Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh của trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Sín Chải

Chia sẻ: Mua A Su | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

174
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến đưa ra những giải pháp tối ưu, có tính khả thi để khắc phục, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng học sinh bỏ học, nghỉ học không lí do, nhằm giữ vững, duy trì tốt sĩ số học sinh của trường và góp phần thực hiện tốt công tác phổ cập giáo dục tiểu học tại địa bàn, góp phần giữ gìn và phát huy kết quả đạt được của phổ cập giáo dục tỉnh nhà và của toàn quốc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh của trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Sín Chải

UBND HUYỆN TỦA CHÙA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN MỘT SỐ GIẢI PHÁP HUY ĐỘNG HỌC SINH RA LỚP VÀ DUY TRÌ SỐ LƯỢNG HỌC SINH CỦA TRƯỜNG PTDTBT TIỂU HỌC SÍN CHẢI Người thực hiện: Mùa A Sử Địa chỉ: Trường PTDTBT Tiểu học Sín Chải Sáng kiến gồm có: Đơn đề nghị công nhận sáng kiến Thuyết minh sáng kiến
Sín Chải, ngày 02 tháng 4 năm 2019 PHỤ LỤC Mục Nội dung Trang Phần I MỞ ĐẦU A Lý do chọn sáng kiến I Cơ sở lý luận II Cơ sở thực tiễn B Giới hạn sáng kiến Phần II NỘI DUNG I Thực trạng vấn đề a Thuận lợi b Khó khăn c Hạn chế d Những yêu cầu đặt ra e Những yêu cầu đặt được II Những giải pháp thực hiện 1 Khảo sat 2 Nội dung thực hiện giải pháp 3 Thời gian thực hiện 4 Quy trình III Những kết quả đạt được Phân III KẾT LUẬN
Phần IV DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ST Cụm từ đầy đủ Kí hiệu và chữ cái viết T tắt 1 Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học PTDTBT TH 2 Phổ cập giáo dục PCGD 3 Xóa mù chữ XMC 4 Hội đồng nhân dân HĐND 5 Ủy ban nhân dân UBND 6 Tốt nghiệp Mầm non TN MN 7 Cha mẹ học sinh CMHS 8 Cơ sở vật chất CSVC 9 Giáo dục đào tạo GDĐT
Phần I MỞ ĐẦU A. Lý do chọn sáng kiến I. Cở sở lí luận: Dân tộc ta có truyền thống hiếu học. Thế hệ đi truớc luôn chăm bồi dìu dắt thế hệ sau; thế hệ sau kế thừa và phát huy những thành tựu, kinh nghiệm của thế hệ trước, trên tinh thần “Con hơn cha, trò hơn thầy”. Từ “máu lửa” của cuộc đời nô lệ, đói nghèo lạc hậu, đất nước Việt Nam đã “rũ bùn đứng dậy” bằng chính đôi bàn tay và khối óc của mình, nhân dân ta đã nhận thức sâu sắc rằng: “Muốn có độc lập tự do, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng văn minh” thì phải chăm lo việc học hành cho cháu con. Coi đó là “cái gốc” của nước nhà như Quang Trung đã từng nói: Dựng nước lấy việc học làm đầu Giữ nước lấy nhân tài làm trọng. Do vậy, thực hiện cuộc vận động toàn dân đưa trẻ em đến trường và duy trì sĩ số học sinh của nhà trường là công việc hết sức quan trọng của công tác giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Huy động tốt học sinh ra lớp là tích cực góp phần nâng cao dân trí, là làm việc “tạo nguồn” cho tương lai. Đây là hai công việc có mối quan hệ hữu cơ, có tính chiến lược lâu dài, cần phải được thực hiện một cách có hiệu quả. Qua đó góp phần thực hiện chủ trương của Đảng ta: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”. II. Cơ sở thực tiễn: Trong những năm qua, Trường PTDTBT Tiểu học Sín Chải đã nỗ lực thực hiện công tác huy động học sinh ra học các lớp chính quy cũng như các lớp phổ cập, đồng thời áp dụng nhiều biện pháp để duy trì sĩ số học sinh một cách có hiệu quả. Với mục tiêu duy trì đạt chuẩn công tác PCGD mức độ 2 – XMC mức độ 1 trong năm 2019 và phấn đấu duy trì đạt chuẩn XMC mức độ 2 vào năm 2020 và những năm tiếp theo.
Tuy nhiên, xã Sín Chải là một xã nông nghiệp, 99% người dân bản địa đều là con em dân tộc Mông, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, còn nhiều điểm trường lẻ, nhiều điểm bản ở xa trung tâm như Háng Khúa 18km, Séo Mí Chải 15km, ...nhận thức của nhân dân về học vấn chưa cao. Các điều kiện phát triển sự nghiệp giáo dục chưa thật thuận lợi còn gặp rất nhiều khó khăn. Số học sinh có nguy cơ bỏ học vẫn còn cao. Vậy nên việc nghiên cứu các biện pháp nhằm huy động tối đa học sinh đến trường và duy trì số lượng vẫn luôn là một yêu cầu cấp bách. Nhằm góp thêm ý kiến về vấn đề này, tôi mạnh dạn trình bày đề tài: “Một số giải pháp huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh của trường PTDTBT Tiểu học Sín Chải”. Giải pháp huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh là vấn đề vốn mang tính thời sự nhiều nơi ở các trường miền núi, vùng sâu – vùng sa. Tuy nhiên hầu như chưa có những tài liệu đề cập riêng biệt về vấn đề này. Trái lại ở mỗi vùng đất có những đặc điểm, đặc thù khác nhau; Đòi hỏi phải có những biện pháp khác nhau phù hợp với điều kiện ở địa phương. Đây là vấn đề đã được nhiều văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện. Trong đó chủ yếu là Luật phổ cập, Luật Giáo dục, các văn bản của Quốc hội, của Bộ Giáo dục về giáo dục trẻ em... B. Giới hạn sáng kiến. Được phổ biến rộng và thực hiện ở tất cả các khối lớp trường PTDTBT Tiểu học Sín Chải, năm học 2018 – 2019. Phần II NỘI DUNG I. Thực trạng của vấn đề. a. Thuận lợi. Trong những năm gần đây, kinh tế xã hội của xã không ngừng phát triển, đời sống nhân dân các dân tộc được cải thiện, nhu cầu và điều kiện học tập của con em nhân dân các dân tộc không ngừng được nâng lên. Công tác phổ cập giáo dục đã được sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của cấp uỷ đảng, HĐND, UBND, tỉnh Điện Biên, huyện Tủa Chùa, xã Sín Chải. Công tác phổ cập giáo dục được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng bộ tỉnh, huyện, xã và đã được xác định rõ trong Nghị quyết Đảng bộ xã. Cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể của xã Sín Chải nói chung và của đơn vị trường học trên địa bàn Sín Chải nói riêng đã thể hiện quyết tâm trong quá trình tổ chức và thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục.
Ban chỉ đạo xã đã có nhiều giải pháp hữu hiệu trong quá trình quản lý, chỉ đạo để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bà con nhân dân trong việc đưa trẻ đến trường. Nhận thức của nhân dân trong xã về công tác giáo dục đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, tích cực. Cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học được tăng cường. Đội ngũ giáo viên đảm bảo cả số lượng và chất lượng, trình độ và năng lực của giáo viên được nâng lên. Các nguồn lực hỗ trợ cho công tác phổ cập giáo dục cũng được tăng cường; đặc biệt là công tác khuyến học. 2.2. Khó khăn Trong xã còn một số bộ phận người dân chưa thấy hết và nhận thức rõ được tầm quan trọng của công tác PCGD, nên chưa quan tâm và tạo điều kiện cho con em tới trường, một số học sinh trong độ tuổi phổ cập nhận thức chưa đầy đủ về việc học tập. Do vậy, việc huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh ở xã này còn gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại. Địa bàn rộng, giao thông đi lại không thuận lợi, kinh tế xã hội chậm phát triển, đời sống nhân dân còn thấp, còn nhiều hủ tục, tập quán lạc hậu, ảnh hưởng trực tiếp đến việc học tập của học sinh. Tình trạng phổ biến là học sinh trong độ tuổi phổ cập chủ yếu là lực lượng lao động chính trong gia đình nên một số học sinh ngoài giờ học còn phải lao động phụ giúp gia đình, ít đầu tư cho việc học, dẫn đến làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục, cũng như việc đi học chuyên cần duy trì sĩ số. Đội ngũ giáo viên phần lớn mới ra trường nên kinh nghiệm đứng lớp, công tác dân vận còn hạn chế. Cơ sở vật chất, thiếu lớp học, thiếu phòng học bồi dưỡng học sinh yếu, phụ đạo học sinh giỏi, một số thiết bị dạy học quá cũ, hết niên hạn sử dụng, do vậy độ chính xác không đảm bảo … Điều kiện kinh tế, xã hội, địa hình, giao thông, khí hậu, trình độ dân trí còn chưa cao, đời sống nhân dân khó khăn, mùa khô thiếu nước nên không thực hiện được vụ đông, điều này cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện các mục tiêu PCGD, việc đi học đều và duy trì số lượng học sinh của từng lớp. c. Hạn chế: Giải pháp này còn bị hạn chế bởi các em học sinh đều là dân tộc thiểu số, chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc đi học đều vì ở nhà hầu như nhiều phụ huynh không có chút kiến thức về giáo dục cho các cháu, nên rất khó khăn cho việc huy động học sinh đi học chuyên cần và duy trì số lượng, phụ huynh còn tình trạng nghe theo con, con muốn đi học thì đi, không thì ở nhà, có học sinh còn dọa ăn lá ngón nếu bắt đi học.
Nhà trường chưa quan tâm đúng mức các biện pháp phòng ngừa khi học sinh có nguy cơ hay nghỉ học mà chỉ thực hiện việc phòng chống học sinh bỏ học theo kiểu “theo đuôi”, khi học sinh đã bỏ học, nghỉ nhiều lần rồi mới thực hiện việc tìm hiểu nguyên nhân và vận động trở lại lớp nên nhiều khi đã quá muộn. Và gia đình học sinh, chính quyền địa phương và cả cán bộ giáo viên do năng lực hạn chế, chưa thật sự hết lòng và tích cực xem trọng công tác này mà chỉ làm qua loa, chiếu lệ nên hiệu quả thu được không cao. Trong khi công việc này lại đòi hỏi nhiều công sức, sự kiên trì và tâm huyết của những người có liên quan. Chính vì thế, vấn nạn học sinh bỏ học, hay nghỉ không lí do đến nay vẫn chưa giải quyết được triệt để mà vẫn còn nằm trong mức báo động ở nhiều nơi cũng như ngay trong đơn vị trường. d. Những yêu cầu cần đặt ra: Yêu cầu đặt ra đối với giải pháp là cần tìm hiểu rõ những nguyên nhân dẫn tới các em còn hay bỏ học, chưa chuyên cần, chưa hiểu được tầm quan trọng của việc học, hay nghỉ vào thứ 6, ... và tìm ra cách khắc phục những nguyên nhân đó. e. Những yêu cầu cần đạt được: Học sinh chăm ngoan đi học chuyên cần, không sảy ra tình trạng bỏ, nghỉ học, đảm bảo duy trì sĩ số, đưa phong trào thi đua của lớp nâng lên, … chính là góp phần làm cho các em có hứng thú học, các em tự tin với thầy cô, coi cô, thầy như người cha người mẹ, nhà trường như ngôi nhà yêu thương, bạn bè trong lớp như anh em của mình. II. Những giải pháp thực hiện 1. Khảo sát Khảo sát đại trà về việc huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh toàn trường đầu năm học 20182019 đạt kết quả như sau: Đầu năm học 20182019 tỉ lệ huy động chung đạt : 97,67% Lớp TN MN Lớp 1 vào Lớp 2 Lớp 3 vào Lớp 4 vào lớp 1 lớp 2 vào lớp lớp 4 vào lớp 5 3 Cuối năm 20172018 145 141 117 131 121 Đầu năm 20182019 140 137 117 130 118 Tỉ lệ huy động 96.55% 95.04% 100% 99.24% 97.52%
Số học sinh huy động vào lớp 1 đạt 140/140 tỷ lệ 100% (1 em ở Huổi Só, 1 em ở Mường Phăng – Điện Biên học nhờ). Trong tổng số 145 có: 4 em học xã khác, 1 em khuyết tật không có khả năng tiếp cận giáo dục, 1 em chuyển đi Trung Quốc theo mẹ, 1 em chuyển đi Sìn Hồ. Số học sinh lớp 2 đạt 137/141 tỷ lệ 95,04%. Trong đó, 2 em chuyển đi học huyện khác, 1 em chuyển đi làm ăn xa theo bố mẹ, 1 em chuyển về học Mường Đun. Số học sinh lớp 3 đạt 117/117 tỷ lệ 100% Số học sinh lớp 4 đạt 130/131 tỷ lệ 99,24%. Trong đó, 1 em chuyển đi Mường Nhé theo bố mẹ. Số học sinh lớp 5 đạt 118/121 tỷ lệ 97.52%. Trong đó, 3 em chuyển đi làm ăn xa theo bố mẹ. Nguyên nhân học sinh bỏ học hoặc không đi học chủ yếu là do: Đại đa số các em đi học đều, tuy nhiên nhiều em đi học hai đến ba ngày lại nghỉ không lí do. Bình thường vào thứ năm, một số em ở bản xa bỏ về là các bạn khác cũng kéo theo về cùng không xin phép, dẫn đến các ngày cuối tuần chưa bao giờ đảm bảo sĩ số. Địa bàn trường rộng lại thuộc vùng nông thôn với địa hình đồi núi, đường đi một số tuyến còn gặp khó khăn nhất là vào mùa mưa lũ. Một số học sinh thuộc các điểm bản như Háng Khúa 18km, Séo Mí Chải 15km, Hấu Chua 12km, Cáng Chua 2 12km, Cáng Chua 1 9km, Trung Gầu Bua 9km, ...nằm cách xa trường mà các em chủ yếu là đi bộ đến trường dẫn đến nguy cơ đi học trễ so với lứa tuổi và khi được ra lớp là có nguy cơ bỏ, nghỉ học giữa chừng do đường xá đi lại phức tạp. Đại bộ phận nhân dân ở nông thôn chưa thực sự quan tâm việc học hành của con cái. Một số người còn động viên con họ nghỉ học để ở nhà phụ tiếp việc gia đình. Không ít người cho rằng chỉ cần con cái họ biết đọc, biết viết bởi họ không tin việc học tập sẽ có thể giúp cho con cái họ có cuộc sống ổn định sau này. Ý thức, động cơ, thái độ học tập của học sinh ở vùng nông thôn còn thấp. Một bộ phận ham chơi, không thích học tập. Một số em do học yếu, mất căn bản, xấu hổ, mặc cảm. Vào lớp bị thầy cô la rầy, các bạn chê cười, đối xử thiếu thân thiện nên nghỉ học, bỏ học. Ham các trò chơi như bi da, bắt chim, đi mò cua suối, đi phiên chợ, ...quên việc học tập. Nói dối cha mẹ là đi học nhưng thực chất thì không đến trường. Do hoàn cảnh gia đình bất hòa dẫn đến mẹ bỏ chồng đi Trung Quốc, thiếu sự động viên kịp thời của ông bà, anh chị em và các cấp lãnh đạo ...dẫn đến con cái cũng bỏ đi theo, mất lòng tin vào bố mẹ, không nghe lời người lớn và bỏ học. Cha mẹ mất sớm, học sinh ở với ông bà, cô chú nên bắt phải ở nhà làm việc nhà, đi chăm trâu ...
Cha mẹ theo đạo vàng chứ dẫn đến con cái cũng tin và nghe theo dẫn đến học sinh cũng nghỉ, bỏ học. Do ở bán trú nên hay bỏ học theo bạn về hay gia đình có đám cưới, đám ma, làm cúng là bỏ về không xin phép. Một nguyên nhân đặc biệt nữa là một số phụ huynh nghe theo con, con bảo con không muốn đi học và con muốn ở nhà với bố mẹ, thế là bố mẹ nghe và cho con ở nhà. Có phụ huynh còn nói với ban vận động: “nếu đưa con tôi đi học thì đưa cả gia đình tôi lên trường và nuôi chúng tôi nữa” Những nguyên nhân mang tính chuyên môn là: Giáo viên chủ nhiệm chưa thực hiện hết vai trò trách nhiệm, thiếu động viên nhắc nhở học sinh. Một số giáo viên chưa gần gũi, giúp đỡ học sinh thậm chí còn có thái độ thiếu thiện cảm với học sinh làm cho nhiều em có mặc cảm, chán học. Trong giảng dạy, một số giáo viên còn quá khắt khe với học sinh, giảng dạy theo lối mòn, khó hiểu. Trong khi đó thì lúc ra đề kiểm tra lại đánh đố, cho chấm điểm gắt gỏng làm cho học sinh cảm thấy khó khăn trong học tập sinh ra nản mà bỏ học. Xuất phát từ những lí do trên với mong muốn nâng cao chất lượng đi học chuyên cần cho các em, ban thân tôi đa t ̉ ̃ ự nghiên cứu tim ra m ̀ ột số giải pháp đê huy ̉ động học sinh đi học đều và duy trì số lượng cho học sinh. 2. Nội dung thực hiện giải pháp 2.1. Tình trạng giải pháp đã biết. Hiện nay, học sinh bỏ học là vấn đề nan giải và là nỗi lo của ngành giáo dục huyện nhà. Đặc biệt trong trường năm qua theo thống kê phổ cập Tiểu học của đơn vị đã có 12 học sinh chuyển đi, phần lớn bỏ theo bố mẹ đi làm ăn xa. Đơn vị trường trong vài năm gần đây đã có tình trạng học sinh hay nghỉ học chưa đảm bảo chuyên cần nhưng đã được kịp thời vận động trở lại lớp. Còn hiện tượng học sinh đi học không đều, vắng học, có ý định bỏ học vẫn thường xuyên diễn ra hàng tuần, hàng tháng, hàng năm. Với quan niệm giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, công tác phòng chống học sinh bỏ học được lãnh đạo nhà trường, tập thể giáo viên, chính quyền địa phương chú trọng cải thiện bằng nhiều biện pháp. a. Đối với nhà trường: Bên cạnh việc chú trọng nâng cao chất lượng giảng dạy và hiệu quả công tác giáo dục, nhà trường còn thực hiện cải thiện cơ sở vật chất, đẩy mạnh phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ...làm tăng số học sinh khá giỏi, giảm học sinh yếu kém. Đầu năm, các trường đã phổ biến chế độ chính sách với bà con như chế độ về hộ nghèo, học sinh bán trú, bảo hiểm y tế, bảo hiểm học sinh...; Vận động các nhà hảo tâm ủng hộ sách vở, quần áo, chăn màn ...giúp học sinh
nghèo phần nào ổn định cuộc sống để phụ huynh yên tâm đưa con em đến trường. Gần giữa tháng 8, trường đã tập trung huy động học sinh ra lớp, học sinh 6 tuổi vào lớp một đạt 100%. Nhà trường phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh và các ban ngành đoàn thể phát huy phong trào xã hội học tập, cộng đồng trách nhiệm chăm lo học sinh khó khăn để các em ổn định học tập. b. Đối với giáo viên: Tích cực thực hiện đổi mới phương pháp dạy học; Không ngừng học tập, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm để nâng cao trình độ nghiệp vụ và chất lượng giảng dạy. Tăng cường bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém. Chú trọng đặc biệt đối với học sinh cá biệt, lười học, hay trốn học; Phối hợp với phụ huynh quản lí, giáo dục, theo dõi sát sao những đối tượng này. c. Đối với chính quyền địa phương: Chính quyền địa phương chú trọng toàn diện và thực hiện hiệu quả các chính sách xã hội, giảm nghèo, giải quyết việc làm, lồng ghép các dự án phát triển kinh tế, xã hội... tăng cường kết hợp với nhà trường vận động học sinh bỏ học, học sinh hay nghỉ trở lại trường. Đồng thời, thông qua các nguồn vốn tín dụng lãi suất ưu đãi giúp hộ nghèo, cận nghèo có thêm thu nhập, ổn định cuộc sống, tạo điều kiện cho con em được đến trường, không bỏ học giữa chừng. Chính nhờ việc chú trọng việc huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh mà nhà trường đã tạo tinh thần đoàn kết, gắn bó, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, học sinh nỗ lực hô hào nhau đi học đều, hứa hẹn không tái diễn việc nghỉ bỏ học, trong lớp chú ý tiếp thu bài giảng và tìm tòi những kiến thức liên quan đến bài học để liên hệ áp dụng vào thực tiễn, qua đó phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Các em cảm thấy rất vui và biết thêm nhiều kiến thức. Nhờ đó các em biết tự tạo cho mình thói quen đi học chuyên cần, trong lớp tạo mối đoàn kết thống nhất, giúp đỡ nhau tránh tình trạng nghỉ học không lí do, tình trạng chán nản khi đến lớp, biết lắng nghe người lớn tuổi... Đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục xem học sinh là trung tâm, góp phần tạo điều kiện cho việc hoàn thiện nhân cách học sinh ngay từ khi các em bước vào môi trường Tiểu học. 2.2. Nội dung giải pháp. a. Mục đích của giải pháp: Mục đích nghiên cứu của đề tài này nhằm đưa ra những giải pháp tối ưu, có tính khả thi để khắc phục, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng học sinh bỏ học, nghỉ học không lí do, nhằm giữ vững, duy trì tốt sĩ số học sinh của trường và góp phần thực hiện tốt công tác phổ cập giáo dục tiểu học tại địa bàn, góp phần giữ gìn và phát huy kết quả đạt được của phổ cập giáo dục tỉnh nhà và của toàn quốc. Tôi nhận thấy
những giải pháp này đã giúp cho việc duy trì sĩ số học sinh trong độ tuổi đến trường ở đơn vị tôi đạt kết quả rất tốt, giúp cho thành quả đã đạt được của phổ cập giáo dục tiểu học ở địa phương tôi được duy trì và phát huy có hiệu quả. Chính vì thế, tôi rất muốn giới thiệu, chia sẻ những giải pháp này đến với những giáo viên làm công tác phổ cập giáo dục tiểu học như tôi ở các đơn vị bạn để cùng trao đổi, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm để cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. b. Nội dung của giải pháp: Những điểm khác biệt và tính mới của giải pháp: Trong thời gian qua, việc đẩy mạnh nâng cao chất lượng giáo dục, cơ sở vật chất, quan tâm giúp đỡ học sinh khó khăn, vận động học sinh bỏ học trở lại trường và duy trì số lượng...là công việc chung trường nào cũng thực hiện. Còn việc xây dựng mô hình hay các giải pháp huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng thì chưa có tài liệu, quy định cụ thể nào để hướng dẫn làm. Điểm mới ở đây là dựa trên những ưu điểm và hạn chế của những cách thức đã thực hiện, tôi đã xây dựng và thiết lập mô hình tích cực cho người giáo viên gồm một số giải pháp hữu hiệu mà theo tôi có thể duy trì hiệu quả sĩ số học sinh trong trường tiểu học. Tính mới của các giải pháp tôi đưa ra thể hiện rõ tầm quan trọng của việc “phòng hơn chống” học sinh bỏ học, nghỉ thường xuyên và nhấn mạnh vai trò của giáo viên làm công tác chủ nhiệm trong việc tích cực tham mưu, phối hợp cùng các đoàn thể địa phương, phụ huynh học sinh, đội ngũ cán bộ, nhân viên và ban giám hiệu nhà trường trong việc thực hiện các giải pháp huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh bằng cả tinh thần và tấm lòng nhiệt quyết của mình đối với sự nghiệp giáo dục thì mới có thể giải quyết vấn nạn bức xúc này một cách có hiệu quả. Một số giải pháp tích cực huy động học sinh ra lớp và duy trì số lượng học sinh của đơn vị trường:. 1. Tăng cường công tác vận động tuyển sinh vào lớp 1, duy trì sĩ số, lập danh sách học sinh có nguy cơ bỏ học Ngay từ trong hè, giáo viên làm công tác phổ cập phải liên hệ với trường mẫu giáo trong địa bàn để nắm danh sách trẻ 5 tuổi sẽ vào lớp 1 trong năm học mới để kịp thời huy động tất cả đến trường, kết hợp cùng với giáo viên chủ nhiệm lớp làm tốt công tác tuyển sinh vào lớp 1 trước khi chính thức nhập học. Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể phối hợp cùng nhà trường để huy động tối đa học sinh trong độ tuổi ra lớp. Tổ chức điều tra, thống kê số liệu học sinh đầu năm, nắm danh sách học sinh học tại địa bàn và học sinh có hộ khẩu trong xã đến học tại các trường bạn. Trong những tháng đầu của năm học mới, giáo viên phổ cập của trường liên hệ và kết hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm các lớp để nắm tình hình các em có nguy cơ bỏ học ở các năm học trước xem các em đã thật sự ổn định học tập hay chưa
đồng thời tìm hiểu, lập danh sách các đối tượng lười học, vắng học thường xuyên, có nguy cơ bỏ học trong năm học mới rồi xác định nguyên nhân, nắm bắt hoàn cảnh, điều kiện học tập.. để theo dõi, nhằm có giải pháp hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời. Kết hợp cùng với giáo viên chủ nhiệm lớp, gia đình học sinh kiểm tra việc đi học, tỉ lệ chuyên cần của các em, sử dụng các biện pháp giáo dục tích cực, biện pháp vận động phù hợp đưa các em tiếp tục đến trường, giúp các em tự tin và có tư tưởng, thái độ tốt hơn trong học tập. 2. Phối hợp tốt với nhà trường, Tổng phụ trách Đội, giáo viên chủ nhiệm lớp xây dựng các hoạt động ngoại khóa để thu hút học sinh đến trường Tham mưu cùng ban lãnh đạo nhà trường, Tổng phụ trách Đội, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn xây dựng kế hoạch hoạt động ngoài giờ. Bao gồm hoạt động giữa giờ ra chơi; sinh hoạt chủ điểm; kế hoạch hoạt động chéo buổi xen lẫn các môn học Thể dục, học phụ đạo, học bồi dưỡng; cắm trại; hoạt động vui chơi trong hè... tạo sự thu hút, tập trung của các em khi vào trường, giúp các em hăng hái hơn trong sinh hoạt và học tập, làm cho học sinh cảm nhận được mỗi ngày đến trường là một ngày vui và ham thích đến trường. Nội dung các hoạt động này chủ yếu tập trung vào việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi dân gian, trò chơi tập thể, văn nghệ, múa hát cộng đồng, thi đố vui để học, Rung chuông vàng, Hội khỏe Phù Đổng, sinh hoạt Sao... kết hợp tăng cường chú trọng việc tích hợp rèn luyện, giáo dục các chuẩn mực đạo đức, kĩ năng sống, nhận thức xã hội cho học sinh. Các hoạt động nói trên phải được tổ chức kết hợp đan xen trong chương trình học, trong tiết học một cách hợp lý sao cho phong phú, sinh động và hấp dẫn để giảm bớt mệt mỏi, căng thẳng cho học sinh do hằng ngày các em phải tiếp thu một khối lượng kiến thức lớn khi đến trường. Đề xuất thực hiện một số phong trào nhằm giúp các em đi học đầy đủ như: phong trào giúp bạn vượt khó, phong trào cùng nhau đi học, phong trào cùng bạn học giỏi ...vận động học sinh tích cực tham gia để giúp học sinh có ý thức và thái độ tốt hơn trong học tập. 3. Phối hợp chặt chẽ với giáo viên, cán bộ công nhân viên và các đoàn thể trong nhà trường đối với công tác quản lí và giáo dục học sinh Giáo viên phổ cập kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, các đoàn thể trong nhà trường thường xuyên kiểm tra giám sát sự chuyên cần của học sinh, đặc biệt là đối tượng học sinh yếu và học sinh cá biệt để có biện pháp phối hợp giáo dục, giúp đỡ.
Học sinh chỉ cần vắng mặt một buổi học không lí do là giáo viên chủ nhiệm liên lạc với gia đình để tìm hiểu nguyên nhân, vắng mặt 2 buổi không lí do là báo cáo ngay với Ban giám hiệu nhà trường và giáo viên phổ cập để tìm biện pháp giải quyết. 4. Tham mưu tích cực với Ban Giám hiệu nhà trường xây dựng một đội ngũ nhà giáo thực sự có tinh thần yêu nghề, tận tụy với công việc: Dưới sự chỉ đạo và phân công của Ban giám hiệu, tất cả cán bộ giáo viên trong nhà trường phải cùng có ý thức hợp tác, phối hợp đồng bộ trong các hoạt động bằng tất cả lòng yêu nghề, yêu công việc và tinh thần trách nhiệm, tận tâm tận lực với nghề và hết lòng với học sinh. Ở đây, vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp đặc biệt quan trọng, vừa công tác tốt trong giảng dạy vừa quản lý lớp bằng cả tâm huyết của mình. Quan tâm sát sao đến học sinh bán trú của lớp mình, chỉ các em cách ăn, sinh hoạt hằng ngày, đến cả giờ giấc ngủ, không ỷ lại cho giáo viên trực phiên mà làm giảm khoảng cách của giáo viên chủ nhiệm với học sinh lớp mình. Giáo viên không phân biệt học sinh lớp mình với học sinh của lớp khác, đảm bảo tính bình đẳng cho các em, để ai cũng được quan tâm, yêu mến, động viên, khen ngợi từ thầy cô. Đối tượng của chúng ta là lứa tuổi rất nhạy cảm cho nên người giáo viên phải hết sức thương yêu, tôn trọng, gần gũi, ân cần, bao dung với thái độ nhẹ nhàng nhưng nghiêm khắc trong việc giáo dục các em. Nhiều giáo viên của chúng ta bây giờ vẫn còn rất nặng lời, thậm chí xúc phạm học sinh khi các em mắc lỗi. Trong công tác vận động, tôi đã tiếp xúc với một số học sinh bỏ học chỉ vì giáo viên nặng lời phê phán, các em tự ái nên nhất quyết không chịu đến lớp nữa. Đây là hiện tượng cần phải được phê phán, nhắc nhở và chấn chỉnh kịp thời. Công tác chủ nhiệm lớp chính là những giải pháp ban đầu và hiệu quả nhất nhằm ngăn ngừa học sinh bỏ học và góp phần duy trì sĩ số của học sinh. Nhà trường cần tích cực chú trọng đổi mới phương pháp dạy học với mục đích là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần giảm tỷ lệ học sinh yếu kém đồng thời làm giảm nguy cơ bỏ học ở học sinh. Ngay từ đầu năm học phải tổ chức tiến hành phân loại học lực của học sinh thật chính xác rồi lựa chọn những giáo viên có năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm tốt thực hiện tiến hành phụ đạo, bồi dưỡng kiến thức cho các em. Qua đợt khảo sát chất lượng đầu năm, kịp thời phát hiện những học sinh yếu kém rồi tích cực kết hợp với gia đình kiên trì rèn luyện cho học sinh nắm vững kiến thức, đem lại cho các em sự tự tin và thích thú học tập. Trong giảng dạy, chú trọng ngay những học sinh có biểu hiện lơ là, sa sút trong học tập, kết hợp cùng gia đình tìm nguyên nhân và kịp thời bồi dưỡng kiến thức.
Một biện pháp quan trọng khác là cần khuyến khích, tôn vinh những giáo viên sau một năm học đã có công giáo dục học sinh cá biệt, học sinh yếu kém. Thực tế cho thấy, giáo dục một học sinh cá biệt, có học lực yếu kém mất nhiều công sức, thời gian không kém gì so với việc bồi dưỡng một học sinh giỏi và chính họ là những người góp phần trực tiếp làm giảm thiểu nguy cơ bỏ học của học sinh. Thẳng thắn đấu tranh, góp ý, nhắc nhở nếu có đồng nghiệp có thái độ và tư tưởng chủ quan, không có tinh thần trách nhiệm trong công tác. 5. Thường xuyên trao đổi và nắm bắt thông tin từ ban cán sự của các lớp và giáo viên chủ nhiệm Ban cán sự lớp chính là một tổ chức trực tiếp theo dõi và lãnh đạo lớp được giáo viên chủ nhiệm cùng cả lớp tín nhiệm đề cử. Chính ban cán sự lớp nắm bắt rõ nhất về tình hình của lớp mình. Giáo viên phổ cập của trường phải thường xuyên trao đổi với ban cán sự của các lớp và giáo viên chủ nhiệm để theo dõi tình hình của từng lớp, kịp thời nắm bắt những thay đổi của lớp về tình hình duy trì sĩ số học sinh để đề ra biện pháp và xử lý kịp thời khi có vấn đề xảy ra. Thực hiện tốt các biện pháp vận động học sinh ra lớp đồng thời cũng phải tăng cường biện pháp duy trì sĩ số học sinh. Đối với học sinh lười học không thuộc bài làm bài sợ bị trách phạt, thay vì phạt trách mắng các em thì giáo viên tạo cơ hội cho các em học lại, làm bài lại cho đến khi thuộc bài, làm được bài. Đồng thời giáo viên chủ nhiệm động viên các em cố gắng học tập. Liên hệ với gia đình nhắc nhở các em học và làm bài trước khi đến lớp, kèm các em học tập theo thời khóa biểu. Lần kế giáo viên trả bài kiểm tra nếu các em còn vấp váp chưa chuẩn thì tìm lời động viên như: “ Em có tiến bộ, có chịu khó, lần sau cố gắng sẽ tốt hơn”. Mỗi lần như vậy các em sẽ phấn khởi hơn, hăng say học tập hơn. Đối với học sinh ham chơi, lười học chỉ bi da, đi phiên chợ, vào rừng bắt tổ chim ...giáo viên chủ nhiệm phải trực tiếp đến với gia đình đề nghị phụ huynh nhắc nhở buộc các em phải làm bài, học bài, mới được đi chơi, lấy số điện thoại phụ huynh của từng học sinh để tiện liên lạc. Lưu ý phụ huynh quản lý con cái chặt chẽ hơn. Hằng tháng giáo viên chủ nhiệm gởi phiếu liên lạc về gia đình các em và ghi nhận xét cụ thể từng em một những ưu khuyết điểm. Báo cụ thể số ngày nghỉ học không lý do trong tháng để phụ huynh tiện theo dõi. Tuổi thơ hay bắt chước vì vậy thầy, cô giáo phải mẫu mực cho các em noi theo. Trong ứng xử tác phong phải chuẩn mực, đến lớp đúng giờ, soạn bài, nhiệt tình
giảng dạy và đặc biệt là phải kiên trì, dịu dàng cởi mở gần gũi với các em cho các em nhận thấy thầy cô là nguời cha, người mẹ, người anh, người chị, để các em noi theo. Thầy cô phải tạo được không khí học mà vui, vui mà học, từ đó tạo niềm vui trong học tập cho các em để các em hăng say thích thú khi đến trường. 6. Kết hợp cùng với giáo viên chủ nhiệm liên lạc thường xuyên với phụ huynh học sinh để nắm tình hình Sự buông lỏng của gia đình là nguyên nhân chủ yếu làm cho học sinh lơ là học tập. Sự lười biếng học tập kéo dài sẽ dẫn đến hậu quả là học lực nhanh chóng giảm sút. Học sinh bị mất căn bản do lỗ hổng kiến thức quá lớn, vào học thầy cô giảng bài không hiểu được đồng thời hay bị phê bình nên chán nản bỏ học. Chính vì thế, từng gia đình phải có trách nhiệm quản lý, nhắc nhở và thường xuyên giám sát việc học tập của con em mình. Hiện tại vẫn còn nhiều gia đình lo làm ăn kiếm tiền, họ không quan trọng việc học tập của con em mà có quan niệm là học được thì tốt, còn không được thì ở nhà phụ giúp gia đình. Với những đối tượng này, chúng ta phải thật khéo léo nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của học sinh, của phụ huynh học sinh, trao đổi trực tiếp và tháo gỡ những khó khăn của phụ huynh và học sinh, căn thiệp đúng vào tâm lí của họ, cải thiện dần tư tưởng để họ thấy được sự quan trọng của việc học và có trách nhiệm hơn trong việc cùng nhà trường quản lí, giáo dục con em mình học tập tốt. Nhà trường cần nhắc nhở phụ huynh học sinh nhất thiết phải thường xuyên duy trì mối liên hệ với nhà trường, dự họp đầy đủ khi được thông báo để kịp thời nắm rõ tình hình học tập, rèn luyện của con em. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải trực tiếp liên lạc với phụ huynh học sinh bằng cách lấy số điện thoại từng phụ huynh để gọi hoặc đi đến nhà để trao đổi thông tin, nắm bắt tình hình, cùng phụ huynh tìm ra các giải pháp phối hợp tốt nhất trong công tác quản lí và giáo dục con em họ; Góp phần duy trì tính chuyên cần, tích cực học tập của học sinh. Tích cực chủ động liên lạc với phụ huynh học sinh nhất là những trường hợp học sinh cá biệt, thường xuyên trốn học để phối hợp giáo dục. 7. Phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể, lực lượng xã hội tại địa phương: Tham mưu, phối hợp là một công tác quan trọng trong hoạt động quản lí trường học. Nhà trường cần tham mưu cho UBND xã chuẩn bị kế hoạch phối hợp công tác hàng năm giữa ngành giáo dục và các ban ngành đoàn thể, các hoạt động này phải phối hợp hài hòa góp phần đắc lực cho việc phát triển số lượng và chất lượng, không chỉ nhằm phối hợp huy động học sinh ra lớp mà quan trọng hơn là phải phối hợp để đảm bảo thực hiện thắng lợi công tác phổ cập trên địa bàn.
Tham mưu với Phòng Giáo dục và đào tạo: Theo dự kiến phát triển giáo dục số lượng học sinh, trường tham mưu với Phòng Giáo dục và Đào tạo chuẩn bị về CSVC trang thiết bị, nhân sự phục vụ công tác giảng dạy, đón các em đến trường. Nhà trường nắm bắt được các đối tượng khó khăn thuộc các diện chính sách, học sinh nghèo vượt khó, tham mưu với các cơ quan ban ngành chức năng, hội Khuyến học …để có kế hoạch giúp đỡ các em như cấp học bổng, ủng hộ tập vở cho các em... Tham mưu với lãnh đạo các thôn bản trong các buổi họp dân, các lực lượng xã hội và đoàn thể trong địa phương và hội CMHS thông qua kế hoạch phát triển CSVC phục vụ giảng dạy, dự kiến xây dựng các nguồn phục vụ khen thưởng, trên tinh thần nhân dân tự nguyện đóng góp với mục đích phát triển sự nghiệp giáo dục của địa phương. Sau đó trình UBND xã xem duyệt thống nhất. Đề nghị Ban lãnh đạo các cấp phân công các thành viên tham gia cuộc vận động, cụ thể là tổ chức mít tinh động viên các gia đình có con em bỏ học trở lại trường. Phát loa tuyên truyền, cổ động nhân dân từng thôn bản thực hiện trách nhiệm đưa con em đến trường, tạo điều kiện tốt nhất cho con em tham gia học tập. Hiệu trưởng trao đổi trực tiếp với các tổ chức, cá nhân, các vị chức sắc tôn giáo có uy tín trong xã hội, nhờ các vị tuyên truyền về ý thức học tập và đôn đốc sự quan tâm của cha mẹ trong việc đầu tư cho con em học tập. Tham mưu tốt là một giải pháp quan trọng góp phần đảm bảo các điều kiện thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phổ cập của địa phương. Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ, có chiều sâu giữa nhà trường, gia đình và xã hội cùng chăm lo sự nghiệp giáo dục, để tất cả những học sinh có biểu hiện sa sút về học tập hoặc vi phạm nội quy, vi phạm pháp luật phải được quản lý và có biện pháp ngăn ngừa, giáo dục ngay từ đầu. Hơn lúc nào hết, đối với học sinh cá biệt, rất cần sự nghiêm khắc, bao dung, độ lượng và nhiệt tình của giáo viên và các ban ngành, đoàn thể trong xã hội. Do đó, cần phối kết hợp với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể tích cực thường xuyên tuyên truyền cho các bậc phụ huynh học sinh về tầm quan trọng của việc học tập, vận động xây dựng gia đình văn hóa nhằm phát hiện và giáo dục học sinh tránh xa các tệ nạn xã hội cùng các loại hình giải trí không lành mạnh, hỗ trợ kịp thời không để cho xảy ra tình trạng học sinh bỏ học tại thôn bản mình. 3.2 Kết quả thực hiện : Qua nhiều biện pháp tác động đồng bộ khác nhau, đặc biệt là sự cố gắng của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, các đoàn thể trong trường học; Sự đồng tình, hỗ trợ của phụ huynh học sinh và sự giúp đỡ của Đảng ủy, UBND xã; Kết quả huy động học sinh và duy trì sĩ số trong năm học qua đạt xuất sắc. Tỷ lệ huy động và duy trì số lượng học sinh đến cuối năm học đạt 100 % cụ thể như sau:
Lớp Lớp 1 Lớp 2 Lớp 3 Lớp 4 Lớp 5 Đầu năm 20182019 140 137 117 130 118 Cuối năm 20182019 140 137 117 130 118 Tỉ lệ huy động và duy 100% 100% 100% 100% 100% trì sĩ số Cuối năm học 20182019 tổng số học sinh toàn trường đạt 642/642 tỷ lệ 100% Như vậy tỷ lệ duy trì sĩ số học sinh của nhà trường trong năm đạt 100%. Đây là kết quả tốt nhất trong công tác huy động và duy trì sĩ số học sinh của nhà trường trong năm học vừa qua. Phần III KẾT LUẬN Đảng ta nhận định: “Con người vừa là mục tiêu vừa là động lực để phát triển xã hội”, đó là một nhận thức hoàn toàn khoa học và biện chứng. Trong đó, trẻ em là mầm non, là nguồn lực của đất nước. Mầm non có được chăm sóc tốt thì mới có thể phát triển thành hoa thơm trái ngọt được. Bác Hồ từng dạy “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không ? Chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu”. Điều này cho thấy việc phát triển sự nghiệp giáo dục là một trong những ưu tiên hàng đầu hiện nay của đất nước. Để sự nghiệp giáo dục và đào tạo thành công thì công việc đầu tiên là phải huy động học sinh ra lớp thành công. Những bài học kinh nghiệm từ công tác huy động học sinh ra lớp như sau: Huy động học sinh ra lớp là hoạt động mang tính xã hội hóa rõ rệt, do đó phải có sự chỉ đạo thống nhất, sự phối hợp hài hòa giữa các cấp, các ngành, mà chủ động là Hiệu trưởng trường học. Trong mỗi thời điểm, mỗi điều kiện, mỗi hoàn cảnh khác nhau nhà trường phải luôn kiên định, chủ động và sáng tạo trong công tác vận động học sinh ra lớp kết hợp với các biện pháp duy trì sĩ số. Hai mặt công tác trên phải luôn gắn bó và được tiến hành đồng thời. Có thế mới đủ điều kiện để đảm bảo thực hiện thắng lợi công tác PCGD Tiểu học và từng bước nâng cao chất lượng GDĐT. Muốn khắc phục tình trạng học sinh bỏ học phải theo dõi và nắm vững sĩ số học sinh hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng đồng thời có biện pháp hữu hiệu để khắc phục, phòng ngừa. Phải tìm hiểu nguyên nhân đối tượng bỏ học, tìm biện pháp khắc phục nguyên nhân đó. Xử lý từng trường hợp cụ thể, không hò hét chung chung. Trái lại phải quan tâm giải quyết từng vụ việc riêng rẽ… Quan tâm đến các biện pháp nghiệp vụ. Phối hợp với ban giám hiệu thường xuyên nhắc nhở giáo viên liên hệ, thuyết phục phụ huynh học sinh đưa con em đến trường. Mặt khác, giáo viên phải có
tình yêu thương và tận tình giúp đỡ các em. Luôn phải kiên trì, tận tâm tận lực và phải tâm niệm rằng: “Tất cả vì học sinh thân yêu”. Đề tài trên đây đã trình đưa ra những cơ sở lý luận và thực trạng của vấn đề huy động học sinh Tiểu học ra lớp nhằm đáp ứng tốt cho công tác phổ cập giáo dục Tiểu học trong địa bàn với đặc thù của trường PTDTBT Tiểu học Sín Chải, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên Qua đó đã đề xuất các biện pháp nhằm làm tốt công tác huy động và duy trì số lượng học sinh. Mặc dù đã rất cố gắng song đề tài khó tránh khỏi thiếu sót, kính mong được quý thầy cô đóng góp thêm ý kiến để đề tài được hoàn thiện hơn.