Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt sao nhi đồng ở trường tiểu học

Chia sẻ: Chubongungoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến là nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động và định hướng giáo dục cho nhi đồng trong giai đoạn hiện nay, giúp các em nhi đồng thực hiện tốt năm điều Bác Hồ dạy, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi cháu ngoan Bác Hồ, phấn đấu trở thành Đội viên Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt sao nhi đồng ở trường tiểu học

A. LỜI MỞ ĐẦU I. Lý do chọn sáng kiến: Tục ngữ có câu “Tre già măng mọc” nó thể hiện được niềm hy vọng, niềm tin tưởng chủ nhân tương lai của đất nước. Là sự kết tinh bền vững cho nền tảng xã hội. Xã hội càng văn minh thì vai trò và vị trí trẻ em càng được coi trọng. Để đáp ứng mục tiêu đào tạo của nhà trường XHCN nói chung và các trường học nói riêng là đào tạo những con người phát triển toàn diện, cấp bậc tiểu học là cấp bậc quan trọng nhất, là nền móng đầu tiên cho sự phát triển ấy. Do vậy tri thức và nhân cách của mỗi con người được vững chắc hay không là nhờ vào sự kiên cố của nền móng đó. Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, xây dựng và phát triển tình cảm, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể chất của trẻ. Thì hoạt động Sao nhi đồng góp phần không nhỏ. Ta biết rằng, nhi đồng là lực lượng đông đảo trong xã hội, tuy nhiên do đặc thù tâm lý lứa tuổi cho nên các em chưa có ý thức cũng như khả năng tự quản về một tổ chức riêng của mình. Can Jung là tác giả kho tàng danh ngôn đã từng nói: "Không thể trồng cây ở những nơi thiếu ánh sáng, cũng không thể nuôi dạy trẻ với chút ít nhiệt tình”. Là một người làm công tác phong trào tôi nhận thấy rằng với một chút ít lòng nhiệt tình là chưa đủ mà người làm phong trào phải tìm tòi những phương pháp mới để tạo sự hứng thú cho học sinh. Công tác thực sự đòi hỏi kiến thức, kĩ năng, trách nhiệm trong hoạt động đội, biết đưa ra những mô hình hoạt động có hiệu quả, phù hợp với lứa tuổi, tâm sinh lí của các em, giúp các em lĩnh hội thêm về kiến thức và kỹ năng hoạt động đội và hoạt động sao nhi đồng. Bởi vậy, với cương vị là một người Tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh tôi càng yêu nghề, mến trẻ, tận tụy với công việc, tôi lại càng nhận thức sâu sắc về vai trò, trách nhiệm trong sự nghiệp giáo dục thế hệ 1
trẻ. Xuất phát từ những tình cảm đó, tôi muốn đóng góp một phần nhỏ bé đối với công tác đội trong nhà trường tiểu học hiện nay qua đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt sao nhi đồng ở trường tiểu học”. Với mong muốn thông qua các hoạt động sinh hoạt Sao góp phần cùng với nhà trường giáo dục các học sinh đặc biệt là các em nhi đồng một cách toàn diện. II- Mục đích của sáng kiến: Xuất phát từ mục đích, ý nghĩa của nhà trường xã hội chủ nghĩa là đào tạo con người mới phát triển toàn diện; con người mới có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Mà muốn đào tạo nên những con người mới thì nhà trường phải là nơi trực tiếp đào tạo thế hệ trẻ trở thành những con người toàn diện nhất. Những con người đó là học sinh, đặc biệt là học sinh tiểu học. Bởi học sinh tiểu học là lớp đầu cấp, các em như một tờ giấy trắng tinh, các em là mầm non tương lai của đất nước, không bao lâu nữa sẽ trở thành những chủ nhân tương lai thực sự của đất nước. Nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động và định hướng giáo dục cho nhi đồng trong giai đoạn hiện nay, giúp các em nhi đồng thực hiện tốt năm điều Bác Hồ dạy, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi cháu ngoan Bác Hồ, phấn đấu trở thành Đội viên Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Thông qua việc tổ chức sinh hoạt nhi đồng nhằm tạo nên sân chơi phù hợp với lứa tuổi, nâng cao tính sáng tạo, tự rèn luyện của các em. Đó chính là giúp các em có được môi trường giáo dục, để các em rèn luyện ở các cấp học cao hơn. Biết tạo sự đồng bộ trong việc triển khai và thực hiện chương trình sinh hoạt nhi đồng trong trường tiểu học. Tạo cho các em một sân chơi vui vẻ, bổ ích để các em học mà chơi, chơi mà học nhằm giáo dục toàn diện về Đức - Trí – Thể mỹ cho các em thiếu nhi. III - Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của sáng kiến. 2
1. Đối tượng nghiên cứu. - Nhi đồng khối lớp 1, 2 & 3 ở Liên đội Tiểu học .... - Một số biện pháp nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt Sao nhi đồng ở Liên đội Tiểu học .... 2. Phạm vi nghiên cứu: + Áp dụng cho học sinh khối 1 đến khối 3 trường TH .... + Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/2016 đến nay. IV. Nhiệm vụ của sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh: - Rèn luyện tính tự tin, mạnh dạn trước tập thể, tính kỷ luật, đoàn kết,… - Thể hiện và phát huy tốt các kỹ năng: nhanh nhẹn, khéo léo, sáng tạo. - Giúp các em có những lời nói hay, cử chỉ đẹp, biết bảo vệ môi trường và vệ sinh cá nhân, ... - Giúp các em có những kĩ năng sống gần gũi với bạn bè, gia đình và người thân, ... - Sinh hoạt Sao nhi đồng là tạo điều kiện cho các em giao lưu học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, rèn luyện kỹ năng sinh hoạt cộng đồng, giúp các em ngày một phát triển về tâm sinh lý, hoàn thiện nhân cách và giúp các em phát triển toàn diện. V - Phương pháp nghiên cứu: 1- Nghiên cứu lí thuyết: - Nghiên cứu tạp chí Tổng phụ trách. - Nghiên cứu chỉ thị hướng dẫn của Hội đồng Đội về thực hiện nhiệm vụ năm học 2013 – 2014; 2014 – 2015; 2015 – 2016. - Nghiên cứu các văn bản nghị quyết của Đảng về công tác giáo dục và đào tạo công tác bồi dưỡng Đội- Sao trong trường học. 3
- Nghiên cứu các văn bản hướng dẫn về chỉ đạo Đội - Sao trong trường học . 2 - Nghiên cứu thực tiễn: a. Phương pháp quan sát: Quan sát các lớp nhi đồng tiến hành sinh hoạt và cách thức hoạt động của từng sao nhi đồng. b. Phương pháp kiểm tra, kiểm nghiệm: Qua trao đổi, kiểm tra các lớp nhi đồng, đồng thời so sánh kết quả hoạt động của các sao nhi đồng để thu thập được thông tin chính xác. c. Phương pháp đàm thoại: Để tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của nhi đồng và những ý kiến đóng góp của giáo viên phụ trách lớp nhi đồng về phương pháp nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt sao nhi đồng. d. Phương pháp tổng hợp: Để tìm ra giải pháp mang lại hiệu quả trong buổi sinh hoạt Sao nhi đồng. e. Phương pháp so sánh, đối chiếu: Để biết kết quả sau thời gian thực hiện giải pháp. f. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Kết hợp lý luận với thực tiễn, đem lý luận phân tích kinh nghiệm của thực tiễn rồi từ những phân tích đó rút ra kết luận những bài học thành công, thất bại, để đi đến những phát hiện mới và phát triển hoàn thiện. 4
B. NỘI DUNG CHÍNH CHƯƠNG I: TÔNG QUAN 1.1.Cơ sở lý luận - Phát huy tinh thần và ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã và đang rất coi trọng công tác thiếu nhi. Bởi Đảng, Nhà nước ta và mọi người không bao giờ quên lời nhắc nhở của Người trước lúc đi xa: “Thiếu niên, nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà. Vì vậy, chăm sóc và giáo dục tốt các cháu là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân... - Hiện nay xã hội ngày một phát triển, bên cạnh đó thì vẫn có một số hiện tượng tiêu cực làm ảnh hưởng trực tiếp đến các em học sinh. Vì thế muốn hạn chế việc các em tiếp cận với những tiêu cực đó thì Liên đội cần có một sân chơi lành mạnh, phong phú, thu hút được các em học sinh. Do đó, sinh hoạt Sao nhi đồng cũng là một sân chơi bổ ích. - Tổ chức sinh hoạt Sao là một trong những hoạt động không thể thiếu được của giới trẻ đặc biệt là ở lứa tuổi nhi đồng. Đây là một sân chơi, bổ ích dễ tập hợp các em tham gia, nó là nhịp cầu của sự giao lưu, học hỏi, nó củng cố tinh thần đoàn kết, thân ái nhằm xây dựng một tập thể vững mạnh. Chính vì lẽ đó, việc tổ chức sinh hoạt Sao nhi đồng hàng tuần luôn được Hội đồng Đội xem là chương trình trọng tâm trong Chương trình hoạt động công tác Đội, hoạt động ngoài giờ lên lớp của Nhà trường. - Để thực hiện tốt việc tổ chức buổi sinh hoạt Sao nhi đồng đối với học sinh ở lứa tuổi từ 06 đến 08 tuổi không phải là chuyện đơn giản nếu như không biết cách tổ chức cho phù hợp và đáp ứng nhu cầu chính đáng cho các em. Chính vì vậy để tổ chức tốt buổi sinh hoạt Sao nhi đồng, người hướng dẫn cần phải được trang bị những kỹ năng cần thiết, đi kèm với kỹ năng là những biện pháp thích hợp cụ thể cho từng đối tượng học sinh. Có như vậy mới thật sự thu hút được sự tham gia của học sinh, từ đó góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của buổi 5
sinh hoạt sao tạo cho học sinh một sân chơi lành mạnh bổ ích sau những giờ học tập căng thẳng. 1.2. Cơ sở thực tiễn: Nhi đồng là những em có độ tuổi (6,7,8) là học sinh lớp (1,2,3), là những em bé hiếu động, tò mò, hay bắt chước, dễ quên, rất thật thà, hồn nhiên, thích được khen, …Chưa có kinh nghiệm trong cuộc sống, học tập và rèn luyện, nhận thức cảm tính lớn hơn lí tính, đời sống tình cảm rất đậm đà, có nhu cầu phát triển rất cao về mọi mặt. Do đó, để đạt được kết quả hoàn thiện cho cả phương pháp tổ chức hoạt động nhằm tạo nên cách làm đúng và tạo gương mẫu mực cho các em noi theo. Trên cơ sở nắm nội dung, chương trình năm học của Trung ương và địa phương, ta xây dựng kế hoạch hoạt động. Trong khi làm kế hoạch, Tổng phụ trách phải chọn lọc các nội dung hoạt động trọng tâm để phân chia thời gian cụ thể, sát với chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp của nhà trường. 1.3. Thực trạng của sáng kiến. Liên đội Tiểu Học …. năm học 2015 - 2106 với tổng số học sinh 261 em, nữ 120 học sinh, tổng số lớp nhi đồng khối 1;2;3 là 7 lớp, tổng số nhi đồng 173 học sinh, tổng số sao nhi được thành lập 14, số phụ trách sao là 28 em. Sinh hoạt sao nhi là một hoạt động tập thể vô cùng quan trọng, không thể thiếu trong đơn vị trường tiểu học. Bở đây là hoạt động vui chơi, bồi bổ kiến thức văn hóa và lịch sử cho các em thiếu nhi. Bên cạnh đó hoạt động sao nhi hiệu quả, bài bản sẽ tạo cho các em nhi đồng phát triển năng khiếu và rèn luyện nhiều kỹ năng sống, kỹ năng sinh hoạt tập thể cho các em. Chính vì thế mà ngay sau khi tiến hành nghiên cứu đề tài tôi đã tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng mà tôi nghiên cứu, tôi thu được kết quả như sau: - Số sao đạt. + Khối 1: 4/6 sao. Chiếm 66,6%. 6
+ Khối 2: 3/4 sao. Chiếm 75% + Khối 3: 3/4 sao. Chiếm 75%. - Số phụ trách Sao đạt: 20/28 phụ trách chiếm 71,4%. Từ thực tế điều tra trên cho thấy, hoạt động sao nhi đồng ở trường tiểu học …. đạt kết quả chưa cao. Vì vậy, tôi quyết định chọn đối tượng để nghiên cứu cho đề tài này là Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt Sao nhi đồng ở trường Tiểu học. Nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của sao nhi đồng, đề ra một số biện pháp thích hợp giúp hoạt động sao nhi đồng ở trường tiểu học ngày một nâng cao hơn nữa. 1.3.1 Đặc điểm tình hình của Liên đội: Trường tiểu học ….. đóng trên địa bàn xã ….., là một xã miền núi. Tổng số học sinh là 255 em, trong đó có 116 học sinh nữ, Có 90 đội viên, 165 nhi đồng với tổng số 40 sao nhi, tương ứng với 28 phụ trách sao nhi ở các khối lớp 4 và 5. a. Thuận lợi. - Được sự quan tâm của các ban ngành, sự chỉ đạo sát sao của Hội đồng đội huyện, của Chi bộ - Ban giám hiệu Nhà trường, lãnh đạo địa phương và của Hội cha mẹ học sinh. Đặc biệt là tập thể Hội đồng sư phạm Nhà trường có những anh chị phụ trách nhiệt tình, có kinh nghiệm phần đa các anh chị phụ trách lớp là đảng viên, có thâm niên công tác trong nghề, năng động trong phong trào hoạt động của Đội và công tác sao nhi cùng với sự chăm ngoan, nhiệt tình, biết vâng lời thầy cô giáo của các em học sinh trong Liên đội. - Khuôn viên trường có sân chơi rộng rãi, có nhiều cây bóng mát phù hợp với sinh hoạt đội. - Giáo viên phụ trách: Nhiệt tình và tâm huyết với công việc của mình, mỗi giáo viên phụ trách trực tiếp là giáo viên chủ nhiệm của mỗi lớp nên có nhiều thời gian với việc giáo dục . 7
- Phụ trách sao: Năng nổ, là những đội viên ưu tú, chăm học, hăng say với công việc. - Nhi đồng là tuổi năng động, hiếu học và ham thích vui chơi. - Tổng phụ trách: Nhiệt tình, ham học hỏi luôn thay đổi mọi hình thức sinh hoạt để nâng cao hoạt động Đội – Sao trong trường học. - Hội đồng nhà trường là một khối đoàn kết, thống nhất bao gồm các đoàn thể: chi bộ Đảng, Đoàn thanh niên, Công đoàn, Hội phụ huynh. b. Khó khăn: - Toàn trường có 13 phòng học, chưa có phòng Đội riêng, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động Đội – Sao chưa đầy đủ. - Một số anh chị phụ trách đã lớn tuổi nên có phần hạn chế trong việc triển khai các hoạt động phong trào mới. - Tổng phụ trách mới về công tác tại trường nên còn nhiều điều cần học hỏi đồng nghiệp đi trước, phải thường xuyên nghiên cứu tài liệu Đội để hình thành kinh nghiệm của mình mà không có giáo án, giáo trình cụ thể. - Học sinh đều học 2 buổi/ ngày nên thời gian tập huấn phụ trách Sao gặp nhiều khó khăn, mặt khác nhà một số em lại ở xa trường, chính vì vậy công tác tiến hành bồi dưỡng phụ trách Sao chưa được thuận lợi. 1.3.2. Thành công, hạn chế. a. Thành công. - Phụ trách Sao được nâng cao về kỹ năng lãnh đạo, tự điều khiển sinh hoạt tập thể..., ngoài ra phụ trách Sao còn được trau dồi về kiến thức cuộc sống xung quanh thông qua các câu hỏi vấn đáp tìm hiểu, tranh ảnh minh họa, dụng cụ trực quan, khi tham gia các buổi tập huấn của anh Tổng phụ trách về các chủ điểm. Từ đó các em tự tin hơn, mạnh dạn hơn khi tổ chức cho các em Sao nhi sinh hoạt vui chơi... 8
- Các em Sao nhi cảm thấy hứng thú, chủ động sáng tạo khi tham gia sinh hoạt, đã thu hút các Sao nhi thiếu mạnh dạn trong sinh hoạt tập thể tham gia tích cực vào các hoạt động do đội ngũ phụ trách sao đứng ra tổ chức. Chất lượng của các Sao nhi được xếp loại tốt tăng cao, giảm số lượng xếp loại khá, trung bình (100% Sao nhi đồng trong liên đội đều được sinh hoạt thường xuyên theo lịch 1tiết/ tuần; 100% nhi đồng ham thích sinh hoạt Sao; Quá trình Rèn luyện dự bị đội viên toàn liên đội đạt 100%). - Phong trào sinh hoạt Sao nhi giữa các lớp có sự thi đua rõ rệt, các phụ trách sao đã chủ động tìm tòi thêm kiến thức trên sách vở và thông tin đại chúng và áp dụng vào các buổi sinh hoạt, sao nhi chủ động hơn trong các hoạt động tìm hiểu, vui chơi. b. Hạn chế. - Đội ngũ phụ trách Sao có sự chênh lệch, chưa đồng đều về kỹ năng tổ chức sinh hoạt tập thể, một số phụ trách Sao còn bị động khi tổ chức sinh hoạt. - Do điều kiện kinh phí cho hoạt động Đội còn gặp nhiều khó khăn nên cũng hạn chế phần nào đến việc trang bị cơ sở vật chất phục vụ cho việc nghiên cứu. - Một số em còn e dè trong việc thể hiện bản thân, hơn nữa do địa bàn dân cư trải rộng, có những em ở khá xa trường. - Một số anh chị phụ trách chưa nhiệt tình hỗ trợ lực lượng phụ trách Sao, còn thờ ơ đối với những khó khăn vướng mắc khi phụ trách sao tổ chức sinh hoạt. 1.3.3. Mặt mạnh, mặt yếu a. Mặt mạnh: - Đã áp dụng thành công tại Liên đội Tiểu học…, phù hợp với đối tượng học sinh, hiệu quả của phong trào được nâng cao vượt bậc so với các Liên đội khác trong huyện. 9
- Ngay từ đầu năm hoạt động Sao nhi trở nên sôi nổi đã trở thành một hoạt động không thể thiếu đối với các em vào các buổi thứ hai hàng tuần, là liều thuốc tinh thần giúp các em hào hứng bước vào một tuần học mới đầy niềm vui và sinh lực. - Hiện tại hoạt động Sao đã đi vào nề nếp hàng tuần và ổn định hàng tháng. - Hoạt động Sao nhi đã góp một phần vào sự thành công của việc thực hiện phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” tại trường TH .... b. Mặt yếu: - Phạm vi áp dụng của đề tài chỉ phù hợp với những trường có điều kiện thuân lợi, khó áp dụng với những trường vùng sâu, có điều kiện khó khăn. 1.3.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động. - Lãnh đạo nhà trường chỉ đạo và tạo điều kiện rất tốt cho công tác hoạt động Sao nhi đồng. - Các anh chị phụ trách tâm huyết, nhiệt tình tham gia và triển khai các hoạt động phong trào kịp thời đầy đủ và chính xác đem lại hiệu quả cao. - Đa số Sao nhi ở tại địa bàn thuận lợi nên có khả năng tiếp thu và có điều kiện tham gia các phong trào một cách tích cực. - Điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn chưa đáp ứng cho hoạt động Sao nhi. Một số phụ trách lớn tuổi còn hạn chế về nắm bắt thông tin kịp thời dẫn đến hiệu quả hoạt động Sao nhi đồng chưa cao. 1.3.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng. - Thực trạng nói trên của trường chúng tôi cũng là thực trạng phổ biến ở nhiều trường trong huyện nói riêng và trong Tỉnh nói chung. Thuận lợi và những mặt mạnh khá nhiều nhưng những khó khăn và tồn tại thì không ít. Để đưa ra được các giải pháp, biện pháp để nhằm hạn chế những mặt tồn tại thì vấn đề chúng ta cần phân tích, đánh giá ở đây là những khó khăn và yếu kém. 10
+ Thứ nhất, sự quan tâm của GVCN đối với học sinh lớp mình trong việc sinh hoạt Sao còn nhiều hạn chế. Đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến việc sinh hoạt Sao cũng như việc tiếp thu các kỹ năng sinh hoạt của các em học sinh. Nếu một lớp chọn (lớp tăng cường giáo án) thì GVCN luôn quan tâm và tạo điều kiện cho các em phát huy toàn diện về tri thức lẫn kỹ năng sinh hoạt, nhân cách của mình. Tuy nhiên không phải lớp nào cũng làm được điều đó. + Thứ hai, một số trường các thầy cô giáo làm Tổng phụ trách Đội không được đào tạo đúng về chuyên ngành Đoàn Đội, các thầy cô giáo được đào tạo các môn khác để giảng dạy nhưng phải chuyển qua làm Tổng phụ trách Đội. Một số giáo viên khác chỉ có chứng chỉ Đoàn Đội. Chính vì vậy mà cách tổ chức sinh hoạt Đội Sao đến các em chưa phù hợp và chưa vui nhộn đối với các em. Có nhiều thầy cô được đào tạo công tác Đoàn đội, nhưng chỉ được tiếp cận trong một thời gian khá ngắn, chưa thể áp dụng vào việc sinh hoạt Sao thực tế. Đây cũng là một vấn đề ảnh hưởng rất lớn đến việc tổ chức sinh hoạt Sao của các em. + Thứ ba, các dụng cụ, cơ sở vật chất phục vụ cho sinh hoạt Sao còn rất nhiều thiếu thốn chưa đáp ứng cho nhu cầu sinh hoạt thực tế ( ví dụ muốn giới thiệu về chủ điểm 22/12 về chú bộ đội thì không có tranh ảnh cho sao nhi quan sát trang phục của chú bộ đội như thế nào) và ứng dụng công nghệ thông tin trong sinh hoạt Sao còn hạn chế (ví dụ muốn tổ chức sinh hoạt chủ điểm cho toàn trường có sử dụng máy chiếu thì rất khó khăn nếu tổ chức trong hội trường thì không đủ chỗ ngồi cho học sinh, còn nếu tổ chức ngoài trời thì không nhìn thấy các hình ảnh trên máy chiếu). Chính vì vậy, khi tổ chức sinh hoạt Tổng phụ trách Đội vừa biên soạn, tập huấn cho các em vừa phải giải quyết những trục trặc về phương tiện…tốn khá nhiều thời gian của cả thầy và trò. + Cuối cùng, đó là vấn đề phân bổ thời gian để tập huấn cho đội ngũ phụ trách Sao. Đây là vấn đề khá nan giải cho TPT Đội và đội ngũ phụ trách Sao bởi thời gian học tập và giảng dạy trên lớp chiếm hầu hết thời gian, học sinh học 11
ngày 2 buổi. Ngoài ra, nhiều học sinh còn ôn luyện nhiều môn không sắp xếp thời gian được… khiến cho việc tổ chức sinh hoạt Sao còn gặp rất nhiều khó khăn. 12
CHƯƠNG II: CÁC BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BUỔI SINH HOẠT SAO 2.1. Vấn đề đặt ra Xuất phát từ những thực trạng trên ở Liên đội Trường Tiểu học… với yêu cầu ngày càng đòi hỏi chất lượng của hoạt động Đội - Sao đáp ứng với sự phát triển của xã hội. Vấn đề đặt ra cho Liên đội là Tìm ra phương pháp, cách thức tổ chức buổi sinh hoạt Sao nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng giáo dục cho nhi đồng, cụ thể là: - Nâng cao nhận thức cho giáo viên, gia đình, xã hội. - Phối hợp với giáo viên phụ trách bồi dưỡng các phụ trách Sao hằng ngày. - Thường xuyên kiểm tra đánh giá qua các buổi sinh hoạt Sao. - Tập huấn nghiệp vụ cho phụ trách Sao. - Tổ chức thi đua khen thưởng giữa các Sao, các lớp nhi đồng. - Huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng 2.2. Một số các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt sao trong trường Tiểu học. 2.2.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục về mục đích, nội dung và ý nghĩa của buổi sinh Sao nhi đồng. - Tổng phụ trách Đội tham mưu với Chi bộ, BGH trường, Chi đoàn để tổ chức triển khai đến từng giáo viên Phụ trách lớp nhi đồng, phụ trách sao và các em nhi đồng về mục đích, nội dung và ý nghĩa của buổi sinh hoạt Sao nhi đồng. - Để thực hiện được quy định trên, Tổng phụ trách phải lên kế hoạch cụ thể: thời khóa biểu lớp nào, tiết nào, thứ mấy phải phù hợp với tiết sinh hoạt Đội của lớp chịu trách nhiệm phụ trách. - Sinh hoạt phải được sự kiểm tra, đánh giá, xếp loại thi đua hàng tháng của Ban chỉ huy liên đội; nhằm tránh trường hợp biến tiết sinh hoạt thành tiết học các môn khác hoặc thành tiết giải lao vô nghĩa. 13
- Đặc biệt Tổng phụ trách phải lên nội dung, chương trình sinh hoạt của từng tuần, tháng theo chủ điểm dựa vào chương trình “Rèn luyện dự bị đội viên” trong (Sổ tay Phụ trách Đội của nhà xuất bản Thanh niên) với ý nghĩa giáo dục rõ ràng. Vì nó giúp Phụ trách lớp nhi đồng, đội ngũ phụ trách sao và sao viên nhi đồng có nội dung cụ thể, sinh hoạt hàng tuần, hàng tháng mà không gây trùng lặp, không gây nhàm chán cho học sinh. Để trình và xin tham mưu với chi bộ Đảng và Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện sắp xếp Thời khóa biểu thuận lợi để liên đội hoạt động. Đây là nhiệm vụ then chốt nhất để dẫn đến việc hình thành các buổi sinh hoạt Sao có khoa học. - Tổng phụ trách Đội phải định hướng được tầm quan trọng của buổi sinh hoạt Sao nhi đồng là: Tạo sân chơi làm mạnh, bổ ích, rèn kỹ năng ứng xử sinh hoạt cộng đồng, phòng tránh được\các tai nạn thương tích, hạn chế được việc tiếp xúc với môi trường xấu; giáo dục các em có những lời nói hay, cử chỉ đẹp, biết bảo vệ môi trường và vệ sinh cá nhân; giáo dục kĩ năng sống cho các em, v...v... Đồng thời qua buổi triển khai, Tổng phụ trách Đội có thể tạo sự giao lưu giữa giáo viên với học sinh, để trao đổi những kinh nghiệm, những vướng mắc trong buổi sinh hoạt Sao nhi đồng. Vì những người trực tiếp quyết định chất lượng của buổi sinh hoạt Sao là giáo viên chủ nhiệm, Ban chỉ huy liên-chi đội và phụ trách sao có năng khiếu. * Ví dụ: + Tuần 10: Giáo viên Phụ trách lớp nhi đồng và đội ngũ phụ trách sao tổ chức sinh hoạt Sao nhi đồng với nội dung: Trò chơi, hát, lồng ghép giáo dục về An toàn giao thông. + Tuần 11: Khi tổ chức sinh hoạt Sao với nội dung cụ thể như: Trò chơi mới, bài hát mới và hình thức lồng ghép An toàn giao thông) thì mới cuốn hút được học sinh. 14
Trong mọi hoạt động, để chúng ta tổ chức thực hiện tốt theo kế hoạch đã đề ra thì việc tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của hoạt động đó đến đối tượng là khâu quan trọng nhất. Đối với việc tổ chức buổi sinh hoạt Sao nhi đồng, tôi đã tuyên truyền theo 2 đối tượng: - Giáo viên Phụ trách lớp nhi đồng: Đây là những người trực tiếp quyết định chất lượng của buổi sinh hoạt Sao nhi đồng, tôi nghĩ để họ nhiệt tình giúp đỡ mình hoàn thành tốt mục tiêu đã đề ra thì bên cạnh việc truyên truyền ý nghĩa buổi sinh hoạt đối với nhi đồng, tôi đã thuyết phục bằng cách nhấn mạnh các nội dung: + Phòng tránh tai nạn thương tích, do không hiểu biết được hậu quả của trò chơi mà các em tự chơi như: Xô đẩy, ném đá, leo trèo… + Đạo đức học sinh: Giáo dục cho các em trong quan hệ giao tiếp lịch sự, mạnh dạn, tự tin trước tập thể. Tránh được việc các em trêu chọc lẫn nhau và đánh nhau. + Quan hệ thầy trò: Thông qua việc tổ chức sinh hoạt Sao là điều kiện tốt nhất để giáo viên chúng ta hiểu được tính tình của mỗi em. Đồng thời và từ đó có những biện pháp giáo dục phù hợp và hiệu quả hơn. - Đối với đội ngũ phụ trách sao: Đây là lực lượng nồng cốt giữ vai trò quan trọng và quyết định chất lượng buổi sinh hoạt Sao nhi đồng. Ngoài việc truyên truyền, tôi đã nêu cao vai trò cũng như lợi ích của việc tổ chức đối với bản thân của các em Phụ trách sao để nhằm động viên các em làm tốt nhiệm vụ: Giúp cho các em mạnh dạn hơn, tự tin hơn trước tập thể, nâng cao uy tín của mình trước tập thể, là nơi để mình thể hiện và phát huy vai trò của người phụ trách Sao. 2.2.2. Xây dựng kế hoạch tổ chức sinh hoạt thật cụ thể. Bất kỳ ai muốn tiết kiệm thời gian nhưng hoàn thành được các công việc với chất lượng cao đều phải biết sắp xếp công việc một cách khoa học, dự kiến những điều đó có thể xảy ra, chuẩn bị tốt về phương tiện và điều kiện cho việc 15
nên kế hoạch công tác Đội một cách cụ thể: Liệt kê công việc, các hoạt động phải tiến hành trong từng thời gian, mục tiêu tổng quát của công tác Đội. Sau đó lập kế hoạch cho từng tuần, tháng, năm và từng công việc sao cho các hoạt động sắp xếp hợp lý nhất: - Đảm bảo tính khoa học. - Đảm bảo tính thực tế. - Đảm bảo tính khả thi. - Kế hoạch hoạt động của nhi đồng còn phải căn cứ vào: + Nhiệm vụ của Liên đội trong năm học. + Kế hoạch tổng thể của Liên đội. + Nội dung Chương trình hoạt động Đội của Liên đội. + Đặc thù của Nhà trường. 2.2.3. Công tác tuyển chọn và bồi dưỡng đội ngũ phụ trách sao. 2.2.3.1. Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm để chọn đội ngũ phụ trách Sao. + Học lực từ khá trở lên. + Đạo đức tốt. + Hiểu biết về các hoạt động Sao nhi đồng. + Khả năng điều hành các hoạt động theo mô hình sinh hoạt. + Có uy tín trước các em nhi đồng. + Nhanh nhẹn, chủ động, sáng tạo và nhiệt tình với công việc gần gũi yêu mến các em. Mỗi lớp chọn từ 3- 4 em sau đó tổ chức thi để chọn đội ngũ phụ trách Sao đủ các tiêu chuẩn. Việc chọn phụ trách Sao có thể bằng một số hình thức như: Thi chọn bằng hình thức tổ chức hái hoa dân chủ trả lời câu hỏi về các lĩnh vực như hiểu biết về Đội – Sao nhi đồng, biết sơ lược về tiểu sử Bác Hồ và anh Kim đồng…, thi năng khiếu như hát, múa, kể chuyện, đọc thơ. 16
+ Việc chọn Phụ trách sao để bồi dưỡng, tập huấn công tác sinh hoạt Sao nhi đồng, thì ưu tiên chọn những em có nhiều năng khiếu, có uy tín, mạnh dạn tự tin trước tập thể, thông minh, hài hước. Ví dụ: Khi tổ chức sinh hoạt Sao thì Phụ trách sao phải trực tiếp điều hành nhưng thực tế Phụ trách sao có những em chỉ đảm nhận được vai trò phụ trách công việc của mình (như: Phụ trách sao chỉ biết làm quản trò, không có năng khiếu về hát v.v…) thì việc chọn những Phụ trách sao có năng khiếu để hỗ trợ cho buổi sinh hoạt sao là rất cần thiết. + Điểm cần chú ý ở đây là bồi dưỡng phụ trách Sao phải thường xuyên và được kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn. Ví dụ: 20/11 để chuẩn bị cho đội ngũ phụ trách Sao sinh hoạt chủ điểm “Con ngoan, trò giỏi, kính thầy, yêu bạn” giáo viên TPT Đội cần tập huấn cho phụ trách Sao về truyền thống của người Việt Nam như giới thiệu về truyền thống ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, giới thiệu những người thầy vĩ đại trong lịch sử như: Nguyễn Khuyến, Hồ Chí Minh…và những thầy cô lớn tuổi ở trường, nhân dịp 20/11 ca ngợi lòng biết ơn sự hy sinh, cống hiến của thầy cô giáo các em hãy sưu tầm các bài thơ, bài hát về thầy cô cho các em thi hát về thầy cô… 2.2.3.2. Tập huấn nghiệp vụ cho các em phụ trách Sao. Để buổi sinh hoạt Sao nhi đồng đạt chất lượng cao. Ngoài việc hỗ trợ của giáo viên Phụ trách lớp nhi đồng, thì đội ngũ Phụ trách sao và những em nhi đồng có năng khiếu cũng quyết định không nhỏ đến việc sinh hoạt Sao nhi đồng. Từ đó muốn buổi sinh hoạt Sao đạt chất lượng thì công tác bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ Phụ trách sao và nhi đồng là không thể thiếu. Bồi dưỡng Phụ trách Sao: - Những nội dung bồi dưỡng cụ thể là: 17
+ Hướng dẫn phụ trách Sao tìm hiểu kĩ hơn về đối tượng sẽ phụ trách; hướng dẫn quy định tổ chức sao của từng khối 1,2,3; hoặc thông qua sinh hoạt tập thể, thi phụ trách Sao…; Bồi dưỡng phương pháp công tác của đội ngũ phụ trách Sao; cách triển khai các buổi sinh hoạt Sao; phương pháp xây dựng kế hoạch theo chủ điểm hàng tháng; bồi dưỡng kỹ năng tổ chức điều hành của đội ngũ phụ trách Sao theo định kỳ. + Nội dung sinh hoạt Sao: trước hết chúng ta cần bồi dưỡng cho đội ngũ Phụ trách sao nắm vững một số trò chơi hay nhất, biết hát một số bài hát quy định của nhi đồng, một số bài hát tập thể phù hợp và đã được nhiều bạn yêu thích, đã được tổ chức thành công để khởi đầu cho những nội dung sinh hoạt. Để thực hiện được điều này, tôi đã xây dựng kế hoạch bồi dưỡng theo từng tháng với các nội dung sinh hoạt cụ thể, gắn với chủ điểm của tháng đó. Có như vậy thì nội dung sinh hoạt được thống nhất toàn trường và việc tổ chức không bị nhàm chán như trước đây bởi sự thay đổi nội dung và người tổ chức đã nắm vững nội dung và cách thức tổ chức. + Tổng phụ trách cùng cộng tác với giáo viên dạy âm nhạc, thể dục, mĩ thuật… để tập huấn cho các em những hiểu biết cơ bản về lứa tuổi nhi đồng (đặc điểm tâm sinh lí). Tập huấn phụ trách Sao một tuần 1 lần như kể chuyện, cách hướng dẫn trò chơi, múa hát, làm thủ công...tài liệu từ các sách (Từ Làng Sen đến Bến Nhà Rồng của Nhà xuất bản Văn học; Trò chơi ngoài giờ của Nhà xuất bản Trẻ; Ca khúc thiếu nhi của Nhà xuất bản Âm nhạc…). Đồng thời nắm vững các bước của một buổi sinh hoạt Sao. - Phương pháp bồi dưỡng: Tổng phụ trách nói, phụ trách Sao ghi; làm mẫu cho học sinh quan sát; thực hành, thảo luận, rút kinh nghiệm. - Về thời gian: Khi tiến hành đại hội Liên đội xong, tổ chức bồi dưỡng cho phụ trách sao, lần 1 vào tháng 10, lần 2 vào tháng 12, lần 3 vào tháng 3. 18
Ngoài những buổi tập huấn do Tổng phụ trách điều hành, phải bồi dưỡng các em hàng ngày thông qua các giờ lên lớp hoặc ở nhà của các em. Điều này muốn thực hiện được cần phải huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng. Như bồi dưỡng qua các đợt thi văn nghệ ở địa phương, ngày tết trung thu… thông qua đó rèn luyện cho các em sự nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin. Ví dụ: Giáo viên Tổng phụ trách Đội có thể hướng dẫn cho phụ trách Sao cách tổ chức một buổi sinh hoạt sao theo các nội dung sau: + Sinh hoạt văn nghệ, trò chơi,… + Báo cáo thi đua: Từng sao nói về việc làm tốt trong giờ học tập, đạo đức, kỉ luật…, cả những sai sót, những việc chưa làm được. Phụ trách Sao nhận xét tuyên dương. + Sinh hoạt theo chủ điểm: Tập hát, kể chuyện, đọc thơ, tập múa, nghi thức Đội… theo nội dung chủ điểm muốn giáo dục các nhi đồng. Cuối cùng là tổng kết buổi sinh hoạt Sao. 2.2.3.3. Bồi dưỡng giáo viên phụ trách. + Chúng ta biết Giáo viên phụ trách thường không được tiếp xúc nhiều với nghiệp vụ Đội, đặc biệt là những vấn đề đổi mới. Vì vậy vào đầu năm học, Tổng phụ trách đã đăng ký chuyên đề về Đội- Sao. Tài liệu dựa vào các sách (Lí luận và nghiệp vụ công tác Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh của Hội đồng Đội; Cẩm nang người phụ trách…) + Ưu điểm ở đây, giáo viên phụ trách là người gần gũi với các em cả 2 buổi ở lớp, khi nắm vững về nghiệp vụ thì việc truyền đạt kết quả sẽ rất cao. 2.2.4. Tổ chức, chỉ đạo các hoạt động cụ thể Công tác nhi đồng. Tổ chức, chỉ đạo các hoạt động cụ thể của các lớp nhi đồng là khâu then chốt trong toàn bộ chuỗi hoạt động của Đội. Vì vậy Tổng phụ trách phải kiên quyết chỉ đạo thực hiện, tránh tình trạng “Đầu voi đuôi chuột”. Muốn thực hiện, chỉ đạo tốt trước hết: 19
+ Tôi vận động tuyên truyền làm cho nhi đồng hiểu biết tin tưởng, phấn khởi và tích cực thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đã đề ra. + Tạo được sự đồng tình ủng hộ của tập thể giáo viên nhà trường, của đội ngũ phụ trách Sao. Để tổ chức thực hiện tốt tôi đã chú trọng các nhiệm vụ sau: + Tổ chức chỉ đạo và hình thành được mối quan hệ hợp tác giữa Tổng phụ trách Đội, gây được niềm tin cho các em đối với Chương trình kế hoạch đã đề ra. + Tổ chức tốt các đợt thi đua và làm tốt công tác chỉ đạo. + Trên cơ sở phát huy mạnh mẽ mô hình “Sao tự quản” trong học tập, vui chơi, sinh hoạt của Sao và nhi đồng. Ví dụ: Tổ chức Hội thi “Phụ trách sao giỏi”; Tôi tham mưu với BGH trường, lên kế hoạch, thông qua trước Hội đồng sư phạm trường được Hội đồng sư phạm nhất trí. Tôi họp Ban chỉ huy Liên, Chi đội triển khai công việc, tuyên truyền đến từng Chi đội, Phụ trách sao và tiến hành thực hiện. Sau khi tổ chức xong hội thi, tôi tổng kết và đánh giá khen thưởng kịp thời cho các Sao nhi đồng và các em phụ trách sao đạt kết quả cao. Trong quá trình thực hiện tôi phát hiện ra rằng muốn làm tốt công tác Đội tôi không thể ôm một mình mà cần tham mưu phối hợp với các tổ chức Đảng, BGH trường, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và các lực lượng giáo dục trong và ngoài Nhà truờng, đặc biệt là giáo viên phụ trách lớp nhi đồng. 2.2.5. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường. Với suy nghĩ làm gì để cho toàn trường đều làm công tác Đội, các tổ chức ngoài nhà trường (Đoàn, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh…) đều tham gia công tác Đội, tôi đã trăn trở và biết rằng muốn làm được điều đó mình cần phải: 20