Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp Hội đồng tự quản học sinh hoạt động có hiệu quả

Chia sẻ: Tomjerry004 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là làm thế nào để để các em trong hội đồng tự quản học sinh có năng lực, tổ chức, ý thức tự giác, tự quản làm tốt vai trò của người điều hành là một vấn đề rất khó khăn, trăn trở mà mỗi giáo viên làm công tác chủ nhiệm đều phải lưu tâm. Xây dựng hội đồng tự quản tốt là việc làm cần thiết để thúc đẩy sự sự phát triển đạo đức, sự đoàn kết chia sẻ tinh thần trách nhiệm, tình cảm và ý thức xã hội của mỗi học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp Hội đồng tự quản học sinh hoạt động có hiệu quả

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỘI ĐỒNG TỰ QUẢN HỌC SINH HOẠT ĐỘNG CÓ HIỆU QUẢ I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN, KINH NGHIỆM Mô hình trường tiểu học mới Việt Nam (VNEN ) dựa trên kết quả và thành tựu đổi mới Giáo dục quốc tế. Vận dụng cách làm của Giáo dục Cô lôm bi a một cách sáng tạo, phù hợp với mục tiêu và đặc điểm của Giáo dục Việt Nam. Mô hình trường tiểu học mới dạy học theo nguyên tắc lấy HS làm trung tâm. Điểm nổi bật của mô hình trường học mới này là đổi mới về các hoạt động sư phạm, đổi mới về cách thức tổ chức lớp học. Mô hình trường học mới, quản lí lớp học là HĐTQ học sinh, các ban trong lớp, do đó HS tự nguyện xung phong và được các bạn tín nhiệm. HĐTQ học sinh là do HS với sự hướng dẫn của GVCN tự tổ chức và thực hiện. HĐTQ học sinh bao gồm các thành viên là HS. HĐTQ được thành lập là vì HS, bởi HS và để đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ, tích cực vào đời sống học đường; khuyến khích các em tham gia một cách toàn diện vào các hoạt động của lớp, của trường. Phát triển tính tự chủ, sự tôn trọng, bình đẳng, tính hợp tác và đoàn kết của HS. HS sẽ có nhiều cơ hội độc lập suy nghĩ, bộc lộ ý kiến riêng khi làm việc theo nhóm và có nhiều cơ hội phát huy năng lực hợp tác khi học nhóm; được tranh luận, tự đánh giá bản thân và đánh giá các bạn. Học sinh học không thụ động mà bắt buộc phải trao đổi, tìm tòi kiến thức với giáo viên và các bạn học trong lớp. Vậy làm thế nào để giúp HĐTQ học sinh hoạt động có hiệu quả, các thành viên trong ban của HĐTQ nhanh nhẹn, năng động, sáng tạo để điều khiển nhóm, lớp hoạt động đáp ứng được nhu cầu của mô hình trường tiểu học mới. Để đáp ứng được lí do nêu trên, tôi đã tìm tòi và xây dựng sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp giúp Hội đồng tự quản học sinh hoạt động có hiệu quả”. 2. ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN, KINH NGHIỆM. Đây không phải là một đề tài mới mà đề tài này đã được nhiều GV nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm, vận dụng vào quá trình giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm ở bậc tiểu học theo mô hình trường học mới VNEN. Làm thế nào để để các em trong hội đồng tự quản học sinh có năng lực, tổ chức, ý thức tự giác, tự quản làm tốt vai trò của người điều hành là một vấn đề rất khó khăn, trăn trở mà mỗi giáo viên làm công tác chủ nhiệm đều phải lưu tâm. Xây dựng hội đồng tự quản tốt là việc làm cần thiết để thúc đẩy sự sự phát triển đạo đức, sự đoàn kết chia sẻ tinh thần trách nhiệm, tình cảm và ý thức xã hội của mỗi học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế. Phạm vi đề tài, sáng kiến, giải pháp, nội dung do tôi viết có điểm mới ở chỗ: Chuẩn bị tốt các điều kiện cho việc thành lập HĐTQ học sinh. Tổ chức 1
ngày hội thành lập HĐTQ học sinh thực sự dân chủ, công bằng. Xây dựng lớp học thân thiện để hỗ trợ cho HĐTQ hoạt động có hiệu quả. Tương tác giữa các thành viên của HĐTQ trong lớp. Lĩnh vực áp dụng đề tài, sáng kiến: Học sinh Lớp 4A của trường tôi. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Thực trạng của vấn đề mà đề tài, sáng kiến, giải pháp cần giải quyết. Trong những năm học không sử dụng mô hình trường học mới thì cách tổ chức lớp học truyền thống, vào đầu năm học việc bầu Ban cán sự lớp ( bao gồm lớp trưởng, lớp phó, các tổ trưởng, tổ phó) thường do các giáo viên chủ nhiệm chỉ định. Việc thực hiện nhiệm vụ, ban cán sự lớp chỉ nghe theo mệnh lệnh của giáo viên để điều hành lớp. Theo mô hình trường tiểu học mới VNEN việc tổ chức lớp học có Hội đồng tự quản (gồm Chủ tịch Hội đồng tự quản học sinh, các Phó chủ tịch Hội đồng tự quản học sinh, các trưởng ban). Hội đồng tự quản được thành lập và do học sinh quản lí, điều hành để đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ và tích cực trong nhà trường. Từ năm học 2014 2015 Phòng GD&ĐT huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình chỉ đạo đại trà các trường trên địa bàn huyện từng bước tiếp cận nội dung trang trí, tổ chức quản lí lớp học theo mô hình trường học mới VNEN (tổ chức quản lí lớp theo mô hình Hội đồng tự quản học sinh). Thực hiện theo kế hoạch của cấp trên, trường Tôi triển khai thành lập Hội đồng tự quản học sinh ở từng lớp học để hình thành kĩ năng, thói quen, tự chủ động trong việc quản lí lớp học. Tuy nhiên đây là vấn đề mới, giáo viên còn bỡ ngỡ, nhận thức của phụ huynh còn hạn chế trong việc triển khai thành lập Hội đồng tự quản học sinh nên chưa mang lại ý nghĩa giáo dục mà chỉ đơn thuần Hội đồng tự quản học sinh quản lý lớp thay cho ban cán sự trước đây. Khi đi vào hoạt động các thành viên Hội đồng tự quản học sinh đứng ra chỉ đạo, quản lý lớp học theo nội quy, quy định. Khả năng quan sát, hướng dẫn, điều hành và tổ chức các hoạt động của Hội đồng tự quản học sinh còn hạn chế. Hội đồng tự quản học sinh hoạt động chưa hiệu quả, chưa linh hoạt trong việc điều hành lớp, nhóm làm việc. Các ban trong Hội đồng tự quản học sinh còn phụ thuộc nhiều vào sự hướng dẫn, điều hành của giáo viên. Các thành viên của Hội đồng tự quản học sinh mơ hồ chưa xác định được vai trò của bản thân dẫn đến chưa có động cơ đúng, chưa chủ động tham gia vào hoạt động học tập, hoạt động nhóm. Các em chưa hiểu rõ nhiệm vụ, chưa năng động, chưa giám sát, điều hành lớp hoạt động để mang lại hiệu quả cao. Như vậy hiệu quả của mô hình quản lí lớp học theo Hội đồng tự quản học sinh chưa đạt yêu cầu. Nhận thức được vấn đề này, tôi là người trực tiếp chủ nhiệm lớp không khỏi trăn trở tiến hành điều tra thực trạng, nắm bắt những vấn đề nảy sinh cần điều 2
chỉnh. Tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và xây dựng đề tài bằng những giải pháp sau để giúp Hội đồng tự quản học sinh có thể hoạt động có hiệu quả hơn. 2. Các giải pháp. Giải pháp 1: Chuẩn bị tốt các điều kiện thành lập Hội đồng tự quản học sinh. Công tác chuẩn bị thành lập HĐTQ cần đầu tư công phu, chu đáo để sau khi thành lập, HĐTQ biết cách hoạt động và hoạt động có hiệu quả, sẽ không mang tính hình thức. Ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc thành lập HĐTQ học sinh. Tôi mời Ban đại diện Hội cha mẹ học sinh đến họp bàn chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để thành lập HĐTQ học sinh. Giáo viên và phụ huynh cùng nhau bàn bạc, thống nhất các nội dung về mục đích, ý nghĩa, nhiệm vụ và điều kiện hoạt động của HĐTQ. Đồng thời thống nhất cơ cấu tổ chức, nhân sự, số lượng các ban và tiêu chuẩn của các thành viên của HĐTQ. Cơ cấu HĐTQ học sinh thông thường là 1 chủ tịch, 2 phó chủ tịch. Tuy nhiên số lượng phó chủ tịch tuỳ vào đặc điểm của mỗi lớp khác nhau. Thảo luận đưa ra tiêu chí của HĐTQ. Học sinh, dưới sự định hướng của giáo viên trao đổi về những phẩm chất, năng lực cần có của các ban trong Hội đồng tự quản. Học sinh biết được vai trò và trách nhiệm của các thành viên trong HĐTQ. Ví dụ: Thành viên trong ban lãnh đạo của HĐTQ học sinh cần phải có một số tiêu chuẩn như: Phải là người có ý chí và nghị lực, quyết tâm vươn lên. Ham tìm tòi, học hỏi không ngừng vươn lên để học tập, rèn luyện tốt hơn. Phải là người hết lòng vì công việc của lớp, phải luôn gương mẫu hoàn thành tốt mọi việc mà giáo viên, tập thể lớp giao cho, luôn tự tin để có thể tổ chức tốt các hoạt động của lớp. Phải luôn khiêm tốn, hòa đồng với tất cả các bạn trong lớp, cư xử công bằng trong công việc không thiên vị ai. Luôn giúp đỡ các bạn trong học tập và các hoạt động khác. Phải rèn luyện mình sao cho nhanh nhẹn, tháo vát, chăm chỉ và hết lòng vì công việc của lớp. Trước bầu cử tôi cung cấp một số gợi ý cho học sinh chuẩn bị bài thuyết trình trước các thành viên trong lớp khi tham gia tranh cử vào HĐTQ: + Chia sẻ mục đích, mong muốn của bản thân về lớp học (VD em mong muốn lớp mình tất cả các bạn đều phấn đấu, chăm ngoan, có thành tích học tập tiến bộ. Tập thể lớp gắn bó các bạn luôn giúp đỡ nhau trong học tập, chia sẻ với nhau những suy nghĩ, niềm vui, các bạn hiểu nhau hơn về tính cách, hoàn cảnh...) + Nêu những điều mình sẽ làm để đưa tập thể lớp đạt được đích mong muốn đưa hoạt động của lớp ngày cáng đi lên. + Những mong muốn đó phải xuất phát các cá nhân trong lớp. Các bạn trong lớp cùng chung sức xây dựng nội quy cho lớp và cùng nhau thực hiện tốt. 3
Chuẩn bị chương trình bầu Hội đồng tự quản lớp học thật chu đáo, bao gồm: trang trí lớp học, nội dung chương trình, biên bản bầu cử (có phiếu bầu theo mẫu chung do GV chuẩn bị). Giải pháp 2: Tổ chức ngày hội thành lập Hội đồng tự quản học sinh. Việc lựa chọn Chủ tịch và Phó Chủ tịch là vô cùng quan trọng, đây chính là những người giúp giáo viên rất nhiều trong việc quản lí tất cả các hoạt động của lớp cũng như trong các tiết học. Giáo viên phải tạo cho học sinh có cơ hội được tự tranh cử vào các vị trí chủ tịch và phó chủ tịch, đây là một trong những bước phát hiện HS mạnh dạn, dám nói trước đám đông. Nhưng muốn làm được điều này, đầu năm học GVCN mới cần trao đổi ngay với GVCN năm ngoái để tìm hiểu kỹ tình hình học tập của lớp mình như: số lượng HS năng khiếu, học sinh nhanh nhẹn, mạnh dạn, nói to…. Tôi hướng dẫn học sinh lập danh sách các bạn đứng ra ứng cử và đề cử để bỏ phiếu bầu HĐTQ học sinh. Ban kiểm phiếu cũng là học sinh, bao gồm trưởng ban và một số thành viên khác( dưới sự hướng dẫn của giáo viên tiến hành kiểm phiếu). Hoạt động này phải đảm bảo cho học sinh được cảm thấy dân chủ, công bằng, bình đẳng. Dưới sự hỗ trợ của giáo viên tổ chức bầu cử bằng bỏ phiếu kín. Các học sinh có tên trong danh sách ứng cử, đề cử sẽ có thời gian để chuẩn bị phần tranh cử của mình với các nội dung: Giới thiệu về bản thân, những mong muốn của mình về lớp học, những việc mình sẽ làm nếu như trở thành Chủ tịch Hội đồng tự quản. Đây là một hoạt động nhằm tạo điều kiện cho học sinh được cảm thấy dân chủ, công bằng, bình đẳng và được học cách thuyết trình trước đám đông. Giáo viên lưu ý không để học sinh cầm giấy đọc mà chủ động thể hiện khả năng thuyết trình của mình. Các ứng cử viên lần lượt tranh cử bằng các bài thuyết trình đã được chuẩn bị trước. Sau đây là những bài thuyết trình mà HS đã trình bày trước lớp để tranh cử vào HĐTQ học sinh năm học 2016 2017: + Học sinh thứ nhất: Nguyên Thanh Hải tự tin bước lên phía trước và tổ chức cho cả lớp chơi trò chơi “ Gọi đò” rồi mới đưa ra bài tranh cử: “ Kính thưa cô giáo chủ nhiệm, thưa các bạn lớp 4A thân mến! Ba mẹ đặt cho mình cái tên nghe rất nhẹ nhàng thanh thản, đó là Nguyễn Thanh Hải với mong muốn cuộc sống của mình và gia đình luôn thanh nhàn, vui vẻ. Mình cũng mong muốn đưa các bạn dến với với sự bình an đó trong học tập, trong các hoạt động của lớp. Nếu được các bạn bầu vào Hội đồng tự quản mình hứa: sẽ giúp đỡ các bạn trong học tập, đoàn kết xây dựng lớp học thân thiện, giúp cô giáo quản lí lớp tốt nhất. Các bạn hãy ủng hộ cho mình nhé. ” + Học sinh thứ hai: “Xin chào cô giáo, chào các bạn. Mình tên là Nguyễn Thị Phương Hà, thành viên của lớp 4A. Các bạn biết không , mình rất yêu thích môn Tiếng Anh và môn 4
Toán. Mình sẻ giúp các bạn học tốt các môn học, đặc biệt là môn Tiếng Anh. Mình rất muốn các bạn ủng hộ mình vào HĐTQ lớp học. Cảm ơn các bạn. ” + Học sinh thưa ba: “ Kính thưa cô giáo chủ nhiệm, thưa tất cả các bạn! Mình xin tự giới thiệu, mình là Võ Thị Như Quỳnh. Nếu được làm phó Chủ tịch HĐTQ mình sẽ là người điều hành, quản lí các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp. Chỉ đạo các ban hoạt động tốt và có hiệu quả cao. Mình sẽ luôn yêu thương, giúp đỡ các bạn trong mọi hoạt động,... Cô và các bạn hãy yên tâm và tin tưởng khi giao nhiệm vụ này cho mình nhé.” + Học sinh thứ tư: Võ Thị Phương Linh hài hước đứng dậy và mời các bạn cùng hát: Lớp chúng mình rất rất vui... và hỏi: “ Các bạn cảm thấy như thế nào khi vừa hát xong bài hát: Lớp chúng mình đoàn kết. Mình rất có năng khiếu điều hành văn nghệ đúng không? Ngoài ra mình còn múa đẹp và hát hay nữa chứ. Nếu mình là một Phó chủ tịch HĐTQ, mình sẽ nhận nhiệm vụ điều hành ban VN TDTT,... mình sẽ theo dõi, đôn đốc các bạn tham gia các hoạt động như: văn nghệ, thể dục giữa giờ, tập cho các bạn những bài hát hay theo từng chủ đề.....Các bạn hãy ủng hộ cho mình bằng một tràng pháo tay nào!.... ” Ban kiểm phiếu làm việc sau khi các ứng cử viên đã thuyết trình xong. Học sinh nào có số phiếu cao nhất từ trên xuống sẽ trúng cử vào vị trí Chủ tịch và phó Chủ tịch Hội đồng tự quản học sinh. Chủ tịch và Phó Chủ tịch ra mắt trước lớp. Kết quả: + Chủ tịch HĐTQ: Nguyễn Bình An + Phó Chủ tịch HĐTQ ( 1): Nguyễn Lê Na + Phó Chủ tịch HĐTQ ( 2): Phạm Thị Ánh Ngọc Sau khi đã bầu chọn được HĐTQ học sinh năm học 2016 2017, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng vị trí được nhận như sau: Chủ tịch Hội đồng tự quản chịu trách nhiệm quản lí, điều hành toàn bộ hoạt động của lớp. Điểm danh và ghi sĩ số của lớp trong từng buổi học. Điều khiển các bạn xếp hàng ra vào lớp, tiết sinh hoạt tập. Vào mỗi tiết học, bước ra khỏi chỗ ngồi đứng trước lớp mời trưởng ban văn nghệ lên sinh hoạt văn nghệ, sau đó mời trưởng ban học tập lên tổ chức trò chơi học tập hoặc truy bài. Có trách nhiệm phân công, giao nhiệm vụ và đôn đốc cho các Phó chủ tịch, các trưởng ban sau mỗi giờ học, ngày học.Giám sát, nắm bắt mọi tình hình trong lớp để có đánh giá, nhận xét từng điểm mạnh, điểm yếu qua mỗi ngày học sau đó báo cáo giáo viên chủ nhiệm. Nhiệm vụ của Phó chủ tịch(1): Tổ chức truy bài, đôn đốc, giúp đỡ các bạn chậm tiến; điều hành hoạt động văn nghệ. Theo dõi hai ban( ban Học tập; ban Văn nghệ TDTT). Nhiệm vụ của Phó chủ tịch HĐTQ(2): Chỉ đạo công tác vệ sinh, chăm lo sức khỏe cho các bạn và tiếp khách khi có khách đến thăm lớp. Theo dõi hai ban hoạt động( ban Vệ sinh – Sức khỏe và ban Đối ngoại) 5
Giáo viên tổ chức cho lãnh đạo HĐTQ học sinh thành lập 4 ban chuyên trách: Học tập; VN – TDTT; Vệ sinh Sức khỏe, Đối ngoại. Chủ tịch HĐTQ tổ chức cho các bạn đăng kí vào các ban theo nguyện vọng và sở thích. Chủ tịch HĐTQ nêu nhiệm vụ các ban để các bạn có định hướng đăng kí vào các ban như sau: + Ban học tập: Có nhiệm vụ phát đồ dùng và mời các nhóm trưởng lên nhận tài liệu và đồ dùng học tập. Kiểm tra bài cũ, bài tập ứng dụng của các bạn, báo cáo với cô giáo vào đầu giờ. Trong tiết học ngoài nhiệm vụ học tập của mình phải quan sát bao quát lớp để cuối mỗi tiết học nhận xét đánh giá tình hình học tập của lớp. + Ban văn nghệ TDTT: Tổ chức cho các bạn hát, múa, chơi trò chơi vào đầu tiết học và cuối tiết học. Có thể lồng ghép chơi trò chơi để ôn lại kiến thức cũ. Ban văn nghệ có thể tổ chức cho các bạn chơi trò chơi do giáo viên phổ biến hay cũng có thể chơi các trò chơi khác do các em sáng tạo hay nhờ sự tư vấn của phụ huynh. Có nhiệm vụ theo dõi phần tập thể dục giữa giờ và các tiết học thể dục xem bạn nào thực hiện tốt, bạn nào thực hiện chưa tốt. + Ban Vệ sinh Sức khỏe: Có nhiệm vụ theo dõi vệ sinh chung của cả lớp. Đầu mỗi buổi học phải phân công vệ sinh lần lượt cho các nhóm và kiểm tra nhóm nào chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa tốt. Cuối mỗi buổi học cũng phải kiểm tra lại xem nhóm nào thực hiện vệ sinh chưa tốt để kịp thời nhắc nhở các bạn thực hiện tốt. Theo dõi về sức khỏe nếu trong lớp bạn nào có vấn đề về sức khỏe thì đưa bạn lên phòng y tế của trường hoặc chạy đi báo với cô y tế. + Ban Đối ngoại: Có nhiệm vụ nếu lớp có khách đến thăm thì ra mời khách vào và biết giới thiệu về trường, lớp các góc học tập, cô giáo, các bạn. … giới thiệu về lớp, các ban trong HĐTQ, giới thiệu về góc học tập, góc thiên nhiên,góc cộng đồng, góc sinh nhật... * Lưu ý khi thay đổi thành viên trong Hội đồng tự quản trong năm học: + Qua thời gian thực hiện nhiệm vụ, GV cần nắm được năng lực của từng thành viên chủ chốt để hướng cho lớp bầu chọn Chủ tịch HĐTQ học sinh và các Phó chủ tịch lại cho phù hợp. Nhằm phát huy sự cạnh tranh lành mạnh giữa học sinh, thúc đẩy sự tiến bộ, bồi dưỡng nhiều học sinh năng động, mạnh dạn, tự tin. +Trưởng ban và các thành viên sẽ có sự thay đổi nhưng không lớn. Trong lúc bầu và thành lập HĐTQ do nguyện vọng, sở thích của từng cá nhân; do lớp bầu một cách công khai, dân chủ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện GV vẫn có thể thay đổi trưởng ban hoặc các thành viên, về thời gian có thể theo tháng hoặc học kì. Ví dụ : Em Linh là trưởng ban Đối ngoại, qua thời gian hoạt động em Linh năng lực học tập trội hơn thì giáo viên tổ chức cho lớp bầu em Linh sang Ban học tập. Có thể nói, quá trình thành lập Hội đồng tự quản học sinh giúp các em hiểu được quá trình bầu cử tự do, công bằng và dân chủ của đất nước, của địa phương; giúp học sinh có thể nảy sinh đề xuất những ý tưởng mới của chính các 6
em. Thông qua hoạt động này học sinh tự giác hơn, phát huy tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo trong quản lý và chỉ đạo những công việc được giao. Giải pháp 3: Xây dựng lớp học thân thiện để giúp cho HĐTQ hoạt động có hiệu quả. Mỗi ngày đến trường là một ngày vui, bản thân các em thêm yêu trường, yêu lớp, gắn bó với ngôi nhà chung đó. Việc trang trí, xây dựng lớp học thân thiện là một sự sáng tạo phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh. Nó tạo cho các em nhận thức về cái đẹp và có ý thức trường lớp thêm sạch đẹp. Góp thêm cho lớp học một luồng không khí thân thiện, thoải mái, hăng say trong học tập, rèn luyện kĩ năng sống của các em. Vì vậy tôi đã cùng với phụ huynh, học sinh để tổ chức trang trí lớp học: xây dựng nội quy lớp học; Hộp thư bè bạn; Góc sinh nhật; Góc thiên nhiên, góc cộng đồng.... + Nội quy lớp học tạo cho các em cảm thấy có trách nhiệm khi tham gia xây dựng, giúp các em hiểu rõ và làm theo nội quy một cách tự giác. Nội quy lớp học cần ngắn gọn, cụ thể, dễ hiểu để các em dễ nhớ và dể thực hiện. Tôi gợi ý các em trình bày nội quy lớp học trên mô hình quả bóng bay nhỏ đủ màu sắc, mỗi quả bóng là một nội quy và treo ở chỗ thuận tiện nhất để em nào cũng có thể đọc được, cùng nhắc nhỡ nhau thực hiện cho đúng. Có thể bổ sung, điều chỉnh nội quy sau mỗi năm học và nội quy cũng cần được công bố ở các kỳ họp cha mẹ HS và HS. + Hộp thư bè bạn là nơi để GV và HS trong lớp được chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ, những điều liên quan đến học tập hay trong cuộc sống. Tôi cùng HS dùng giấy bìa cắt thành phong bì ghi tên mình và vẽ thêm những hình ảnh mà các em thích ngoài phong thư. Nếu có bất cứ điều gì muốn chia sẻ với bạn hoặc cô giáo, các em có thể viết thư và bỏ vào hộp thư riêng của bạn, của cô giáo. Tôi yêu cầu HS thường xuyên sử dụng hộp thư này để tạo phong trào và hình thành dần thói quen chia sẻ trong lớp. Cuối mỗi buổi học các thành viên có thể đến tại hộp thư của mình và lấy thư ra đọc và chia sẻ với bạn về nội dung đó. Tuyệt đối không để HS khác đọc thư của bạn khác nếu không được sự đồng ý của bạn. Tôi giao cho ban Đối ngoại phụ trách việc bảo quản và phát hiện những rách rời, hỏng hóc của các hộp thư để cùng sửa chữa. + Hộp thư Điều em muốn nói: là công cụ giúp học sinh được bày tỏ ý kiến của mình như tình cảm, cảm nhận, mong muốn, đề nghị hoặc bất cứ điều gì mà các em muốn nói về thầy cô, cha mẹ, điều kiện học tập, sinh hoạt và các hoạt động vui chơi,...mà các em không dám nói trực tiếp. Tôi đã tận dụng hộp bánh thải ra trang trí thêm những hình ảnh vui nhộn cho hộp thư và đặt nó tại vị trí thuận tiện trong lớp, vừa tầm với của học sinh. Tốt nhất HĐTQ và GV nên mở hộp thư hàng ngày để đảm bảo cập nhật và giải quyết kịp thời những vấn đề mới phát sinh. GV lưu ý, những vấn đề mang tính cá nhân thì trao đổi với cá nhân, những vấn đề mang tính chất tập thể thì cần có sự trao đổi, bàn bạc trước lớp để tìm ra phương án giải quyết. 7
+ Góc sinh nhật: giúp cả lớp cùng biết được sắp đến sinh nhật của bạn nào. Tôi cho HS trang trí góc sinh nhật bằng hình vẽ quà tặng ngộ nghĩnh đáng yêu; ghi tên và ngày tháng năm sinh của từng bạn. Một nhóm sẽ phụ trách phần tổ chức sinh nhật cho các bạn trong nhóm đó. Việc tổ chức không cần cầu kì, HS có thể chỉ nói lời chúc mừng vào ngày sinh nhật bạn, hay đơn giản là thông báo với cả lớp là hôm nay sinh nhật bạn và hát tặng bạn một bài hát.,... GV gợi ý học sinh sử dụng các công cụ khác (ví dụ: hộp thư bè bạn.) để thể hiện tình cảm với bạn mình trong ngày sinh nhật của các em. + Góc thiên nhiên: dùng để trưng bày những loại cây cảnh độc đáo, cây hoa đẹp nhất của HS đem đến. Đầu năm tôi khuyến khích mỗi em có thể tự trồng và đem đến lớp một chậu cây đặt vào góc thiên nhiên và tự mình chăm sóc. Nhằm mục đích giáo dục các em yêu thích cây xanh và tích cực trồng cây xanh tạo không khí trong lành. + Góc thư viện: là nơi cung cấp các tài liệu tham khảo bổ sung nguồn thông tin của các môn học, chia sẻ các câu chuyện, sách báo....Tôi khuyến khích các em sử dụng, chia sẻ với nhau vào các giờ ra chơi, tiết học ngoại khóa và tự bổ sung thường xuyên số sách, báo, truyện để góc thư viện đa dạng về số bản sách, phong phú về nội dung tham khảo. + Góc cộng đồng: là nơi trưng bày những sản phẩm địa phương làm ra. Nơi để giáo dục các em biết giữ gìn bản sắc dân tộc. Tôi gợi ý để HS tự tìm tòi các sản phẩm thủ công nghiệp, đồ dùng mĩ nghệ, tranh ảnh làng nghề đem đến để cùng chia sẻ với bạn. Các em có thể thay thế, bổ sung các sản phẩm theo mùa vụ để thêm sinh động. + Góc học tập: là nơi để tài liệu hướng dẫn học, đồ dùng học tập, phiếu bài tập, tranh ảnh minh họa cho các bài học.... cần thiết mà giáo viên và học sinh sưu tầm, chuẩn bị cho các tiết học trên lớp. Ngoài ra đây cũng là nơi trưng bày các sản phẩm, kết quả học tập của các em. Các sản phẩm có thể bổ sung, thay thế thường xuyên theo từng tuần, tháng, chủ điểm của nhà trường. Tôi giao cho các thành viên trong ban Học tập quản lí và sắp xếp gọn gàng góc này. Giải pháp 4: Hình thành cho HĐTQ học sinh các kĩ năng điều hành hoạt động. Để đáp ứng được yêu cầu cũng như cách thức tổ chức các dạy học trong hoạt động của Mô hình trường tiểu học mới. Các giáo viên chủ nhiệm hết sức chú trọng việc hướng dẫn Hội đồng tự quản thực hiện tốt, đầy đủ nhiệm vụ, chức năng của mình thông qua một số bước cụ thể sau: Triển khai cụ thể nhiệm vụ, chức năng tới tất cả các thành viên trong Hội đồng tự quản: Chủ tịch Hội đồng tự quản chịu trách nhiệm quản lí, điều hành toàn bộ hoạt động của lớp. Có trách nhiệm phân công, giao nhiệm vụ và đôn đốc cho các Phó chủ tịch, các trưởng ban sau mỗi giờ học, ngày học. Giám sát, nắm bắt đầy đủ mọi tình hình trong lớp để có đánh giá, nhận xét từng điểm mạnh, điểm yếu qua mỗi ngày học sau đó báo cáo giáo viên chủ nhiệm. Các Phó chủ 8
tịch Hội đồng phụ trách theo dõi, đôn đốc, giúp đỡ các bạn thực hiện các nhiệm vụ được phân công phụ trách. Ví dụ: Nếu phụ trách về học tập thì hàng ngày cùng với Ban học tập kiểm tra việc chuẩn bị đồ dùng học tập, bài học ở nhà, bài học ở lớp của các thành viên trong lớp. Các trưởng ban (Ban học tập; Ban văn nghệ TDTT; Ban đối ngoại ; Ban Vệ sinh Sức khỏe.) có chức năng giao nhiệm vụ, theo dõi, hỗ trợ, giúp đỡ các thành viên trong ban thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá kết quả các hoạt động liên quan. + Kĩ năng giao nhiệm vụ: Tập cho HĐTQ một số câu mẫu khi giao nhiệm vụ. Nhiệm vụ ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, khẩu lệnh dứt khoát... Chủ tịch HĐTQ thì khẩu lệnh và khả năng giao nhiệm vụ cho các ban phải rõ ràng: Ví dụ: Tuần sau, lớp mình tổ chức tuyên truyền về “An toàn khi tham gia giao thông”. Mình phân công như sau: Ban Vệ sinh Sức khỏe chuẩn bị và sắp xếp, trang trí lớp học theo chủ đề An toàn giao thông. Ban Học tập chuẩn bị nội dung, tin bài và hình ảnh minh họa sinh động bài tuyên truyền. Ban Văn nghệ TDTT chuẩn bị một số trò chơi và tiết mục văn nghệ theo chủ đề an toàn giao thông. Ban đối ngoại phụ trách trò chơi và tiếp đón khách đến tham dự tiết học ATGT. Các ban có ý kiến gì không? Nếu không thì chúng ta cùng nhau cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ nhé. Trưởng ban học tập giao nhiệm vụ khi thực hiện hoạt động học. Ví dụ: Mời các nhóm cùng đọc mục tiêu ở tài liệu hướng dẫn học trang..... Hãy nêu lại nhiệm vụ của nhóm mình. Nhóm trưởng hãy tổ chức cho nhóm mình đọc nối tiếp bài trong nhóm. Mời nhóm Hoa Huệ nêu kết quả. Xin mời các nhóm tiếp tục hoạt động. Nhóm trưởng giao nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm câu lệnh rõ, dứt khoát. Nhóm trưởng nói to đủ cho cả nhóm nghe và đúng yêu cầu. Ví dụ: Nhóm trưởng điều khiển các bạn đọc mục tiêu: Mời các bạn đọc mục tiêu. Bạn nào đọc xong thì giơ tay lên.Nhóm trưởng nói: Mình mời bạn Ánh đọc mục tiêu thứ nhất. Mời bạn Bảo đọc mục tiêu thứ hai…. Các bạn trong nhóm mình đọc xong thì giơ thẻ hoàn thành lên để GV biết đến kiểm tra. + Kĩ năng điều hành: Chủ tịch HĐTQ phải có kĩ năng điều hành lớp trải nghiệm kiến thức trong các tiết học, trong các hoạt động tập thể. Điều hành các ban cùng thực hiện nhiệm vụ được giao một cách hiệu quả nhất. Biết điều hành lớp sinh hoạt cuối tuần, sinh hoạt ngoại khóa. Các trưởng các ban phải biết điều hành huy động được toàn thể các thành viên trong ban mình thực hiện chức trách nhiệm vụ được phân công. Nhóm trưởng phải biết tự mình làm thế nào để huy động được sự tham gia của mọi thành viên vào giải quyết nhiệm vụ nhóm và phải tạo ra những tương tác đa chiều giữa các thành viên trong nhóm. Biết tổ chức và quản lí công việc. Hoặc trong các bài khác ngoài nội dung câu hỏi sách 9
giáo khoa khi đã hoàn thành nhóm trưởng phải biết nêu thêm một số câu hỏi để kiểm tra xem các thành viên trong nhóm có nắm được kiến thức hay không. Ví dụ: Bài 18: Luyện tập ( tài liệu Toán 4, tập 1A, trang 68) HĐ1: Chơi trò chơi Nói ngay kết quả tính. Mỗi bạn trong nhóm nghĩ ra một phép tính cộng hoặc trừ có nhớ. Ví dụ: Bạn A nghĩ ra phép tính 3234 + 146 = 3380. Bạn A đố bạn B: 3380 146 = ?, Bạn B không được tính mà phải nói ngay kết quả ( 3380 – 146 = 3234). Các bạn khác trong nhóm làm trọng tài. Lúc này nhóm trưởng điều hành các bạn như sau: Mời các bạn thảo luận theo nhóm 2: Bạn A với bạn B là một nhóm, bạn C với bạn D là một nhóm….Các nhóm hãy tự đố nhau đọc phép tính, nghe bạn đọc và sửa lỗi nếu có cho bạn. Sau khi các nhóm làm xong, nhóm trưởng điều khiến đặt câu hỏi và đố bạn trong nhóm trả lời, sau đó mời bạn khác nhận xét và cuối cùng đi đến ý kiến thống nhất chung cả nhóm . Giơ thẻ hoàn thành báo để chủ tịch HĐTQ kiểm tra, công nhận. + Kĩ năng quan sát: Đây là kĩ năng rất quan trọng, quyết định hiệu quả làm việc của HĐTQ. Muốn nắm bắt được mọi hoạt động đòi hỏi HĐTQ phải có kĩ năng quan sát. Trong giờ học cũng như các hoạt động khác, Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐTQ, trưởng ban cần quan sát chặt chẽ mọi hoạt động, thái độ và việc làm của mỗi thành viên sau đó ghi chép lại để báo cáo. Ví dụ: Trong lúc các bạn đang tìm hiểu mục tiêu thì Chủ tịch HĐTQ phải quan sát, bao quát để nhắc nhỡ các bạn tìm hiểu đúng mục tiêu cần đạt của tiết học hôm đó, tránh hiện tượng các bạn đọc tràn lan sang các hoạt động khác trong tài liệu. Hay khi thực hiện các hoạt động học tập, nếu nhóm nào có nhiều bạn chưa tập trung hoạt động và ngồi nói chuyện, làm việc riêng thì trưởng ban học tập phải nhắc ngay. Trong lúc làm vệ sinh có một số bạn nam đuổi nhau, chơi trò chơi nguy hiểm thì ban Vệ sinh Sức khỏe phải nhắc các bạn kịp thời để tránh tai nạn đáng tiếc xảy ra. + Kĩ năng hướng dẫn, hỗ trợ lẫn nhau: HĐTQ phải biết vận dụng kĩ năng quan sát, phát hiện có vấn đề gì khó khăn thì hướng dẫn, giúp đỡ bạn hoàn thành nhiệm vụ. Ví dụ: Lúc sinh hoạt tập thể giữa giờ ( ca múa, thể dục, trò chơi...) do Liên đội triển khai, ban Văn nghệ TDTT cần quan sát, điều chỉnh một số động tác sai cho các bạn sau khi kết thúc thời gian sinh hoạt. Trong lúc làm bài tập trên lớp, ban Học tập cần quan sát giúp đỡ các bạn gặp khó khăn trong học tập hay tạo những cặp bạn giúp nhau học tập, hỗ trợ nhau khi cần thiết. Khi trong lớp có thành viên bị đau đầu, nôn ói thì ban Sức khỏe cần báo cáo với GV hay đưa bạn xuống phòng y tê để cô y tế chăm sóc sức khỏe cho bạn. + Kĩ năng nhận xét, đánh giá: Sau mỗi hoạt động HĐTQ phải biết hướng dẫn các bạn nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động. Mỗi thành viên trong HĐTQ cần nắm được cách nhận xét đánh giá mẫu của giáo viên. HĐTQ tiếp thu, lắng 10
nghe và thực hiện nhận xét đánh giá bạn trong các hoạt động. Sử dụng lời nhận xét ngắn gọn, chính xác, thân thiện , phù hợp và mang tính động viên, khích lệ sự tiến bộ của bạn, tránh làm bạn bị tổn thương. Sau mỗi lần bạn được đánh giá, nhận xét bạn cảm thấy mình được người khác giúp đỡ mình và sau đó bạn thể hiện thái độ cầu thị, thân thiện và tiến bộ. Ví dụ: Bạn Thảo đã thể hiện rất tốt lời của các nhân vật trong truyện. Xin chúc mừng bạn. Thay mặt lớp, mình xin chúc mừng các bạn đã tổ chức thành công buổi tuyên truyền về An toàn khi tham gia giao thông. Hôm nay bạn Ngọc đã thuyết phục được các bạn trong lớp cùng tham gia giao thông an toàn thông qua bài tuyên truyền ngắn gọn nhưng thực tế và gần gũi. Bạn đã trả lời đúng. Lần sau, bạn cần nói to hơn một chút. Hoặc: Nhóm Bồ Câu hoàn thành bài sớm nhất. Chúc mừng các bạn. + Phần giao lưu nhận xét góp ý cho các thành viên HĐTQ được tổ chức linh hoạt đảm bảo sự thoải mái dân chủ. Trong đó cần lưu ý khơi dậy tinh thần tham gia góp ý chân thành, khách quan nhưng phải đảm bảo không làm tổn thương các thành viên HĐTQ. Tổ chức cho HS nêu các ý kiến, quan điểm của mình về các cách tổ chức hoạt động, thực hành cùng đánh giá và rút ra những bài học trên cơ sở đó giáo viên kết luận và phổ biến rộng rãi. Lắng nghe ý kiến của các bạn trong lớp góp ý cho các thành viên HĐTQ sau một giai đoạn. Hình thức tổ chức có thể trực tiếp hoặc thông qua phiếu điều tra; góp ý qua thư (sử dụng công cụ hộp thư bè bạn). Thực hiện tốt điều này không những giúp HĐTQ có cơ sở điều chỉnh hoạt động nâng cao hiệu quả. Ví dụ: Sau một tháng điều hành lớp của HĐTQ học sinh thì các bạn có thể nhận xét về khả năng điều hành, thái độ, kết quả học tập để bạn phát huy việc đã làm được, khắc phục những điều mình chưa làm được. Nếu tháng sau bạn đó không có sự khắc phục khuyết điểm có thể tổ chức bầu chọn lại bạn khác. Giải pháp 5: HĐTQ học sinh phải biết giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và cuộc sống. Để xây dựng được sự đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau giữa các bạn trong lớp thì vai trò của HĐTQ cũng không kém phần quan trọng. Phần khởi động, sau lời yêu cầu của HĐTQ , ban VN TDTT có thể tổ chức trò chơi cho các bạn. Trò chơi có thể sử dụng ở trong tài liệu hoặc trò chơi do ban tìm tòi ở thực tế.Trước khi chơi, trưởng ban thường đưa ra những giải thưởng thú vị để kích thích sự hứng thú của các bạn. Nhóm nào có sự hợp tác, đoàn kết cao thì chắc chắn sẽ thắng cuộc. Thông qua những giờ giải trí thú vị, học sinh càng thân thiết, quý mến nhau hơn và chắc chắn rằng các em sẽ sẵn sàng giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống. Tôi hướng dẫn và động viên các em trong ban văn nghệ vào những lúc rãnh rổi đến phòng Tin học của trường để cùng nhau lên mạng tìm kiếm những bài hát, những trò chơi tập thể như: đoàn kết, cái trống, đếm sao, cá bơi, giành 11
ghế số 1, tôi là vua, tôi bảo…..vừa phù hợp với chủ điểm vừa tạo không khí vui vẻ, vừa tạo hứng thú cho HS trước khi vào tiết học, cũng như giải tỏa sự căng thẳng mệt mỏi của các em sau mỗi tiết học. Ví dụ: Khi tổ chức trò chơi “ Đoàn kết ”. Quản trò hô : “ Đoàn kết, đoàn kết. ” Các thành viên chơi hỏi lại: “ Kết mấy, kết mấy ? ”. Quản trò hô: “ Kết ba ; hay kết 1 nam 1 nữ ; hay kết 36 chia 9; kết những bạn cùng ở một xóm với nhau trong thôn;........” Qua trò chơi, HS vừa được vui chơi, vừa được ôn luyện kiến thức đã học, vừa kết bạn thân trong đại bàn dân cư. GV vừa giúp ban Văn nghệ TDTT thêm mạnh dạn, tự tin, rèn luyện thêm kỹ năng điều hành lớp vui chơi, văn nghệ, vừa giúp các em thể hiện sự đoàn kết, hợp tác, giúp đỡ nhau để cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thông qua những giờ giải trí thú vị ấy, HS càng thân thiết, quý mến nhau hơn và chắc chắn rằng các em sẽ sẵn sàng giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống. Gải pháp 6: Cho HĐTQ học tập một số ví dụ về những việc đã làm của HĐTQ học sinh để hoạt động có hiệu quả hơn. + Ví dụ 1: Bài giới thiệu của HĐTQ khi có đoàn tham quan đến thăm lớp: Trưởng Ban đối ngoại: Trưởng ban đối ngoại lên phía trước lớp nói lời giới thiệu: “ Lớp 4A kính chào các thầy giáo, cô giáo . Chúng em rất vinh dự và tự hào khi được đón quí thầy cô đến thăm lớp. ”. Chủ tịch HĐTQ học sinh hô: “ Các bạn đứng. ”. Cả lớp đồng thanh: “ Chúng em kính chào các thầy giáo, cô giáo! ”. Trưởng ban đối ngoại: “ Em xin hân hạnh giới thiệu lớp 4A chúng em gồm 33 bạn trong đó có 13 bạn nữ do cô Nguyên Thị ...... chủ nhiệm. Cô giáo của chúng em luôn yêu thương, giúp đỡ và tập huấn cho HĐTQ rất nhiều trong điều hành học tập cũng như các hoạt động khác của lớp. Sau đây em xin mời HĐTQ giới thiệu để quí thầy cô rõ hơn. ”. Chủ tịch HĐTQ đứng dậy và nói : “ Em xin giới thiệu em là Nguyễn Thanh Hải, là Chủ tịch HĐTQ học sinh. Nhiệm vụ của em là theo dõi, quán xuyến mọi hoạt động của các ban. Quản lí sinh hoạt 15 phút đầu giờ, theo dõi chung các hoạt động, tổng kết quả thi đua và điều hành buổi sinh hoạt cuối tuần,... ”. Phó Chủ tịch HĐTQ 1:“ Kính chào quí thầy cô giáo, em tên là Võ Thị Như Quỳnh Phó Chủ tịch HĐTQ học sinh, nhiệm vụ của em là theo dõi, nhắc nhở Ban học tập, Ban VN TDTT. Em luôn thực hiện tốt nhiệm vụ của ban mình…”. Phó Chủ tịch HĐTQ 2: “Xin chào các thầy cô giáo, em là Phạm Nguyễn Thị Phương Hà Phó Chủ tịch HĐTQ học sinh. Nhiệm vụ của em là theo dõi, nhắc nhở ban Đối ngoại, chăm sóc sức khỏe cho cả lớp. ”. Trưởng ban Học tập: Em là Lê Võ Thị Phương Linh Trưởng ban học tập. Nhiệm vụ của em là nhắc nhở các bạn tự giác trong học tập, giúp đỡ các bạn gặp khó khăn trong học tập để cùng nhau tiến bộ…”. 12
Trưởng ban VN TDTT: “ Em tên là Nguyễn Thị Phương Hà Trưởng ban VN TDTT. Nhiệm vụ của em là nhắc nhở các bạn tham gia phong trào VNTDTT của lớp, trường. Ngoài ra, chúng em còn đem đến lời ca tiếng hát, trò chơi đầu tiết học. Tập các bài hát của Đội, tổ chức cho các bạn thi đấu cờ vua, chơi cầu lông, tập thể dục giữa giờ.”. Trưởng ban Vệ sinh Sức khỏe: “ Em tên là Nguyễn Tiến Đạt Trưởng ban Vệ sinh Sức khỏe. Nhiệm vụ của ban em là đôn đốc nhắc nhở các bạn vệ sinh lớp học, cá nhân, vệ sinh chung. Theo dõi về sức khỏe nếu trong lớp bạn nào có vấn đề về sức khỏe thì đưa bạn lên phòng y tế của trường hoặc chạy đi báo với cô y tế chăm sóc ”. Trưởng ban Đối ngoại: “ Em tên là Trần Bảo Khánh trưởng ban Đối ngoại. Nhiệm vụ của ban em là đón tiếp và giới thiệu khách tham quan. Em giới thiệu về lớp, về các ban trong HĐTQ, giới thiệu về góc học tập, góc thiên nhiên.”. Chủ tịch HĐTQ học sinh: “ Tiếp theo xin mời quí thầy cô giáo tham quan lớp học thân thiện của chúng em: Đây là bảng Hội đồng tự quản học sinh gồm có 1 Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch và 4 ban. Đây là Hộp thư bè bạn, nơi chúng em muốn trao đổi, tâm sự với bạn bè và cô giáo. Còn đây là Nội quy lớp học ghi những điều quy định của lớp để chúng em cùng nhau thực hiện. Đây là Góc sinh nhật nơi chúng em gởi những lời chúc mừng các bạn thêm tuổi mới. Góc thiên nhiên nơi chúng em thỏa sức trồng và chăm sóc những loại cây cảnh độc đáo, cây hoa đẹp nhất để làm cho lớp học như một thảo nguyên xanh. ”. Trưởng ban đối ngoại: “ Em xin cảm ơn quý thầy cô đã đến thăm lớp. Chúng em sẽ cố gắng hơn nữa để lần sau khi trở lại thăm lớp thầy cô sẽ có nhiều niềm vui bất ngờ hơn. ”. Cả lớp (Vỗ tay, chào) : “ Chúng em kính chào các thầy cô giáo. Hẹn gặp lại. ”. + Ví dụ 2: Chủ tịch HĐTQ tổ chức một tiết sinh hoạt cuối tuần như sau: Chủ tịch HĐTQ: ( Lên phía trước lớp học và nói) “ Em xin chào các thầy cô giáo cùng toàn thể các bạn. Em xin tự giới thiệu em là Nguyễn Thanh Hải Chủ tịch HĐTQ học sinh lớp 4A. Em xin trân trọng cảm ơn các thầy cô đến thăm và dự giờ sinh hoạt lớp cùng chúng em. Các bạn hãy dành một tràng pháo tay thật lớn để chào đón các thầy cô giáo đến với lớp mình nào! ” Chủ tịch HĐTQ ( Nói tiếp): “ Bây giờ chúng mình cùng vào giờ sinh hoạt lớp nhé! Để đánh giá các hoạt động của lớp chúng ta trong tuần vừa qua, mình mời đại diện các ban báo cáo hoạt động của ban mình.” Ban học tập: ( Lên báo cáo) “ Ban Học tập của chúng mình theo dõi được trong tuần vừa qua các bạn rất hăng say học tập, không có bạn nào bị phê bình. Các nhóm đã tích cực hoạt động để cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập, tiêu biểu có nhóm Chim Non , Sơn Ca, Chích Bông. Song vẫn còn có bạn Mai thực hiện chưa đúng phép cộng, phép trừ có nhớ và giải toán về tìm số trung bình cộng. Nhưng hàng ngày trong giờ ra chơi, nhóm trưởng đã hướng dẫn giúp đỡ và bạn đã biết cách thực hiện phép cộng, phép trừ và giải toán rồi đấy.” 13
Chủ tịch HĐTQ ( Nói tiếp): “ Cảm ơn bạn, bây giờ mời ban VN TDTT lên báo cáo.” Trưởng ban VNTDTT( Lên báo cáo): “ Ban VN TDTT của chúng mình vẫn duy trì tốt mọi hoạt động và tập múa hát xong bài “ Em làm kế hoạch nhỏ; Khăn quàng thắp sáng bình minh” để biểu diễn trong giờ Múa hát tập thể. Tập luyện hai bài múa dân vũ do Cô TPT Đội triển khai.” Chủ tịch HĐTQ ( Nói tiếp): “ Cảm ơn bạn, bây giờ mời ban Vệ sinh – Sức khỏe lên báo cáo.” Trưởng ban Vệ sinh Sức khỏe ( Lên báo cáo ): Ban lao động của chúng tôi đã theo dõi vệ sinh chung của cả lớp. Vệ sinh sạch sẽ mọi lúc mọi nơi.” Chủ tịch HĐTQ ( Nói tiếp): “ Cảm ơn bạn, bây giờ mời ban Đối ngoại lên báo cáo.” Trưởng ban Đối ngoại ( Lên báo cáo ): Trong tuần qua, nhóm mình đã giao lưu với các em nhỏ ở lớp 1 trong tiết Hoạt động cuối tuần. Các em rất thích nghe các anh chị hát, kể chuyện, đọc thơ,.... Chủ tịch HĐTQ ( Nói tiếp): “ Cảm ơn các bạn. Như vậy là chúng ta đã nghe các ban tổng kết, đánh giá các hoạt động trong tuần rồi, mình thấy các bạn theo dõi rất sát sao, mình cũng hoàn toàn nhất trí với ý kiến của các bạn. Tuy vậy, mình vẫn muốn nghe thêm một số ý kiến của các bạn khác trong lớp.” Mời bạn Gia Huy: “ Mình xin có ý kiến: trong nhóm mình có bạn Huỳnh lười học và hay quên đồ dùng học tập, mình nhắc mãi rồi mà không được. Bạn giúp mình với.” Chủ tịch HĐTQ: “ Bạn Huỳnh ơi, bạn có biết, nếu không chú ý nghe cô giảng bài, lại lười học nữa thì bố mẹ, thầy cô và các bạn sẽ như thế nào? ” Huỳnh: Không chú ý nghe cô giảng bài, lười học thì kết quả học tập kém hơn các bạn sẽ làm cho thầy cô và cha mẹ buồn. Chủ tịch HĐTQ: “ Mình mong rằng bạn sẽ cố gắng để thầy cô và cha mẹ không buồn vì bạn nhé. Bắt đầu từ hôm nay mình giao cho bạn Thanh Minh cây toán của lớp và cũng là người ngồi cạnh tạo thành “ Đôi bạn cùng tiến” sẽ giúp đỡ Huỳnh trong các hoạt động học tập. Và mình mong các bạn trong nhóm sẽ giúp đỡ bạn bằng cách thường xuyên kiểm tra sách vở, đồ dùng và báo lại với cô giáo để cô giáo trao đổi với bố mẹ bạn ấy hướng dẫn bạn chuẩn bị bài vở cẩn thận từ ở nhà.” Ngọc Ánh: “ Tớ có ý kiến như thế này. Tớ thấy lớp mình tuần vừa qua có bạn Võ Nhi hai lần đi học muộn.” Chủ tịch HĐTQ: “Mình mời Thành Phong chia sẻ với các bạn vì sao bạn đi học muộn? Võ Nhi: Bố mẹ mình đi làm xa, mình ở với ông bà nên không ai gọi mình dậy đi học, thỉnh thoảng xe đạp của mình hay bị hỏng giữa đường nên đến trường muộn.” 14
Chủ tịch HĐTQ: “ Các bạn có sáng kiến gì cho Võ Nhi để bạn đi học được đúng giờ không? ” Ngọc Ánh: “ Theo mình bạn nên đặt chuông báo thức.” Minh : “ Theo mình bạn nên bảo bố mẹ mua cho bạn một chiếc điện thoại để gần đến giờ đi học thì bố mẹ bạn gọi về nhắc bạn.” Chủ tịch HĐTQ: “ Mình nhất trí với ý kiến của các bạn. Ngoài các ý kiến đó ra theo mình bạn nên tâm sự với bố mẹ để bố mẹ nhờ ông bà hoặc hàng xóm sửa lại xe cho bạn. Mình mong Võ Nhi hãy cố gắng đi học đúng giờ để không làm ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp cũng như việc học tập của bạn nữa nhé.” Võ Nhi: “ Mình cảm ơn các bạn.” Chủ tịch HĐTQ: “ Bây giờ thì chúng mình cùng thảo luận để xây dựng phương hướng cho tuần học mới. Mình xin tóm tắt lại các công việc cần làm trong tuần tới như sau: Thứ Nội dung công việc Trách nhiệm Hai Tham gia KNS tại tiết chào cờ đầu tuần Bạn Hoàng, Diễm Ba Kiểm tra môn Tiếng Việt Trưởng ban học tập Tư Tập các bài hát múa của Đội Ban Văn nghệ Năm Ôn Nghi thức đội, bài thể dục giữa giờ Ban TDTT Sáu Tổng vệ sinh, trang trí lớp học Ban Lao động. Chủ tịch HĐTQ: “ Chúng mình cùng thực hiện tốt kế hoạch vừa xây dựng nhé. Để kết thúc buổi sinh hoạt lớp hôm nay mời ban văn nghệ lên tổ chức cho các bạn hát múa bài dân vũ do Liên Đội triển khai nhé.” Trưởng ban Đối ngoại ; ( Lên phía trước, nói lời cảm ơn) “ Tiết sinh hoạt cuối tuần của lớp chúng em đến đây kết thúc. Mình cảm ơn các bạn đã phối hợp với mình rất tốt trong tiết sinh hoạt này. Em cảm ơn các thầy cô giáo đã đến thăm và dự tiết sinh hoạt với lớp chúng em.” 3. Kết quả đạt được Qua một thời gian thực hiện, ban HĐTQ của lớp tôi chủ nhiệm đã đi vào nề nếp, vào khuôn khổ, các em đã biết công, biết việc. Biết nêu cao tinh thần tự giác, tự học, tự quản, tự trọng, tự tin tự đánh giá, tự hợp tác tự rèn luyện kỹ năng.Vận dụng kiến thức dã được trải nghiệm trong các tiết học vào thực tiễn rất tốt. HĐTQ biết điều hành lớp tham gia các hoạt động. Việc thành lập ban HĐTQ nhanh nhẹn, năng nỗ là hết sức quan trọng và rất cần thiết vì nó có thể thay GV điều hành lớp tham gia tất cả các hoạt động trong nhà trường. Mặt khác giúp các em phát triển lòng khoan dung, sự tôn trọng, bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau. Một số điểm nổi bật của Hội đồng tự quản trong điều hành, quản lí lớp là: nói to, rõ ràng ; Câu lệnh khi giao nhiệm vụ và hướng dẫn bạn cụ thể, dễ hiểu ; Tác phong linh hoạt, nhanh nhẹn...Từ việc thành công bước đầu của Hội 15
đồng tự quản dẫn đến chất lượng lớp thay đổi rõ rệt: Học sinh tự tin, không khí học tập trong lớp tự nhiên, nhẹ nhàng, thân thiện. Sự tương tác giữa giáo viên với học sinh và giữa học sinh với học sinh diễn ra thường xuyên. Qua đây giúp các em có ý thức chủ động trong việc tham gia các hoạt động, giảm bớt sự lệ thuộc vào các thầy, cô giáo. Các em có nhiều cơ hội để phát huy khả năng của mình trước tập thể. Qua khảo sát ý kiến của các bạn trong lớp về mức độ hoàn thành công việc của HĐTQ . Kết quả khảo sát từ tháng 8/2016 đến tháng 4/ 2017 như sau: Mức độ hoàn thành công việc Chức danh Rất tốt Tốt Bình thường Chưa tốt TS % TS % TS % TS % CTHĐTQ 20 60.6 9 27.3 4 12.1 0 PCT 18 54.5 9 27.3 6 18.2 0 Các trưởng ban 19 57.6 10 30.3 4 12.1 0 III. PHẦN KẾT LUẬN 1. Ý nghĩa của đề tài, sáng kiến, giải pháp: Việc thực hiện triển khai quản lí tổ chức lớp học theo mô hình HĐTQ đã bước đầu làm thay đổi nhận thức của giáo viên về đổi mới PPDH, làm thay đổi nhận thức và cách làm truyền thống trong quản lý học sinh một chiều theo nội quy cứng nhắc bắt buộc tuân theo một chiều. Góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Học sinh nhanh nhẹn, linh hoạt, tự tin, tự giác, tự trao đổi trong các giờ học. Hội đồng tự quản có năng lực điều hành nhóm, lớp hoạt động một cách tích cực, chủ động, sáng tạo, tạo nên một môi trường lớp học sôi động, thân thiện và hiệu quả. Việc thành lập ban Hội đồng tự quản học sinh nhanh nhẹn, năng nỗ là hết sức quan trọng và rất cần thiết vì nó có thể thay GV điều hành lớp tham gia tất cả các hoạt động trong nhà trường. Mặc khác giúp các em phát triển lòng khoan dung, sự tôn trọng, bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau. Học sinh rất thích học theo mô hình này, các em trở nên mạnh dạn, tự tin, không còn nhút nhát rụt trè như trước nữa. Đặc biệt, HS chậm tiến giảm hẳn đó là nhờ sự hợp tác, đoàn kết, giúp đỡ giữa học sinh với học sinh rất cao ở trong các nhóm và thể hiện rất rõ trong từng tiết học. Qua quá trình thực hiện, bản thân rút ra được một số bài học kinh nghiệm: Giáo viên cần chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh khi các em tham gia Hội đồng tự quản, những lợi ích có thể có của Hội đồng tự quản học sinh tới công việc của chính các em trong nhà trường với những vai trò, trách nhiệm mà các em cùng chia sẻ, gánh vác. Nhằm giúp Hội đồng tự quản học sinh hoạt động có hiệu quả, giáo viên cần bồi dưỡng những kĩ năng cần thiết cho Hội đồng tự quản học sinh, các kĩ năng 16
cần có của Chủ tịch , Phó chủ tịch và các trưởng ban trong Hội đồng tự quản học sinh. Giáo viên vận dụng kinh nghiệm của bản thân, đồng nghiệp để hướng dẫn tổ chức hoạt động cho Hội đồng tự quản học sinh. Thường xuyên rút kinh nghiệm về nội dung hoạt động của Hội đồng tự quản học sinh với sự tham gia của giáo viên, phụ huynh và học sinh trong lớp. Giáo viên thường xuyên giám sát, hỗ trợ Hội đồng tự quản học sinh, đồng thời động viên, khuyến khích nhiều học sinh mạnh dạn tham gia ứng cử vào Hội đồng tự quản học sinh . Xây dựng lớp học thân thiện thúc đẩy Hội đồng tự quản học sinh làm việc có hiệu quả. Xây dựng tập thể lớp đoàn kết, trung thực, biết giúp đỡ lẫn nhau. Luôn làm mới Hội đồng tự quản học sinh về nội dung và cơ cấu tổ chức nhân sự, mỗi năm học cần kiện toàn tổ chức Hội đồng tự quản học sinh ít nhất hai lần. Theo dõi, đánh giá học sinh và ghi nhật kí đánh giá. Khen thưởng kịp thời cuối học kì 1, cuối năm học và khen thưởng đột xuất với những cá nhân có đóng góp tích cực, hiệu quả tốt cho Hội đồng tự quản học sinh. 2. Kiến nghị, đề xuất. Đề nghị nhà trường tăng cường kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả việc thực hiện sáng kiến này tới tất cả các lớp trong toàn trường. Đôn đốc công tác rèn luyện, bồi dưỡng cho Hội đồng tự quản về năng lực, trình độ điều hành, quản lí lớp. Xây dựng các Hội đồng tự quản mạnh về mọi mặt góp phần lớn trong công tác phát triển giáo dục nhà trường. Liên Đội thường xuyên tổ chức cuộc thi Hội đồng tự quản học sinh tài năng, nhanh nhẹn để động viên, khích lệ các em tham gia vào Hội đồng tự quản học sinh hiệu quả hơn. Trên đây là đề tài sáng kiến của bản thân đã đầu tư nghiên cứu và đúc kết được qua quá trình giảng dạy năm nay và tiếp tục áp dụng trong các năm tiếp theo. Kính mong được sự đóng góp của Hội động khoa học các cấp để tôi có thêm kinh nghiệm áp dụng vào công tác chủ nhiệm lớp có hiệu quả cao hơn. 17