Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới ở trường tiểu học

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Điểm mới của sáng kiến là chỉ ra được các biện pháp cụ thể chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, chất lượng giáo dục toàn diện ở trường tiểu học trên địa bàn huyện Lệ Thủy nói riêng và các huyện khác trong tỉnh nói chung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới ở trường tiểu học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Sáng kiến cải tiến kĩ thuật: MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP THEO MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 1
Lệ Thủy, ngày 21 tháng 5 năm 2015 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Sáng kiến cải tiến kĩ thuật: MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP THEO MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI Ở TRƯỞNG TIỂU HỌC Họ và tên: Nguyễn Văn Dũng Chức vụ: Phó hiệu trưởng Đơn vị: Trường Tiểu học số 1 An Thủy 2
Lệ Thủy, ngày 21 tháng 5 năm 2015 1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn sáng kiến Từ trước đến nay công tác chủ nhiệm có một vị trí vai trò quan trọng trong việc xây dựng nề nếp, giáo dục học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Đến nay nó càng có ý nghĩa và trò quan trong quyết định hơn trong việc thực hiện dạy học theo mô hình trường học mới và hưởng ứng phong trào xây dựng "Trường học thân thiện học sinh tích cực". Trong nhiều năm qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo Lệ Thủy đã coi trọng và triển khai đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có việc đổi mới không gian lớp học bắt đầu từ việc xây dựng nền nếp lớp học theo mô hình trường học mới. Thực hiện sự chỉ đạo của cấp trên, xác định tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có công tác chủ nhiệm lớp, trong những năm qua, các nhà trường đã tập trung đổi mới đối mới việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm nhằm đáp ứng yêu cầu mới trong việc xây dựng nề nếp, giáo dục học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện tốt phong trào xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực". Sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của mỗi học sinh chỉ có được khi giáo viên, nhất là giáo viên chủ nhiệm và nhà trường cùng có biện pháp giáo dục đúng đắn, phù hợp, hiệu quả tác động đến từng học sinh, từng lớp học trong nhà trường. Song không phải địa phương nào, trường nào, giáo viên nào cũng thực hiện tốt vấn đề này. Trong giai đoạn hiện nay, vai trò của giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Họ là đại diện của Hiệu trưởng quản lí 3
hoạt động học tập, sinh hoạt của một lớp học trong nhà trường. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm được coi như một “hiệu trưởng nhỏ”. Họ là cầu nối giữa hiệu trưởng (Ban giám hiệu), giữa các tổ chức trong trường, giữa các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh lớp chủ nhiệm. Nói một cách khác, giáo viên chủ nhiệm là người đại diện hai phía, một mặt đại diện cho các lực lượng giáo dục của nhà trường, mặt khác đại diện cho tập thể học sinh. Với tư cách là nhà sư phạm (đại diện cho tập thể các nhà sư phạm), giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm truyền đạt tới học sinh của lớp chủ nhiệm tất cả yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường tới tập thể và từng học sinh của lớp chủ nhiệm không phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng sự gương mẫu của người giáo viên chủ nhiệm, để mục tiêu giáo dục được học sinh chấp nhận một cách tự giác, tự nguyện. Với kinh nghiệm sư phạm và uy tín của mình, giáo viên chủ nhiệm có khả năng biến những chủ trương, kế hoạch đào tạo của nhà trường thành chương trình hành động của tập thể lớp và của mỗi học sinh. Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm lớp là người tập hợp ý kiến, nguyện vọng của từng học sinh của lớp phản ánh với hiệu trưởng, với các tổ chức trong nhà trường và với các giáo viên bộ môn. Giáo viên chủ nhiệm là người thường xuyên tiếp nhận được thông tin từ học sinh để đảm bảo tính khách quan, tính trung thực của dư luận, ý kiến của một tập thể học sinh. Khi tiếp nhận thông tin, người giáo viên chủ nhiệm lớp có thể xử lí kịp thời ngay thông tin với tư cách là nhà sư phạm, điều đó có ảnh hưởng rất lớn đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Tuy nhiên, không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có phương pháp tốt để quản lý lớp; thậm chí, không ít giáo viên còn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống sư phạm. Một phần do chưa xác định đúng vai trò, vị trí của mình, một phần do chưa chú trọng công tác này nên hiệu quả công tác chủ nhiệm chưa cao. Thực tế cho thấy, giáo viên nào làm tốt công tác chủ nhiệm lớp thì chất lượng giáo dục của lớp đó sẽ cao hơn. Trên thực tế đã có nhiều nhà giáo dục đưa ra nhiều giải pháp nhằm bồi dưỡng năng lực chủ nhiệm lớp cho giáo viên. Tuy nhiên, các tác giả mới chỉ 4
dừng lại ở các giải pháp chung chứ chưa đi sâu vào các giải pháp cụ thể đối với từng địa phương, từng vùng miền. Để nâng cao năng lực cho đội ngũ, tôi đã cùng Ban giám hiệu nhà trường chủ động trong tất cả các khâu của quá trình quản lí, từ việc lập kế hoạch, bồi dưỡng năng lực và kỹ năng sống cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ; tổ chức triển khai các nội dung, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra đánh giá theo hướng đổi mới. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn vận dụng “Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới ở trường tiểu học” nhằm khẳng định những việc đã làm được của bản thân tại trường tôi nói riêng, đồng thời trao đổi kinh nghiệm góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, chất lượng giáo dục ở trường tiểu học trên địa bàn huyện nói chung. 1.2. Điểm mới của sáng kiến Điểm mới của sáng kiến là chỉ ra được các biện pháp cụ thể chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, chất lượng giáo dục toàn diện ở trường tiểu học trên địa bàn huyện Lệ Thủy nói riêng và các huyện khác trong tỉnh nói chung. 1.3. Phạm vi áp dụng của sáng kiến Do điều kiện và thời gian không cho phép nên sáng kiến chỉ tập trung nghiên cứu một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, chất lượng giáo dục giáo dục ở trường tiểu học mà tôi đang công tác. 5
2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC. NGUYÊN NHÂN THỰC TRẠNG. 2.1.1. Thực trạng tình hình công tác chủ nhiệm ở trường tiểu học 2.1.1.1. Về phía cán bộ quản lí Để tìm hiểu thực trạng tình hình công tác chủ nhiệm lớp, tôi đã tiến hành khảo sát ý kiến của 8 cán bộ quản lí ở trường tôi công tác và một số trường bạn qua mẫu phiếu điều tra và đã thu được kết quả như sau: Bảng 1. Mức độ quan tâm của cán bộ quản lí đối với công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên Mức độ quan tâm của CBQL Số lượng Tỉ lệ (%) Rất quan tâm 7 87,5 Quan tâm 1 12,5 ít quan tâm 0 0 Không quan tâm 0 0 6
Từ bảng thống kê 1, tôi nhận thấy : Hầu hết cán bộ quản lí đều quan tâm đến công tác chủ nhiệm của giáo viên. Tỉ lệ 87,5% cán bộ quản lí rất quan tâm là một tỉ lệ tương đối cao. Điều này cho thấy, các cán bộ quản lí của các trường đã chú trọng đến việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Mức độ quan tâm của họ sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn nội dung trong xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên. Bảng 2. Hiệu quả chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp của cán bộ quản lí Hiệu quả chỉ đạo công tác chủ Số lượng Tỉ lệ (%) nhiệm lớp của cán bộ quản lí Hiệu quả rất cao 1 12,5 Hiệu quả cao 3 37,5 Hiệu quả bình thường 4 50,0 Qua bảng thống kê 2 cho thấy: Có 12,5% đạt hiệu quả rất cao và 37,5% đạt hiệu quả cao trong việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp. Có 50,0% đạt hiệu quả bình thường. Điều đó cho thấy hiệu quả chỉ đạo công tác chủ nhiệm trong các trường học còn khiêm tốn. 2.1.1.2. Về phía giáo viên Để tìm hiểu thực trạng công tác chủ nhiệm, tôi đã tiến hành khảo sát ý kiến của 13 giáo viên chủ nhiệm ở trường tôi công tác qua mẫu phiếu điều tra và đã thu được kết quả như sau: Bảng 3. Vai trò của công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện Vai trò của của công tác chủ Số lượng nhiệm trong việc nâng cao chất Tỉ lệ (%) giáo viên lượng giáo dục toàn diện Rất quan trọng 10 76,9 Quan trọng 3 23,1 Không quan trọng 0 0 7
Qua bảng thống kê 3 tôi nhận thấy : Không có giáo viên nào cho rằng vai trò của của công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục là không quan trọng (tỉ lệ 0%). Điều này cho thấy, hầu hết các giáo viên đã ý thức được tầm quan trọng của việc làm này. Trong đó, tỉ lệ giáo viên xác định vai trò rất quan trọng (76,9%) và quan trọng (23,1%). Việc xác định hay không xác định được vai trò của công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục sẽ phần nào ảnh hưởng đến chất lượng dạy học các môn học nói chung và nền nếp học tập lớp học nói riêng. Qua đó cũng để khẳng định rằng : Vai trò của công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy học của môn học và nền nếp học tập của lớp học. Bảng 4 : Mức độ quan tâm của GVCN đối với công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Mức độ quan tâm của giáo viên Số lượng GV Tỉ lệ (%) Rất quan tâm 11 84,6 Quan tâm 2 15,4 ít quan tâm 0 0 Không quan tâm 0 0 Từ bảng thống kê trên, tôi nhận thấy : Hầu hết giáo viên đều quan tâm đến vai trò của công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Tỉ lệ 84,6% giáo viên rất quan tâm là một tỉ lệ tương đối cao. Mức độ quan tâm của giáo viên sẽ ảnh hưởng đến việc lựa chọn nội dung trong xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng dạy học và xây dựng nền nếp học tập. Bảng 5 : Hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện 8
Hiệu quả của công tác chủ Số lượng nhiệm lớp trong việc nâng cao Tỉ lệ (%) giáo viên chất lượng giáo dục toàn diện Hiệu quả rất cao 1 7,7 Hiệu quả cao 3 23,1 Hiệu quả bình thường 9 69,2 Hiệu quả thấp 0 0 Qua bảng thống kê 5 cho thấy: Có 30,8% giáo viên đã đạt hiệu quả cao và rất cao trong việc nâng cao chất lượng giáo dục lớp chủ nhiệm, trong đó 23,1% đạt hiệu quả cao. Có 69,2% giáo viên làm chủ nhiệm đạt hiệu quả bình thường và 0% đạt hiệu quả thấp. Điều đó cho thấy hiệu quả của công tác chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục còn khiêm tốn. 2.1.2. Nguyên nhân 2.1.2.1. Về phía cán bộ quản lí Mặc dù đã có không ít cán bộ quản lí quan tâm đến công tác chủ nhiệm của giáo viên, đã đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp. Tuy nhiên, không phải cán bộ quản lí nào cũng làm tốt điều này. Từ thực trạng nêu trên, tôi nhận thấy có những nguyên nhân sau: Một bộ phận cán bộ quản lí chưa chú trọng nâng cao nhận thức của giáo viên chủ nhiệm về vai trò, vị trí của người giáo viên chủ nhiệm Việc chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch chủ nhiệm chưa đảm bảo khoa học, hợp lí, thiếu cụ thể. Chưa xây dựng tổ chủ nhiệm và tổ giáo viên giảng dạy của một lớp để cùng phối hợp trong việc giáo dục học sinh. Chưa lượng hoá các tiêu chí đánh giá xếp loại lớp và giáo viên chủ nhiệm theo từng tuần, học kì và cả năm. Chưa chỉ đạo tổ chức họp để lấy ý kiến học sinh, phụ huynh về công tác chủ nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp một cách thường xuyên. 9
Việc tổ chức tập huấn về công tác chủ nhiệm lớp và thi giáo viên chủ nhiệm giỏi còn hạn chế. Việc tôn vinh khen thưởng giáo viên chủ nhiệm giỏi còn làm hình thức, chưa tương xứng với công sức giáo viên bỏ ra. Công tác kiểm tra, đánh giá trong kế hoạch kiểm tra nội bộ của nhà trường chưa chú trọng đến công tác chủ nhiệm lớp. 2.1.2.2. Về phía giáo viên Một số giáo viên chủ nhiệm chưa xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm đảm bảo khoa học, hợp lí, cụ thể; thiếu điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp với tình hình thực tế. Chưa tổ chức họp để lấy ý kiến học sinh, phụ huynh về công tác quản lí của mình một cách thường xuyên để rút kinh nghiệm, điều chỉnh biện pháp quản lí học sinh. Công tác chủ nhiệm lớp lâu nay chỉ được coi là nhiệm vụ kiêm nhiệm. Nhiều giáo viên chỉ chú tâm vào bồi dưỡng chuyên môn, chưa hoặc ít quan tâm bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ công tác chủ nhiệm lớp. Do việc coi đây không phải là nhiệm vụ chuyên môn thường xuyên nên nhiều giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp mà không nắm vững : vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, biện pháp... của người giáo viên chủ nhiệm lớp. Cho nên thiếu quan tâm hoặc quan tâm nhưng thiếu biện pháp xây dựng lớp trở thành một tập thể vững mạnh, và khó hơn trong việc phát huy tính tích cực trong mọi hoạt động của học sinh. Trong quá trình quản lí tổ chức lớp do thiếu nghiệp vụ về công tác chủ nhiệm lớp, thiếu tình cảm, trách nhiệm nên tỏ thái độ không đúng mức với tập thể lớp, thường mệnh lệnh, thiếu dân chủ, chưa tôn trọng học sinh, áp dụng hình thức trách phạt nhiều hơn giáo dục hướng dẫn, chỉ bảo và động viên các em. 2.1.3. Nhận xét chung 10
Qua khảo sát cho thấy hầu hết cán bộ quản lí đều quan tâm chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp. Tuy nhiên, do chưa có các giải pháp hữu hiệu nên chất lượng công tác chủ nhiệm lớp chưa cao. Mặt khác, mức độ nhận thức của giáo viên về vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong giáo dục học sinh ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục rất khác nhau. Từ nhận thức khác nhau về vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp nên còn có những giáo viên chủ nhiệm chưa thực sự đầu tư cho công tác chủ nhiệm lớp dẫn tới kết quả giáo dục của lớp chưa cao. Bên cạnh đó, một số giáo viên trẻ còn thiếu kiến thức thực tế, kinh nghiệm làm công tác giáo dục. Tóm lại, thực trạng trên cho thấy vấn đề quản lí chỉ đạo và bồi dưỡng nghiệp vụ làm công tác chủ nhiệm cho giáo viên đang trở nên cấp thiết, đặc biệt là phương pháp quản lí và giáo dục học sinh, giáo dục kỹ năng sống cho các em. 2.2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP THEO MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC. Từ thực trạng nêu trên, nhằm cải tiến việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và thực hiện hiệu quả phong trào xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực", trong năm học vừa qua, tôi đã mạnh dạn vận dụng một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm ở trường tôi công tác dưới đây: 2.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của giáo viên về vai trò, vị trí và nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm Nhận thức vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, bản thân tôi và Ban giám hiệu nhà trường đã chú trọng công tác bồi dưỡng nghiệp vụ làm công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên. Cụ thể: Tôi đã đề xuất nhà trường tổ chức được 3 buổi học tập về công tác chủ nhiệm lớp để giúp giáo viên nắm được chức năng, nhiệm vụ, quyền 11
hạn của giáo viên chủ nhiệm, qua đó nâng cao nhận thức của giáo viên về vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm. Tôi đã tổ chức thực hiện theo các bước: Bước 1: Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu các văn bản: Luật Giáo dục, Điều lệ Trường Tiểu học, các tài liệu về công tác chủ nhiệm lớp, … Bước 2: Cho giáo viên đối chiếu những thông tin thu thập được với quá trình thực hiện nhiệm vụ chủ nhiệm lớp của mình để rút kinh nghiệm. Bước 3: Giới thiệu một số gương tiêu biểu trong công tác chủ nhiệm, so sánh chất lượng giáo dục của những lớp có giáo viên chủ nhiệm có kinh nghiệm với chất lượng lớp có giáo viên chủ nhiệm trẻ thiếu kinh nghiệm. * Điều kiện thực hiện Nhà trường cung cấp dữ liệu cho giáo viên, có chỉ dẫn cụ thể từng bước cho giáo viên Tạo môi trường sinh hoạt thuận lợi phù hợp với điều kiện cụ thể của giáo viên. Việc tổ chức các buổi tập huấn đã làm sáng tỏ các đặc điểm, những khó khăn, thuận lợi của công tác giáo viên chủ nhiệm lớp trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Định hướng đổi mới nội dung, phương pháp công tác chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông, tăng cường năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp cho giáo viên trong nhà trường. Các yêu cầu đối với giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp về nội dung phương pháp và kỹ năng thực hiện công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp; những kinh nghiệm công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ; phương hướng, giải pháp tăng cường năng lực làm công tác chủ nhiệm cho giáo viên ; … Các nội dung tập huấn trên được tôi phân công cho một số giáo viên chuẩn bị trước (TTCM, TPCM, giáo viên chủ nhiệm giỏi các cấp), mỗi người chuẩn bị một đến hai nội dung và mỗi nội dung có 2 3 người chuẩn bị. Thông qua các buổi tập huấn, giáo viên trường tôi đã nhận thức được vai trò, vị trí rất quan trọng của người giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục học sinh. Việc nhận thức được hay không nhận thức được vai trò, vị trí và nhiệm vụ của mỗi giáo viên chủ nhiệm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến mục 12
tiêu giáo dục toàn diện của chính mỗi giáo viên và của nhà trường ngay từ khi xây dựng kế hoạch năm học. 2.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch chủ nhiệm một cách khoa học, hợp lí ngay từ đầu năm học. Thực tế, nhiều giáo viên xem nhẹ việc lập kế hoạch làm công tác chủ nhiệm, kế hoạch xây dựng chiếu lệ, sơ sài dẫn tới mục tiêu không rõ, hiệu quả hoạt động của giáo viên chủ nhiệm chưa cao. Khi lập kế hoạch hoạt động của lớp giáo viên chưa bám sát mục tiêu giáo dục toàn diện nhà trường đặt ra, hầu hết là việc giải quyết sự vụ chưa có kế hoạch tổng thể xuyên suốt năm học. Một khâu rất quan trọng mà ít giáo viên thực hiện trước khi lập kế hoạch là định hướng cho ban cán sự lớp tự tổ chức các hoạt động giáo dục. Mỗi học sinh tự tổ chức hoạt động giáo dục đối với bản thân mình, chính vì thế học sinh chưa tích cực thực hiện các họat động giáo dục. Đây là điểm yếu trong công tác xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm của giáo viên. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch chủ nhiệm ngay từ đầu năm học nhằm trang bị cho giáo viên kỹ năng xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp đáp ứng yêu cầu đổi mới. Tôi đã hướng dẫn cho giáo viên thực hiện các nội dung và quy trình như sau: Bước 1: Hướng dẫn giáo viên khảo sát đối tượng học sinh lớp mình chủ nhiệm để giáo viên hiểu rõ điều kiện, hoàn cảnh sống, đặc điểm tâm lý học sinh; tình hình chất lượng học sinh, sở thích, nhu cầu, thói quen… Bước 2: Căn cứ muc tiêu cua nha tr ̣ ̉ ̀ ương, giáo viên xác đ ̀ ịnh mục tiêu xuyên suốt năm học, chia nhỏ mục tiêu thực hiện trong từng giai đoạn cụ thể phù hợp với tập thể lớp, với nhóm đối tượng học sinh… Bước 3: Chỉ đạo giáo viên dự kiến các biện pháp thực hiện để đạt mục tiêu đã đề ra, xác định các điều kiện đảm bảo thực hiện thành công kế hoạch, dự kiến giao từng phần nội dung cho nhóm, tổ học sinh. Bước 4: Chỉ đạo giáo viên hướng dẫn tập thể lớp thảo luận kế hoạch. Bước 5: Chỉ đạo xây dựng một số kế hoạch mẫu, tổ chức thực hiện thử nghiệm để giáo viên học tập, rút kinh nghiệm. Bước 6: Đưa ra tiêu chí để thực hiện, triển khai đến tất cả giáo viên. 13
* Điều kiện thực hiện biện pháp Đội ngũ cán bộ, giáo viên nhận thức đầy đủ về vai trò của kế hoạch đối với công tác chủ nhiệm, tâm huyết, trách nhiệm. Có đội ngũ tư vấn là những giáo viên chủ nhiệm giỏi các cấp. ̀ ương đ Nha tr ̀ ảm bảo cac đi ́ ều kiện: vê th ̀ ời gian; cơ sở vật chât; tài ́ chính. Có thể nói, hiệu quả của công tác chủ nhiệm cao hay thấp phần lớn phụ thuộc vào việc xây dựng kế hoạch chủ nhiệm. Kế hoạch chủ nhiệm càng cụ thể, chi tiết, đảm bảo khoa học, hợp lí, phù hợp tình hình thực tiễn của lớp học, của nhà trường, của địa phương thì hiệu quả công tác chủ nhiệm càng cao. 2.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng tổ chủ nhiệm và tổ giáo viên giảng dạy của một lớp để cùng phối hợp giáo dục học sinh. 2.2.3.1. Xây dựng tổ giáo viên chủ nhiệm lớp. Tổ giáo viên chủ nhiệm lớp là một tổ chức của những người làm công tác chủ nhiệm lớp trong cùng một khối lớp hoặc nhiều khối trong trường (nếu trường có số lớp ít). Đầu mỗi năm học ban giám hiệu nhà trường kết hợp với tổ chuyên môn chọn giáo viên chủ nhiệm cho các lớp trong số giáo viên bộ môn của lớp có khả năng chuyên môn giảng dạy vào loại khá trở lên. Khi chọn giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi đã cùng Ban giám hiệu nhà trường chú ý đến một số điểm sau đây: Hoàn cảnh bản thân, sức khoẻ, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trách nhiệm, định hướng của nhà trường trong tương lai, đặc điểm lứa tuổi học sinh các khối lớp... Sau khi chọn xong giáo viên chủ nhiệm cho các lớp, hiệu trưởng ra quyết định thành lập tổ chủ nhiệm của năm học, quyết định này được công bố trước học sinh toàn trường ngày tựu trường đầu năm, đồng thời tổ chức lễ nhận học sinh và học sinh nhận thầy cô chủ nhiệm của lớp trong buổi tựu trường. Nếu tổ chủ nhiệm thành lập theo khối lớp (hay liên khối) thì tổ trưởng do một giáo viên chủ nhiệm trong khối đảm nhận, nếu xét thấy cần thiết thì có thêm phó tổ trưởng. Tổ trưởng và phó tổ trưởng là những giáo viên chủ nhiệm giỏi có kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm và là người có uy tín cao trong tổ do hiệu trưởng bổ nhiệm từng năm học. 14
Nếu tổ chủ nhiệm được thành lập theo liên khối cả trường thì tổ trưởng do Phó Hiệu trưởng chuyên môn đảm nhận, trong tổ có các nhóm chủ nhiệm theo khối lớp, mỗi khối lớp có một nhóm trưởng là giáo viên chủ nhiệm giỏi có uy tín và được nhóm chọn cử giới thiệu cho tổ trưởng quyết định. Tổ chủ nhiệm sinh hoạt mỗi tháng 1 lần, tương đương thời lượng 2 tiết học. Tôi đã định hướng việc xây dựng tổ chủ nhiệm và nội dung sinh hoạt của tổ chủ nhiệm như sau: Sơ kết tình hình hoạt động của giáo viên chủ nhiệm, của các lớp trong tháng trước. Xây dựng phương hướng nhiệm vụ công tác chủ nhiệm lớp tháng tới. Xếp loại thi đua, xếp thứ các lớp, các giáo viên chủ nhiệm trong tháng. Thảo luận, trao đổi kinh nghiệm công tác chủ nhiệm lớp...theo chủ đề hàng tháng hoặc các chủ đề về nghiệp vụ công tác chủ nhiệm lớp do một giáo viên được chỉ định chuẩn bị báo cáo. 2.2.3.2. Xây dựng tổ giáo viên lớp Là tổ chức của những giáo viên cùng giảng dạy một lớp, do giáo viên chủ nhiệm của lớp đó làm tổ trưởng. Trong năm học vừa qua, tôi đã định hướng nhiệm vụ cho giáo viên giảng dạy cùng lớp (giáo viên chuyên biệt và giáo viên khác) như sau: + Giảng dạy các bộ môn của lớp theo phân công của Ban giám hiệu nhà trường + Tổ chức xây dựng phong trào thi đua học tập của học sinh trong lớp theo bộ môn của mình phụ trách + Tham gia đánh giá về kiến thức kĩ năng, năng lực và phẩm chất cuối kì 1 và cả năm của học sinh trong lớp trên cơ sở đánh giá kiến thức kĩ năng, năng lực và phẩm chất học sinh của giáo viên chủ nhiệm. Tổ giáo viên lớp sinh hoạt hai tuần 1 lần (tiết sinh hoạt lớp) và không cùng một thời điểm (vì mỗi giáo viên bộ môn có thể tham gia nhiều tổ giáo viên lớp do dạy nhiều lớp để việc sinh hoạt không chồng chéo thì ban giám hiệu lập lịch sinh hoạt cho các tổ và ổn định trong thời gian thời khoá biểu ổn định) 15
Tôi đã chỉ đạo nội dung sinh hoạt của tổ giáo viên lớp như sau: + Các giáo viên bộ môn phản ánh tình hình học tập bộ môn, ý thức đạo đức, nề nếp, các diễn biến không bình thường của học sinh trong lớp trong tuần. + Giáo viên chủ nhiệm đề xuất các biện pháp, các đối tượng học sinh cần quan tâm để giáo viên bộ môn phối hợp giáo dục. 2.2.4. Biện pháp 4 : Lượng hoá các tiêu chí đánh giá xếp loại lớp và giáo viên chủ nhiệm từng tuần, học kì và cả năm. Đây là việc làm cần thiết để cán bộ quản lí và giáo viên có cơ sở để đánh giá thi đua của giáo viên và các lớp theo từng tuần, học kì và cả năm. Tôi đã chỉ đạo giáo viên thực hiện việc lượng hóa các tiêu chí đánh giá xếp loại lớp và giáo viên chủ nhiệm như sau: 2.2.4.1. Đối với lớp 2.2.4.1.1. Đánh giá nề nếp hàng ngày, hàng tuần của các lớp Điểm nề nếp hằng ngày của mỗi lớp cho theo định mức tối đa như sau: Đảm bảo sĩ số lớp, tỉ lệ chuyên cần 100%: 1 điểm Hội đồng tự quản điều hành hoạt động lớp tốt 2 điểm Vệ sinh lớp học sạch sẽ cả buổi học : 1 điểm Trang phục cả lớp đúng quy định, đầy đủ khăn quàng đỏ: 1 điểm Đi học đúng giờ, không có học sinh đi chậm: 1 điểm Tập thể dục giữa giờ : nhanh, đúng, đều đẹp 1 điểm Cả buổi lớp học không có học sinh vi phạm nội quy, điều lệ 2 điểm Sinh hoạt 15 phút đầu giờ trật tự, đúng nội dung quy định 1 điểm. Việc theo dõi và cho điểm hàng ngày của các lớp do đội Cờ đỏ của trường và giáo viên tổng phụ trách thực hiện. Tùy mức độ có thể bớt 0,5 – 2 điểm. Điểm nề nếp cả tuần của một lớp được tính bằng trung bình cộng điểm nề nếp tất cả các buổi học trong tuần. 2.2.4.1.2.. Cho điểm học tập từng tiết, từng tuần: Điểm học tập từng tiết học cho theo định mức: Đầy đủ đồ dùng và sách vở theo môn học: 2 điểm Không có học sinh không nắm được bài 3 điểm 16
Lớp học nghiêm túc, hăng say, tích cực, tự giác 2 điểm. Nhóm trưởng điều hành nhóm tốt 3 điểm Điểm học tập từng tiết do giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn đánh giá cho điểm và ghi vào sổ theo dõi của từng lớp. Tùy mức độ có thể bớt từ 0,5 – 3 điểm. Điểm học tập cả tuần bằng trung bình cộng điểm tất cả tiết học trong tuần. 2.2.4.1.3. Đánh giá xếp loại lớp và trao cờ thi đua hàng tuần Căn cứ để đánh giá xếp loại lớp từng tuần là điểm thi đua trong tuần của các lớp, điểm thi đua trong tuần của lớp được tính như sau: Điểm thi đua tuần = (Điểm học tập x 2 + Điểm nề nếp) : 3 Tiêu chuẩn xếp loại và trao cờ thi đua hàng tuần cho các lớp : + Loại Tốt: được trao trao cờ thi đua nếu điểm thi đua tuần đạt từ 9,0 điểm trở lên và không có học sinh vi phạm nội quy, không có học sinh không nắm được bài trong tuần. + Loại khá: Điểm thi đua tuần đạt từ 7,5 đến dưới 9,0 điểm. + Loại TB : Điểm thi đua tuần đạt từ 6,0 đến dưới 7,5 điểm. + Loại yếu : Điểm thi đua tuần đạt dưới 6, 0 điểm. Trước khi xếp loại tuần, nếu lớp có học sinh vi phạm nội quy nhà trường hoặc có học sinh không nắm được bài trong tuần thì cứ 1 học sinh vi phạm phạt trừ vào điểm thi đua cuối tuần 2,0 điểm. Điểm thi đua cuối tuần của các lớp do Tổng phụ trách Đội phối hợp với giáo viên trực trong tuần tổng hợp từ sổ trực của đội Cờ đỏ, sổ trực tuần và sổ theo dõi của các lớp, đồng thời báo cáo công khai tại phiên giao ban cuối tuần và buổi chào cờ đầu tuần. Trong buổi chào cờ đầu tuần, Ban giám hiệu trao cờ thi đua cho các lớp được xếp loại tốt. 2.2.4.1.4. Xếp loại lớp cuối học kì và cuối năm: 2.2.4.1.4.1. Những căn cứ đánh giá: Kết quả cuối kì, cuối năm về ba mặt giáo dục : Kiến thức – kĩ năng, năng lực và phẩm chất. Kết quả thi đua các tuần trong các tháng mỗi kì của Liên đội. Kết quả Hội thi, HKPĐ cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh (nếu có) Kết quả tham gia các phong trào, các cuộc thi được phát động trong năm. 17
2.2.4.1.4.2. Định mức đánh giá và xếp loại Kết quả cuối kì, cuối năm về ba mặt giáo dục : Kiến thức – kĩ năng, năng lực và phẩm chất: xếp theo thứ tự 1, 2, 3, … Kết quả thi đua các tuần trong các tháng mỗi kì, cuối năm của Liên đội : xếp theo thứ tự 1, 2, 3, … Kết quả Hội thi, HKPĐ cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh (nếu có) : xếp theo thứ tự 1, 2, 3, … Kết quả tham gia các phong trào, các cuộc thi được phát động trong năm : xếp theo thứ tự 1, 2, 3, … Kết quả thi đua cuối học kì và cuối năm được tính như sau: Lớp xếp thứ nhất, thứ nhì, thứ ba, … tương ứng với lớp có tổng sắp 4 nội dung nêu trên ở vị trí nhất, nhì, ba, …Thư kí hội động thi đua nhà trường có trách nhiệm tổng hợp kết quả thi đua cuối học kì hoặc cuối năm học để trình hội đồng thi đua nhà trường thẩm định các số liệu và điểm thi đua cuối kì, cuối năm của các lớp. 2.2.4.2. Đối với giáo viên chủ nhiệm 2.2.4.2.1. Xếp loại giáo viên chủ nhiệm hàng tuần: Giáo viên chủ nhiệm được xếp loại hàng tuấn trên căn cứ xếp loaị của lớp do giáo viên đó làm công tác chủ nhiệm cụ thể như sau: GVCN xếp loại Tốt: Nếu lớp xếp loại trong tu ần là loại Tốt và được nhận cờ GVCN xếp loại Khá : Nếu lớp được xếp loại trong tuần là loại Khá. Xếp các loại còn lại tương tự 2.2.4.2.2. Xếp loại giáo viên chủ nhiệm cuối kì hay cuối năm: Tiêu chuẩn: Giáo viên chủ nhiệm Giỏi: + Cuối kì hay cuối năm, lớp do giáo viên chủ nhiệm được xếp loại Tiên tiến. + Được học sinh, phụ huynh đánh giá công tác chủ nhiệm : Tốt Giáo viên chủ nhiệm Khá: + Cuối kì hay cuối năm, lớp do giáo viên chủ nhiệm được khen một trong 4 mặt nêu trên. + Được học sinh, phụ huynh đánh giá công tác chủ nhiệm : Khá 18
Tương tự, xếp các loại còn lại Kết quả xếp loại GVCN lớp cuối học kì hay cuối mỗi năm học như trên sẽ là một tiêu chí để xếp loại chuyên môn nghiệp vụ và danh hiệu thi đua của giáo viên đó cuối mỗi học kì và mỗi năm học. 2.2.5. Biện pháp 5 : Chỉ đạo giáo viên tổ chức lấy ý kiến học sinh, phụ huynh về công tác chủ nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp. Việc tổ chức lấy ý kiến học sinh, phụ huynh về công tác chủ nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp nhằm mục đích giúp giáo viên nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học, từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp. Trong năm học 2014 2015, định kì Ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức 4 đợt cho giáo viên lấy ý kiến học sinh, phụ huynh về công tác chủ nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp bằng nhiều hình thức khác nhau: sinh hoạt lớp, họp phụ huynh trao đổi trực tiếp với học sinh, phụ huynh hoặc lấy ý kiến của học sinh, phụ huynh bằng phiếu thăm dò ở tất cả các lớp về các nội dung: Phản ánh về công tác làm chủ nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp; tâm tư, nguyện vọng, đề xuất với nhà trường về giáo viên chủ nhiệm của lớp, … Trên cơ sở đó ban giám hiệu đã có nhiều biện pháp chỉ đạo và điều chỉnh hoạt động của giáo viên chủ nhiệm lớp, đồng thời cũng điều chỉnh kế hoạch, biện pháp của nhà trường cho phù hợp với thực tế hơn. 2.2.6. Biện pháp 6: Tổ chức thi giáo viên chủ nhiệm giỏi, tôn vinh khen thưởng giáo viên chủ nhiệm giỏi Đây là việc làm thường xuyên hằng năm của nhà trường nhằm tạo phong trào thi đua sôi nổi và cũng là dịp để bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm. Đồng thời qua đó, cán bộ quản lí, giáo viên đúc rút kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Vì vậy, ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng kế hoạch tổ chức thi giáo viên chủ nhiệm giỏi và quán triệt đến tận từng giáo viên. Cụ thể: Về đối tượng dự thi: La giao viên ̀ ́ ̉ ̣ ở đang lam công tac chu nhiêm ̀ ́ trường co th ́ ơi gian lam công tac chu nhiêm l ̀ ̀ ́ ̉ ̣ ớp từ 02 năm trở lên. Về nội dung dự thi: 19
Bao gồm các vấn đề có liên quan đến công tác chủ nhiệm lớp được quy định cụ thể trong Điều lệ trường tiểu học, các văn bản hiện hành có liên quan đến giáo dục tiểu học va môt sô ky năng nghiêp vu chuyên môn, kinh nghiêm lam công tac chu ̀ ̣ ́ ̃ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ ơp trong th nhiêm l ́ ực tiêñ ... Mỗi giáo viên phải trải qua các phần thi sau: * Phân điêu kiên: ̀ ̀ ̣ Hồ sơ giáo viên dự thi bao gồm: Sổ chủ nhiệm năm học 20142015 (co xac nhân cua hiêu tr ́ ́ ̣ ̉ ̣ ưởng). ̉ ́ ượng giao duc cua l Sô theo doi chât l ̃ ́ ̣ ̉ ơp chu nhiêm trong năm hoc ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ượng giao duc cua l 20142015. Nôi dung sô theo doi chât l ̃ ́ ̣ ̉ ơp chu nhiêm đ ́ ̉ ̣ ược thực hiên theo TT30 ̣ ̣ ̉ ̣ ưởng). (co xac nhân cua hiêu tr ́ ́ Báo cáo thành tích công tác chủ nhiệm lớp kèm theo minh chứng cuả năm dự thi va năm tr ̀ ươc li ́ ền kề. Trong đó nêu rõ kết quả học tập và rèn luyện của học sinh lớp chủ nhiệm (co xac nhân cua hiêu tr ́ ́ ̣ ̉ ̣ ưởng). Sáng kiến kinh nghiêm (vi ̣ ết theo mẫu của Hướng dẫn thi đua năm vừa qua) hoặc sản phẩm nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng có nội dung tác dụng nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm được Hội đồng khoa học của trường (giám khảo) đánh giá. Những giáo viên đủ điều kiện ở phần nay s ̀ ẽ được Ban tổ chức thông báo để tham gia những phần thi sau. * Phân thi hiêu biêt ̀ ̉ ́ Giao viên th ́ ực hiên bai thi viêt d ̣ ̀ ́ ươi dang t ́ ̣ ự luân, th ̣ ơi gian lam bai 120 ̀ ̀ ̀ ́ ơi nôi dung hiêu biêt vê chu tr phut v ́ ̣ ̉ ́ ̀ ̉ ương, đương lôi, đinh h ̀ ́ ̣ ương đôi m ́ ̉ ơi giao ́ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ̉ duc va cac nôi dung chi đao cua nganh, đ ̀ ịa phương liên quan đên công tac chu ́ ́ ̉ ̣ nhiêm; kĩ năng lập kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục. * Phân thi kê chuyên ̀ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ ượng sâu săc nhât c Giao viên kê môt câu chuyên (môt ky niêm) đê lai ân t ́ ́ ́ ủa bản thân trong qua trinh lam công tac chu nhiêm. Th ́ ̀ ̀ ́ ̉ ̣ ơi gian kê chuyên tôi đa 05 ̀ ̉ ̣ ́ phut. ́ * Phân thi ̀ ưng x ́ ử tinh huông ̀ ́ 20