Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp tích cực để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường Tiểu học tại tỉnh Vĩnh Phúc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là tìm ra thực trạng về hoạt động của giáo viên chủ nhiệm lớp tại một số trường tiểu học trong tỉnh Vĩnh Phúc để có căn cứ đề ra các biện pháp giúp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp tích cực để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường Tiểu học tại tỉnh Vĩnh Phúc

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN CẤP THÀNH PHỐ Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến thành phố Vĩnh Yên. (Cơ quan thường trực: Phòng kinh tế thành phố Vĩnh Yên) Tên tôi là: Đặng Thị Phượng Chức vụ: Giáo viên tổ 4 + 5 Trường: Tiểu học Ngô Quyền Điện thoại: 035 6371385Email: huydongthvp@gmail.com Tôi làm đơn này trân trọng đề nghị Hội đồng Sáng kiến thành phố Vĩnh Yên xem xét và công nhận sáng kiến cấp thành phố cho tôi như sau: 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp tích cực để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học tại tỉnh Vĩnh Phúc”. 2. Lĩnh vực áp dụng: Sáng kiến này được đưa ra, nghiên cứu và thực hiện trong quá trình giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp tại trường tiểu học tôi đang công tác và được áp dụng thử tại một số trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Sáng kiến này được áp dụng với mục đích: Công tác chủ nhiệm lớp là một trong những hoạt động quan trọng trường xuyên trong trường tiểu học. Nếu có các biện pháp phù hợp sẽ giúp công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. 3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Tháng 10/2018
4. Nội dung cơ bản của sáng kiến 4.1. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp 4.1.1. Mục đích 4.1.2. Nội dung nghiên cứu 4.1.3. Phương pháp nghiên cứu thực trạng 4.1.4. Địa bàn và khách thể khảo sát a. Địa bàn b. Khách thể khảo sát 4.1.5. Kết quả thực trạng công tác chủ nhiệm lớp 4.2. Một số biện pháp giúp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu họctại tỉnh Vĩnh Phúc 4.2.1. Kế hoạch hóa công tác chủ nhiệm 4.2.2. Tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kỹ năng chủ nhiệm lớp 4.2.3. Chú trọng giáo dục kỹ năng sống và khả năng thích ứng của học sinh 4.2.4. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường 4.2.5. Đổi mới việc kiểm tra đánh giá trong công tác chủ nhiệm 4.2.6.Tham gia hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường hàng năm 4.2.7. Đặt mục tiêu trong công tác thi đua, khen thưởng 4.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến 4.3.1. Tại lớp tôi trực tiếp chủ nhiệm a. Công tác phổ cập giáo dục đúng độ tuổi b. Nề nếp học sinh c. Kết quả giáo dục toàn diện 4.3.2. Tại một số trường tiểu học trong tỉnh Vĩnh Phúc 5. Điều kiện áp dụng: Học sinh bậc tiểu học.
6. Khả năng áp dụng: Sáng kiến này có thể được áp dụng tại các trường tiểu học trên địa bàn cả tỉnh vĩnh Phúc. 7. Hiệu quả đạt được: Trong năm học 2018 2019, sáng kiến kinh nghiệm này đã được dùng làm tài liệu về Công tác chủ nhiệm lớp 5A4 của trường Tiểu học Ngô Quyền. Khi áp dụng sáng kiến này, lớp 5A4 đã đạt được hiệu quả cao trong các phong trào của lớp. 8. Các thông tin cần được bảo mật( nếu có): Không Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật, không xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm về thông tin đã nêu trong đơn. Xác nhận Ngô Quyền, ngày tháng năm 2019 của Lãnh đạo nhà trường Người nộp đơn Đặng Thị Phượng
BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu Như chúng ta thấy với hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay của nước ta thì bậc Tiểu học là bậc học nền tảng, sự thành công của giáo dục Tiểu học có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển và chất lượng của các bậc học tiếp theo. Trong trường tiểu học, giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò hết sức quan trọng trong các hoạt động giáo dục của nhà trường, trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Nói một cách khác thì giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học là linh hồn của lớp học, là người lĩnh xướng của dàn nhạc giao hưởng hình thành nhân cách toàn vẹn cho thế hệ trẻ. Vì sao lại như vậy? Bởi gần như các giáo viên tiểu học đều làm công tác chủ nhiệm lớp, từ trước đến nay chưa có sách vở hoặc tài liệu nào có thể định nghĩa rõ thế nào là công tác chủ nhiệm. Có thể qua quá trình làm công tác này, chúng ta tạm thấy: Công tác chủ nhiệm lớp là hệ thống những kế hoạch, những biện pháp mà người giáo viên đã đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những nhiệm vụ của mình do nhà trường, Đoàn, Đội, Hội đưa ra. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện có thể vẫn còn một số giáo viên là thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt, hoặc quá trình thực hiện thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình nên chất lượng giáo dục ở từng lớp có sự chênh lệch rõ rệt, đâu đó vần còn một số học sinh chất lượng văn hoá và đạo đức chưa cao. Là một giáo viên công tác ở trường tiểu học, nhiều năm làm công tác giảng dạy, công tác chủ nhiệm lớp, gắn bó với nhà trường, với học sinh. Tôi đã có một số thành tích nhất định trong công tác chủ nhiệm lớp, tôi muốn đem những hiểu biết của mình cùng trao đổi và chia sẻ với đồng nghiệp để giúp mọi người làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp tích cực để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học tại tỉnh Vĩnh Phúc”.
2. Tên sáng kiến: Một số biện pháp tích cực đểlàm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học tại tỉnh Vĩnh Phúc. 3. Tác giả sáng kiến Họ và tên: Đặng Thị Phượng Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Ngô Quyền, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Số điện thoại: 035 6371 385 Email: huydongthvp@gmail.com 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Đặng Thị Phượng 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Sáng kiến này được đưa ra, nghiên cứu và thực hiện trong quá trình giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp tại trường tiểu học tôi đang công tác và được áp dụng thử tại một số trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Sáng kiến này được áp dụng với mục đích: Công tác chủ nhiệm lớp là một trong những hoạt động quan trọng trường xuyên trong trường tiểu học. Nếu có các biện pháp phù hợp sẽ giúp công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 01/10/2019 7. Mô tả bản chất của sáng kiến 7.1. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp 7.1.1. Mục đích Tìm hiểu thực trạng về hoạt động của giáo viên chủ nhiệm lớp tại một số trường tiểu học trong tỉnh Vĩnh Phúc để có căn cứ đề ra các biện pháp giúp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học. 7.1.2. Nội dung nghiên cứu
Để xác định đúng thực trạng của đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi đã nghiên cứu về: Hoạt động của đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp ở một số trường tiểu học trong t ỉnh Vĩnh Phúc (nội dung công việc và biện pháp mà các giáo viên đang áp dụng trong thực tiễn) 7.1.3. Phương pháp nghiên cứu thực trạng Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Phương pháp quan sát Phương pháp phỏng vấn 7.1.4. Địa bàn và khách thể khảo sát a. Địa bàn Tại 6 trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc b. Khách thể khảo sát Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng 6 trường tiểu học: 12 người Giáo viên chủ nhiệm của 6 trường tiểu học: 6 người Học sinh của 6 trường tiểu học: 30 em Cha mẹ học sinh của 6 trường tiểu học: 24 người 7.1.5. Kết quả thực trạng công tác chủ nhiệm lớp Chúng tôi đã tiến hành điều tra bằng phiếu hỏi kết hợp phỏng vấn và quan sát kết quả thu được như sau: Bảng 1: Bảng khảo sát thực trạng lập kế hoạch của giáo viên chủ nhiệm trước khi áp dụng sáng kiến Đối Mức độ Trun tượn TT Tốt Khá g Chưa đạt g bình khảo SL % SL % SL % SL % 1 sát Cán b ộ QL 3 25 4 33,3 4 33,3 1 8,3 2 Giáo viên CN 2 33,3 2 33,3 1 16,7 1 16,7
Bảng 2: Bảng khảo sát về thực trạng bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kĩ năng chủ nhiệm lớp trước khi áp dụng sáng kiến Đối Mức độ đạt được Trun tượn TT Tốt Khá g Chưa đạt g bình khảo SL % SL % SL % SL % 1 sát Cán b ộ QL 4 33,3 3 25 3 25 2 16,7 2 Giáo viên CN 1 16,7 3 50 2 33,3 0 0 Bảng 3: Bảng khảo sát về thực trạng giáo dục kĩ năng sống và kĩ năng thích ứng của học sinh trước khi áp dụng sáng kiến Đối Mức độ đạt được Trung TT tượ n Tốt Khá Chưa đạt bình g SL % SL % SL % SL % khộ 1 Cán b o ả QL 2 16,7 6 50 3 25 1 8,3 2 Giáo viên CN 2 33,3 3 50 1 16,7 0 11,1 3 Học sinh 10 33,3 20 66,7 0 0 0 0 4 Phụ huynh 12 50 8 33,3 3 12,5 1 4,2 Bảng 4: Bảng khảo sát về thực trạng phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trước khi áp dụng sáng kiến Đối Mức độ đạt được Trung TT tượng Tốt Khá Chưa đạt bình khảo SL % SL % SL % SL % 1 Cán bsát ộ QL 5 41,7 4 33,3 2 16,7 1 8,3 2 Giáo viên CN 1 16,7 2 33,3 3 50 0 0 3 Phụ huynh 15 62,5 5 20,8 3 12,5 1 4,2
Bảng 5: Bảng khảo sát về thực trạng đổi mới kiểm tra đánh giá trong công tác chủ nhiệm lớp trước khi áp dụng sáng kiến Đối Mức độ đạt được Trung TT t ượ ng Tốt Khá Chưa đạt bình khảo SL % SL % SL % SL % 1 Cán bsát ộ QL 2 16,7 6 50 3 25 1 8,3 2 Giáo viên CN 2 33,3 2 33,3 1 16,7 1 16,7 Qua nghiên cứu thực trạng về công tác chủ nhiệm lớp tôi thấy rằng mặc dù có rất nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn, hạn chế cần được giải quyết như: + Nhiều giáo viên chủ nhiệm còn trẻ cả về tuổi đời và tuổi nghề, nên kinh nghiệm và phương pháp công tác chủ nhiệm lớp còn nhiều hạn chế. Tuy công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng đã được quan tâm nhưng cách triển khai chưa hiệu quả, nặng hình thức, chưa đi vào thực chất. + Môi trường kinh tế, xã hội ngày càng phức tạp đã làm ảnh hưởng rất nhiều đến môi trường giáo dục, có tác động xấu đến học sinh như phim ảnh, trò chơi điện tử,…Dẫn đến tình trạng học sinh lười học, chán học, ham chơi.Học sinh thiếu các kĩ năng cần thiết.Chính vì vậy người giáo viên chủ nhiệm mất rất nhiều thời gian và công sức dẫn đến tình trạng nhiều giáo viên không muốn làm chủ nhiệm. + Điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương còn nhiều khó khăn; sự quan tâm của các cấp lãnh đạo còn chưa được thường xuyên và kịp thời; cha mẹ học sinh có nhiều tầng lớp khác nhau, một số không ít cha mẹ học sinh nhìn nhận và đánh giá về thầy cô giáo chưa khách quan, chưa có sự cảm thông, thường không muốn hoặc không cộng tác với nhà trường và giáo viên chủ nhiệm lớp dẫn đến sự phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường còn gặp nhiều khó khăn.
+ Một số giáo viên không chịu đổi mới, quen với lối đánh giá cũ chưa khoa học, chưa phù hợp, chưa động viên được tất cả các đối tượng học sinh, chưa chỉ ra được điểm yếu, điểm cần khắc phục của học sinh. Chính vì vậy nên việc kiểm tra, đánh giá học sinh chưa đạt được hiệu quả cao. + Còn hiện tượng giáo viên có suy nghĩ làm cho xong việc, cho xong nhiệm vụ, không tích cực tham gia các hoạt động chung của nhà trường... nên không quan tâm đến thi đua, khen thưởng, không cần phấn đấu mà chỉ cốt làm cho xong việc của mình,… 7.2. Một số biện pháp giúp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu họctại tỉnh Vĩnh Phúc 7.2.1. Kế hoạch hóa công tác chủ nhiệm a. Mục đích và ý nghĩa Kế hoạch hóa công tác chủ nhiệm là chương trình hành động tương lai của giáo viên chủ nhiệm về vấn đề chủ nhiệm lớp. Xây dựng kế hoạch giúp giáo viên chủ nhiệm xác định được một cách chính xác công việc họ phải làm trong từng giai đoạn của năm học và lớp do mình quản lý. b. Nội dung biện pháp Kế hoạch thời gian: kế hoạch chiến lược, kế hoạch theo gian đoạn, kế hoạch năm học, kế hoạch học kì, kế hoạch tháng, kế hoạch tuần; Kế hoạch theo nội dung: kế hoạch phát triển, kế hoạch dạy học, kế hoạch chuyên môn, kế hoạch ôn tập, kế hoạch bồi dưỡng học sinh năng khiếu, phụ đạo học sinh yếu kém, kế hoạch theo dõi học sinh khuyến tật, kế hoạch hoạt động phong trào theo từng thời điểm… Trong quá trình quản lý điều hành hoạt động của lớp, giáo viên chủ nhiệm phải hướng tới đạt những mục tiêu nhất định nên xây dựng kế hoạch luôn có mục tiêu, chỉ tiêu phấn đấu cụ thể… c. Cách thức tiến hành Bước 1: Nhận nhiệm vụ
Đầu năm học giáo viên chủ nhiệm lớp nhận nhiệm vụ do Hiệu trưởng phân công để biết năm học này mình chủ nhiệm lớp nào. Bước 2: Lập kế hoạch Lập kế hoạch chủ nhiệm là một trong những phương án hành động trong tương lai cho toàn bộ hoặc từng bộ phận của bộ máy quản lý để đạt được mục tiêu mong đợi trên cơ sở khả năng hiện tại; Xây dựng cấu trúc bản mẫu kế hoạch chủ nhiệm lớp theo nguyên tắc cấu trúc nội dung bản kế hoạch chủ nhiệm lớp bao giờ cũng phải tương xứng với nhiệm vụ công tác, nên khó có một cấu trúc chung. Song từ thực tiễn, tác giả tổng hợp và xây dựng cấy trúc kế hoạch chủ nhiệm mẫu gồm 9 nội dung cơ bản như sau: 1. Đặc điểm môi trường (thuận lợi, khó khăn, cơ hội, thách thức); 2. Phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu, chỉ tiêu và danh hiệu phấn đấu; 3. Các biện pháp thực hiện chính; 4. Những vấn đề đi sâu rút kinh nghiệm; 5. Điều chỉnh kế hoạch; 6. Kế hoạch từng tháng (dự kiến: nội dung, phân công, thời gian); 7. Kế hoạch sơ kết học kỳ; 8. Kế hoạch tổng kết năm học; 9. Kế hoạch hoạt động hè. Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch. Sau khi kế hoạch được duyệt với Ban giám hiệu nhà trường thìgiáo viên chủ nhiệm cần: Xác định chương trình hoạt động một cách cụ thể, rõ ràng; Tổ chức các hoạt động theo kế hoạch đã đề ra một cách thường xuyên; Quan tâm giúp đỡ những học sinh còn lúng túng. Sau mỗi đợt hoạt động thi đua cần có tổng kết động viên, khen thưởng kịp thời, uốn nắn những sai lệch trong quá trình thực hiện;
Theo dõi, kiểm tra thường xuyên bổ sung, điều chỉnh kế hoạch (nếu cần thiết). Bước 4: Kiểm tra đánh giá Đánh giá của giáo viên chủ nhiệm phải công bằng, khách quan, không thiên vị, kích thích phong trào thi đua tích cực; Sử dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau, nhiều luồng thông tin đánh giá, công khai trên bảng xếp loại của lớp. Tiêu chí đánh giá phải được lượng hóa, cụ thể rõ ràng. Để kế hoạch mang lại hiệu quả cao, người giáo viên chủ nhiệm phải biết cách quản lý theo hướng tiếp cận hệ thống và logic khoa học. Điều đó sẽ làm cho hoạt động của người giáo viên được nhịp nhàng, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu của công tác chủ nhiệm lớp. d. Điều kiện thực hiện biện pháp Người giáo viên chủ nhiệm trước hết phải thực hiện theo kế hoạch chung của nhà trường, bám sát vào Nhiệm vụ năm học từ đó có thể xây dựng kế hoạch cụ thể lớp của mình chủ nhiệm một cách chính xác và phù hợp. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người có kiến thức, có kỹ năng vững vàng về lập kế hoạch cũng như các kỹ năng làm công tác chủ nhiệm; nhiệt huyết với công việc, luôn là “con chim đầu đàn” trong mọi phong trào, là người khơi dậy cảm hứng cho học sinh của lớp mình chủ nhiệm. 7.2.2. Tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kỹ năng chủ nhiệm lớp a. Mục đích và ý nghĩa Bồi dưỡng, tự bồi dưỡng các kiến thức, kỹ năng chủ nhiệm lớp là việc thiết thực nhằm tăng cường nhận thức về vai trò, trách nhiệm, năng lực; củng cố những kiến thức kỹ năng cần thiết về chương trình chủ nhiệm lớp; ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập, tự học tập, trong việc quản lý học sinh, quản lý hồ sơ chủ nhiệm; tổ chức các hoạt động giáo dục đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện;
Giáo viên coi trọng và thực hiện tốt việc bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kỹ năng chủ nhiệm lớp sẽ có cơ hội học hỏi, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp; tăng động cơ, hứng thú học tập và tự học tập bồi dưỡng. b. Nội dung biện pháp Giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải xác định nhu cầu, nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kiến thức; kỹ năng chủ nhiệm lớp cho mình. Đó là việc làm hết sức cần thiết từ đó đề ra kế hoạch bồi dưỡng: nên bồi dưỡng thêm phần nào? Cách thức bồi dưỡng ra sao? Kiểm tra đánh giá thế nào?... c. Cách thức tiến hành Bước 1: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tự bồi dưỡng Xác định những nội dung cần bồi dưỡng, tự bồi dưỡng để từ đó xác định nội dung, phương pháp bồi dưỡng. Chuẩn bị các điều kiện phục vụ cho các đợt bồi dưỡng, tự bồi dưỡng như: tài liệu, phòng học, trang thiết bị, máy móc cần thiết… kết hợp với tài liệu điện tử và tài liệu in. Lựa chọn hình thức tổ chức, phương pháp bồi dưỡng thích hợp với từng giai đoạn trong năm học, tăng hứng thú, phát huy tính tích cực cho người được bồi dưỡng như: + Bồi dưỡng ngay tại trường; + Hoàn thiện các văn bằng, chứng chỉ như: Đại học, sau Đại học, chứng chỉ tin học, chứng chỉ ngoại ngữ,… + Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, đưa nội dung công tác chủ nhiệm lớp vào nội dung sinh hoạt để giáo viên cùng bàn bạc thống nhất việc xử lý tình huống sư phạm khó, quản lý học sinh sao cho hiệu quả hay là làm thế nào để xây dựng đội tự quản lớp tích cực… + Học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp;
+ Thăm quan học tập những trường điểm, những cá nhân tiêu biểu xuất sắc trong công tác chủ nhiệm lớp; + Tham gia thi giáo viên chủ nhiệm giỏi; + Hội thảo, viết báo cáo sáng kiến kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp; + Coi trọng công tác thi đua khen thưởng; Bước 2: Tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng theo kế hoạch Giáo viên chủ nhiệm tự nghiên cứu tài liệu; có thể trao đổi, thảo luận và chuẩn bị nội dung đã nghiên cứu được, truy cập internet để cập nhật thông tin và kiến thức kỹ năng về công tác chủ nhiệm lớp tăng cường chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn đưa nội dung về về công tác chủ nhiệm lớp vào sinh hoạt… Giáo viên chủ nhiệm học cách xử lý tình huống sư phạm khó, mới nảy sinh, kinh nghiệm quản lý học sinh, phương pháp giáo dục học sinh cá biệt, khuyết tật; phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường… Tích cực tham gia bồi dưỡng, tự bồi dưỡng và ứng dụng những kiến thức kỹ năng được bồi dưỡng vào thực tế chủ nhiệm lớp sao cho hiệu quả. Bước 3: Áp dụng nội dung bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kỹ năng chủ nhiệm lớp và điều chỉnh, bổ sung kế hoạch bồi dưỡng. Giáo viên chủ nhiệm vận dụng những nội dung được bồi dưỡng vào thực tế lớp mình chủ nhiệm, công tác quản lý học sinh, quản lý hồ sơ đánh giá học sinh theo Thông tư 22/2016/TTBGDĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành quy định đánh giá học sinh tiểu học. Thực hành các kỹ năng làm chủ nhiệm lớp, áp dụng các kỹ năng đã được bồi dưỡng vào thực tiễn. Giáo viên chủ nhiệm lớp cần nắm bắt những ưu điểm, hạn chế của những nội dung hình thức bồi dưỡng để rút kinh nghiệm hay điều chỉnh bổ
sung vào kế hoạch cho phù hợp. Bước 4: Kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng, tự bồi dưỡng. Giáo viên chủ nhiệm tự đánh giá kết quả bồi dưỡng, tự bồi dưỡng về kỹ năng chủ nhiệm lớp và việc áp dụng vào thực tiễn của lớp chủ nhiệm. Rút kinh nghiệm những việc đã làm được và những việc cần bổ sung, khắc phục để thực hiện tốt công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng. d. Điều kiện thực hiện biện pháp. Tài liệu là các văn bản chỉ đạo của Bộ GDĐT, Sở GD&ĐT cung cấp hoặc sưu tầm hoặc có thể tự biên soạn. Cơ sở vật chất, máy móc khác phục vụ cho công tác tập huấn. 7.2.3. Chú trọng giáo dục kỹ năng sống và khả năng thích ứng của học sinh a. Mục đích và ý nghĩa Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong quá trình giáo dục học sinh của các nhà trường nhất là trong bối cảnh hiện nay. Việc giáo dục kỹ năng sống được thực hiện khoa học, bài bản, đạt hiệu quả cao sẽ giúp cho các em học sinh đang trong quá trình phát triển, hoàn thiện nhân cách dễ dàng vượt qua, thích nghi được với những khó khăn trong cuộc sống, tăng cường năng lực tâm lý xã hội và xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực cho học sinh. Hình thành, củng cố thái độ, hành vi, cách ứng xử lành mạnh, mang tính xây dựng. Thay đổi suy nghĩ, niềm tin, thói quen, hành vi tiêu cực, có nguy cơ rủi ro thành những hành vi tích cực, an toàn. b. Nội dung biện pháp Trước hết giáo viên chủ nhiệm cần lựa chọn những kỹ năng cần thiết đểtổ chức triển khai công tác giáo dục trong nhà trường phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học.
Những kĩ năng sống cốt lõi (theo phân loại của tổ chức UNICEF): Nhóm kỹ năng nhận biết và sống với chính mình: kỹ năng tự nhận thức; lòng tự trọng; sự kiên định theo đuổi mục tiêu; đương đầu với cảm xúc; đương đầu với căng thẳng,… Nhóm kỹ năng nhận biết và sống với người khác: kỹ năng quan hệ/tương tác liên nhân cách; sự cảm thông thấu hiểu; đứng vững trước áp lực tiêu cực của bạn bè hoặc của người khác; thương lượng; giao tiếp có hiệu quả,... Nhóm kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề: tư duy phê phán; tư duy sáng tạo; ra quyết định; giải quyết vấn đề,… c. Cách thức tiến hành Giáo viên chủ nhiệm lớp có thể triển khai việc giáo dục kỹ năng sống bằng các hình thức sau: Giáo dục học sinh trực tiếp qua tiết học Kĩ năng sống trong trường tiểu học. Lồng ghép qua môn học và hình thức, phương pháp tổ chức dạy học. Tổ chức các chủ đề giáo dục kĩ năng sống chuyên biệt đáp ứng nhu cầu của học sinh qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. Lồng ghép qua các chủ đề, các dạng hoạt động ngoài giờ lên lớp khác. Qua tiếp cận 4 trụ cột “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định” đối với các nội dung giáo dục. Qua xử lý các tình huống trong thực tiễn cuộc sống theo cách coi trọng tiếp cận kĩ năng sống. Qua tư vấn, tham vấn trực tiếp đối với cá nhân hoặc nhóm học sinh. Tạo cơ hội cho học sinh học qua trải nghiệm. Cung cấp kiến thức vừa đủ, tránh mang tính hàn lâm. Tập trung vào những thông điệp tích cực, rất hạn chế sử dụng những thông điệp mang tính đe dọa để động viên sự thay đổi hành vi.
Triển khai theo nhóm nhỏ, cần đủ thời gian để trải nghiệm và củng cố hành vi. Khuyến khích tư duy phê phán trong các tình huống lựa chọn. Sử dụng tác động của người có uy tín và phương pháp đồng đẳng. Phối hợp với gia đình, cộng đồng để tạo ra môi trường giáo dục khuyến khích sự thay đổi hành vi tiêu cực, rủi ro. Phòng ngừa sự lặp lại thói quen cũ. d. Điều kiện thực hiện biện pháp Giáo viên chủ nhiệm phải nhận thức sâu sắc về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh nhất là trong bối cảnh hiện nay. Thực tế giáo dục kỹ năng sống đang được thực hiện phổ biến trong các cơ sở giáo dục và ngoài xã hội, đã đến lúc mỗi nhà trường phải thấy rằng đây là hoạt động bắt buộc và trong các lực lượng tham gia giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh của nhà trường thì đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp là lực lượng có vai trò quan trọng nhất. Giáo viên chủ nhiệm lớp cần học tập nâng cao trình độ, tham dự đầy đủ các lớp tập huấn đặc biệt là tập huấn giáo dục kỹ năng sống, tích cực tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn cũng như hiểu biết xã hội. 7.2.4. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường a. Mục tiêu và ý nghĩa Để giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm một cách hiệu quả, toàn diện giáo viên chủ nhiệm không thể thực hiện một mình mà cần có sự phối, kết hợp với các lực lượng giáo dục khác trong và ngoài nhà trường. Hoạt động đó sẽ
giúp giáo viên chủ nhiệm lớp quản lý học sinh lớp mình một cách toàn diện nhất, hiệu quả nhất. b. Nội dung biện pháp Nâng cao nhận thức về sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục (công tác xã hội hóa giáo dục). Có kế hoạch phối hợp giữa các lực lượng giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn, với cha mẹ học sinh, với các tổ chức trong và ngoài nhà trường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, làm tốt công tác an ninh trật tự, phòng chống tai nạn giao thông, đuối nước, thương tích,… c. Cách thức tiến hành Giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp giáo viên bộ môn: Cần thống nhất việc phối hợp với các biện pháp cụ thể như sau: + Thống nhất các yêu cầu giáo dục đối với học sinh nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp để giáo dục toàn diện cho học sinh. + Theo dõi thường xuyên, nắm bắt tình hình học tập của học sinh qua giáo viên bộ môn và thông báo cho giáo viên bộ môn biết các nội dung, các trọng tâm giáo dục học sinh của giáo viên chủ nhiệm lớp trong từng giai đoạn của năm học. + Giúp giáo viên bộ môn hiểu rõ hoàn cảnh sống, đặc điểm tâm lý của từng học sinh trong lớp, đồng thời tiếp thu ý kiến phản ánh của giáo viên bộ môn để có biện pháp tác động đến tập thể lớp giúp tập thể lớp học tập các môn học một cách hiệu quả nhất. Phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với các tổ chức đoàn thể trong trường, đặc biệt là Đội TNTP Hồ Chí Minh: Trong trường tiểu học tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh có vai trò quan trọng đặc biệt trong việc giúpgiáo viên chủ nhiệm lớp quản lý, giáo dục học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp có thể phối hợp với Liên độiđể giáo dục học sinh thông qua các hoạt động cụ thể sau: