Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nhằm phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản học sinh theo Mô hình trường học mới VNEN

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giúp Hội đồng tự quản lớp mạnh dạn, tự tin, nâng cao về năng lực quản lý, giám sát,bao quát, điều hành các hoạt động của lớp. Giúp học sinh có tinh thần hợp tác và đoàn kết giữa học sinh với học sinh. Giáo dục, rèn luyện các em có kĩ năng, kinh nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ trong nhà trường và trong cuộc sống hàng ngày. Giáo viên chủ nhiệm nắm được những kiến thức cơ bản để hướng dẫn cho các em, tổ chức thành lập, rèn luyện được Hội đồng tự quản về mọi mặt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nhằm phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản học sinh theo Mô hình trường học mới VNEN

A. PHẦN MỞ ĐẦU: I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Một năm bắt đầu từ mùa xuân, đời người bắt đầu từ tuổi trẻ”. Thế hệ trẻ chính là thế hệ tương lai của đất nước. Chính vì vậy, Nhà nước ta xem Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nghề không cho phép tạo ra “phế phẩm”. Cấp Tiểu học là bậc nền tảng, là nền móng cho hệ thống giáo dục, đặt cơ sở ban đầu cho sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh , tạo ra những con người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp, phát triển toàn diện về năng lực, đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp xây dựng công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Tại Hội nghị lần thứ II Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã khẳng định: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp Giáo dục và Đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng phương pháp tiên tiến, phương pháp hiện đại vào quá trình dạy – học”. Vậy lam thê nao đê đ ̀ ́ ̀ ̉ ổi mới phương pháp giáo dục và áp dụng được phương pháp tiên tiến, hiện đại vào quá trình dạy học? Làm thế nào để đào tạo được nhưng ng ̃ ươi chu t ̀ ̉ ương lai cua đât n ̉ ́ ước co đu đ ́ ̉ ức lân tai? Lam thê ̃ ̀ ̀ ́ ̉ ự nghiêp giao duc mang lai hiêu qua tôt? Đây chinh la trach nhiêm nao đê s ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ̀ ̃ ̣ ̉ ́ ̉ ững người lam công tac giao duc, đăc biêt la chung cua toan xa hôi, cua tât ca nh ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̉ cua ng ươi giao viên ng ̀ ́ ười trực tiếp giảng dạy và thường xuyên tiếp xúc, gần gũi nhiêu nhât v ̀ ́ ơi cac em hoc sinh.Vì v ́ ́ ̣ ậy, trong nhà trường, người GV đặc biệt là GVCN có vai trò, chức năng và nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ với mục đích là đào tạo con người phát triển toàn diện để phục vụ cho sự tiến bộ xã hội, nhất là trong một thời đại hội nhập kinh tế, thời đại công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay. Ngay từ buổi đầu tiên cắp sách tới trường, ước mơ trở thành cô giáo đã nhen nhóm trong tôi. Tôi đã nuôi dưỡng ước mơ ấy trong suốt quãng đời học sinh của mình để rồi đến một ngày đáng ghi nhớ nhất trong cuộc đời ngày 5/9/1994, ước mơ của tôi đã trở thành hiện thực, tôi chính thức được trở thành cô giáo. Hai mươi hai năm trong nghề là hai mươi hai năm tôi làm công tác chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy, lương tâm của nhà sư phạm đã mách bảo tôi phải cố gắng phấn đấu, nỗ lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Là một giáo viên đứng trên bục giảng, tôi hiểu hơn ai hết về vai trò và trách nhiệm của mình. Các em hoc sinh tiểu học ngây thơ, hồn nhiên, trong trắng như tờ giấy 1
trắng. Tôi vô cùng tự hào khi mình được là người đầu tiên cầm bút viết lên tờ giấy trắng đó. Với tôi có lẽ không có bằng khen, giấy khen nào có ý nghĩa hơn sự tiến bộ, sự trưởng thành của học sinh, sự tin tưởng của cha mẹ các em. Sự trưởng thành của các em chính là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi người thầy như chúng tôi : Nếu ai bảo lớn khôn rời khỏi tổ Chim bay đi trơ lại những cành cây Tôi sẽ bảo: chính niềm vui ở đó Từ cành kia, chim vạn hướng tung bay. Vì vậy, việc giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ trở thành con người phát triển toàn diện, trở thành những người công dân tốt, thành người tài giỏi, có ích cho xã hội là nhiệm vụ chung của tất cả mọi người, đặc biệt là những người làm công tác giáo dục. Vậy, muốn làm tốt được điều đó thì ngoài việc tâm huyết với nghề, yêu thương học sinh, người thầy còn phải luôn luôn đổi mới phương pháp giáo dục, áp dụng phương pháp tiên tiến, phương pháp hiện đại vào quá trình dạy và học. Dự án Mô hình Trường học mới VNEN là Dự án về Giáo dục nhằm xây dựng và nhân rộng kiểu mô hình nhà trường tiên tiến, hiện đại, phù hợp với mục tiêu phát triển và đặc điểm của Giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy và học theo mô hình VNEN, các Sở Phòng Giáo dục đang thực hiện dạy thử nghiệm mô hình trường học mới cho một số trường trên toàn quốc. Mô hình trường học mới VNEN giúp học sinh rèn phương pháp tự học, tự giác, tự quản, tự trọng, tự tin, tự đánh giá, tự hợp tác, tự rèn luyện kỹ năng, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú, hiệu quả học tập tốt cho học sinh. Tuy nhiên, mô hình trường học mới này có thành công hay không, điều đó cũng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố mà một trong những yếu tố đó chính là hoạt động của ban Hội đồng tự quản (HĐTQ) lớp. HĐTQ được thành lập vì học sinh và bởi học sinh để đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ và tích cực vào đời sống học đường, khuyến khích các em tham gia một 2
cách toàn diện vào các hoạt động của nhà trường và phát triển lòng khoan dung, sự tôn trọng bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết giữa học sinh với học sinh. HĐTQ học sinh là một biện pháp giáo dục nhằm thúc đẩy sự phát triển về đạo đức, tình cảm và xã hội của học sinh thông qua những kinh nghiệm hoạt động thực tế của các em trong nhà trường và mối quan hệ với những người xung quanh. Vậy làm thế nào để đào tạo được những em trong ban HĐTQ nhanh nhẹn, mạnh dạn, có thể bao quát lớp, có thể điều khiển lớp, điều khiển nhóm được tốt, để tiết học diễn ra nhẹ nhàng, hiệu quả? Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 3B – một lớp học đầu tiên của trường được học Mô hình trường học mới VNEN, tôi đã suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi đồng nghiệp trong trường và các đồng nghiệp trường bạn để có những biện pháp phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản học sinh, góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục chung của đất nước, tôi đã nghiên cứu và chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản học sinh theo Mô hình trường học mới VNEN”. II. MỤC ĐÍCH VIẾT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Giúp Hội đồng tự quản lớp mạnh dạn, tự tin, nâng cao về năng lực quản lý, giám sát,bao quát, điều hành các hoạt động của lớp. Giúp học sinh có tinh thần hợp tác và đoàn kết giữa học sinh với học sinh. Giáo dục, rèn luyện các em có kĩ năng, kinh nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ trong nhà trường và trong cuộc sống hàng ngày. Giáo viên chủ nhiệm nắm được những kiến thức cơ bản để hướng dẫn cho các em, tổ chức thành lập, rèn luyện được Hội đồng tự quản về mọi mặt. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Để góp phần thực hiện đổi mới phương pháp dạy và học theo mô hình VNEN, tôi đã chọn đối tượng nghiên cứu: Vai trò của Hội đồng tự quản học sinh theo Mô hình trường học mới VNEN. IV. THÀNH PHẦN THAM GIA NGHIÊN CỨU: Tác giả đề tài. Học sinh lớp 3 3
V. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT: Lớp 3B của trường năm học 2015 – 2016 VI. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Phương pháp điều tra học sinh trong lớp Phương pháp nghiên cứu lí luận Phương pháp quan sát Phương pháp trò chuyện B. QUA TRINH TH ́ ̀ ỰC HIÊN ĐÊ TAI: ̣ ̀ ̀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN: Mô hình trường học mới VNEN dựa trên kết quả và thành tựu đổi mới Giáo dục Quốc tế. Mô hình trường học mới khởi nguồn từ nước Colombia từ những năm 1995 2000 để dạy học trong những lớp ghép ở vùng miền núi khó khăn, theo nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm. Mô hình này vừa kế thừa những mặt tích cực của mô hình trường học truyền thống, vừa có sự đổi mới căn bản về mục tiêu đào tạo, nội dung chương trình, tài liệu học tập, phương pháp dạy – học, cách đánh giá, cách tổ chức quản lí lớp học, cơ sở vật chất phục vụ cho dạy – học… V ận dụng cách làm của Giáo dục Clombia một cách sáng tạo, phù hợp với mục tiêu và đặc điểm của Giáo dục Việt Nam. Mô hình này đã tăng cường sự hợp tác giữa Giáo viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh; tạo không khí học tập nhẹ nhàng, thân thiện. Học sinh không thụ động mà bắt buộc phải trao đổi,tìm tòi kiến thức với giáoviên và các bạn trong lớp. Điểm nổi bật của mô hình này là đổi mới về các hoạt động sư phạm, một trong những hoạt động đó là đổi mới về cách thức tổ chức lớp học. Thực tế, Giáo dục nói chung và dạy học nói riêng của nước ta hiện nay còn nhiều biểu hiện hạn chế, lạc hậu trước những yêu cầu của nền kinh tế xã hội đang đổi mới và yêu cầu của sự phát triển đất nước. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học nhằm thực hiện chiến lược con người – nhân tố quyết định sự phát triển xã hội là vô cùng bức thiết và quan trọng. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 4
Năm học 2015 – 2016, Trường chúng tôi là một trong bốn trường đầu tiên của huyện tham gia dạy thực nghiệm Mô hình trường học mới VNEN đối với khối 2và 3. Đây là mô hình không những đổi mới về tổ chức lớp học, về trang trí lớp mà quá trình dạy học cũng được đổi mới từ dạy học cả lớp sang dạy học theo nhóm nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, tăng cường phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Lấy học sinh làm trung tâm trong các hoạt động dạy học, giúp các em chủ động, sáng tạo, tự chiếm lĩnh kiến thức và tạo mọi điều kiện tốt nhất để mọi học sinh được tham gia vào quá trình học tập. III. KHẢO SÁT THỰC TRẠNG: 1. Thuận lợi: Mô hình VNEN khi được áp dụng tại trường được rất nhiều sự quan tâm, hỗ trợ của ngành và của chính quyền địa phương. Được nhà trường quan tâm và giúp đỡ, tạo mọi điều kiện tối đa để chúng tôi hoàn thành tốt công việc của mình đúng theo tinh thần VNEN. Cơ sở trường lớp tương đối khang trang. Lớp học có đầy đủ hệ thống quạt, bóng điện, cửa sổ, cửa chính, cung cấp đủ ánh sáng cho các em học tập. Môi trường học tập sạch đẹp, thân thiện. Bản thân giáo viên nhiệt tình, có tay nghề vững vàng và được tham gia lớp tập huấn về phương pháp, nội dung dạy học theo Mô hình VNEN tại Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội. Tài liệu học tập của học sinh được cấp phát về và tài liệu có tranh ảnh rất đẹp, phù hợp với nội dung bài nên thu hút được học sinh học tập. Đa số học sinh ngoan, tự giác, chăm học nên trong quá trình học các em đều rất nhiệt tình, hăng say. Phụ huynh học sinh quan tâm mua sắm đầy đủ sách vở và đồ dùng học tập cho con em mình, quan tâm giúp đỡ giáo viên rất nhiều trong công tác giảng dạy cũng như trang trí lớp. Ngay từ tháng đầu tiên, dưới sự quan tâm sát sao của Ban giám hiệu nhà trường cùng với sự hỗ trợ của toàn thể phụ huynh học sinh của lớp mà việc trang trí lớp học theo Mô hình VNEN của lớp 3B được hoàn tất, tạo môi trường lớp học thêm đẹp và thân thiện. Dưới đây là một số góc trang trí lớp của phòng học 3B: 5
6
7
2. Khó khăn: *Về phía giáo viên: Đây là năm học đầu tiên, giáo viên được trực tiếp tham gia giảng dạy thí điểm Mô hình trường học mới VNEN, cho nên giáo viên cũng chưa quen, còn bỡ ngỡ với phương pháp giảng dạy mới. Giáo viên vừa trải nghiệm, vừa rút kinh nghiệm nên nhiều lúc còn lúng túng, chưa biết làm thế nào để lựa chọn và xây dựng ban HĐTQ của lớp được tốt. * Về phía học sinh: Đây là năm đầu tiên học sinh được tiếp cận với phương pháp học mới VNEN nên các em vẫn còn lúng túng, chưa biết cách học mới là như thế nào? Học sinh hiếu động, chưa biết hợp tác trong khi học nhóm. Một số em còn thụ động, nhút nhát và ngại làm việc, làm việc chậm. Hội đồng tự quản học sinh chưa biết cách điều hành chung cả lớp. Qua tìm hiểu thực trạng học sinh đầu năm học, tôi thấy : a.Các kĩ năng của HS lớp 3B: Tổng số HS Số HS biết Số HS Số HS làm Số HS thụ điều hành mạnh dạn, việc chậm, động, chưa lớp, nhóm tự tin, kĩ chưa biết xử mạnh dạn năng giao lí tình huống tiếp tốt 28 em 2em 2 em 15 em 25 em b. Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm 2015 – 2016 của HS lớp 3B: Môn Tổng số Số HS Điểm Điểm Điểm Điểm học sinh dự kiểm 910 78 56 dưới 5 tra Toán 28 em 28 em 4 em 9 em 8 em 7 em Tiếng 28 em 28 em 3 em 8 em 9 em 8 em 8
Việt Từ những thực trạng trên, tôi đã đưa ra một số giải pháp nhằm phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản học sinh theo mô hình trường học mới VNEN, cụ thể như sau: IV. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN: 1. Đ ổ i m ớ i ph ươ ng pháp d ạ y h ọ ctheo Mô hình tr ườ ng h ọ c m ớ i VNEN: Vậy, đổi mới phương pháp dạy học theo Mô hình VNEN là như thế nào? Phương pháp dạy học theo mô hình VNEN là phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm vừa là giá đỡ, vừa là trụ cột chi phối các hoạt động sư phạm trong nhà trường VNEN. Tổ chức lớp học không chỉ phù hợp với phương pháp của VNEN mà còn tạo ra môi trường sư phạm thân thiện, dân chủ, hợp tác giữa các thành viên trong trường và với cộng đồng. Mô hình VNEN sẽ tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh phát huy tốt nhất các năng lực cá nhân và giá trị đích thực của các em. Kiểu cấu trúc bài học được khuyến khích sử dụng trong mô hình VNEN, đó là tổ chức dạy học thông qua các hoạt động trải nghiệm, khám phá, phát hiện của học sinh gồm một số bước như sau: G ợ i đ ộ ng c ơ , t ạ o h ứ ng thú Tr ả i nghi ệ m Phân tích, khám phá, rút ra bài h ọ c Th ự c hành v ậ n d ụ ng . Để làm tốt các bước này, đòi hỏi bản thân người giáo viên phải tự thiết kế, đạo diễn các hoạt động học tập để giúp HS tự phát hiện kiến thức, phân tích kiến thức và sử dụng kiến thức. Chẳng hạn: Bước 1: Tạo hứng thú cho học sinh: Muốn không khí lớp học vui tươi, kích thích sự tò mò, khơi dậy hứng thú của học sinh về chủ đề sẽ học thì giáo viên phải nghiên cứu thật kỹ tài liệu để lựa chọn hình thức sao cho phù hợp, có thể là: đặt câu hỏi, câu đố vui, kể chuyện, một tình huống, tổ chức trò chơi hoặc sử dụng các hình thức khác….. Từ đó hướng dẫn Ban Hội đồng tự quản điều khiển các bạn. Ví dụ : Bài 5: Ôn tập các bảng nhân và bảng chia ( Tài liệu HD học toán lớp 3 trang 15) 9
Trước khi vào tiết học, trưởng ban học tập tổ chức cho các bạn chơi trò chơi “Truyền điện”. Các em sẽ biết mục đích của trò chơi này nhằm ôn lại những bảng nhân, bảng chia đã học. Thông qua trò chơi này, HS sẽ cảm thấy trò chơi mà mình vừa được tham gia rất gần gũi với bản thân, không chỉ thế trò chơi còn kích thích tính tập trung, nhanh nhẹn, khơi dậysự hứng thú trong học tập, giúp các em muốn tiếp tục được trải nghiệm kiến thức mới. Tuy GV không soạn bài nhưng phải nghiên cứu thật kỹ tài liệu Hướng dẫn học (ba trong một) để đổi mới phương pháp dạy học và tại sao chúng ta lại phải nghiên cứu kỹ tài liệu là vì: + Bản chất của tài liệu là một bản thiết kế “3 trong 1” dùng cho HS, dùng cho cả Giáo viên (GV) trong trường Tiểu học thực hiện theo mô hình trường học mới VEN và cho phụ huynh học sinh có con học mô hình mới này. Với học sinh ( HS), đây là Tài liệu hướng dẫn các em tự học để đạt mục tiêu của từng bài, tiến tới đạt mục tiêu của năm học. Với GV, đây là một bản thiết kế để GV dựa vào đó biết cách tổ chức các hoạt động học tập cho HS, biết cách kiểm tra, biết cách đánh giá kết quả học tập của học sinh, biết tự kiểm soát việc dạy học của chính mình. Còn với phụ huynh học sinh, đây là Tài liệu giúp phụ huynh có cơ sở cụ thể để đồng hành với con mình trong quá trình học tập. + Giáo viên phải nghiên cứu kĩ bài để lường trước những tình huống phát sinh nhằm giúp các em tìm tòi, khám phá bài học + Thông qua tài liệu, căn cứ vào trình độ học sinh của lớp mình, căn cứ vào điều kiện đồ dùng dạy học, lớp học và độ khó của từng yêu cầu bài tập. GV chủ động thay thế, bổ sung hoặc điều chỉnh số lượng bài tập, thay đổi câu hỏi sao cho ngắn gọn, đơn giản hơn. Muốn làm được điều đó, giáo viên phải nắm được trình độ cụ thể của học sinh, hiểu được các yêu cầu, chỉ dẫn hoạt động của tài liệu để kịp thời có những thay đổi điều chình phù hợp. Ví dụ: Bài 16B: Bạn sống ở thành thị hay nông thôn? ( Tài liệu HDH Tiếng Việt 3 trang 86) ở HĐ2: Chơi điền chữ ( logo nhóm ) GV có thể thay thế hình thức khác như: chia lớp thành 3 đội chơi trò chơi “Tiếp sức” ghi nhanh chữ ch hay tr vào chỗ trống. Bước 2: Để dạy học theo mô hình VNEN đạt hiệu quả thì GV phải phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh cùng tham gia vào hoạt động giáo dục của nhà trường như: trang trí lớp theo tinh thần VNEN, trong mỗi hoạt động dạy đều có phần dành cho HS học tại cộng đồng, đó là những hoạt động HS học 10
hỏi ông bà, người thân trong gia đình, những người sống cùng thôn xóm để vận dụng những kiến thức, kỹ năng đã học ở trường vào cuộc sống của chính các em. Bước 3: Ngoài ra, bản thân mỗi GV phải có quyển sổ dự kiến kế hoạch dạy học ghi lại những thành công hoặc những khó khăn vướng mắc khi thực hiện các bước dạy học trên lớp: GV tự học, tự bồi dưỡng, tự chủ, linh hoạt trong phương pháp dạy học. Tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn, các hoạt động chuyên đề của tổ của trường để học tập về đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần VNEN. Trong sinh hoạt tổ chuyên môn kịp thời đưa ra những khó khăn, vướng mắc như: biện pháp để học sinh học nhóm tốt, biện pháp để giúp em nhóm trưởng có thể điều khiển tốt các hoạt động học tập của nhóm, hoặc biện pháp về đổi mới phương pháp dạy học của một hoạt động nào đó ở một bài dạy cụ thể…..trong tổ sẽ cùng nhau thảo luận để tìm ra cách giải quyết tốt nhất. Thường xuyên tự học hỏi qua sách báo, thông tin đại chúng, qua đồng nghiệp thông qua các tiết học tốt, chuyên đề, thao giảng, tự tìm kiếm những thông tin trên mạng nhằm nâng cao tay nghề, tìm ra phương pháp giảng dạy cho phù hợp với đối tượng học sinh. Hàng năm, bản thân đều đăng kí một định hướng đổi mới trong năm học có thể nhân rộng làm tài liệu tham khảo cho các đồng nghiệp. 2. Một số biện pháp giúp HS làm tốt vai trò của Hội đồng tự quản( HĐTQ) của lớp.. 2.1.Người giáo viên phải hiểu “ Hội đồng tự quản học sinh” là gì? Ta thấy, Hội đồng tự quản học sinh là do học sinh với sự hướng dẫn của giáo viên tự tổ chức và thực hiện. “ Hội đồng tự quản học sinh” bao gồm các thành viên là học sinh. Hội đồng tự quản được thành lập là vì học sinh, bởi học sinh và để đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ, tích cực vào đời sống học đường; khuyến khích các em tham gia một cách toàn diện vào các hoạt động của lớp, trường, phát triển tính tự chủ, sự tôn trọng, bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết của học sinh. Tổ chức Bộ máy Hội đồng tự quản học sinh bao gồm: một Chủ tịch Hội đồng tự quản, hai hoặc ba Phó Chủ tịch Hội đồng tự quản và các Ban tham 11
gia Hội đồng tự quản ( Ban học tâp, Ban quyền lợi học sinh, Ban Thư viện, Ban đối ngoại, Ban sức khỏe – vệ sinh, Ban văn nghệ thể dục,..) Quá trình thành lập Hội đồng tự quản học sinh: Thành lập Hội đồng tự quản học sinh đòi hỏi phải có sự tham gia của Giáo viên, Học sinh, Phụ huynh học sinh; khuyến khích phụ huynh học sinh và các tổ chức khác cùng tham gia. Giáo viên cần chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh khi các em tham gia Hội đồng tự quản , những lợi ích có thể có của Hội đồng tự quản học sinh và công việc của chính các em trong nhà trường với những vai trò, trách nhiệm mà các em cùng chia sẻ, gánh vác. Hội đồng tự quản là do học sinh, với sự hướng dẫn của giáo viên tự tổ chức và thực hiện. “Hội đồng tự quản học sinh” bao gồm các thành viên là học sinh. Hội đồng tự quản được thành lập là vì học sinh, bởi học sinh và để đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ, tích cực vào đời sống học đường; khuyến khích các em tham gia một cách toàn diện vào các hoạt động của nhà trường, phát triển tính tự chủ, sự tôn trọng, bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết của học sinh. S ự thay đ ổ i c ủ a t ổ ch ứ c l ớ p h ọ c theo Mô hình VNEN v ớ i H ộ i đ ồ ng t ự qu ả n h ọ c sinh đã thay đ ổ i căn b ả n vai trò, nhi ệ m v ụ c ủ a h ọ c sinh trong t ổ ch ứ c c ủ a mình; th ể hi ệ n đ ượ c tính t ự ch ủ , t ự giác, phát huy sáng t ạ o và tôn tr ọ ng ý ki ế n c ủ a các em nhi ề u h ơ n. Sơ đồ: Tổ chức Bộ máy Hội đồng tự quản học sinh bao gồm: 1 Chủ tịch Hội đồng tự quản, 2 phó Chủ tịch Hội đồng tự quản và các ban tham gia Hội đồng tự quản (Ban học tập, Ban thư viện, Ban quyền lợi HS; Ban đối ngoại, Ban sức khoẻ vệ sinh, Ban văn nghệ thể dục thể thao,…) 12
2.2. Thành lập ban Hội đồng tự quản làm việc có hiệu quả: Nhà trường thông báo tới Giáo viên, Học sinh, Phụ huynh học sinh Lấy ý kiến tư vấn của Giáo viên, Học sinh, Phụ huynh học sinh Xây dựng kế hoạch bầu cử hội đồng Đăng ký danh sách ứng cử, đề cử Ứng cử viên trình bày đề xuất HĐ GV, HS tổ chức bầu cử Chủ tịch và phó chủ tịch được bầu Thành lập các ban của Hội đồng tự quản a. Trước bầu cử: Sau khi hoàn thành bước chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh, giáo viên cùng học sinh thảo luận về cơ cấu Hội đồng tự quản thông thường là 1 chủ tịch, 2 phó chủ tịch. Tuy nhiên số lượng phó chủ tịch tuỳ vào đặc điểm của mỗi lớp, trường học khác nhau. Học sinh, dưới sự định hướng của giáo viên trao đổi về những phẩm chất, năng lực cần có của các bạn trong Hội đồng tự 13
quản. Sau đó học sinh lập danh sách ứng cử và danh sách đề cử để bỏ phiếu bầu Hội đồng tự quản học sinh. Ban kiểm phiếu cũng là học sinh, bao gồm trưởng ban và một số thành viên khác, dưới sự hướng dẫn của giáo viên tiến hành kiểm phiếu b. Tranh cử: Trong quá trình thành lập HĐTQ, giáo viên phải tạo cho học sinh có cơ hội được tự tranh cử vào các vị trí Chủ tịch và Phó chủ tịch, đây là một trong những bước phát hiện HS mạnh dạn, dám nói trước đám đông. Các học sinh trong danh sách ứng cử, đề cử sẽ có thời gian để chuẩn bị phần ứng cử của mình với nội dung: Giới thiệu về bản thân, những mong muốn của em về lớp học, những việc em sẽ làm nếu như em trở thành Chủ tịch Hội đồng tự quản. Đây là một hoạt động nhằm tạo điều kiện cho học sinh được cảm thấy dân chủ, công bằng, bình đẳng và được học cách thuyết trình trước đám đông. Sau khi việc đăng kí hoàn tất, các ứng cử viên nên trình bày các đề xuất có liên quan đến những hoạt động mà các em có thể sẽ thực hiện khi trúng cử. Những hứa hẹn này phải khả thi trong vòng 3 tháng thử nghiệm. Việc lựa chọn Chủ tịch và Phó chủ tịch HĐTQ là vô cùng quan trọng, đây chính là những người giúp GV rất nhiều trong việc quản tất cả các hoạt động của lớp cũng như trong tiết học. Sau đó, HĐTQ tự mời các thành viên tham gia vào các ban do HĐTQ điều hành. Nhưng muốn làm được điều này, đầu năm học sau khi nhận danh sách lớp, GV trao đổi ngay với GV chủ nhiệm của năm học trước để tìm hiểu kỹ về từng học sinh cũng như tình hình học tập của lớp mình như: số lượng học sinh có thành tích xuất sắc, HS năng khiếu, học sinh nhanh nhẹn, mạnh dạn, kĩ năng giao tiếp tốt, nói to, rõ ràng,…Sau khi tìm hiểu xong, GV phải đặt ra những tiêu chí để lớp lựa chọn các bạn trong ban HĐTQ thật chính xác như: Phải nhanh nhẹn, năng nổ Mạnh dạn, tự tin, kĩ năng giao tiếp tốt Có năng khiếu Gương mẫu Có năng lực học tập tốt 14
(Học sinh lớp 3B ứng cử vào Hội đồng tự quản) c. Tiến hành bầu cử: Một học sinh dưới sự hỗ trợ của giáo viên sẽ điều hành bầu cử. Các ứng cử viên lần lượt tranh cử bằng các bài thuyết trình đã được chuẩn bị trước. Giáo viên lưu ý không để học sinh cầm giấy đọc mà chủ động thể hiện khả năng thuyết trình của mình. Ban kiểm phiếu làm việc sau khi các ứng cử viên 15
đã thuyết trình xong. Học sinh nào có số phiếu cao nhất từ trên xuống sẽ trúng cử vào vị trí Chủ tịch và phó Chủ tịch Hội đồng tự quản học sinh. Chủ tịch và Phó Chủ tịch ra mắt trước lớp. 16
(Học sinh lớp 3B bỏ phiếu bầu Hội đồng tự quản) 17
(Hội đồng tự quản lớp 3B ra mắt) 18
2.3. Thành lập các ban chuyên trách: Chủ tịch và phó Chủ tịch Hội đồng tự quản học sinh cùng bàn bạc với giáo viên để quyết định thành lập các ban chuyên trách và thông báo rõ về vai trò của các ban như: Ban học tâp, Ban quyền lợi học sinh, Ban Thư viện, Ban đối ngoại, Ban sức khỏe – vệ sinh, Ban văn nghệ thể dục,… Số lượng các ban tuỳ theo tình hình lớp học và sự thống nhất giữa Chủ tịch, phó Chủ tịch Hội đồng tự quản và học sinh trong lớp quyết định. Hội đồng tự quản cùng giáo viên chủ nhiệm, có sự hỗ trợ của phụ huynh, khuyến khích học sinh đăng kí vào các ban theo nguyện vọng, sở thích. Sau khi thành lập các ban, tiến hành bầu trưởng ban, thư kí và xây dựng kế hoạch hành động, động viên các bạn cùng tham gia hoạt động. Để làm việc có hiệu quả, mỗi ban nên có sự hỗ trợ, tư vấn của một phụ huynh và giáo viên. Có thể nói, quá trình thành lập “Hội đồng tự quản học sinh” đã giúp các em hiểuvà liên hệ được quá trình bầu cử tự do, công bằng và dân chủ của đất nước, của địa phương; giúp học sinh có thể nảy sinh đề xuất những ý tưởng mới của chính các em. Thông qua hoạt động này, học sinh tự giác hơn, phát huy tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo trong quản lý và chỉ đạo những công việc được giao. Hy vọng rằng, mô hình dạy học kiểu mới sẽ ngày càng được nhân rộng để các em học sinh, phụ huynh và các thầy cô giáo được cùng nhau tham gia vào quá trình dạy học đảm bảo theo mong muốn của xã hội về nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong giai đoạn hiện nay. 19
(Hội đồng tự quản cùng các trưởng ban lớp 3B ra mắt) 20