án thực nghiệm của 1 tiết học cụ thể: 17
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 THỰC HÀNH VỀ BIỆN PHÁP TU TỪ: PHÉP ĐỐI I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức Củng cố, nâng cao kiến thức về phép tu từ đối 2. Kĩ năng Luyện kĩ năng phân tích và kĩ năng sử dụng phép đối 3. Thái độ Thấy được vẻ đẹp của tiếng Việt và có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. 4. Năng lực hình thành Năng lực hợp tác, giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ, sáng tạo, giải quyết vấn đề, … II.Phương tiện và thiết bị dạy học 1. Chuẩn bị của giáo viên Thiết kế giáo án phù hợp với phương pháp dạy học Máy vi tính, máy chiếu Bảng phụ,cờ hiệu lệnh cho 4 đội chơi. Phổ biến nội dung, hình thức thực hiện: + Chọn một HS làm người dẫn chương trình. + Chia nhóm HS thành 4 đội chơi. + Yêu cầu HS về chuẩn bị lại kiến thức cơ bản về phép tu từ đối đã học ở chương trình THCS. + Yêu cầu mỗi đội chuẩn bị cho mình một vế đối ở nhà. 2.Chuẩn bị của học sinh HS làm người dẫn chương trình: nghiên cứu kĩ chương trình, nắm rõ luật chơi. Các đội chơi: + Ôn tập lại phần lí thuyết có liên quan đến bài thực hành + Nghiên cứu và soạn các bài tập trong sách giáo khoa 18
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 + Chuẩn bị vế đối cho đội mình (có thể sưu tầm hoặc sáng tác) III. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp: 2. Bài mới Hoạt động 1: khởi động (3 phút) Khởi động trí não: Giáo viên đưa ra vế đối: Tập thể giục tập thể dục tập thể Ông bà dỗ ông bà giỗ ông bà Yêu cầu học sinh: giải thích nghĩa của vế đối trên HS giơ tay phát biểu, trả lời. GV đưa đáp án: Tập thể giục (giục giã) tập (luyện tập) thể dục tập thể Ông bà dỗ (dỗ dành) ông bà giỗ (cúng giỗ) ông bà Hoạt động 2: củng cố lý thuyết(5 phút) Giáo viên yêu cầu học sinh dựa vào phần chuẩn bị ở nhà, nhắc lại những kiến thức cơ bản về phép tu từ đối. Học sinh đại diện đứng dậy trình bày Giáo viên nhận xét và chốt lại ý, trình chiếu sơ đồ kiến thức lên máy Phép đối Khái Đặc Phân Tác niệm điểm loại dụng Sử dụng Lời:số âm Tiểu đối Hài hòa từ ngữ, tiết bằng về âm hình nhau Trường thanh ảnh… Thanh: trái Nhấn đối cân đối nhau bằng – mạnh ý trong lời trắc 19 nghĩa nói
Tổ chức hoạt động trò chơi trong giờ học thực hành Tiếng Việt 10 Từ loại: Gợi sự cùng từ loại phong phú Nghĩa: trái về ý nghĩa nghĩa/đồng nghĩa/cùng Hoạt động 3: thực hành(30 phút) trường nghĩa Phần thực hành sẽ tổ chức cho học sinh tiến hành theo hình thức thi đấu. Giáo viên chia lớp học làm 4 nhóm, cho học sinh ngồi theo đội chơi, phát bảng phụ cho các đội. Có tất cả 4 trò chơi, tổng điểm cho 4 phần chơi là 50 điểm. Sau khi kết thúc cả 4 phần chơi, đội nào giành điểm cao nhất sẽ là đội thắng cuộc. Giáo viên cử 1 HS làm người dẫn chương trình và tổng hợp điểm cho cả 4 đội. GV làm giám khảo. Thao tác 1:tổ chức trò chơi 1: Đi tìm phép đối(10 phút) DCT nêu tên trò chơi: Đi tìm phép đối. DCT trình chiếu, phổ biến luật chơi: Có tất cả 4 ngữ liệu có chứa phép đối, các đội chơi phát hiện phép đối và trả lời câu hỏi phụ kèm theo. Các đội chơi sẽ phất cờ, đội nào phất cờ trước sẽ giành quyền ưu tiên trả lời. Nếu đội đó trả lời sai, sẽ nhường quyền trả lời cho các đội còn lại. Mỗi phát hiện đúng được tính 3 điểm, trả lời đúng câu hỏi phụ được tính t DCT phát c ốệ ờ hiệu l i đa 2 đi ểm. Đi nh cho các đ ểm t ội chơi.ối đa cho phần thi này là 20 điểm. DCT trình chi ếu lần lượt các ngữ liệu và câu hỏi phụ: Ngữ liệu 1: Sớm trông mặt đất thương xanh núi Chiều vọng chân mây nhớ tím trời Câu hỏi phụ: chỉ ra phân loại của phép đối trên. Ngữ liệu 2: Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt Dưới sân ông cử ngỏng đầu rồng 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.