intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:13

18
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm giúp các em học sinh nông thôn, dân tộc mạnh dạn, tự tin hơn trước đám đông, biết cách tự đánh giá việc học của mình cũng như biết đánh giá kết quả học tập của các bạn khác. Từ đó các em có tính chủ động hơn trong học tập và biết phấn đấu thi đua nhau để việc học có kết quả cao hơn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh

  1.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM DẠY HỌC PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ GIÁC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH          I.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:      Giáo dục là nền tảng của xã hội, là cơ  sở  tiền  đề  để   quyết  định sự  phồn vinh   của đất nước.Giáo dục (GD) cung cấp những hiểu biết về kho tàng tri thức của nhân  loại cho biết bao thế hệ, giúp cho các em những hiểu biết cơ bản cần thiết về khoa   học và cuộc sống. Mặt khác giáo dục còn góp phần hình thành và bồi dưỡng nhân  cách tốt đẹp cho học sinh(HS), đặc biệt là Giáo dục Tiểu học, đây là bậc học mang   tính chất nền móng để các em học tiếp các bậc học cao hơn.     Vậy để GD có hiệu quả và đạt chất lượng cao, trong quá trình giảng dạy chúng ta  cần biết lựa chọn phương pháp dạy tối ưu nhất, phù hợp với phương pháp đổi mới,   phù hợp với mục tiêu và nội dung của bài học. Song để đi đến thành công GD đòi hỏi   mọi người phải biết và không ngừng nổ  lực phấn đấu, sáng tạo, đổi mới phương   pháp dạy học, đầu tư  thích đáng vào công việc của mình. Đây là một công việc vừa  mang tính GD vừa mang tính nghệ thuật. Do đó Đảng và Nhà nước ta đã ghi rõ ở Nghị  quyết TW II là “Nâng cao chất lượng toàn diện ở Tiểu học”. Bộ GD đã đề ra yêu cầu   của việc dạy học hiện đại là tăng cường hoạt động tích cực, độc lập, sáng tạo của   học sinh. Đổi mới về phương pháp dạy học ở tất cả các môn học thông qua việc đổi  mới chương trình và sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 5 .Đó là yêu cầu tất yếu nhằm  nâng cao chất lượng GD của nhà trường tiểu học  ở  trong tình hình hiện nay. A.KO   Men Xi đã viết “GD  có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn,   phát triển nhân cách...hãy tìm ra phương pháp cho gíáo viên dạy ít hơn, học sinh hiểu   nhiều hơn”.             II.PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:      ­Trong năm học này, tôi đã làm công tác giảng dạy và tiến hành nghiên cứu 51 em  học sinh các  lớp : 4A; 4B;  trường Tiểu học Lê Thế Tiết, bên cạnh đó tôi còn học hỏi   kinh nghiệm  của một số anh chị em đồng nghiệp.     ­Cụ thể tình hình  các lớp  như sau:     + Lớp 4A,Tổng số học sinh: 33 em .Trong đó:  13  nữ;  1 học sinh dân tộc; 1 học   sinh nữ dân tộc; 1  học sinh khuyết tật.     + Lớp 4B,Tổng số học sinh:18 em. Trong đó: 7 nữ;  0  học sinh dân tộc;  0 học sinh  nữ dân tộc; 0  học sinh khuyết tật.    ­Phần lớn các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, một số bố mẹ ít          quan tâm  đến viêc học hành của con cái, đồ dùng sách vở còn thiếu thốn.                  III.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ LUẬN: 1
  2.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh      Với nhu cầu của một xã hội hoá GD đòi hỏi ngành GD phải đổi mới phương pháp   dạy học để tạo ra những thế hệ con người nhận thức sâu sắc, biết tự giác chủ động  sáng tạo  trong công việc. Nhìn lại việc học của con em  ở địa phương, tôi thấy nhận  thức của các em còn nhiều hạn chế, ý thức tự học, tự rèn luyện rất ít, điều kiện học  tập còn nhiều thiếu thốn.       Các em chưa xác định được tầm quan trọng của việc học nên không ham học. Là  một người đứng trong ngành nghề dạy học tôi luôn băn khoăn là làm thế nào để phát  huy tính tích cực , chủ  động, tự  giác của học sinh trong học tập. Đây là một vấn đề  nóng bỏng cần phải thực hiện nhanh và đúng cách để  những thế  hệ  do chúng ta đào   tạo là những người làm chủ  tương lai, đất nước, biết xây dựng quê hương và đưa  trình độ hiểu biết của toàn dân đi lên sánh được với các nước phát triển trên thế giới.   Đặc biệt là giáo dục  ở  các vùng miền nông thôn và miền núi. Qua  đổi mới các  phương pháp dạy học sẽ  giúp các em học sinh nông thôn, dân tộc mạnh dạn, tự  tin  hơn trước đám đông, biết cách tự đánh giá việc học của mình cũng như biết đánh giá  kết quả học tập của các bạn khác. Từ đó các em có tính chủ động hơn trong học tập  và biết phấn đấu thi đua nhau để việc học có kết quả cao hơn.                     IV.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:      1.Phương pháp quan sát: Đây là phương pháp giúp ta quan sát thái độ, hành vi của học sinh, phát hiện ra những   hành vi, cử  chỉ  của học sinh trong học tập, sinh hoạt...Để  phát huy tính tích cực, tự  giác của học sinh.     2.phương pháp thực nghiệm:             Khi tiến hành nghiên cứu tạo ra một số tình huống, những  hoàn cảnh, những   điều kiện rất gần gũi của cuộc sống để đưa đối tượng vào vấn đề, từ đó nghiên cứu   thu lại được những tư liệu cần thiết. Đây là một phương pháp hết sức quan trọng và  rất cần thiết trong nghiên cứu khoa học.      3.Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động:       Qua phương pháp này làm cho người giáo viên thấy được những thiếu    sót  và những chỗ  hổng của học sinh để  có phương pháp làm cho hoạt động    của  mình đạt chất lượng cao.      4.Phương pháp tổng hợp kinh nghiệm:     Nhờ phương pháp này mà người nghiên cứu có thể tổng hợp, đúc rút kinh nghiệm   của giáo viên chỉ đạo về việc phát huy tính tích cực, tự giác, độc lập của học sinh qua  các mặt hoạt động học tập, lao động, sinh hoạt tập thể và hoạt động ngoại khoá, từ  đó rút ra bài học và nêu được những biện pháp khắc phục và đề xuất.      5.Phương pháp đàm thoại: 2
  3.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh       Với học sinh tiểu học, phương pháp đàm thoại trò chuyện là một hình thức tốt   nhất để giáo viên có thể  gần gũi các em, đồng thời thăm hỏi trò chuyện với một số  phụ  huynh học sinh.Qua đó chúng ta có thể  biết tâm sự, tình cảm, nguyện vọng của  các em về  việc học  ở lớp cũng như  việc học ở  nhà của các em như  thế  nào? Để  từ  đó, giáo viên có phương pháp và hình thức tổ chức dạy học thích hợp nhằm làm cho  người dạy đạt kết quả tốt nhất.      6.Phương pháp thống kê, tính toán:       Phương pháp thống kê tính toán, qua những thông tin tài liệu thu thập được, tôi đã   vận dụng phương pháp này để thống kê lại tình hình và tính toán các số liệu cần thiết   để  biết được chất lượng học tập của học sinh thời gian sau so với thời gian tr ước   như thế nào?                 Ngoài các phương pháp trên tôi còn sử dụng một số phương pháp khác nữa trong   quá trình nghiên cứu.           V.NỘI DUNG:      1.Tình trạng của vấn đề  đặt ra và sự  cần thiết để  tiến hành thực hiện đề  tài:     a.Tình trạng chung:  Hiện nay trình độ  dân trí của nước ta nói chung và dân trí ở  các vùng nông thôn và miền núi nói riêng đang còn rất thấp so với các nước phát triển   và đang phát triển trên thế  giới.Vậy làm thế  nào để  giải quyết vấn đề  đó? Để  nâng  cao trình độ  nhận thức của người dân thì những người đứng trong ngành giáo dục   phải có trách nhiệm khá nặng nề, mà muốn giải quyết được vấn đề  thì đòi hỏi phải   đổi mới chương trình SGK, đổi mới PPDH cũng như  hình thức tổ  chức dạy học để  phù hợp với đối tượng, phù hợp với sự phát triển của xã hội.     b.Tình hình địa phương: Cam Thành là một xã miền núi tuy có các điều kiện  khá   thuận tiện so với một số  xã khác trong huyện   như  : Cam Chính, Cam nghĩa, Cam   Tuyền...Song  trình độ dân trí  ở  đây còn thấp, điều kiện kinh tế còn gặp  nhiều khó   khăn...Nên sự  quan tâm đến việc học tập  của con em trên địa bàn của một số   gia   đình còn nhiều hạn chế.     c.Tình hình trường, lớp: Lê Thế Tiết là một ngôi trường  tuy mới được thành lập  được 16  năm .Trường gồm có hai khu vực và nằm trên trục đường giao thông nên  khá thuận lợi  cho việc đến trường của các em HS .Tuy được Plans tài trợ về  cơ sở  vật chất nhưng trường  vẫn  còn có nhiều khó khăn .       Mặt khác, Trường đã đón nhận các em HS trong và ngoài địa bàn đến học ,trong  đó có cả HS dân tộc ở  huyện ĐaKrông .Nhìn chung tình hình học sinh  đầu năm đến  trường   còn nhiều khiếm khuyết về  mọi mặt: DDHT và sách vở    còn nhiều thiếu   thốn , thiếu sự  quan tâm của phụ  huynh,  ý thức học tập chưa cao, một số  HS  dân   tộc còn rụt rè,  thiếu tự tin  trước đám đông... 3
  4.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh            2.Tính thuyết phục của đề tài:       Trong tình hình hiện nay, việc dạy học lấy học sinh làm trung tâm nó đòi hỏi ở  học sinh một yêu cầu cao là học sinh phải độc lập, tự  giác,sáng tạo trong học tập.   Qúa trình dạy học này gồm hai mặt quan hệ  hữu cơ  với nhau: Hoạt động dạy của   giáo viên và hoạt động học của học sinh. Người giáo viên là chủ  thể  của hoạt động  dạy với hai chức năng tiếp thu và tự  chỉ  đạo, tự  tổ  chức. Điều cần chú ý trong học   tập là phải hoạt động một cách tích cực chủ  động có nhận thức sâu sắc. Bằng hoạt   động học tập học sinh tự hình thành và phát triển nhân cách của mình không ai có thể  làm thay được.        Như vậy, dạy học phải xây dựng trên nhu cầu hứng thú, thói quen, năng lực của   học sinh  ở các trình độ  khác nhau nhằm làm cho học sinh lĩnh hội được những kiến   thức, kĩ năng, kĩ xảo, thái độ giá trị cần thiết, phát huy được đầy đủ năng lực của các   em.Vai trò của giáo viên là truyền đạt tri thức, là người hướng dẫn, người cố vấn cho   học sinh trong việc học tập. Chỉ có sự phối hợp hữu cơ và sự liên hệ qua lại chặt chẽ  giữa những tác động bên ngoài của giáo viên, biểu lộ  trong việc trình bày   tài liệu  chương trình và tổ chức công tác học tập của học sinh với sự căng thẳng trí tuệ “bên   trong” của các em mới tạo được cơ  sở  của sự  học tập có hiệu quả. Tính tích cực   nhận thức của bản thân các em càng cao thì sự cân bằng năng lượng sinh hoá cơ sở tư  duy sẽ càng phong phú và những kiến thức được lĩnh hội càng sâu sắc, đầy đủ hơn và  vững chắc hơn.       3.Các giải pháp:      Để kích thích tính tự giác, tích cực, độc lập của học sinh và tạo hứng thú  học tập cho học sinh thì đòi hỏi  ở người giáo viên rất nhiều điều.Trước hết đòi hỏi  người giáo viên phải có tay nghề vững vàng, phải biết yêu nghề, mến trẻ tức là phải   có năng lực sư phạm.      Vậy thế nào được gọi là năng lực sư phạm? Năng lực sư phạm là những đặc điểm  tâm lí mà nó giúp cho giáo viên hoạt động có hiệu quả, năng lực sư phạm gồm:      *Năng lực khoa học      *Năng lực hiểu học sinh      *Năng lực ngôn ngữ      *Năng lực tổ chức      *Năng lực phân phối chú ý      *Năng lực trình bày bài giảng      *Óc tưởng tượng sư phạm       Ngoài ra GV muốn phát huy tính tích cực, tự  giác, độc lập của học sinh thì cần   phải biết lựa chọn phương pháp và hình thức tổ  chức thích hợp.  Hiện nay, để  tiến  kịp với thời đại thì cần thay đổi một số  phương pháp để  phát huy tính tích cực của   học sinh để  phù hợp với từng nội dung môn học, từng đối tượng và trong quá trình  4
  5.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh dạy học tôi đã sử  dụng linh hoạt các phương pháp sau để  phát huy tính tích cực, tự  giác,độc lập của học sinh trong học tập,cụ thể là:   1.Phương pháp thuyết minh.          9.Phương pháp trò chơi học tập.   2.Phương pháp đàm thoại.             10.Phương pháp quan sát.   3.Phương pháp thảo luận.              11.Phương pháp thí nghiệm.   4.Phương pháp hỏi đáp.                 12.Phương pháp nêu vấn đề.   5.Phương pháp tìm tòi.                  13.Phương pháp giải quyết vấn đề.   6.Phương pháp kể chuyện.             14.Phương pháp khảo sát điều tra.   7.Phương pháp động não.              15.Phương pháp thực hành luyện tập.   8.Phương pháp đóng vai.               16.Phương pháp lập luận đề án.      Việc đổi mới PPDH tất yếu phải đổi mới hình thức tổ chức dạy học để  tạo một   sự tương ứng cần thiết. Sự đa dạng của phương pháp dạy học trong sự phối hợp của  chúng, đòi hỏi phải có một số hình thức tổ chức dạy học thích hợp.Mỗi hình thức tổ  chức dạy học đều có tác dụng tích cực phát triển học sinh một khía cạnh nào đó. Vì  vậy, chúng ta cần phải biết kết hợp nhiều hình thức tổ  chức để  phát huy thế  mạnh   của mỗi hình thức tổ chức dạy học. Phương pháp dạy học mới, đòi hỏi phải có hình  thức tổ  chức dạy học tạo cơ hội cho học sinh suy nghĩ lam việc, trao đổi thảo luận  với nhau nhiều hơn, cụ thể là sử dụng các hình thức dạy học sau:     *Dạy học cá nhân: Là chú ý phát triển năng lực riêng của từng học sinh. Đồng thời   rèn cho các em có thói quen tự  học, tự  làm việc, hình thức dạy học cá nhân rất đa   dạng, có thể làm việc với phiếu học tập, ngoài ra còn có một số hình thức khác như:  Làm bài tập trong sách, làm các trò chơi, tiến hành các thí nghiệm, sự  thể  hiện tài   năng, các hoạt động độc lập như: Sưu tầm tranh  ảnh, thu tập tài liệu, khảo sát thực   tế nơi mình ở.       *Dạy học theo nhóm: Tác dụng của việc dạy học theo nhóm là đề  cao vai trò tự  hợp tác trách nhiệm cá nhân với tập thể. Đồng thời dạy học theo nhóm rèn luyện cho   học sinh những kĩ năng: Biết lắng nghe lựa chọn, tiếp nhận ý kiến của người khác   để  bổ  sung vào sự  hiểu biết của mình, đồng thời học sinh biết trình bày ý kiến của   mình cho bạn nghe và học được công tác tổ chức, điều khiển.     Dạy học theo nhóm có nhiều hình thức khác nhau:     ­Thảo luận về một vấn đề học tập.     ­Tìm hiểu, điều tra về một vấn đề thực tế, hay trao đổi chung quanh một đề tài.     ­Ôn tập tổng kết sau một bài hay một chương.     ­Thực hiện một bài tập hay một nhiệm vụ học tập.     ­Tiến hành một thí nghiệm hay một trò chơi học tập.     ­Xây dựng một phương án hay một kế hoạch.     *Dạy học theo lớp: Là một hình thức dạy học cơ bản, khá phổ biến trong dạy học   lấy GV làm trung tâm.Trong dạy học lấy HS làm trung tâm, để xuất hiện nhiều hình  thức dạy học phù hợp với các PPDH đề  cao vai trò hoạt động nhận thức của học   5
  6.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh sinh. Dạy học theo lớp tuy có nhiều tác dụng tích cực, nhưng không diễn ra suốt buổi   học mà chỉ  diễn ra trong một thời gian ngắn, vào những lúc thích hợp của tiết học  như vào đầu, giữa và cuối tiết học.      *­Dạy học ngoài trời: Có nhiều nội dung gần gũi, gắn với môi trường tự nhiên và  xã hội xung quanh. Những bài học đó nếu có điều kiện nên tổ chức cho học sinh học   ngoài trời những địa điểm thích hợp như  vườn trường, sân trường hoặc những địa  diểm gần trường. Vì việc học ngoài trời giúp học sinh có biểu tượng rõ nét, cụ  thể  về  sự  vật, hiện tượng nên nắm bài tốt hơn vì mắt thấy, tai nghe...Đồng thời rèn   luyện kĩ năng quan sát, phát triển tư  duy cụ  thể. Mặt khác bồi dưỡng tình cảm đối  với thiên nhiên, thói quen hợp tác, học hỏi lẫn nhau.         *Tham quan: Tham quan là một hình thức để  học sinh được học ngoài hiện  trường, thực tế  như  tham quan các xí nghiệp, đồng ruộng, khu chăn nuôi, nhà bảo  tàng, khu di tích lịch sử, văn hoá hoặc rừng, sông ,hồ, thác nước...      Tham quan có tác dụng nhiều mặt đối với sự phát triển của học sinh. Học sinh có  điều kiện trực tiếp trong thực tế với các nội dung đã được học trong lớp nên lĩnh hội  kiến thức dễ hơn, chắc hơn, nhớ kĩ hơn.Liên hệ thực tế với bài học HS phát triển kĩ  năng quan sát,so sánh, óc tò mò, trí tưởng tượng, bồi dưỡng hứng thú học tập, tăng   cường sự hiểu biết.     *Trò chơi học tập: Đây là một loại hoạt động không thể thiếu được trong mọi lứa   tuổi. Trò chơi giúp các em phát triển.Vì vậy tổ  chức trò chơi chú ý những đặc tính:  Vui­ Khoẻ­ An toàn­ Có ích; trong đó bao gồm cả giải trí, thư giản...được xem là một   yếu tố cơ bản của trò chơi.     Trò chơi học tập  là một hình thức tổ chức dạy học hấp dẫn học sinh, có hai đặc  điểm cơ bản sau:     +Mục tiêu và nội dung trò chơi phục vụ cho kiến thức và kĩ năng trọng tâm của bài   học, đó là nội dung chính của bài học.     +Mang đầy đủ tính chất của một trò chơi: Có luật chơi, cách chơi, gây hứng thú và  sự thi đua giữa học sinh các nhóm.     */Tóm lại: Đổi mới PPDH cũng như đổi mới hình thức tổ chức dạy học, mục đích  chính là nhằm vào đối tượng học sinh, nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác   của học sinh trong học tập, tập trung vào các vấn đề sau:      ­Dạy học hướng tập trung vào học sinh: Phương pháp này làm cho học sinh chủ  động,  tích cực , sáng tạo và  linh hoạt trong học tập.      ­Dạy học nêu vấn đề: Là sự  tổ  chức quá trình dạy học bao gồm việc tạo ra tình  huống có vấn đề trong giờ học, kích thích ở học sinh nhu cầu giải quyết vấn đề nảy   sinh, lôi cuốn các em vào hoạt động nhận thức tự lực nhằm nắm vững kiến thức, kĩ   năng, kĩ xảo mới, phát triển tính tích cực trí tuệ và hình thành cho các em năng lực tự  mình thông hiểu và lĩnh hội thông tin khoa học mới. 6
  7.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh      ­Tăng cường tính tích cực, tư  duy của học sinh khi giáo viên trình bày kiến thức  bằng lời; phương pháp này sẽ củng cố hứng thú học tập của học sinh, nâng cao tính   ham hiểu biết và tò mò trong quá trình thông hiểu các vấn đề nghiên cứu.        ­Lời nói sinh động của giáo viên kết hợp với tính trực quan có hiệu quả  to lớn   trong việc dạy học.Việc dạy học trực quan không những làm cho quá trình học tập   thêm sinh động mà nó còn góp phần rèn luyện tư duy phân tích, tập cho các em nhìn   thấy bản chất của các đối tượng ẩn sau các hình thức và những biểu hiện bề  ngoài,  kích thích ham hiểu biết của học sinh.     ­Cải tiến công tác tự  học. Công tác tự  học giữ  vai trò lớn lao trong việc nâng cao   tính tích cực hoạt động trí tuệ của học sinh khi thông hiểu và tiếp thu kiến thức mới,   không phải vô cớ mà trong giáo dục học coi trọng sự nghiên cứu của cơ sở lí luận DH   của việc tổ chức công tác tự học của học sinh.     ­Ngoài 4 nội dung trên, thái độ ngôn ngữ truyền đạt, tình cảm quan hệ giữa GV và  HS  cũng giữ vai trò hết sức quan trọng. Do đó đòi hỏi người GV phải là người mẫu   mực, là tấm gương, là thần tượng của các em.          4.Cách giải quyết có hiệu quả:     a.Đối với việc học ở nhà:    ­Cho học sinh lập thời gian biểu học ở nhà, ghi rõ từng công việc cụ thể  gắn liền với thời gian cụ thể.      ­Tổ chức họp phụ huynh từng kì để trao đổi vấn đề  học tập của các em cho phụ  huynh biết rõ đồng thời thông qua hội cha mẹ học sinh, kết hợp với cha mẹ học sinh   để thăm dò quản lí việc học tập của các em.     ­Thường xuyên đến thăm gia đình học sinh, đặc biệt là những em cá biệt,    những em yếu kém để  phối hợp giáo dục có hiệu quả, phải có thông tin thường   xuyên giữa gia  đình và giáo viên chủ nhiệm.     ­Phát huy các phong trào học theo nhóm nhỏ (những em nhà ở gần nhau).           b.Đối với việc học ở lớp:      ­Mượn thư viện của trường: Sách,đồ dùng học tập cho những học sinh còn thiếu.      ­Duy trì nề nếp kiểm tra bài cũ, chữa bài tập thường xuyên với hình thức giáo viên   hoặc cán sự lớp theo dõi kiểm tra.     ­Kiểm tra thường xuyên về tinh thần, ý thức chuẩn bị DDHT của các em thông qua   tổ trưởng, lớp trưởng.          ­Có hình thức nhắc nhở  , khen thưởng cụ  thể, kịp thời và hợp lí. Động viên,   khuyến khích kịp thời những em chăm học và nhắc nhở những em lười học và không  chú ý trong giờ học.      ­Câu hỏi kiểm tra ngắn gọn, sát nội dung bài học và phù hợp với ba đối tượng học   sinh: giỏi, khá, trung bình để học sinh nắm bài được tốt. 7
  8.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh      ­Thường xuyên tổ chức cho học sinh hoạt động và thảo luận theo nhóm, tổ chức   trò chơi hoặc sắm vai tuỳ theo môn học, bài học.       ­Tạo hứng thú cho học sinh bằng cách nêu gương và thi đua giữa các tổ, nhóm   hoặc giữa các cá nhân...     ­Bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu vào các buổi nghĩ trong tuần.     ­Thay đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực cụ thể từng môn.              *Đối với môn toán:       ­Khi hướng dẫn HS trả lời bài cũ: GV yêu cầu HS trả lời ngắn gọn, nắm vững  kiến thức trọng tâm, trả lời hoặc làm bài tập có liên quan đến kiến thức đã học, hoàn   thành bài với phép tính dễ hiểu với bước giải nhanh nhất.         ­Khi hướng dẫn học bài mới  ở  nhà: GV yêu cầu HS nghiên cứu bài tập  ở  nhà  trước, đọc và tập làm một số bài tập trong sách giáo khoa.       ­Khi đến lớp:  GV sử dụng nhiều phương pháp như:Trực quan, dàm thoại , thuyết   trình, thực hành. Bởi vì học sinh tiểu học, tư  duy của các em là trực quan sinh động  đến tư duy trìu tượng. Do đó, GV phải sử dụng triệt để các DDDH. Bên cạnh đó GV  nên dành nhiều thời gian cho HS thực hành nhằm phát huy óc tưởng  tượng, tư  duy   sáng tạo của các em. Sau mỗi dạng bài chúng ta nên cho HS chốt kiến thức bài đó.       ­Tạo hứng thú cho các em bằng cách:Tổ chức thi giải toán nhanh; đố vui để học  hoặc trò chơi học tập; thi điền đúng điền nhanh kết quả  giữa các cá nhân , giữa các  tổ, nhóm...Sau đó cho học sinh cả lớp nhận xét, đánh giá, GV bổ sung và tuyên dương,  khen thưởng.             *Đối với môn tiếng việt:      ­Khi hướng dẫn học sinh trả lời bài cũ: Yêu cầu học sinh đọc bài và trả lời câu  hỏi ngắn gọn, đúng nội dung và đảm bảo kiến thức trọng tâm, mức độ hoàn thành từ  50% trở lên.      ­Khi hướng dẫn HS học bài mới ở nhà, GV yêu cầu:     +Đối với phân môn tập đọc: Yêu cầu HS đọc bài trước, tìm hiểu kĩ cách đọc, tập  đọc diễn cảm và trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.     +Đối với phân môn chính tả: Yêu cầu học sinh đọc trước bài cần viết, tập chép bài  đó vào vở ở nhà.     +Đối với phân môn Tập làm văn: Yêu cầu HS đọc đọc phần nhận xét và trả lời các   câu hỏi để tự rút ra bài học và áp dụng bài học đó để làm các bài tập phần luyện tập.     +Đối với phân môn Luyện từ và câu: Yêu cầu HS đọc đọc phần nhận xét  và trả  lời các câu hỏi để  tự  rút ra bài học và áp dụng bài học đó để  làm các bài tập phần  luyện tập. 8
  9.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh          ­Khi dạy bài mới: GV sử dụng triệt để  các ĐDDH có liên quan đến bài học, sử  dụng phương pháp: Trực quan; đàm thoại; giảng giải; hỏi đáp; thực hành; phân tích;   tổng hợp; tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm và hoạt động sắm vai...      Đặc biệt phương pháp trực quan, hoạt động nhóm và hoạt động sắm vai giúp cho   HS có hứng thú học tập và giúp cho học sinh học sôi đông hơn. Từ đó tăng hiệu quả  giờ  học, còn phương pháp thực hành thì  giúp các em biết vận dụng kiến thức vào  thực tế và củng cố kiến thức cho các em.Tạo hứng thú cho các em bằng phương pháp  nêu gương, thi đua giữa các cá nhân, giữa các nhóm, tổ... qua các trò chơi học tập...             *Đối với môn tự nhiên và xã hội (Khoa học, Lịch sử, Địa lí):     ­Khi hướng dẫn học sinh trả lời bài cũ: GV yêu cầu HS trả lời ngắn gọn và đúng  trọng tâm, mô tả thí nghiệm rõ ràng .     ­Hướng dẫn học bài mới ở nhà: GV yêu cầu HS quan sát tranh, đọc trước bài, nắm  chắc ý chính, trả lời hệ  thống câu  hỏi trong sách giáo khoa, tập làm thí nghiệm liên   quan đến bài học sau.     ­Khi giảng bài mới: GV sử dụng tích cực hoạt động nhóm, thảo luận nhóm, GVchỉ  là người tổ chức còn HS là người thực hiện.      ­Tạo hứng thú cho học sinh bằng cách: Tổ  chức học tập  theo nhóm, tổ  chức thi   đua giữa các nhóm, tổ chức các trò chơi học tập, động viên, khen thưởng HS kịp thời,   đúng lúc.             5.Kết quả áp dụng đề tài:        Ở trường Tiểu học hiện nay nói chung và lớp 4A; 4B;  tôi đang nghiên cứu nói  riêng, với PPDH mới kết hợp với hình thức tổ chức  dạy học mới (Dạy học cá nhân,  theo nhóm, theo lớp, dạy học ngoài trời, tham quan, trò chơi học tập..) đã làm cho HS  học tập một cách tích cực, tự giác, độc lập và sáng tạo.Mặt khác còn kích thích được   phong trào thi đua học tập trong lớp . Do đó, kết quả mang lại rất khả quan; nhiều em   rụt rè nay đã hăng say phát biểu xây dựng bài, lớp học sôi nổi, HS hứng thú, tiếp thu   kiến thức nhanh chóng, DH theo hướng đổi mới sẽ  huy động được năng lực, nghệ  thuật sư phạm của GV. Thực tế cho thấy rằng người GV không chỉ cung cấp cho HS   những tri thức, kĩ năng cần thiết mà còn truyền đến cho các em cả  lương tâm, tình  cảm và trách nhiệm của chính mình.       *Kết quả khảo sát  học kì I :    Môn        Giỏi           khá    Trung bình             Yếu   SL    %   SL   %   SL   %    SL  % Tiếng Việt 31 60,8 13 25,5 7 13,7 0 0 9
  10.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh Toán 24 47,1 23 45,1 4   7,8 0 0 Khoa học 32 62,8 17 33,3 2   3,9 0 0 L.sử­Đ. lí 38 74,6   9 17,6 4   7,8 0 0 *Kết quả khảo sát  học kì II :    Môn        Giỏi           khá    Trung bình             Yếu   SL   %   SL   %   SL   %   SL   % Tiếng Việt 36 70,6 12 23,5   3 5,9  0 0 Toán 28 54,9 20 39,2   3 5,9  0 0 Khoa học  39 76,5 11 21,6   1 1,9  0 0 L.sử ­Đ. lí 36 70,6 11 21,6   4 7,8  0 0             VI. PHẦN TỔNG KẾT:      1. Bài học kinh nghiệm:      Qua những lần đi tìm hiểu thực tế hoàn cảnh gia đình HS và đặc biệt là những giờ  lên lớp giảng dạy. Bản thân tôi đã rút ra cho mình những bài học bổ ích.       Dạy học vừa mang tính khoa học , vừa mang tính nghệ thuật. Muốn dạy  học có  hiệu quả, đáp  ứng được yêu cầu đào tạo hiện nay của Đảng và Nhà nước. Đòi hỏi  người GV phải nổ  lực ,sáng tạo, không ngừng cải tiến phương pháp để  nâng cao   hiệu quả  giảng dạy.Thực hiện tốt chủ  đề  năm học: “Môi trường thân thiện ; Học   sinh tích cực”.      a.Về công tác giảng dạy:      Muốn nâng cao hiệu quả và học tập hứng thú trong quá trình giảng dạy, đòi hỏi   người giáo viên phải chuẩn bị: kế hoạch dạy  học, hệ thống câu hỏi:    ­Thâm nhập kĩ giáo án, hiểu rõ ý đồ sách giáo khoa .   ­Có thiết kế khoa học, hệ thống câu hỏi ngắn gọn rõ ràng dễ hiểu.   ­Lựa chọn phương pháp dạy học, có hiểu quả.  ­Sử dụng tốt các câu chuyển ý, chuyển đoạn, tạo ra sự liên kết chặt chẽ,lô gic  của bài dạy.   ­Sử dụng tối đa DDDH và có hiệu quả trong từng tiết dạy, trong từng môn học.   ­GV phải có vốn hiểu biết nhất định và kiến thức xã hội.   ­GV cần tạo điều kiện để HS tích cực, chủ động, sáng tạo chiếm lĩnh tri thức.   ­Thực hiện tốt chỉ thị  “Hai không” của Bộ GDDT; bám sát chủ đề năm học để lên   kế hoạch tháng, tuần cho phù hợp và khoa học.     Để đạt được những mong muốn đó, bản thân tôi ngay từ bây giờ tôi xác định rằng  muốn trở thành một người GV thực sự thì trước hết phải có lòng yêu nghề, mến trẻ,   10
  11.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh lòng say mê nghề nghiệp và ý chí quyết tâm cao. Phải có  ý thức trách nhiệm đối với   bản thân, đối với nghề nghiệp và xã hội.     Để chuẩn bị cho một giờ lên lớp, GV cần phải chuẩn bị rất chu đáo về  mọi công  việc như: DDDH, giáo án và thâm nhập giáo án một cách kĩ càng. Khi đứng lớp phải  bình tĩnh, tự tin, tác phong nhanh nhẹn, ngôn ngữ truyền đạt rõ ràng để làm sao hướng  đẫn HS cho hiểu nội dung bài một cách dễ dàng.Đồng thời khai thác nội dung để phát  huy tính sáng tạo của HS khá ,giỏi.        b.Về công tác chủ nhiệm:      GV chủ nhiệm có một vai trò  hết sức  quan trọng, GV chủ nhiệm thường là người  dạy chủ yếu của lớp, đồng thời tổ  chức lãnh đạo, điều hành, kiểm tra đánh giá mọi   hoạt động và mối quan hệ   ứng xử  trong phạm vi lớp mình phụ    trách, nhằm hình  thành nhân cách của HS. Với vai trò, vị trí như vậy GV chủ nhiệm còn là cầu nối liền  giữa nhà trường với đời sống xã hội.        Để  trở  thành người GVCN giỏi thì ngoài những công việc trên, người GV phải   rèn cho mình những năng lực sau:     ­Phải  quan tâm chăm sóc, gần gũi với học sinh.     ­Phải xây dựng nề nếp học tập tốt, có quy định về nội quy của lớp.      ­Phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các em thực hiện tốt nội quy,nề  nếp của  trường, lớp.    ­Xây dựng và phát triển quan hệ, kết hợp với lực lượng giáo dục trong và  ngoài nhà trường theo phương châm xã hội hóa giáo dục nhằm mục tiêu giáo dục học  sinh.      Thông thường trẻ ở Tiểu học tin tưởng tuyệt đối vào GV, đặc biệt là GVCN. Do  đó phẩm chất và năng lực của GVCN   là nhân tố  hết sức quan trọng đối với việc  đảm bảo chất lượng giáo dục nói chung.             2.Kiến nghị đề xuất:       a.Đối với phòng  Giáo dục và Đào tạo:     ­Cung cấp kịp thời việc đổi mới phương pháp hoạt động.     ­Nên  duy trì thường xuyên tổ chức hội thảo, chuyên đề về công tác dạy học.       b.Đối với nhà trường:     ­Quán triệt hơn nữa  tinh thần học tập của học sinh.     ­Có thêm nhiều sách tham khảo.       c.Đối với địa phương, gia đình:     ­Xã phải có biện pháp cứng rắn đối với những HS thường xuyên nghỉ học hay bỏ  học.      ­Xã cũng nên có quỹ  khuyến học cho những HS vượt khó, HS có hoàn cảnh khó   khăn. 11
  12.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh     ­Gia đình phải chú trọng  quan tâm đến việc học hành của con cái nhiều hơn.      ­Gia đình cần dành nhiều thời gian  giám sát việc học ở nhà của con em.      ­Cần mua sắm sách vở, đồ dùng học tập  cho học sinh đầy đủ.     Vì điều kiện, thời gian và khả  năng có hạn, chắc chắn đề  tài có phần chưa thoả  đáng, bản thân tôi mong có sự  góp ý bổ  sung của quý cấp lãnh đạo và các bạn đồng  nghiệp.     Để hoàn thành đề tài này tôi xin chân thành cảm ơn BGH nhà trường cùng các bạn   đồng nghiệp trường TH   Lê Thế  Tiết, tập thể  phụ  huynh lớp 4A; 4B   đã tạo điều  kiện giúp đỡ cho tôi trong quá  trình nghiên cứu.                        VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1.GD học (Nguyển Sinh Huy­NXBGD­ 1997) 2.Tâm lí học (Phạm Minh Hạc ­NXBGD­  1996) 3.Luật giáo dục (NXB Chính trị Quốc Gia­1998) 4.Dự án GD tiểu học cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn (Bộ GDSX  năm 2005) 5.Chuyên đề : Một số PP và Hình thức tổ chức dạy học (Nguyễn Đức Hoành ­2006)       Xin chân thành cảm ơn.                                                                                NGƯỜI THỰC HIỆN:                                                                                                                                                               Trần Thị Nam Anh                                                                                             12
  13.     Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh 13
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2