Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng và sử dụng bài tập gắn với thực tiễn trong dạy học Sinh học nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề của học sinh lớp 11 trường THPT Thành phố Điện Biên Phủ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Xây dựng và sử dụng bài tập gắn với thực tiễn trong dạy học Sinh học nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề của học sinh lớp 11 trường THPT Thành phố Điện Biên Phủ" nhằm xây dựng hệ thống một số câu hỏi có liên quan đến thực tiễn đời sống thuộc kiến thức bộ môn Sinh học 11 THPT vào các bài học để phát triển năng lực giải quyết vấn đề ở học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng và sử dụng bài tập gắn với thực tiễn trong dạy học Sinh học nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề của học sinh lớp 11 trường THPT Thành phố Điện Biên Phủ

so crAo DUC vA DAo rAo riNu prpJ eteN rmIoNG THPT THANH pu6 ornn nffix puu ltltll ffi DUNG BAr rAp cArv vor rHLIc rmN xAv Dulyc vA slr J'AY TRONG DAY HQC SINH HQC NHAM PHAT TRIEN NANG Lrrc crAr aly H3T ::l DIEN lx "-9, " rntloxc IIIPT THAI\H :g:. BMN PHO PHU H9 vd t€n t6c gi6: TrAn Th! Hda Nguy6n Thi Phugng Don vi t0: H6a - Sinh DiQn BiAn Phfi, thdng 4 ndm 2024
CQNG HOA XAHOI CHU NGHiA VIET NAM DQc l$p - Tq do - H4nh phric DON YTU CAU c6Nc NHAN sANG KTTN Kinh gui: HQi ddng S6ng ki6n, DC tdi khoa hgc Sd Gido dqc vd Diro t4o Chtng t6i ld: Ng),y Noi c6ng Chri,c Trinh iIQ Ti le (%) ilting g6p thring nim tic danh chuy6n vho viQc t4o ra srlng TT Hg vh t6n sin h m6n ki6n lghi rO d5i voi.tung d6ng tric gii, n6u c6) l Tr6n Thi Hda 10102t1977 Trucrng CV Th4c si 50% THPT TP Di6n Bi6n Phu 2 Nguy6n Thi Phuong t 1/041t986 Truong GV Thac si 50% THPT TP Di6n Bi€n Phn Ld nh6rn t6c gia dC nghi xdt cdng nh6n s6ng kidn: "XAy dqng vd sii'dqng bdi tQp giin vdi th4'c fi6n tong dgy hgc Sitth hgc nhdm phtit tuidn ndng ly'c gidi quyh viitr tti ciiu hgc sinh ltip t t trrdttg THPT Thdnh phd Dign BiAn Phfi'. - Chi dAu tu tao ra sdng ki6n (trudng hqp t6c gi6 kh6ng d6ng thoi ld chu dAu tu t4o ra s6ng ki6n): Khdng I. Linh vqc rip dung s6ng ki6n: Chuydn m6n. II. Ngdy srlng ki6n tlugc rip dqng lAn dAu: th6ng 9 ndm2023. III. M6 ti bin ch6t cta sring ki6n: l. Tinh tr4ng giii phdp tte bi6t Theo dlnl hu6ng ddi rnoi cdn ban toirn di€n gido duc. vidc doi rnoi phuong ph6p giAng d4y ld mQt trong nhfrng ti6u chi duo-c dua ra g6p phAn ndng cao chAt lugng d4y vd hgc trong cd,c nhd truong. Tuy nhi6n cr mQt s6 trudng viQc Oiii mOi d6i khi cdn mang tinh hinh thfc chua d4t hiQu quir cao. D4c bi€t, ndm hgc 2023 - 2024 ld ndm 6p dung chuong trinh gi6o dgc ph6 th6ng 2018 vdo :. giang d4y cdp trung hgc ph6 th6ng, trong d6 dugc 6p dqng kd ti6p d lop 11. Vi L
vQy viQc sri dgng c6c phuong ph6p day hgc tich cgc trong dpy sE drip img dugc .). nhu cdu cua nguoi day vd nguoi hgc trong thdi d4i mdi, qua
ti6p thu c6c ki6n thfc, phrlt huy kh6 ning tu duy dQc lap s6ng t?o mQt c6ch phong phir vir
DANH MUC cAc cUM rrl vmr rAr stt viot tit vi6t aiy ori 1 DC D6i chimg 2 GV Gi6o vi6n 1 J GD Gi6o duc 4 GD&DT Gi6o duc vd ddo tpo 6 HS Hgc sinh 7 NL Ning luc 9 SGK S6ch gi6o khoa t0 TB T0 bao 1l THPT Trung hgc ph6 th6ng l3 TN Thi nghiOm
A. SLTCAN THIf,T, MUC DICH cUA vIEc THTTC HIEN sAxc xTTN Nhirng n5m gAn dAy, ddLt nudc ta tlfi vd tlang thuc hiQn tiit chi6n lugc c6ng nghidp h6a, hiQn dpi h6a. MQt trong nhtng d6ng g6p quan trong viro quii trinl d6 chinh ld sp phrit tri6n cria gi6o dUc. D?c biQt trong thdi ki nAn kinh t6 thi truong thi y6u i ,i. cdu tloi moi, cii cdch vd ning cao chdt lugng gi6o dgc ngdy cdng trd n6n bric thi6t. Dac biQt, viQc b6i dudng ndng luc cho hoc sinh khi cdn dang ngiii trCn ghii nhd trucrng ph6 th6ng ld mQt c6ng vi6c c6 vi tri r6t quan trqng. Chi c6 tu hoc, tu tOi dip tri thric vi giai quy6t nhir.,g v6n dC thUc tiSn bing nhii:u con ducrng, nhi€u c6ch thric kh6c nhau m6i hoc sinh mdi c6 th6 bt dip duqc nhirng thi6u khuydt vd tri thuc. vi ddi sd.rg xa hQi. Til d6 c6 duoc sU tU tin trong cuoc s6ng vir cong vi6c. Gido duc nuoc ta tron-s. eiai doan hien nay dd co nhirng buoc ri6n r i moi mdt de hQi nh{p vi d6p ring nhu cAu phat tri6n cua gi6o dUc th6 gidi. Mot trong nhrng tien b6 d6 ld sy dinh huong c6 hi6u qua dOi r Oi giao vi6n trong c6ng t6c giang d4y. N5m hoc 2023 -2024Id ndm thu hai duoc rip dung chuong trinh giilLo duc ph6 thong 1018. MOt trong nhtng muc tieu ddt ra. chunng trinh CD pho thong sd duoc doi moi mot cdch co bAn theo hu6ng tich hgp m6n hoc. tao co h6i lua chon n6i dung hoc trip cho hoc sinh nhi6u hon, hoc sinh phdi tg hgc nhi6u hon vd tdng cudng hoat clQng hoc t{p gan kOt v6i xd hQi thdng qua cdc ciic bdi hqc. Dd ndng cao chdt lugng girio duc n6i chung. girio duc pho th6ng n6i riene. m6t trong nhDng muc tieu gido duc hifn dai Ia ti6p c4n. hinh thirnh \ A phdt trien phAm ch6t. ndng luc nguoi hoc. Nhu vriy. ndng luc vua lir di6m rudt phdt dong thcri r ua Id su cu th6 hoa cta muc tieu giSo duc. Mu6n thuc hiQn t6t muc ti6u ndy. m6i girio vi6n ngodi su tAm huy6t. cin phrii chri cl6ng" siing tao. linh hoat vdn dung cric phuong ph6p day hoc tich cu'c - day hoc theo ti6p cin ndn-c luc va hinh thanh nhiing phdm ch6t tich cuc cho ngudi hoc. Phong tr2ro tl6i moi phucrng phrip d4y hoc dd vd dang tro th?rnh m6t phong triro i. ^. . : noi troi mir tdt ca nhring ngudi lirm c6ng tiic gi6o dgc huong ung m6t c6ch tich cuc. DAc biet hon nta, nhirng thAy c6 gi5o truc ti6p dring lop ludn 6m Ap trong minh biet bao u6c mo sC g6p phin ddo tao mQt th6 h9 tre nSng ilQng. s6ng tao" thdnh thpc cric ki -; ndng s6ng, drip ung vdi ydu cdu m6i cua xd hdi hi6n nay. Vdi bQ m6n Sinh hoc rnir tinh thqc nghiCm duoc gin liAn v6i c6c bdi giang hdng ngiy thi viQc dinh hucrng ddi L
mdi phuong phrip d4y hoc cfing phii c6 su kh6c biQt nhi6u so vdi ciic m6n hoc khric. Ngodi cric phuong phrip dqy hoc tich cgc duoc su dung thudng xuy6n niu c6c bQ m6n khoa hgc kh6c. Nhim n6ng cao khi ning ti6p thu, tinh chu ttdng, s6ng rao trong hoc tfp bQ m6n Sinh hgc cua hoc sinh thi vi6c ghn circ ki6n thric, img dqng thtrc te b6 m6n vdo ciic biri hgc hdng ngdy trong giing d4y Sinh hgc o c6c trulng THPT hi6n nay thuc su chua duoc chf trong. Gi6o dpc pho thong 2018 dd co nh0ng doi moi re chuong trinh, d4c biQt nhirng kiOn thric ring dung thuc ti6n dugc d6 c4p khd nhidu trong chuong trinh Sinh hoc 11. Khi thgc hiQn chuong trinh tloi moi niy. chfng t6i di quan tdm t6i vi6c ph6t triOn ndng luc gidi quy6t v6n dii thqc tidn trong gidng dqy Sinh hoo 11 vd coi d6 ld y6u t6 quan trong dd ddp ung muc tieu d4y hgc hiQn nay. Tir nhirng thqc t6 d6 vd v6i kinh nghiOm trong gidng d4y bQ m6n sinh hoc. chring t6i nhQn th6y d6 t4o hring thri hqc bQ m6n Sinh hoc cha hoc sinl, tr.i d6 dan nAng cao ch6t luqng bQ mon Sinlr hoc o truon€r pho thong hien nal . ngudi gido vidn ngoiri phdt huy tot cilc phuong ph6p d4y hoc tich cuc cAn khai thilc thdm cric hiQn tugng, ring dung thuc ti6n trong ddi s6ng dua vdo bii giAn,e bin-e nhidu hinh thuc khSc nhau nhdnr ph6t huy tinh tich cqc" s6ng tao cia hc.rc sinh, tao ni6m tin. nidm vui. hirn-e thf trong hoc tqp bQ m6n. Chuong trinh SGK Sinh hoc 11 THPT c6 nhidu ki6n thtc gAn gfri voi hoc sinh. goi cho hoc sinh hrmg thf khrim phd kien thuc vd vdn dUng ki6n thric lj thuy0t vdo thuc ti6n. Ddy cing ctrinh lir didu kign thu{n lgi cho ri0c thi6t k6 cric hoat dQng day hoc tich cuc. xAy dung h€ th6ng mQt s6 c6u hoi c6 li6n quan r16n thuc tiSn ddi s6ng thuQc ki6n thr?c b6 m6n sinh hoc trong giang d4y nhim phdt tri6n phAm chit vd ndng luc cho hoc sinh. Xu6t phrit tir nhirng li do trin. ti6p tqc ph{it trierr de tdi cira ndm hoc tru6c vdi mong ; . .: mudn g6p phdn ndng cao chAt lugng dqy vii hoc Sinh hec o THPT n6i chung vd Sinh hgc l1 THPT n6i ri6ng. chtng t6i dd nghiOn criu vd thuc hien d6 tei "Xdy dyng vii sri' dqrng bdi tQp giin v6'i thyc fi6n tong dqy hgc Sinh hpc nhdm phtit fi6n ndng lqc : : .; gicii quydt vtin dA c a hgc sinh l6p I I trrdng THPT Thdnh phd DiQn BiAn Phft" dd t6 chric c6c hoqt dQng hoc cho hoc sinh. B. PHAM Vr TRrEN KHAr THrj. C HrEN 1. N6i dung: X6y dr,rng vir sri dung c6u hoi gin vdi thUc ti6n trong day hoc Sinh hoc 11 THPT. 2
2. D6i tuqng nghiOn cr?u: Hoc sinh l6p 11 trucrng THPT TP Ei6n Bi6n Phu. 3. Thdi gian 6p dung: ndm hoc 2023 -2024 C. NQI DUNG I, TiNH TRANG GIAI PHAP DA BIET Thyc hiQn chir chuong d6i mOi cdn bdn toan diQn girio duc. trong d6 c6 doi mdi phucrng ph6p day hoc. Phuong ph6p day hgc tich cqc dd duoc rip dpng trong qu6 trinh d4y hgc tir r6t ldu cfrng
th5ng cAu h6i li€n quan d6n v6n dA thgc t6 dugc vAn dung vdo bdi hoc chua nhiAu n6n phin ndo ph6t tri6n ndng lgc gi6i quyilt vAn dd O ciic em cdn han ch6. Qua nghi€n criu, chring t6i th6y c6c d4ng cdu hoi vd bei t{p d6 phn hqp voi dinh huong ndng lyc hi€n nay phAi ld c6c d4ng bdi €p dam bdo phir h-o. p v6i bOi canfi thUc ti5n, b6m s6t vri girip hgc sinh giAi quy6t duoc ciic vAn dd cua cu6c s6ng, tao tinh hfng thri vd nhu cdu t1l dQng nghiOn cuu cira ngudi hqc, girip cho hoc sinh tu rdn luygn dd hinh thanh ndng luc vd girip cho ngudi hoc kidm tra muc clo phdt tri6n ndng luc cdra minh trong que trinh hoc tflp. Bdi tinh hu6ng vdi thuc ti6n girip hoc sinh lu6n phdi vdn dung cdc hi6u t6-p g5n bitit cua minh tir d6 giAi quyilt c6c v6n dA mdi nhd d6 phrit tri6n ndn-q luc brin thdn ddc biQt la ndng luc giai quy6t v6n dd. Trong nhlng nam hoc trunc. chring roi da to chuc day hoc rheo chu di. dp dung viro day hoc Sinh hgc dd phrit tri6n mot sti nang luc vd phdm ch6r cua hoc sinh. Ndm hoc 2023 - 2024 chring t6i tiiip tpc phrit tri6n vi md rQng 5p dqng viro day hoc Sinh hqc lop 11 THPT qua vi€c xdy dung vir st dqng cric cAu hoi vd bdi tAp gin v6i thr,rc ti6n o mQt s6 cht da d4y hqc d6 ph6t tri6n ndng luc giAi quy0t vAn dA cho hoc sinh. 3. NQi dung cta gi6i ph6p 3.1. Co s6'lf lu$n 3.1.1. Khdi ni(m bdi tQp: Theo t6c gi6 Nguy6n Nggc Quang, "bai tap ld bdi ra cho hoc sinh ldm cld vAn dung nhtng diAu da hqc nhim hinh thdnh ki6n thric mdi. ctng co ho?rn thien ndng cao ki6n thfc dd hoc". Bdi tflp sO dlnh huong de n-eudi hoc co the st dung nhtrng ki6n thrlc cfr d6 giAi i^ .,, d6 sE rft ra duoc ki6n thfc m6i. ld ki6n thfc cAn ,a quyet mot tinh huong mdi mir qua thi€t tlong s6ch quy
3.1.2. Vai trb cfta bdi tfip Theo tiic gin Hd Thi Phuong bdi tfp n6u sri dung c6 hiQu qud s0 phrit huy r6t ,.t nheu tac oung Tic dgng tri dgc: - Th6ng qua cdu hoi. bni rrip hgc sinh co thd hinh thanh khrii niem. ki6n thr?c mdi. - Th6ng qua vi6c tri ldi cdu h6i vd ldm bii t{p hqc sinh hi6u vd nim vtng hcrn c6c ki6n thric. - Cdu h6i, bdi t{p c6 nhi6m vu cring c6 ki6n thfc m6t crich thudng xuy6n vd hC th6ng h6a
- Loai chi cin y€u cAu th6p: chi ydu cAu hoc sinh nhd, trii hiQn ki6n thric v?r trinh bdy lqi mQt crich don thuin. :,^t - Loqi cAn co ydu ciu cao: y6u cdu hgc sinh thdng hi6u, ph6n tich, kh6i qu6t duoc luong ki6n thric l6n vir vdn dUng dugc c6c kitin thric ndy viro thuc ti6n cu6c s5ng cira minh. Cdch 2: Theo t5c giA Bejamin Bloom bdi tA-p sC t6n tai 6 mric tuong img v6i khd ndng linh hQi ki6n thric cira hoc sinh: - Mric 1: Bi6t: chi yOu c6u hgc sinh dga vdo tri nhd clon thuAn trii hiQn lpi crlc ki6n thric da bi6t. - Mric 2: Hi6u: Ydu cAu hgc sinh th6ng hi6u, t6 chric, slp x6p vd diSn d4t l4i dugc ciic ki6n thric bing chinh ng6n tt cria minh. - Mric 3: Ap dr,rng: Ydu cAu hqc sinh 6p dung ki6n thric da bi6t dC gidi quyiit mdt linh hu5ng moi trong khuon ktrd bai hqc. - Mric 4: Phdn tich: YOu cAu hgc sinh phdn tich cdc ki€n thfc
Trong 5 loai bdi t6p tr6n gido vi6n su dung nhidu nh6t lo4i bdi t{p 1.2, c6 dtng cdc loai 3 vir 4 nhung cdn it. Cdn loai 5 thi rfu it g!,p. Khri nhi€u giiio viin nghi rang c6c bii tQp ph6t huy tri thdng minh chi ddnh cho hoc sinh gi6i. Thpc ra blng nhtrng bdi t{p thich hqp chf chua hin ld phni that kh6 c6 th6 kich thich tu duy tich cuc cua c6c loai hoc sinh c6 trinh d0 kh6c nhau, niing cao dAn ndng lqc tu duy cua ci l6p. Dqa vho mqc tlich, Ii lu$n d4y hgc. Theo tdc gid Ld Dinh Trung c6 thd chia thinh 3 loai sau: - Loai bdi tfp dnng dd dAy bdi moi. Loqi c6u hoi ndy dnng d0 t6 chric, huong dAn hec sinh nghidn cru tdi liQu mdi. Khi hoc sinh tri loi duoc cdu hoi thi sE chi6m linh duoc ki6n thfc mdi. Do vqy m6i cdu hoi ding dii d4y bdi m6i phii m6 h6a duoc mQt nQi dung ki6n thric. Trong nhDng truong hqp cAn rhi6t girio vi6n c6 th6 n6u th6m nhtng cdu h6i phu dC eqi j. Tiic dun-e cria cdu hdi phu ld tang ytlu t6 da biCr dC hoc sinh dd giai quy6t rd,n dd hgc tap. Vi vdy tuy rung d6i tuong hoc sinh rnir tinh chiit cAu hoi phU ld khric nhau. - Loqi bai tap dA cung c6 hoan thidn ki6n thuc. Loai cdu hoi ndy duoc thi6t k6 dua tren nhDng tri thuc dd co cua hoc sinh. nhung cdc ki6n thirc d6 con roi rac. tan man. chua thdnh hQ th6ng. Do d6 ching c6 tdc dung cung c6 ki6n thric cl5 hoc. - Loqi bdi tfp dtng dd 6n t4p. ki6m tra d6nh gi6. Loai cdu hoi ndy dirng d0 6n t{p. ki6m tra ddnh giri kha nang linh hoi kien thuc cua hoc sinh co the sau mQt bai hgc. .t ^ mot chuong l-rodc mQt phAn cua chu
Cric dang bdi tqp xuAt ph6t tir c6c tinh hudng thuc ti6n, kh6ng chi gioi han bdi ^i cuQc song thucmg ngdy cta c6c em trong nhd truong kh6ng dcm thu6n chi
DC d6p tng duoc phuong ph6p "Dqy hoc sinh hoc g6n vdi thuc tC bQ m6n" theo hucrng d4y hoc tich cqc" thi phii n6i dtln vi tri, vai trd cua c6c ring dUng sinh hoc trong . .: ^ : thuc tien cudc song hdng ngdy. NOu c6c ki6n thfc thuc ti6n dugc su dung theo ding muc dich sE ld ngutin HS khai th6c, tim tdi phrit hiQn ki6n rhric, girip phrit huy tinh rich cqc. chir tt6ng s6ng t4o, ph6t huy nlng luc nhdn thric vd tu duy khoa hoc sinh hoc. Ung dung sinh hoc vdo thuc tE cuoc s6ng Li mQt yeu t6 dac trrmg trong ho4t dQng d4y hqc, git vai trd co ba,n trong vi6c thuc hi6n cric nhi6m vu day hgc sinh hoc 6 truong ph6 th6ng. D6i vdi hoc sinh THPT cdc em chua co nhi6u d|nh hu6ng nghdi nghipp cho tuong lai n6n yi thuc hoc tdp cric b6 m6n chua cao, c6c em chi thich m6n ndo minh hoc c6 k6t quzi cao hodc thich gi6o viOn ndo thi thich hoc m6n d6. Ngudi girio vi6n day sinh hoc phai biilt nim tdm lyi va ddc diem lta tu6i cta hoc sinh, trong d6 phuong phdp d4y hqc bing c6ch klai thdc ciic hiOn tuong, ring dung sinh hoc thuc ti6n trong tu nhi6n v?r trong ddi s6ng hdng ngdy dC c6c em thAy mdn sinh hqc r6t gAn gfri v6i c6c em. Gi6o vi6n phdi t6 chric duryc ciic hoat d6ng tg luc hoc tAp cho hoc sinh theo nhirng co s
Tri ltri - Triing hia vio vU chi€m (vu hia trong mta hd thudng kh6 h4n vd thi6u nuoc) n6n cdy hia chi d{t tAm ngang bd ruQng thOi. HE nghe s6m dQng (c6 s6m dQng d6n dOn mua d6ng) cAy hia sE tr6 b6ng vd cho mta ming bQi thu. - Mua gi6ng kh6ng chi cung c6p nu6c cho cdy hia md n6 cdn cung c6p phdn dam cho ciy nta giip cho cay hia phrit tri6n tuoi t5t, tr6 b6ng vd tliu qud. - Khi c6 s6m s6t N2 + 02 ---+ l\Q NO d6 dang tac dung vdi oxi kh6ng khi tao thdnh NO: 2NO + 02 "- 2NO: NO: k6t hqp v6i oxi kh6ng khi vd nudc mua tao thdnh axit nitric 4NO2 + 02+ 2H2O -' 4HNO; Axit nitric roi xu6ng a6t k6t trqp v
Vi dr,r: Khi hoc vd H6 h6p o dQng vAt. dua viro nhirng ki6n thric
3.2. Ctr sO thryc tiSn j.2.1. Thyc trgng sfr dyng kiAn ththc gdn viti thqtc fiAn tong dqy hgc Sinh hgc. Chuong trinh sinh hoc trung hgc ph6 th6ng d nudc ta hi6n nay (the hiQn th6ng qua nQi dung s6ch gi6o khoa cua ciic lop 10, I I vd 12) bao gdm nhiAu ph6n khiic nhau nhu: Sinh hqc t6 bdo, sinh hoc vi sinh vet, sinh hoc co th6, di truydn hoc. . . M6i phAn duqc ttr6 tripn bing nhiAu don vi ki6n thric kh6c nhau, tucrng img v6i c6c c6ch ti6p c4n kitln thric khric nhau. Nhirng tudng ring, v6i m6t ttriii tuqng ki€n thric dd sQ nhu vAy, thuc .i ^ ; . td cudc s6ng cua cdc em s€ v6 ctng phong phri, cric em hoirn toan c6 khd ndng ldm cht duoc ki6n thric cua minh. vi6c vAn dpng ki6n thfc cta cdc em trong ddi s6ng thr?c tti d chinh gia dinh cta minh, viQc giAi thich nhtng hi0n tugng xay ra hing ngdy xung quanh ciic em chi ld ''r,6n d€ don gidn" C6c ki6n thric sinh hoc 16 ra phAi ld mQt trong c6c co s0 t6t nh6t d6 cric em vAn dung viro thuc ti6n. nhmg di0u do ducrng nhu vin con "xa vdi" dOi vdi cac em. Quan sdt vi6c bdo quAn rau trong si0u thi bdng c6c trii nilon dpc l5 vd d6 trong tt m{it. c6 lC nhidu em HS con chua hi6u li do vi sao rau lai duoc bdo qudn nhu vdy. Tuong tu nhu th6, chic hin ki6n thfc vA cric quy ludt. c6c kh6i niQm d6i v6i hoc sinh ph6 th6ng hi6n nay c6 ld vAn chi ld n6i dung cric khaii ni6m, crich giii c6c bdi tap, ... chring cdn "nim y6n" mot cdch khiem ton trdn nhtng trang ro. chung toi co cam giric vdrn con thi6u mOt cAi gi do dd c6 th6 *drinh thfc"' chfng dqy. ldm cho chtng tro thdnh mdt trong nhtng hdnh tran-e t6t trong cu6c s6ng cta m6i hgc sinh. Chring t6i dE trao aOi v6n ae . ,. ,.t .i ndy roi nhi6u dong nghiip o m6t s6 trudng khric nhau, hAu nhu ho cfrng c6 nhdn dinh rrhu vdy. thdm chi nhidu girio r ien gidng day o khu r u'c nong thon. mien nrli kho khAn hon cho bi6t thuc trang tr6n con co the rdu hcrn. -1.2.2. Phrtn fich ngul'An nhAn ctio thlt'c trgng TrIn trry voi thuc trang d6n-e bu6n trdn. chfng t6i dd thu di tim dAu ld nhirng :' ngul in nhdn ccv bdn cua r dn d6 r,d nhirng nguy6n nhAn dy bQc IQ dudi nhirng hinh thtic rrdo? Theo toi. ngulen nhdn co bdn vir lir nguldn nhdn khdch quan tliu tien phai ke d6n. ld sU qud tai cua chuong trinh. NQi dung ki6n thuc trong phin lon cdc biri hoc lir quri nhiAu. kh6ng thich ring vdi thdi gian quy dinh cua mdi titit hgc. Thirc t6 gidng day cho th6y, v6i thdi gian 45 phtt cua m6t ti6t hgc, n5u chi st dung mot cdch 'ri6t kiim" nh6t: 2 phfit dc 6n dinh lcrp. 5 phtt dd tiem ka bdi cu (chir y6u ld ki6m tra nhirng ki6n L2
thric r6t co bdn), 3 phrit dd cring c6 bdi (thuc ch6t chi au dC nhac l4i nhirng ki6n thric chinh vdo cu6i ti6t hgc) thi thoi gian cdn lai chi ld 35 phrit danh cho thAy vd trd tiOn hdnh cric ho4t elQng nhdn thric cua biri hoc. Trong khoAng thdi gian ndy, vdi n6i dung ki6n thuc tucrng d6i nhi6u, vi6c ldm cho hoc sinh hi€u duoc ki6n thric bdi hoc th6i cfrng cld ld kh6 khdn, giao vi6n kh6ng cdn dir thdi gian dO li6n he ki6n thric md hoc sinh vira linh h6i duoc r,6i thuc t6 doi s6ng, hodc n6u c6 li6n h0 tlugc thi c0ng chi dudi hinh thric liCt kC tCn goi cua ciic su v6t. hi€n tuong md th6i. Nguy6n nh6n thri hai ld vi6c giring d4y ki6n thric cho hoc sinh n6i chung vd ki6n thric sinh hoc n6i ri6ng o mQt s6 trudng vin con ti5n hirnh theo l6i'1h6ng b6o tAi hiQn". Do nhirng kn6 khdn nh6t dlnh ve kinh phi. co so vdt ch6t, thi6t b! mi nhidu truong trung hqc pho thong dd chua khuydn khich duoc girlo vidn doi moi phuong phrip day hoc, kh6ng tao duoc cho ho nhtng didu ki(n t6t dd c6 th6 su dung c6c hinh thric dqy hoc ti6n ti6n (su dung ciic phuong tign d4y hoc nhu tranh iinh ty ldm. tu suu tAm, mriy tinh, thuc hi6n c6c ti6t hqc bing bdi giring diQn tt, dd ngoai ...). Nguy6n nh6n thri ba thuQc vd chu quan cua m6i gi6o vi6n dring lop. nhi6u girio vi6n chua c6 sg chudn bi t6t nh6t cho bdi giang, gi6o rin cdn thi6n r,'d cung ki6n thfc "6p giiio khoa m6t ciich thuAn tuy. chua coi trong vi6c so4n vir su dpng bdi giAng theo huong tich cuc h6a hoat d6ng nhdn thric cua hoc sinh" dieu n?ry lirm cho hoc sinh kh6 thq dQng trong vi6c linh hQi vd vAn dung ki6n thric. Cung phdi thua nhdn ring. nhi6u tlia phuong hi6n nay cdn thi6u cdc tdi 1i6u ti6n quan d5n cAu h6i thgc t5. thi6u cdc phuong tiOn nghe nhin. thi5u c6c th6ng tin du6i dqng bdng ffa hinh. thieLr cdc tai lieu li luan vd doi moi phucrng phdp dqy hqc. nh6t ld c6c trucrng o vtng sAu vung xa. Di0u do gdy kh6ng it kh6 khdn cho giiio vi6n khi xdy dung bdi giAng theo y rnuon cua rninh. Nguy6n nh6n th[r tu khdng thO kh6ng nhdc t6i ld cSch ki0m tra deinh -eiai hiQn nay. NQi dung c6c bai thi vd kidm tra o nhidu trudng pho thong chu 1eu tdp trung vdo n6i dung ki6n thric m?r chua co nhirng cdu hoi mang tinh vAn dung ki6n thfc viro thuc ti6n. dAy chinh ld mQt "khe ho'' khe r6ng. m6t nguydn nhdn khn rd de giai thich cho thyc tr4ng ndu trdn. M4t kkic hoc sinh THPT hiQn nay hoc tap mang tinh thuc dung, tric ld cdc em chi t6p trung hoc c6c m6n phuc vu cho kh6i thi D4i hgc cao ding. Do xu th6 xa hQi vC kha nAng co h6i vi6c ldm n6n o trudng THPT Thinh pnO Oign Bien Pht vd nhiAu trudng THPT khdc tren dia bdn s6 luong hoc sinh theo kh6i B r6t it. Do cl6 13
ciic em cfrng chi cht tAm d6n nhirng ki6n thric co bin vA m5t li thuy6t, cdn vi6c vdn dpng ki6n thric viro giai quy6t c6c tinh hu5ng thr,rc ti6n cdn rAt han ch6. !- GiAi quyet thuc rrang tr6n nhu th6 ndo? d6 ld mQt vdn dO kh6. Nhu di neu tren, T6i chi xin dua ra mdt s6 giai phrip mang tinh dcrn le, mong ring nhtng gidi phrip ndy c6 th6 girip ich cho chring ta cai thi6n dugc it nhi€u thgc tr4ng tr6n, nhim girip hgc sinh hring thri hqc tip th6ng qua thuc t6 bO m6n g6p phdn phrit tri6n m6t s6 ndng lpc co ban lrong do co ndng luc giai quy6t v5n di|. 3.3. M6 ti chi ti6t bin ch6t, nQi dung cta giii phip 3.3.1 MOt sb hinh thtic tip dyng cric chu hdi cd li\n quan ilin thqc fi1n itdi siing .: . trong tet dgy: 3.3.1.1 D?t tinh hu6ng vdo bdi moi. _.; Tidt d4y co gdy sU chu 1i cua hoc sinh hay kh6ng nhd vdo ngudi hudng ddn (girio vi6n) r6t nhiiiu. Trong d6 phAn khoi dQng dqc bi6t quan trong, n6u ta bi6t ddt ra m6t tinh hu5ng thuc ti6n ho4c m6t tinh hu6ng giA dlnh y6u cAu hoc sinh cirng tim hidu. girii thich qua bai hAc sE cu6n htt duo. c sg chri y cira hoc sinh trong viQc to chuc ciic hoat dQng hgc. 3.3.1.2 L6ng gh6p tich hqp ki6n thric c6 liOn quan d6n thuc ti6n ddi s6ng v0 m6i trudng viro bdi dqy. V6n d0 mdi trudng: nudc, kh6ng kli. d6t....dang dugc con nguoi nhic d6n rAt ..t i .: nhi6u. Trong cuQc son_q hdng ngdy cric hi6n tuong thudng xu1,6n bAt gdp nhu: nu6c thAi cua m6t ao cii, chudng heo. chudng vit...l khoi br,r i cria cdc nhir miiy xay lua. c6c ld gach, ciic crinh diing sau thu hoach.... c6 li6n quan gi d6n nhirng di6n bi6n bAt thudng cua thdi titit hiQn nay kh6ng. Gido vi6n dqy hgc bQ m6n sinh c6 th6 l6ng gh6p c6c hi6n , i i ^, tuong d6 viro phdn nuoi tr6ng thuy sirn hodc bdo vO sric khoe cia con ngudi... Ngodr viQc gdy sq ch0 1f cta hgc sinh trong ti6t d4y cdn gi6o duc y thric, trrich nhiQm bao vQ m6i trudng cho ttng hoc sinh. Tty viro thyc trang cta tirng clia phuong md ta l6y cric hiQn tugng cho cU th6 r,i gAn gui v6i c6c em. 3.3.1.3 Li6n hQ kiiln thirc c6 li6n quan dtin thyc ti6n ddi s6ng trorg bdi dqy. Khi hqc ,,ong ,6n dii gi hqc sinh thiy co ung dung thqc ti6n cho cu6c s6ng thi c6c em sd chri Ji hon. tim tdi, chu d6ng tu duy d6 tim hi6u, de nh6 hnn. Do d6 m6i bai 1,4
hgc gi6o vi6n dua ra duqc mQt s6 ring dung thuc fi6n sE ldi cuon duoc su chu y cr)a hgc sinh. Gi6o vi6n cing crin chri f khi su dpng c6c hiQn tuong sinh hoc thuc ti6n nOn kheo ldo trong giai thich vdn di. vi cdp dQ bQ mon sinh o THPT nhi6u khi chua rim hi6u sdu qu6 trinh diCn bi6n cua su vi6c hay hiQn tugng. Do