Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng và tổ chức một số hình thức hoạt động trải nghiệm để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc tại trường THPT Diễn Châu 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Xây dựng và tổ chức một số hình thức hoạt động trải nghiệm để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc tại trường THPT Diễn Châu 2" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lí luận và thực trạng xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh nhằm lan tỏa văn hóa đọc, khơi dậy niềm đam mê đọc sách, tôn vinh giá trị của sách, đề xuất những biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong nhà trường để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo nhằm lan tỏa, khơi dậy niềm đam mê đọc sách cho các em học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng và tổ chức một số hình thức hoạt động trải nghiệm để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc tại trường THPT Diễn Châu 2

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC MỘT SỐ HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ GIÁC CỦA HỌC SINH NHẰM LAN TỎA VĂN HÓA ĐỌC TẠI TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 2” LĨNH VỰC: KỸ NĂNG SỐNG
SỞ GD&ĐT NGHỆ AN TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 2 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC MỘT SỐ HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ GIÁC CỦA HỌC SINH NHẰM LAN TỎA VĂN HÓA ĐỌC TẠI TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 2” LĨNH VỰC: KỸ NĂNG SỐNG NHÓM: TÁC GIẢ 1. Hoàng Thị Tuyết Trinh - ĐT: 0976 542 899 2. Trần Văn Quân - ĐT: 0931 394 582 3. Nguyễn Mạnh Hồng - ĐT: 0981 000 110 NĂM HỌC: 2023 - 2024
MỤC LỤC PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu: ............................................................................................ 2 3. Tính mới đề tài: ..................................................................................................... 2 4. Đối tượng, thời gian và phạm vi nghiên cứu ........................................................ 2 5. Phương pháp nghiên cứu:...................................................................................... 2 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU..................................................................... 3 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN ................................................................................................... 3 1.1. Xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường THPT ............... 3 1.1.1. Hoạt động trải nghiệm trong nhà trường THPT.............................................. 3 1.1.2. Hiểu biết chung về hoạt động trải nghiệm ...................................................... 3 1.1.2.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm ................................................................. 3 1.1.2.2. Nội dung và các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường THPT 3 1.1.3. Đặc điểm và tầm quan trọng của hoạt động trải nghệm ................................. 4 1.1.3.1. Đặc điểm hoạt động trải nghiệm. ................................................................. 4 1.1.3.2. Tầm quan trọng HĐTN ................................................................................ 5 1.2. Các bước tiến hành ứng dụng HĐTN để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc. ................................................................................................... 5 1.3. Vai trò và ý nghĩa của văn hóa đọc .................................................................... 6 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN ............................................................................................ 7 2.1. Thực tiễn nội dung đổi mới chương trình giáo dục trong hoạt động thư viện... 7 2.2. Thực trạng hoạt động thư viện tại trường THPT Diễn Châu 2 .......................... 8 2.2.1. Tổng quát về Thư viện Trường THPT Diễn Châu 2 ....................................... 8 2.2.2. Đánh giá chung về hoạt động thư viện trường THPT Diễn Châu 2 ............... 9 2.2.2.1. Ưu điểm ........................................................................................................ 9 2.2.2.2. Tồn tại, hạn chế ............................................................................................ 9 2.2.2.3. Nguyên nhân của những tồn tại trên ......................................................... 10 2.3. Khảo sát thực trạng hoạt động thư viện trường THPT Diễn Châu 2 ............... 11
2.4. Khảo sát thực trạng xây dựng và tổ chức một số hình thức hoạt động trải nghiệm để phát huy tính tích cực, tự giác tại trường THPT Diễn Châu II nhằm lan tỏa văn hóa đọc.” ..................................................................................................... 17 III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN NỘI DUNG XÂY DỰNG MỘT SỐ HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ GIÁC CỦA HỌC SINH NHẰM LAN TỎA VĂN HÓA ĐỌC TẠI TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU II. ........................................................................................... 22 1. Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm bằng hình thức tổ chức các cuộc thi Văn hóa đọc nhằm thúc đẩy phong trào đọc sách và phát triển văn hóa đọc trong nhà trường phù hợp với tình hình thực tế................................................................ 22 1.1. Tổ chức cho học sinh trong nhà trường tham gia viết bài ............................... 23 1.2. Tổ chức cuộc thi Kể chuyện và làm theo sách ................................................ 25 2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm bằng hình thức thi làm video ............................ 27 2.1. Tổ chức cho học sinh làm video phóng sự, kịch ngắn nhằm giáo dục KNS, phát triển PC và NL HS........................................................................................... 27 2.2. Tổ chức cuộc thi video Giới thiệu sách hay trực tuyến nhằm lan tỏa văn hóa đọc tại trường THPT Diễn Châu II. ........................................................................ 29 3. Tổ chức xây dựng mô hình tủ sách thư viện lớp học thông qua cuộc thi giá sách đẹp tạo không gian mở để học sinh tiếp cận sách, đọc sách, hình thành thói quen đọc sách và phát triển văn hóa đọc trong nhà trường. ............................................ 30 4. Hoạt động tổ chức tiết học trên lớp có lồng ghép hình thức đóng kịch, đóng vai nhân vật, sân khấu hóa tác phẩm nhằm lan toả văn hoá đọc. ................................. 32 5. Phối hợp với các tổ chức, lực lượng giáo dục trong nhà trường để tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT. ............................................................ 33 6. Thư viện phối hợp Đoàn trường tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm cũng cố, nâng cao kiến thức, giáo dục nhân cách cho học sinh thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm...................................................................................................... 34 6.1. Tổ chức cho học sinh làm báo tường nhân ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 .... 35 6.2. Tổ chức các hoạt động hội diễn thể dục, thể thao, trò chơi dân gian chào mừng ngày thành lập Đoàn 26/3........................................................................................ 36 6.3. Tổ chức các hoạt động Hội diễn văn nghệ chào mừng ngày ngày 20/11 ........ 38
7. Tổ chức hoạt động giao lưu trao đổi. .................................................................. 38 7.1. Tổ chức liên kết phối hợp chặt chẽ với các thư viện cùng cấp khác (giải pháp mượn liên thư viện). ................................................................................................. 38 7.2. Xây dựng mô hình thư viện xanh. .................................................................... 39 IV. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ KHẢ THI CỦA ĐỀ TÀI “XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC MỘT SỐ HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ GIÁC CỦA HỌC SINH NHẰM LAN TỎA VĂN HÓA ĐỌC TẠI TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU II”.............................................. 41 4.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 41 4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát .................................................................. 41 4.2.1. Nội dung khảo sát .......................................................................................... 41 4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá....................................................... 41 4.3. Đối tượng khảo sát............................................................................................ 42 4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất 42 4.4.1. Khảo sát tính cấp thiết của các giải pháp (đối với học sinh) (xem phụ lục 3)42 4.4.2. Khảo sát tính khả thi của các giải pháp (đối với HS) (xem phụ lục 5) ......... 44 V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM .......................................................................................... 46 PHẦN III. KẾT LUẬN .......................................................................................... 48 1. Kết luận ............................................................................................................... 48 2. Đóng góp của đề tài............................................................................................. 48 3. Một số đề xuất ..................................................................................................... 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 50
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt: Từ đầy đủ BGH Ban giám hiệu BGD-ĐT Bộ giáo dục và đào tạo CBTV Cán bộ thư viện UBND Ủy ban nhân dân THPT Trung học phổ thông HS Học sinh QĐ Quyết định GVCN Giáo viên chủ nhiệm GV Giáo viên GD&ĐT Giáo dục và đào tạo SKKN Sáng kiến kinh nghiệm SGK Sách giáo khoa KNS Kỹ năng sống PC Phẩm chất NL Năng lực
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Từ thời kì đầu của nền giáo dục nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ phương pháp để đào tạo nên những người tài đức là: “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội”. Hoạt động trải nghiệm được coi là chìa khóa thực hiện việc học đi đôi với hành, học qua làm, học giải quyết các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống ngay trong lớp, trong trường. Việc đưa hoạt động trải nghiệm vào trong chương trình giáo dục của nhà trường góp phần khắc phục những tồn tại của chương trình giáo dục hiện nay, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội nêu ra một trong những quan điểm đổi mới giáo dục và đào tạo ở nước ta là: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại, phát huy tính tích cực, chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành, lý luận gắn bó với thực tiễn. Khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Để thực hiện được mục tiêu này đòi hỏi mỗi nhà trường, mỗi giáo viên phải biết tự điều chỉnh, đổi mới phương pháp chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức các hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học…đặc biệt nhấn mạnh hình thức học tập trải nghiệm”. “Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giữ vai trò rất quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Hoạt động này, giúp cho học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm để vận dụng những kiến thức học được vào thực tiễn từ đó hình thành năng lực tự quản, tự phục vụ bản thân, có kỹ năng sống và tự điều chỉnh bản thân trong tập thể đặc biệt kỹ năng giao tiếp, hợp tác, chia sẻ, sống yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau”. Qua nhiều năm làm công tác thư viện trường học, tôi nhận thấy đối với thư viện trường học để phát huy tính tích cực, tự giác của học sinh một cách tốt nhất thì việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo lan tỏa văn hóa đọc trong nhà trường là người cán bộ thư viện góp phần rất lớn vào việc hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh. Mặt khác, thực trạng hiện nay đầu sách ở các thư viện trường học có số lượng nhất định nên khi học sinh có nhu cầu mượn đông thư viện không đáp ứng đủ. Phần lớn thời gian học trên lớp, học thêm đã chiếm hầu hết thời gian trong ngày nên học sinh không có thời gian lên thư viện mượn sách. Xác định tầm quan trọng của việc xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc tôi mạnh dạn nghiên cứu và ứng dụng đề tài “Xây dựng và tổ chức một số hình thức hoạt động trải nghiệm để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc tại trường THPT Diễn Châu 2”. 1
2. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh nhằm lan tỏa văn hóa đọc, khơi dậy niềm đam mê đọc sách, tôn vinh giá trị của sách, đề xuất những biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong nhà trường để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo nhằm lan tỏa, khơi dậy niềm đam mê đọc sách cho các em học sinh. 3. Tính mới đề tài: - Tính mới được thể hiện ở góc độ thực tiễn: Sáng kiến đã được ứng dụng vào thực tiễn hoạt động thư viện, phát triển kỉ năng, phát huy năng lực của học sinh, tạo mọi cơ hội, điều kiện để học sinh thể hiện năng lực của mình, biết cách vận dụng vào cuộc sống của chính mình, lan tỏa giá trị văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên và các em học sinh trường THPT Diễn Châu 2. Sáng kiến đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh . Sáng kiến đưa ra giải pháp nhằm khuyến khích tinh thần tự học, tự nghiên cứu, tìm tòi. - Đề tài đưa ra giải pháp phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm, góp phần nâng cao giá trị văn hóa đọc, khơi dậy niềm đam mê đọc sách - Sáng kiến có một số giải pháp mới mẻ, sáng tạo dễ áp dụng và mang tính thực tế cao . 4. Đối tượng, thời gian và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng: Học sinh THPT trường THPT Diễn Châu 2 - Thời gian: Từ năm học 2022-2023 và 2023-2024 - Phạm vi nghiên cứu: Sáng kiến được áp dụng trong lĩnh vực thư viện trường học. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp quan sát: Khảo sát và xây dựng kế hoạch nghiên cứu - Phương pháp phân tích: Quan sát khi áp dụng sáng kiến vào thực hành - Phương pháp thực hành: Thực hành trên các hoạt động của học sinh - Phương pháp chụp ảnh, phân tích tổng hợp 2
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. CƠ SỞ LÍ LUẬN 1.1. Xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường THPT 1.1.1. Hoạt động trải nghiệm trong nhà trường THPT Hoạt động trải nghiệm mang tính tích hợp nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục; đòi hỏi khả năng phối hợp, liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Hoạt động trải nghiệm được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thực hành nhiệm vụ ở nhà, sinh hoạt tập thể, dự án, làm việc nhóm, trò chơi, diễn đàn giáo lưu, tham quan học tập, sân khấu hóa ( kịch, tiểu phẩm, thơ, hát, …) hoạt động trải nghiệm cả giáo viên và học sinh đều có cơ hội phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác, sáng tạo của bản thân, huy động sự tham gia của học sinh vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động. Học sinh được bày và lựa chọn ý tưởng, tham gia chuẩn bị, thiết kế hoạt động, trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, tự đánh giá, tự khẳng định, làm tăng tính hấp dẫn, độc đáo của các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm. Trong chương trình GDPT mới, HĐTN là những giáo dục bắt buộc, trong đó học sinh dựa trên sự huy động tổng hợp kiến thức và kỹ năng từ nhiều lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội, tham gia hoạt động hướng nghiệp và hoạt động phục vụ cộng đồng dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục. 1.1.2. Hiểu biết chung về hoạt động trải nghiệm 1.1.2.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục, dưới sự hướng dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp vào các hoạt động khác nhau của đời sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục bắt buộc nên 100% học sinh được tham gia. Tham gia hoạt động các em có cơ hội huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng của các môn học và lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống gia đình, nhà trường, xã hội, cơ hội khám phá bản thân và thế giới xung quanh, phát triển đời sống tâm hồn phong phú, biết rung cảm trước cái đẹp của thiên nhiên và tình người, có quan niệm sống và ứng xử nhân văn, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quê hương đất nước, ý thức về cội nguồn và bản sắc của dân tộc để góp phần giữ gìn, phát triển các giá trị tốt đẹp của con người Việt Nam. 1.1.2.2. Nội dung và các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường THPT Hiện nay, nhiều trường THPT đã tổ chức khá tốt chương trình trải nghiệm, 3
hoạt động hướng nghiệp, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, thực tiễn cuộc sống. HĐTN có nội dung và yêu cầu ở mức độ cao hơn rất nhiều. Theo định hướng mới, HĐTN yêu cầu học sinh đem những kiến thức, kỹ năng, thái độ đã học để vận dụng vào thực tế, từ đó phát triển năng lực thực sự của bản thân và thích ứng với cuộc sống Có thể phân loại các hình thức tổ chức HĐTN trong dạy học ở trường THPT gồm 4 hình thức. - Hình thức sinh hoạt dưới cờ. - Hình thức sinh hoạt lớp. - Hình thức hoạt động theo chủ đề. - Hình thức hoạt động câu lạc bộ. Sinh hoạt dưới cờ: Tiết sinh hoạt này được tổ chức theo quy mô toàn trường. Nội dung hoạt động của tiết sinh hoạt dưới cờ gắn liền với nội dung hoạt động của chủ điểm giáo dục, có tính định hướng, chuẩn bị cho các hoạt động của tuần và của tháng. Nhà trường cần tạo cơ hội cho học sinh các lớp luân phiên đảm nhận việc tổ chức thực hiện tiết sinh hoạt này dưới sự hướng dẫn của lãnh đạo nhà trường, tổng phụ trách, giáo viên chủ nhiệm lớp. Sinh hoạt lớp: Sinh hoạt lớp được tổ chức theo quy mô lớp học. Nội dung hoạt động của tiết sinh hoạt lớp gắn liền với nội dung hoạt động của chủ điểm giáo dục, sơ kết hoạt động trong tuần, chuẩn bị cho các hoạt động của tuần và tháng tiếp theo. Hoạt động theo chủ đề: Hoạt động theo chủ đề bao gồm Hoạt động trải nghiệm thường xuyên và Hoạt động trải nghiệm định kì. Hoạt động trải nghiệm thường xuyên được thực hiện đều đặn từng tuần hoặc tháng, thực hiện ở trường và cả ở nhà với nhiệm vụ trải nghiệm được giao như nhau đến từng học sinh. Hoạt động câu lạc bộ: Hoạt động câu lạc bộ là các hoạt động theo nhu cầu, sở thích, năng khiếu và hoạt động mang tính định hướng nghề nghiệp được thực hiện ngoài giờ học các môn văn hoá và là hình thức tự chọn. 1.1.3. Đặc điểm và tầm quan trọng của hoạt động trải nghệm 1.1.3.1. Đặc điểm hoạt động trải nghiệm. - Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục được thực hiện bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12; ở tiểu học được gọi là Hoạt động trải nghiệm, ở trung học cơ sở và trung học phổ thông được gọi là Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. - Hoạt động trải nghiệm tạo cơ hội cho học sinh huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học và lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống gia đình, nhà trường và xã hội; tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động, từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động; trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, ý tưởng sáng tạo, lựa chọn ý tưởng hoạt 4
động; thể hiện và tự khẳng định bản thân, đánh giá và tự đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm và của các bạn. - Hoạt động trải nghiệm huy động sự tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường như: GV chủ nhiệm lớp, GV bộ môn, Cán bộ Đoàn, Ban Giám hiệu nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân và đoàn thể trong xã hội. * Hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông được phân chia theo hai giai đoạn: - Giai đoạn giáo dục cơ bản: Hoạt động trải nghiệm thực hiện mục tiêu hình thành các phẩm chất, thói quen, kĩ năng sống, ... thông qua việc tham gia sinh hoạt tập thể, câu lạc bộ, dự án học tập, hoạt động lao động, hoạt động xã hội và phục vụ cộng đồng. - Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp: Đối với giáo dục trung học phổ thông, chương trình Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tiếp tục phát triển những phẩm chất và năng lực đã hình thành từ giai đoạn giáo dục cơ bản thông qua hoạt động phát triển cá nhân, hoạt động lao động, hoạt động xã hội và phục vụ cộng đồng và hoạt động giáo dục hướng nghiệp nhưng tập trung cao hơn vào việc phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp. 1.1.3.2. Tầm quan trọng HĐTN “Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giữ vai trò rất quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Hoạt động này, giúp cho học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm để vận dụng những kiến thức học được vào thực tiễn từ đó hình thành năng lực thực tiễn cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của bản thân”. Thông qua các hoạt động trải nghiệm, những việc làm cụ thể, học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Các em được tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động từ thiết kế, chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả. Bên cạnh đó, các em còn được bày tỏ quan điểm, ý tưởng và lựa chọn ý tưởng của chính mình. Góp phần bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương đất nước, người thân, bạn bè… có ý thức tôn trọng và ứng xử tốt với mọi người xung quanh, kể cả các em nhỏ tuổi hơn mình, sống hòa nhã, sẵn sàng giúp đỡ người khác, tích cực tham gia vào các công việc chung; ý thức xây dựng môi trường sống thân thiện; ý thức chấp hành tốt những nội quy, quy định của pháp luật, các chuẩn mực đạo đạo đức. 1.2. Các bước tiến hành ứng dụng HĐTN để phát huy tính tích cực, tự giác nhằm lan tỏa văn hóa đọc. * Gồm 5 bước giúp tổ chức thành công hoạt động trải nghiệm: B1. Xác định nội dung của hoạt động nhận thức. B2. Tìm hiểu thực trạng, thông tin, địa điểm. B3. Xác định mục tiêu và sản phẩm đầu ra của hoạt động trải nghiệm. 5
B4. Xác định các phương pháp dạy học trải nghiệm. B5. Tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm Bước 1: Xác định nội dung của hoạt động nhận thức: Để đạt được mục tiêu dạy học đề ra, tích cực hóa các hoạt động nhận thức của học sinh, giáo viên cần thiết kế được nội dung bài học dễ hiểu nhằm thông qua hoạt động nhận thức học sinh có thể lĩnh hội tri thức, kĩ năng, kĩ xảo, phát triển tư duy và năng lực cần thiết ở người học. Bước 2: Tìm hiểu thực trạng, thông tin, địa điểm: Trước hết, giáo viên phải tìm hiểu về thực trạng học sinh dưới góc độ: học sinh đã tiếp cận với phương pháp học tập trải nghiệm chưa? Học sinh có hứng thú với cách học này không? Làm thế nào để học sinh sẵn sàng cho cách tiếp cận cách thức học mới này? Bước 3: Xác định mục tiêu và sản phẩm đầu ra của hoạt động trải nghiệm: Về mục tiêu, quá trình học tập trải nghiệm sáng tạo, giáo viên luôn phải xác định rõ những gì giáo viên cần biết, hiểu, có thể làm được sau khi hoàn thành một bài học. Xác định mục tiêu bài học giúp giáo viên đảm bảo hướng đi đúng cho học sinh. Bước 4: Xác định các phương pháp dạy học trải nghiệm: Sau khi xác định được mục tiêu, nội dung bài học giáo viên cần xác định cách thức tổ chức nên tiến hành như thế nào để đạt hiệu quả cao, nói cách khác đó chính là bước xác định phương pháp, phương tiện dạy học để học sinh đạt được kiến thức trọng tâm, và hình thành kĩ năng, kĩ xảo. Bước 5: Tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm: Mô hình học tập này gồm có 5 bước cụ thể: Bước 1 - Kinh nghiệm có sẵn Bước 2 - Trải nghiệm cụ thể Bước 3 - Phản hồi Bước 4 - Kinh nghiệm mới Bước 5 - Áp dụng giải quyết vấn đề thực tế 1.3. Vai trò và ý nghĩa của văn hóa đọc Văn hoá đọc là một khái niệm có hai nghĩa. Văn hoá đọc, theo nghĩa rộng: đó là nền văn hoá đọc của mỗi quốc gia thể hiện qua chủ trương, đường lối, chính sách của Nhà nước, của cộng đồng và ý thức của mỗi thành viên trong xã hội về xây dựng phát triển cơ sở vật chất (thư viện, phòng đọc, xuất bản phát hành sách, tài liệu...) nhằm phát triển văn hóa đọc. Văn hoá đọc, theo nghĩa hẹp: là đọc có văn hoá, đó là ứng xử đối với việc 6
đọc thể hiện qua thói quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc của mỗi người đọc. Văn hóa đọc là một bộ phận của văn hóa, có vai trò quan trọng trong việc hình thành nên tâm hồn, nhân cách, đạo đức, lối sống, khả năng thích nghi của học sinh, góp phần bồi dưỡng, phát triển trí tuệ, kỹ năng sống cho học sinh. Văn hóa đọc là một bộ phận của phát triển văn hóa, là giải pháp quan trọng không thể thiếu để xây dựng thành công một xã hội học tập hướng tới mục tiêu phát triển bền vững nguồn nhân lực của đất nước góp phần vào sự thành công của công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 2.1. Thực tiễn nội dung đổi mới chương trình giáo dục trong hoạt động thư viện Chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo định hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu thế phát triển chương trình của các nước tiên tiến, nhằm thực hiện yêu cầu của Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội “tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp, góp phần chuyển biến nền giáo dục nặng nề truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa trí, đức, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”. Ngày 21/11/2019 Luật thư viện đã được Quốc hội thông qua và Việt Nam đang thực hiện đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo yêu cầu của Nghị quyết 88/2014/QH13. “Chúng ta phải đổi mới từng yếu tố để tạo ra chất lượng giáo dục phổ thông đáp ứng yêu cầu mới của thực tế cuộc sống và hội nhập thế giới”. Trong đó một phần rất quan trọng để tạo nên mô hình trường học chất lượng, góp phần hình thành thói quen đọc sách, năng lực tự học, tự nghiên cứu và sáng tạo cho học sinh chính là phát triển và nâng cao hiệu quả thư viện trường học. Thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 kèm theo Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15/3/2017 của Thủ tướng chính phủ; Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An ngày 31/8/2017 đã ban hành Kế hoạch số 519/KH-UBND về việc phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Ngày 30/9/2021 Sở GD&ĐT Nghệ An cũng ban hành Kế hoạch số 2008/KH- SGD&ĐT về “Đổi mới hoạt động thư viện trường học và phát triển văn hóa đọc trong các trường mầm non, phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Công văn số 558/SGD&ĐT-VP ngày 21/3/2023 của Sở GD&ĐT Nghệ An về việc triển khai “Ngày sách và Văn hóa đọc” năm 2023 tới các phòng giáo dục huyện thị, thành và các đơn vị trường học trực thuộc Sở trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Công văn số 625/SGD&ĐT-CTTT-GDTX ngày 27/3/2023 về việc tăng cường hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc trong các cơ sở giáo dục, công văn số 2238/UBND.VX ngày 25/3/2024 về việc triển khai ngày 7
sách và văn hoá đọc Việt Nam lần thứ 3 của UBNDT, công văn số 672/SGD$ĐT ngày 28/3/2024 về việc triển khai ngày sách và văn hoá đọc Việt Nam của Sở GD$ĐT Nghệ An lần thứ 3 năm 2024 nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa đọc, khơi dậy niềm đam mê đọc sách, hình thành thói quen đọc, ý thức tự học, học tập thường xuyên, suốt đời của người dân, đặc biệt là học sinh, phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ sở giáo dục và đào tạo đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc, góp phần xây dựng xã hội học tập. 2.2. Thực trạng hoạt động thư viện tại trường THPT Diễn Châu 2 2.2.1. Tổng quát về Thư viện Trường THPT Diễn Châu 2 Trường THPT Diễn Châu 2 được thành lập từ năm 1965 trường có bề dày về truyền thống với gần 60 năm xây dựng và trưởng thành, trường đã góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực , bồi dưỡng nhân tài, đóng góp vào quá trình xây dựng và phát triển quê hương, nhà trường luôn là điểm sáng về chất lượng giáo dục. Hiện nay trường có 95 cán bộ, giáo viên, nhân viên, có 41 lớp học gần 1700 em học sinh. Trường đã đạt trường chuẩn Quốc gia năm 2018, thư viện nhà trường đã đạt chuẩn. Nhiều năm liền nhà trường luôn được nhận bằng khen trường tiên tiến xuất sắc. Trường có đội ngũ giáo viên hùng hậu đi đầu trong mọi phong trào, nhiều cá nhân được trao tặng huy chương, kỉ niệm chương: “Vì sự nghiệp giáo dục”, được trao tặng các danh hiệu thi đua của ngành: Lao động tiên tiến, Chiến sĩ thi đua, được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, được Bằng khen của Thủ Tướng Chính Phủ. Trong những năm qua lãnh đạo nhà trường luôn quan tâm sát sao với công tác thư viện, phối hợp với cán bộ thư viện để phát triển văn hóa đọc cho các em học sinh. Hoạt động thư viện luôn phối hợp với Đoàn trường và giáo viên chủ nhiệm để tổ chức cho các em học sinh nhiều sân chơi bổ ích bằng các hoạt động trải nghiệm nâng cao văn hóa đọc, khơi dậy niềm đam mê đọc sách, tôn vinh giá trị của sách trong nhà trường như cuộc thi: Giới thiệu sách hay trực tuyến, Cuộc thi Giá sách đẹp, cuộc thi kể chuyện và làm theo sách, tổ chức kéo co, tết đoàn viên. 8
Hình1: Ảnh trường HS THPT Diễn Châu II tốt nghiệp 2.2.2. Đánh giá chung về hoạt động thư viện trường THPT Diễn Châu 2 2.2.2.1. Ưu điểm Trường THPT Diễn Châu II có thư viện với diện tích tương đối lớn, đáp ứng tiêu chuẩn đạt chuẩn về diện tích khuôn viên, có phòng đọc cho giáo viên, phòng đọc cho học sinh, có kho sách để xử lý hồ sơ, học liệu liên quan đến công tác thư viện. Cán bộ thư viện có trình độ đạt chuẩn, kỹ năng công tác đảm bảo, nhiệt tình trong công việc nên việc quản lý thư viện cơ bản tốt. Hàng năm nhà trường đều có sự đầu tư nhất định để bổ sung thêm sách, tài liệu tham khảo, thực hiện sửa chữa, nâng cấp về cơ sở vật chất để duy trì hoạt động thư viện 2.2.2.2. Tồn tại, hạn chế Do ảnh hưởng mạnh mẽ của công nghệ thông tin dẫn đến lượng học sinh có thói quen đọc sách trong toàn trường còn chưa cao. Vì vậy việc tạo thói quen đọc sách là hình thành văn hóa đọc cho học sinh là một yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc định hướng các em tới thư viện. Nguồn kinh phí của nhà trường còn eo hẹp nên kinh phí để chi cho hoạt động thư viện, mua sắm sách báo, tài liệu còn hạn chế. Điều này dẫn đến nguồn sách phục vụ đọc cũng chưa được đa dạng, phong phú nên phần nào giảm sự hứng thú đọc cho học sinh. Tuy nhiên trong thực tế, vì những lí do khách quan và chủ quan khác nhau nên việc đầu tư xây dựng thư viện đạt chuẩn, thư viện tiên tiến hay thư viện điện tử còn chưa được quan tâm đúng mức. Đặc biệt là nhà trường chưa thật sự chú trọng đầu tư và phát triển thư viện theo mô hình “Thư viện xanh”, “Thư viện mở” để bắt kịp xu thế của thời đại và cũng là yêu cầu của đổi mới công tác giáo dục trong giai 9
đoạn hội nhập như Điều 24 trong Thông tư 32 quy định về phát triển Văn hóa đọc cũng khẳng định: Trường phổ thông phải tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh tiếp cận và sử dụng thông tin thư viện, các nguồn thông tin hữu ích khác để phát triển văn hóa đọc; Trường phổ thông có trách nhiệm phát triển kỹ năng đọc và tìm kiếm thông tin cho giáo viên và học sinh. Hiện nay nhà trường đang gấp rút tập trung xây dựng chuẩn giai đoạn hai, theo đó các hạng mục phục vụ cho công tác dạy và học của nhà trường đã được nâng cấp để trở nên khang trang hơn. Thư viện nhà trường cũng như văn hóa đọc của học sinh được chú ý để phát triển hơn, số đầu sách tham khảo, chuyên sâu cũng được các em quan tâm khai thác nhiều hơn. Dù vậy, nhìn chung không gian đọc sách, các hạng mục sách vẫn chưa thực sự hấp dẫn, chưa thuyết phục bạn đọc. Học sinh vẫn thấy bất tiện khi tiếp cận với sách thư viện, nhiều nhu cầu và ước mơ đọc sách trong một không gian mở của các em chưa được đáp ứng thỏa mãn. Nghĩa là cần sự vào cuộc và đầu tư, thiết kế bài bản của Nhà trường để các em có được một thư viện xanh thực sự. 2.2.2.3. Nguyên nhân của những tồn tại trên Thư viện là nơi để lưu trữ, cung cấp, truyền bá thông tin, tài liệu tới tất cả mọi người. Thư viện trường học không nằm ngoài số ấy. Hiện nay, mỗi trường học đều có một hệ thống thư viện, nhiều nơi còn đạt Thư viện chuẩn. Đặc biệt, thư viện trường THPT Diễn Châu 2 cũng có một thư viện với quy mô đạt chuẩn, nhưng vì sao thư viện nhà trường vẫn chưa được học sinh mặn mà lui tới thường xuyên. Nguyên nhân chủ yếu như sau: Thứ nhất, nguyên nhân đầu tiên có thể nói là sự tác động của xã hội, đặc biệt là “quy luật lây lan của môi trường giáo dục học đường”. Thứ hai, vốn tài liệu trong thư viện chưa nhiều, hình thức, tài liệu còn chưa đa dạng phong phú, số lượng sách hạn chế. Chủ yếu vẫn chỉ có sách giáo khoa và sách tham khảo, ít những tài liệu giải trí. Thêm vào đó, việc đầu tư kinh phí còn khiêm tốn, số lượng máy tính kết nối internet trong thư viện không nhiều, tài liệu bổ sung không thường xuyên, liên tục... cũng làm cho chất lượng của hoạt động thư viện chưa được nâng cao Thứ ba, việc mượn sách và đọc sách chỉ tập trung ở một số học sinh có ý thức học và yêu thích đọc sách. Đa số học sinh thỉnh thoảng hoặc không lên thư viện mượn sách và đọc sách. Thứ tư, sự tác động của thời đại công nghệ số, thư viện truyền thống thực sự khó hấp dẫn bạn đọc bởi lẽ bạn đọc có thể mua sách, đọc sách mọi lúc, mọi nơi khi có điện thoại thông minh. Thứ năm: Thông thường ở mỗi trường học THPT giờ nghỉ giải lao giữa các tiết học là 5 phút, khoảng thời gian này không đủ để học sinh lên thư viện đọc sách. 10
Thứ sáu: Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động thư viện còn hạn chế nên phần nào cũng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động, quản lý công tác thư viện, đến hoạt động giáo dục của nhà trường. Ngoài ra, sự vào cuộc, tinh thần đổi mới sáng tạo của cán bộ thư viện cũng như đội ngũ giáo viên nhà trường chưa cao. Giáo viên bộ môn mới chỉ chú ý đến môn dạy của mình, chưa xem việc cập nhật các văn bản, công văn chỉ đạo về đổi mới thư viện là việc cần sự đóng góp tiếng nói của mình. GVCN cũng chưa thực sự quan tâm đến việc đọc sách của các em, chưa chú trọng xây dựng mô hình thư viện lớp học hay đốc thúc học sinh lớp mình đọc sách ở thư viện trường. Nhiều học sinh chưa có thói quen đọc sách báo vậy nên việc tạo thói quen đọc sách và hình thành văn hóa đọc cho học sinh là một yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc định hướng các em tới thư viện. Như vậy có thể nói, sở dĩ có sự thờ ơ của học sinh đối với thư viện là do nhà trường và các thầy cô chưa định hướng tốt. Đã đến lúc nhà trường và tập thể cán bộ giáo viên cần quan tâm hơn tới câu chuyện về “Thư viện thời 4.0” đã được đặt ra trong nhiệm vụ phát triển văn hóa đọc hiện nay. Đó cũng là một xu hướng tất yếu của thời đại số để tiếp cận và đẩy mạnh văn hóa đọc ở Việt Nam trong thời gian tới. Chúng ta phải đổi mới cách thức tổ chức và hoạt động thư viện trường học nhằm tạo môi trường thuận lợi cho học sinh tiếp cận thường xuyên với sách bằng nhiều hình thức như “Thư viện xanh”, “Thư viện thân thiện”, “Thư viện điện tử”… Muốn làm được điều đó trước hết nhà trường phải khảo sát nhu cầu học sinh theo từng vùng miền, từng lứa tuổi, để từ đó lập kế hoạch mua sắm, xác định nguồn tài liệu phù hợp với nhu cầu học tập, giải trí của các em. Bên cạnh đó, cán bộ thư viện và tập thể giáo viên nhà trường cũng phải xây dựng kế hoạch hoạt động thư viện đảm bảo phù hợp, có hình thức hoạt động linh hoạt, phong phú nhằm tạo hứng thú cho học sinh đến đọc và học… Chỉ khi có sự vào cuộc tích cực của các ban ngành, của nhà trường thì những hạn chế, tồn tại trên đây về quản lý và khai thác thư viện nhằm phát triển văn hóa đọc cho học sinh mới có thể khắc phục được, mô hình thư viện mở luôn là mơ ước không chỉ của học sinh mà là của cả giáo viên trong chiến lược đổi mới giáo dục hiện nay. 2.3. Khảo sát thực trạng hoạt động thư viện trường THPT Diễn Châu 2 Quá trình công tác tại trường THPT Diễn Châu 2 và qua tìm hiểu thực tế một số trường THPT,THCS trên địa bàn, tôi nhận thấy một số thực trạng sử dụng thư viện của giáo viên và học sinh như sau: Quy trình phục vụ mượn/ trả sách của học sinh thực hiện dưới 2 hình thức như sau: Hình thức phục vụ bạn đọc tại chỗ:(phòng đọc mở) Hình thức cho mượn về nhà: Tình hình công tác phục vụ bạn đọc và nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc đến thư viện nhà trường: 11
Bạn đọc là một trong 4 yếu tố cấu thành thư viện (cơ sở vật chất, vốn tài liệu, cán bộ thư viện và bạn đọc). Trong 4 yếu tố trên yếu tố nào cũng đóng vai trò quan trọng đối với sự tồn tại của một thư viện, thiếu một trong bốn yếu tố trên không thể xem đó là một thư viện đúng nghĩa. Thư viện được bổ sung sách báo, tài liệu hàng năm, luôn phối hợp thường xuyên với giáo viên chủ nhiệm rà soát đảm bảo 100% học sinh có sách giáo khoa và hướng dẫn học sinh sử dụng sách ôn thi tốt nghiệp. Thường xuyên sắp xếp ngăn nắp đảm bảo cho cán bộ giáo viên và học sinh sử dụng sách, tài liệu một cách tốt nhất, khoa học nhất. Năm học 2023 – 2024 toàn trường có gần 1700 em học sinh và 95 cán bô, giáo viên, nhân viên. Đây là những bạn đọc đông đảo để thư viện có thể huy động khuyến khích họ tham gia vào hoạt động văn hóa đọc toàn trường. Bạn đọc là học sinh ngày càng có ý thức trong việc đọc sách, gìn giữ tài liệu, biết cách sử dụng thư viện thành thạo, dần tự hình thành cho mình một văn hóa đọc sách đúng cách. Để phát huy vai trò của thư viện người làm công tác thư viện luôn có tư tưởng đổi mới, cầu tiến, luôn suy nghĩ và hành động với tư tưởng phục vụ tận tình giáo viên và học sinh. Thư viện là một tổ chức bảo đảm việc dùng sách hợp lí nhất, tiết kiệm nhất. Nước ta còn nghèo về trình độ văn hóa, kiến thức khoa học của nhân dân ta còn chưa cao cho nên chúng ta cần tổ chức và sử dụng tốt mạng lưới thư viện. Mọi cán bộ giáo viên trong nhà trường đều được mượn sách, báo tài liệu để đọc tại chỗ hoặc đưa về nhà để nghiên cứu và học tập Học sinh được mượn sách tham khảo, sách giáo khoa đọc tại chỗ hoặc mượn về nhà theo nhu cầu nhưng phải trả lại sách cho thư viện sau một khoảng thời gian nhất định. Thực hiện hồ sơ sổ sách đầy đủ, tổ chức kiểm kê thư viện, thanh lý sách báo cũ, lạc hậu. Phát động phong trào mượn đọc sách tham khảo, thường xuyên giới thiệu sách mới đến bạn đọc. Thư viện lập kế hoạch tuyên truyền và giới thiệu sách sao cho phù hợp với thực tế nhà trường, nội dung tuyên truyền cần gắn với từng thời điểm, từng đối tượng. Hình thức tuyên truyền, giới thiệu đa dạng phong phú để những quyển sách hay, sách cần kịp thời đến tay bạn đọc. Giới thiệu sách tràn lan sẽ không hiệu quả nên tôi chọn cách giới thiệu sách theo đối tượng bạn đọc. Thư viện mở cửa tất cả các ngày trong tuần. Số lượng giáo viên mượn sách tại thư viện là 100%. 12
Số lượng học sinh đọc và mượn sách thư viện là 80%. Tình hình công tác bổ sung xây dựng vốn tài liệu thư viện: Nhà trường phối hợp với các tổ chức giáo dục khác để thường xuyên bổ sung sách nghiệp vụ, sách tham khảo mới cho thư viện. Chỉ tiêu sách giáo viên đạt 100%, sách tham khảo đạt bình quân 3 - 4 quyển/học sinh. Ban giám hiệu cũng chỉ thị cho cán bộ thư viện tiếp tục trang bị và bổ sung sách cho tủ sách pháp luật, tủ sách đạo đức, sách nghiệp vụ, sách giáo khoa trong Nhà trường. Tuy nhiên, vì những khó khăn về tài chính trong điều kiện nhà trường còn chưa nhiều, việc đầu tư mua sắm bổ sung tài liệu, học liệu cho thư viện chưa đạt kết quả như mong muốn, các hạng mục sách chưa thật phong phú, chưa thật sự đáp ứng được nhu cầu bạn đọc trong tình hình mới. Công tác bảo quản tài liệu thư viện: Công tác bảo quản vốn tài liệu giáo dục ý thức giữ gìn, bảo quản tài liệu sâu rộng trong cán bộ giáo viên và học sinh; Cán bộ thư viện phải có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Nhà trường tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về kỹ thuật. Thư viện nhà trường có 10 giá sách và 2 tủ kính để trưng bày sách trên kệ gồm: Sách giáo khoa; sách tham khảo, sách nghiệp vụ giáo viên, sách đạo đức, sách pháp luật, sách Hồ Chí Minh, báo. Thực hiện đầy đủ hồ sơ sổ sách theo quy định như sổ đăng ký cá biệt, đăng ký giáo khoa, đăng ký tổng quát, sổ theo dõi sử dụng sách báo giáo viên và học sinh. Hàng năm luôn làm công tác kiểm kê thanh lý sách báo cũ lạc hậu. Tài liệu trong kho được sắp xếp gọn gàng ngăn nắp, được sắp xếp theo môn loại. Hình thức tổ chức kho là kho mở. Quy trình quản lý, theo dõi, kiểm tra, đánh giá sử dụng thư viện ở trường THPT. Đa số các trường THPT trên địa bàn đều có thư viện sử dụng phương pháp quản lý hồ sơ trên giấy tờ, sổ sách truyền thống. Hồ sơ chính bao gồm: - Sổ đăng ký cá biệt sách tham khảo. - Sổ đăng ký tổng quát. - Sổ đăng ký theo dõi sử dụng sách báo học sinh. - Sổ theo dõi sử dụng sách báo giáo viên. - Sổ nhận báo hàng ngày. - Sổ nhập kho thư viện. 13
Hình 2: Hình ảnh minh họa 1 số loại sổ quản lí TV trước đây. Về công tác quản lý: Công tác thư viện nói chung, công tác thư viện tại trường THPT Diễn Châu 2 nói riêng được thực hiện theo các văn bản quy định hiện hành và mới nhất như Luật thư viện số 46/2019/QH14 ngày 21/11/2019 của Quốc Hội; Quyết định số 01/2003/QĐ-BGDĐT ngày 02 tháng 01 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông và Quyết định số 01/2004/QĐ-BGDĐT ngày 29 tháng 01 năm 2004 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc sửa đổi, bổ sung Quyết định số 01/2003/QĐ-BGDĐT ngày 02 tháng 01 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông. Từ học kỳ 2 năm học 2022-2023 thì thực hiện theo Thông tư 16/2022/TT-BGD&ĐT ngày 22/11/2022 của Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành Quy định tiêu chuẩn thư viện cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông. Thư viện trường THPT Diễn Châu 2 đã triển khai thực hiện một cách nghiêm túc đầy đủ các nội dung, các quy định hướng dẫn của Bộ, Ngành giáo dục về công tác thư viện. Hàng năm cán bộ thư viện lập kế hoạch hoạt động vào đầu năm học và báo cáo tổng kết công tác thư viện vào cuối năm học cho Hiệu trưởng. Về quy mô: Nhà trường có 1 thư viện với diện tích 180 m2. Có phòng đọc dành riêng cho học sinh và giáo viên và 1 phòng kho để lưu trữ tài liệu, hồ sơ, học liệu liên quan đến hoạt động thư viện. Thư viện có hệ thống tủ sách giá sách với 4083 đầu sách và 10120 bản sách các loại được mô tả, phân loại đúng theo nghiệp vụ chuyên môn của công tác thư viện. Cụ thể lượng sách có trong thư viện như sau: Tổng số bản sách có trong thư viện được thống kê bảng như sau: 14