Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến" với mục tiêu trang bị cho học sinh đầy đủ các kiến thức, kĩ năng giúp học sinh thích nghi sớm với cách học phát triển năng lực bản thân. Hình thành và rèn luyện kĩ năng tự học, vận dụng kiến thức vào thực tế. Góp phần gây hứng thú học tập cho học sinh, nâng cao chất lượng dạy và học trực tuyến tôi đã nghiên cứu tìm tòi những biện pháp tốt nhất để thiết kế những buổi lên lớp trực tuyến cùng với các em đạt hiệu quả học tập cao.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến

1 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG TIỂU HỌC VĨNH QUỲNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 1 NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN Lĩnh vực: Lĩnh vực khác Cấp học: Tiểu học Tên tác giả: Bạch Thị Tuyết Mai Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Vĩnh Quỳnh Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC 2021 - 2022
2 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang đem lại cho con người nhiều cơ hội phát triển cũng như đặt ra nhiều thách thức mới đối với các ngành, các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đặc biệt ngành giáo dục có ảnh hưởng và trực tiếp góp phần tạo ra những thay đổi đó, là ngành cần tiên phong trong lĩnh vực ứng dụng và khắc phục những khó khăn do cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đem lại. Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục Tiểu học được coi là nền tảng. Các em là những viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của giáo dục Tiểu học. Đặc biệt đối với học sinh lớp 1 - ở lứa tuổi này, các em hiếu động, thích khám phá kiến thức mới nhưng cũng rất dễ bị phân tán, chóng chán nếu các em không hứng thú với việc học. Từ năm học 2021 - 2022, ngành Giáo dục đã thực hiện mục tiêu kép, vừa tham gia tích cực trong phòng, chống dịch, bảo đảm an toàn cho học sinh, giáo viên, vừa hoàn thành kế hoạch năm học, đảm bảo chất lượng giáo dục. Với bối cảnh như hiện nay việc dạy học trực tuyến là một tất yếu của sự phát triển và thích nghi. Trong đó, việc giáo viên lựa chọn những hình thức dạy học như thế nào để phù hợp với thực tiễn và đạt hiệu quả là hết sức quan trọng. Đặc biệt, năm học 2021 - 2022 là năm học thứ hai thực hiện chương trình GDPT 2018 trong hoàn cảnh đại dịch covid - 19 đã đặt ra nhu cầu thực sự cho việc học tập của học sinh bằng hình thức trực tuyến. Từ tình hình thực tế người giáo viên cũng phải thay đổi hình thức dạy học, quản lý học sinh sao cho vừa đảm bảo chất lượng giáo dục vừa tạo tâm thế học tập tốt cho học sinh. Xuất phát từ những lí do trên, tôi mạnh dạn đề xuất đề tài: "Một số biện pháptạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến”. 2. Mục đích nghiên cứu đề tài - Từ những lí do trên tôi đã nghiên cứu đề tài “Một số biện pháptạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến”với mục đích: - Trang bị cho học sinh đầy đủ các kiến thức, kĩ năng giúp học sinh thích nghi sớm với cách học phát triển năng lực bản thân. Hình thành và rèn luyện kĩ năng tự học, vận dụng kiến thức vào thực tế.
3 - Góp phần gây hứng thú học tập cho học sinh, nâng cao chất lượng dạy và học trực tuyến tôi đã nghiên cứu tìm tòi những biện pháp tốt nhất để thiết kế những buổi lên lớp trực tuyến cùng với các em đạt hiệu quả học tập cao. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học trực tuyến học sinh lớp 1A4 – năm học 2021 – 2022, trường Tiểu học Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến. 4. Phương pháp nghiên cứu Với đề tài này, khi nghiên cứu tôi đã vận dụng các phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu lí luận - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Khảo sát thực tế đối tượng học sinh lớp 1A4 năm học 2021 - 2022 - Phương pháp thực nghiệm. - Phương pháp quan sát, thống kê, đối chiếu, so sánh,… 5. Phạm vi - thời gian nghiên cứu Tôi đã thực hiện nghiên cứu đề tài này trong 7 tháng từ đầu tháng 9 năm 2021 đến đầu tháng 4 năm 2022.
4 PHẦN II: GIẢI QUYÊT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lí luận Học tập là quá trình nhận thức khách quan logic đi từ tư duy trực quan đến tư duy trìu tượng rồi tác động ngược trở lại, khách quan tạo ra sự thay đổi trong ý thức và hành động của con người. Giáo dục là quy trình được tổ chức để thực hiện mục đích học tập, quy trình đó được thực hiện theo những nguyên lí của nhận thức và các bước của tư duy. Dạy học ở Tiểu học có tính chất đặc thù và mang đậm bản chất của quá trình nhận thức. Học sinh nhận thức thế giới khách quan thông qua các hoạt động học tập kết hợp sự định hướng của người dạy nhằm chiếm lĩnh kiến thức cho bản thân. Dạy học online qua mạng Internet là một hình thức nhằm thực hiện mục đích của giáo dục. Việc học online qua mạng Internet đảm bảo nguyên tắc cơ bản của quá trình nhận thức trong giáo dục. Bên cạnh đó việc học online còn có nhiều ưu điểm phù hợp với xu thế phát triển của xã hội, tạo nền tảng cho học sinh có các kĩ năng học lên các bậc học cao hơn. Việc dạy học online không phải là mới mẻ trong giáo dục, nhưng đối với giáo dục Thanh Trì nói chung và giáo dục thành phố Hà Nội chưa được chú trọng trước khi có đại dịch covid 19 xuất hiện. Hiện nay việc dạy học online qua mạng Internet đã được phổ biến rộng rãi, nhưng về bản chất còn nhiều khó khăn và hiệu quả đem lại chưa thực sự cao. 2.Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng của việc nâng cao chất lượng dạy học và tạo hứng thú cho học sinh khi học trực tuyến. Qua thực tế giảng dạy, điều tra việc dạy và học trực tuyến của giáo viên và học sinh tôi nhận thấy một số thực trạng như sau: 2.1.1.Thuận lợi * Nhà trường: - Luôn quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện cho việc giảng dạy, học tập trực tuyến của giáo viên và học sinh như cung cấp mail giáo dục để tạo tài khoản Zoom không bị giới hạn, … - Ngay từ đầu năm học nhà trường kết hợp với phòng giáo dục tổ chức các buổi tập huấn trực tuyến cho toàn bộ giáo viên khối lớp 1 phương pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Đây là năm thứ
5 hai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ban giám hiệu chú trọng đến nội dung các buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ, khối.Hướng dẫn tổ xây dựng kế hoạch bài học phù hợp với điều kiện vừa học tập vừa phòng chống dịch Covid 19. - Về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ (1 ti vi, 1 máy tính xách tay, 1 máy soi) phục vụ tốt cho việc dạy học lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. * Giáo viên - Giáo viên chủ nhiệm lớp có trình độ chuyên môn, được đào tạo đạt chuẩn, tuổi đời còn trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình, năng động, tâm huyết với nghề. * Học sinh - Có đủ phương tiện học trực tuyến, thiết bị, đường truyền mạng ổn định. - Đa số học sinh ngoan, có ý thức học tập tốt, tích cực tham gia các hoạt động của lớp, của nhà trường. * Phụ huynh học sinh - Đa số các bậc phụ huynh rất quan tâm đến tình hình học tập của con như chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng cần thiết với từng bài học cụ thể,… 2.1.2.Khó khăn: * Giáo viên - Trong giờ dạy học trực tuyến giáo viên chưa áp dụng được các trò chơi, học tập vào tiết dạy hoặc tiến hành trò chơi chưa đạt hiệu quả chưa tạo được hứng thú, chưa lôi cuốn được học sinh chưa mạnh dạn sáng tạo khi thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. * Học sinh - Trình độ học sinh không đồng đều nên việc tiếp thu kiến thức rất khó khăn. - Nhiều em gia đình bố mẹ mắc kẹt nơi xa vì tình hình dịch bệnh không ở cạnh con vì vậy không kèm cặp được con học tập thêm ở nhà. Các em bị tác động về tâm lý nhiều khiến những lúc học không tập trung. * Phụ huynh học sinh - Sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc giáo dục con em tại nhà chưa đạt kết quả. - Một số phụ huynh còn mải đi làm, công việc bận rộn nên thiếu sự quan tâm, chăm sóc con cái.
6 2.2.Nguyên nhân - Năm học 2021 – 2022 tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 1A4 với 48 học sinh sau 7 tháng “Tạm dừng đến trường, nhưng không dừng học. Cô trò tiếp tục với những giờ học trực tuyến, trong thời gian đầu dạy học trực tuyến tôi cảm thấy: - Có những em rất say mê nghe cô giáo giảng bài và tương tác với các hoạt động của cô rất tốt, tuy nhiên cũng có em không tập trung, không để ý cô giáo nói gì, yêu cầu gì, mà thậm chí làm việc riêng, nói chuyện với em, hoặc nằm gục xuống bàn. Từ việc học sinh không hứng thú học với những giờ học trực tuyến, nên giờ học căng thẳng, trầm lắng. - Trong đầu tôi lúc này đặt ra câu hỏi: Tại sao lớp học trở nên như vậy, tại sao các em không có hứng thú học trực tuyến như học trực tiếp trên lớp. Phải chăng phương pháp dạy của tôi chưa phù hợp, chưa lôi cuốn hay bài giảng chưa hấp dẫn? Tôi đã tìm hiểu nguyên nhân và tôi cũng thấy rằng: Thứ nhất mình chưa đổi mới phương pháp dạy học. Thứ hai chưa biết vận dụng linh hoạt các hình thức và phương tiện dạy học phù hợp. Đó chính là những nguyên nhân gây ra làm lớp học trầm lắng, chưa gây hứng thú cho học sinh. Để khắc phục được thực trạng đó, tôi đã đưa ra một số giải pháp và đã áp dụng vào thực tế, cụ thể kết quả khảo sát như sau: Bảng khảo sát số liệu đầu năm học TSHS HS có đủ HS có hứng HS được gia phương tiện thú học đình quan tâm học trực tuyến tập 48 48/48 35/48 37/48 HS 3. Các biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 khi học trực tuyến. 3.1. Biện pháp thứ nhất: Nắm bắt tình hình tham gia lớp học trực tuyến của học sinh lớp chủ nhiệm. Ngay từ đầu năm học khi nhận được kế hoạch chỉ đạo học sinh học trực tuyến tôi đã triển khai nội dung này tới các bậc phụ huynh trong lớp qua zalo nhóm lớp, sổ liên lạc điện tử EnetViet đã hoạt động hiệu quả từ đầu năm học. Tôi hướng dẫn phụ huynh trang bị phương tiện cho con tham gia học trực
7 tuyến: Máy tính có camera,mic hoặc điện thoại thông minh. Để tham gia học trực tuyến không cần phương tiện quá hiện đại, chi phí đắt tiền mà vẫn có thể tham gia học tập. Động viên riêng những gia đình có hoàn cảnh kinh tế hạn hẹp hơn cố gắng trang bị phương tiện cho con em học tập vì hình thức học tập này sẽ diễn ra trong khoảng thời gian khá dài nếu như tình hình dịch bệnh vẫn còn diễn biến phức tạp. Trường hợp gia đình chưa kịp trang bị phương tiện học tập cho con có thể sang học nhờ nhà bạn gần nhất. Để nắm bắt cụ thể, chính xác tình hình chuẩn bị phương tiện học tập cho các con tham gia học trực tuyến tôi cho khảo sát trên zalo nhóm lớp. Ví dụ: Học sinh có những thiết bị nào khi tham gia học trực tuyến. Phương án 1: Máy tính có đủ camera, mic để tương tác trong lúc học. Phương án 2: Điện thoại thông minh Phương án 3: Máy tính không có đủ camera, mic để tương tác trong lúc học. Phương án 4: Không có thiết bị tham gia học trực tuyến. * Kết quả: Ban đầu phương án 3 và 4 chiếm một số lượng nhất định trên tổng sĩ số học sinh trong lớp. Song chỉ một khoảng thời gian ngắn các phương án 1, 2 tăng dần và phương án 3, 4 không còn nữa. Nguyên nhân là phụ huynh hiểu được có đầy đủ trang bị thiết bị học tập cho con là một yếu tố nâng cao hiệu quả học tập. Mặt khác phần đông trong lớp các bậc phụ huynh lựa chọn phương án 1, 2 nên các bậc phụ huynh khác cũng vì thế mà cố gắng tạo điều kiện tốt nhất cho các con học tập. Cụ thể: Sĩ số lớp 48 học sinh Số lượng STT Loại thiết bị sử dụng học sinh Học sinh sử dụng máy tính có đủ cam, mic để tương 1 15/48 tác trong lúc học. 2 Học sinh sử dụng điện thoại thông minh 32/48 Học sinh máy tính không có đủ cam, mic để tương tác 3 1/48 trong lúc học.
8 Học sinh không có thiết bị tham gia học tập trực 4 0 tuyến. Như vậy là 100% học sinh trong lớp có đủ phương tiện tham gia học trực tuyến. Trên thực tế có nhiều phần mềm để có thể tham gia học trực tuyến như meet, O365 song qua tìm hiểu tôi lựa chọn phần mềm zoom cho lớp chủ nhiệm tham gia học trực tuyến. Bước 1: Để phòng học zoom không bị giới hạn thời gian 40 phút tôi tạo tài khoản email có “ đuôi”: moet.edu.vn Bước 2: Tạo tên lớp học và cài mật khẩu đơn giản, dễ nhớ đối với học sinh. Bước 3: Qua nhóm lớp trên zalo tôi chia sẻ đường link để phụ huynh cùng các con cài đặt phần mềm zoom: zoom. Us Bước 4: Chia sẻ video hướng dẫn học sinh cách tham gia học trực tuyến trên phần mềm zoom. * Kết quả: Phần mềm zoom có ưu thế là dễ cài đặt và sử dụng nên việc học sinh làm quen và sử dụng thành thạo khá nhanh chóng. Một số học sinh còn lúng túng được sự hỗ trợ từ phụ huynh nên việc tham gia học tập không còn là vấn đề phức tạp. Chỉ trong một thời gian ngắn học sinh đã biết cách đăng nhập vào phòng học trực tuyến, tham gia các chức năng trên zoom. 3.2. Biện pháp thứ hai: Xây dựng bài giảng phù hợp với mục đích, nội dung học tập. Một trong những định hướng đổi mới phương pháp đổi mới dạy học theo hướng tích cực là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là sử dụng giáo án điện tử. Ngày nay, giáo án điện tử được đón nhận một cách tích cực bởi hình ảnh trực quan sinh động, cụ thể giúp học sinh nhớ lâu hơn, giờ dạy của giáo viên nhẹ nhàng mà hiệu quả, không khí học tập sôi nổi, thu hút sự chú ý của học sinh. Đặc biệt trong dạy học trực tuyến thì việc sử dụng giáo án điện tử có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giờ học. Trong xây dựng bài giảng dạy học trực tuyến, giáo viên có những giải pháp khác nhau để ghi nhận, đánh giá được kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của từng học sinh, như: Các bài kiểm tra trên hệ thống dạy học trên môi trường Internet hoặc ghi nhận thông qua quá trình dạy học, trao đổi đặt câu hỏi cho
9 học sinh trả lời. Các bài tập cần được xây dựng đa dạng, nhiều hình thức khác nhau, bao gồm trắc nghiệm và tự luận, giáo viên lưu đầy đủ minh chứng quá trình dạy học, đánh giá thường xuyên hoạt động học tập và rèn luyện của học sinh để làm cơ sở đánh giá định kì trong thời gian tiếp theo, đặc biệt không gây áp lực về đánh giá, không gây căng thẳng cho học sinh. * Lưu ý khi soạn giáo án dạy trực tuyến: Thứ nhất: Sự tương tác khi học trực tuyến không giống với học trực tiếp nên đòi hỏi giáo viên phải sử dụng thành thạo công nghệ thông tin để xây dựng giáo án tạo ra sự thú vị, thu hút học sinh tương tác với thầy cô sôi nổi, nhiệt tình. Thứ hai: Xác định mục tiêu bài học giúp học sinh biết mình thực sự cần gì, mình đang học vì điều gì… Từ đó mang lại những giờ học trực tuyến thực sự hiệu quả, thú vị. Thứ ba: Chuẩn bị kĩ cho bài giảng khi dạy học trực tuyến, tham khảo tài liệu, tư liệu học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp. Luôn tạo ra cái mới, khơi dậy tính tò mò ham tìm hiểu của học sinh qua các video, hình ảnh, tư liệu… Giáo viên nên chú ý kiến thức trọng tâm, không nên dàn trải, lan man, tham nhiều nội dung mà không chú ý đến chất lượng. Thứ tư: Khi soạn giáo án, giáo viên nên chia nhỏ nội dung học một cách hợp lí để khi giáo án được trình chiếu trên màn hình ngắn gọn, câu chữ dễ hiểu, dễ nhớ. Thứ năm: Giáo viên giao bài tập cho học sinh, giúp các em củng cố lại kiến thức và biết cách vận dụng lý thuyết vào bài tập. Thứ sáu: Trong giáo án dạy học trực tuyến giáo viên nên sử dụng các câu hỏi nhanh, các câu hỏi nêu vấn đề để học sinh tập trung giải quyết một cách tích cực tránh tình trạng học sinh sao nhãng trong giờ học… Thứ bảy: Kết thúc bài học một cách cô đọng thông qua phần luyện tập và vận dụng như: nhắc lại kiến thức chính, củng cố kiến thức đã học, làm bài tập. Phần kết thúc bài học đặc biệt quan trọng đối với bài giảng online, giúp học sinh hệ thống lại những kiến thức vừa học và khắc sâu được những nội dung chính mà mục tiêu bài học đã đặt ra. Dạy học trực tuyến vất vả hơn nhiều so với dạy trực tiếp trên lớp. Vì vậy, để soạn giáo án chất lượng, giáo viên cần đầu tư thởi gian, công sức, trí tuệ và sự tận tâm với nghề giúp học sinh tiếp thu được hết kiến thức trong bài. Giáo viên cần soạn power point rõ ràng theo các ý lớn, tránh đưa nhiều
10 chữ lên các slide, chọn lựa hình ảnh minh họa đẹp mắt. Kết hợp với các trang hỗ trợ trực tuyến, ví dụ: padlet (dùng để chia sẻ, thảo luận nhóm) class kick (dùng để làm bài cá nhân)… Giáo viên cũng cần phân rõ hoạt động cần học sinh làm ở nhà, sản phẩm cần có và hoạt động trên lớp để học sinh có tâm thế sẵn sàng với tiết học online. Ví dụ: Khi học bài đạo đức em với anh chị em trong gia đình (Sách giáo khoa đạo đức lớp 1 – sách Cánh diều) tôi tiến hành thực hiện kế hoạch bài giảng trên PowerPoint. Mục đích: + Đánh giá thái độ học tập của học sinh có nghiêm túc hay không? + Kiểm tra mức độ hiểu bài của học sinh + Tích lũy điểm số để đánh giá quá trình Ví dụ: đối với mỗi buổi học, biên soạn một số câu hỏi trắc nghiệm để kiểm tra kiến thức liên quan, sử dụng các phần mềm online để soạn nội dung kiểm tra, đánh giá và yêu cầu cho học sinh bài tập tự luận để luyện tập, vận dụng và củng cố kiến thức sau mỗi bài học. * Tổ chức tiến trình dạy học trực tuyến - Tôi giao nhiệm vụ cho học sinh trên zalo hoặc gửi đường link bài học cho học sinh, thông qua công cụ mạng xã hội zalo, Facebook,… để học sinh có thể thực hiện trước. - Tôi và học sinh kết nối qua nền tảng truyền tải hình ảnh thời gian thực để bắt đầu thực hiện tiến trình dạy học. Về cơ bản, việc tổ chức thực hiện giai đoạn này có thể tiến hành như đã gợi ý ở trên. Tuy nhiên, tùy vào nội dung bài học và thời lượng, tôi linh hoạt điều chỉnh cho phù hợp với thực tế. Chẳng hạn, sau khi báo cáo, thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ đã giao, tôi có thể dành một khoảng thời gian (không quá dài) của đầu buổi học để giảng bài, nhấn mạnh nội dung cốt lõi, hướng dẫn học sinh xem video và sử dụng sách giáo khoa để thực hiện nhiệm vụ tiếp theo - Sau khi được hướng dẫn và nhận nhiệm vụ, học sinh tự chủ thực hiện với tư liệu đã được cung cấp giáo viên quan sát, hỗ trợ. - Nhận cuộc gọi qua zalo của học sinh để trợ giúp ( đối với học sinh chủ động) - Gọi kiểm tra xác suất việc thực hiện hoạt động tự chủ học sinh - Xem thông tin phản hồi kết quả học tập của học sinh qua bài trắc nghiệm nhanh kiến thức.
11 Qua đó, tôi nắm được thông tin, tổng hợp lại những điểm mấu chốt cần thảo luận và kết luận cho học sinh ở cuối giờ học. - Tiếp tục dùng nền tảng truyền tải hình ảnh thời gian thực hành zoom để kết nối lại lớp học. Tổ chức hoạt động, báo cáo và thảo luận, đánh giá và chốt kiến thức, giao nhiệm vụ về nhà. - Thực hiện tiến trình dạy học qua mạng đòi hỏi tôi cần có sự trau dồi về kĩ năng công nghệ thông tin, nhất là ở giai đoạn đầu áp dụng. Kết quả học tập của học sinh phụ thuộc rất nhiều vào cách thức tổ chức tiến trình dạy học. Kết quả: Thiết kế bài giảng trên PowerPoint hình ảnh và màu sắc đẹp, bài dạy dễ hiểu giúp học sinh tập trung tương tác tiết học trở nên sôi nổi, học sinh học hào hứng, thích thú trong mỗi giờ học trực tuyến. 3.3. Biện pháp thứ ba: Vận dụng phù hợp các trò chơi học tập vào các môn học. Trò chơi học tập là trò chơi gắn liền với các hoạt động học tập và nội dung bài học giúp học sinh khai thác kinh nghiệm vốn có của bản thân để chơi và để học. Trong quá trình chơi trò chơi các em sẽ bộc lộ nhiều cảm xúc rất rõ ràng như: niềm vui khi thắng và buồn bã khi thua, vui mừng khi đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân cẩm thấy có lỗi khi không làm tốt nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà cố gắng hết khả năng để mang lại chiến thắng cho tổ, nhóm của mình. Đây cũng chính là đặc tính thi đua rất cao của trò chơi học tập. Đặc biệt, đối với giờ học trực tuyến thì trò chơi học tập càng có ý nghĩa quan trọng hơn trong việc tạo hứng thú học toán cho học sinh. Trong thực tế dạy học, giáo viên thường tổ chức trò chơi học tập trong các giờ học trực tiếp. Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi để hình thành kiến thức, kỹ năng mới hay củng cố kiến thức trong các giờ học trực tuyến là rất cần để tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới. Trong quá trình dạy học trực tuyến, tôi dựa theo nội dung của từng bài, từng mạch kiến thức và điều kiện thời gian trong mỗi tiết học để thiết kế trò chơi sao cho phù hợp. Trò chơi học tập có thể tổ chức ở cả 4 bước lên lớp. Đối với mỗi trò chơi, tôi đều thiết kế chu đáo theo quy trình sau: Bước 1: Giới thiệu tên trò chơi, mục đích của trò chơi. Bước 2: Hướng dẫn học sinh chơi trò chơi. Ở bước này giáo viên cần làm những bước sau: + Chia đội chơi, quy định số thành viên chơi, cử trọng tài, thư kí,…
12 + Chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ để chơi (Giấy khổ to, thẻ từ, quân bài, cờ…) + Giới thiệu cách chơi: quy định thời gian chơi, những điều người chơi không được làm, cách tính điểm. + Chơi thử ( nếu cần) Bước 3: Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi. Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả trò chơi. Để trò chơi mang lại hiệu quả cao thì thiết kế và tổ chức trò chơi trong giờ học toán cần lưu ý: - Lựa chọn trò chơi mang ý nghĩa giáo dục. - Thời gian chơi mỗi trò chơi từ 3-5 phút - Trong mỗi tiết học không nên lạm dụng tổ chức nhiều trò chơi - Hình thức trò chơi đa dạng, phong phú. Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể lồng ghép vào trò chơi các nhân vật hoạt hình, các câu chuyện cổ tích quen thuộc mà trẻ yêu thích để làm cho trò chơi thêm hấp dẫn. - Tăng cường trò chơi trực tuyến tương tác. Phần này tôi thấy rất hữu hiệu,không chỉ giúp các con hào hứng hơn hẳn mà còn học kiến thức thông qua trò chơi. Các con được thao tác, kéo thả, ấn chọn ngay trên màn hình nên rất thích. Cụ thể tôi dùng các trò chơi trực tuyến sau: + Quizizz: Đây là trò chơi trên web, học sinh không phải cài đặt gì chỉ cần ấn vào link điền tên mình là chơi được. Có nhiều hình ảnh và dạng câu hỏi học sinh thao tác trực tiếp trên màn hình. Đặc biệt việc soạn một trò chơi trên quizizz rất nhanh. Trong quizizz có sẵn kho câu hỏi bài tập tương tác mà giáo viên cả nước đã làm. Thầy cô gõ tên nội dung mình muốn rồi nhấn tìm kiếm sẽ hiện ra nhiều lựa chọn. Thầy cô thấy câu nào hợp với nội dung mình cần thì ấn nút “add” sẽ tự động đưa câu đó vào bài thầy cô thiết kế, cứ nhặt như vậy chỉ vài phút là có một trò chơi rất hay, nhiều hình ảnh thú vị. Khi chơi lại có nhạc, có thứ tự bảng điểm nên các con rất thích, hào hứng. Khi chơi xong tôi chụp ảnh 3 bạn đứng nhất để nêu tên, tặng sao và đưa ảnh lên nhóm zalo lớp ngay. Việc làm này tạo cho các em không khí học tập sôi nổi, thích thú khi được cô khen và tặng sao. + Dùng menti.Com: Để tạo ra những câu hỏi tương tác tìm từ ngữ. Tôi vào wed, tạo câu hỏi xong gửi link. Học sinh ấn vào link và ấn từ mình tìm được. Màn hình sẽ hiển thị tất cả các câu trả lời ngay tức thì của các con. Giáo viên và các con cùng nhận xét.
13 + Dùng classkick: Để tạo bài tập tương tác tìm từ ngữ, tôi tạo một số bài tập như kéo, thả, nối tranh với tiếng, từ nhúng link vào ô chat cho học sinh ấn vào là dẫn tới câu hỏi, bài tập tương tác. Tôi có thể nhìn trực tiếp em nào đang làm câu nào, kết quả thế nào. + Dùng word wall: Là một trang wed cũng có thể tạo trò chơi trực tuyến. Họ đã tạo sẵn cảnh và nhân vật, mình chỉ cần thay nội dung. Tuy nhiên, nhược điểm là không nhìn thấy học sinh khi chơi thế nào và chỉ thấy kết quả cuối cùng khi các con thi xong. + Dùng blocket: live word sheet tương tự như quizizz, classkick. - Để làm cho giờ học online trở nên thú vị và đạt hiệu quả như mong muốn, tôi đã tận dụng những ứng dụng, phần mềm thiết kế, những câu hỏi đố vui, trò chơi … giúp học sinh vừa học tập, đồng thời tạo tâm lý hứng thú học bài, hiểu bài. Đối với những chủ đề bài học tương đối dễ và đơn giản, tôi sử dụng đánh giá tại chỗ để kiểm tra sự hiểu bài của các em. Tổ chức trò chơi vừa để các em làm bài tập và cũng là một hình thức để đánh giá năng lực thực chất mang tính chất nhẹ nhàng, đúng mức độ tiếp thu bài của học sinh trong tiết học, giúp các em hứng thú hơn khi làm bài sớm nhất và đúng nhất để khích lệ tinh thần, cho điểm cộng. Những học sinh chưa được tuyên dương sẽ lấy đó làm mục tiêu để cố gắng hơn. Việc sử dụng trò chơi có nhiều tác dụng như: - Giúp học sinh thay đổi loại hình hoạt động trong giờ học, làm cho giờ học bớt căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu. Học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, tạo hứng thú học tập. - Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể hiện mình. - Kết quả:Thông qua các trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng nổ, hoạt bát, kích thích trí tưởng tượng, trí nhớ. Từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học tập cách xử lí thông minh trong những tình huống phức tạp, tăng cường khả năng vận dụng rất tốt kiến thức vào bài học. Ví dụ: Khi dạy học toán bài phép trừ dạng 17 – 2 (SGK Toán 1 – trang 128) tôi tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “Cánh diều” như sau: Tên trò chơi: Cánh diều Mục đích - Rèn luyện kĩ năng thực hiện các phép tính trừ, số có hai chữ số trừ đi số có một chữ số. - Rèn kĩ năng phản xạ nhanh cho học sinh.
14 Chuẩn bị:Giáo viên thiết kế trò chơi trên PowerPointcó hình 6 cánh diều và 6 con vật có các phép tính như sau: - Con thỏ: 12 – 1 = ? - Con gà: 19 – 4 = ? - Con chim: 17 – 4 = ? - Con mèo: 19 – 5 = ? - Con lợn: 15 – 5 = ? - Con voi: 18 – 2 = ? Cách chơi - Trò chơi này tôi tổ chức cho cả lớp cùng tham gia. Học sinh nào giơ tay nhanh sẽ được quyền trả lời. - Giới thiệu trò chơi như sau: Các em ạ! Trò chơi có 6 cánh diều có chứa kết quả của các phép tính, lần lượt các em sẽ chọn từng con vật mỗi con vật là một phép tính. Sau khi trả lời đúng kết quả của phép tính thì cánh diều sẽ bay lên. Qua trò chơi Cánh diều tôi nhận thấy các em học tập rấtsôi nổi, hào hứng và thích thú khi tham gia trò chơi. 3.4. Biện pháp thứ tư: Thường xuyên động viên, khích lệ, khen ngợi học sinh kịp thời. Thực hiện chương trình GDPT 2018, từ năm học 2019 – 2020 thông tư 27 ban hành quy định đánh giá học sinh Tiểu học. So với thông tư 30 và 22, thông tư 27 có nhiều đổi mới về đánh giá học sinh. Khen ngợi là một phần thưởng tinh thần to lớn đối với học sinh Tiểu học. lời khen giúp các em tạo động lực và cải thiện kết quả học tập. Việc động viên, khích lệ học sinh kịp thời sẽ giúp học sinh tự tin, nhân cách của học sinh ngày càng được kiện toàn, hành vi tích cực sẽ được phát huy. Ngược lại, phê bình, trách mắng, chỉ trích làm cho lòng tự trọng của trẻ bị tổn thương. Chính vì vậy, ngay từ đầu giờ học trực tuyến thay vì trách phạt và chê bai học sinh tôi sẽ dành cho các em những lời khen ngợi trân thành khi các em có sự tiến bộ. Đối với những em học toán chưa tốt, bài làm còn mắc lỗi, tôi gợi ý để các em tìm ra lỗi sai trong bài và sửa lại dưới sự dẫn dắt của cô giáo. Ngoài nhận xét bằng lời, đối với những học sinh chú ý, ham học và làm bài đầy đủ tôi có thể thưởng bông hoa, sticker hay thư khen cuối tuần bằng cách chiếu lên màn hình. Khi các em được nhận những lời khen, phần quà nhỏ
15 bé đó các em cảm thấy rất vui và hạnh phúc. Ví dụ: Khi học sinh hoàn thành tốt bài tập, tôi nhận xét như sau: Em hiểu và làm đúng bài tập, trình bày rõ ràng. Bài làm tốt. Cô khen! Khi học sinh hoàn thành bài tập nhưng trình bày chưa đẹp tôi có thể nhận xét: Em hoàn thành bài. Cần cố gắng nhiều hơn nữa. Trong quá trình dạy, tôi luôn kiểm tra, theo dõi, giám sát tiến trình hoạt động của từng học sinh để có sự động viên khuyến khích hay giúp đỡ kịp thời. Kết quả:Bằng những lời khen ngợi giờ học trực tuyến diễn ra sôi nổi, học sinh say mê học tập, phát huy được tính tích cực chủ động sáng tạo, tự chiếm lĩnh được kiến thức một cách dễ dàng hơn nhanh hơn và có hiệu quả hơn. 3.5. Biện pháp thứ năm: Hướng dẫn học sinh cách học trực tuyến hiệu quả. - Chọn không gian học tập với đường truyền truy cập internet ổn định. - Đối với học trực tuyến nguồn internet ổn định là một trong những yếu tố quyết định hiệu quả trong suốt quá trình học. Vì vậy tôi hướng dẫn các em lựa chọn vị trí học tập có đường truyền mạng ổn định. Trường hợp dùng laptop có thể cắm trực tiếp dây mạng vào máy tính. Ngoài ra cần chọn một nơi học tập yên tĩnh, không giãn thoáng mát để không bị chi phối, phân tán tư tưởng để không bị ảnh hưởng đến tiết học. - Tạo kế hoạch học tập cụ thể rõ ràng: Điều quan trọng để giúp việc học online trở nên hiệu quả hơn cần lập kế hoạch học tập càng chi tiết càng tốt. Tôi hướng dẫn học sinh lập kế hoạch rõ ràng và chi tiết. Thời gian biểu giờ học bài các môn học. Buổi Giờ làm bài tập Giờ tự Giờ nghiên cứu sáng môn học học kiến thức 8h - 8h đến 9h 9h đến 9h45p đến 10h4 9h45p 10h45p 5 Khi có kế hoạch rõ ràng học sinh sẽ thực hiện để hoàn thành được nhiệm vụ học tập của mình. - Hướng dẫn học sinh có thói quen ghi chép lại bài học, thu âm bài giảng.
16 Việc học online với tốc độ giảng bài hoặc chất lượng bài giảng của giáo viên sẽ khiến bạn hạn chế trong việc tiếp thu. Vì thế, mỗi học sinh trong lớp nên thu âm bài giảng để khi có thời gian sẽ nghe lại. Đặc thù của việc học online là lượng kiến thức sẽ lướt qua nhanh, chính vì vậy việc thu âm hay ghi chép lại sẽ thực sự hữu ích giúp các em không bỏ sót kiến thức và có thể dễ dàng xem lại khi cần. - Động viên học sinh tương tác tích cực, học online vốn dĩ rất thụ động vì giáo viên và học sinh không tương tác trực tiếp được với nhau. Vì thế việc học online sẽ sinh động hơn học sinh chăm chỉ tương tác. Đôi khi là những câu hỏi, câu chuyện liên quan đến bài học tạo không khí lớp học sôi nổi hào hứng. Kết quả: Khi lập được thời gian biểu cụ thể và rõ ràng tạo cho các em thói quen sẽ tự động thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình. 4. Kết quả Xác định việc dạy học trực tuyến đem lại cho giáo viên và học sinh nhiều lợi ích về thời gian và hiệu quả nên nhà trường tổ chức các lớp tập huấn cho giáo viên về phương pháp và kĩ năng dạy học online. Kết quả thật bất ngờ, bởi số lượng giáo viên tham gia đạt 100%. Hiệu quả các buổi tập huấn đạt kết quả rất cao. Kĩ năng sử dụng phần mềm dạy học được nâng lên rõ rệt, giáo viên tiếp thu rất nhanh công nghệ này. Có được lợi thế này là dogiáo viên đều còn rất trẻ, sự năng động và cập nhật công nghệ khá nhanh. Việc tập huấn đã đem lại cho giáo viên nhiều kĩ năng, sự hợp tác chia sẻ rộng rãi, bài soạn của giáo viên đã hấp dẫn và chính xác hơn. Các hiệu ứng được sử dụng nhiều và đa dạng hơn. Về phương pháp dạy học trực tuyến, giáo viên mới đầu còn bỡ ngỡ, e dè do việc lần đầu dạy học có sự theo dõi, dự giờ của phụ huynh. Nhưng do ưu thế về tiếp cận công nghệ thông tin nên các giáo viên đã nhanh chóng hội nhập và sự tiến bộ thể hiện rõ theo từng tiết dạy. Ngoài ra được sự hỗ trợ trực tiếp từ ban giám hiệu và đội ngũ tổ công nghệ truyền thông đã làm các cô tự tin hơn trong mỗi tiết dạy online. Giáo viên đã chủ động, sáng tạo trong phương pháp và đạt hiệu quả giờ dạy hơn các giờ dạy trước. Từ việc nghiên cứu, áp dụng các biện pháp vào việc nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến tôi có thể khẳng định. Các tiết dạy chuyên đề cấp trường, huyện đạt Tốt, dạy thi đua của huyện 8/8 tiết đạt tốt, thanh tra giáo viên đạt tốt. Sau khi thực hiện các biện pháp trên tôi nhận thấy kết quả học tập của các em có tiến bộ rõ rệt, hầu hết các em học tập trong sự hứng khởi, rất hào hứng mỗi
17 khi đến tiết học trực tuyến. Tất cả học sinh lớp tôi đều thực hiện việc học tập đều đặn đúng giờ và nghiêm túc. Không có học sinh trốn học trực tuyến hay gặp khúc mắc gì về phương tiện học tập. Phụ huynh thì quan tâm đến việc học tập của các em. Phối hợp chặt chẽ với tôi để cùng thực hiện một mục tiêu chung là giáo dục các em học tập lĩnh hội tri thức tiến bộ. Rèn các phẩm chất đạo đức tốt, rèn nền nếp học tập phát huy sự chủ động trong học tập. Có thể nói mặc dù học trực tuyến online nhưng chất lượng giảng dạy quá tốt. Sau một thời gian học tập tôi tiến hành khảo sát chất lượng. Tôi rất vui mừng khi thu được kết quả hơn mong đợi. Qua khảo sát kiểm tra tôi thu được kết quả cụ thể như sau: Bảng kết quả học tập (theo đánh giá của giáo viên) N Giữa học kì I Cuối học kì I Giữa học kì II ội Hoànthà Hoàn Hoàn HT tốt HT tốt HT tốt du nh thành thành ng đá nh % % % % % % gi á 5 4 6 3 7 2 To 2 8 4 5 7 3 án , , , , , 0 0 0 6 4 0 Ti 5 5 6 3 7 ến 2 0 0 2 7 2 g 7 , , , , , Vi 1 0 0 5 5 9 ệt
18 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1.Kết luận - Dạy học trực tuyến là hình thức giáo dục phổ biến nhiều quốc gia. Trong bối cảnh hiện nay, dịch bệnh covid-19 còn nhiều diễn biến phức tạp, nhiều trường học được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch, nhiều công trình xây dựng, sửa chữa trường lớp bị tạm ngưng, còn có một số giáo viên, học sinh là f0 đang điều trị tại nhà hoặc khu cách li hay bệnh viện. Vấn đề quan trọng nhất hiện nay vẫn chưa có nguồn vaccine tiêm ngừa covid cho đối tượng dưới 18 tuổi mà học sinh phổ thông chiếm tỉ lệ đa số. Chính vì thế hình thức dạy học trực tuyến là một lựa chọn phù hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo ngành giáo dục. Làm thế nào để dạy học trực tuyến mang lại hiệu quả nhất đang là vấn đề khiến các nhà quản lí giáo dục, giáo viên, cha mẹ và học sinh quan tâm. Mô hình dạy học mới được áp dụng tiêu biểu là một trong những giải pháp tối ưu có khả năng đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong học tập, giảng dạy và thuận lợi trong đào tạo nhiều cấp học và những mặt tích cực mà phương pháp này mang lại trong quá trình giảng dạy và học tập. 2. Khuyến nghị * Đối với nhà trường: - Xây dựng hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thông tin như máy tính, máy soi) đường truyền, dịch vụ internet, tận dụng tối đa các phương tiện để hỗ trợ cho giáo viên khi dạy học trực tuyến. Hướng dẫn cụ thể về tổ chức học trực tuyến để triển khai, hướng dẫn, tập huấn cho giáo viên kĩ thuật thực hiện, xây
19 dựng kế hoạch chi tiết theo từng bộ môn. * Đối với giáo viên: Giáo viên tự trang bị cho mình khả năng, kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các phầm mềm, hệ thống dạy học trực tuyến. Ngoài ra, có thể lựa chọn một trong các hình thức như dạy thông qua trực tuyến, qua online, qua nhóm zalo, email. Ở những nơi không có điều kiện về mạng, kĩ thuật thì cần tìm giải pháp để giao bài, giao nhiệm vụ cho học sinh. Giáo viên dành thời gian thiết lập mối quan hệ, làm quen kết nối với học sinh và cha mẹ học sinh. Chuẩn bị các hoạt động dạy học cũng như các trò chơi, video clip với các hoạt động khởi động vui nhộn tạo bầu không khí thoải mái trong lớp học. Qua đó, tạo mối thân thiện giữa giáo viên và học sinh. * Đối với phụ huynh: Cha mẹ luôn đồng hành, làm tốt công tác tư tưởng cho các em đối với việc học trực tuyến để học sinh hiểu rõ, chuẩn bị tâm thế để tiếp cận phương pháp này Điều quan trọng cha mẹ cần rèn nền nếp học tập tự lập, động viên, khen ngợi tạo sự hưng phấn trong học tập cho học sinh, khi học sinh học trực tuyến. * Đối với học sinh: Học sinh cần chuẩn bị tâm lý, tâm thế sẵn sàng, trang phục nghiêm túc khi tham gia học trực tuyến và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng thiết bị học tập quan trọng nhất là điện thoại thông minh, máy vi tính, máy tính bảng… Học sinh chọn cho mình góc học tập, không gian yên tĩnh thoải mái. Trong quá trình học tập cần chú ý lắng nghe, tham gia thảo luận và đóng góp tích cực vào bài học. Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 1 nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến”mà tôi đã và đang thực hiện. Bằng tấm lòng yêu nghề, mến trẻ và sự say mê, tâm huyết với nghề nghiệp tôi đã viết ra bản kinh nghiệm này để trao đổi với đồng nghiệp nơi tôi đang giảng dạy cũng như đồng nghiệp các trường bạn trong địa bàn huyện Thanh Trì cùng tham khảo. Tuy nhiên, bài viết không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, thầy cô và bạn bè đồng nghiệp để giúp tôi hoàn thiện sáng kiến kinh nghiệm, không ngừng nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến, góp phần đưa sự nghiệp “ trồng người” của chúng ta đi đến thành công tốt đẹp. Tôi xin chân thành cám ơn! Thanh Trì, ngày 25 tháng 4 năm 2022
20 Người viết Bạch Thị Tuyết Mai