intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết Tập đọc ở lớp Một

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:34

35
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến này là giúp các em đọc đúng tiếng, đọc liền tiếng trong từ, trong câu, đọc đúng ngữ điệu, biết cách ngắt nghỉ hơn trong văn bản thơ, cũng như văn bản văn xuôi. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết dưới đây để nắm nội dung của sáng kiến kinh nghiệm!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết Tập đọc ở lớp Một

  1. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. MỤC LỤC  MỤC LỤC                                                                                                                                      ..................................................................................................................................      1  PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ                                                                                                               ...........................................................................................................      1  I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI                                                                                                              ..........................................................................................................      1  II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG                          .....................      2  III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP                                          ......................................      3  PHẦN II ­  GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ                                                                                               ...........................................................................................      4  I. CƠ SỞ LÝ LUẬN                                                                                                                      .................................................................................................................      4  IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC                                                                                                     .................................................................................................      5  1. Đối với giáo viên                                                                                                                        ...................................................................................................................      5  2. Đối với học sinh                                                                                                                         .....................................................................................................................      5     V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP                                                                                                             ........................................................................................................      5  1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.                                                                 .............................................................      6  2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm                                                               ...........................................................      8  3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.                                     .................................       12  5. Giải pháp thứ năm: Sử dung linh ho ̣ ạt tro ch ̀ ơi hoc tâp: ̣ ̣                                                         ....................................................       20  VI.KẾT QUẢ                                                                                                                                ............................................................................................................................       29  PHẦN III ­ KẾT LUẬN                                                                                                                ............................................................................................................       30
  2. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI           Để giao tiếp với nhau trong xã hội chúng ta thường sử dụng ngôn ngữ  lời nói. Lời nói và chữ  viết là hai phần quan trọng để  giao tiếp hiện đại.  Tiếng Việt là ngôn ngữ  giao tiếp của người Việt làm sao để  hướng tới một  khung giao tiếp trong sáng dễ  hiểu đồng thời tạo sự  hấp dẫn đối với người  đối thoại.         Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu  cho sự  phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể  chất, thẩm mĩ  và các kĩ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã  hội chủ nghĩa, bước đầu xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị  cho học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.         Tiếng Việt là phân môn cơ bản trong chương trình Tiểu học. Qua môn   Tiếng Việt, học sinh biết cách ghép vần, biết cách nói đúng ngữ  pháp đồng   thời biết sử dụng những biện pháp tu từ. Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ vô vùng quan trọng đó   là hình thành 4 kỹ năng: Nghe – nói ­ đọc – viết cho học sinh. Tập đọc là một  phân môn của chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân môn có vị  trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển  kỹ năng đọc, một kỹ năng quan trọng hàng đầu của học sinh ở bậc Tiểu học   đầu tiên. Kỹ  năng đọc có nhiều mức độ: đọc đúng, đọc nhanh (lưu loát, trôi  chảy), đọc có ý thức (thông hiểu được nội dung những điều mình đọc hay còn   gọi là đọc hiểu) và đọc diễn cảm. Những kỹ n ăng này không phải tự nhiên mà  có nên việc dạy học phải có định hướng, có kế hoạch từ lớp 1 đến lớp 5 trong   bậc Tiểu học. Đặc biệt đối với học sinh lớp 1 ­ lớp đầu cấp ­ việc dạy đọc cho các  em thật vô cùng  quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở  lớp  1 thì khi học   các lớp tiếp theo các em mới nắm bắt được những yêu cầu cao hơn của môn  Tiếng Việt. Việc dạy đọc  ở  lớp 1 cũng quan trọng bởi từ  chỗ  các em còn   phải đọc đánh vần từng tiếng đến việc đọc thông thạo được một văn bản là   việc tương đối khó với các em. Mục tiêu của giờ  dạy Tiếng Việt là phải  hướng đến giáo dục học sinh yêu Tiếng Việt bằng cách nêu bật sức mạnh   biểu đạt của Tiếng Việt, sự  giàu đẹp của âm thanh, sự  phong phú của ngữ  điệu trong việc biểu đạt nội dung. Thế nhưng hiện nay,  ở trường Tiểu học,  1/28
  3. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. mặt âm thanh của ngôn ngữ, đặc biệt ngữ  điệu chưa được chú ý đúng mức.   Đó là một trong những lý do cho học sinh của chúng ta đọc và nói chưa tốt.   Đó cũng là ý do khiến cho trong nhiều trường hợp, học sinh không hiểu đúng   văn bản được đọc. Thơ  là một loại tác phẩm văn học được viết theo thể  loại văn vần.   Ngay từ  nhỏ  các em đã được tiếp xúc với những bài thơ, bài ca dao qua các   bài hát ru. Do thể loại văn vần nên thơ dễ nghe và dễ nhớ. Mặt khác, các câu  thơ, các khổ  thơ không chỉ  có hình  ảnh, mà còn chứa nhạc điệu trong đó. Vì  vậy các bài thơ thường được các em đón nhận một cách nhiệt tình. Tuy nhiên,   do mới tiếp xúc với việc học chữ, nên việc đọc với các em còn khó khăn   những đọc thơ cho đúng vần điệu, đúng nhịp của câu thì cần phải có một có  một quá trình rèn luyện nhất định. Trong chương trình Tiếng Việt lớp 1 có rất  nhiều bài thơ  được đưa vào chương trình. Ngay cuối học kỳ  1 đã có những   bài thơ, câu thơ được đưa vào. Sang học kỳ 2, học sinh bắt đầu làm quen với   môn Tập đọc. Trong đó có  đọc các đoạn văn, các bài thơ  ngắn, nhưng nhìn  chung chủ yếu là thơ. Hiện nay, việc đọc các văn bản của học sinh còn sai rất nhiều. nhất là  đọc thơ  các em thường không đọc đúng vần điệu, ngắt nhịp lấy hơi không  đúng nên khi nghe một bài thơ  sẽ  kém thuyết phục. Việc giúp các em đọc   đúng nhất là đọc đúng các bài thơ sẽ làm tăng nhận thức Tiếng Việt của các   em. Đồng thời khi nghe một bài thơ đọc đúng các em sẽ cảm nhận được phần  nào tâm hồn của bài thơ  từ  đó các em hứng thú hơn nữa trong việc học tập   của mình. Vấn đề đặt ra là làm thế  nào để  giúp các em đọc đúng tiếng, đọc liền  tiếng trong từ, trong câu, đọc đúng ngữ  điệu, biết cách ngắt nghỉ  hơn trong   văn bản thơ, cũng như văn bản văn xuôi. Những băn khoăn này chính là lý do  tôi chọn đề tài:“Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh   trong các tiết Tập đọc ở lớp Một”. II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG  DỤNG     1.Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 09 năm 2016 đến tháng 03 năm 2017.    2.Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 1, trường Tiểu học.     3.Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng trong các tiết   Tập đọc ở lớp Một.   2/28
  4. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP          Khi bắt đầu vào học kỳ hai tôi đã tiến hành khảo sát khả năng đọc thơ  của học sinh lớp 1 qua các bài thơ có trong chương trình sách giáo khoa Tiếng  Việt Số lượng Số học sinh Số học sinh Số học sinh học sinh đọc sai âm, vần,   đọc đúng đọc lưu loát dấu thanh 63 10 38 15 100% 15,9% 60,3% 23,8%     Nhìn vào số liệu trên chúng tôi nhận thấy kỹ năng đọc của các em còn chưa  tốt, nhất là đọc thơ. Vào giai đoạn này để đọc được các câu thơ theo đúng là   cả  một vấn đề  rất lớn đối với các em. Vì vậy, việc rèn đọc đúng  học sinh  trong các tiết Tập đọc ở lớp 1 nói chung và đọc thơ nói riêng là một việc làm   rất cần thiết và cấp bách. 3/28
  5. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. PHẦN II ­  GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN          Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ  sở  ban đầu   cho sự  phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể  chất, thẩm mĩ  và các kĩ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã  hội chủ nghĩa.       Trong chương trinh Tiêu hoc môn Tiêng Viêt gi ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ữ môt vi tri đăc biêt quan ̣ ̣ ́ ̣ ̣   ̣ trong.  Mục tiêu của môn Tiếng Việt  ở  trường tiểu học nhằm hình thành và   phát triển  ở học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết để  học tập và giao tiếp  trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học   Tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác của tư  duy. Cung cấp cho học   sinh những kiến thức sơ  giản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ  giản về  xã hội, tự  nhiên và con người, về  văn hóa, văn học của Việt Nam và nước  ngoài. Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong   sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt  Nam xã hội chủ nghĩa.”        Tập đọc là một phân môn có vị  trí hết sức quan trọng trong môn Tiếng   Việt nhất là trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. Đọc thông viết thạo là  một yêu cầu đặt ra với bất cứ  học sinh Tiểu học nào, ngay từ  những ngày  đầu tiên đến trường các em đã phải học đọc mặc dù ở giai đoạn này việc đọc   của các em mới chỉ dừng lại ở mức độ nhận diện kí hiệu chữ viết và giải mã   bằng âm thanh song đây là một giai đoạn rất quan trọng bởi đó là giai đoạn  học sinh phải học để đọc và làm nền tảng cho những giai đoạn tiếp theo, giai   đoạn đọc để học. Càng về sau yêu cầu đặt ra trong việc đọc càng được nâng   cao, từ việc đọc để  hiểu được nội dung văn bản đến việc phát triển kĩ năng   đọc diễn cảm. Dạy học Tập đọc  ở  Tiểu học là một việc làm hết sức có ý   nghĩa trong việc hình thành và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh, nó khẳng   định sự cần thiết cho việc hình thành và phát triển một cách có hệ thống và có   kế hoạch năng lực đọc cho học sinh. Thông qua phân môn Tâp đoc ma trau dôi ̣ ̣ ̀ ̀  ̣ ́ ̣ ̉ ư duy, mở rông vôn hiêu biêt cua hoc vôn Tiêng Viêt, vôn hoc văn va phat triên t ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ̣   ̀ ̣ sinh vê cuôc sông. Bôi d ́ ̀ ưỡng tư  tưởng tinh cam trong sang, yêu cai đep, cai ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́  ̣ ́ ́ ̣ ứng xử tôt trong cuôc sông, yêu Tiêng Viêt.  thiên, co thai đô  ́ ̣ ́ ́ ̣ 4/28
  6. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC Qua nhiều năm giảng dạy và trao đổi với đồng nghiệp tôi đã có những  nhận xét chung về thực trạng dạy học như sau: 1. Đối với giáo viên            Nhìn chung giáo viên tiểu học đều rất coi trọng tiết tập đọc. Giáo viên  đã nghiên cứu phương pháp dạy Tập đọc để  dạy tốt song chưa đi sâu lựa  chọn phương pháp cho phù hợp để  tiết dạy đạt kết quả  cao nhất. Bên cạnh  đó một số giáo viên chưa chú ý và coi trọng tính luyện tập, thực hành của học   sinh. 2. Đối với học sinh Qua nhiều năm dạy học, tôi nhận thấy  ở  Tiểu học các em thường coi   nhẹ  tiết tập đọc vì các em cho rằng tiết Tập đọc là tiết dễ  không phải suy   nghĩ như môn Toán mà chỉ cần đọc trôi chảy, lưu loát là được. Các em cũng  chưa để  ý đến việc đọc của mình như  thế  nào. Một số  học sinh phát âm sai   do thói quen đã có từ trước hoặc do tiếng địa phương. Khi đọc các em còn hay   mắc lỗi ngắt giọng, các em còn ngắt giọng để lấy hơi một cách tuỳ tiện (còn  gọi là ngắt giọng sinh lý). Học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp Một  nói riêng phần lớn các em chỉ biết bắt chước cô một cách tự nhiên. Khả năng  tiếp thu môn học Tiếng Việt của học sinh có nhiều hạn chế so với các môn   Toán hay Tự nhiên Xã hội, một số học sinh đọc chưa được rõ ràng, chưa biết  ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy, nhiều học sinh phát âm chưa phân biệt  rõ phụ  âm đầu  l/n; tr/ch; s/x. Đặc biệt đa số  các em đọc còn ngọng phụ  âm  l/n, đọc ngọng dấu thanh, đọc ngọng các vần. Về kĩ thuật đọc chưa thể hiện   được tình cảm, nội dung mà văn bản đề  cập tới. Nhiều học sinh lúng túng  thiếu tự tin trong việc thể hiện giọng đọc của mình.         Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy tốc độ  đọc và đọc đúng các dòng  thơ, đúng câu thơ của học sinh còn rất hạn chế. Đọc đúng nhịp điệu, đọc hay   các bài thơ sao cho phù hợp là điều khó khăn với học sinh lớp Một.     V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP         Trước tình hình thực tế dạy học để  rèn kỹ  năng đọc thơ  đúng cho học   sinh trong các tiết Tập đọc ở lớp Một. Tôi xin mạnh dạn đưa ra một số giải  5/28
  7. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. pháp hướng dẫn học sinh rèn đọc để nâng cao chất lượng tiết học tập đọc đó   là :          ­ Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.          ­ Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm.         ­ Hướng dẫn học sinh đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.          ­ Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh.         ­ Vận dụng linh hoạt trò chơi học tập.  1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học. Mỗi tiết Tập đọc muốn đạt hiệu quả  cao thì yêu cầu đối với người giáo   viên là phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn   bị những đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài Tập đọc nào, bao giờ  tôi   cũng dành một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh  sáng tác, tìm hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả  muốn gửi gắm trong   tác phẩm. Đọc bài một vài lần để  tìm hiểu cách đọc, dự  đoán trước các tình  huống có thể xảy ra để lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài Tập   đọc học thuộc lòng ở lớp 1 thì chủ  yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tôi luôn  tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ, cách gieo vần, thể loại thơ,.... để từ đó xây dựng  kế  hoạch, lựa chọn hình thức tổ  chức sao cho đạt hiệu quả  cao nhất. Giáo  viên có nghiên cứu kĩ bài trước thì mới cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái  hồn của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm trong bài và phần giảng bài của  giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh hứng thú với bài học.  Để  giúp học  sinh đọc tốt một bài Tập đọc, tôi thường hướng dẫn học sinh chuẩn bị một   cách chu đáo, cụ thể đó là:           ­ Đọc bài trước 1­2 lần.            ­ Tìm xem bài tập đọc có mấy đoạn (khổ thơ), có mấy câu (dòng thơ)           ­ Tìm tiếng có vần mới trong bài.            ­ Tập trả lời miệng các câu hỏi về tìm hiểu nội dung trong bài. Ví dụ: Khi dạy bài Tặng cháu tôi đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị như  sau: Tặng cháu 6/28
  8. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.                                            Vở này ta tặng cháu yêu ta  Tỏ chút lòng yêu cháu gọi là     Mong cháu ra công mà học tập        Mai sau cháu giúp nước non nhà. ­ Đọc thành tiếng 1­2 lần, dùng bút chì ghi số dòng thơ đầu trong bài tập  đọc. ­ Tìm tiếng có vần au trong bài.     + Tìm một số từ có tiếng chứa vần ao, au.                    chim chào mào                                               cây cau   + Nói câu chứa tiếng có vần ao hoặc au.           M: Sao sáng trên bầu trời           M: Các bạn học sinh rủ  nh au đi  học  ­ Học sinh tập trả lời miệng các câu hỏi để tìm hiểu nội dung bài. Phần   tìm hiểu này giúp học sinh nhớ được nội dung bài.   + Bác Hồ tặng vở cho ai?    + Bác mong các cháu làm điều gì? 7/28
  9. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.  Việc chuẩn bị bài kỹ của học sinh như vậy nên ở trên lớp dưới sự gợi   mở, dẫn dắt, hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ  đọc đúng, tiến tới đọc   hay, các em chủ  động trong việc nắm bắt nội dung bài đọc, phát huy được   tính tích cực, chủ động của học sinh trong tiết học.         Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy rằng để  dạy thành công một tiết   Tập đọc, truyền thụ được kiến thức một cách khoa học, sâu sắc giáo viên cần  chuẩn bị kỹ những việc sau:        + Soạn bài cụ thể, chi tiết thể hiện rõ hoạt động của thầy, của trò. Xây   dựng được các phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với các phương  pháp, phương tiện dạy học hiện  đại một cách linh hoạt  để  giờ  dạy nhẹ  nhàng, đạt hiệu quả.         + Nắm chắc yêu cầu rèn đọc ở  từng bài. Đọc kĩ bài Tập đọc sắp dạy,  trao đổi học tập cách dạy của đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh   sẽ mắc phải và cách sửa các tình huống đó.           + Tìm hiểu kĩ nội dung bài để hiểu được các biện pháp nghệ thuật tác   giả đã dùng, từ đó xác định cách đọc đối với từng đoạn, từng bài để  thể  hiện  đúng tình cảm của từng bài.         + Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài Tập đọc, đưa ra thêm những câu   hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung. 2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm ̣ ̃ ̉        Đoc mâu cua giao viên vô cùng quan tr ́ ọng vi muôn hoc sinh đoc đung, đ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ọc   hay giao viên phai gi ́ ̉ ơi thiêu mâu đung. L ́ ̣ ̃ ́ ời đoc mâu cua giao viên nhăm đinh ̣ ̃ ̉ ́ ̀ ̣   hương cho hoc sinh đoc đông th ́ ̣ ̣ ̀ ơi giup hoc sinh nhân th ̀ ́ ̣ ̣ ức đung nôi dung bai ́ ̣ ̀  ̣ ̉ ̣ hoc. Nêu la văn ban nghê thuât con co tac dung kh ́ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ơi gợi hưng thu va s ́ ́ ̀ ự tưởng   tượng cua hoc sinh – giup cac em dê đi vao thê gi ̉ ̣ ́ ́ ̃ ̀ ́ ới cua tac gia, tac phâm d ̉ ́ ̉ ́ ̉ ưới   ̣ ́ môt anh sang hâp dân h ́ ́ ̃ ơn. Vơi văn ban nghê thuât đoc mâu cua giao viên la ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̃ ̉ ́ ̀  ̣ ̃ ̉ đoc diên cam. Con văn ban thông th ̀ ̉ ương đoc mâu la đoc đung. Yêu câu đoc ̀ ̣ ̃ ̀ ̣ ́ ̀ ̣   ̃ ̉ diên cam ch ưa đăt ra v ̣ ơi hoc sinh l ́ ̣ ơp 1 nh ́ ưng việc đọc diễn cảm bài thơ của   Giáo viên là cần thiết. Giao viên biêt khich lê đông viên thì hoc sinh se băt ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̃ ́  chươc gi ́ ọng đọc của Giáo viên. Người Giao viên có gi ́ ọng đo tôt dị ́ ễn cảm,  chuân m ̉ ực thi không co gi đang ngai nêu nh ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ ư hoc sinh băt ch ̣ ́ ước thây cô.  ̀ * Đọc mẫu của GV bao gồm:      ­ Đọc toàn bài: thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm, tạo hứng thú và tâm   thế học đọc cho học sinh.       ­ Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học   sinh nhận xét, giải thích nội dung bài đọc. 8/28
  10. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. ­ Đọc từ, cụm từ: nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh Vấn đề đặt ra trước tiên, để  đọc mẫu tốt, giáo viên cần tìm hiểu và cảm   thụ bài văn, tìm hiểu bối cảnh lịch sử, hoàn cảnh sáng tác, vị trí của tác phẩm,  tác giả... tiếp đến là việc tìm hiểu nội dung, hình thức bài đọc: thể  loại, bố  cục, kết cấu, nghệ thuật. Hiểu được nội dung cảm thụ: cảm thụ sâu sắc, tính  lôgic sẽ  đọc diễn cảm tốt. Giọng đọc hay sẽ  bắt đầu từ  cảm xúc của lòng   mình, người đọc phải nhập vai lúc đó khả  năng truyền cảm người nghe lớn   hơn. Để  xây dựng một tiết học hiệu quả  người Giáo viên cần tổ  chức có  hiệu quả quy trình dạy một tiết Tập đọc .     a. Ổn định tổ chức.     b. Khởi động.  Để không tạo áp lực cho học sinh thì khi bắt đầu vào tiết học, giáo viên   cần linh hoạt, khéo léo và nhẹ nhàng để tạo cho các em có tâm thế, hứng thú   với  tiết học bằng các trò chơi “ khởi động” với nhiều hình thức như: hát một bài   nội dung liên quan đến bài học, chơi trò chơi vận động hoặc ôn lại kiến thức   đã học ở bài trước dưới hình thức trò chơi, thi đua....    c. Giới thiệu bài: Đây là bước rất quan trọng để gây sự chú ý, hứng thú cho học sinh đến   bài học.  Ở  phần giới thiệu bài, tôi thường sử  dụng các hình thức như  : Cho   học sinh quan sát tranh  ảnh, video có nội dung liên quan đến chủ  điểm, liên  quan đến bài học để  kích thích sự  tò mò, thích tìm hiểu của học sinh hoặc   dùng lời nói gợi mở, nêu vấn đề  hướng học sinh cùng tìm hiểu, cùng giải  quyết.  Ví dụ 1: Khi dạy bài  “ Lũy tre”                                         ( Tuần 32­ Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 121)     Để gây cho học sinh sự hứng thú, tập chung đến bài học, phần giới thiệu  bài tôi cho các em xem 1 đoạn video sưu tầm một số cảnh đẹp làng quê Việt   Nam. Qua đó, các em bước đầu biết được đất nước Việt Nam ta có rất nhiều  cảnh đẹp làng quê thanh bình và giản di, các em có  ấn tượng tốt đẹp với   những cảnh đẹp đó và muốn tìm hiểu thêm về những cảnh đẹp của đất nước   mình. Dựa vào đặc điểm của học sinh Tiểu học rất tò mò, thích khám phá mà   giáo viên giới thiệu vào bài rất nhẹ nhàng và tạo cho các em hứng thú với bài  học. Ví dụ 2: Khi dạy bài  “ Kể cho bé nghe”                                         ( Tuần 31 ­ Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 112)         Giáo viên có thể  giới thiệu bài bằng cách yêu cầu học sinh dựa vào sự  quan sát thực tế xung quanh hãy kể công việc của một số người, một số vật   xung quanh mà em biết. Sau đó giáo viên giới thiệu vào bài: “Mỗi người, mỗi  9/28
  11. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. vật xung quanh chúng ta đều có công việc riêng của mình để góp phần tô đẹp  cho cuộc sống….”, bằng cách vào bài trực tiếp nhẹ nhàng như vậy sẽ tạo cho   các em óc tò mò, muốn tìm hiểu mỗi người, mỗi vật xung quanh chúng ta làm  những công việc gì, công việc đó đem lại lợi ích như thế nào. d. Giáo viên đọc mẫu:  Đọc mẫu toàn bài: Nhằm giới thiệu, gây cảm xúc, tạo hứng thú và tâm  thế  học đọc cho học sinh. Khi đọc mẫu, giáo viên cần đọc đúng giọng điệu  của bài,  phát   âm  chuẩn,  ngắt  nghỉ  hơi  đúng,  đọc  đúng  thể  loại văn,  thơ,   truyện kể, nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm, làm chủ tốc độ, điều   chỉnh âm lượng giọng đọc để  tạo sự  hấp dẫn, cuốn hút học sinh chú ý đễn   bài học.    Đọc mẫu câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc“ tạo tình huống” để  học sinh nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc. Đọc từ, cụm từ: Nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học  sinh. Phần đọc mẫu của giáo viên có ý nghĩa rất lớn đối với học sinh trong   việc rèn kĩ năng đọc. Có những học sinh tư  duy tốt, khi nghe giáo viên đọc  mẫu là các em có thể  đã phát hiện ra cách đọc của bài. Do vậy, với mỗi bài  tập đọc, giáo viên cần đọc trước bài, nghiên cứu kĩ bài để có cách đọc bài phù  hợp nhất.  Chẳng hạn với những đoạn văn, bài văn xuôi, câu chuyện kể  thì khi  đọc mẫu giáo viên cần chú ý đến cách ngắt, nghỉ  hơi sau dấu câu, giữa các   cụm từ  dài, nhấn giọng những từ  ngữ  gợi tả, gợi cảm hay phải thay  đổi  giọng cho phù hợp với từng nhân vật trong bài…. Còn với những bài tập đọc là bài thơ, thì khi đọc mẫu giáo viên cần đặc   biệt chú ý đến thể loại thơ, cách ngắt nhịp, cách gieo vần… Ví dụ : Khi dạy bài tập đọc “ Làm anh”                                         ( Tuần 34 ­ Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 139)      Đây là bài thơ viết theo thể thơ 4 chữ, khi đọc diễn cảm bài thơ này giáo  viên cần đọc bài với giọng dịu dàng, âu yếm. Làm anh khó đấy  Phải đâu chuyện đùa // Với em  gái bé  Phải  “người lớn”cơ // Khi em bé  khóc Anh phải  dỗ dành// Nếu em bé  ngã Anh nâng dịu dàng // 10/28
  12. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. Mẹ cho quà bánh / Chia em phần hơn // Có đồ chơi  đẹp / Cũng nhường em luôn //                                Làm anh  thật khó / Nhưng mà thật vui //           Ai yêu em bé / Thì làm được thôi //  Ví dụ : Bài Cái Bống  Cái Bống Cái  Bống/là cái/ bống bang Khéo sảy, khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm. Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa ròng       ­ Đọc toàn bài với giọng đọc nhẹ  nhàng, tình cảm. Đọc ngắt nhịp đúng  ngữ điệu của bài đồng dao theo nhịp 2/2/2; 4/2.        ­ Luyện đọc một số  tiếng, từ  khó: bống bang, khéo sảy, khéo sàng. Như  vậy qua gợi ý bằng câu hỏi, bằng hình ảnh của từ khó, luyện đọc từ khó giúp   các em ghi nhớ đúng từ phát âm đúng.     + Đối với từ : khéo sảy, khéo sàng. Giáo viên gợi mở bằng hình ảnh sau đó  giải nghĩa từ. Học sinh hiểu nghĩa của từ sẽ giúp các em đọc đúng, đọc hay. 11/28
  13. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.                                        sảy                                                         sàng        Tóm lại, việc giáo viên đọc mẫu là rất cần thiết vì muốn học sinh đọc   đúng phải giới thiệu cho các em mẫu đúng. Lời đọc mẫu đúng và hay của   giáo viên có tác dụng định hướng cách đọc cho hoc sinh, đ ̣ ồng thời giúp các  em nhận thức đúng hơn nội dung bài đọc. Nếu bài đọc là một văn bản nghệ  thuật thì lời đọc của giáo viên còn có ý nghĩa khơi gợi hứng thú và tưởng   tượng của học sinh, làm cho các em dễ đi vào thế giới của tác phẩm và thấy  tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Giáo viên cần hướng dẫn để  học   sinh đọc sao cho phù hợp với nội dung chính của bài văn, bài thơ.  Đọc mẫu của giáo viên chính là cái đích, mẫu hình kĩ năng đọc mà hoc sinh ̣   cần đạt được. Do đó yêu cầu đọc thành tiếng của giáo viên phải đảm bảo  chất lượng đọc chuẩn: đọc đúng, rõ ràng, trôi chảy, đọc đủ  lớn, nhanh vừa   phải và diễn cảm. Giáo viên phải  ổn định trật tự, tạo cho hoc sinh tâm th ̣ ế  ngồi đọc, hứng thú nghe đọc và yêu cầu học sinh đọc thầm theo. Khi đọc,   giáo viên đứng  ở  vị  trí bao quát được cả  lớp, không nên đi lại trong khi đọc,  cầm sách mở  rộng, đọc đủ lớn để em hoc sinh xa nh ̣ ất cũng nghe rõ và thỉnh  thoảng mắt phải rời sách nhìn lên học sinh nhưng không làm cho bài đọc bị  gián đoạn. 3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ.        Học sinh lớp 1 chủ  yếu mắc lỗi phát âm sai l­ n, gi­ r, s­ x, ch­ tr ... và   ngọng dấu thanh (thanh ngã, thanh sắc); vần (anh/ăn, ach/ăt). Đối với mỗi bài  giáo viên cần hướng dẫn học sinh   quan sát tranh để  học sinh tìm được từ  đúng phù hợp với nội dung tranh. Sau đó học sinh phát âm tiếng, đánh vần,  phân tích tiếng, từ  mà học sinh hay mắc lỗi.      Ví dụ 1: Bài : Tặng cháu             ­ Khi giảng từ: nước non (sông nước và núi non thường dùng để  chỉ  đất nước, Tổ quốc).                  12/28
  14. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.                                                                             nước non           Giáo viên nên cho học sinh tìm các cặp tiếng, từ như : lòng tốt­ nòng   súng; nước non­ lon giã cua...hoặc nói câu có cả  tiếng có âm l và n như   Bác  thợ nề đang ăn một quả lê/ Bé nói năng thật là lễ phép.       Ví dụ 2: Bài: Ngôi nhà         ­ Luyện đọc tiếng, từ. Giáo viên chú ý luyện phát âm cho học sinh: hàng  xoan, xao xuyến nở, lảnh lót, thơm phức.  Giáo viên gợi mở  bằng câu hỏi,  hình ảnh để học sinh tìm được tiếng, từ khó trong bài.                       hàng xoan                                                  hoa xao xuyến nở    Ngoài ra, giáo viên còn sưu tầm thêm một số hình ảnh để học sinh tìm từ và  luyện đọc.  13/28
  15. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.                                            núi non                                                   lon ton                                                quạt nan                                                   lan can                                    cây chanh                                         bức tranh                    14/28
  16. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.                          cặp sách                                                 xách túi                                        Thầy giáo dạy học                                               bé nhảy dây Để phát âm các tiếng có thanh ngã giáo viên hướng dẫn các em lấy hơi  ra nhẹ  hơn những tiếng có thanh ngã, lưỡi hơi cong, ban đầu để  lưỡi gần  ngạc cứng, môi hơi tròn đọc hơi kéo dài giọng để phát ra tiếng đó. Ngoài việc  hướng dẫn cho các em biết cách phát âm giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự  tin, thường xuyên động viên khuyến khích học sinh, yêu cầu những học sinh   khác không được trêu đùa khi các bạn này đọc bài.          bà đưa võng ru bé ngủ ngon              cô bé trùm khăn  đỏ đã nhớ lời mẹ  dặn Ngoài việc đọc sai lỗi ở âm đầu, một số học sinh còn đọc sai vần, giáo  viên giúp học sinh phân biệt sự khác nhau đó thông qua những ví dụ cụ thể. 15/28
  17. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.                                cái bát                                                      vòng bạc                     quyển sách                                                     viên gạch                         chong chóng                                                   cải xoong  Để sửa cách phát âm sai cho học sinh phải mất nhiều thời gian đòi hỏi  cả  giáo viên và học sinh đều phải kiên trì và cố  gắng. Không chỉ  luyện đọc   cho học sinh trong các giờ  tập đọc mà phải kết hợp luyện trong tất cả  các  môn khác. Ví dụ: Khi học môn Đạo đức, Tự  nhiên và Xã hội, Toán giáo viên  thường gọi những học sinh đọc chậm đứng lên đọc yêu cầu của đầu bài  16/28
  18. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. nhằm giúp các em mạnh dạn, ghi nhớ  mặt chữ  qua đó sẽ  giúp các em đọc  đúng, đọc nhanh trong môn Tập đọc. Ngoài ra ngay cả  trong lúc giao tiếp,   ngoài ra giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự tin vì thực tế những em này rất  ngại đọc bài trước lớp. Giáo viên phân công những em học sinh đọc tốt kèm   học sinh này giúp các em tập phát âm trong những lúc ra chơi. Giáo viên cần   kết hợp với phụ  huynh, hướng dẫn phụ  huynh giúp con sửa những lỗi phát  âm sai. 4.Giải pháp thứ tư: Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh.      Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự  phản ánh con người và thời đại một  cách cao đẹp, thơ  rất giàu chất trữ  tình. Vì vậy khi đọc thơ  cần thể  hiện  được tình cảm của tác giả  gửi gắm trong từ, từng dòng thơ, nhịp thơ  để  truyền cảm xúc đến người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dòng thơ, vần  thơ, thể thơ để thể hiện sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một   công việc không thể thiếu được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp  câu thơ. Thực tế  cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt nh ịp. H ọc sinh tìm được  trong bài có những dấu câu thì ngắt nhịp ra sao. Do vậy khi dạy những bài đọc  thơ ở giai đoạn đầu tôi thường xuyên sử dụng bài giảng điện tử để giúp học   sinh đọc đúng các câu thơ cần chú ý ngắt giọng. Học sinh sẽ  được luyện đọc từng câu rồi đọc nối tiếp nhau cho đến   hết bài. Giáo viên có thể  cho các em dùng ký hiệu đánh dấu vào sách để  khi  đọc không bị quên. Đến giai đoạn sau (khoảng từ giữa học kỳ II trở đi) tôi đã   để học sinh nhìn vào sách và nêu cách ngắt giọng của mình ở  từng câu thơ (vì  những bài thơ của lớp 1 thường là ngắn nên công việc này cũng không chiếm  quá nhiều thời gian trong tiết dạy). Nếu học sinh nói đúng giáo viên công   nhận ngay và cho các em đánh dấu  luôn vào sách. Nếu học sinh nói sai giáo  viên sửa lại cho học sinh.             Đối với các bài thơ  giáo viên cũng phải hướng dẫn cho học sinh bắt   nhịp đúng thì mới thể  hiện được tình cảm của tác giả. Như  chúng ta biết  những bài thơ  trong chương trình lớp 1 đa số  là các bài thơ  có ý nghĩa giáo  dục tình cảm đạo đức, yêu quê hương đất nước, yêu gia đình, bè bạn. Nếu   các em đọc đúng các em sẽ cảm nhận được cái hay, cái đẹp của bài thơ. Khi  ngắt nhịp thơ ta dựa vào cấu trúc ngữ pháp cấu tạo câu, cấu tạo cụm từ. Thơ  lục bát thường ngắt nhịp 2/4 ; 2/6 ; 4/4...         Ví dụ: Bài :             Cái Bống                        Cái  Bống/ là cái/ bống bang // 17/28
  19. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.               Khéo sảy,/ khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm//                       Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn //               Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa ròng //           Khi đọc học sinh thường ngắt mỗi dòng thơ  một lần là do thói quen   nhưng tôi đã sửa lại và hướng dẫn cho các em cách đọc vắt dòng: cuối dòng 1   đọc vắt luôn sang dòng 2, cuối dùng 3 đọc vắt luôn sang dòng 4. Cứ như thế  cho đến hết bài.         Ví dụ: Bài “Kể cho bé nghe” Hay nói ầm ĩ /  Là con vịt bầu// Hay hỏi đâu đâu/  Là con chó vện // Hay chăng dây điện / Là con nhện con // Ăn no quay tròn / Là cối xay lúa //          Có những bài thơ mà phải đọc hết một khổ thơ mới ngắt nghỉ, hay nghỉ  ở mỗi dòng thơ .             Ví dụ : Bài : Mời vào                           Cốc, cốc, cốc ! /                         ­ Ai gọi đó ? /                 Tôi là Thỏ /               ­ Nếu là Thỏ /                  Cho xem tai //                                                 Bên cạnh việc rèn đọc đúng trong các giờ  tập đọc ở  trên lớp thì trong các   tiết tăng cường Tiếng Việt tôi cũng thường đưa ra những câu thơ  hoặc bài  thơ  ngắn để  giúp học sinh luyện đọc và ngắt giọng đúng. Đó là những bài   thơ, bài ca dao trong chương trình sách giáo khoa hoặc một số  bài thơ  ngắn   gọn dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi các em.  Ví dụ :                                                    Hoa sen Trong đầm/ gì đẹp/ bằng sen Lá xanh, bông trắng/ lại chen nhị vàng. Nhị vàng/ bông trắng /lá xanh 18/28
  20. Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một. Gần bùn mà chẳng/ hôi tanh mùi bùn.                    Qua bài thơ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của hoa sen. Hương sen   thơm ngan ngát, thanh khiết. Một loài hoa gần bùn mà không lẫn mùi bùn.  Bên cạnh luyện đọc việc đọc việc cảm nhận nội dung bài thơ  là cách  tốt nhất giúp các em đọc đúng, đọc hay. Bài thơ  đi học là bài thơ nói về  một   bạn nhỏ  lần đầu tiên đến trường, mẹ  dắt tay từng bước và hôm này một  mình em tới lớp. Em đã tự  lập. Đất trời quê hương đang đón chào em. Thầy  giáo, cô giáo, các bạn đang đón chào em.              Đi học Hôm qua/ em tới trường Mẹ dắt tay/ từng bước Hôm nay/ mẹ lên nương           Một mình em/ tới lớp.          Trường của em /be bé          Nằm lặng/ giữa rừng cây          Cô giáo em/ tre trẻ          Dạy em hát /rất hay. Hương   rừng   thơm/   đồi  vắng Nước suối trong/ thầm thì Cọ xòe ô /che nắng Râm mát đường/ em đi. 19/28
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
8=>2