Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp xây dựng thư viện xanh ở trường tiểu học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là thư viện trường học là bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, trung tâm sinh hoạt văn hóa và khoa học của nhà trường. Thư viện góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến thức và xây dựng thói quen tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp dạy và học, đồng thời thư viện tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng nếp sống văn hóa mới cho các thành viên của nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp xây dựng thư viện xanh ở trường tiểu học

Liên kết websit SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp xây dựng thư viện xanh ở trường tiểu học I THÔNG TIN VỀ SÁNG KIẾN 1 Tên sáng kiến Một số biện pháp xây dựng thư viện xanh ở trường tiểu học 2 Lĩnh vực áp dụng :Quản lý và sử dụng sách theo mô hình thư viện xanh 3. Tác giả sáng kiến - Họ và tên: Lê Thị Hoa Nữ - Ngày tháng năm sinh : 11/03/1967 - Chức danh: Hiệu trưởng - Trình độ chuyên môn : Đại học sư phạm - Địa chỉ: Trường Tiểu học Vũ Lễ - Kiến Xương – Thái Bình 4 Đơn vị áp dụng sáng kiến : Trường tiểu học Vũ Lễ Kiến Xương Thái Bình 5 Thời gian áp dụng : Tháng 3 năm 2017 I BÁO CÁO SÁNG KIẾN Tên sáng kiến Một số biện pháp xây dựng thư viện xanh ở trường tiểu học 2 Lĩnh vực áp dụng : Quản lý và sử dụng sách theo mô hình thư viện xanh 3 Mô tả sáng kiến 31 Tình trạng giải pháp đã biết : Thư viện trường học là một cơ quan truyền thông trong nhà trường có vai trò cung cấp thông tin để giải đáp thắc mắc, thỏa mãn óc tò mò, tìm hiểu của học sinh; là một động lực đóng góp vào việc cải tiến giáo dục trong nhà trường, nhằm mục đích sử dụng các nguồn tài liệu để hỗ trợ cho sự thay đổi cách học tập của học sinh và giảng dạy của giáo viên trong nhà trường. Thư viện trường học là bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, trung tâm sinh hoạt văn hóa và khoa học của nhà trường. Thư viện góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến thức và xây dựng thói quen tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp dạy và học, đồng thời thư viện tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng nếp sống văn hóa mới cho các thành viên của nhà trường. 1
Với chức năng truyền thông, thư viện trường học có nhiệm vụ thu thập và tích lũy các nguồn tài liệu gồm những tài liệu tham khảo đầy đủ cùng những tài liệu nghe nhìn phản ánh những kiến thức, kinh nghiệm, và sắp xếp thế nào để có thể đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của học sinh. Thực hiện Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, để các hoạt động giáo dục trong nhà trường đảm bảo an toàn, thân thiện và hiệu quả thì vai trò của thư viện trong nhà trường là hết sức quan trọng. Thư viện phải làm thế nào để thu hút được nhiều bạn đọc, tạo thuận lợi cho giáo viên và học sinh khi tham gia đọc sách, phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và nâng cao chất lượng dạy và học. Song song với hoạt động giáo dục của phong trào thi đua đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” thì tại trường Tiểu học Vũ Lễ, mô hình xây dựng thư viện xanh, thân thiện được ra đời nhằm đáp ứng các yêu cầu đó. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều thư viện trường học chưa phát huy hết vai trò của mình như cách tổ chức kho sách đóng, mượn- đọc sách tại chỗ, hình thức phục vụ còn cứng nhắc. Cán bộ, giáo viên và học sinh khi tham gia đọc sách còn mất nhiều thời gian cho việc mượn, trả; hoạt động thư viện còn đơn điệu, hiệu quả chưa cao. Để khắc phục những tồn tại phổ biến hiện nay trong các thư viện trường học, đồng thời mong muốn xây dựng mô hình thư viện thân thiện, thư viện xanh thật sự hiệu quả tại trường Tiểu học Vũ Lễ, tôi đã quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu“Một số biện pháp xây dựng mô hình thư viện xanh ở trường tiểu học”. Trong quá trình quản lý, chỉ đạo trường Tiểu học Vũ Lễ, qua quá trình nghiên cứu, dựa trên cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của đề tài; từ những cách làm cũ đã thực hiện tại trường trong những năm trước đây, tôi đã phân tích những ưu điểm, nhược điểm của cách làm đó và áp dụng một số giải pháp mới để nâng cao chất lượng hoạt động thư viện trong nhà trường, xây dựng thư viện xanh, thân thiện trong trường. Sau đây tôi xin trình bày những giải pháp cũ đã làm và đề xuất những giải pháp mới được áp dụng tại trường Tiểu học Vũ Lễ trong năm học 2017- 2018. 2
A. Giải pháp cũ thường làm Trước kia, hoạt động thư viện trong nhà trường chỉ đơn thuần là quản lý kho sách, cho mượn các loại sách báo trên cơ sở hướng dẫn bạn đọc thực hiện nghiêm túc nội quy thư viện; chưa chú ý đến việc tạo nguồn sách báo và tạo thuận lợi cho bạn đọc khi có nhu cầu đọc sách. Cụ thể những giải pháp cũ đã thực hiện trong việc chỉ đạo hoạt động thư viện tại trường như sau: 1. Xây dựng nội quy thư viện Chúng tôi đã xây dựng nội quy thư viện như sau: Thư viện là tài sản vô giá của nhà trường. Tất cả thành viên trong nhà trường đều là bạn đọc của thư viện, có trách nhiệm bảo vệ và xây dựng thư viện. Bạn đọc cần thực hiện đúng các quy định sau: 1. Vào thư viện phải giữ gìn trật tự và giữ vệ sinh chung, tôn trọng người xung quanh. 2. Mỗi lần mượn không quá 4 quyển sách. Thời hạn mượn sách là 1 tuần. Nếu đọc chưa xong bạn đọc phải đến thư viện xin gia hạn. 3. Báo chí, từ điển, sách quý hiếm chỉ được sử dụng tại chỗ. 4. Bạn đọc cần giữ gìn sách báo cẩn thận, không được làm rách, làm bẩn, không vẽ viết vào sách báo, cần tham gia bọc và tu sửa sách thường xuyên. 5. Bạn đọc làm mất sách phải đền sách mới hoặc đền tiền tương đương với giá trị thực tế. Nếu làm hư hỏng, tùy mức độ phải bồi thường thỏa đáng. 6. Mỗi học kì nhà trường xét duyệt khen thưởng các bạn đọc sử dụng thường xuyên và có nhiều đóng góp cho thư viện. 7. Khi chọn sách phải để sách ngay ngắn gọn gàng, không để sách trên mặt giá, giữ gìn sách cẩn thận. 2. Tăng cường nghiệp vụ thư viện - Làm tốt công tác tổ chức kỹ thuật thư viện bao gồm các nội dung sau: + Mua, tập hợp các loại sách báo và tài liệu cần thiết; + Sách, báo, tài liệu mua về tiến hành đăng ký; + Phân loại, mô tả; + Xây dựng hệ thống mục lục; + Đóng dấu, dán nhãn vào sách, ghi ký hiệu; + Xếp sách, kiểm kê bảo quản kho sách; 3
- Tổ chức phục vụ người đọc trong thư viện: + Đọc sách tại chỗ: Trong phòng đọc chuẩn bị hệ thống mục lục, bạn đọc tìm mục lục, chọn sách mượn và đọc tại thư viện. + Cho mượn sách: Giáo viên, học sinh phải đăng ký mượn sách tại phòng đọc qua cán bộ thư viện . .3. Đầu tư cơ sở vật chất và tăng cường bổ sung sách, báo, tài liệu vào thư viện. - Sử dụng kinh phí trong ngân sách Nhà nước cấp để bổ sung cơ sở vật chất thư viện như bàn ghế, tủ sách, máy tính, và các loại bảng biểu phục vụ hoạt động thư viện. - Mua bổ sung các loại sách giáo khoa, sách nghiệp vụ, sách tham khảo vào thư viện trường học. * Ưu điểm của giải pháp cũ - Chú ý đến các nguyên tắc trong hoạt động thư viện trường học. Đảm bảo tốt các quy định về nghiệp vụ thư viện. - Làm tốt công tác nghiệp vụ thư viện, quản lý tốt sách, báo, tài liệu tại thư viện; đảm bảo thư viện nhà trường luôn ngăn nắp, gọn gàng. - Những việc làm trong giải pháp cũ đều là những công việc cần thiết và nên làm trong hoạt động thư viện. Những giải pháp đó đã mang lại kết quả nhất định trong việc nâng cao chất lượng dạy và học. * Nhược điểm của giải pháp cũ - Những giải pháp cũ mới chỉ là những việc cần làm của thư viện trường học trong hoạt động tại phòng thư viện. Nó là điều kiện cần nhưng chưa phải là điều kiện đủ. Vì để nâng cao chất lượng hoạt động thư viện trường học và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường thì hoạt động của thư viện cần đa dạng và phong phú hơn nữa. - Cán bộ, giáo viên, học sinh khi tham gia hoạt động thư viện chỉ có một cách là lên thư viện trường học vào các giờ hành chính. Như vậy chưa thỏa mãn được nhu cầu đọc của bạn đọc trong nhà trường. - Chưa thuận tiện cho học sinh và giáo viên khi tham gia hoạt động thư viện, nội dung hoạt động chưa phong phú, chưa thu hút được sự chú ý và hứng thú tham gia hoạt động thư viện của học sinh. 4
- Nguồn sách còn hạn chế do chưa huy động được các nguồn ủng hộ sách mà chủ yếu là nguồn ngân sách của nhà trường. 2.Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng Để thực hiện mô hình thư viện xanh, thân thiện ngoài những nghiệp vụ thư viện đã thực hiện trong phòng thư viện như giải pháp cũ đã làm nêu trên, chúng tôi đã mở rộng phạm vi hoạt động của thư viện tại phòng đọc của học sinh, ở từng lớp học và ngoài sân trường, tạo ra hoạt động thư viện phong phú, thuận lợi để giáo viên cũng như học sinh chủ động khám phá, tìm tòi kiến thức. Cụ thể, chúng tôi đã thực hiện thêm một số giải pháp mới như sau: 2.1 Xây dựng vốn sách, báo: Ngoài vốn sách báo đã có trong thư viện nhà trường, vốn sách báo được bổ sung thường xuyên từ ngân sách nhà nước cấp, chúng tôi còn huy động sự ủng hộ sách từ học sinh, cán bộ, giáo viên nhà trường và nhân dân địa phương. Thông qua công tác tuyên truyền, chúng tôi đã nhận được rất nhiều sự ủng hộ từ mọi nguồn. Đặc biệt là các em học sinh, các em đã mang những cuốn sách mình đã đọc ủng hộ vào thư viện nhà trường, những sách, báo các em ủng hộ được lựa chọn và sắp xếp vào tủ sách thân thiện của mỗi lớp. Tủ sách ấy được các em tự quản sử dụng hằng ngày và bổ sung thường xuyên. Các loại sách huy động ủng hộ được phân ra từng mảng như: sách giáo khoa, sách bài tập, sách bổ trợ nâng cao, sách an toàn giao thông... và các loại truyện như: truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, truyện giáo dục đạo đức, truyện Bác Hồ, truyện khoa học viễn tưởng... 2.2. Trang bị cơ sở vật chất và tổ chức hoạt động thư viện tại các phòng học Tại các lớp học, nhà trường trang bị cho mỗi lớp 1 tủ đựng sách được gọi là tủ sách thân thiện. Giáo viên chủ nhiệm sẽ hướng dẫn và bố trí thêm các góc đọc, góc viết, góc vẽ tại từng lớp. Sách, báo trong tủ sách thân thiện là những sách, báo mà học sinh ủng hộ, các em tự mang đến, tự sắp xếp, tự bảo quản và truyền nhau đọc trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm sẽ giúp đỡ để học sinh sử dụng sách có hiệu quả và bảo quản tốt tủ sách thân thiện của lớp. Hằng tuần, các lớp sẽ liên hệ với lớp bạn để chuyển 5
sách từ lớp nọ sang lớp kia. Như vậy các em luôn luôn có sách mới để đọc, gây hứng thu cho học sinh. 2.3. Trang bị cơ sở vật chất cho thư viện xanh Để có được không gian thư viện xanh ngoài sân trường vừa đẹp mắt, hấp dẫn vừa tiện dụng, có khu nhà vòm có thể treo các tủ sách thân thiện không phải cất vào sau mỗi ngày; có khu gốc cây râm mát để treo ống sách,giá sách lưu động có thể mang ra và thu về mỗi ngày; có các góc thư giãn cho học sinh vui chơi như chơi cờ vua, vẽ tranh, viết văn... Nhà trường đã huy động các nguồn tài trợ ủng hộ và sự vào cuộc tích cực của các bậc cha mẹ học sinh cùng toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường. Các bậc cha mẹ học sinh: Chủ động vào cuộc, cùng nghiên cứu và xây dựng mái vòm làm nơi có thể treo các tủ sách thân thiện mà không sợ mưa nắng Tại các gốc cây, thiết kế vòng tròn để treo tủ sách lưu động có thể mang ra và thu về mỗi ngày. Tại các khu vực có sách, tài liệu, bố trí ghế ngồi thuận lợi cho việc đọc sách và có thể thư giãn trong góc thư giãn... Các thầy cô giáo và các em học sinh: Tất cả cùng vào cuộc để sáng tạo ra những tủ sách đơn giản, dễ tìm, dễ sử dụng mà lại thân thiện với môi trường. Nhà trường đã huy động giáo viên, học sinh sử dụng những chai nhựa, ống nhựa đã qua sử dụng, cùng cắt, sơn, buộc thành những tủ sách rất sáng tạo. Giúp cho học sinh có thể tự lấy sách ra đọc rồi lại tự bỏ sách vào “tủ”. Quá trình này tập thể giáo viên và các em học sinh đã tranh thủ những thời gian trống và làm trong nhiều ngày với tinh thần tích cực, tự giác và hết sức hào hứng. 2.4. Tổ chức hoạt động trong thư viện xanh Khi đã xây dựng được cơ sở vật chất cho thư viện xanh thì việc tổ chức hoạt động thư viện ngoài trời cũng là cả một vấn đề cần lưu ý. Thư viện xanh đòi hỏi phải có sự tổ chức tốt để có thể quản lý được lượng sách báo ngoài thư viện xanh mà ai cũng có thể lấy được đồng thời sử dụng có hiệu quả. Ngoài hoạt động của giáo viên thư viện, chúng tôi đã huy động sự vào cuộc của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh của nhà trường. Cụ thể: Giáo viên thư viện: phân loại từng khu vực để sách cho dễ sử dụng, trực tiếp xuất sách và để vào những vị trí sách đã quy định, kiểm soát sách hằng ngày và thay sách hằng tuần để học sinh luôn luôn có sách mới để đọc. 6
Tổng phụ trách Đội: Phân công học sinh trong Đội tuyên truyền măng non phụ trách từng khu vực sách. Hằng ngày Đội tuyên truyền măng non có trách nhiệm hướng dẫn các bạn đọc sách và bảo quản sách; mang sách ra và thu về sau mỗi ngày (đối với sách ở khu vực không có mái che). Tất cả bạn đọc: Có thể đọc sách ở bất cứ lúc nào ngoài giờ lên lớp, tự lựa chọn loại sách mà mình yêu thích, đọc sách xong cẩn cất sách vào đúng nơi quy định, không tự chuyển sách sai khu vực quy định, tránh làm rách sách, cần tự giác giữ gìn sách. 32 Khả năng áp dụng của giải pháp: - Giải pháp mới đã khắc phục được những tồn tại mà giải pháp cũ chưa làm được. - Đáp ứng được hướng tiếp cận lấy quyền trẻ em làm nền tảng cho mọi hoạt động. Học sinh được tham gia vào tất cả các bước xây dựng thư viện xanh, thân thiện tại trường, từ khâu lập kế hoạch đến khâu giám sát và đánh giá. - Thực hiện thư viện xanh, thân thiện hỗ trợ đắc lực cho việc dạy và học. Với các góc hoạt động mở, đa dạng về hình thức, với không gian thư viện xanh thân thiện là nơi tạo điều kiện thuận tiện nhất cho học sinh cũng như giáo viên chủ động khám phá và tìm tòi kiến thức. - Đến với thư viện xanh, thân thiện học sinh có thể tự do lựa chọn các hoạt động, các cuốn sách yêu thích và tìm kiếm những thông tin bổ trợ cho các bài học trên lớp hoặc các em tham gia vào các hoạt động khác như đọc, viết, nghe nhạc, làm thơ... Các hoạt động đó làm nền tảng cho sự sáng tạo của học sinh, đồng thời làm cơ sở cho giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học mới. - Thư viện xanh là nơi giáo viên, học sinh có thể đọc sách ở bất cứ thời gian nào, kể cả thời gian ngoài giờ hành chính. Các em có thể đọc sách trong thời gian chờ bố mẹ đón về cuối mỗi buổi học hoặc có thể viết, vẽ... những ý tưởng sáng tạo dưới bóng cây râm mát. - Thư viện xanh, thân thiện có khả năng thúc đẩy sự phát triển đồng đều của tất cả các kỹ năng. Thông qua các góc hoạt động, các em có cơ hội để phát triển toàn diện. Các kỹ năng nhận thức có thể phát triển thông qua việc đọc sách và các trò chơi mang tính giáo dục 7
- Một ưu điểm nổi bật của thư viện xanh, thân thiện là sự tham gia tích cực, chủ động của học sinh, giáo viên, ban giám hiệu, cha mẹ học sinh và các thành viên trong cộng đồng. Học sinh có trách nhiệm hơn khi các em được tham gia vào các khâu thiết lập và quản lý thư viện. Sự tham gia của các em vào việc bài trí, quản lý và tổ chức thư viện... nhằm đảm bảo vai trò làm chủ của các em. Sự tham gia của các đối tượng có liên quan nhằm huy động nguồn lực tổng hợp để xây dựng thành công và đảm bảo sự phát triển bền vững của thư viện trường học xanh, thân thiện. * Một số hình ảnh về việc xây dựng và hoạt động trong thư viện xanh, thân thiện tại trường Tiểu học Vũ Lễ hoạt động tổ chức ngày hội đọc . (Có phụ lục kèm theo) 3.3 Hiệu quả của sáng kiến Trong thời gian thử nghiệm, áp dụng các giải pháp nêu trên, chúng tôi đã thu được kết quả rất tốt trong hoạt động thư viện và góp phần rất lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. cụ thể: * Huy động nguồn sách: Từ công tác tuyên truyền, chúng tôi đã huy động được nguồn sách rất đáng kể vào thư viện nhà trường, phục vụ cho hoạt động của thư viện xanh, thân thiện: Tổng số Chia ra sách đã huy TS sách TS sách Ủng hộ STT Chủng loại sách động ủng hộ HS ủng hộ CBGV khác thư viện (cuốn) ủng hộ (cuốn) xanh, thân (cuốn) thiện 1 Sách giáo khoa 150 128 22 2 Sách tham khảo - Báo, tạp chí 1250 1110 100 50 - Truyện 746 491 80 175 - Sách BD nâng cao 60 35 25 Cộng 2206 1464 205 225 8
* Cơ sở vật chất huy động xây dựng thư viện xanh, thân thiện năm học 2016- 2017 và 2017-2018: STT Nội dung Đơn vị ủng hộ Thành tiền 1 Xây khuôn viên Thư viện Hội cha mẹ học sinh 20 000 000 đ xanh 2 Ghế liền mái Hội CMHS 11 000 000 đ 3 Khẩu hiệu trang trí CB, GV, Học sinh 6 000 000 đ 4 Nhân công Chi đoàn giáo viên 2.000.000 5 Vỏ chai, ống nhựa, cây CB, GV, Học sinh 25 00 000 đ cảnh Cộng 41 500 000 đ * Hoạt động thư viện: Từ mô hình hoạt động thư viện mở rộng và thân thiện, thư viện nhà trường đã thu hút được 100% cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong trường tham gia hằng ngày. Hoạt động thư viện thực sự sôi nổi và tạo ra không khí hào hứng, vui tươi, phấn khởi của cả phụ huynh cũng như CB, GV, NV và học sinh. Số lượt giới thiệu sách của cán bộ thư viện cũng nhiều lên vì số sách mới được tăng lên hằng tuần và phương thức tiếp cận sách thuận lợi. Các hoạt động vui chơi, thư giãn được học sinh hưởng ứng nhiệt tình, vì thế đã có nhiều cuộc thi các em tham gia đạt hiệu quả tốt như: Thi viết về thầy cô và mái trường, thi vẽ tranh ATGT , thi “Ý tưởng trẻ thơ”; thi làm thơ, báo tường, Tiếng hát sơn ca… Nhà trường tổ chức hoạt động ngày hội đọc sách và hội thi kể chuyện theo sạch rất hiệu quả Hoạt động của thư viện đã góp phần rất lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. 3.4. Điều kiện và khả năng áp dụng Muốn xây dựng thành công thư viện xanh, thân thiện ở trường tiểu học và sử dụng có hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, trước tiên cần hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của thư viện trong trường học, ý nghĩa của việc sử dụng thư viện thân thiện, thư viện xanh trong nhà trường. 9
- Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động tới từng cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, các bậc cha mẹ học sinh, lãnh đạo địa phương và nhân dân trong toàn địa bàn về việc xây dựng thư viện thân thiện, thư viện xanh. - Huy động các nguồn lực ủng hộ (cả về nhân lực, tài lực, vật lực) cho việc xây dựng thư viện thân thiện, thư viện xanh. - Tổ chức hoạt động trong thư viện thân thiện, thư viện xanh thật sự khoa học và hiệu quả, vừa tạo ra không khí hào hứng, phấn khởi trong học sinh khi sử dụng thư viện nhà trường, vừa tạo ra nếp sống văn hóa, việc tự quản và tinh thần trách nhiệm khi sử dụng của công một cách hoàn toàn tự giác. - Áp dụng hiệu quả thu được từ việc tham gia hoạt động trong thư viện nhà trường vào học tập và hoạt động ngoài giờ lên lớp như tổ chức các cuộc thi viết, vẽ, kể chuyện, hát, trò chơi giải trí… - Chú ý tới việc tuyên dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc xây dựng và sử dụng thư viện thân thiện, thư viện xanh trong nhà trường. Sau khi nghiên cứu và áp dụng đề tài trên tại trường mình, tôi nhận thấy rằng đề tài mà tôi nghiên cứu có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đổi mới hoạt động thư viện trong trường học và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục của trường Tiểu học Vũ Lễ. 3.5 Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến Tôi nghĩ rằng, những giải pháp trên có thể áp dụng trong tất cả các trường tiểu học của huyện Kiến Xương cũng như các trường tiểu học khác trong cả nước. Song đòi hỏi phải có không gian rộng và có nhiều cây xanh , đồng thời phải huy động nhiều sự đóng góp kinh phí và sức người sức của của cộng đồng nhà trường Rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp và các cấp quản lý giáo dục để đề tài nghiên cứu của tôi được hoàn thiện hơn, giúp tôi có thêm bài học kinh nghiệm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao./. Vũ Lễ , ngày 04 tháng 4 năm 2018 CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN 10
TƯNG BỪNG NGÀY HỘI ĐỌC SÁCH Kính thưa các vị đại biểu khách quý ! Kính thưa toàn thể các bậc phụ huynh học sinh Kính thưa các thầy cô giáo cùng toàn thể 406 học sinh của trường tiểu học Vũ Lễ yêu quý ! Từ xa xưa, đọc sách được coi là một việc hết sức thanh tao. Người đọc sách là người có phẩm chất cao quý, có phong cách của một cao nhân. Người đọc sách để đàm đạo những triết lý về đời sống, những kinh nghiệm trong lao động sản xuất và quản lý xã hội. Có thể nói, sách là chiếc chìa khóa vạn năng mở cửa lâu đài trí tuệ và tâm hồn con người, là người thầy siêu việt thắp sáng trong ta nguồn trí thức vô biên, dạy chúng ta biết sống và biết hy sinh. Và từ lâu, đọc sách đã trở thành một nhu cầu cần thiết của xã hội. Một cuốn sách hay cho ta một điều tốt 11
Một người bạn tốt cho ta một điều hay Sách vừa là bạn vừa là thầy Tuy nhiên, trong những năm gần đây, với sự phát triển của viễn thông, truyền hình và đặc biệt là CNTT, phong trào đọc sách có chiều hướng đi xuống. Đó là lẽ tất nhiên khi xã hội phát triển hiện đại song với khẩu hiệu”Không có gì thay thế được văn hoá đọc”. Với ưu thế đa dạng, tiện lợi, sách có thể sử dụng ở mọi lúc mọi nơi và ai cũng có thể sử dụng được. Hơn nữa, việc cầm trên tay một cuốn sách bằng giấy vẫn có nhiều sự thú vị rất riêng của nó nhất là khi đó là cuốn sách mà mình yêu thích. Đọc sách còn thể hiện nét văn hóa trong đời sống, đặc biệt là trong đời sống học đường. Trong những năm qua, thư viện Trường Tiểu học Vũ Lễ đã có nhiều hoạt động thiết thực, phong phú như: Tủ sách phụ huynh , sắp xếp thư viện góc lớp, trang trí lớp học , tuyên truyền giới thiệu sách vào các buổi thứ hai đầu tuần, quyên góp sách giúp bạn nghèo. Đặc biệt năm học 2015-2016 với sự chỉ đạo sát sao của Phòng GD&ĐT huyện Kiến Xương , trường tiểu học Vũ Lễ rất quan tâm và chú trọng việc khai thác hiệu quả thư viện thân thiện , thư viện ngoài trời . Mô hình thư viện này đã được đưa vào hoạt động từ tháng 3 năm 2016 , với tổng ngân sách đầu tư là 40 triệu đồng và hiện đang có 2000 cuốn sách đang được học sinh luôn phiên thay nhau đọc sách, đây thật sự là hoạt động có chiều sâu và được lan tỏa rộng khắp trong trường, thầy và trò nhà trường đã tận dụng mọi thời gian trong ngày để đến với sách, sáng tạo trong việc tạo dựng các góc đọc thân thiện vừa tiện dụng vừa phù hợp để sách báo trở thành những người bạn thân thiết, là sản phẩm tinh thần không thể thiếu của mỗi thầy cô giáo và các em học sinh trong nhà trường . Đồng thời đây chính là tiền đề để nhà trường tiếp cận với phương pháp dạy học mới mang tên trường học Vnen vào năm học tới . Duy trì và tiếp nối nét đẹp văn hóa ấy, dưới sự chỉ đạo của phòng GD&ĐT Kiến Xương, Hôm nay ngày 11/4/2016 Trường Tiểu học Vũ Lễ long trọng tổ chức “ Ngày Hội đọc sách” tới toàn thể cán bộ công chức, viên chức và các em học sinh, các bậc phụ huynh học 12
sinh toàn trường với mục đích: Tôn vinh sách, quảng bá cho văn hóa đọc triển khai thực hiện việc phát triển văn hóa trong lĩnh vực thư viện xanh với mục tiêu: “Xây dựng phong trào đọc sách trong xã hội nhằm góp phần xây dựng thế hệ đọc có hiệu quả trong tương lai”, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Tạo hoạt động lành mạnh với các hoạt động văn hóa nhằm thu hút đông đảo giáo viên, học sinh và cộng đồng tham gia. Trong Ngày Hội đọc đầy ý nghĩa này thầy và trò nhà trường rất vinh dự được đón các vị đại biểu đại diện Phòng GD huyện Kiến Xương , các vị đại biểu đại diện cho ĐU - UBND , các ban ngành đoàn thể xã Vũ Lễ, toàn thể cha mẹ học sinh cùng đông đảo bà con nhân dân xung quanh đến cổ vũ động viên nhà trường bằng cả vật chất lẫn tinh thần. Đây chính là sự động viên khích lệ để thầy và trò nhà trường ngày càng phải tích cực hơn nữa trong việc đổi mới chỉ đạo quản lí nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học nói chung và phong trào đọc sách trong nhà trường nói riêng. Đến với Ngày Hội đọc hôm nay các bạn sẽ được thấy những trang lịch sử hào hùng của đất nước với chủ đề -Tổ Quốc Việt Nam trong trái tim em– hình ảnh 64 chiến sĩ trên đạo Gạc Ma được các em tái hiện thật hay, thật xúc động qua phần thi kể chuyện. Cũng tại Hội thi này các vị đại biểu các thầy cô giáo lại được chứng kiến phần thể hiện ước mơ của các em về một thế giới ngày mai thật dung dị mà các em thể hiên trên từng bài vẽ qua phần triển lãm các sản phẩm mỹ thuật theo phương pháp Đan Mạch đó là mơ ước có Một ngôi nhà hạnh phúc, Một ngôi ngôi trường có các phòng học cao tầng, ước muốn có một thế giới hòa bình để trẻ em trên khắp thế giới lúc nào cũng tràn ngập tiếng cười….. Và cũng tại đây các vị đại biểu , các bậc phụ huynh lại được chứng kiến tài sắp xếp sách của các thầy cô giáo và phần thuyết trình ý tưởng thật giản dị song chứa đựng đầy ý nghĩa mà nếu ai đã từng đến với Ngày Hội đọc sách của nhà trường chắc hẳn rằng sẽ là một lần phải suy nghĩ hơn nữa về vai trò trách nhiệm của mình trong sự nghiệp trồng người và tất cả vì tương lai con em chúng ta . 13
Ngày Hội đọc sách của Trường Tiểu học Vũ Lễ sẽ khép lại song với sự thành công của Ngày Hội đọc sách này chúng ta có quyền tin tường và hy vọng rằng tinh thần của “ Ngày hội đọc” sẽ không chỉ thấm sâu trong tiềm thức mỗi cán bộ giáo viên, nhân viên và các em học sinh của nhà trường mà tinh thần ấy còn lan tỏa sâu rộng tới mọi thành viên của ngày hội hôm nay với nhiều nội dung phong phú và đầy bổ ích lý thú. Chúng tôi hy vọng ngày hội đọc sách năm nay sẽ mang lại cho các em học sinh, và quý đại biểu, quý phụ huynh và các em nhiều niềm vui, tạo điều kiện tốt nhất giúp bạn đọc nâng cao nguồn tri thức phục vụ cho học tập bồi dưỡng, trau dồi kiến thức, kỹ năng của mình. Sau cùng, tôi xin chân thành cám ơn!, sự hiện diện của quý vị đại biểu , các đồng nghiệp và bậc phụ huynh cùng các em học sinh về đây tham dự ngày hội trọng đại và đầy ý nghĩa này . Tôi xin tuyên bố khai mạc Ngày hội đọc sách 2016. Xin kính chúc quý đại biểu, quý thầy cô, quý phụ huynh cùng toàn thể các em học sinh dồi dào sức khoẻ, hạnh phúc và thành đạt trong công việc, chúc cho ngày hội đọc sách năm 2016 thành công tốt đẹp. Xin trân trọng cảm ơn ! 14
Chương trình phần văn nghệ và kể chuyện 1 Màn kể chuyện của học sinh tham gia hội thi 2 Một tiết mục hát tốp ca của trường 3 Tiết mục kể chuyện của HS 4A 4 Tiết mục hát dơn ca của thầy giáo Thiện 5 Tiết mục kể chuyện của học sinh 2C 6 Tiết mục đơn ca của hội cha mẹ học sinh 7 Tiết mục kể chuyện của cô giáo Duyên 8 tiết mục hát tốp ca đội văn nghệ 9 Phần thi đọc diễn cảm của em khánh Hà 10 Kết thúc màn hát tập thể của học sinh toàn trường 15
tập thể; đồng thời, nhà trường dễ dàng hơn trong khâu quản lý học sinh. - Việc mặc đồng phục còn đảm bảo sự bình đẳng trong môi trường giáo dục. - Phân tích cho họ hiểu rằng đồng phục không thể chọn loại đắt tiền được vì số em có hoàn cảnh gia đình khó khă nhiều còn những em có điều kiện kinh tế ít. Hơn nữa đối với học sinh, nhất là tiểu học chưa cần thiết phải chọn lại quá đắt và hợp thời trang mà chỉ cần phải phù hợp với lứa tuổi các em với môi trường giáo dục nhưng cũng cần phải bền, đẹp đối với học sinh và hợp túi tiền của đa số gia đình học sinh. Tình huống 2 Giả sử có một phụ huynh trực tiếp đến gặp bạn nói những điều không tốt về một đồng nghiệp đang dạy lớp con của họ và có nguyện vọng xin cho con chuyển sang học ở lớp bạn. Bạn sẽ xử lý như thế nào với tình huống như vậy? Gợi ý : - Đây là tình huống rất tế nhị và có tính nghiêm trọng. Tế nhị là làm sao để bảo vệ uy tín cho đồng nghiệp và không bị đồng nghiệp hiểu lầm. Trước phụ huynh, giáo viên nên tìm cách bảo vệ đồng nghiệp và cũng lưu ý họ rằng không nên thổi phồng, nói quá sự việc, đồng thời cố đo lường cho được mức độ, tính chất sự việc qua lời trình bày của phụ huynh; khéo léo từ chối nguyện vọng xin chuyển lớp của phụ huynh vì ngoài thẩm quyền giải quyết của giáo viên. 16
- Cách tốt nhất để xử lý tình huống này là phân tích cho phụ huynh hiểu về trách nhiệm và quan hệ phối hợp giữa phụ huynh với giáo viên, không đổ hết trách nhiệm lên giáo viên rằng dạy con họ không tiến bộ; phân tích để phụ huynh biết rằng việc bố trí học sinh theo lớp, phân công giáo viên đứng lớp giảng dạy không thuộc thẩm quyền của mỗi giáo viên. Từ đó đề nghị phụ huynh trực tiếp làm việc với BGH trường để đề đạt nguyện vọng. Tình huống 3: Trong lớp của bạn chủ nhiệm, hầu hết các em học sinh đều ngoan, chăm chỉ học tập và lễ phép. Tuy nhiên, cũng có một số các em nam nghịch ngợm, lười học, hay bị cô giáo phê bình. Chính vì lí do này mà nhiều lần, khi gặp những em học sinh này trong sân trường, bạn nhận thấy học sinh của mình thường lảng tránh, giả vờ nhìn đi chỗ khác để không phải chào cô. Bạn sẽ làm như thế nào để khắc phục tình trạng này? Tại sao bạn lại làm như vậy? Gợi ý trả lời: - Về thái độ: Xem đây là một việc bình thường, do đặc điểm tâm lý của hầu hết học sinh khi phạm lỗi. Tuyệt đối không được dùng các biện pháp tiêu cực, có thể làm cho các em ngày càng xa lánh mình hơn. - Nhân dịp nào đó trong buổi học, khéo léo kể một câu chuyện tương tự để nhắc nhở, giáo dục chung cả lớp. Hãy nhắc cho các em hiểu đó là một việc nên làm, một việc thể hiện văn hoá, đạo đức của con người các em, và cũng là biểu hiện tình cảm của các em với thầy cô giáo. Bạn cũng nên nói với học sinh: “Nếu cô gặp học sinh của mình ngoài đường mà các em không chào cô thì cô sẽ buồn lắm vì cô nghĩ điều đó là do mình đáng ghét và dữ dằn nên học sinh mới sợ và lẩn tránh không muốn gặp mình”. Câu nói đùa mà thật như vậy sẽ có thể nhắc nhở học sinh chú ý, quan tâm hơn đến thầy cô giáo. Những học sinh nghịch ngợm, hay bị mắng thường lảng tránh không chào giáo viên cũng có thể do ngượng ngùng, xấu hổ, mặc cảm hoặc sợ hãi. Chúng ta cũng nên gần gũi hơn với những em này, nhẹ 17
nhàng khuyên bảo các em chứ không nên quá gay gắt mỗi khi phê bình hay trách phạt. Khi đã yêu quý thầy cô giáo, có lẽ không có học sinh nào lại phải giả vờ như không trông thấy hoặc lảng tránh thầy cô giáo chỉ bởi vì… ngại phải chào. Tình huống 4 Giờ học đã bắt đầu được 10 phút, bạn đang say sưa giảng bài thì một học sinh đi học muộn xin vào lớp làm cắt ngang bài giảng của bạn. Bạn bực mình vì bị mất hứng. Trong tình huống này bạn nên xử lý như thế nào là hợp lý? Gợi ý : Nên nhẹ nhàng ra hiệu cho học sinh vào lớp bằng cách gật nhẹ rồi tiếp tục giảng bài bình thường. Như vậy, giờ giảng vẫn được tiếp tục, không bị gián đoạn và học sinh cũng không có gì để bàn tán, phân tán sự chú ý. Hết tiết học, bạn hãy gọi em học sinh lên, tìm hiểu nguyên nhân đi học muộn của em ấy rồi nhắc nhở, động viên, khuyến khích em ấy đi học đúng giờ. Bạn cũng nên nhắc học sinh mượn vở các bạn khác để xem lại phần bài học em không được nghe vì đi muộn. Nếu em ấy thường xuyên đi học muộn như vậy, bạn phải có biện pháp xử lý nghiêm khắc hơn gặp gia đình để nhắc nhở em đi học cho nghiêm túc. Bạn cũng có thể nhờ các em ở gần nhà qua rủ em đó đi học cùng. Đối với cả lớp, cũng nên nhắc nhở các em đi học cho đúng giờ, chấp hành kỷ luật của nhà trường. Phải tỏ ra nghiêm khắc để học sinh hiểu rằng bạn sẽ không dễ dàng bỏ qua cho những học sinh không chấp hành kỷ luật. Tình huống 5: Một học sinh lớp bạn được cả lớp bầu làm lớp trưởng nhưng phụ huynh của em đó lại đến đề nghị với bạn là để em nghỉ vì họ sợ làm lớp trưởng sẽ ảnh hưởng đến học tập của con. Bạn sẽ giải quyết thế nào ? Hướng xử lý 18
Trao đổi, giải thích với phụ huynh: đó là điều rất đáng mừng vì con họ có sự tin tưởng, mến phục của các bạn trong lớp mà không phải HS nào cũng có được. Mặt khác khi làm lớp trưởng, con họ sẽ được thúc đẩy khả năng sáng tạo quản lý, trách nhiệm đối với bản thân và tập thể. Với những học sinh giỏi các em càng thêm trưởng thành, với học sinh học khá, trung bình... các em thêm cố gắng, tiến bộ để xứng đáng hơn với cương vị mình đảm nhiệm. Làm lớp trưởng góp phần cải thiện hành vi, giáo dục kỹ năng sống, giao tiếp cho các em ngay từ cấp tiểu học. Thực tế cho thấy nhiều học sinh bướng bỉnh, chưa ngoan cũng đã trở nên ngoan ngoãn và học giỏi hơn khi được làm cán bộ lớp. Tính huống 6: Có PHHS đến nhờ GVCN xin Nhà trường cho con lên lớp (do thi lại không đủ điểm). Thầy (cô) xử lý như thế nào? Gợi ý – Phân tích cho PH hiểu tác hại của việc ngồi nhầm lớp. – Chỉ ra những nhược điểm trong học tập của em HS đó so với các bạn trong lớp và các bạn thi lại nhưng đủ điều kiện lên lớp. – Đề nghị PH không đến xin nhà trường về việc nói trên vì quan điểm của Nhà trường cũng thống nhất như vậy để đảm bảo chất lượng bền vững. Tình huống 7: Bạn vào lớp dạy tiết 3 ở lớp 5C khoảng 10 phút thì một em học sinh đứng lên hốt hoảng nói với bạn rằng em mang tiền đi đóng quỹ lớp mà sau giờ ra chơi vào đã không thấy đâu. Bạn sẽ xử lý như thế nào? Gợi ý - Trấn an học sinh đó để em không quá hốt hoảng và lo lắng. - Sau đó bạn tiếp tục bài giảng và dành thời gian giải quyết vấn đề: + Trước tiên bạn khuyên học sinh đó xem lại thật kỹ tiền còn ở trong túi em không và có phải mất ở lớp thật không. + Nếu thật sự mất ở lớp, bạn cần giữ một thái độ điềm tĩnh, ôn tồn để nói chuyện với học sinh trong lớp: bạn động viên tinh thần tự giác của 19
các em, giải thích cho học sinh và mở ra nhiều hướng cho em nào đã trót lấy của bạn có cơ hội trả lại mà không ai biết mình đã lấy. + Nếu có học sinh trong lớp lấy của bạn thì giáo viên không mạt sát học sinh mà tế nhị yêu cầu học sinh đó gặp riêng cô giáo để giải quyết. + Giáo viên có lời khuyên đối với học sinh làm mất tiền, với học sinh lấy tiền của bạn và học sinh cả lớp. Tình huống 8: Lớp bạn chủ nhiệm đang cần chọn một học sinh làm lớp trưởng. Bạn băn khoăn giữa hai học sinh Lý và Hùng. Lý là học sinh giỏi nhất lớp nhưng lại hơi trầm kém hoạt bát. Ngược lại, Hùng rất năng nổ, nhanh nhẹn, tích cực tham gia các phong trào hoạt động của lớp nhưng chỉ học vào loại trung bình. Cả hai em đều được các bạn trong lớp quý mến. Bạn chọn ai làm lớp trưởng? Gợi ý : - Bạn đưa ra các tiêu chuẩn cần phải có của một lớp trưởng. - Cho học sinh trong lớp bình bầu bằng cách bỏ phiếu kín để chọn bạn xứng đáng. - Cùng các em kiểm phiếu và chọn lớp trưởng dựa trên kết quả bình bầu. - Sau khi đã chọn xong lớp trưởng bạn cần xem xét các mặt ưu điểm cũng như những hạn chế của lớp trưởng mới để giúp đỡ, hướng dẫn lớp trưởng làm tốt hơn công việc của mình. T×nh huèng 9: Trong líp b¹n chñ nhiÖm, cã mét häc sinh v× kh«ng cã bè nªn thêng xuyªn bÞ trªu lµ ®å kh«ng bè hay ®å con hoang. B¹n Êy dÇn dÇn mÆc c¶m vµ xa l¸nh c¸c b¹n trong líp, Ýt nãi chuyÖn míi mäi ngêi. ViÖc häc hµnh kÐm ®i. Trong trêng hîp nµy thÇy ( c«) sÏ lµm g× ®Ó gióp em tho¸t khái mÆc c¶m vµ hßa ®ång víi b¹n bÌ ®ång thêi b¹n bÌ còng kh«ng trªu träc em n÷a? Gợi ý : 20