Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh hoàn thành kiến thức phân môn Học vần

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm góp phần giúp các em hoàn thành kiến thức phân môn Học vần, hình thành và phát triển tốt các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh hoàn thành kiến thức phân môn Học vần

Trang thông tin ca nhân (theo mâu) ́ ̃ Trang 1
I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP: Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất, là phương tiện biểu hiện tâm trạng, tình cảm của con người. Ngôn ngữ là hiện thực trực tiếp của tư tưởng, không có ngôn ngữ, không có kiến thức về tiếng mẹ đẻ, giao tiếp sẽ gặp khó khăn, tư duy khó phát triển. Trình độ trau dồi ngôn ngữ của con người là tấm gương phản chiếu trình độ nuôi dưỡng, hoc tâp c ̣ ̣ ủa tâm hồn họ. Môn Tiếng Việt ở trong trường Tiểu học có vai trò rất quan trọng, nó không chỉ hình thành và phát triển các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết cho học sinh, giúp học sinh sử dụng Tiếng Việt có hiệu quả trong học tập, giao tiếp ở gia đình, nhà trường và xã hội mà môn Tiếng Việt còn góp phần cùng các môn học khác phát triển tư duy, hình thành cho các em nhu cầu thưởng thức cái đẹp, khả năng rung cảm trước cái đẹp, trước buồn vui, yêu, ghét của con người. Đồng thời, môn Tiếng Việt còn góp phần hình thành nhận thức, tình cảm, thái độ và hành vi đúng đắn của con người trong quan hệ với gia đình và xã hội đương đaị . Tập đọc với tư cách là một phân môn của môn Tiếng Việt, nhiệm vụ quan trọng nhất của nó là hình thành kĩ năng đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn cảm cho học sinh. Cao hơn nưa, d ̃ ạy đọc là giáo dục lòng ham đọc, hình thành phương pháp và thói quen làm việc với văn bản, với sách, làm giàu kiến thức về ngôn ngữ, đời sống, giáo dục tư tưởng, đạo đức, tình cảm, thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh. Việc đọc la giai mã hai ph ̀ ̉ ần chữ viết và phát âm, là quá trình nhận thức để có khả năng thông hiểu những gì đọc được. Xuất phát từ vị trí, nhiệm vụ của môn Tiếng Việt nói chung và phân môn tập đọc nói riêng, tôi nhận thấy rằng việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh tiểu học là hết sức quan trọng trong quá trình giáo dục. Bởi lẽ, tập đọc với vai trò là trao cho học sinh chiếc “chìa khoá ” để vận dụng chữ viết khi học tập. Trang 2
Người giáo viên giang day phân môn vân l ̉ ̣ ̀ ớp 1 có nhiệm vụ quan trọng trong việc tổ chức các hoạt động dạy học; các hoạt động giáo dục nhằm giúp học sinh ngay từ những ngày đầu cắp sách đến trường biết sơ gi¶n nhÊt những kiến thức cơ bản chữ cái ghi âm, tiếp theo đọc, viết, được các chữ cái ghi âm đó, tiến đến các em ghép và đọc được vần, tiếng, từ ngữ và câu ứng dụng, lam c ̀ ơ sở nên tang, tiên đê cho viêc rèn luy ̀ ̉ ̀ ̀ ̣ ện thành thạo các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết sau nay. ̀ Tuy nhiên trong thực tế, mỗi học sinh có trình đô nh ̣ ận thức không giống nhau dẫn đến việc tiếp thu kiến thức không đồng đều. Giáo viên gặp rất nhiều khó khăn, lúng túng trong công tác giảng dạy. Do chưa có nhiều kinh nghiệm; quy trình kèm cặp, giúp đỡ học sinh chưa hoàn thành môn học còn lúng túng, hoặc quá nôn nóng muốn có ngay kết quả, nên thường thất bại hoặc đạt kết quả không cao. Đối với học sinh lớp 1 là lớp đầu cấp với một tâm hồn trong trắng, non nớt, ngây thơ chưa từng tiếp xúc với việc đọc, viết chữ, làm thế nào để dạy cho những học sinh ch ưa hoàn thành kiến thức vươn lên đạt chuẩn. Đó là nỗi lo trăn trở của bản thân ngườ i làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy lớp 1. Qua những năm dạy lớp 1, với những suy nghĩ trăn trở đó, bản thân tôi đã không ngừng học hỏi, tìm tòi, tích lũy và tìm ra những biện pháp thích hợp để giúp đỡ những học sinh chưa hoàn thành kiến thức vươn lên trong học tập. Xuất phát từ những lý do và yêu cầu trên, từ những kinh nghiệm được ́ “Một số biện pháp giúp rút ra trong quá trình dạy họcc, tôi chọn sang kiên ́ học sinh hoàn thành kiến thức phân môn Học vần”, với mục đích, góp phần ́ ức phân môn Hoc vân, hình thành và phát tri giúp các em hoan thanh kiên th ̀ ̀ ̣ ̀ ển tốt các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 2. ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP: Trang 3
Sáng kiến này do bản thân tôi đã trực tiếp nghiên cứu, tìm hiểu và áp dụng ̀ ̀ ại trường. lân đâu t ́ ́ ̀ ́ ̣ Hiên kê, tim ra cac biên phap giúp h ́ ọc sinh vượt qua khó khăn về tâm lý khi bước vào lớp1. Bươc đâu hình thành kh ́ ̀ ả năng tự học, tao tâm ly hoc tâp t ̣ ́ ̣ ̣ ự chu, t ̉ ự nhiên ̣ ̣ ương cho tre. tai hoc đ ̀ ̉ Tìm ra được một số biện pháp kha thi ̉ giúp học sinh hoàn thành kiến thức phân môn Học vần. II. PHẦN NỘI DUNG 1. THỰC TRẠNG CỦA VIỆC GIÚP HỌC SINH HOÀN THÀNH KIẾN THỨC QUA PHÂN MÔN HỌC VẦN 1.1. Khảo sát, phân tich sô liêu: ́ ́ ̣ ̣ ơi gian hoc tâp phân môn Hoc vân, tôi ti Sau môt th ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ến hành khảo sát chất lượng như sau: Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú Sĩ số SL % SL % 35 29 82,8 6 17,2 Từ bảng số liệu trên ta thấy có 82,8 % học sinh hoàn thành, còn lại 17,2% học sinh chưa hoàn thành. 1.2. Nhưng v ̃ ương măc: ́ ́ Lớp học có số lượng học sinh đông ( 35 em) nên việc giúp đỡ, tiếp sức đến với từng em có phần còn hạn chế. Mỗi học sinh được lớn lên trong môi hoàn c ̃ ảnh gia đình khác nhau. Cac ́ ̀ ớn la con em gia đình nông dân va công nhân và các ngh em phân l ̀ ̀ ề nghiệp nhau, Trang 4
được chuyển từ hoạt động giao duc mâm non ́ ̣ ̀ sang hoạt động học tâp ̣ nên học sinh chưa quen với môi trường mới. Trình độ học sinh không đồng đều, một số em phát âm chưa chuẩn (em Nguyễn Hải Nhi, Phạm Quang Huy, Trần Vĩnh Tài) . Đọc chậm, đọc sai, viết chậm, viết sai, học vẹt, các kĩ năng cơ bản: nghe đọc nói viết của các em con s ̀ ơ gian. ̉ Tính tự giác của học sinh trong học tập còn nhiều hạn chế, chưa nhận thức được động cơ và mục đích học tập. Đa số do điều kiện cuộc sống nên phụ huynh có tâm lí “trăm sự nhờ cô” và ít có thời gian theo sát các em mỗi ngày để hướng dẫn uốn nắn, tiêp s ́ ưć các em. ̣ Hoc sinh m ơi vao tr ́ ̀ ương tiêu hoc kha năng nhân th ̀ ̉ ̣ ̉ ̣ ức, tư duy, tinh cam, ̀ ̉ nhân cach đang đ ́ ược hinh thanh, tiêm tang kha năng phat triên, phu thuôc rat ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ̉ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ nhiêu vao viêc day hoc, giao duc cua giao viên. ́ 1.3. Nguyên nhân: Học sinh chưa hoàn thành kiến thức không phải lôi hoàn toàn là ̃ ở học sinh mà một phần ảnh hưởng không nhỏ viêc day hoc cua giáo viên. ̣ ̣ ̣ ̉ Cach phat âm th ́ ́ ương ngay theo ph ̀ ̀ ương ngữ đia ph ̣ ương dân đên măc lôi ̃ ́ ́ ̃ ̣ phu âm đâu.̀ Một số em chưa thuộc bảng chữ cái, phát âm chưa tròn vành rõ tiếng sai s/x ,dấu hỏi ,dấu ngã, anh/ân. ̣ Hoc sinh đọc trơn từ không được, phải đánh vần, đánh vần tiếng này laị quên tiếng kia. Đọc nghe trôi chảy nhưng không nhớ một số mặt chữ “ đọc theo lối đọc vẹt’’. Học sinh viết chữ, qui trình nối nét giữa các con chữ chưa chuẩn, các chữ cái ghi âm, vần, tiếng, viết không đúng cỡ chữ (độ cao, khoảng cách giữa các con chữ và giữa các chữ thường quá rộng hoặc quá hẹp), ghi dấu thanh chưa đúng vị trí qui định.... 2. CÁC BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HOÀN THÀNH KIẾN THỨC PHÂN MÔN HỌC VẦN: Trang 5
2.1. Giúp các em khắc phục, vượt qua những khó khăn, trở ngại về mặt tâm lý khi mới vào lớp 1. Chuyển từ hoạt động vui chới là hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi Mần non sang hoạt động học là hoạt động chủ đạo của học sinh Tiểu học, làm cho các em gặp những khó khăn về mặt tâm lý. Khi đến tuổi đi học trẻ thường háo hức, chờ đợi, thích được làm “học sinh”, thích đến trường, đến lớp. Tuy nhiên tâm lý này chưa được bền vững khi gặp các khó khăn trong học tập, các em dễ chuyển sang chán học. Vì vây giáo viên chủ nhiệm giúp các em khắc phục khó khăn trở ngại về tâm lý ở đầu lớp 1 sẽ tạo điều kiện cho các em vươn lên đạt kết quả trong học tập. Trong giảng dạy trước đây, chủ yếu giáo viên đặt câu hỏi cho từng học sinh trả lời, thực tế trong mỗi tiết dạy không phải tất cả học sinh đều được trả lời. Vì vậy, một số em không được gọi vì không có việc đẻ làm. Những em này không tập trung suy nghĩ, không khí lớp học không sôi nổi, cho nên tôi nghĩ phải làm sao cho các em vui mà học, học mà chơi, vừa học vừa chơi. Chơi là hình thức vui là tính chất, học là mục đích cuối cùng. Muốn được như vậy thì hình thúc cung cấp kiến thức, kỹ năng cho học sinh phải phong phú. Cụ thể tất cả các bài ôn tập các vần, âm vừa học. Thay vì giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh ghép những âm đã học tạo thành tiếng mới để hình thành bảng ôn cho học sinh luyện đọc, tôi đã chuyển yêu cầu ấy bằng trò chơi “ Ô cửa bí mật”. Giáo viên thiết kế có nhiều ô cửa, mỗi ô cửa được gắn số thứ tự. Nếu các em chọn số 1 là ô cửa số 1 lại mở ra hai cột ngang và dọc chứa âm đã học. Nhiệm vụ các em ghép âm ở cột dọc và các âm ở hàng ngang tạo thành một tiếng mới trên bảng gài. Em nào gắn đúng được giáo viên tặng một bông hoa màu đỏ. Không khí lớp học thực sự sôi động hẳn lên, các em tham gia hào hứng và tích cực. Để khuyến khích các em mạnh dạn phát biểu ý kiến ngoài việc khen ngợi, tuyên dương những ý đúng, ý sáng tạo, tôi cũng không bác bỏ những ý kiến chưa hợp lý của các em mà tôi nhẹ nhàng, hóm hỉnh dẫn dắt các em phát biểu Trang 6
vào trọng tâm vấn đề. Còn đối với những học sinh chưa hoàn thành hay nhút nhát tôi vẫn chấp nhận những ý kiến mà các em lặp lại của bạn hay của cô. Tôi thiết nghĩ đối với học sinh lớp 1, giáo viên nên khen ngợi kịp thời khi các em hoàn thành nhiệm vụ, đồng thời động viên các em chưa hoàn thành nhiệm vụ cần cố gắng hơn. Việc tạo cho các em một không khí học tập nhẹ nhàng, vui tươi thoải mái, cho các em cảm giác mỗi ngày đến trường là một niềm vui với nhiều trò chơi học tập. Điều đó đã góp phần quan trọng giúp các em khắc phục vượt qua nhuwngc khó khăn, trở ngại về mặt tâm lý khi bước vào lớp 1. 2. Hình thành khả năng tự học ở học sinh: Giáo viên phải lựa chọn, phối hợp nhiều hình thức giảng dạy theo mô hình trường học mới VNEN như: cá nhân, nhóm, hợp tác nhóm, hỗ trợ từ phía bạn. Giáo viên luôn nghiên cứu bài dạy đề ra mục tiêu cho sát, rõ về kiến thức, kĩ năng theo chuẩn kiến thức kỹ năng Bộ Giáo dục – Đào tạo quy định. Xây dựng cho mình kế hoạch bài dạy sát với trình độ của học sinh, làm sao cho tất cả các nhóm và học sinh đều làm việc. Như vậy, các em sẽ tập trung chú ý vào các hoạt động học. Giáo viên phải chăm chút và thường xuyên đi đến từng nhóm, từng học sinh để giúp đỡ các em. Sự thân thiện sẽ hình thành từ đây và các em sẽ bộc lộ những suy nghĩ, chia sẽ của mình với giáo viên. Phải tạo không khí lớp học sinh động từ khâu giới thiệu bài, hình thành bài mới như thế nào để lôi cuốn các em tham gia hoạt động một cách tích cực. Tạo cho các em biết cách sắp xếp và sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào cho khoa học. Cụ thể ở Tiết 1 môn Học vần cần hướng dẫn cho các em cách sắp xếp đồ dùng học tập thế nào cho nhanh, chính xác: sách giáo khoa, bảng con, bảng cài để thành chồng, tập cho các em kĩ năng thao tác, sử dụng bộ ghép trong các giờ Học vần để tự ghép, tự phân tích, đánh vần khi tìm được Trang 7
tiếng mới. Sau mỗi lần sử dung cho học sinh đặt xuống phía dưới cùng như thế tạo cho các em thói quen ngăn nắp sử dụng, không mất thời gian. 2.3. Chia đối tượng học sinh ch ưa hoàn thành kiến thức ra thành từng nhóm nhỏ có đặc điểm gần giống nhau. Ngay từ những ngày đầu năm học, tôi thường xuyên theo dõi kết quả học tập của các em với nhiều hình thức kiểm tra để nắm được số lượng học sinh chưa chưa hoàn thành tốt nội dung phân môn Học vần. Từ đó có phương pháp thích hợp đối với từng đối tượng học sinh. Sau khi nắm được đối tượng học sinh chưa hoàn thành kiến thức phân môn Học vần, tôi không hướng dẫn một cách chung chung cho tất cả các đối tượng mà tôi tiến hành phân chia đối tượng học sinh ch ưa hoàn thành ra thành nhiều nhóm nhỏ có đặc điểm gần giống nhau và có phương pháp giúp đỡ cho từng nhóm đê tiêp s ̀ ợp. ( Học sinh lơ là thiếu tập trung trong giờ học, ̉ ́ ưc phu h ́ Đọc được nhưng viết chưa tốt, Phát âm, viết chưa chính xác các âm, tiếng, từ địa phương, Không đọc được, viết được). 2.4. Tiến hành phụ đạo từng nhóm nhỏ. 2.4.1. Nhóm: Các em lơ là thiếu tập trung trong giờ học. Để các em có ý thức tốt tập trung nghe giảng, ở giờ học tren lớp giáo viên cần tường xuyên nhắc nhở quan tâm đến các em. Cô giáo; Hội đồng tự quản điều hành nhóm trưởng thường xuyên gọi các em phát biểu, trao đổi, chia sẻ đọc bài với câu hỏi vừa sức với các em. Cần động viên khen ngợi khi thấy các em có tiến bộ. Bên cạnh đó giáo viên cần tạo không khí lớp học thoải mái bằng các hình thức trò chơi, câu đó có liên quan đến bài học. Ví dụ: Trò chơi : “Trí nhớ giỏi” Hoạt động cả lớp. Trước khi vào trò chơi cho học sinh chơi “Trời tối, trời sáng” khi giáo viên hô “trời sáng” học sinh vỗ 2 cánh tay 2 bên như gà đập cánh và 2 tay để lên miệng gáy “ò ó o ..o”. Giáo viên hô “trời tối” học sinh đáp lại “gà đi ngủ” kết hợp chắp 2 tay để 1 bên má nhắm mắt lại. Vào trò chơi : Trang 8
Giáo viên hô “trời sáng” học sinh làm động tác kết hợp nhìn bảng phụ giáo viên ghi 2 vần ôn. Giáo viên hô “trời tối” các em nhắm mắt cô quay úp bảng lại. Khi nghe hiệu lệnh “trời sáng” học sinh mở mắt và ghi lại các vần ôn ở bảng con đưa lên. Giáo viên quay bảng phụ lại để học sinh tự kiểm tra. Học sinh nào ghi lại đúng các vần ôn thì được giáo viên biểu dương. Trò chơi lại tiếp tục và nâng cao dần yêu cầu bằng cách ở bảng phụ giáo viên tăng dần số vần lên từ 2, 3, 5, 7 vần để học sinh tự ghi nhớ và ghi lại số vần ở bảng con. Giáo viên biểu dương những học sinh ghi đúng các vần ở bảng phụ. Ví dụ: Trò chơi “hái hoa” ë mçi b«ng hoa, gi¸o viªn cã ghi ©m vÇn, tiÕng, tõ míi häc hay ®· häc. Sau ®ã cho mét sè em lªn b¶ng h¸i vµ ®äc to cho c¶ líp nghe. Gi¸o viªn nhËn xÐt khen ngîi nh÷ng em ®äc ®óng ®éng viªn khuyÕn khÝch nh÷ng em ®äc cha ®îc cè g¾ng ë lÇn sau. §Õn cuèi tiÕt häc, t«i quan t©m ®Õn ®èi tîng nµy, xem c¸c em cã n¾m ®îc kiÕn thøc hay cha? NÕu cha n¾m ®îc t«i cÇn chó ý nhiÒu h¬n ë tiÕt phô ®¹o cho ®Õn khi c¸c em n¾m ®îc kiÕn thøc míi th«i. DÇn dÇn sÏ thóc ®Èy ®îc ®éng c¬ häc tËp cña c¸c em, nÕu chóng ta kh«ng quan t©m, c¸c em sÏ ch¸n häc dÉn ®Õn kh«ng n¾m ®îc kiÕn thøc. 2.4.2. Nhóm: §äc ®îc nhng viết chưa tốt. §Ó kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng nµy t«i cÇn ph¶i lu ý c¸c em nhiÒu h¬n trong tiÕt Häc vÇn lóc luyÖn viÕt ë b¶ng, vë tËp viÕt. Ngay tõ nh÷ng bµi ®Çu cÇn cho c¸c em n¾m v÷ng thuËt ng÷ : “dßng kÎ”; “ô li” tªn gäi c¸c nÐt, c¸ch viÕt c¸c nÐt mét c¸ch ch¾c ch¾n th× khi vµo d¹y m«n tËp viÕt ch÷ c¸i rÊt thuËn lîi. Mét nÐt cã ®é cao mÊy « li b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ë dßng kÎ nµo. Gi¸o viªn chÊm mét chÊm nhá ë ®iÓm ®Æt bót vµ ®iÓm kÕt thóc, chØ ®êng lia bót ®Ó cho c¸c em viÕt theo. Häc sinh n¾m ®îc c¸ch viÕt c¸c nÐt th× dÔ dµng n¾m ®îc cÊu t¹o ch÷ c¸i, viÕt tèt ®îc ch÷ c¸i th× viÖc nèi c¸c ch÷ c¸i thµnh ch÷ th× kh«ng mÊy khã. Trang 9
Ch¼ng h¹n khi híng dÉn häc sinh viÕt ch÷ h, gi¸o viªn chÊm mét chÊm nhá lªn b¶ng cã kÎ s½n « li ë dßng thø hai tõ díi ®Õm lªn lµm ®iÓm ®Æt bót vµ chÊm mét chÊm n÷a ë dßng kÎ thø 5 chØ ®é cao 5 « li vµ chÊm mét ®iÓm n÷a ë dßng kÎ 2 chØ ®iÓm kÕt thóc. Gi¸o viªn dïng viÕt chØ ®êng lia bót cho häc sinh, viÕt theo b¾t ®Çu tõ ®iÓm ®Æt bót, viÕt nÐt khuyÕt trªn 5 « li sau ®ã viÕt nÐt mãc 2 ®Çu kÕt thóc dßng kÎ thø 2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸c em viÕt yÕu lµ do c¸c em cha n¾m ®îc cÊu t¹o vµ qui tr×nh viÕt c¸c nÐt mµ t«i kh«ng thÓ híng dÉn ë líp v× kh«ng cã thêi gian cho ®Õn khi phô ®¹o t«i sÏ híng dÉn l¹i cô thÓ cho c¸c em nµy. Cã n¾m ®îc c¸c nÐt c¬ b¶n th× c¸c em sÏ viÕt ®îc c¸c ch÷ râ rµng, ®óng tr×nh tù tiÕn ®Õn c¸c em viÕt vÇn, tiÕng, tõ nhiÒu lÇn vµo vë ®Ó c¸c em ghi nhí. 2.4.3. Nhóm: Häc sinh đọc viÕt ©m lÉn lén: s -x; các tiếng có dấu hỏi, dấu ngã, vần ân,/anh, ong/ông; §Ó h¹n chÕ phÇn nµo t×nh tr¹ng häc sinh ph¸t ©m viÕt lÉn lén tiÕng tõ cã mang s- x ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i ph¸t ©m chÝnh x¸c. Chú ý khẩu hình miệng và cách đặt đầu lưỡi khi phát âm. Ngoµi ra trong lêi nãi hµng ngµy chóng ta còng kh«ng quªn ®¶m b¶o cho c¸c em nghe nh÷ng lêi nãi chuÈn mùc. Trong c¸c tiÕt häc ë líp gi¸o viªn cÇn chØnh söa kÞp thêi khi c¸c em ph¸t ©m còng nh khi c¸c em viÕt. NÕu ph¸t ©m sai th× t«i cho em ®ã ph¸t ©m l¹i, khi häc sinh ph¸t ©m ®óng th× cho c¸c em viÕt. Khi viÕt, gi¸o viªn cÇn lu ý cho c¸c em qua giäng ®äc. 2.4.4. Nhóm: §äc kh«ng ®îc viÕt kh«ng ®îc. §©y lµ mét trong nh÷ng ®èi tîng t¬ng ®èi khã, gi¸o viªn cÇn ph¶i tèn nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc nhÊt, khi häc chÝnh khãa còng nh lóc häc phô ®¹o. - Gi¸o viªn cÇn thêng xuyªn «n tËp vµ hÖ thèng hãa kiÕn thøc kü n¨ng cho c¸c em. Khi cha n¾m râ kiÕn thøc c¸c em thêng ghi nhí mét c¸ch m¸y mãc. Xây dựng đôi bạn cùng tiến t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em có kiến Trang 10
thức tốt cã thÓ hỗ trợ nhau khi gÆp khã kh¨n. Giáo viên cần tiếp sức kịp thời cho những đối tượng học sinh này. - Trong tiÕt häc, gi¸o viªn cÇn cho c¸c em ph¸t ©m nhiÒu lÇn ®Ó c¸c em nhËn d¹ng ®îc ©m còng nh vÇn m×nh ®· häc mét c¸ch chÝnh x¸c råi viÕt vµo b¶ng, bảng gài hoặc đọc ở từng phiếu chữ cái. Khi ®Õn tiÕt phô ®¹o cñng cè l¹i và rèn cho c¸c em thuéc c¸c nhãm ©m vÇn cã ®iÓm gièng nhau ®Ó c¸c em dÔ ph©n biÖt. - Nhãm ch÷ c¸i cã nÐt cong: d, đ, q, o, a, «, ¬, g, … - Nhãm cã nÐt khuyÕt: h, y, k, l, b. Các dạng vần gồm có 2 âm, 3 âm. Khi d¹y gi¸o viªn cã thÓ dïng thÎ ch÷ ®Ó cho c¸c em nhËn d¹ng, ph¸t ©m. NÕu ph¸t ©m ®óng ©m nµo th× cho viÕt ngay ©m ®ã vµi lÇn cho häc sinh n¾m. ë tiÕt phô ®¹o, t«i cho c¸c em viÕt c¸c nÐt cã ®iÓm gièng nhau mçi nÐt mét dßng. - Nhãm cã nÐt th¼ng, nÐt ®øng, nÐt xiªn, nÐt ngang, nÐt hÊt. - Nhãm cã nÐt mãc. - Nhãm cã nÐt khuyÕt. - Nhãm cã nÐt th¾t. Khi c¸c em viÕt thµnh th¹o c¸c nÐt, c¸c ©m c¬ b¶n, tiÕn hµnh cho c¸c em viÕt c¸c ©m, vÇn cã ®Æc ®iÓm gÇn gièng nhau mçi ©m, vÇn tõ 1- 2 dßng võa viÕt võa ®äc nhÈm cho ghi nhí. §Ó tiÕt häc ®¹t hiÖu qu¶ kh«ng mÊt nhiÒu thêi gian, khi d¹y t«i linh ®éng ghÐp c¸c nhãm cã ®Æc ®iÓm gÇn gièng nhau ®Ó dÔ theo dâi vµ söa sai cho häc sinh còng nh bao qu¸t ®îc c¸c nhãm. Nhãm 1 ghÐp víi nhãm 2. Nhãm 3 ghÐp víi nhãm 4. §èi víi c¸c em häc sinh này, khi viÕt tiÕng thµnh ch÷ dÔ sai phÇn vÇn. Do ®ã, khi ®¸nh vÇn c¸c em chØ ®äc ®îc tªn ©m ®Çu, tªn vÇn, tªn Trang 11
dÊu thanh mµ Ýt lËp l¹i cÊu t¹o vÇn, gi¸o viªn lÇm tëng c¸c em ®· n¾m ®- îc cÊu t¹o vÇn. VÝ dô: chờ uôi chuối s¾c chuối; đờ ôi đôi huyÒn đồi. Nhng c¸c em kh«ng biÕt ph¶i viÕt ra sao, c¸c em cßn lóng tóng ë chç nµy. VËy khi ®äc cho c¸c em viÕt tiÕng “xanh” häc sinh cã thÓ viÕt thµnh "xuân" hay "xân". §Ó kh¾c phôc chç nµy t«i cho c¸c em yÕu ®¸nh vÇn x - uâ- n - x- uân xuân. V× thÕ khi c¸c em viÕt c¸c em kh«ng viÕt sai phÇn vÇn n÷a. 2.5. Kết hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục: 2.5.1. Kết hợp với gia đình: Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng và giáo dục con người tốt nhất. Chính vì vậy giáo viên phải thường xuyên liên hệ gia đình, gặp riêng phụ huynh những học sinh chưa hoàn thành kiến thức để cùng thảo luận giải pháp giúp các em học tập tốt hơn. Cụ thể nên hướng dẫn cha mẹ học sinh cách dạy và nội dung dạy phù hợp; phụ huynh biết quản lí thời gian học ở nhà của các em bằng thời gian biểu hằng ngày; yêu cầu gia đình tạo mọi điều kiện cho các em tham gia học tập tích cực và tự học; gia đình phải kịp thời động viên, đôn đốc con em đi học chuyên cần. Có sự kiểm tra và chuẩn bị cho con trước khi đến trường. Tích cực sử dụng sổ liên lạc (mail,điện tử) hoặc sổ viết tay để thông báo với phụ huynh một cách kịp thời và cụ thể những nội dung, kiến thức mà học sinh nắm chưa chắc để phụ huynh có điều kiện hổ trợ thêm và cã biÖn ph¸p cô thÓ ®èi víi c¸c em. 2.5.2. Kết hợp với các lực lượng giáo dục khác: Trong nhà trường: giáo viên phải thường xuyên liên hệ và báo cáo với ban giám hiệu để theo dõi và chỉ đạo kịp thời, trao đổi cùng tổ chuyên môn, đồng thời phải phối hợp tốt với các tổ chức đoàn thể khác như Đội, Đoàn, Công đoàn… để cùng nhau tìm ra biện pháp giáo dục các em. Các lực lượng xã hội khác: Thường xuyên liên hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể, các tổ chức từ thiện xã hội kịp thời Trang 12
giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, động viên các em an tâm học tập, tránh trường hợp bỏ học do chưa hoàn thành kiến thức môn học và gia cảnh quá khó khăn. 2.6. Kiểm tra đánh giá và rút kinh nghiệm: Việc đánh giá năng lực học tập của học sinh là việc làm thường xuyên và liên tục mà đặc biệt là đối với học sinh chưa hoàn thành kiến thức còn phải thực hiện nhiều hơn. Chúng ta đánh giá học sinh không phải chỉ để xếp loại mà chủ yếu là để đánh giá lại phương pháp tổ chức dạy của chúng ta có đạt hiệu quả hay không, nội dung dạy học cho các em học sinh chưa hoàn thành kiến thức có phù hợp chưa. Quy trình đánh giá vận dụng theo Thông tư 30 Bộ Giáo dục – Đào tạo quy định: Nhận xét theo tuần, tháng, mỗi học sinh giáo viên có một nhật kí nhận xét rõ những ưu điểm, tiên bô cua h ́ ̣ ̉ ọc sinh và những hạn chế cần khắc phục để có sự điều chỉnh hợp lý, kịp thời giúp học sinh tiến bộ trên về kiến thức, kĩ năng; năng lực; phẩm chất;. Từ đó giáo viên có kế hoạch điều chỉnh cho phù hợp. Mặt khác đánh giá đó còn để giáo viên xác định đúng đối tượng học sinh chưa hoàn thành kiến thức và tìm ra được nguyên nhân để giáo dục tốt hơn. 3. KÊT QUA ĐAT Đ ́ ̉ ̣ ƯỢC: Qua qua trinh th ́ ̀ ực hiện các biện pháp nêu trên tại lớp 1A do tôi chủ nhiệm và giảng dạy trong học kì I của năm học 20142015. Lớp tôi có sự tiến bộ vượt bậc và đạt những kết quả sau: * Thèng kª kÕt qu¶ môn Tiếng Việt kiểm tra tại thời điểm tuần 10: Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú SÜ sè SL % SL % 35 34 97.1 1 2.9 * Thống kê kết quả học kì I , năm học 20142015: Trang 13
Đánh giá Điểm 9 – 10 Điểm 7 8 Điểm 5 6 SL % SL % SL % Ghi chú định kì Tiếng Việt 18 51.4 15 42.9 2 5.7 * Thèng kª kÕt qu¶ môn Tiếng Việt kiểm tra tại thời điểm tuần 23: Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú SÜ sè SL % SL % 35 35 100 / Trang 14
III. PhÇn KÕT LUËN ViÖc nghiªn cøu nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó giúp häc sinh chưa hoàn thành kiến thức trong ph©n m«n Häc vÇn ë trong nhµ trêng là vô cùng cần thiết để n©ng cao chÊt lîng d¹y häc. Muốn vậy, người giáo viên phải thường xuyên làm tốt các biện pháp sau đây: - Gi¸o viªn chủ nhiệm ph¶i cã t©m huyÕt víi nghÒ, nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y, th¬ng yªu gÇn gòi víi häc sinh, có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. - Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu häc sinh c¾p s¸ch ®Õn trêng, gi¸o viªn cÇn ph¶i gióp c¸c em kh¾c phôc vît qua nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i vÒ mÆt t©m lÝ khi míi vµo líp 1.Gi¸o viªn ph¶i t¹o ®îc cho c¸c em sù thÝch thó khi ®i häc, ham thÝch häc ch÷ . - Ph¶i h×nh thµnh kh¶ n¨ng tù häc cña häc sinh từ cách sắp xếp, đến việc sử dụng bộ ghép và đồ dung học tập của các em. - Ph©n chia ®èi tîng häc sinh yÕu ra tõng nhãm nhá cã ®Æc ®iÓm gÇn gièng nhau, ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p phô ®¹o thÝch hîp cho tõng nhãm. - Gi¸o viªn thêng xuyªn theo dâi kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ®Ó biÕt ®îc sè lîng häc sinh chưa hoàn thành kiến thức ph©n m«n Häc vÇn. - Ph¶i thêng xuyªn kÕt hîp víi cha mÑ cña c¸c em ®Ó b¸o c¸o kÞp thêi kÕt qu¶ häc tËp còng nh nh÷ng thay ®æi cña c¸c em trong qu¸ tr×nh häc tËp. Tổ chức kiểm tra đánh giá để tìm ra những kiến thức học sinh nắm chưa chắc để có biện pháp giúp học sinh hoàn thành tốt môn học. Trang 15
Với bản thân tôi qua nghiªn cøu vµ thùc hiÖn các biÖn ph¸p ®Ó giúp häc sinh chưa hoàn thành kiến thức ph©n m«n Häc vÇn. T«i nhËn thÊy c¸c em cã tiÕn bé râ rÖt. §a sè c¸c em đã biÕt ®äc, viết c¸c ©m, vÇn, tiÕng, tõ vµ biÕt t×m tiÕng míi, tõ míi. Nh÷ng em hay l¬ lµ thiÕu tËp trung trong giê häc c¸c em ®· hµo høng tham gia mét c¸ch s«i næi, cµng ngµy c¸c em chưa hoàn thành kiến thức môn học thÓ hiÖn râ sự tiÕn bé cña m×nh. Từ những kết quả nêu trên ( thể hiện qua bảng thống kê) cho thÊy học sinh hoàn thành tốt nội dung phân môn Học vần nói riêng và phân môn Tiếng Việt nói chung tăng vượt bậc so với kết quả khảo sát đầu năm. §Æc biÖt c¸c em rÊt tù tin, høng thó trong häc tËp. §iÒu nµy cho ta thÊy: “ Một sè biÖn ph¸p giúp häc sinh hoàn thành kiến thức ph©n m«n Häc vÇn” có ́ ̉ , mang l¹i kÕt mong muôn ban đâu. tinh kha thi ́ ̀ Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học đặc biệt là giáo viên giảng dạy và chủ nhiệm ở lớp 1 có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng. Sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. Sáng kiến này được xây dựng, trai nghiêm trong quá trình d ̉ ̣ ạy học, mang ̣ lai nh ưng kêt qua thiêt th ̃ ́ ̉ ́ ực ban đâu cho ban thân, đ ̀ ̉ ược tô chuyên môn phat triên ̉ ́ ̉ ̀ chuyên đề sinh hoaṭ chuyên môn mơi, thanh ́ chung ̣ nhưng ́ tôi hy vong ̃ kinh ̣ ̉ ̀ ược đông nghiêp tham khao va ap dung thich h nghiêm nho nay đ ̀ ̣ ̉ ̀́ ̣ ́ ợp vao th ̀ ực tiên ̉ ̣ ̣ day hoc. Nhưng kiên nghi, đê xuât: ̃ ́ ̣ ̀ ́ VÒ phÝa nhµ trêng cÇn trang bÞ thªm tranh ¶nh, ®å dïng phôc vô d¹y häc. Trang 16
Tổ chức cho giáo viên cùng nhau chia sẽ kinh nghiệm ngay trong tổ chuyên môn, trong toàn bộ giáo viên của nhà trường. Lựa chọn những giáo viên có kinh nghiệm dạy lớp 1 để làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy. VÒ phÝa gi¸o viªn ph¶i thùc sù quan t©m yªu th¬ng gÇn gòi vµ t¹o kh«ng khÝ vui ®Ó häc gióp c¸c em chưa hoàn thành yªu thÝch m«n häc. Tăng cường áp dụng mô hình dạy học theo mô hình trương học mới VNEN (mức 1).VËn dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc, ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc ®Ó c¸c em cã c¬ héi ph¸t triÓn kiÕn thøc cña m×nh. CÇn t¨ng cêng rÌn kÜ n¨ng sèng cho häc sinh th«ng qua c¸c ho¹t ®éng häc tËp. VÒ phÝa phô huynh cÇn quan t©m ®Õn viÖc häc cña con em, ngay tõ líp mÇm non cÇn cho c¸c em ®i häc ®óng ®é tuæi vµ chuyªn cÇn. §Õn líp cÇn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ dông cô häc tËp, s¸ch vë ®Ó c¸c em cã ®iÒu kiÖn häc tèt . Trên đây là một số biện pháp giúp học sinh hoàn thành kiến thức phân môn Học vần mà bản thân tôi đã hiên kê, trai nghiêm trong quá trình day hoc, ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ nhưng mong gop tiêng noi nho vao phong trao đôi m ̃ ́ ́ ́ ̉ ̀ ̀ ̉ ới phương phap day hoc, cai ́ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ . Chắn chắn sẽ còn có nhưng v tiên kinh nghiêm ̃ ấn đề cần bổ sung, kinh mong ́ các đồng chí, đồng nghiệp cùng đóng góp ý để kiến sáng kiến này được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Trang 17
Trang 18
Trang 19
Trang 20