Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập môn khoa học lớp 5

Chia sẻ: Bananalachuoi | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là để trang bị cho học sinh những kiến thức về xã hội và phát triển toàn diện là nhiệm vụ và yêu cầu bức thiết của ngành giáo dục nói chung và mỗi giáo viên nói riêng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập môn khoa học lớp 5

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu ̀ ơi cac môn hoc khac trong nôi dung ch Cung v ́ ́ ̣ ́ ̣ ương trinh Tiêu hoc noi chung ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ va nôi dung ch ương trinh l ̀ ơp 5 noi riêng. Môn khoa hoc t ́ ́ ̣ ự nhiên ở lơp 5 co ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ môt vi tri vô cung quan trong. Trong h ̀ ệ thống giáo dục quốc dân, mục tiêu giáo dục của Bộ GDĐT đã đặt ra : Giáo dục cho HS Tiểu học là phải giáo dục toàn diện, không coi trọng môn chính, môn phụ. Bởi vậy cùng với cać ̣ ̣ môn hoc khac trong nôi dung ch ́ ương trinh Tiêu hoc noi chung va nôi dung ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ chương trinh l ̀ ơp 5 noi riêng. Môn khoa hoc t ́ ́ ̣ ự nhiên ở lơp 5 co môt vi tri vô ́ ́ ̣ ̣ ́ cung quan đã góp ph ̀ ần không nhỏ vào việc hình thành và phát triển toàn diện cho HS. "Như chúng ta đã biết, khoa học là một môn học nói về các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, nói về cơ thể và sức khỏe của con người. Trình độ phát triển tư duy của học sinh cuối cấp Tiểu học nói chung và chương trình môn Khoa học lớp 5 nói riêng đã đưa vào những nội dung về tính chất, đặc điểm của các quá trình, hiện tượng trong tự nhiên, trong cơ thể người. Các hiện tượng trong tự nhiên hay những quá trình diễn ra trong tự nhiên nhiều khi rất khó quan sát trong điều kiện bình thường, bằng mắt thường bởi chúng diễn ra quá nhanh hoặc quá chậm, hoặc “vô hình”. Những tri thức về tính chất và sự biến đổi của chất lại rất trừu tượng. Chúng ta muốn nhận ra chúng, cần phải làm thí nghiệm, tạo ra sự tương tác, phản ứng giữa các chất, tức là cần phải quan sát, phân tích, tổng hợp, thí nghiệm,…" Do đó, để học sinh học tốt môn Khoa học lớp 5, việc sử dụng các phương pháp dạy học sao cho đạt hiệu quả cao nhất vẫn là vấn đề cần được giáo viên quan tâm. Do đó, người giáo viên cần phải có những phương pháp cụ thể để giúp học sinh học tốt môn Khoa học lớp 5.
Từ xa xưa, dân tộc ta đã co câu “Tiên hoc lê, hâu hoc văn”. Vây, lê nghia ́ ̣ ̃ ̣ ̣ ̣ ̃ ̃ bao giờ cung đi đâu trong viêc quan sat, nhin nhân va đanh gia môt con ng ̃ ̀ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ười ̣ trong giao tiêp. Tuy nhiên viêc giao tiêp đo co thanh công không, co hiêu qua ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ không lai con liên quan đên môt vân đê khac đo la văn hoa. Trinh đô văn hoa ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ́ ̉ giup chung ta rât nhiêu trong cuôc sông. Bac Hô kinh yêu cua chung ta t ́ ́ ưng ̀ noi : “Co đ ́ ́ ức ma không co tai lam viêc gi cung kho, co tai ma không co đ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̀ ̃ ́ ́ ̀ ̀ ́ ức thanh ng ̀ ươi vô dung”. Chinh vi le đo ma viêc giao duc con ng ̀ ̣ ́ ̀ ̃ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ươi phai song ̀ ̉ song hai măt. ̣ Để viêc giao duc con ng ̣ ́ ̣ ươi tr̀ ở thanh ng ̀ ươi toan diên hai măt la viêc lam ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ không dê. Ngay trong th ̃ ơi điêm nay đây, trong trach cua nha tr ̀ ̉ ̀ ̣ ́ ̉ ̀ ương, cua ng ̀ ̉ ươì ̉ giao viên nhât la giao viên chu nhiêm l ́ ́ ̀ ́ ̣ ớp phai phat huy hêt năng l ̉ ́ ́ ực cua minh, ̉ ̀ ̉ ̀ ̣ ́ ược “Môi ngay đên tr phai lam sao cho hoc sinh thây đ ̃ ̀ ́ ường la môt niêm vui”, ̀ ̣ ̀ ̀ ư đông chi Pham Văn Đông đa noi: “Nghê day hoc la nghê cao quy nhât vi va nh ̀ ́ ̣ ̀ ̃ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̣ no tao ra nh ưng con ng ̃ ươi sang tao”. ̀ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ Hoc sinh chi hoc tâp đat kêt qua tôt khi yêu thich môn hoc đông th ́ ́ ̣ ̀ ơi cac ̀ ́ em cung tim đ ̃ ̀ ược cam h ̉ ưng t ́ ừ môn hoc đo. Viêc đôi m ̣ ́ ̣ ̉ ới phương phap day ́ ̣ ̣ hoc, đôi m̉ ơi hinh th ́ ̀ ưc tô ch ́ ̉ ức hoat đông la môt viêc lam không phai dê va ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ ̀ ̉ ̣ cung không phai ngay môt ngay hai ma lam đ ̃ ̀ ̀ ̀ ̀ ược. No đoi hoi môt s ́ ̀ ̉ ̣ ự đâu t ̀ ư lâu ̣ dai, môt qua trinh ren luyên không ng ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ừng cua ng ̉ ươi giao viên. Môi môt s ̀ ́ ̃ ̣ ự cố ̉ găng du rât nho trong nhân th ́ ̀ ́ ̣ ưc cua giao viên vê đôi m ́ ̉ ́ ̀ ̉ ới phương phap, hinh ́ ̀ thưc day hoc đêu la đông l ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ực tao h ̣ ưng thu hoc tâp cho cac em hoc sinh, gop ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ́ phân nâng chât l ̀ ́ ượng day va hoc. ̣ ̀ ̣ Trong thực tế hiện nay việc dạy học các môn học như khoa học, địa lí, … cho học sinh trong nhà trường Tiểu học đã được chú ý đến, song nhiều trường vẫn còn lúng túng trong việc tổ chức, thực hiện các chương trình hoạt động giáo dục cho học sinh. Vậy làm thế nào để trang bị cho học sinh những kiến thức về xã hội và phát triển toàn diện là nhiệm vụ và yêu cầu bức thiết của ngành giáo dục nói chung và mỗi giáo viên nói riêng. Với ý nghĩa và tầm quan trọng như vậy, tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập môn khoa học lớp 5” 2. Tên sáng kiến: Một số biện pháp tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập môn khoa học lớp 5. 3. Tác giả sáng kiến:
Họ và tên: Nguyễn Thị Phượng Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Chấn Hưng Số điện thoại: 0973 940 935 E_mail: thuyphuong8289@gmail.com 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Họ và tên: Nguyễn Thị Phượng Chức vụ: Giáo viên Địa chỉ: Trường Tiểu học Chấn Hưng, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Những vấn đề chung về môn khoa học lớp 5. Từ đó đưa ra một số biện pháp tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập môn khoa học lớp 5 ở trường Tiểu học Chấn Hưng. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử Từ tháng 9 năm 2019 7. Mô tả bản chất của sáng kiến: 7.1. Cơ sở lí luận Có một nhà văn nổi tiếng đã từng nói: “Chính sự quan tâm, lòng yêu thương và sự chia sẻ của người thầy đã giúp những đứa trẻ phát huy hết khả năng của chúng”. (Jonh O.Brien). Đúng vậy, người giáo viên Tiểu học là người trực tiếp giảng dạy rất nhiều các môn học, là người quản lý toàn diện một tập thể học sinh của một lớp và có nhiều thời gian gắn bó, gần gũi với học sinh. Hơn nữa về trình độ hiểu biết và vốn sống của học sinh tiểu học còn nhiều hạn chế vì vậy các em rất cần có một người thường xuyên quan tâm, hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo, dìu dắt. Người giáo viên tiểu học giống như một người chăm sóc cho hạt giống nảy mầm, hàng ngày hàng giờ phải theo dõi từng sự thay đổi, từng bước phát triển của hạt giống ấy sao cho chúng thành cây non khoẻ mạnh và tiếp tục trưởng thành. Luật Giáo dục của Nhà nước ta quy định: “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở” (Mục 2, Điều 27).
Bởi vậy, để giúp các em có kĩ năng quan sát tốt, thực hành tốt, tự tin và mạnh dạn trong các hoạt động học tập thì người giáo viên tiểu học là người đóng vai trò vô cùng quan trọng. Các thầy giáo, cô giáo phải động viên, khích lệ các em thật nhiều để các em phát huy hết khả năng của mình: "Đứng xấu hổ khi không biết, chỉ xấu hổ khi không học” (Ngạn ngữ Nga). 7.2. Cơ sở thực tiễn : Trong giai đoạn đất nước đang phát triển như hiện nay, Việt Nam đang hội nhập với các nước trên thế giới từng bước phát triển vươn lên, những mặt tốt của xã hội được phát triển mạnh song những vấn đề mặt trái của xã hội cũng xuất hiện nhiều ảnh hưởng đến sự tồn tại, phát triển của mỗi tập thể, cá nhân trong đó có một bộ phận là trẻ em. Theo guồng quay của kinh tế xã hội, một số gia đình bố mẹ chỉ quan tâm, mải lo đến việc làm kinh tế mà quên mất gia đình là chiếc nôi của trẻ, quên đi việc cần tạo một môi trường gia đình đầm ấm, người lớn gương mẫu, quan tâm dạy dỗ trẻ; Không những thế còn có những gia đình cha mẹ nghiện ngập, cờ bạc, rượu chè,... ảnh hưởng vô cùng lớn tới tâm hồn trẻ, tới sự phát triển nhân cách của trẻ. Một số gia đình hiện nay có suy nghĩ hoàn toàn giao phó việc dạy dỗ con em mình cho nhà trường. Cũng có những gia đình có điều kiện kinh tế, quá chiều chuộng con dẫn đến trẻ thiếu sự sáng tạo, luôn ỷ lại, phụ thuộc vào người lớn; mỗi khi gặp các tình huống trong thực tế lúng túng không biết xử lý thế nào, hạn chế trong việc tự bảo vệ bản thân mình; hoặc có trẻ được chiều chỉ làm theo ý của mình chứ không làm theo ý người khác. Bên cạnh việc học các môn như Toán, Tiếng việt nếu trẻ được chú ý giáo dục đạo đức, được rèn luyện để phân biệt cái tốt, cái xấu, biết từ chối cám dỗ, biết ứng xử, biết tự quyết định đúng trong một số tình huống thì chính trẻ sẽ là người tác động tốt đến gia đình, xã hội.
Ngay từ đầu năm học khi mới nhận lớp, sĩ số lớp tôi là 34 em, trong đó số học sinh nữ là 14 em, học sinh khuyết tật 01 em. Các em rất thụ động trong việc chuẩn bị bài ở nhà; nhút nhát khi tham gia hoạt động nhóm, nói nhỏ; thiếu tự tin trong giao tiếp và bày tỏ,... Vậy làm sao để các em có thể hoàn thành tốt các môn học về kiến thức lẫn kĩ năng hàng ngày của các em? Việc dạy cho các em biết tính toán, đọc và viết là những việc làm tương đối đơn giản. Nhưng còn các phân môn học khác như Khoa học, Lịch sử, Đia lí, ... thì sao? Như ta đã biết, môn Khoa học là môn vừa chứa các yếu tố xã hội vừa chứa các yếu tố tự nhiên. Qua môn học này, người giáo viên không chỉ là người giáo dục cho các em lòng say mê khoa học mà còn giáo dục cho các em lòng yêu quê hương, đất nước. Từ những băn khoăn, trăn trở đó tôi đã mạnh dạn chọn và nghiên cứu đề tài này. Đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm mà tôi đã nghiên cứu thực hiện từ nhiều năm học trước. Sau đó rút kinh nghiệm, bổ sung và sẽ được hoàn thiện vảo cuối năm học 20192020. Với đề tài sáng kiến kinh nghiệm này tôi chủ yếu hướng vào các nội dung cơ bản sau đây: + Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài và đồ dùng học tập. + Tổ chức hoạt động dạy học dưới dạng các trò chơi Gameshow Trò chơi học tập. + Tổ chức cho học sinh thực hành, thí nghiệm. + Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. 7.3. Thực trạng việc dạy và học môn khoa học 5 ở trường Tiểu học Chấn Hưng Vĩnh Tường Vĩnh Phúc Một số tiết học khoa học ở Trường Tiểu học Chấn Hưng 7.3.1. Thuân l ̣ ợi
Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường cùng các Ban ngành đoàn thể. Giáo viên trong tổ chuyên môn đã được tham gia các lớp tập huấn thay sách, nghiên cứu chương trình bồi dưỡng thường xuyên và học tập các lớp Mô đun. Trương đa nhiêu năm triên khai chuyên đê môn khoa hoc. ̀ ̃ ̀ ̉ ̀ ̣ Phương tiện giảng dạy, tài liệu nghiên cứu khá đầy đủ. Thư viên, ̣ ́ ̣ ̀ ương cung đa cung câp kha đa d thiêt bi nha tr ̀ ̃ ̃ ́ ́ ạng sach giáo khoa, sach giao ́ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ viên, tai liêu tham khao va đô dung day hoc. ̀ ̀ ̀ Đội ngũ giáo viên khối 5 có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy. Ban̉ thân tôi cũng được nha tr ̀ ương phân công day l ̀ ̣ ớp 5 trong nhiêu năm liên. ̀ ̀ ́ ̣ Sĩ sô hoc sinh trong l ơp không cao, tao điêu kiên cho tôi dê dang theo ́ ̣ ̀ ̣ ̃ ̀ doi sat sao t ̃ ́ ưng đôi t ̀ ́ ượng hoc sinh. ̣ 7.3.2. Kho khăn ́ Trương năm trên khu v ̀ ̀ ực phía Bắc của Huyện, cách xa trung tâm thị trấn, đa sô hoc sinh la con em cua nông dân, b ́ ̣ ̀ ̉ ố mẹ đi làm ăn xa, ít có thời gian quan tâm tới con em mình. ̣ Tâm lí đa sô phu huynh th ́ ương coi trong hai môn Toan va Ti ̀ ̣ ́ ̀ ếng Viêṭ nên chưa thực sự chu trong nhăc nh ́ ̣ ́ ở con em minh khi hoc môn Khoa hoc. ̀ ̣ ̣ Sự câp nhât thông tin cua giao viên cung nh ̣ ̣ ̉ ́ ̃ ư hoc sinh diên ra hang ngay ̣ ̃ ̀ ̀ ́ ững han chê nhât đinh. co nh ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ư soan giang cũng nh Viêc đâu t ̣ ̉ ư chuân bi đô dung day hoc con nhiêu ̉ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ kho khăn. ́ Khả năng ứng xử của học sinh trong một số tình huống có liên quan đến sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng còn hạn chế. HS ít nêu thắc mắc, đặt câu hỏi trong quá trình học tập; khả năng diễn đạt những hiểu biết bằng lời nói, bài viết, hình vẽ, sơ đồ,… còn hạn chế nên một số HS chưa quan tâm đến môn môn học Khả năng phân tích, so sánh, rút ra những dấu hiệu chung và riêng của một số sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên còn hạn chế. 7.4. Mục tiêu và nội dung của môn khoa học lớp 5: 7.4.1. Môt sô kiên th ̣ ́ ́ ưc c ́ ơ ban ban đ ̉ ầu của môn khoa học:
Sự trao đôi chât, nhu câu dinh d ̉ ́ ̀ ương, s ̃ ự sinh san, s ̉ ự lơn lên cua c ́ ̉ ơ ̉ ươi, cach phong tranh môt sô bênh thông th thê ng ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ường va môt sô bênh truyên ̀ ̣ ́ ̣ ̀ nhiêm. ̃ Sự trao đôi chât, s ̉ ́ ự sinh san cua thuc vât, đông vât. ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ Đăc điêm va ̀ưng dung cua môt sô chât, môt sô vât liêu va nguôn năng ́ ̣ ̉ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ lượng thương găp trong đ ̀ ̣ ời sông va san xuât. ́ ̀ ̉ ́ 7.4.2. Môt sô ki năng ban đâu c ̣ ́ ̃ ̀ ủa môn khoa học. Ưng x ́ ử thich h ́ ợp trong môt sô tinh huông co liên quan đên s ̣ ́ ̀ ́ ́ ́ ức khoẻ ̉ ̉ ̀ ̣ cua ban thân, gia đinh va công đông. ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̣ Quan sat va lam môt sô thi nghiêm đ ́ ̀ ̀ ơn gian, gân gũi v ̉ ̀ ới đời sông, san ́ ̉ xuât. ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ Nêu thăc măc va đăt câu hoi trong qua trinh hoc tâp, tim thông tin đê ́ ́ ̀ ̀ ̉ ̉ ́ ̃ ̣ giai đap, diên đat những hiêu biêt băng l ̉ ́ ̀ ời noi, bai viêt, hinh ve s ́ ̀ ́ ̀ ̃ ơ đô . . . ̀ ̉ ́ ̣ ̉ ̣ ́ ự vât, Phân tich so sanh đê rut ra dâu hiêu chung va riêng cua môt sô s ́ ́ ́ ̀ ̣ hiện tượng đơn gian trong t ̉ ự nhiên. 7.4.3. Môt sô thai đô va hanh vi c ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ủa môn khoa học. Tự giac th ́ ực hiên cac quy tăc vê sinh, an toan cho ban thân va gia đinh ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̉ ̀ ̀ ̣ công đông. ̀ ̉ ̣ ́ ́ ưc vân dung nh Ham hiêu biêt khoa hoc, co y th ́ ́ ̣ ̣ ững kiên th ́ ức đa hoc ̃ ̣ ̀ ực tế đơi sông. vao th ̀ ́ Yêu con ngươi, thiên nhiên, đât n ̀ ́ ươc, yêu cai đep. ́ ́ ̣ ́ ực, tham gia bao vê môi tr Tich c ̉ ̣ ương xung quanh. ̀ 7.5. Kết quả khảo sát trước khi áp dụng các biện pháp, giải pháp Trong quá trình nghiên cứu sáng kiến, tôi đã tiến hành khảo sát học sinh như sau: Đối tượng khảo sát: Học sinh khối 5 Trường Tiểu học Chấn Hưng huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc Số lượng học sinh tham gia khảo sát: 169 học sinh. Thời điểm khảo sát: Cuối tháng 9 năm 2019 Nội dung khảo sát: Bước đầu, tôi khảo sát một số kiến thức cơ bản của môn học theo nội dung HS được học.
Hình thức : Thi viết trên giấy Kết quả khảo sát thu được như sau: Hoàn Hoàn thành Cần cố gắng thành Lớp TSHS tốt Số Số Số % % % lượng lượng lượng 5A 33 10 30,3 23 69,7 0 0 5B 34 12 35,3 22 64,7 0 0 5C 33 11 33,3 22 66,7 0 0 5D 34 11 32,4 23 67,6 0 0 5E 35 13 37,1 20 62,9 0 0 Tổng 169 57 33,7 112 66,3 0 0
7.6. Một số giải pháp tạo hứng thú và nâng cao chất lượng học tập môn khoa học cho học sinh lớp 5 trường Tiểu học Chấn Hưng A. Đôi v ́ ới hoc sinh: ̣ ̉ ́ ̣ ̀ ơi co kêt qua cao, tôi th Đê tiêt hoc bai m ́ ́ ́ ̉ ường hương dân hoc sinh chuân ́ ̃ ̣ ̉ ̣ ̀ ươc bi bai tr ́ ở nha môt cach chu đao theo cac yêu câu sau: ̀ ̣ ́ ́ ́ ̀ 1. Tim hiêu nôi dung bai hoc: ̀ ̉ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ơi tôt h Đây la yêu tô quan trong giup cac em tiêp thu bai m ́ ́ ơn. Cac em ́ ̀ ̣ ̃ ̣ ̀ ́ ́ ́ ững điêu gi se xay ra qua thi nghiêm, cân đoc ki nôi dung bai va chu y đên nh ̀ ̀ ̀ ̃ ̉ ́ ̣ ́ ược gi qua tranh anh, vât thât . . . quan sat đ ̀ ̉ ̣ ̣ Từ đo, cac em se t ́ ́ ̃ ự tra l ̉ ơi đ ̀ ược cac câu hoi trong sach giao khoa nêu ́ ̉ ́ ́ ̣ ự minh đăt ra câu hoi ma minh cân tim hiêu đê lên l ra hoăc t ̀ ̣ ̉ ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ ̉ ớp cung v ̀ ơi ban va ́ ̣ ̀ ̉ ̀ ư thê cac em se nh thây giao trao đôi... va nh ̀ ́ ́ ́ ̃ ớ va hiêu nôi dung bai môt cach sâu ̀ ̉ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ơn. săc h ̣ ơi phiêu bai tâp: * Lam viêc v ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ưng bai ma tôi h Tuy vao nôi dung cua t ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ướng dân hoc sinh th ̃ ̣ ực hiên ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ư sau: phiêu bai tâp cu thê nh ́ ̀ ̣ + Phiêu bai tâp ( hinh th ̀ ưc giao viêc ) : Tôi h ́ ̣ ướng dân hoc sinh nh ̃ ̣ ững ̣ ̀ ̀ ở nha.̀ công viêc ma cac em cân lam ̀ ́ ́ ̀ ̣ + Phiêu bai tâp ( hinh th ̀ ưc th ́ ực hanh ): Tôi h ̀ ướng dân cac em th ̃ ́ ực ̀ ́ ̣ ̣ hanh thi nghiêm hoăc cac hinh th ́ ̀ ưc th ́ ực hanh khac cân lam tr ̀ ́ ̀ ̀ ước ở nha. ( ca ̀ ́ ́ ơp ). nhân, nhom, l ́ ́ ̉ ́ ̀ ̀ ương tiên đanh gia kêt qua hoc + Phiêu đanh gia kiêm tra: Phiêu nay la ph ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̉ ̉ ́ ́ ̣ ̉ tâp cua cac em va đây cung la kêt qua đanh gia hiêu qua trong qua trinh giang ́ ̀ ̃ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̉ day cua minh. Qua phiêu nay tôi co c ̀ ́ ̀ ́ ơ hôi điêu chinh kip th ̣ ̀ ̉ ̣ ơi vê ph ̀ ̀ ương phap ́ va hinh th ̀ ̀ ức tô ch ̉ ức day hoc cua minh sao cho hiêu qua h ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̉ ơn. ́ ̣ ̣ ̣ Vi du : Khi day bai 12, trang 26 “ Phong bênh sôt ret” ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ Yêu câu hoc sinh chuân bi: ghi vao phiêu giao viêc ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ́ Điêu tra xem trong gia đinh hoăc xung quanh nha em co ai bi sôt ret chưa? ̉ Hoi ng ươi l ̀ ơn nh ́ ưng dâu hiêu chinh cua bênh sôt ret. ̃ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ́ ́
̣ ̀ ư thê nao? Bênh sôt ret lây truyên nh ́ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̉ ̣ Qua phân chuân bi cua hoc sinh ̀ ở nha. Tôi thây, cac em rât hao h ̀ ́ ́ ́ ̀ ứng ̣ trong viêc xây d ựng bai, t ̀ ư đo tiêt hoc diên ra môt cach nhe nhang ma hiêu qua. ̀ ́ ́ ̣ ̃ ̣ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̣ * Lam thi nghiêm va ghi kêt qua vao phiêu bai tâp : Thực hanh thi nghiêm ̀ ́ ̣ ̣ ượng xay ra Hiên t ̉ ́ ̉ ́ Nem qua bong cao su xuông san nha. ́ ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̉ Ta thây qua bong nay lên Keó căng sợi dây cao su, rôì buông Sợi dây dan ra, s ̃ ợi dây cao su trở laị tay. ̣ ́ vi tri ban đâu. ̀
́ ́ ̣ Qua cac thi nghiêm th ực hanh ̀ ở nha, tôi thây: Khi lên l ̀ ́ ớp cac em rât sôi ́ ́ ̉ nôi xây d ựng bai va tiêt hoc đat kêt qua cao, cac em hiêu bai, thuôc bai ngay tai ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̣ lơp. ́ ́ ̣ ̣ Vi du : Khi day bai 44 trang 90: “S ̀ ử dụng năng lượng gió và năng lượng nước chảy” ̣ ̉ Yêu câù hoc sinh chuân bị: ( ghi vao phiêu bai tâp) ̀ ́ ̀ ̣ Điêu tra xem ̀ ở đia ph ̣ ương em co nh ́ ưng hoat đông nao s ̃ ̣ ̣ ̀ ử dung năng ̣ lượng cua gio va năng l ̉ ́ ̀ ượng cua n ̉ ươc chay. ́ ̉ ̣ Quan sat cac tranh trong bai va noi nên nôi dung t ́ ́ ̀ ̀ ́ ừng bức tranh. Vơi viêc điêu tra va quan sat nh ́ ̣ ̀ ̀ ́ ư trên, tôi thây hoc sinh khi lên l ́ ̣ ớp cać ̉ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ́ ̉ em chu đông trong viêc phat biêu y kiên cua minh, gi ̀ ờ hoc sinh đông h ̣ ̣ ơn, hoc̣ ̀ ́ ơn. sinh tiêp thu bai tôt h ́ ́ ̣ ̣ Vi du : Khi day bai 64 trang 132 “ Vai tro ̀ ̉ ̀ cua môi tr ương t ̀ ự nhiên đôí vơi đ ́ ời sông con ng ́ ười” ̀ ̣ ̉ ̣ Yêu câu hoc sinh chuân bi : ́ ơi yêu câu 1: Cho hoc sinh s Đôi v ́ ̀ ̣ ưu tâm tin t ̀ ưc bai bao, tranh anh viêt ́ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̉ vê vai tro cua môi tr ̀ ương t ̀ ự nhiên đôi v ́ ơi con người. ́ ơi yêu câu 2 : ( Ghi vao phiêu bai tâp ) Đôi v ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ Môi trương t ̀ ự nhiên cung câp cho con ng ́ ười những gi?̀ Môi trương t ̀ ự nhiên nhân t ̣ ư con ng ̀ ươi nh ̀ ưng gi? ̃ ̀ ̣ ̉ Qua viêc chuân bi ̣ ở nha, lam viêc v ̀ ̀ ̣ ơi phiêu bai tâp, th ́ ́ ̀ ̣ ực hanh v ̀ ơi cac ́ ́ ̣ thi nghiêm khi lên l ́ ơp cac em rât sôi nôi xây d ́ ́ ́ ̉ ựng bai hoc va tiêt hoc đat kêt ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ́ ́ qua cao. Co thê noi cac em đa thanh thao th ̃ ̀ ̣ ực hanh thi nghiêm theo ca nhân, ̀ ́ ̣ ́ nhom, ĺ ớp. Từ đo cac em hiêu bai, thuôc bai ngay tai l ́ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̣ ớp. 2. Hoc sinh s ̣ ưu tâm đô dung day hoc: ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ Như chung ta đa biêt, đô dung day hoc co vai tro rât quan trong trong qua ́ ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̣ trinh day – hoc. No gop phân không nho trong s ̀ ́ ́ ̀ ̉ ự thanh công cua môt tiêt day. ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ Vi vây, tôi th ương đông viên, khuyên khich cac em s ̀ ̣ ́ ́ ́ ưu tâm cac đô dung va ̀ ́ ̀ ̀ ̀ cac em đa h ́ ̃ ưởng ưng rât tich c ́ ́ ́ ực. No đa tr ́ ̃ ở thanh môt nê nêp trong l ̀ ̣ ̀ ́ ớp tôi chủ ̣ nhiêm. Viêc s ̣ ưu tâm dô dung hoc tâp cua cac em cung rât phong phu va đa ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ ̃ ́ ́ ̀ ̣ dang. Đo la nh ́ ̀ ưng b ̃ ưc tranh, anh trong cac t ́ ̉ ́ ờ lich treo t ̣ ương la nh ̀ ̀ ưng vât ̃ ̣ ̣ mâu, vât thât … ̃ ̣
́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ Vi du : Chuân bi hoc : Bai 12, trang 26 “ Phong bênh sôt ret” ̀ ̀ ́ ́ Tôi hương dân hoc sinh s ́ ̃ ̣ ưu tâm cac pa nô, ap phich tuyên truyên ̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̣ phong chông bênh sôt ret. ́ ́ ́ ưc tranh h Cac b ́ ương dân ngu mung đê tranh muôi a nô phen đôt. ́ ̃ ̉ ̀ ̉ ́ ̃ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ Vi du : Chuân bi hoc bai 30 trang 64 “ Cao su” ̀ Tôi hương dân hoc sinh s ́ ̃ ̣ ưu tâm vê tranh anh vê v ̀ ̀ ̉ ̀ ườn cây cao su, tranh nhưng ng ̃ ươi công nhân đang khai thac mu, cac đô dung đ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̀ ược lam băng cao ̀ ̀ ̉ ̣ ̣ ́ ̣ su…đê phuc vu cho tiêt hoc. ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̀ ợp kim cua đông” Vi du : Chuân bi hoc : Bai 24 trang 50 “ Đông va h ̀ ̀ ̉ ̀ Tôi hương dân hoc sinh s ́ ̃ ̣ ưu tâm tranh, anh cac đô dung băng đông hoăc ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ hợp kim cua đông. ̉ ̀ ̣ ương dân hoc sinh s Qua viêc h ́ ̃ ̣ ưu tâm cac đô dung hoc tâp. Tôi thây khi ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ hoc môn khoa hoc hoc sinh co y th ́ ́ ưc, trach nhiêm v ́ ́ ̣ ới viêc hoc tâp cua minh. ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ Từ đo tiêt hoc diên ra môt cach sinh đông không kem cac môn hoc khac va gi ́ ́ ̣ ̃ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̀ ơ ̀ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ́ hoc đa mang lai kêt qua rât tôt. ̃ 3. Vân dung th ̣ ̣ ực hanh : ̀ Ông cha ta thương noi “hoc đi đôi v ̀ ́ ̣ ơi hanh”. Hoc li thuyêt không ch ́ ̀ ̣ ́ ́ ưa ̉ ̉ ́ ực hanh m đu, chi co th ̀ ơi phan anh đung s ́ ̉ ́ ́ ự hiêu biêt cua hoc sinh trong viêc ̉ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ừ viêc th tiêp thu bai. T ́ ̣ ực hanh đung hay thi nghiêm đung m ̀ ́ ́ ̣ ́ ới thoa man ̉ ̃ ở sự tò ̣ ̉ ̣ mo, kham pha , sang tao cua hoc sinh,gây cho hoc sinh s ̀ ́ ́ ́ ̣ ự hưng thu trong hoc ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ tâp. Cho nên, giao viên cân tao điêu kiên cho hoc sinh th ́ ̀ ̣ ực hanh nh ̀ ưng điêu đa ̃ ̀ ̃ ̣ hoc ngay tai ḷ ơp băng cach thi nghiêm hay quan sat cac hanh đông. ́ ̀ ́ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ Vi du : khi hoc bai 30 trang 64 “ Cao su” ̀ Nêu được tinh chât đăc tr ́ ́ ̣ ưng cua cao su. ̉ ̉ ưc cho hoc sinh lam thi nghiêm đê nhân thây cao su co tinh Tôi tô ch ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ́ ́ ́ chât đan hôi. ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ược cao su co tinh chât đan h Qua thi nghiêm hoc sinh năm đ ́ ́ ́ ́ ̀ ồi trên cơ sở ̣ ̉ ̉ ̀ ́ khoa hoc chu không phai chi băng li thuyêt suông. ́ ́ ́ ̣ ̣ Vi du : Khi day bai 62 trang 128 “ Môi tr ̀ ường” sau bai hoc hoc sinh biêt: ̀ ̣ ̣ ́ ̉ ̀ ̉ Kê tên cac thanh phân cua môi tr ́ ̀ ường tự nhiên va môi tr ̀ ường nhân ̣ tao.
́ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ở, đường phô,́ Biêt quan sat, nhân xet tinh trang vê sinh cua khu nha trương hoc. ̀ ̣ Từ đo cac em co y th ́ ́ ́ ́ ưc tham gia bao vê môi tr ́ ̉ ̣ ường, nha ̀ ở, lơp hoc, ́ ̣ trương hoc…Cac em biêt tiêt kiêm điên, n ̀ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ước . Thực hiên nêp s ̣ ́ ống văn minh, ̣ ̉ ̣ gop phân vao viêc bao vê môi tr ́ ̀ ̀ ường sach đep. ̣ ̣ 4. Lâp kê hoach hoc tâp ̣ ́ ̣ ̣ ̣ Trong nhiêu năm công tac tôi đa h ̀ ́ ̃ ướng dân hoc sinh lâp ra môt kê hoach ̃ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ hoc tâp cho ca nhân. Nh ́ ờ vây ma cac em m ̣ ̀ ́ ơi hoan thanh đ ́ ̀ ̀ ược nhiêm vu hoc ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ tâp cua minh. Th ̀ ơi gian trong môt ngay, môt tuân đ ̀ ̣ ̀ ̣ ̀ ược phân bô ro rang cu thê, ́ ̃ ̀ ̣ ̉ va h̀ ợp li.́ ́ ̣ Thi du : Th ơi gian hoc bai vao buôi tôi va buôi sang , ôn bai vao th ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ứ baỷ ̀ ̉ ̣ ưu tâm đô dung trong nh va chu nhât, s ̀ ̀ ̀ ững lân đi nha sach…. ̀ ̀ ́ B. Đôi v ́ ới giao viên ́ : 1. Năm chăc nôi dung ch ́ ́ ̣ ương trinh giang day: ̀ ̉ ̣ a) Chương trinh đ ̀ ược phân bô nh ́ ư sau : Lơp ́ Sô tiêt / tuân ́ ́ ̀ Sô tuân ́ ̀ Tông sô tiêt / ̉ ́ ́ năm 5 2 35 70 ̉ ̀ ̀ ̣ b) Chu đê va nôi dung : CHU ĐỀ ̉ NÔI DUNG ̣ Con ngươi va s ̀ ̀ ưc kh ́ ỏe Tư bai 1 đên bai 21 ̀ ̀ ́ ̀ ̣ Vât chât va năng l ́ ̀ ượng Tư bai 22 đên 50 ̀ ̀ ́ Thực vât va đông vât ̣ ̀ ̣ ̣ Tư bai 51 đên bai 61 ̀ ̀ ́ ̀ Môi trương va tai nguyên thiên nhiên ̀ ̀ ̀ Tư bai 62 đên bai 70 ̀ ̀ ́ ̀
Chương trinh khoa hoc l ̀ ̣ ơp 5 không chi d ́ ̉ ưng lai ̀ ̣ ở nhiêm vu cung câp ̣ ̣ ́ ̣ cho hoc sinh nh ưng kiên th ̃ ́ ưc khoa hoc c ́ ̣ ơ ban ma no con gop phân vao viêc ̉ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ưc trach nhiêm cua ban thân v giáo duc y th ́ ́ ̣ ̉ ̉ ơi gia đinh, v ́ ̀ ơi công đông, v ́ ̣ ̀ ới môi trương xung quanh. ̀ 2. Năm chăc va chinh xac cac hiên t ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣ ượng thi nghiêm trong qua trinh day ́ ̣ ́ ̀ ̣ hoc: ̣ Trươc khi tiên hanh môt gi ́ ́ ̀ ̣ ờ hoc co thi nghiêm. Tôi luôn luôn phai t ̣ ́ ́ ̣ ̉ ự ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̣ kiêm tra cac thiêt bi va kêt qua thi nghiêm, m ́ ới đưa ra thi nghiêm chinh th ́ ̣ ́ ức. ̀ ư pham khi tiên hanh thi nghiêm: a) Yêu câu s ̣ ́ ̀ ́ ̣ ́ ưa s * Tinh v ̀ ưc: Nôi dung thi nghiêm phai phu h ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ợp vơi ch ́ ương trinh va ̀ ̀ ̉ ̉ ̣ kha năng cua hoc sinh. ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̃ ̀ * Tinh ro rang: Thiêt bi thi nghiêm phai ro rang nh ́ ̃ ̀ ưng chi tiêt chu yêu, ̃ ́ ̉ ́ ̉ ̣ ược tinh tr thê hiên đ ́ ực quan. * Tinh an toan: M ́ ̀ ợi trang thiêt bi thi nghiêm phai đam bao s ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̉ ̉ ự an toan cho ̀ ̣ hoc sinh cung nh ̃ ư giao viên trong qua trinh th ́ ́ ̀ ực hanh thi nghiêm. ̀ ́ ̣ b) Qui trinh th ̀ ực hanh thi nghiêm: ( ca l ̀ ́ ̣ ̉ ớp hoăc theo nhom ) ̣ ́ ̉ ̣ * Chuân bi: ́ ̣ ̣ ́ ̣ Xac đinh muc đich thi nghiêm. ́ Giơi thiêu dung cu va cac chât tham gia trong qua trinh thi nghiêm. ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̣ Chia nhom ( nêu hoat đông theo nhom ). ́ ́ ̣ ̣ Phat phiêu hoc tâp. ́ ̣ ̀ ́ ̣ * Tiên hanh thi nghiêm va kêt luân: ́ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ượng xay ra trong Hoc sinh tiên hanh thi nghiêm va quan sat cac hiên t ̉ ́ ̀ ̀ ́ ̣ qua trinh lam thi nghiêm. ̣ ́ ̉ ́ ược qua thi nghiêm. Ghi lai kêt qua quan sat đ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ Đai diên cac nhom trinh bay kêt qua thi nghiêm d ́ ́ ̀ ̀ ́ ựa vao câu hoi ma ̀ ̉ ̀ ̣ ̉ ơp. giao viên đăt ra cho ca l ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ̉ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̉ Cac nhom khac nhân xet, bô sung va trinh bay y kiên cua nhom minh. ́ ́ ̀ ̣ ́ ức ma hoc sinh t Giao viên nhân xet va chinh xac hoa cac kiên th ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ ự rut ra ́ ̉ Giao viên ghi bang. ́
̣ ̣ ̣ ực tê trong đ Giao viên vân dung hiên hê th ́ ́ ời sông va san xuât. ́ ̀ ̉ ́ ́ ̣ Ở bai 30 trang 60 “ Cao su” Vi du : ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ Hoc sinh biêt lam môt vai thi nghiêm đê nêu đ ́ ̀ ược tinh chât cua cao su. ́ ́ ̉ ́ ̣ Ở bai 3839 trang 79 “ S Vi du : ̀ ự biên đôi hoa hoc” ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ Hoc sinh biêt lam môt vai thi nghiêm ch ́ ̀ ̣ ứng minh vai tro cua nhiêt va anh ̀ ̉ ̣ ̀́ sang tronh s ́ ự biên đôi hoa hoc cua cac chât . T ́ ̉ ́ ̣ ̉ ́ ́ ừ đo hoc sinh phat biêu đ ́ ̣ ́ ̉ ược ̣ ̃ ̀ ự biên đ đinh nghia vê s ́ ởi hoa hoc cua cac chât. ́ ̣ ̉ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ Tom lai : phân môn khoa hoc đoi hoi rât cao ở ngươi day, phai lam thê ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ nao đê thu hut hoc sinh vao bai hoc. Thông qua viêc th ực hanh thi nghiêm tao ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ́ ơi cac hiên t cho cac em niêm tin khoa hoc, khi tiêp xuc v ́ ́ ̣ ượng trong thực tê , ́ lam quen va dân dân hinh thanh ki năng s ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̃ ử dung cac dung cu thi nghiêm, cac ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ dung cu đo trong phong thi nghiêm, trong đời sông hang ngay. ́ ̀ ̀ 3. Phôi h ́ ợp sử dung cac ph ̣ ́ ương phap d ́ ạy học khác nhau: Như chúng ta đã biết, phương pháp dạy học là một trong những yếu tố quan trọng nhất của quá trình dạy học. Nó phụ thuộc vào khả năng của giáo viên và những điều kiện dạy học cụ thể của nhà trường. Tìm tòi, phối hợp những phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực , chủ động của người học và phù hợp với từng môn học, từng bài học, từng đối tượng học sinh là việc làm cần thiết và thường xuyên của người thầy giáo. Vì vậy, chính giáo viên là nguời quyết định cho việc lựa chọn phương pháp dạy học thích hợp cho bài học, sao cho sự tương tác giữa thầy và trò trong quá trình lĩnh hội tri thức của trò đạt kết quả cao nhất. Kinh nghiệm của các giáo viên giỏi cho thấy: Trong một giờ dạy của một bài, không bao giờ chỉ dùng một phương pháp dạy học mà giờ dạy đó thành công. Cho nên tôi đã cố gắng nghiên cứu kĩ bài dạy để sử dụng và phối hợp linh hoạt nhiều phương pháp dạy học như : thí nghiệm, quan sát, hỏi đáp, thực hành,thảo luận, điều tra, truyền đạt ... ( khi cần thiết ). Sau đây là một minh họa cho sự phối hợp các phương pháp dạy học Ví dụ : Khi dạy bài 30 “ Cao su” Hoạt động 2: giúp học sinh tìm ra tính đàn hồi của cao su Các phương pháp được sử dụng: * Phương pháp thí nghiệm :
Thí nghiệm 1: Cho học sinh kéo sợi dây cao su ra rồi buông tay Ta thấy: Sợi dây cao su trở lại trạng thái ban đầu. Thí nghiệm 2: Cho học sinh ấn vào một miếng cao su rồi buông tay ra Ta thấy: Miếng cao su giữ nguyên trạng thái ban đầu. Thí nghiệm 3: Cho học sinh ném thực hành quả bóng xuống sàn nhà Ta thấy : Quả bóng nảy lên. * Lưu ý : khi sử dụng phương pháp thí nghiệm cần chú ý các yêu cầu sau: + Tính vừa sức: Nội dung thí nghiệm phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh. + Thí nghiệm phải rõ ràng: Thiết bị thí nghiệm phải thể hiện rõ những chi tiết chủ yếu, thể hiện tính trực quan. + Thí nghiệm phải đảm bảo thành công. + Thí nghiệm cần phải đảm bảo an toàn: Mọi trang thiết bị phải đảm bảo an toàn cho học sinh và giáo viên. * Các phương pháp hỗ trợ được sử dụng trong bài học dạy: * Phương pháp quan sát: Học sinh quan sát các thí nghiệm trên để nhận thấy: khi kéo căng sợi dây cao su, sợi dây dãn ra , khi buông tay sợi dây trở về trạng thái ban đầu . Khi ấn mạnh tay xuống miếng cao su thì miếng cao su lún xuống, khi thả tay thì miếng cao su trở lại trạng thái ban đầu. Khi ném quả bóng xuống sàn nhà, ta thấy quả bóng nảy lên. Từ những quan sát được trên, học sinh dễ dàng nêu được tính đàn hồi của cao su. * Lưu ý : khi sử dụng phương pháp này giáo viên cần lưu ý:
+ Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan theo nội dung bài học. + Độ lớn, màu sắc phản ánh đúng bản chất của sự vật hiện tượng. + Sử dụng đúng lúc, đúng chỗ và đảm bảo cho mọi học sinh quan sát được. + Cần dành thời gian hợp lý cho học sinh quan sát. * Phương pháp hỏi đáp: Trong trường hợp này, giáo viên đưa ra những câu hỏi về kết quả quan sát , thí nghiệm để dẫn dắt học sinh phát hiện ra kiến thức. * Lưu ý : khi sử dụng phương pháp này cần chú ý các yêu cầu sau: + Các câu hỏi cần phải chuẩn bị trước thành một hệ thống. + Câu hỏi phải rõ ràng chính xác dễ hiểu, tránh những câu hỏi chung chung khó hiểu. + Câu hỏi phải phát huy tính tích cực, độc lập, tư duy của học sinh. + cần chú ý đến các em nhút nhát, rụt rè ngại phát biểu; tránh hiện tượng chỉ gọi các em giơ tay, những em quen thuộc. * Phương pháp truyền đạt : Giáo viên sử dụng phương pháp truyền đạt khi tổng kết và chính xác hóa những kết luận do học sinh rút ra qua quan sát và thí nghiệm. * Lưu ý : khi sử dụng phương pháp này giáo viên cần: + Giáo viên không nên áp đặt mà phải dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn để kết luận vấn đề. Với việc sử dụng phối hợp linh hoạt các phương pháp dạy học, tôi đã lôi cuốn, thu hút được học sinh vào bài học. Giúp các em phát hiện ra kiến thức, việc tiếp thu bài trở nên nhẹ nhàng thoải mái, khắc sâu và ghi nhớ tốt các hiện tượng trong tự nhiên và trong khoa học… Học trò tôi rất thích tìm tòi, khám phá và đặt ra những câu hỏi rất thông minh. Các em đã hình thành thói quen, nề nếp chủ động trong học tập với ý thức cao. ́ ̣ ̣ Vi du : Khi day bai 64 trang 132 “ Vai tro ̀ ̉ ̀ cua môi tr ương t ̀ ự nhiên đôí vơi đ ́ ời sông con ng ́ ười”, tôi xác định và tiến hành như sau: * Muc tiêu cua bai hoc: ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ Sau bai hoc, hoc sinh biêt: ́
́ ̣ ưng to môi tr Nêu vi du ch ́ ̉ ương t ̀ ự nhiên co anh h ́ ̉ ưởng lơn đên đ ́ ́ ơì ̉ sông cua con ng ́ ươi. ̀ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ Thao luân, trinh bay tac đông cua con ng ̀ ươi đ ̀ ối với tai nguyên thiên ̀ nhiên va môi tr ̀ ương. ̀ * Phương phap day hoc: ́ ̣ ̣ Phương phap quan sat: ́ ́ Phương phap hô tr ́ ̃ ợ Phương phap điêu tra ́ ̀ Phương phap hoi đap ́ ̉ ́ Phương phap đông nao ́ ̣ ̃ Phương phap truyên đat ́ ̀ ̣ * Hinh th ̀ ưc tô ch ́ ̉ ức day hoc ̣ ̣ : ́ ớp Ca nhân, nhom , l ́ * Chuân bi : ̉ ̣ ́ ơi yêu câu 1: Cho hoc sinh s * Đôi v ́ ̀ ̣ ưu tâm tin t ̀ ưc, bai bao, tranh anh viêt ́ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̉ vê vai tro cua môi tr ̀ ương t ̀ ự nhiên đôi v ́ ới con người. ́ ơi yêu câu 2: Tôi ap dung ph * Đôi v ́ ̀ ́ ̣ ương phap quan sat th ́ ́ ực tê:́ Trươc tiêt hoc , vao nh ́ ́ ̣ ̀ ưng buôi chiêu th ̃ ̉ ̀ ứ bay, tôi h ̉ ướng dân hoc sinh ̃ ̣ theo tưng nhom đên môt sô n ̀ ́ ́ ̣ ́ ơi ở đia ph ̣ ương như : Lo lam bun, Trai chăn nuôi ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̃ ̃ ́ ̀ ́ ́ ́ ̉ heo, Tram y tê xa, bai rac, nha may chê biên mu cao su… ̀ ̃ ̣ ́ ̣ ̣ ̉ + Va giao môi hoc sinh quan sat hoat đông cua gia đinh minh – Trên ̀ ̀ đương bô. ̀ ̣ ̣ ̃ ực tiêp quan sat va ghi nhân lai theo 3 yêu câu sau: Hoc sinh se tr ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ a) Nhưng n ̃ ơi đo thai ra nh ́ ̉ ưng chât gi cho môi tr ̃ ́ ̀ ường tự nhiên ? ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ ̉ b) Hoat đông hang ngay cua gia đinh em đa thai ra môi tr ̀ ̀ ường nhưng ̃ chât gi ? ́ ̀ c) Nhưng chât thai ra môi tr ̃ ́ ̉ ương t ̀ ự nhiên băng cach nao ? Va no co thê ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̉ la nguôn gây ô nhiêm môi tr ̀ ̀ ̃ ường tự nhiên không ? Gây ô nhiêm môi tr ̃ ường tự nhiên như thê nao ? ( yêu câu nay la c ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ơ sở thao luân cho bai “Tac đông cua con ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ngươi đên môi tr ̀ ́ ường không khi va n ́ ̀ ước”).
* Tiến hành hoat đông: ̣ ̣ ̣ ̣ * Hoat đông nhom : L ́ ơp đ ́ ược chia thanh 4 nhom : Môi nhom đêu đ ̀ ́ ̃ ́ ̀ ược ̉ ̣ thao luân ́ ơi yêu câu 1: Hoc sinh đa s Đôi v ́ ̀ ̣ ̃ ưu tâm đ ̀ ược môt sô tranh anh noi vê ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̀ ̉ vai tro cua môi tr ương t ̀ ự nhiên đôi v ́ ới đời sông con ng ́ ười va môt sô kiên ̀ ̣ ́ ́ thưc ma cac em cung co thê biêt qua nghiên c ́ ̀ ́ ̃ ́ ̉ ́ ứu bai đê thao luân câu hoi : ̀ ̉ ̉ ̣ ̉ H: Môi trương t ̀ ự nhiên đa cho con ng ̃ ười những gi?̀ ́ ơi yêu câu 2: Nêu lai nh Đôi v ́ ̀ ̣ ưng điêu đa quan sat đ ̃ ̀ ̃ ́ ược từ thực tế ́ ́ ̉ ́ ́ ́ ược bô tri đêu vao cac nhom thao luân) ( cac em thu kêt qua cac nhom quan sat đ ́ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ́ ̃ ̀ ̀ ́ ̀ ̉ ̣ ̀ ư ki tom tăt ghi vao bang sau. cac em se trinh bay cho nhom cung thao luân va th ́ ́ ́ ̀ ̉ * Môi trương t ̀ ự nhiên nhân lai t ̣ ̣ ư cac hoat đông cua con ng ̀ ́ ̣ ̣ ̉ ười những gi? ̀ Hoat đông cua con ng ̣ ̣ ̉ ươì Thai ra nh ̉ ưng chât gi ? ̃ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ơp : Sau khi hoc sinh đa thao luân xong. Dai diên nhom * Hoat đông ca l ́ ̣ ̃ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ̀ ̉ ơp bô sung. Giao viên giup hoc sinh hê thông lai nh lên trinh bay ca l ́ ̉ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ững nôị dung chinh.́ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ + Nôi dung 1: Hoc sinh trinh bay cac hinh anh môi tr ̀ ường tự nhiên anh ̉ hưởng đên đ ́ ời sông con ng ́ ười. Môi trường tự nhiên cho con người như: Thực ăn, nươc uông, không khi, n ́ ́ ́ ơi lam viêc, hoc tâp, vui ch ̀ ̣ ̣ ̣ ơi giai tri. Cac tai ̉ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ nguyên: Quăng kim loai, than đa, dâu mo, năng l ́ ̀ ượng…. ̣ + Nôi dung 2: Do đ ược quan sat th ́ ực tê nên hoc sinh đa nêu đ ́ ̣ ̃ ược nhưng y kiên phong phu, đa dang nh ̃ ́ ́ ́ ̣ ư: Hoat đông cua con ̣ ̣ ̉ Thai ra nh ̉ ưng chât ̃ ́ ngươì Lo lam bun ̀ ̀ ́ ́ ̉ Khoi lan toa ra đây trong không khi, không co ong ̀ ́ ́ ́ khoi dân lên cao. ́ ̃ Nươc r ́ ửa, nươc thai chay b ́ ̉ ̉ ưa bai ̀ ̃ ứ đông lai khu ̣ ̣ vực xung quanh, gây mui hôi kho chiu. ̀ ́ ̣
̀ ̉ Lo mô heo Nươc thai đô ra môt hô không đây năp. ́ ̉ ̉ ̣ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ược gây muì Lông heo đây ngâp không tiêu huy đ ̀ ́ ̣ hôi thôi rât kho chiu. ́ ́ ̣ Tram y tê xa ́ ̃ ́ ̀ ứa nước trong, cao. Co hô ch ́ ́ ́ ̣ ̣ ̃ ươc thai co ông dân ra Co hô xi vê sinh sach se, n ́ ̉ ́ ́ ̃ ̀ ́ ́ ̣ hâm sâu va co năp đây. ̀ Nơi đô rac ̉ ́ ́ ̀ ́ ́ ̣ ứt bừa bai, gây hôi thôi, ruôi Rac va xac suc vât v ̃ ́ ̀ ̣ đâu nhiêu. ̀ ̣ Sinh hoat gia đinh ̀ ́ ươc thai... Phân, rac, n ́ ̉ Trên đương bô. ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ Xe cô qua lai toa ra khoi, bui nhiêu. ̀