zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Báo xấu

19
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến này nhằm nâng cao chất lượng dạy và học của giáo viên - học sinh trong giờ tập đọc, tìm ra phương pháp và các hình thức tổ chức dạy học phù hợp giúp học sinh học tập tốt hơn. Qua đó từng bước nâng cao năng lực đọc đúng, đọc hay cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 MỤC LỤC PHẦN THỨ NHẤT – ĐẶT VẤN ĐỀ...........................................................................1 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................................1 II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU.......................................................................................1 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU....................................................................................1 IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .........................................................................................1 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..............................................................................2 VI .MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ......................................................................................2 PHẦN THỨ HAI – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.............................................................. 3 I. VÍ TRÍ, NHIỆM VỤ, Ý NGHĨA CỦA VIỆC DẠY ĐỌC ..........................................3 1.Ví trí của việc dạy đọc ..................................................................................................3 2.Nhiệm vụ của việc dạy đọc : ........................................................................................3 3.Ý nghĩa của việc dạy đọc.............................................................................................. 3 II. CƠ SỞ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC Ở TIỂU HỌC ..........................................................4 1. NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN TẬP ĐỌC LỚP 1 ......................................................4 1.1. Kỹ năng: ...................................................................................................................4 1.2 . Kiến thức : ...............................................................................................................4 1. 3. Ngữ điệu : ................................................................................................................4 2.CƠ SỞ LÍ LUẬN..........................................................................................................5 III.THỰC TRẠNG RÈN KĨ NĂNG ĐỌC TRONG GIỜ TẬP ĐỌC ............................ 5 IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH ............................. 6 1. Chuẩn bị cho việc đọc .................................................................................................6 2. Rèn phát âm cho học sinh ............................................................................................ 7 3. Luyện đọc đúng ...........................................................................................................8 4. Luyện đọc lưu loát (trôi chảy) .....................................................................................9 V.VẬN DỤNG LINH HOẠT PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TRONG PHÂN MÔN TẬP ĐỌC .......................................................................10 5.1. Phương pháp trực quan………………………………………………………………..10 5.2. Phương pháp đàm thoại : ........................................................................................13 5.3.Phương pháp luyện tập ..................................................................................... 14 VI. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ....................................... 22 PHẦN THỨ III- KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................24 I.KẾT LUẬN .................................................................................................................24 II. KIẾN NGHỊ ..............................................................................................................24 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 25
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 PHẦN THỨ NHẤT – ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học có nhiệm vụ vô cùng quan trọng đó là hình thành 4 kĩ năng: Nghe - nói - đọc - viết. Tập đọc là một phân môn của chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân môn có vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh. Đọc trở thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi người đi học. Nếu không có kĩ năng đọc thì học sinh không thể học các môn học khác, không thể tiếp thu nền văn minh của nhân loại .Vì vậy việc dạy đọc cho học sinh có ý nghĩa to lớn. Dạy đọc tức là giúp các em chiếm lĩnh một công cụ sức bén để giao tiếp, tư duy và học tập. Tập đọc là phân môn chủ yếu rèn cho học sinh kĩ năng đọc từ mức nhận biết để đọc đúng, rõ ràng đến mức cao hơn là đọc lưu loát, biết ngắt nghỉ lên xuống giọng và thể hiện thái độ tình cảm qua bài đọc. Có nghĩa là thông qua việc rèn đọc sẽ giúp cho học sinh hiểu được nội dung bài. Bên cạnh nhiệm vụ rèn kĩ năng đọc, giáo dục lòng yêu sách, phân môn tập đọc còn có nhiệm vụ làm giàu kiến thức ngôn ngữ, đời sống và kiến thức văn học cho học sinh. Dạy đọc không chỉ giáo dục tư tưởng đạo đức mà còn giáo dục tính cách, thẩm mĩ cho học sinh. Trong khi đó ở trường tiểu học, việc dạy tập đọc, bên cạnh những thành công còn có nhiều hạn chế. Một số học sinh chưa đọc được như mong muốn. Năng lực đọc còn nhiều hạn chế. Nhiều em chưa nắm chắc công cụ hữu hiệu để lĩnh hội tri thức, chứa đựng trong văn bản. Bản thân giáo viên đôi lúc còn lúng túng khi dạy tập đọc: Cần đọc bài này giọng như thế nào, làm thế nào để chữa lỗi phát âm cho học sinh, dạy thế nào để các em hiểu được văn bản? ...Đó là những điều trăn trở của tôi khi dạy giờ tập đọc . Chính vì lẽ đó tôi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm : “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1” II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU Thời gian nghiên cứu từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 3 năm 2017. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Học sinh lớp 1, trường Tiểu học . IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1. 1/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU *Nghiên cứu lí luận: Đọc phân tích các tài liệu dạy học: Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo, tạp chí Thế giới trong ta, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng các môn học ở tiểu học lớp 1. *Nghiên cứu thực tiễn: -Khảo sát thực tế dạy tập đọc ở lớp mình dạy -Dạy thực nghiệm -Kiểm tra đánh giá VI .MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Khi nghiên cứu đề tài này, với mục đích nhằm nâng cao chất lượng dạy và học của giáo viên - học sinh trong giờ tập đọc, tôi tìm ra phương pháp và các hình thức tổ chức dạy học phù hợp giúp học sinh học tập tốt hơn. Qua đó từng bước nâng cao năng lực đọc đúng, đọc hay cho học sinh. + Đọc đúng : Học sinh đọc đúng các phụ âm đầu, vần, thanh đọc đúng tiếng từ, câu, đoạn văn, bài văn, bài thơ. + Đọc hay: Học sinh phải biết ngắt nghỉ đúng sau các dấu phẩy, dấu chấm, dấu hỏi chấm, dấu chấm cảm. Khi đọc các em biết lên giọng, hạ giọng ở những câu văn, câu thơ, nhấn giọng các từ ngữ chỉ màu sắc, âm thanh …cao hơn nữa là đọc phân vai thể hiện đúng giọng đọc của từng nhân vật. + Học sinh hiểu được nội dung văn bản và thể loại (thơ, văn xuôi) từ đó học sinh có thái độ, tình cảm đúng trong cuộc sống. + Thông qua việc dạy học giúp các em tiếp cận và nắm bắt các môn học, hiểu các văn bản, tiếp thu và chiếm lĩnh tri thức, tự tin khi giao tiếp nhằm góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam hiện đại, phát triển toàn diện về mọi mặt đức - trí - thể - mĩ cho học sinh. . 2/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 PHẦN THỨ HAI – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHƯƠNG I : NHIỆM VỤ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC I. VÍ TRÍ, NHIỆM VỤ, Ý NGHĨA CỦA VIỆC DẠY ĐỌC 1.Ví trí của việc dạy đọc : Môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hoàn thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ được thể hiện trong bốn dạng hoạt động, tương ứng với chúng là bốn kĩ năng nghe – nói – đọc – viết. Đọc là một hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ sang lời nói có âm thanh và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành tiếng ) là quá trình trực tiếp từ hình thức chữ viết thành các đơn vị không có âm thanh (ứng với đọc thầm). Đọc không chỉ là công việc giải quyết một bộ mật mã gồm hai phần chữ viết và phát âm nghĩa là nó không phải là sự đánh vần lên thành tiếng theo đúng các kí tự chữ viết mà đọc còn là một quá trính nhận thức để có khả năng thông hiểu những gì đọc được. Nếu không biết đọc thì con người không tiếp thu được nền văn minh của loài người, không thể sống được cuộc sống bình thường, có hạnh phúc trong một xã hội hiện đại. Biết đọc, con người đã nâng khả năng nhận biết lên nhiều lần. Khi đọc được con người mới tư duy và nhận biết mối quan hệ tự nhiên, xã hội, cuộc sống. Biết đọc con người nắm được phương tiện văn hóa cơ bản giúp họ giao tiếp với thế giới xung quanh với người khác, thông hiểu tư tưởng tình cảm của người khác. Đặc biệt khi đọc tác phẩm văn chương con người không chỉ thức tỉnh về nhận thức mà còn rung động tình cảm, nẩy nở những ước mơ tốt đẹp được khơi dậy năng lực hành động, sức sáng tạo cũng như được bồi dưỡng tâm hồn. Kĩ năng đọc là sự khởi đầu giúp học sinh chiếm lĩnh công cụ mới để sử dụng trong học tập và trong giao tiếp. Kĩ năng đọc có vị trí vô cùng quan trọng không thể thiếu trong chương trình môn Tiếng Việt ở bậc tiểu học. 2.Nhiệm vụ của việc dạy đọc : Tập đọc là phân môn thực hành vì vậy nhiệm vụ của nó là hình thành kĩ năng đọc cho học sinh. Dạy đọc giáo dục lòng ham đọc sách cho học sinh để giúp cho các em thấy được đấy chính là con đường dặc biệt để tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ phát triển. Tập đọc góp phần làm giàu vốn kiến thức ngôn ngữ, bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu cái thiện, cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ một cách lôgic cũng như có hình ảnh. 3.Ý nghĩa của việc dạy đọc : 3/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 Việc dạy đọc có ý nghĩa rất to lớn ở Tiểu học đặc biệt là ở lớp. Nó trở thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên của người đi học. Đọc giúp trẻ chiếm lĩnh được ngôn ngữ dùng trong giao tiếp và học tập. Nó tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh thần học tập cả đời. Nó là một khả năng tự học không thể thiếu được của con người thời đại văn minh. Đọc một cách có ý thức cũng sẽ tác động tới trình độ ngôn ngữ cũng như tư duy của người học. II. CƠ SỞ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC Ở TIỂU HỌC 1. NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN TẬP ĐỌC LỚP 1 1.1. Kỹ năng: * Nghe : - Nhận biết sự khác nhau giữa các âm, các thanh và kết hợp của chúng, nhận biết về sự thay đổi về độ cao, ngắt nghỉ hơi. - Nghe hiểu câu kể, câu hỏi đơn giản. - Nghe hiểu lời hướng dẫn hoặc yêu cầu. - Nghe hiểu một câu chuyện ngắn có nội dung thích hợp với học sinh lớp1. * Nói : - Nói đủ to, rõ ràng, thành câu. - Biết đặt và trả lời câu hỏi lựa chọn về đối tượng. - Biết chào hỏi , chia tay trong gia đình trường học. - Kể lại câu chuyện đơn giản đã đọc, đã nghe. * Đọc : - Đọc thành tiếng: Biết cách cầm sách đọc đúng tư thế. Đọc đúng và trơn tiếng: đọc liền từ, đọc cụm từ và câu, tập ngắt, nghỉ hơi đúng chỗ. - Đọc hiểu: hiểu các từ ngữ thông thường, hiểu được ý diễn đạt trong câu đã đọc ( độ dài câu khoảng 10 tiếng ) - Học thuộc lòng một số bài thơ trong SGK. 1.2. Kiến thức : - Học sinh học thêm 200 đến 300 từ ngữ (kể cả thành ngữ và tục ngữ ) - Ghi nhớ các nghi thức lời nói. - Làm quen với các dạng bài văn vần, văn xuôi . 1.3. Ngữ điệu : Giai điệu sau học chữ là những câu, những đoạn văn nói về thiên nhiên, gia đình, trường học, thiếu nhi. Ngữ điệu diễn đạt trong sáng, dễ hiểu có tác dụng giáo dục giá trị nhân văn và bước đầu cung cấp cho học sinh những hiểu biết về cuộc sống. 4/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 2.CƠ SỞ LÍ LUẬN Trong các môn học thì môn Tiếng Việt chiếm vị trí vô cùng quan trọng trong bậc tiểu học. Tiếng Việt dạy cho các em những kiến thức cơ bản về tự nhiên xã hội mà Tiếng Việt còn là phương tiện giao tiếp giúp học sinh nắm vững tiếng mẹ đẻ để tiến đến học tốt các môn học khác. Kĩ năng đọc rất quan trọng. Nếu kĩ năng đọc được rèn luyện tốt, nó sẽ giúp các em đọc tốt suốt cả cuộc đời, giúp các em phát triển tư duy, cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong mỗi bài học. Các em đọc tốt, trôi chảy thì khi lên lớp trên các em sẽ học vững vàng, học tốt hơn. Kĩ năng đọc của học sinh lớp Một rất quan trọng đó cũng là sự phản hồi của kết quả tiếp thu sau một quá trình học tập của các em. Nó thể hiện kết quả nhận biết các con chữ, các vần, có khả năng ghép các chữ cái với nhau thành vần, ghép chữ cái với vần thành tiếng và khả năng đọc từ, đọc câu sau cùng là đọc một bài văn ngắn, bài thơ ngắn.Các em phải đọc đúng, đọc chuẩn, đọc chính xác. Vì nếu phát âm chuẩn, đọc đúng, các em sẽ viết đúng các chữ, bài chính tả ít sai lỗi. Khi học sinh đọc tốt thì các em có thể tiếp thu các môn học khác một cách chắc chắn.Từ đó học sinh mới hoàn thành năng lực giao tiếp của mình. Đặc biệt đối với học sinh lớp 1 – lớp đầu cấp – việc dạy đọc vô cùng quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở lớp 1 thì khi học ở các lớp tiếp theo thì các em mới nắm bắt được những yêu cầu cao hơn của môn Tiếng Việt. III.THỰC TRẠNG RÈN KĨ NĂNG ĐỌC TRONG GIỜ TẬP ĐỌC 1.Đặc điểm tình hình của giáo viên và học sinh lớp 1 a. Giáo viên: Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo rất sát sao về chuyên môn. Đặc biệt là vận dụng đổi mới về phương pháp dạy học, chú trọng sinh hoạt chuyên môn trong tổ khối . Dạy đọc là cả một quá trình lâu dài.Thấy được nhiệm vụ quan trọng của phân môn tập đọc nên tôi luôn chú ý rèn đọc cho học sinh trên cơ sở luyện cả bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Để giúp học sinh đọc tốt mỗi bài tập đọc, giáo viên thường yêu cầu học sinh nghiên cứu trước ở nhà: tập đọc vỡ, xem các câu hỏi định hướng trong bài.Trên cở sở học sinh luyện đọc ở tiết 1, nắm rõ hạn chế cũng như ưu điểm của học sinh tôi kịp thời đưa ra các giải pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh khi dạy. b. Học sinh: Trong quá trình thực tế dạy Tập đọc cho học sinh lớp1của những năm học trước, tôi thấy nhiều em tiếp thu bài nhanh, đọc tốt, biết ngắt nghỉ hơi đúng sau các dấu chấm, dấu phẩy, biết đọc nhấn giọng các từ ngữ chỉ màu sắc, sắc độ, hình dáng, phát âm đúng các tiếng chứa âm s, x, r, gi, ch ,tr… 5/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 Bên cạnh đó một số học sinh chưa chăm học, hay quên đồ dùng học tập, chưa chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp. Một số học sinh đọc chậm từng tiếng một, vừa đọc vừa đánh vần. Những học sinh đọc chậm là do các em phần học vần ở kì 1, các em nhận biết âm, vần còn chậm, đọc chưa tốt.Trong lớp có nhiều em đọc ngọng dấu thanh (hỏi, ngã, sắc), đọc ngọng vần (vần anh, inh, ach), đọc ngọng phụ âm (tr/ch, s/x, l/n). Một số em được gọi đọc bài còn sai nhiều lỗi phát âm, đọc và trả lời câu hỏi còn nhỏ, trả lời không đủ câu. Ví dụ: Đây là những lỗi phát âm sai của học sinh *Sai vần anh / ăn và ach / ăt “Anh “học sinh đọc là” ăn “ “Anh em” học sinh đọc là “ăn em” “Tờ tranh “học sinh đọc là “ tờ trăn” “Khách khứa” học sinh đọc là “ khắt khứa” *Sai thanh :Thanh ngã và thanh sắc “Ăn cỗ” học sinh đọc là “ăn cố” “Thịt mỡ” học sinh đọc thành “thịt mớ” “Sữa tươi” học sinh dọc thành” sứa tươi” “Dũng sĩ” học sinh đọc thành “dũng sí” *Sai phụ âm: tr/ ch ,s / x, l/ n “Buổi sáng” học sinh đọc thành “buổi xáng” “Lúa nếp” học sinh đọc thành “núa lếp” “Châu chấu” học sinh đọc thành “trâu trấu” Chính vì sự phát âm sai cho nên tốc độ đọc và đọc hiểu văn bản rất hạn chế. Mặt khác theo yêu cầu học sinh còn phải đọc hay, đọc diễn cảm, có giọng đọc phù hợp với từng câu, từng đoạn, giọng đọc sao phù hợp với từng văn cảnh, từng nhân vật. Điều này đối với học sinh lớp 1 còn nhiều khó khăn. Ở lớp 1G do tôi chủ nhiệm, qua một thời gian dạy các con, tôi thấy các con đọc còn gặp một số hạn chế. Tôi đưa ra số lượng học sinh cụ thể như sau : Đọc ngọng Đọc ngọng Đọc ngọng TSHS Đọc chậm Đọc đúng vần phụ âm dấu thanh TS % TS % TS % TS % TS % 51 9 17,6 10 19,6 6 11,7 7 13,7 19 37,4 IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH 1. Chuẩn bị cho việc đọc Giáo viên hướng dẫn học sinh chuẩn bị tâm thế để đọc. Khi ngồi đọc phải ngồi ngay ngắn, khoảng cách từ mắt đến sách nên nằm trong khoảng 30 đến 35 6/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 cm, cổ và đầu thẳng, phải thở sâu và thở ra chậm để lấy hơi. Ở lớp, khi được cô giáo gọi đọc học sinh phải bình tĩnh, tự tin không hấp tấp vội vàng. Khi đọc thành tiếng các em phải tính đến người nghe. Giáo viên cần cho các em hiểu rằng, các em đọc không chỉ cho mình cô giáo mà để cho tất cả các bạn cùng nghe rõ nên cần đọc đủ lớn. Nhưng như thế không có nghĩa là đọc quá to hoặc gào lên. Để luyện cho học sinh đọc quá nhỏ "lí nhí", giáo viên cần tập cho các em đọc to chừng nào bạn ở xa nhất trong lớp nghe thấy mới thôi. Giáo viên nên cho học sinh đứng trên bảng để đối diện với những người nghe. Tư thế đứng đọc phải vừa đàng hoàng, vừa thoải mái, sách phải được mở rộng và cầm bằng hai tay. Giáo viên làm mẫu cách cầm sách, đọc mẫu để các em học tập, làm theo. 2. Rèn phát âm cho học sinh Với những lỗi phát âm cơ bản, trước hết giáo viên phải phát âm chuẩn, sau đó vận dụng một cách linh hoạt các phương pháp và hình thức sửa lỗi phát âm. Giáo viên có thể sử dụng phương pháp luyện tập theo mẫu: Giáo viên phát âm chuẩn, rõ ràng, thật chậm từ 2 - 3 lần, sau đó cho học sinh phát âm sai phát âm lại. Phương pháp quan sát và phân tích cách phát âm. Giáo viên quan sát phát hiện học sinh phát âm sai, nói rõ nguyên nhân phát âm sai bằng cách chỉ ra cách sử dụng các bộ phận phát âm không đúng của các em. Sau đó, giáo viên mô tả cách phát âm như : Nêu rõ vị trí đặt lưỡi, vị trí của lưỡi với răng, độ mở của môi... Ngoài nhận dạng âm, chữ ra thì ở phần này muốn học sinh đọc đúng thì trước hết cần giúp học sinh phát âm đúng. Phát âm đúng, chuẩn sẽ được nhiều cái lợi. Trước hết nó giúp học sinh đọc đúng sau nữa là viết đúng. Phát âm các âm Tiếng Việt là vốn tự có của học sinh nhưng không phải lúc nào các em cũng có được cái “ vốn” chuẩn. Có rất nhiều em phát âm sai, nhầm lẫn giữa âm này với âm khác. Tiếng Việt không chấp nhận cách phát âm sai vì thế giáo viên đóng một vai trò rất quan trọng trong việc rèn phát âm cho học sinh. Hầu hết giáo viên chúng ta cho rằng, giáo viên phát âm mẫu chuẩn thì các em sẽ phát âm chuẩn. Đúng như thế, nhưng không phải là toàn bộ, bởi sẽ có những em dù có nhìn giáo viên phát âm nhiều lần thế nào thì vẫn cứ phát âm sai. Lúc này bắt buộc giáo viên phải chỉ rõ cho các em cách phát âm để các em sửa. Hãy cùng vận dụng một số cách để giúp học sinh dễ tiếp thu: Phân biệt p / b khi phát âm: Sai phát âm p/ pờ thành b/ bờ ( p và b) đều là hai phụ âm đồng vị về mặt cấu âm môi - môi nhưng khác nhau về mặt thanh tính, /p/ là phụ âm vô thanh, /b/ là phụ âm hữu thanh. 7/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 Cách 1: Giáo viên yêu cầu học sinh đặt tay lên thanh quản, phát âm p và b, khi phát âm /p/, thanh quản rung rất nhẹ, nhưng khi phát âm /b/ thanh quản rung mạnh hơn. Cách 2: Âm / p /: môi mím chặt sau đó bật môi mạnh cho hơi dứt khoát ra ngay ở môi. Âm / b /: môi mím nhẹ, sau đó mở to miệng cho hơi ra từ trong cổ . Phân biệt l / n khi phát âm: Để rèn phát âm đúng cho học sinh tôi phải trực quan hoá sự mô tả âm vị và hướng dẫn học sinh quan sát, tự kiểm tra xem mình đang phát âm âm nào: / n / là một âm mũi, khi phát âm, sờ tay vào mũi sẽ thấy mũi rung, còn khi phát âm âm /l /mũi không rung. Sau đó, tôi cho học sinh luyện phát âm /l/ bằng cách bịt chặt mũi đọc la, lo, lô, lu, lư,....Khi bịt chặt mũi học sinh không thể phát âm các tiếng na, no, nô, nu, nư. Hoặc hướng dẫn học sinh khi phát âm âm /l/ thì đưa lưỡi lên phía bên trên lợi của hàm trên ngạc cứng, còn khi phát âm /n/ thì đưa đầu lưỡi vào mặt trong của hàm răng. Phân biệt tr/ ch khi phát âm : Khi phát âm phụ âm /tr/ lưỡi hơi cong lại, đầu lưỡi chạm vào phần chân răng, còn khi phát âm /ch/, lưỡi thẳng, chạm nhẹ vào phần ngạc cứng, bật hơi ra. Phân biệt t/ th khi phát âm: Phụ âm /t/ khi phát âm luồng hơi ra đằng mũi còn phụ âm /th/ thì luồng hơi sẽ ra theo miệng. Học sinh quan sát khẩu hình và thực hiện, cảm nhận luồng hơi đi ra. Phân biệt s /x khi phát âm: Khi phát âm s, đầu lưỡi cong lên, rồi bật mạnh xuống giữa hai hàm răng tạo thành luồng gió rít mạnh còn khi phát âm x thì đầu lưỡi chỉ đặt giữa hai hàm răng tạo ra luồng gió rít mạnh. Ngoài ra, các em đọc còn nhầm lẫn chủ yếu giữa thanh ngã và thanh sắc, thanh hỏi và thanh ngã. Ví dụ: suy nghĩ/ suy nghỉ; nghĩ kĩ/ nghỉ kỉ…Thì giáo viên cho học sinh nắm vững cấu tạo, cách phát âm từng dấu, nắm nghĩa của từ qua đồ dùng trực quan hoặc bằng hành động trực tiếp để từ đó phát âm đúng và tự sửa sai các dấu thanh… 3. Luyện đọc đúng * Đọc đúng là sự tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác, không có lỗi. Đọc đúng là đọc không thừa, không sót từng âm, vần, tiếng. Đọc đúng phải thể hiện đúng ngữ âm chuẩn, tức là đọc đúng chính âm. Nói cách khác là không đọc theo cách phát âm địa phương lệch chuẩn. Đọc đúng bao gồm việc đọc đúng các âm thanh (đúng các âm vị) ngắt nghỉ hơi đúng chỗ (đọc đúng ngữ điệu). * Luyện đọc đúng phải rèn cho học sinh thể hiện chính xác các âm vị Tiếng Việt. - Đọc đúng các phụ âm đầu: Ví dụ: có ý thức phân biệt để không đọc: “dà cửa”, “sinh sắn” mà phải đọc là “nhà cửa” ,“xinh xắn”, chú ý phân biệt giữa âm d và âm nh, âm x và âm s ...v.v… 8/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 - Đọc đúng các âm chính: Ví dụ: có ý thức phân biệt để không đọc “quả lịu” mà phải đọc “quả lựu”. - Đọc đúng các âm cuối: Ví dụ: có ý thức không đọc: “lang mang” mà phải đọc “lan man”..... - Đọc đúng bao gồm cả đọc tiết tấu, ngắt hơi, nghỉ hơi, ngữ điệu câu. Ngữ điệu là hiện tượng phức tạp, có thể tách ra thành các yếu tố cơ bản có quan hệ với nhau: chỗ nghỉ (ngưng giọng hay ngắt giọng), trọng âm, âm điệu, âm nhịp và âm sắc. Dạy đọc đúng ngữ điệu là dạy cho học sinh làm chủ những yếu tố này. Đọc đúng ngữ điệu nói chung, ngắt giọng đúng nói riêng vừa là mục đích của dạy đọc thành tiếng, vừa là phương tiện giúp học sinh chiếm lĩnh nội dung bài đọc. Khi dạy đọc đúng giáo viên cần phải dựa vào nghĩa, vào quan hệ ngữ pháp giữa các tiếng, từ để ngắt hơi cho đúng. Khi đọc không được tách một từ ra làm hai tiếng. Ví dụ không ngắt hơi. Ngày/ xuân con/ én đưa thoi mà phải đọc: Ngày xuân/ con én/ đưa thoi. Việc ngắt hơi phải phù hợp với các dấu câu: nghỉ ít ở dấu phẩy, nghỉ lâu hơn ở dấu chấm, đọc đúng các ngữ điệu câu; lên giọng ở cuối câu hỏi, hạ giọng ở cuối câu kể, thay đổi giọng cho phù hợp với tình cảm cần diễn đạt trong câu cảm. Với câu cầu khiến cần nhấn giọng phù hợp để thấy rõ giọng khi đọc bộ phận giải thích của câu. Như vậy đọc đúng đã bao gồm một số tiêu chuẩn của đọc diễn cảm. 4. Luyện đọc lưu loát (trôi chảy ) * Đọc lưu loát(còn gọi là đọc trôi chảy) là nói đến phẩm chất đọc về mặt tốc độ, là việc đọc không ê a, ngắc ngứ. Vấn đề tốc độ đọc chỉ đặt ra sau khi đã đọc đúng. Mức độ thấp nhất của đọc nhanh là đọc trơn (nhiệm vụ này phần dạy đọc của phân môn học vần phải đảm nhận), đọc không ê a, ngắc ngứ, không vừa đọc vừa đánh vần. Về sau tốc độ đọc phải đi song song với việc tiếp nhận có ý thức bài đọc. Khi đọc cho người khác nghe thì người đọc phải xác định tốc độ đọc nhanh nhưng để cho người nghe hiểu kịp được. Vì vậy, đọc nhanh không phải là đọc liến thoắng. Tốc độ chấp nhận được của đọc nhanh khi đọc thành tiếng trùng với tốc độ của lời nói. Khi đọc thầm thì tốc độ đọc sẽ nhanh hơn nhiều. * Biện pháp luyện đọc nhanh: Giáo viên hướng dẫn cho học sinh làm chủ tốc độ đọc bằng cách đọc mẫu để học sinh đọc theo tốc độ đã định. Đơn vị để đọc nhanh là cụm từ, câu, đoạn, bài. Giáo viên điều chỉnh tốc độ đọc bằng cách giữ nhịp đọc. Ngoài ra, còn có biện pháp đọc nối tiếp trên lớp, đọc nhẩm có sự kiểm tra của thầy, của bạn để điều chỉnh tốc độ. Giáo viên đo tốc độ đọc bằng cách chọn sẵn bài có số tiếng cho trước và dự tính sẽ đọc trong bao nhiêu phút. Trong quá trình rèn đọc giáo viên cần rèn luyện một cách linh hoạt các phương 9/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 pháp khác nhau để phù hợp với đặc trưng của phân môn và phù hợp với nội dung của bài dạy. Quá trình hướng dẫn học sinh rèn đọc trước hết giáo viên phải sử dụng phương pháp làm mẫu. Nghĩa là giáo viên làm mẫu cho học sinh nghe, yêu cầu giọng đọc của giáo viên phẩi chuẩn, diễn cảm thể hiện đúng nội dung, ý nghĩa của bài học để học sinh bắt chước đọc theo. Sau đó giáo viên phải kết hợp phương pháp luyện đọc theo mẫu, luyện đọc đúng, đọc chính xác các phụ âm đầu, âm chính, âm cuối, dấu thanh .Đọc đúng tiết tấu, ngắt hơi nghỉ hơi đúng chỗ, đúng ngữ điệu câu. Từ đó hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả mong muốn và gửi gắm trong bài tập đọc. Rèn đọc cho học sinh là một nghệ thuật, nghệ thuật trong lao động dạy học sáng tạo của người thầy Tiểu học. Rèn đọc phải tinh tế, sáng tạo, hiệu quả nhưng phải gần gũi với thực tế cuộc sống của các em. V.PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC Để giúp cho học sinh có kĩ năng đọc tốt, tôi luôn nghiên cứu SGK, SGV tập đọc lớp 1. Đặc biệt tôi bám sát cuốn “Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức , kĩ năng các môn học lớp 1” để nắm chắc mục tiêu cần đạt sau bài dạy là gì ? Bên cạnh đó, tôi rất chú ý đến việc rèn đọc mẫu. Trước hết tôi đọc thầm để xác định cách ngắt, nghỉ, nhấn giọng...Sau đó tôi đọc thành tiếng nhiều lần kết hợp nghe chính giọng của mình để xem cách đọc đó đã phù hợp chưa ? Trong quá trình rèn đọc mẫu kết hợp với kinh nghiệm dạy lớp 1 nhiều năm tôi đã dự kiến những lỗi phổ biến mà học sinh hay mắc phải khi đọc. Khi đã đọc đúng, đọc hay thì bản thân người đọc sẽ cảm nhận rõ hơn về nội dung của câu văn, đoạn văn mình đọc. Trên cơ sở bám sát mục tiêu bài dạy và SGK, tôi nghiên cứu rất kĩ câu hỏi định hướng để tìm hiểu nội dung bài.Từ đó tôi soạn hệ thống câu hỏi cụ thể và bám sát vào trình độ nhận thức của học sinh lớp mình dạy. Trong thực tế giảng dạy ,tôi đã sử dụng công nghệ thông tin vào các tiết học đem lại hiệu quả rất lớn. Chính vì vậy tôi sưu tầm tranh ảnh trên mạng để làm tư liệu minh họa. Căn cứ vào mục tiêu bài dạy và trình độ nhận thức của học sinh lớp mình, tôi chủ động lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với đặc trưng môn học. Để tạo không khí học tập sôi nổi, học sinh hoạt động tích cực tôi luôn thay đổi hình thức tổ chức học kích thích sự hứng thú, say mê học tập của các em. Đây là một số phương pháp mà tôi áp dụng trong khi dạy tập đọc. 1.Phương pháp trực quan : Phương pháp này phù hợp với tư duy, tâm lí lứa tuổi ở bậc tiểu học. Ở phương pháp này giáo viên dưa ra những bức tranh minh họa bằng vật thật cho 10/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 từng bài để phục vụ cho quá trình rèn đọc của học sinh kết hợp đọc hiểu và bước vào đọc diễn cảm tốt . * Các hình thức trực quan : a. Giọng đọc mẫu của giáo viên: Đây là hình thức trực quan sinh động và có hiệu quả đáng kể, có tác dụng làm mẫu cho học sinh luyện đọc. Do đó, muốn rèn đọc cho học sinh tôi luôn chuẩn bị bài chu đáo, rèn luyện đọc mẫu phù hợp với nội dung của từng bài đọc, đọc đúng thể loại, đúng ngữ điệu, tránh đọc đều đều mà cần biết biểu hiện tình cảm của mình qua cử chỉ ánh mắt, nét mặt, nụ cười khi đọc. Ví dụ 1 : Khi dạy bài “Trường em “ tôi phải đọc giọng tình cảm thiết tha thể hiện tình cảm của bạn nhỏ đối với ngôi trường và nhấn giọng một số từ ngữ thể hiện tình cảm: ngôi nhà thứ hai, hiền như mẹ, thân thiết như anh em. Ví dụ 2 : Khi dạy bài “ Đầm sen” , tôi đọc mẫu và hướng dẫn học sinh cách đọc từng đoạn. + Đoạn 1 : Đọc giọng chậm rãi, nhấn giọng các từ ngữ miêu tả vẻ đẹp của đầm sen, loài hoa sen. + Đoạn 2 : Đọc giọng nhẹ nhàng, nhấn giọng các từ ngữ : xòe ra, phô đài sen, nhị vàng, thanh khiết để thấy được vẻ đẹp của hoa sen. + Đoạn 3 : Giọng đọc nhẹ nhàng thấy công việc của con người đang hái hoa sen. *Luyện đọc từ khó : Khi hướng dẫn học sinh phát âm, tôi thường phân tích cho các em thấy sự khác biệt giữa cách phát âm đúng với cách phát âm sai mà học sinh thường mắc phải như các tiếng có phụ âm l / n, ch / tr, s / x. Tôi hướng dẫn tỉ mỉ, trực quan cho các em thấy được sự khác nhau của nó để khi đọc phát âm cho đúng. Đặc biệt đối với học sinh chậm, tôi còn sử dụng các trực quan cụ thể để các em còn thấy được hệ thống cách phát âm như môi, răng, lưỡi khi phát âm nó như thế nào? Tôi làm mẫu trực tiếp để học sinh quan sát và luyện cách phát âm. Trong tiết dạy, khi làm giáo án điện tử tôi làm hiệu ứng gạch chân hoặc đổ màu khác vào các từ ngữ khó hoặc đổ màu vào các phụ âm,vần khó làm nổi bật các phụ âm, vần khó trong khi luyện đọc từ để các em nhìn, tập phát âm, được nghe hoặc học sinh viết vào bảng con nhằm giúp các em nhớ lâu, đọc đúng. Học sinh thường đọc sai phụ âm, sai vần luyện đọc. Học sinh chậm cần đọc nhiều và tôi yêu cầu học sinh phân tích các từ có tiếng, có vần mà các em hay đọc sai để nắm bắt rõ hơn. Đa số học sinh đọc tốt, trừ một số trường hợp dặc 11/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 biệt các em bị dị tật về bộ máy phát âm còn lại với cách rèn đọc trên các em đều đọc tốt. Ví dụ :Trong bài “ Đầm sen “ tiếng khó là tiếng “khiết” học sinh có thể tìm từ “thanh khiết “. Tiếng khó là “ngát” học sinh có thể tìm từ “ngan ngát”. Khi hướng dẫn học sinh luyện đọc từ khó, giáo viên kết hợp giải nghĩa từ để giúp các em nhớ từ dễ dàng hơn . Ví dụ :Trong bài “Đầm sen” khi cho học sinh luyện đọc từ khó giáo viên kết hợp giải nghĩa từ. Thanh khiết : mùi thơm nhẹ, tạo cảm giác dễ chịu. Ngan ngát : mùi thơm lan tỏa rộng, tạo cảm giác dễ chịu . *Luyện đọc câu – đoạn – bài Kết hợp với rèn phát âm đúng tiếng, từ có phụ âm, có vần học sinh hay phát âm sai, tôi còn rèn học sinh biết ngắt, nghỉ hơi đúng dấu chấm, dấu phẩy và đọc lưu loát. Bước sang phần đọc đa số các em còn đọc chưa chuẩn, đọc còn ngắc ngứ, đọc từng âm, tiếng. Một số học sinh còn đánh vần, nhiều em còn chưa biết ngắt nghỉ hơi. Để khắc phục tình trạng này, tôi dành nhiều thời gian cho luyện đọc ở trên lớp và nhắc các em luyện đọc thêm ở nhà. Khi học sinh đọc, tôi theo dõi để nhắc nhở học sinh ngắt nghỉ sau dấu chấm, dấu phẩy, đọc rõ cụm từ, câu, tránh đọc kéo dài giọng. Đối với học sinh chậm phần luyện đọc chưa đạt yêu cầu, các em phải đánh dấu vào sách giáo khoa, về nhà tự luyện đọc, tiết sau tôi sẽ kiểm tra. Trong các giờ tập đọc tôi thường chiếu các đoạn văn hay thơ cần lưu ý cách đọc. Khi dạy bài học thuộc lòng, tôi chiếu bài trên máy rồi yêu cầu các em luyện đọc, học thuộc lòng bằng phương pháp xóa dần chỉ để lại từ điểm tựa. Phần này làm trực quan tốt thì các em học dễ nhớ thuộc bài nhanh hơn so với phương pháp để học sinh đọc sách giáo khoa. Phần luyện đọc lại cũng rất quan trọng nếu chỉ từng học sinh đọc bài rồi sửa thì thật đơn giản, nhàm chán. Để tránh tình trạng đó tôi đã thay đổi hình thức luyện đọc: “Đọc cá nhân”, “đọc theo nhóm” rồi tổ chức thi “đọc giữa các nhóm” tạo không khí thi đua phấn đấu. Đọc trong nhóm có lợi thế, cả lớp cùng được đọc nhưng giáo viên khó kiểm soát được lỗi của học sinh.Tôi định hướng các em khi đọc ngoài việc nghe ban đọc mà các em còn cần phát hiện lỗi và giúp bạn sửa lỗi. Khi hết thời gian quy định, tôi yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả đọc của nhóm mình. Các em thẳng thắn nêu lỗi của bạn đã mắc phải và giúp bạn sửa sai. Khi dạy tập đọc, song song với dạy kĩ năng đọc một vấn đề vô cùng quan trọng hướng dẫn học sinh kĩ năng nghe đọc và cách nhận xét bạn. Có như vậy học sinh mới lắng nghe bạn đọc và nâng cao chất lượng đọc của bản thân. Giáo viên phải bồi dưỡng kĩ năng “ nghe – đọc “ 12/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 thường xuyên. Cần nhận xét định hướng các em bạn đọc đúng chưa? Cần đọc thế nào cho đúng? Khi học sinh đã nhận ra lỗi thì vấn đề sửa lỗi là rất cần thiết. Giáo viện đọc mẫu lại rồi yêu cầu em đó đọc lại cho đúng. Nhờ rèn cả hai kĩ năng trên thường xuyên nên các em phát hiện rất tinh khi nghe bạn đọc. Chính vì vậy cuộc thi đọc trở nên rất hấp dẫn lôi cuốn các em cùng tham gia. Người đọc thì cố gắng đọc đúng, đọc hay còn người nghe chăm chú phát hiện xem bạn đọc có mắc lỗi không. b. Dùng tranh ảnh, vật thật : Đây là phương pháp có tác dụng không nhỏ trong việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh. Khi sử dụng tranh ảnh phải to, đẹp rõ ràng nếu không thì tôi sẽ sử dụng tranh trong sách. Tùy theo từng bài ta sử dụng trực quan cho phù hợp. Ví dụ : Khi dạy bài “Hoa ngọc lan” khi tôi dưa bông hoa lan thật cho học sinh quan sát, ngửi bông hoa lan rồi đưa câu hỏi : 1. Nụ hoa lan màu gì? Giáo viên yêu cầu học sinh ngắm hoa lan rồi yêu cầu học sinh giải nghĩa từ trắng ngần. Sau đó giáo viên chỉ nụ hoa lan và giải thích nghĩa từ trắng ngần. 2. Hương hoa lan thơm như thế nào? Giáo viên yêu cầu học sinh ngửi hoa lan rồi yêu cầu học sinh giải nghĩa từ ngan ngát. Sau đó giáo viên giải thích nghĩa từ ngan ngát Tôi yêu cầu tất cả học sinh kể cả em đọc kém cũng đọc được khi đọc phải nhấn mạnh từ chỉ màu sắc, sắc độ. Sử dụng phương pháp này giúp học sinh có kĩ năng đọc và tiếp thu bài tốt dể đọc diễn cảm bài. 2. Phương pháp đàm thoại : Phương pháp này phù hợp với tâm lí trẻ nhỏ, các em thích hoạt động (hoạt động lời nói ). Phương pháp đàm thoại là tạo cho học sinh phát triển giao tiếp (giao tiếp giữa cô và trò). Khi sử dụng phương pháp này, ngoài việc tác dụng giúp học sinh tiếp thu kiến thức còn có tác dụng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. Giáo viên kịp thời điểu chỉnh nội dung và phương pháp dạy học của mình cho phù hợp với đối tượng học sinh. Phương pháp đàm thoại được thực hiện trên cơ sở trao đổi câu hỏi phục vụ cho nội dung bài. Người giáo viên nêu câu hỏi dẫn dắt, gợi mở, trò chơi tìm tòi, khám phá , chiếm lĩnh kiến thức. Ngược lại, trò có thể nêu câu hỏi thắc mắc để giáo viên có thể hướng dẫn và giải đáp. *Các hình thức đàm thoại : a. Bước 1 : Rèn cho học sinh 13/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 Khi rèn kĩ năng đọc hiểu cho học sinh, tôi thường chuẩn bị trước câu hỏi sao cho phù hợp với học sinh và bài đọc. Muốn cho học sinh hiểu nội dung, trước hết học sinh phải có kĩ năng đọc: đọc lưu loát, trôi chảy bài đọc. Có đọc thông văn bản thì các em mới hiểu được nội dung bài và hiểu giá trị nghệ thuật của bài dẫn đến cảm thụ tốt và đọc diễn cảm tốt hơn. Để đạt được điều đó, tôi đưa ra các câu hỏi cần sử dụng đúng lúc, đúng chỗ phù hợp với nội dung bài. Ví dụ: Khi dạy bài “Đầm sen “giáo viên có thể đưa ra các câu hỏi giúp học sinh tìm hiểu về đặc điểm của hoa sen. 1.Tìm những từ ngữ miêu tả lá sen ? 2.Khi nở, hoa sen trông như thế nào ? 3.Tìm câu văn tả hương sen ? b . Bước 2: Rèn đọc hiểu cho học sinh Kết hợp với việc rèn đọc đúng cần rèn đọc hiểu cho học sinh. Đọc hiểu ở đây có thể là từ khóa, từ trung tâm, câu, đoạn, bài. Trong giai đoạn đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp đàm thoại chỉ dùng để gợi mở, dẫn dắt để học sinh hiểu và chiếm lĩnh kiến thức chứ không sử dụng suốt trong quá trình dạy đọc mà cần phải xen kẽ những phương pháp khác để bài dạy đạt kết quả cao và học sinh không chán. 3.Phương pháp luyện tập Đây là phương pháp chủ yếu được sử dụng thường xuyên khi dạy phân môn tập đọc. Với phương pháp này, tôi đã vận dụng linh hoạt vào giờ đọc cụ thể dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh được thực hành, được tự rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo đã học. Tôi luôn hướng dẫn học sinh luyện tập, có ý thức kiểm tra ngay kết quả luyện tập tại lớp. * Các hình thức luyện tập: a. Luyện đọc đúng - Là đọc thành tiếng, yêu cầu đọc trôi chảy, lưu loát và rèn cho học sinh biết ngừng nghỉ đúng chỗ, biết phân biệt câu văn, dòng thơ. Ngoài việc rèn cho học sinh biết ngắt, nghỉ hơi đúng dấu chấm, dấu phẩy, tôi còn hướng dẫn học sinh biết ngắt, nghỉ hơi sau dấu hai chấm, dấu chấm than, dấu chấm lửng …đối với bài văn xuôi. b. Luyện đọc thầm - Đối với học sinh lớp 1, đọc thầm khó hơn đọc thành tiếng, do các em chưa có ý thức tập trung cao để theo dõi phần bài đọc. Các em thường bỏ sót tiếng, dòng trong bài đọc. Tôi đã theo dõi khi các em đọc thầm, một số em chưa có ý thức tự giác khi làm việc này. Để hướng dẫn học sinh đọc thầm tốt, tôi yêu cầu các em làm theo hướng dẫn của tôi . 14/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 - Yêu cầu tất cả học sinh theo dõi vào bài, đọc phải đầy đủ các tiếng trong câu( không đọc lướt ). -Yêu cầu học sinh đọc thầm bằng mắt, học sinh tập bỏ dần thói quen đọc thành tiếng lầm rầm (phát ra tiếng nhẩm nhỏ). - Giao câu hỏi gắn với nội dung đoạn, bài đọc. - Khi đọc cố gắng không dùng ngón tay hoặc que tính để chỉ vào từng chữ, dòng trong sách ( trừ những học sinh đọc quá kém ). - Kiểm tra đọc thầm của các em, tôi đã tiến hành kiểm tra bằng cách yêu cầu các em trả lời câu hỏi nội dung của đoạn vừa đọc. Nếu học sinh đọc thầm tốt thì các em sẽ hiểu được nội dung của đoạn đó, các em sẽ trả lời câu hỏi được tốt hơn. Đối với học sinh yếu, tôi thường xuyên quan tâm giúp đỡ học sinh bằng cách : - Lưu ý hơn trong giờ Tập đọc. - Thường xuyên uốn nắn việc phát âm sai . - Giúp học sinh đọc dứt khoát hơn từng cụm từ trong câu ngắn. Với câu văn dài, tôi hướng dẫn học sinh vạch nhịp bằng bút chì vào sách giáo khoa, để các em ngắt nghỉ hơi đúng chỗ. - Đề ra yêu cầu đọc ở nhà, có như vậy mới buộc học sinh đọc lại những từ , cụm từ, câu chưa trôi chảy để hôm sau tôi kiểm tra xem các em đọc đã đạt yêu câu chưa. - Bố trí các em khá ngồi bên cạnh các em đọc chậm để kèm cặp. c. Hình thức luyện tập ở nhà : Hình thức này cũng góp phần tích cực giúp học sinh đọc lại những từ, cụm từ, rèn luyện kĩ năng đọc. Tôi thường áp dụng như sau: - Với học sinh đọc còn chậm: Luyện đọc từ, câu, đoạn - Với học sinh đọc tốt: Luyện đọc trôi chảy, lưu loát cả bài rồi luyện đọc diễn cảm. Để đạt được mục đích trên, tôi hướng dẫn các em tỉ mỉ ở trên lớp, để về nhà các em tự luyện đọc thêm ở nhà. Yêu cầu kiểm tra kết quả luyện đọc ở nhà của học sinh theo cặp trong thời gian 15 phút truy bài. Giáo viên theo dõi, trực tiếp kiểm tra, động viên khen thưởng những học sinh đọc tiến bộ, đồng thời nhắc nhở những em đọc chưa tốt. Giáo viên nhắc nhở các em tự giác luyện đọc. Bên cạnh đó, giáo viên kết hợp cùng phụ huynh học sinh kèm cặp giúp đỡ các em đọc chưa tốt luyện đọc ở nhà. 15/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 - Học sinh rèn đọc trong mọi giờ ở các phân môn. Nếu chỉ rèn đọc trong giờ tập đọc thì chất lượng không cao, vì vậy người giáo viên cần lưu ý rèn đọc cho học sinh ở các phân môn như kể chuyện, đạo đức, tự nhiên xã hội v.v …. + Ví Dụ: Khi dạy xong bài đạo đức bài “Lễ phép với anh chị nhường nhịn em nhỏ” học sinh luyện đọc ghi nhớ. “Anh em trên kính dưới nhường Là nhà có phúc mọi đường yên vui” Qua đó học sinh đã thực hiện việc rèn đọc ở phân môn khác 4 .Tổ chức trò chơi Tiếng Việt Có nhiều hình thức trò chơi Tiếng Việt, tùy từng bài đọc để áp dụng trò chơi sao cho phù hợp. Trong khâu rèn kĩ năng đọc nói riêng và dạy môn Tập đọc nói chung, tôi thường áp dụng trò chơi Tiếng Việt như : -Thi đọc đúng các từ, cụm từ, có các phụ âm hay mắc lỗi khi đọc. -Thi đọc nối tiếp đoạn văn, khổ thơ . -Thi tìm các từ còn thiếu trong đoạn văn. -Thi đọc cả câu văn, cả đoạn . Khi chơi trò chơi, tất cả các đối tượng học sinh trong lớp đều được chơi, kể cả những học sinh đọc chậm cũng được chọn tham gia chơi để các em được hòa nhập và giúp các em học tập có ý thức hơn . Sau đây tôi xin trình bày hai giáo án bài “Hoa ngọc lan “ tiết 1- tuần 27 và bài “Mưu chú Sẻ” tiết 2 – tuần 27. Khi dạy hai bài này, tôi đã áp dụng những biện pháp nêu trên để rèn đọc cho học sinh. 16/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 KẾ HOẠCH BÀI DẠY Môn Tập đọc - Tuần 27 - Tiết 1 Bài :Hoa ngọc lan I. Mục tiêu * Kiến thức : - HS đọc trơn toàn bài. Đọc đúng các tiếng có phụ âm l/ n,tr/ch ,các phụ âm cuối t - Đọc đúng các từ ngữ : trắng ngần , bạc trắng , lá dày, lấp ló. - Biết nghỉ hơi sau dấu chấm , dấu phẩy. - Ôn các tiếng có vần ăm, ăp.Tìm được tiếng trong và ngoài bài có vần ăm, ăp . - Nói câu chứa tiếng có vần ăm , ăp. * Kĩ năng: - Đọc đúng , trôi chảy , nói câu lưu loát *Thái độ : Yêu thích , bảo vệ cây cối II. Đồ dùng dạy học: GV :Máy tính , màn chiếu , bài giảng điện tử ,hoa lan HS :Sách giáo khoa, vở tiếng việt III. Hoạt động dạy học cơ bản: Phương pháp hình thức Thời Nội dung kiến thức tổ chức dạy học gian cơ bản Hoạt động của GV Hoạt động của HS 2 phút I. Khởi động : Hát bài :Quê hương GV bật nhạc yêu cầu Cả lớp hát, vỗ tay tươi đẹp học sinh hát II. Kiểm tra bài cũ 5 phút *MT : HS đọc bài GV gọi HS lên bảng 2HS lên bảng Vẽ ngựa +TLCH H: Bạn nhỏ muốn vẽ +TLCH trong bài con gì ? H :Vì sao nhìn tranh, bà không nhận ra con vật ấy? GV nhận xét – đánh giá Khen những học sinh đọc tốt 2 phút III.Bài mới 1.Giới thiệu bài Bức tranh vẽ gì ? 1HS trả lời Bài Hoa ngọc lan GV giới thiệu và ghi 2HS nhắc tên bài tên bài HS mở vở, ghi tên 15 2.Hướng dẫn luyện bài phút đọc 17/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 MT : Giúp HS đọc GV đọc mẫu giọng HS lắng nghe đúng từ ngữ khó, câu đọc chậm rãi, nhẹ văn, đoạn văn, cả bài nhàng ,hiểu nghĩa từ. GV yêu cầu HS mở HS mở sách sách *Luyện đọc từ khó: Tìm tiếng trong bài có HS gạch chân tiếng Bạc trắng , trắng âm tr, âm l ? 2-3 HS nêu ngần, lấp ló, lá dày GV đổ màu từ khó GV yêu cầu HS phân tích tiếng khó trắng. 2HS phân tích tiếng lấp GV yêu cầu HS nêu HS nêu cách phát âm cách phát âm âm tr, âm l GV hướng dẫn cách HS nghe phát âm GV yêu cầu HS đọc 2-3 HS đọc từ khó Cả lớp đọc GV yêu cầu HS giải HS giải nghĩa từ nghĩa từ lấp ló GV giải nghĩa HS nghe *Luyện đọc câu Bài này có mấy câu? HS phân câu GV bấm số câu GV yêu cầu HS luyện HS thi đọc nối tiếp đọc từng câu câu (2 nhóm thi /mỗi nhóm 8 HS) HS khác nhận xét Vào mùa lan , / sáng GV HS HS đọc câu sáng,/ bà thường cài dài một búp lan/ lên mái Để đọc đúng câu này, 1HS trả lời tóc em .// khi đọc các con phải lưu ý điều gì? GV hướng dẫn cách HS dùng bút chì ngắt nghỉ câu gạch nhịp vào SGK GV gọi 1 HS nhanh 1HS nhanh đọc câu đọc mẫu Gv đọc mẫu HS lắng nghe 2-4 HS đọc câu dài GV nhận xét Cả lớp đọc *Luyện đọc đoạn Bài này có mấy đoạn HS phân đoạn 18/24
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1 Đoạn 1: Câu 1, câu 2, ? HS khác nhận xét câu 3. GV nhắc lại Đoạn 2: Câu 4, câu 5 GV đổ màu từng đoạn HS quan sát , câu 6, câu 7. GV yêu cầu HS đọc 3 HS đọc Đoạn 3: Câu 8 từng đoạn Thi đọc nối tiếp đoạn (4 nhóm thi / Mỗi nhóm 3 HS thi ) HS khác nhận xét *Luyện đọc cả bài GV yêu cầu HS đọc 2- 3 HS đọc HS khác nhận xét Cả lớp đọc 3 phút *TCVĐ :Tập tầm GV bật nhạc yêu cầu Cả lớp hát vông HS hát 11 3.Ôn các vần ăm, ăp phút MT :Giúp HS tìm tiếng trong bài có Tìm tiếng trong bài có 1HS nêu vần ăm ,ăp. Nói câu vần ăp chứa tiếng có vần ăm GV gạch chân tiếng 1 HS phân tích tiếng , ăp . GV yêu cầu HS phân *Tìm tiếng trong bài tích tiếng khắp có vần ăp *Nói câu chứa tiếng GV nêu yêu cầu 1 HS nhắc lại có vần ăm, ăp GV bấm máy đưa 2 M: Vận động viên câu mẫu đang ngắm bắn. GV yêu cầu HS đọc 2HS đọc Bạn học sinh rất ngăn Tìm tiếng có chứa 2 HS nêu nắp. vần ăm, ăp? GV đổ màu tiếng ngắm, nắp. GV yêu cầu HS thảo HS thảo luận theo luận nhóm luyện nói nhóm 2-3 nói câu câu Đại diện nói câu Gv nhận xét , đánh HS nhận xét , sửa 2 phút giá câu GV khen nhưng HS IV.Củng cố - Dặn nói câu tốt . dò 2HS thi đọc bài Hoa GV yêu cầu HS đọc 2 HS thi đọc ngọc lan GV nhận xét HS khác nhận xét 19/24

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.06: Bộ 240 Đề Thi Thử THPT Quốc Gia 2023

240 tài liệu

1117 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.